CooP Συνοπτική παρουσίαση της εθνικής έκθεσης για την Ελλάδα αναφορικά με τη συνεργασία μεταξύ Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και Οργανισμών Νεολαίας/ Οργανισμών με δράσεις για Νέους STUDY
Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του έργου Cooperate to Operate bringing together youth organizations and SMEs through corporate social responsibility (CoOp). Το έργο CoOp (2017-2019) έχει ως κύριο στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Small - Medium Enterprises (SMEs)) και Οργανισμών Νεολαίας/ Οργανισμών με δράσεις για Νέους (Youth Organisations), δηλαδή την προώθηση της ιδιωτικής επένδυσης σε έργα / δράσεις που αφορούν στην ανάπτυξη και εκπαίδευση των νέων. Το έργο CoOp συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Erasmus+ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέσω της Νορβηγικής Διαχειριστικής Αρχής του προγράμματος - Aktiv Ungdom. Η υλοποίηση του έργου γίνεται με τη συνεργασία των ακόλουθων οργανισμών: Norsensus Mediaforum (Νορβηγία), Youth Work Ireland (Ιρλανδία), Fundatia Danis (Ρουμανία), Asset Technology (Ελλάδα) και Fundacja Robinson Crusoe (Πολωνία). Για περισσότερες πληροφορίες: https://coop.norsensus.no/ Εταιρικό Σχήμα The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.
Πλαίσιο και Στόχοι της έρευνας Η παρούσα εθνική Έκθεση για την Ελλάδα αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου Cooperate to Operate bringing together Youth Organizations and SMEs through corporate social responsibility (CoOp). Στα πρώτα στάδια του έργου αναπτύχθηκε και πραγματοποιήθηκε μία έρευνα με τη χρήση πολλαπλών μεθοδολογικών εργαλείων. Κύριος στόχος της έρευνας αυτής ήταν η συλλογή πληροφοριών οι οποίες εν συνεχεία αξιοποιήθηκαν από τους εταίρους του προγράμματος για την ανάπτυξη σημαντικών εργαλείων για τους οργανισμούς νεολαίας, οι οποίοι ενδιαφέρονται να επεκτείνουν και να βελτιώσουν τη συνεργασία τους με ΜΜΕ της κοινότητάς τους. Η παρούσα αναφορά, η οποία συνδυάζει και συμπεριλαμβάνει όλα τα διαφορετικά στάδια, αποτελεί το τελικό παραδοτέο της προαναφερθείσας έρευνας. Καταρχήν, η έρευνα επικεντρώθηκε στη βιβλιογραφία σχετικά με τους οργανισμούς νεολαίας, τις ΜΜΕ και τη συνεργασία μεταξύ των δύο. Εν συνεχεία εστίασε στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι εν λόγω οργανισμοί αλληλεπιδρούν με τις ΜΜΕ της κοινότητάς τους και ποιες καλές ή κακές εμπειρίες έχουν αποκομίσει από αυτές τις συνεργασίες ή συμπράξεις. Πιο συγκεκριμένα, η ποσοτική έρευνα πεδίου αφορούσε τα κάτωθι ερωτήματα: ποιες είναι οι ανάγκες των Οργανισμών Νεολαίας, όσον αφορά στη συνεργασία τους με τον ιδιωτικό τομέα; Tι είδους πόρους χρειάζονται από τις ΜΜΕ; Τι είδους ΜΜΕ θα ταίριαζαν στο προφίλ τους και τέλος, τι είδους έργα/δράσεις θα μπορούσαν να προτείνουν στις ΜΜΕ για μελλοντική συνεργασία. Τέλος, η ποιοτική έρευνα