ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΣΠΡΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 Ερευνητική εργασία (project)

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΣΠΡΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 Ερευνητική εργασία (project) «To παιχνίδι είναι ζωή αλλά η ζωή δεν είναι παιχνίδι» Τάξη: Β Λυκείου (α & β τετράµηνο) Οµάδες µαθητών: α) Αγγουρά Μαρία Ζερβός Βασίλειος Παπαγεωργίου Ιωάννης Χήνα Ελίνα Κόλλιας Παναγιώτης: «Το χτες» β) Αλτάνη Έλενα Κυπαρισσά Χριστίνα Οικονόµου ήµος Ταµπίτσικας Νικόλαος Καλοχωρίδης Μιχάλης: «Το σήµερα» γ) Αγγελοκωνσταντή Σιµόνη Καρανίσας Κων/νος Κιούσης Κων/νος Τράκη Λουκία Λεοτσινίδης Βασίλειος Κόντε Ιωάννα: «Το πάντα» Άσπρα Σπίτια - Μάιος 2013 Υπεύθυνες καθηγήτριες Μακρυγιάννη Νικολέτα Μπαούση Έλενα 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΠΕΡΙΛΗΨΗ.... 3 2. ΘΕΩΡΙΑ 2.1 Σηµασία του παιχνιδιού... 4 2.1.1 Παιχνίδι και ψυχολογία.... 5 2.1.2 Χωρίς παιχνίδι...... 6 2.1.3 Μη χάνετε ευκαιρία για παιχνίδι. 6 2.2 Ιστορική αναδροµή. 7 2.3 Το παιχνίδι σήµερα... 15 2.3.1 Το παιχνίδι του 20 ου αιώνα..... 15 2.3.2 Το παιχνίδι του 21 ου αιώνα..... 25 2.3.3 Ο κυρίαρχος του παιχνιδιού... 30 2.3.4 Κερδισµένοι ή χαµένοι ;. 31 2.4 Επίλογος.. 33 3. ΕΡΕΥΝΑ 3.1 Αποτελέσµατα ερωτηµατολογίων.... 34 4. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. 40 2

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην εργασία που πραγµατοποιήθηκε στο πλαίσιο του µαθήµατος των ερευνητικών εργασιών της Β Λυκείου ασχοληθήκαµε µε το παιχνίδι και την καθοριστική σηµασία του στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. Ακόµη, κάναµε µια ιστορική περιήγηση στο κεφάλαιο του παιχνιδιού από την αρχαιότητα µέχρι και σήµερα. Ειδικότερα, το παιχνίδι στην εποχή µας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την καταλυτική επίδραση στην προσωπικότητα του ατόµου µέσα από τις θετικές αλλά και τις αρνητικές προεκτάσεις του. Για την πραγµάτευση του θέµατος χωριστήκαµε σε τρεις οµάδες και κάθε µία ασχολήθηκε µε το θέµα εστιάζοντας στα εξής: - Η σηµασία του παιχνιδιού στη ζωή του παιδιού εφήβου - Η ιστορική διαδροµή του παιχνιδιού στην Ελλάδα - Το παιχνίδι στη σύγχρονη εποχή 3

