Στατιστική για Χημικούς Μηχανικούς

Σχετικά έγγραφα
Statistik gia PolitikoÔc MhqanikoÔc ELEGQOS UPOJ

Diˆsthma empistosônhc thc mèshc tim c µ. Statistik gia Hlektrolìgouc MhqanikoÔc EKTIMHSH EKTIMHSH PARAMETRWN - 2. Dhm trhc Kougioumtz c.

Statistik gia PolitikoÔc MhqanikoÔc EKTIMHSH PAR

Statistik gia QhmikoÔc MhqanikoÔc EKTIMHSH PARA

Εκκλησιαστικό Δίκαιο. Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Ιστορία της μετάφρασης

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 15: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

Ιστορία της μετάφρασης

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Θεωρία Πιθανοτήτων και Στατιστική

Statistik gia QhmikoÔc MhqanikoÔc EKTIMHSH PARA

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2)

Μηχανολογικό Σχέδιο Ι

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Αξιολόγηση μεταφράσεων ιταλικής ελληνικής γλώσσας

Παράκτια Τεχνικά Έργα

Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 14: Ολοκλήρωση Κατά Παράγοντες, Ολοκλήρωση Ρητών Συναρτήσεων Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Οικονομία των ΜΜΕ. Ενότητα 7: Μορφές αγοράς και συγκέντρωση των ΜΜΕ

Γεωργική Εκπαίδευση Ενότητα 9

Διπλωματική Ιστορία Ενότητα 2η:

Λογισμός 3. Ενότητα 19: Θεώρημα Πεπλεγμένων (γενική μορφή) Μιχ. Γ. Μαριάς Τμήμα Μαθηματικών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Οικονομετρία. Απλή Παλινδρόμηση. Έλεγχοι υποθέσεων και διαστήματα εμπιστοσύνης των συντελεστών. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης

Διοικητική Λογιστική

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Οδοποιία IΙ. Ενότητα 14: Υπόδειγμα σύνταξης τευχών θέματος Οδοποιίας. Γεώργιος Μίντσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 5: Παράγωγος Πεπλεγμένης Συνάρτησης, Κατασκευή Διαφορικής Εξίσωσης. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους.

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 1: Συναρτήσεις και Γραφικές Παραστάσεις. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Οικονομία των ΜΜΕ. Ενότητα 9: Εταιρική διασπορά και στρατηγικές τιμολόγησης

Φ 619 Προβλήματα Βιοηθικής

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική

Στατιστική Ι. Ενότητα 3: Στατιστική Ι (3/4) Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 9: Κίνηση Σε Πολικές Συντεταγμένες. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 16: Ολοκλήρωση Τριγωνομετρικών Συναρτήσεων, Γενικευμένα Ολοκληρώματα Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΑΝΟΙΚΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Γενικά Μαθηματικά Ι Ενότητα 11 : Ακολουθίες και Σειρές Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού Υπέρθερμου Ατμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων

Οικονομετρία. Πολλαπλή Παλινδρόμηση. Στατιστικός έλεγχος γραμμικού συνδυασμού συντελεστών. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης

Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής

Συγκριτικό Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής

Επικοινωνία Ανθρώπου- Υπολογιστή Σχεδίαση Αλληλεπίδρασης

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 10η Άσκηση Αλγόριθμος Dijkstra

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 11:Εκτελεστική Λειτουργία

Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους (1)

Φ 619 Προβλήματα Βιοηθικής

Στατιστική για Πολιτικούς Μηχανικούς

Ευαγγελικές αφηγήσεις της Ανάστασης

Εκκλησιαστικό Δίκαιο Ι (Μεταπτυχιακό)

Συμπεριφορά Καταναλωτή

Στατιστική. 5 ο Μάθημα: Βασικές Έννοιες Εκτιμητικής. Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 17: Αριθμητική Ολοκλήρωση, Υπολογισμός Μήκους Καμπύλης Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας

Επιμέλεια μεταφράσεων και εκδοτικός χώρος

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 8: Εφαρμογές Σειρών Taylor. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Στρατηγικό Μάρκετινγκ

Εκκλησιαστικό Δίκαιο Ι (Μεταπτυχιακό)

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση

Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους

Διπλωματική Ιστορία. Ενότητα 12η: Ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος Η Ευρώπη. του Hitler Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Στατιστική. Ενότητα 4 η : Θεωρητικές Κατανομές Πιθανότητας Διακριτής και Συνεχούς Τυχαίας Μεταβλητής. Γεώργιος Ζιούτας Τμήμα Χημικών Μηχανικών Α.Π.Θ.

