ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών» 7η Διάλεξη: «Άσκηση και μυϊκή βλάβη» Δρ. Τζιαμούρτας Αθανάσιος, Επίκουρος Καθηγητής
Σε αυτή την θεματική ενότητα οι φοιτητές θα ενημερωθούν για: Το πώς προκαλείται ο οξύς καθυστερημένος πόνος Τη σημασία της έκκεντρης άσκησης στην πρόκληση μυϊκής βλάβης Τις θεωρίες που σχετίζονται με την πρόκληση της μυϊκής βλάβης Το repeated bout effect
Οξύς και Καθυστερημένος Μυϊκός Πόνος
Οξύς Μυϊκός Πόνος Συμβαίνει συνήθως αμέσως μετά από την άσκηση εξαιτίας της κόπωσης Συμβαίνει εξαιτίας αυξημένης συγκέντρωσης παραπροϊόντων της άσκησης Κράμπες, κόπωση, κινητική δυσλειτουργία Απομάκρυνση συμπτωμάτων μετά από μερικά λεπτά αποκατάστασης Επανάληψη της άσκησης μετά την απομάκρυνση των συμπτωμάτων
Αιτίες Εμφάνισης του ΟξύΜυϊκούΠόνου(Κόπωσης) Αυξημένη συγκέντρωση γαλακτικού οξέος Μείωση των επιπέδων του μυϊκού γλυκογόνου
Καθυστερημένος Μυϊκός Πόνος Αίσθηση την οποία αντιλαμβάνεται κάποιος που έχει πραγματοποιήσει ασυνήθιστη μυϊκή προσπάθεια Το επίπεδο της προπονητικής κατάστασης και ο βαθμός της ασυνήθιστης μυϊκής προσπάθειας μπορούν να επηρεάσουν το επίπεδο του καθυστερημένου μυϊκού πόνου. (Ross M, 1999)
Καθυστερημένος Μυϊκός Πόνος Ηεμφάνισητουξεκινάει24-48 ώρες μετά το τέλος της μυϊκή ςπροσπάθειας, κορυφώνεται στις 48-72 ώρες, και επιστρέφει στα κανονικά επίπεδα μέσα σε 3-7 ημέρες (Gullick DT, 1996) Συνδέεται με πόνο, stiffness, ευαισθησία και πόνο κατά τη διάρκεια μυϊκών προσπαθειών. Επηρεάζεται η ικανότητα για ανάπτυξη μυϊκού έργου και μειώνεται τα εύρος της κίνησης
Θεωρίες για την εμφάνιση του Καθυστερημένου Μυϊκού Πόνου
Γαλακτικό Οξύ Χρόνος ημιζωής = 15 λεπτά Επαναφορά στα αρχικά επίπεδα μέσα σε 1 ώρα από το τέλος της άσκησης Δε μπορεί να είναι υπεύθυνο για κάτι το οποίο συμβαίνει μετά από 3-7 ημέρες
ΘεωρίατουΜυϊκούΣπασμού Αύξηση της ενδομυϊκής πίεσης εξαιτίας της αυξημένης παρουσίας υγρού μπορεί να διεγείρει απολήξεις νευρικών αισθητήρων που οδηγούν σε πόνο Η κορύφωση του πόνου προηγείται κατά 24 ώρες την κορύφωση του οιδήματος
Θεωρία της Καταστροφής Μυϊκών Ινών Η καταστροφή έχει περισσότερη σχέση την υποβολή δύναμης που ασκείται στο μυ. Μεγαλύτερη όταν ο μυς βρίσκεται στο μέγιστο δυνατό σημείο μήκους μυός Αδυναμία ολίσθησης των μυονηματίων ακτίνης-μυοσίνης με αποτέλεσμα η γραμμή Ζ να δέχεται μεγαλύτερη πίεση. (Ross M, 1996)
Μυϊκή συστολή
Αδυναμία δεσμίνης να δεχτεί την πίεση στην οποία υποβάλλεται ο μυς
Μεγαλύτερη καταστροφή στις μυϊκές ίνες τύπου ΙΙ απ ότι στις μυϊκες ίνες τύπου Ι Οι μυϊκές ίνες τύπου ΙΙ έχουν πιο πλατιές τις γραμμές Ζ και μεγαλύτερο συνδετικό ιστό που περικλείει τις ίνες Έκλυσηενζύμωνκαιάλλωνουσιώνπου σχετίζονται με τον Καθυστερημένο μυϊκό πόνο (κρεατινική κινάση, γαλακτική αφυδρογονάση, μυοσφαιρίνη)
Διαφορές μεταξύ μυϊκών συστολών