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙ ΙΟΥ Η σχέση του παιδιού και των ανθρώπων γενικότερα µε το παιχνίδι είναι αρχέγονη ενώ ιδιαίτερα σηµαντικός καταδεικνύεται ο ρόλος του και η συµβολή του στη διαµόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού και γενικότερα την ορθή ψυχοσωµατική του ανάπτυξη. Τα παιδιά ασχολούνται µε πάσης φύσεως παιχνίδια τα οποία διαφοροποιούνται ανάλογα µε τις συνθήκες, το πρόσταγµα της εκάστοτε εποχής και την εξελικτική πορεία της κοινωνίας. Η σηµασία του παιχνιδιού στη ζωή του παιδιού και του ανθρώπου γενικότερα είναι διαχρονική και εστιάζεται σε όλο το φάσµα της ζωής. O πολυσήµαντος ρόλος του παιχνιδιού αποδεικνύεται από την ύπαρξή του από την αρχαιότητα µέχρι και σήµερα σε όλους τους αρχαίους πολιτισµούς, ανατολικούς όπως των Σουµέριων, Αιγυπτίων, Μεσοποτάµιων, αλλά και στον αρχαίο ελληνικό πολιτισµό, όπως καταφαίνεται από την αρχαιολογική σκαπάνη που φέρνει στο φως ευρήµατα παιχνιδιών ποικίλης ύλης προσαρµοσµένων στις επικρατούσες συνθήκες της εκάστοτε εποχής. Η ενασχόληση µε το παιχνίδι συµβάλλει αναντίρρητα στη βελτίωση της πνευµατικής και σωµατικής υγείας, οδηγεί στην κοινωνικοποίηση, καθώς το άτοµο επικοινωνεί µέσα από αυτό µε άλλους, ζει και συνεργάζεται µαζί τους αρµονικά. Επιπροσθέτως, δίνει τη δυνατότητα επίρρωσης της αντίληψης και των πνευµατικών ικανοτήτων του και σε κάθε περίπτωση αποτελεί υγιή τρόπο ψυχαγωγίας του, καθώς είναι αυτονόητη η ενασχόληση του καθενός µε παιχνίδι της αρεσκείας του. Μέσω της τριβής του µε το παιχνίδι ο άνθρωπος εξωτερικεύει τα ποικίλα συναισθήµατά του, µαθαίνει, ικανοποιείται, ανακαλύπτει πτυχές του εαυτού του που ενδεχοµένως αγνοούσε. Το παιχνίδι συµβάλλει καθοριστικά στην ένταξη των παιδιών στην κοινωνία µε οµαλό και υγιή τρόπο καθόσον δύνανται µέσα από αυτό να αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες, να διευρύνουν τον τρόπο σκέψης τους, να αναπτύσσουν αυτοέλεγχο, καθώς και να αυξάνουν σταδιακά τις σωµατικές τους ικανότητες. Μέσα από το παιχνίδι έχουν την δυνατότητα να αναπτύσσουν αλληλεγγύη µε άλλους ανθρώπους, πνεύµα συνεργασίας και κατανόησης όπως και αίσθηµα σεβασµού προς τους άλλους. Πολλές φορές µάλιστα το παιχνίδι εµπλουτισµένο µε ορθή ενηµέρωση έχει και διδακτικό χαρακτήρα για το παιδί προσφέροντάς του χρήσιµες πληροφορίες στον δρόµο προς την ενηλικίωση. Αναµφίβολα η ορθή ενασχόληση µε το παιχνίδι οδηγεί µε ασφάλεια στην ταχύτερη ωρίµανση του παιδιού και στην καλλιέργεια αισθήµατος υπευθυνότητας. Περαιτέρω προάγει και την αυτοεκτίµησή του, ενώ το αποτρέπει από την υιοθέτηση αντικοινωνικών 4