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 13: Ακτίνα Σύγκλισης, Αριθμητική Ολοκλήρωση, Ολοκλήρωση Κατά Παράγοντες. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη

Διαγλωσσική μεταφορά και διαμεσολάβηση

Διαγλωσσική μεταφορά και διαμεσολάβηση

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα

Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 9η Άσκηση - Αλγόριθμος Prim

Transcript:

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Στατιστική για Χημικούς Μηχανικούς Ενότητα 3: Έλεγχος Υποθέσεων Κουγιουμτζής Δημήτρης Τμήμα Χημικών Μηχανικών

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στατιστική Τμήμα Χημικών Μηχανικών 2

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στατιστική Τμήμα Χημικών Μηχανικών 3

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Διαδικασία Ελέγχου Στατιστικής Υπόθεσης Έλεγχος Παραμέτρων Πληθυσμού Χαρακτηριστικά Ελέγχου Έλεγχος Υποθέσεων 4

Statistik upìjesh Statistik elègqou kai perioq apìrriyhc Apìfash elègqou 'Elegqoc Upojèsewn 1 Statistik upìjesh 2 Statistik elègqou kai perioq apìrriyhc 3 Apìfash elègqou Statistik upìjesh mhdenik upìjesh H 0 : θ = θ 0 enallaktik upìjesh H 1 : 1 H 1 : θ θ 0, dðpleuroc èlegqoc 2 H 1 : θ < θ 0, monìpleuroc èlegqoc SÔnolo dunat n tim n thc θ: θ 0 kai < θ 0 Swstìtera H 0 : θ θ 0 kai H 1 : θ < θ 0 3 H 1 : θ > θ 0, ìpwc (2)

Statistik upìjesh Statistik elègqou kai perioq apìrriyhc Apìfash elègqou Statistik elègqou, perioq apìrriyhc Dunatèc timèc thc θ qwrðzontai: Perioq apodoq c thc H 0 Perioq apìrriyhc R thc H 0 EpÐpedo empistosônhc (1 α) gia thn apìfash elègqou α: epðpedo shmantikìthtac H perioq apodoq c kai apìrriyhc allˆzei me to α Katanom gia thn ektim tria ˆθ thc θ? parametrikìc èlegqoc: upojètoume katanom gia ˆθ m parametrikìc èlegqoc: den upojètoume katanom gia ˆθ

Statistik upìjesh Statistik elègqou kai perioq apìrriyhc Apìfash elègqou Parametrikìc èlegqoc ˆθ q statistik elègqou q èqei gnwst katanom (eðnai z, t χ 2 ) α krðsimh(ec) tim (èc) thc q R

Statistik upìjesh Statistik elègqou kai perioq apìrriyhc Apìfash elègqou Apìfash elègqou UpologÐzoume apì to deðgma ˆθ q q R apìrriyh thc H 0 q / R mh apìrriyh thc H 0 p-tim tou elègqou Gia q (γνωστή κατανομή της q όταν ισχύει η Η 0 ) 1 p = P(q < q q > q ) 2 p = P(q < q) 3 p = P(q > q) H p-tim dhl nei to mikrìtero epðpedo shmantikìthtac gia to opoðo mporoôme na aporrðyoume thn H 0 me bˆsh to deðgma.

Statistik upìjesh Statistik elègqou kai perioq apìrriyhc Apìfash elègqou DiadikasÐa statistikoô elègqou 1 Epilog epipèdou shmantikìthtac α 2 Kajorismìc statistik c elègqou q 3 Upologismìc krðsimhc (-wn) tim c (- n) thc q apì ton antðstoiqo statistikì pðnaka kai kajorismìc thc perioq c apìrriyhc R 4 Upologismìc thc statistik c elègqou q apì to deðgma 5 Apìrriyh thc H 0 an q an kei sthn R. Mh apìrriyh thc H 0 an q den an kei sthn R.

