ΘΕΩΡΙΑ ΚΟΣΤΟΥΣ Κεφάλαιο 5 Ε. Σαρτζετάκης 1
Βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους ΣΣΚ Βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους ΣΚ ΣΜΚ MK OK MMK MΣK 1 2 3 Η βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους δημιουργείται από τα δεδομένα της βραχυχρόνιας συνάρτησης παραγωγής. Ο ρυθμός αύξησης του μεταβλητού κόστους είναι αρνητικός (θετικός) για επίπεδα παραγωγής μικρότερα (μεγαλύτερα) από 1 στα οποία η εργασία έχει αύξουσα (φθίνουσα) απόδοση. Η καμπύλη οριακού κόστους τέμνει τις καμπύλες μεταβλητού και συνολικού μέσου κόστους στο ελάχιστό τους. Ε. Σαρτζετάκης 2
Παράδειγμα: Βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους Το βραχυχρόνιο μεταβλητό κόστος είναι: ΣΜΚ = β γ 2 + δ 3 Το βραχυχρόνιο συνολικό κόστος είναι: ΣΚ = α + ΣΜΚ Τότε, το μέσο μεταβλητό κόστος είναι: ΜΜΚ = β γ + δ 2 το μέσο σταθερό κόστος είναι: ΜΣΚ = καιτομέσοσυνολικόκόστοςείναι: Τέλος, το οριακό κόστος είναι: α MK = ΜΣΚ + ΜΜΚ dσκ dσμκ OK = = = β - 2γ + d d 2 3δ Ε. Σαρτζετάκης 3
E Μακροχρόνια συνάρτηση κόστους Γραμμή επέκτασης ΜΣΚ =30 ψ x =20 =10 K ψp E +xρ Κ 10 20 30 40 50 Η μακροχρόνια συνάρτηση κόστους (ΜΣΚ) στααρχικάστάδιατης παραγωγής αυξάνεται λιγότερο αναλογικά από την παραγόμενη ποσότητα (αύξουσες αποδόσεις κλίμακας). Μετά από ένα επίπεδο παραγωγής το κόστός αυξάνεται περισσότερο από αναλογικά (φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας). Ε. Σαρτζετάκης 4
Μακροχρόνια συνάρτηση κόστους ΜΚΣΚ ΜΚΣΚ ΜΚΣΚ ΜΟΚ ΜΚΜΚ ΜΚΜΚ ΜΚMΚ αύξουσες σταθερές αύξουσες φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας αποδόσεις κλίμακας Ε. Σαρτζετάκης 5
Μακροχρόνια συνάρτηση κόστους Η μείωση του μέσου μακροχρόνιου κόστους μέχρι ενός επιπέδου παραγωγής οφείλεται στην ύπαρξη οικονομικού μεγέθους ή κλίμακας παραγωγής (economies of scale) καθώς αυξάνεται το μέγεθος της παραγωγής. 1. μεγαλύτερη εξειδίκευση των συντελεστών 2. μεγαλύτερη χρήση πιο εξειδικευμένου κεφαλαίου 3. μείωση κόστους συντελεστών λόγω μεγέθους παραγγελιών 4. καλύτερη οργάνωση παραγωγής 5. ευκαιρίες κάθετης ενσωμάτωσης Μετά από ένα επίπεδο παραγωγής εμφανίζονται παράγοντες οι οποίοι οδηγούν σε αύξηση του μέσου μακροχρόνιου κόστους (αρνητικές οικονομίες κλίμακας, diseconomies of scale) 1. διοικητικά προβλήματα λόγω μεγέθους 2. δυσκολίες παραγωγικής δραστηριότητας Το μέσο κόστος μπορεί να μειωθεί εάν αυξηθεί ο αριθμός των προϊόντων τα οποία παράγει μια επιχείρηση (economies of scope). Ε. Σαρτζετάκης 6
Βραχυχρόνιο και μακροχρόνια κόστος Σχέση βραχυχρόνιου με μακροχρόνιο συνολικό κόστος ΒΣΚ 1 ΜΚΣΚ Κ Κ 1 Κ 2 γραμμή επέκτασης Ρ Κ Κ 2 Ρ Κ Κ 1 ΣΣΚ Ε Η καμπύλη μακροχρόνιου συνολικού κόστους έχει ένα κοινό σημείο επαφής με κάθε δυνατή καμπύλη βραχυχρόνιου συνολικού κόστους, καθώς για κάθε επίπεδο κεφαλαίου έχουμε ένα σημείο στην γραμμή επέκτασης (δηλαδή έναν συνδυασμό Ε και Κ ο οποίος είναι μακροχρόνια άριστος). Ε. Σαρτζετάκης 7
Βραχυχρόνιο και μακροχρόνια κόστος ΒΟΚ 1 ΜΟΚ ΜΚΜΚ ΒΜΚ 1 ΒΟΚ2 ΒΜΚ 2 Η καμπύλη ΜΚΜΚ περικλείει όλες τις καμπύλες μέσου βραχυχρόνιου κόστους, έχοντας ένα κοινό σημείο με κάθε μία από αυτές. Η καμπύλη μακροχρόνιου μέσου κόστους ονομάζεται και καμπύλη προγραμματισμού (planning curve). Ε. Σαρτζετάκης 8
Καμπύλη μάθησης ή εμπειρίας κόστος / μονάδα καμπύλη μάθησης Η καμπύλη μάθησης ή εμπειρίας (learning curve) απεικονίζει την σχέση της αυξανόμενης εμπειρίας παραγωγής προς την αύξηση της παραγωγικότητας και την μείωση του κόστους παραγωγής. Ε. Σαρτζετάκης 9
Μεγιστοποίηση κέρδους σε Τ.Α. Άσκηση πλήρης ανταγωνισμός Καμπύλη ζήτησης: Καμπύλη προσφοράς: = 220.000 240P = 200.000 + 160Ρ α) Ισορροπία: 220.000 240Ρ = 200.000 + 160Ρ 400Ρ = 20.000 Ρ = 50 = 200.000 + 160(50) = 208.000 Συνάρτηση συνολικού κόστους μιας επιχείρησης: ΣΚ = 100 + 20 + 0.75 2 MK = 100/ + 20 + 0.75 OK = 20 + 1.5 MMK Ε. Σαρτζετάκης 10
Μεγιστοποίηση κέρδους σε Τ.Α. S ΟΚ ΜΣΚ ΜΜΚ 50 D 50 40 20 ΜΣΚ 220,000 20 40 Αγορά Επιχείρηση Ρ = ΟΚ 50 = 20 + 1.8 = 30/1.8 = 20 Π = (Ρ-ΜΣΚ) = (50 40). 20 = 10. 20 = 200 Ε. Σαρτζετάκης 11