συµπεριφορών και εν γένει συµβάλλει στη διαµόρφωση µιας υγιούς και συνάµα ολοκληρωµένης προσωπικότητας. ΠΑΙΧΝΙ Ι ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Το παιχνίδι συµβάλλει στην ψυχολογία του παιδιού σε όλα τα στάδια της ηλικίας του. Συγκεκριµένα συνδέεται µε την ψυχολογική και συναισθηµατική ανάπτυξη και βάζει τα θεµέλια για την ωρίµανση της νοηµοσύνης του και την διαπαιδαγώγηση του. Ειδικότερα: Προσχολική: Κατά την προσχολική περίοδο το παιχνίδι είναι η κύρια πηγή ανάπτυξης. Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά µαθαίνουν και εξασκούν πολλές βασικές κοινωνικές δεξιότητες. Το παιχνίδι διαδραµατίζει αναπτυξιακό ρόλο ήδη από τα πρώιµα στάδια της ανάπτυξης του παιδιού. Το παιχνίδι διδάσκει στα παιδιά τις κοινωνικές σχέσεις και πώς να εµπλακούν σ αυτές, και τους πολιτισµικούς κανόνες της κοινωνίας στην οποία µεγαλώνουν. Το παιχνίδι µπορεί να αποτελέσει ένα µέσο διάγνωσης µέσα από το οποίο το παιδί µπορεί να εκφράσει τα συναισθήµατα του, τις σκέψεις του και τις επιθυµίες του. Το παιχνίδι είναι ο κύριος τρόπος των παιδιών για να δείξουν τι αισθάνονται στην προσχολική ηλικία. Παιδική: Στην παιδική ηλικία το παιχνίδι αποτελεί τη <<φυσική>> γλώσσα των παιδιών, το πιο ισχυρό µέσο έκφρασης τους και αναπόσπαστη δραστηριότητα της καθηµερινότητας τους. Μέσω του παιχνιδιού, το παιδί εξωτερικεύει τα συναισθήµατα του, µαθαίνει, πειραµατίζεται, ευχαριστιέται, απογοητεύεται και ανακαλύπτει σιγά σιγά τον εαυτό του και τον κόσµο που το περιβάλλει. Το παιχνίδι πρέπει να αντιµετωπίζεται µε σεβασµό καθώς το παιδί το θεωρεί πολύ σηµαντικό, κάτι που φαίνεται και από το πόσο πολύ απορροφάται από αυτό που κάνει. Το παιχνίδι για τα παιδιά είναι τρόπος ζωής. Είναι ένα µέσο ψυχοσωµατικής ανάπτυξης του παιδιού. Πρέπει να γίνει σαφές το γεγονός ότι το παιχνίδι δεν είναι µόνο διασκέδαση για το παιδί,αλλά τρόπος ωρίµανσης. Εφηβική: Στην εφηβική ηλικία παρατηρούνται οι πρώτες σωµατικές αλλαγές και οι πρώτες µεταβολές του ψυχισµού. Το παιχνίδι γίνεται µέσο εκτόνωσης της πρόσθετης ενέργειας που χαρακτηρίζει την ηλικία αυτή και συγχρόνως ικανοποιεί πιο σύνθετες ανάγκες σε σύγκριση µε το παρελθόν. Οι έφηβοι συµµετέχουν σε οµαδικά παιχνίδια για να αναπτύξουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις µε τους συνοµηλίκους τους. Η εφηβεία είναι το ηλικιακό στάδιο που µεσολαβεί ανάµεσα στην παιδική ηλικία και την ενηλικίωση και είναι ιδιαίτερα σηµαντικό για την 5

εξέλιξη του ατόµου. Το παιχνίδι συµβάλλει παραγωγικά σ αυτό το έργο καθώς ο ρόλος του είναι καθοριστικός. ΧΩΡΙΣ ΠΑΙΧΝΙ Ι Ο περιορισµός του παιχνιδιού έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, την υγεία και την κοινωνικότητα των παιδιών. Ειδικοί συνδέουν προβλήµατα που είναι σε αύξηση στην παιδική ηλικία, όπως η παχυσαρκία, η διάσπαση της προσοχής, η κατάθλιψη και το άγχος µε τη µείωση διαφόρων τύπων παιχνιδιού. Ανάλογα µε τις µειωµένες ευκαιρίες παιχνιδιού που βιώνουν, τα παιδιά µπορούν να επηρεαστούν