Statistik upìjesh Statistik elègqou kai perioq apìrriyhc Apìfash elègqou DiadikasÐa statistikoô elègqou Genikˆ ìtan θ eðnai µ, p, µ 1 µ 2, p 1 p 2 : H 0 : θ = θ 0 Statistik elègqou: q = ˆθ θ 0 σ ˆθ { Tupik kanonik N(0, 1) Katanom thc q: student me ν bajmoôc eleujerðac t ν Perioq apìrriyhc (epðpedo shmantikìthtac α): 1 H 1 : θ θ 0 : R = {q q < q α/2 q > q 1 α/2 } 2 H 1 : θ < θ 0 : R = {q q < q α } 3 H 1 : θ > θ 0 : R = {q q > q 1 α }

Statistik upìjesh Statistik elègqou kai perioq apìrriyhc Apìfash elègqou DiadikasÐa statistikoô elègqou (sunèqeia) Deigmatik statistik elègqou: q = ˆθ θ 0 σ ˆθ q R apìrriyh thc H 0 q / R mh apìrriyh thc H 0 p-tim : 1 p = P(q < q q > q) 2 p = P(q < q) 3 p = P(q > q)

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc mèshc tim c, gnwstì σ 2 Θέλουμε να ελέγξουμε σε επίπεδο σημαντικότητας α = 0.05 αν το μέσο ποσοστό του πορώδους ηλίου µ στο γαιάνθρακα από το κοίτασμα Α είναι 6. Η διασπορά είναι γνωστή, σ 2 = 0.4. H 0 : µ = 6 kai H 1 : µ 6 σ 2 gnwst, X N(µ, σ 2 ) q = z = x µ 0 σ/ n [δίπλευρος έλεγχος] N(0, 1) KrÐsimh tim : z 0.975 = 1.96 R = {z z > 1.96}

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc mèshc tim c, gnwstì σ 2 (sunèqeia) Statistik elègqou apì to deðgma ( x = 5.67, n = 25) z = 5.67 6 0.4/25 = 2.61 z R apìrriyh thc H 0 gia α = 0.05 p-tim gia z = 2.61 p = 2(1 P(z < z )) = 2(1 Φ( z )) = 2(1 Φ(2.61)) = 2(1 0.9955) = 0.009

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc mèshc tim c, ˆgnwsto σ 2 Άγνωστη διασπορά του πορώδους ηλίου του γαιάνθρακα. H 0 : µ = 6 kai H 1 : µ 6 [δίπλευρος έλεγχος] σ 2 ˆgnwsto, n = 25 < 30, X N(µ, σ 2 ) KrÐsimh tim : t 24,0.975 = 2.06 q = t = x µ 0 s/ n t n 1 Perioq apìrriyhc thc H 0, R = {t t > 2.06}

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc mèshc tim c, ˆgnwsto σ 2 (sunèqeia) Statistik elègqou apì to deðgma ( x = 5.67, n = 25, s 2 = 0.375) t = 5.67 6 0.375/25 = 2.69 t R apìrriyh thc H 0 gia α = 0.05. Diˆsthma empistosônhc [5.42, 5.92] p-tim gia t = 2.69 p = 2(1 P(t t )) = 2(1 P(t 2.69)) = 2(1 0.994) = 0.012

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 'Elegqoc upìjeshc H 0 : µ = µ 0 stic diˆforec peript seic diasporˆ katanom thc X n katanom statistik c q gnwst kanonik z = x µ 0 σ/ N(0, 1) n gnwst mh kanonik megˆlo z = x µ 0 σ/ N(0, 1) n gnwst mh kanonik mikrì ˆgnwsth megˆlo z = x µ 0 s/ n N(0, 1) ˆgnwsth kanonik mikrì t = x µ 0 s/ n t n 1 ˆgnwsth mh kanonik mikrì

Parˆdeigma: 'Elegqoc diasporˆc 'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Θέλουμε να ελέγξουμε αν θα μπορούσαμε να πούμε με μεγάλη σιγουριά (επίπεδο εμπιστοσύνης 99%) πως η τυπική απόκλιση σ του πορώδες ηλίου στο γαιάνθρακα του κοιτάσματος μπορεί να ξεπεράσει το επίπεδο του 0.5. 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 : H 0 : σ 2 0.25, H 1 : σ 2 > 0.25, [monìpleuroc èlegqoc] q = χ 2 (n 1)s2 σ 2 0 X 2 n 1, KrÐsimh tim : χ 2 24,0.99 = 42.98 Perioq apìrriyhc thc H 0 : R = {χ 2 χ 2 > 42.98}

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diasporˆc (sunèqeia) Statistik elègqou apì to deðgma (n = 25, s 2 = 0.375) χ 2 = (n 1)s2 σ 2 0 = 24 0.375 0.25 = 36.0 χ 2 / R m apìrriyh thc H 0 gia α = 0.01 p-tim gia χ 2 = 36.0 p = 1 P(χ 2 < χ 2 ) = 1 P(χ 2 36.0) = 1 0.945 = 0.055!!!