Κρεατινική κινάση CK-MM, CK-MB, CK-BB Υψηλή συσχέτιση με τον καθυστερημένο μυϊκό πόνο Καλή ένδειξη προσδιορισμού του μεγέθους της μυϊκής καταστροφής REPEATED BOUT EFFECT
Κρεατινική κινάση Έμφραγμα του μυοκαρδίου Καθυστερημένη αύξηση. Κορύφωση στις 24-72 ώρες μετά το τέλος της προπόνησης Οι αθλητές έχουν μεγαλύτερες τιμές από μη-αθλούμενους
Κρεατινική κινάση Σεσχετικήπροπόνησηηαύξησηείναι μικρότερη στους αθλητές (καλύτερη μηχανική ανθεκτικότητα του μυϊκού και συνδετικού ιστού) Πόσο επιβαρύνθηκε το μυϊκό σύστημα Πόσο προσαρμοσμένο είναι σε τέτοιες επιβαρύνσεις Άνδρες: 18-174 IU Γυναίκες: 26-140 IU
Repeated Bout Effect 50 A 40 Torque (Nm) 30 20 # # 10 0 1 2 3 4 5 6 7 Time (days)
Repeated Bout Effect DOMS palpation (1-10) 8 6 4 2 # # C 0 0 1 2 3 4 5 6 7 Time (days)
Repeated Bout Effect CK (U/L) 2500 2000 1500 1000 500 0 # # 0 1 2 3 4 5 6 7 Time (days) E
Repeated Bout Effect 17 d TBARS (μm) 14 11 # # # 8 5 0 1 2 3 4 5 6 7 Time (days)
Repeated Bout Effect 60 50 f Catalase (mm/min) 40 30 20 # # 10 0 1 2 3 4 5 6 7 Time (days)
Θεωρία Καταστροφής Συνδετικού Ιστού Επειδή υπάρχει συνδετικός ιστός γύρω από τη μυϊκή ίνα και γύρω από το μυ, εξαιτίας των πιέσεων που δημιουργούνται επέρχεται τραυματισμός στο συνδετικό ιστό Αύξηση της υδροξυπρολίνης και υδροξυλυσίνης μετά από άσκηση πλυομετρικών ασκήσεων (Tofas et al. 2007)
Αιτίες εμφάνισης μεγαλύτερου καθυστερημένου μυϊκού πόνου μετά από έκκεντρη άσκηση Για το ίδιο φορτίο πραγματοποίησης μιας προσπάθειας απαιτούνται λιγότερες μυϊκές ίνες και λιγότερη ενέργεια. Μεγαλύτερο ποσό δύναμης ανά μυϊκή ίνα εφαρμόζεται σε κάθε μυϊκή ίνα και έτσι αυξάνεται η πιθανότητα μυϊκής καταστροφής σε αυτές τις μυϊκές ίνες Κατά τη διάρκεια έκκεντρης άσκησης το σώμα δραστηριοποιεί περισσότερες μυϊκές ίνες τύπου ΙΙ οι οποίες είναι και περισσότερο ευαίσθητες προς μυϊκή βλάβη εξαιτίας των μεγαλύτερων Ζ γραμμών (http://www.rohan.sdsu.edu/~ens632/damagerepair.htm). Κατά τη διάρκεια των έκκεντρων συστολών υπάρχει διάταση των στοιχείων του συνδετικού ιστού των τενόντων και των συνδέσμων με αποτέλεσμα την αύξηση της πιθανότητας βλάβης και σε αυτούς τους ιστούς
Θέματα προς εφαρμογή Πραγματοποιείστε δύο μορφές άσκησης και αξιολογείστε πριν και μετά το τέλος της άσκησης την CK και την LDH Οι δύο μορφές άσκησης να είναι η έκκεντρη και η ομόκεντρη πραγματοποίηση μυϊκής συστολής
Θέματα προς συζήτηση Ποιες είναι οι μεταβλητές οι οποίες μπορούν να αξιολογήσουν τον οξύ καθυστερημένο μυϊκό πόνο; Πωςμπορείναεξηγηθείτοrepeated bout effect
Επίλογος Η Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικές θεωρίες οι οποίες μπορούν να εξηγήσουν τον οξύ καθυστερημένο μυϊκό πόνο H μια προπόνηση που προκαλεί μυϊκή βλάβη μπορεί να μειώσει τον οξύ καθυστερημένο μυϊκό πόνο σε μια επόμενη προπόνηση της ίδιας έντασης ακόμα και όταν αυτή πραγματοποιηθεί έξι μήνες μετά
Βιβλιογραφία Βιοχημεία της άσκησης, Β.Κ. Μούγιου, 3η έκδοση, 2002, Σελίδες 265-298.