Τριήµερο συµπόσιο: Τα µουσεία και ο ρόλος τους στη σύγχρονη κοινωνία Για να µπορεί κάποιος να διαβάσει το µουσείο, πρέπει να έχει προηγηθεί η παρέµβαση του ειδικού µουσειολόγου, ο οποίος θα έχει σκεφθεί πώς θα κάνει το κάθε έκθεµα αναγνώσιµο είναι το σχόλιο της Ματούλας Σκαλτσά, διευθύντριας του διαπανεπιστηµιακού προγράµµατος µεταπτυχιακών σπουδών Μουσειολογία, εκ των οικοδεσποτών του τριήµερου συµποσίου µε θέµα Στα ίχνη της σύγχρονης µουσειολογίας. Ίσως ο ρόλος του µουσειολόγου να µην έχει γίνει πλατύτερα γνωστός. Όµως είναι ο επιστήµονας ο οποίος έχει εκπαιδευτεί ώστε να γνωρίζει καλά αυτό που η κυρία Σκαλτσά χαρακτηρίζει ως θεωρία του εκθέτειν. Ο επισκέπτης πηγαίνει σε ένα µουσείο, θαυµάζει, απορεί, διαβάζει ενδεχοµένως κάποια κείµενα αλλά δεν καταλαβαίνει λέει η ίδια και προσθέτει ότι, για να ξεπεραστεί αυτό το κενό επικοινωνίας µεταξύ επισκέπτη και εκθεµάτων µουσείου είναι αναγκαία η παρέµβαση του µουσειολόγου. Είναι σηµαντική για να εκπληρώσει το µουσείο τον κοινωνικό του ρόλο στην σύγχρονη κοινωνία, που είναι να δηµιουργήσει στον επισκέπτη συνείδηση του κόσµου. ηλαδή, το µουσείο πέρα από το να
εκπαιδεύει, να ψυχαγωγεί, να ενηµερώνει πρέπει να δίνει στον επισκέπτη µια ιδέα του κόσµου, στον οποίο ζει. Αυτό που προσθέτει ο µουσειολόγος είναι το νόηµα πίσω από τα πράγµατα. Έχει συµβάλει στο να αποδίδουν τα µουσεία νοήµατα, δηλαδή απόψεις για τον κόσµο και όχι να είναι απλώς αντικειµενοκεντρικά. Σε βορρά και νότο Ο µουσειολόγος αναζητά πάντα σε συνεργασία µε τους αρχαιολόγους ή τους επιµελητές των επιµέρους εκθέσεων τρόπους, ώστε τα εκθέµατα, το κάθε ένα ξεχωριστά αλλά και ως σύνολα, να µπορούν να είναι εύληπτα από τον κάθε επισκέπτη, όποιου µορφωτικού επιπέδου. Και είναι χαρακτηριστική η αναφορά βρετανού δασκάλου της κ. Σκαλτσά, η οποία και την αφηγείται: Έλεγε ότι δεν υπάρχει χειρότερο µουσείο από αυτό που σε καλεί να διαβάσεις, να θαυµάσεις, να απορήσεις και να διαπιστώσεις πόσα πράγµατα εσύ ο επισκέπτης θα έπρεπε να γνώριζες πριν το επισκεφθείς. Ευτυχώς πολλά αλλάζουν και στην Ελλάδα. Το αποδεικνύει και η µεγάλη συµµετοχή µουσειολόγων στο συµπόσιο, το οποίο θα πραγµατοποιηθεί το Σαββατοκύριακο στο αµφιθέατρο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και θα ολοκληρωθεί τη ευτέρα στην Αθήνα, στο εκεί Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Κ. Μαρίνος, Μακεδονία, 15/5/2010
Ερώτηση κατανόησης: Ποιος είναι ο ρόλος ενός σύγχρονου µουσειολόγου; Βήµα 1 ο : Παραφράζω την ερώτηση: Τι πρέπει να κάνει ένας µουσειολόγος σήµερα; Βήµα 2 ο : Υπογραµµίζω τις «απαντήσεις» στο κείµενο: Τριήµερο συµπόσιο: Τα µουσεία και ο ρόλος τους στη σύγχρονη κοινωνία Για να µπορεί κάποιος να διαβάσει το µουσείο, πρέπει να έχει προηγηθεί η παρέµβαση του ειδικού µουσειολόγου, ο οποίος θα έχει σκεφθεί πώς θα κάνει το κάθε έκθεµα αναγνώσιµο (1) είναι το σχόλιο της Ματούλας Σκαλτσά, διευθύντριας του διαπανεπιστηµιακού προγράµµατος µεταπτυχιακών σπουδών Μουσειολογία, εκ των οικοδεσποτών του τριήµερου συµποσίου µε θέµα Στα ίχνη της σύγχρονης µουσειολογίας. Ίσως ο ρόλος του µουσειολόγου να µην έχει γίνει πλατύτερα γνωστός. Όµως είναι ο επιστήµονας ο οποίος έχει εκπαιδευτεί ώστε να γνωρίζει