Parˆdeigma: 'Elegqoc analogðac 'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Μια εταιρεία ενδιαφέρεται να ελέγξει σε σημαντικότητα 0.05 αν η αναλογία των σκουριασμένων ραβδών χάλυβα στην αποθήκη της είναι 0.19. Δείγμα: 12 σκουριασμένες σε σύνολο 100 ραβδών. H 0 : p = 0.19 H 1 : p 0.19 [δίπλευρος έλεγχος] n megˆlo KrÐsimh tim z 0.975 = 1.96 q = z = ˆp p 0 p 0 (1 p 0 ) n Perioq apìrriyhc R = {z z > 1.96} N(0, 1)

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc analogðac (sunèqeia) Statistik elègqou apì to deðgma (ˆp = 0.12) z = 0.12 0.19 0.19 0.81 100 = 1.784. z / R mh apìrriyh thc H 0 gia α = 0.05 Diˆsthma empistosônhc [0.056, 0.184]? ˆp(1 ˆp) UpologÐsthke apì ˆp ± z α/2 n

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc analogðac (sunèqeia) Η εταιρεία γνωρίζει ότι είναι απίθανο το ποσοστό να κυμαίνεται σε επίπεδα μεγαλύτερα του 19% H 0 : p 0.19, H 1 : p < 0.19 [μονόπλευρος έλεγχος] KrÐsimh tim z 0.95 = 1.65 Perioq apìrriyhc R = {z z < 1.65} z = 1.784 (ìpwc prin) z R apìrriyh thc H 0 gia α = 0.05 p-tim p = P(z < z) = P(z < 1.784) = Φ( 1.784) = 1 Φ(1.784) = 1 0.963 = 0.037 An tato epðpedo empistosônhc pou mporoôme na aporrðyoume thn H 0 : p 0.19 eðnai perðpou 96%.

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diaforˆc mèswn tim n, gnwstì σ 2 Θέλουμε να ελέγξουμε αν οι γαιάνθρακες από δύο κοίτασματα Α και Β έχουν το ίδιο μέσο πορώδες ηλίου. Θεωρούμε γνωστή και κοινή διασπορά σ 2 = 0.4. H 0 : µ 1 = µ 2, H 1 : µ 1 µ 2 [δίπλευρος έλεγχος] γνωστή και κοινή διασπορά, κανονικές κατανομές KrÐsimh tim : z 0.975 = 1.96 q = z = x 1 x 2 σ 2 1 n 1 + σ2 2 n 2 N(0, 1) Perioq apìrriyhc thc H 0, R = {z z > 1.96}

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diaforˆc mèswn tim n, gnwstì σ 2 (sunèqeia) Statistik elègqou apì to deðgma ( x 1 = 5.67, x 2 = 5.38, n 1 = 25, n 2 = 20) z = 5.67 5.38 0.4 25 + 0.4 20 = 1.53 z / R m apìrriyh thc H 0 gia α = 0.05 p-tim gia z = 1.53 p = 2(1 P(z < z )) = 2(1 Φ( z )) = 2(1 Φ(1.53)) = 2(1 0.937) = 0.126

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diaforˆc mèswn tim n, ˆgnwsto σ 2 Διασπορά του πορώδους ηλίου κοινή αλλά άγνωστη H 0 : µ 1 = µ 2, H 1 : µ 1 µ 2 [δίπλευρος έλεγχος] άγνωστη και κοινή διασπορά, κανονικές κατανομές q = t = x 1 x 2 s 1 + 1 n1 n2 KrÐsimh tim : t 43,0.975 = 2.02 t n1 +n 2 2 Perioq apìrriyhc thc H 0, R = {t t > 2.02}

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diaforˆc mèswn tim n, ˆgnwsto σ 2 (sunèqeia) Statistik elègqou apì to deðgma ( x 1 = 5.67, x 2 = 5.38, n 1 = 25, n 2 = 20 s 2 1 = 0.375, s2 2 = 0.326 s2 = 0.353, s = 0.594) 5.67 5.38 t = 0.594 1 25 + 1 20 = 1.63 t / R m apìrriyh thc H 0 gia α = 0.05 Diˆsthma empistosônhc [ 0.07, 0.65] p-tim gia t = 1.63 p = 2(1 P(t < t )) = 2(1 P(t 1.63)) = 2(1 0.945) = 0.11