µε τους παρακάτω τρόπους: µειωµένες κινητικές δεξιότητες χαµηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας φτωχότερη ικανότητα να διαχειριστούν στρεσογόνες ή τραυµατικές καταστάσεις περιορισµένη ικανότητα να αξιολογούν και να διαχειρίζονται το ρίσκο ελλιπείς κοινωνικές δεξιότητες, που µπορεί να οδηγήσουν σε δυσκολίες στη διαχείριση κοινωνικών καταστάσεων, όπως η επίλυση συγκρούσεων σε θέµατα διαφορετικότητας. ΜΗ ΧΑΝΕΤΕ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙ Ι Το παιχνίδι ανάµεσα στους γονείς και τα παιδιά προσφέρει ευχαρίστηση και χαρά και στους δύο και συµβάλλει στη δηµιουργία και τη διατήρηση µιας συναισθηµατικής και υποστηρικτικής σχέσης, που είναι πολύ σηµαντική για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Είναι σηµαντικό οι γονείς να παρέχουν ευκαιρίες στα παιδιά, ώστε να αναπτύσσουν το παιχνίδι τους. Οι ευκαιρίες αυτές µπορεί να αφορούν από το παιχνίδι στη φύση π.χ. το παιχνίδι µε το χώµα ή το σκαρφάλωµα στα δέντρα, έως παιχνίδια «προσποίησης» χρησιµοποιώντας καθηµερινά αντικείµενα στο σπίτι π.χ. να παίξουν κοµµωτήριο ή να φτιάξουν µια κρυψώνα κάτω από το τραπέζι της τραπεζαρίας. Η ανάπτυξη του παιχνιδιού των παιδιών έχει να κάνει µε τη φαντασία και τη δηµιουργικότητα και όχι µε την αγορά ακριβών και πολυδιαφηµισµένων παιχνιδιών. Ο προστατευµένος χρόνος για παιχνίδι καθώς και η αναζήτηση χώρου εντός και εκτός σπιτιού ώστε το παιδί να µπορεί να παίξει ελεύθερα, είναι πολύ βοηθητικά. Ακόµη ίσως πιο βοηθητική όµως είναι η θετική διάθεση του γονιού απέναντι στο παιχνίδι. Ας µοιραστούµε τη µαγεία του παιχνιδιού µε τα παιδιά, µε τη γνώση πως κάνουµε το καλύτερο για εκείνα. Ας αφήσουµε τα παιδιά να παίξουν! 6

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑ ΡΟΜΗ Η διαδροµή του παιχνιδιού ξεκινάει από τα αρχαία χρόνια όπου και δηµιουργήθηκαν τα πρώτα παιχνίδια. Κάποια από αυτά έχουν εξελιχθεί, κάποια έχουν εκλείψει και κάποια δηµιουργήθηκαν µε το πέρασµα των χρόνων. Τα είδη τους ποικίλλουν και είναι µοναδικά,διότι ο ρόλος τους είναι ξεχωριστός στην ζωή του ανθρώπου. Παιχνίδια αρχαίων χρόνων Αµπάρρα Παιχνίδι βυζαντινής προέλευσης: ιαίρεση των παιδιών σε 2 οµάδες. Κάθε οµάδα διαλέγει έναν αρχηγό που τον αποκαλεί <<µάνα>> και έχει δική της περιοχή όπου βάζει τους αιχµαλώτους της. Οι 2 οµάδες στέκονται απέναντι η µία στην άλλη επιθετικά ή αµυντικά και προσπαθούν µ' ένα απλό άγγιγµα να αιχµαλωτίσουν τους αντιπάλους. Χαµένη είναι η οµάδα που αιχµαλωτίστηκαν όλα τα µέλη. Άµυστις Παιζόταν κυρίως στα συµπόσια κατά την αρχαία και ελληνιστική περίοδο. Ήταν ένα µεγάλο ποτήρι