στόχευσε τις ΜΜΕ, αντλώντας από αυτές πληροφορίες σχετικά με: τις δραστηριότητες Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) που αναπτύσσουν μέσα στις κοινότητές τους, τον τρόπο συνεργασίας τους με οργανισμούς νεολαίας, την καταγραφή των αναγκών και των κινήτρων τους όσον αφορά την ΕΚΕ, το είδος των δράσεων που θα ενδιαφέρονταν να αναπτύξουν σε συνεργασία με οργανισμούς νεολαίας, το είδος των ΜΚΟ που θα ταίριαζαν στο προφίλ τους, τα εμπόδια που ενδέχεται να συναντήσουν για τη συμμετοχή τους σε δράσεις που αφορούν την κοινότητα και τέλος, ποιες καλές και κακές εμπειρίες έχουν από προηγούμενες συνεργασίες τους με οργανισμούς νεολαίας. Ερευνητικές μέθοδοι Η Asset Tec, ως Έλληνας εταίρος του έργου CoOp, σε πρώτο στάδιο πραγματοποίησε μία έρευνα γραφείου / βιβλιογραφική επισκόπηση σε υπάρχουσες μελέτες που αφορούν τη συμμετοχή των ΜΜΕ στην κοινότητά τους, τον τομέα της Νεολαίας στην Ελλάδα, και τη συνεργασία μεταξύ ΜΜΕ και Οργανισμών Νεολαίας. Αυτή η επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας συνέβαλε στον εντοπισμό των ελλείψεων σε πληροφορίες σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα. Εν συνεχεία, ακολουθώντας το ερευνητικό πλάνο, η Asset Tec πραγματοποίησε μία έρευνα πεδίου. Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια της έρευνας, αναπτύχθηκε ένα ερωτηματολόγιο που εστάλη σε περισσότερους από πενήντα (50) Οργανισμούς Νεολαίος και ΜΚΟ με δράσεις για νέους στην Ελλάδα. Είκοσι (20) οργανισμοί συμπλήρωσαν και υπέβαλαν τις απαντήσεις τους, εξασφαλίζοντας ένα ποσοστό ανταπόκρισης της τάξης του 40%. Γενικός στόχος της έρευνας ήταν η κατανόηση της αλληλεπίδρασης των ελληνικών οργανισμών νεολαίας με τις ΜΜΕ της κοινότητά τους, καθώς και η καταγραφή των αναγκών αυτών των οργανισμών όσον αφορά στη συνεργασία τους με τον ιδιωτικό τομέα. Στο τρίτο και τελευταίο κομμάτι της έρευνας, η Asset Tec πραγματοποίησε συνεντεύξεις με εκπροσώπους δέκα (10) ελληνικών ΜΜΕ. 1
Στόχος αυτής της αλληλεπίδρασης "πρόσωπο με πρόσωπο" με τις ΜΜΕ ήταν να προσδιοριστεί σε ποιο βαθμό οι επιχειρήσεις αυτές τείνουν να ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρότυπο ή να έχουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη συνεργασία και στη δημιουργία εταιρικών σχέσεων («πρακτικές» συνεργασίας) με Οργανισμούς Νεολαίας ή ΜΚΟ με δράσεις για νέους. Εκτός από τις πτυχές οι οποίες σχετίζονται με τις προαναφερθείσες πρακτικές συνεργασίας, η ποιοτική έρευνα συμπεριέλαβε επίσης ερωτήματα σχετικά με τα κίνητρα των ΜΜΕ, μελετώντας τόσο τη συμμετοχή τους στην ανάπτυξη της κοινότητας τους όσο και προηγούμενες επιτυχημένες συνεργασίες τους οι οποίες είχαν σημαντικό θετικό κοινωνικό αντίκτυπο στη νεολαία και τις κοινότητές τους. Κύρια αποτελέσματα Βιβλιογραφική επισκόπηση Η βιβλιογραφική επισκόπηση κατέδειξε ότι υπάρχουν πολυάριθμες έρευνες / μελέτες στην ελληνική βιβλιογραφία, όσον αφορά στη συμμετοχή εταιρειών, και πιο συγκεκριμένα ΜΜΕ, σε δραστηριότητες ΕΚΕ τόσο πριν όσο και μετά την κρίση. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα κατέδειξε πως η ελληνική οικονομία είναι σχεδόν ολοκληρωτικά δομημένη πάνω σε ΜΜΕ (ποσοστό: 99.9%) και ότι ο προϋπολογισμός αυτών των εταιρειών είναι πλέον περιορισμένος εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Παρά ταύτα, πολλές από τις ΜΜΕ και τους υπευθύνους τους στην Ελλάδα θεωρούν πως η ΕΚΕ είναι ζωτικής σημασίας για τη δουλειά τους, και το βασικό ενδιαφέρον τους ως πεδίο εφαρμογή της είναι το Ανθρώπινο Κεφάλαιο (34%), ακολουθούμενο από τα Προγράμματα για την κοινότητα (33%). Οι εταιρείες στην Ελλάδα επιθυμούν τη συνεργασία με ΜΚΟ στα πλαίσια δράσεων ΕΚΕ (77%), ενώ ταυτόχρονα η πλειοψηφία αυτών δηλώνουν ικανοποιημένοι από παλαιότερες συνεργασίες. Όσον αφορά τα κίνητρα των ΜΜΕ ώστε να συμμετάσχουν σε δράσεις ΕΚΕ, έγινε αναφορά στη βελτίωση της κοινωνικής εικόνας της εταιρείας, ώστε να κερδίσει τόσο την υποστήριξη των πελατών όσο και των εργαζομένων της, και επιπλέον στο ρόλο που μπορεί να παίξει ως ένας εξαιρετικός τρόπος διαφήμισης. Αντίθετα, η βιβλιογραφική επισκόπηση δεν κατάφερε να εντοπίσει κάποια μελέτη που να αναφέρεται συγκεκριμένα στη συνεργασία των οργανισμών νεολαίας με τον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα στην Ελλάδα. Όπως φαίνεται, η ελληνική βιβλιογραφία έχει μεγάλη έλλειψη στη συγκεκριμένη θεματική και πιο συγκεκριμένα σε ζητήματα που αφορούν: το είδος των έργων που αναπτύσσουν οι οργανισμοί νεολαίας σε συνεργασία με εταιρείες, τον τύπο των εταιρειών με τον οποίο συνεργάζονται, το ύψος της παρεχόμενης υποστήριξης και τέλος τα σχέδια που έχουν για μελλοντική συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και πιο συγκεκριμένα με τις ελληνικές ΜΜΕ. Παρόλα αυτά, συμπεριλήφθηκαν στοιχεία τα οποία βρέθηκαν σε μελέτες οι οποίες αφορούσαν τη συνεργασία μεταξύ του επιχειρηματικού τομέα και του τομέα των ελληνικών ΜΚΟ ευρύτερα και τα οποία παρέχουν γενικές πληροφορίες σχετικά με το πλαίσιο στο οποίο οι ΜΚΟ λειτουργούν. Έρευνα πεδίου Ερωτηματολόγια σε Οργανισμούς Νεολαίας / ΜΚΟ με δράσεις για Νέους Τα κυριότερα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι οι οργανισμοί νεολαίας και οι ΜΚΟ που ασχολούνται με δράσεις για νέους ήταν οικονομικά σταθερές τα τελευταία χρόνια και μάλιστα οι περισσότερες από αυτές κατάφεραν ακόμη και να αυξήσουν τον προϋπολογισμό τους. Όσον αφορά τις πηγές αυτού του προϋπολογισμού, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι 2