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diaforˆc analogi n Θέλουμε να ελέγξουμε αν οι αναλογίες σκουριασμένων ραβδών χάλυβα είναι ίδιες σε δύο αποθήκες. Δεδομένα: πρώτη αποθήκη, 12 στις 100 ράβδους σκουριασμένες, δεύτερη αποθήκη, 26 στις 120 ράβδους σκουριασμένες. H 0 : p 1 = p 2 H 1 : p 1 p 2 [δίπλευρος έλεγχος] n megˆlo ˆp 1 ˆp 2 q = z = N(0, 1) p1 (1 p 1 ) n 1 + p 2(1 p 2 ) n 2 SÔmfwna me th mhdenik upìjesh eðnai p 1 = p 2 = p H statistik elègqou gðnetai ˆp 1 ˆp 2 q = z = ( ) N(0, 1) p(1 p) 1 + 1 n1 n2

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diaforˆc analogi n (sunèqeia) KrÐsimh tim z 0.975 = 1.96 Perioq apìrriyhc R = {z z > 1.96} ˆp 1 = 0.12, ˆp 2 = 0.217 koin analogða ˆp = n 1ˆp 1 + n 2ˆp 2 100 0.12 + 120 0.217 = = 0.173 n 1 + n 2 100 + 120 Statistik elègqou apì to deðgma ˆp 1 ˆp 2 z = ( ) = 1 ˆp(1 ˆp) n 1 + 1 n 2 0.12 0.217 1 0.173 (1 0.173) ( 100 + 1 120 ) = 1.89

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diaforˆc analogi n (sunèqeia) z / R m apìrriyh thc H 0 gia α = 0.05 Diˆsthma empistosônhc [ 0.198, 0.004] p-tim gia z = 1.89 p = 2(1 P(z < z )) = 2(1 Φ( z )) = 2(1 Φ(1.89)) = 2(1 0.97) = 0.06

'Elegqoc gia th mèsh tim µ 'Elegqoc gia th diasporˆ σ 2 'Elegqoc gia thn analogða p 'Elegqoc gia th diaforˆ mèswn tim n µ 1 µ 2 'Elegqoc gia th diaforˆ dôo analogi n p 1 p 2 Parˆdeigma: 'Elegqoc diaforˆc analogi n (sunèqeia) Εστω ότι γνωρίζουμε πως η δεύτερη αποθήκη έχει κατά κανόνα πιο παλιές ράβδους από την πρώτη H 0 : p 1 p 2, H 1 : p 1 < p 2 [μονόπλευρος έλεγχος] KrÐsimh tim z 0.95 = 1.65 Perioq apìrriyhc R = {z z < 1.65} z = 1.89 (ìpwc prin) z R apìrriyh thc H 0 gia α = 0.05 p-tim p = P(z < z) = P(z < 1.89) = Φ( 1.89) = 1 Φ(1.89) = 1 0.97 = 0.03 An tato epðpedo empistosônhc pou mporoôme na aporrðyoume thn H 0 : p 1 p 2 eðnai perðpou 97%.

1 Swst apìfash (swst H 0 ) me pijanìthta P(apodoq thc H 0 H 0 swst ) = 1 α 2 Sfˆlma tôpou I me pijanìthta P(apìrriyh thc H 0 H 0 swst ) = α. 3 Sfˆlma tôpou II me pijanìthta P(apodoq thc H 0 H 0 lanjasmènh) = β. 4 Swst apìfash (swst H 1 ) me pijanìthta P(apìrriyh thc H 0 H 0 lanjasmènh) = 1 β [dônamh elègqou]

(sunèqeia)

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Κουγιουμτζής Δημήτρης. «Στατιστική. Έλεγχος Υποθέσεων». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.auth.gr/courses/ocrs248/. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στατιστική Τμήμα Χημικών Μηχανικών

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στατιστική Τμήμα Χημικών Μηχανικών

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: Δρ. Μπατζιάκα Βασιλική Θεσσαλονίκη, Μάιος 2015

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σημειώματα

Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.00. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στατιστική Τμήμα Χημικών Μηχανικών

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Στατιστική Τμήμα Χημικών Μηχανικών