καλά αυτό που η κυρία Σκαλτσά χαρακτηρίζει ως θεωρία του εκθέτειν. (2) Ο επισκέπτης πηγαίνει σε ένα µουσείο, θαυµάζει, απορεί, διαβάζει ενδεχοµένως κάποια κείµενα αλλά δεν καταλαβαίνει λέει η ίδια και προσθέτει ότι, για να ξεπεραστεί αυτό το κενό επικοινωνίας µεταξύ επισκέπτη και εκθεµάτων µουσείου είναι αναγκαία η παρέµβαση του µουσειολόγου. (1) Είναι σηµαντική για να εκπληρώσει το µουσείο τον κοινωνικό του ρόλο στην σύγχρονη κοινωνία, που είναι να δηµιουργήσει στον επισκέπτη συνείδηση του κόσµου. ηλαδή, το µουσείο πέρα από το να
εκπαιδεύει, να ψυχαγωγεί, να ενηµερώνει πρέπει να δίνει στον επισκέπτη µια ιδέα του κόσµου, στον οποίο ζει. Αυτό που προσθέτει ο µουσειολόγος είναι το νόηµα πίσω από τα πράγµατα. Έχει συµβάλει στο να αποδίδουν τα µουσεία νοήµατα, δηλαδή απόψεις για τον κόσµο και όχι να είναι απλώς αντικειµενοκεντρικά. (3) Σε βορρά και νότο Ο µουσειολόγος αναζητά πάντα σε συνεργασία µε τους αρχαιολόγους ή τους επιµελητές των επιµέρους εκθέσεων τρόπους, ώστε τα εκθέµατα, το κάθε ένα ξεχωριστά αλλά και ως σύνολα, να µπορούν να είναι εύληπτα από τον κάθε επισκέπτη, όποιου µορφωτικού επιπέδου. (4) Και είναι χαρακτηριστική η αναφορά βρετανού δασκάλου της κ. Σκαλτσά, η οποία και την αφηγείται: Έλεγε ότι δεν υπάρχει χειρότερο µουσείο από αυτό που σε καλεί να διαβάσεις, να θαυµάσεις, να απορήσεις και να διαπιστώσεις πόσα πράγµατα εσύ ο επισκέπτης θα έπρεπε να γνώριζες πριν το επισκεφθείς. Ευτυχώς πολλά αλλάζουν και στην Ελλάδα. Το αποδεικνύει και η µεγάλη συµµετοχή µουσειολόγων στο συµπόσιο, το οποίο θα πραγµατοποιηθεί το Σαββατοκύριακο στο αµφιθέατρο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και θα ολοκληρωθεί τη ευτέρα στην Αθήνα, στο εκεί Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Κ. Μαρίνος, Μακεδονία, 15/5/2010 Βήµα 3ο: Αριθµώ και συγκεντρώνω τις απαντήσεις: (1) η παρέµβαση του ειδικού µουσειολόγου, ο οποίος θα έχει σκεφθεί πώς θα κάνει το κάθε έκθεµα αναγνώσιµο, για να ξεπεραστεί αυτό το κενό επικοινωνίας µεταξύ
επισκέπτη και εκθεµάτων µουσείου είναι αναγκαία η παρέµβαση του µουσειολόγου. (2) Όµως είναι ο επιστήµονας ο οποίος έχει εκπαιδευτεί ώστε να γνωρίζει καλά αυτό που η κυρία Σκαλτσά χαρακτηρίζει ως θεωρία του εκθέτειν. (3) Αυτό που προσθέτει ο µουσειολόγος είναι το νόηµα πίσω από τα πράγµατα. Έχει συµβάλει στο να αποδίδουν τα µουσεία νοήµατα, δηλαδή απόψεις για τον κόσµο και όχι να είναι απλώς αντικειµενοκεντρικά. (4) τα εκθέµατα, το κάθε ένα ξεχωριστά αλλά και ως σύνολα, να µπορούν να είναι εύληπτα από τον κάθε επισκέπτη, όποιου µορφωτικού επιπέδου. Βήµα 4ο: παραδείγµατα παραφράσεων: Τρόπος παράφρασης Φράση του κειµένου Παράφρασή της Συνώνυµα Αναγνώσιµο κατανοητό Απλοποίηση Κενό επικοινωνίας Άγνοια Απλοποίηση Θεωρία του εκθέτειν Τρόπος παρουσίασης των εκθεµάτων Ανάλυση έννοιας Ο µουσειολόγος προσθέτει Ο µουσειολόγος: το νόηµα πίσω από τα 1) εξηγεί την προέλευση των πράγµατα, ώστε τα µουσεία αντικειµένων, να αποδίδουν νοήµατα, 2) αναλύει τη χρήση των απόψεις για τον κόσµο. αντικειµένων, 3) αναφέρει το υλικό από το οποίο ένα έκθεµα είναι φτιαγµένο, αναφέρει τη σχολή στην οποία ανήκει ένας πχ ζωγράφος, 4) συσχετίζει το αντικείµενο µε την εποχή του.