ΜΚΟ οι οποίες ανταποκρίθηκαν στην έρευνά μας, βασίζονται κυρίως σε ευρωπαϊκά κονδύλια καθώς και χορηγίες από δωρεές του ιδιωτικού τομέα, ενώ μόνο ένας μικρός αριθμός εξ αυτών αναφέρθηκε στην υποστήριξη από ΜΜΕ ενώ μερικές άλλες από πολυεθνικές εταιρείες (10% και στις δύο αντίστοιχα). Συνοπτικά, το 55% των οργανισμών δεν λαμβάνει καμία συνεισφορά από ΜΜΕ, ενώ στο υπόλοιπο 40% εξ αυτών οι ΜΜΕ συνεισέφεραν λιγότερο από το 10% του ετήσιου προϋπολογισμού τους. Όσον αφορά τις ανάγκες που θέλουν να καλύψουν μέσω της συνεργασίας τους με ΜΜΕ, οι περισσότερες ΜΚΟ αποδίδουν προτεραιότητα στο είδος των πόρων που θα χρειαστούν για τα επόμενα δύο χρόνια με την εξής σειρά: το 95% εξ αυτών αναφέρονται σε χρηματική συνεισφορά, 65% στα δίκτυα επαγγελματιών και επιχειρηματικών συνεργατών των εταιρειών, 55% στα προϊόντα και τις υπηρεσίες της εταιρείας και 50% στην τεχνογνωσία της. Τέλος, οι ελληνικοί οργανισμοί νεολαίας/ με δράσεις για νέους δηλώνουν πως προτιμούν να συνεργαστούν με εταιρείες οι οποίες αναπτύσσουν δραστηριότητες ΕΚΕ ή φιλανθρωπίας και έχουν σαφείς στόχους σχετικά με τη συμμετοχή τους στην κοινότητα (65%). Έρευνα πεδίου Συνεντεύξεις με ΜΜΕ Τα βασικά συμπεράσματα των συνεντεύξεων με τις ΜΜΕ καταδεικνύουν πως οι περισσότερες από αυτές υποστηρίζουν έργα που αφορούν την τοπική κοινότητα και πως επίσης προτιμούν να παρέχουν στήριξη σε είδος αντί χρημάτων. Επιπλέον, οι ΜΜΕ φαίνεται να έχουν μία ξεκάθαρη προτίμηση προς έργα τα οποία στηρίζουν τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες και τείνουν να ευνοούν δράσεις οι οποίες στοχεύουν τους νέους και μάλιστα ιδίως μέσω της στήριξης της επιχειρηματικότητας (συμβουλευτική) και της εκπαίδευσης. Ο βασικός δίαυλος επικοινωνίας των δράσεών τους στην κοινότητα είναι διαμέσου ΜΚΟ, με σημαντική λεπτομέρεια πως αν και περιγράφουν δράσεις ΕΚΕ, δεν χρησιμοποιούν σε κανένα σημείο στις αναφορές τους καθαυτό τον όρο "ΕΚΕ". Οι επιχειρήσεις φαίνεται να προτιμούν τη συνεργασία με οργανισμούς με τους οποίους μοιράζονται κοινούς στόχους και να επιλέγουν την υποστήριξη ΜΚΟ με βάση το προφίλ τους. Ως κύριοι λόγοι αυτών των συνεργασιών αναφέρονται η κοινωνική τους ευαισθησία καθώς και η καταπολέμηση της έλλειψης κρατικής αποτελεσματικότητας την οποία έχουν εντοπίσει. Οι ΜΜΕ φαίνονται να θεωρούν ιδιαίτερα σημαντική τη διαδικασία λήψης σχετικών αποφάσεων, όπως υποδηλώνει τόσο η διαπίστωση ότι διοργανώνουν συναντήσεις σε όποιο σημείο κριθεί απαραίτητο, όσο και το γεγονός πως λαμβάνουν συλλογικά τις αποφάσεις οι οποίες αφορούν τις δράσεις συνεργασίας. Ο αντίκτυπος της συμμετοχής τους στην κοινότητα παρουσιάζεται διαφορετικά από κάθε ΜΜΕ. Ωστόσο, στο σύνολό τους θεωρούν ότι οι δραστηριότητές τους έχουν θετική συμβολή στην κοινότητά τους. Τέλος, οι ΜΜΕ φαίνονται πρόθυμες να συνεχίσουν ή ακόμη και να επεκτείνουν τη συνεργασία τους με τον τομέα των ΜΚΟ. Για μία πλήρη παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του έργου CoOp στην Ελλάδα μπορείτε να ανατρέξετε στα ακόλουθα κεφάλαια. Επίσης, για κάθε σχετική απορία μπορείτε να έρθετε σε απευθείας επικοινωνία με τον Έλληνα εταίρο του προγράμματος, την ASSET Τεχνολογική. 3