κρασιού σε σχήµα φιάλης. Ο παίκτης ήταν υποχρεωµένος να πιεί το κρασί µονορούφι. Παιζόταν είτε ως παιχνίδι ανταγωνισµού µεταξύ 2 συµποσιαζοµένων, είτε ως τιµωρία καποιού που δεν κατάφερε να λύσει ένα γρίφο ή ένα αίνιγµα. Απόρραξις Από τα πιο γνωστά και πιο διαδεδοµένα παιχνίδια µε µπάλα. Τα παιδιά ρίχνουν τη µπάλα στο έδαφος και σε κάθε αναπήδησή της την ξαναχτυπούν µε την παλάµη τους έως ότου χάσουν. Νικητής αναδεικνύεται αυτός που χτύπησε τη µπάλα περισσότερες φορές χωρίς να χάσει το ρυθµό. Αρπαστόν Εξαντλητικό παιχνίδι σφαίρισης που απαιτούσε σωµατική ρώµη και πάλη καθώς και άσκηση του λαιµού εξαιτίας των λαβών. Μια οµάδα παιδιών ή εφήβων έριχνε ψηλά τη σφαίρα και ενώ αυτή έπεφτε,ο παίχτης έπρεπε να την αρπάξει στον αέρα και να την ξαναπετάξει ψηλά. Οι αντίπαλοι έσπρωχναν ο ένας τον άλλον, έτρεχαν, προσποιούνταν, πηδούσαν όλοι µαζί για να πιάσουν τη σφαίρα, καταπονούνταν και σήκωναν σύννεφα σκόνης. Αυτόµατη µηχανή παροχής νερού Αναπαράσταση αυτόµατης µηχανής παροχής ορισµένης ποσότητας νερού, συνήθως αγιάσµατος από νερό. Μεταλλικό σφαιρίδιο πέφτει σε 7

ένα βραχίονα-παλάµη και µε το βάρος του συµπαρασύρει ένα σχοινί, το οποίο µέσω ενός άξονα στην κορυφή απελευθερώνει νερό που χύνεται σε µια κουτάλα. αυτή γεµίσει, υποχωρεί από το βάρος της και αδειάζει το νερό που περιέχει σε µια χοάνη, η οποία µέσω ενός σωλήνα το µεταφέρει στον πιστό. Με την υποχώρηση της κουτάλας σταµατά και η παροχή νερού από το δοχείο που υπάρχει στην πλάτη της συσκευής. Η αιωρούµενη σφαίρα Πρόκειται για υδραυλικό όργανο-παιχνίδι.η <<αιωρούµενη σφαίρα>> µένει στη θέση της όσο διάστηµα δηµιουργείται ατµός στο λέβητα που βράζει. Η δύναµη του ατµού που βγαίνει υπό πίεση δηµιουργεί το φαινόµενο της αιώρησης. Βασιλίνδα Συνηθισµένο παιχνίδι της αρχαιότητας. Μια οµάδα παιδιών εξέλεγε µε κλήρο έναν βασιλιά και οι υπόλοιποι εκλέγονταν επίσης µε κλήρο σε διάφορα αξιώµατα. Όλοι όφειλαν να υπακούουν στο βασιλιά και να κάνουν ό,τι τους διέταζε ανάλογα µε το αξίωµά τους, π.χ. έργα ως υπουργοί, να παίζουν τους πρέσβεις ή να συλλαµβάνουν αιχµαλώτους. Αρκετά διασκεδαστικό παιχνίδι που παιζόταν ακόµη και µόνο από 2 παιδιά. Τότε ο ένας κληρωνόταν ως βασιλιάς και ο άλλος ως υπηρέτης ή όνος. Πολλές φορές αντί για κλήρωση έπαιζαν πρώτα κάποιο είδος σφαίρας, ο νικητής γινόταν βασιλιάς και ο άλλος ως υπηρέτης ή όνος, ήταν υποχρεωµένος να του κάνει όλα τα χατίρια ή ό,τι τον διέταζε. ακτύλων επάλλαξις Αρχαιοελληνικό παιχνίδι που έγινε γρήγορα αποδεκτό από τους Ρωµαίους. Παίζεται από 2 παίκτες,ο ένας απέναντι στον άλλον, οι οποίοι σηκώνουν ταυτόχρονα το δεξί τους χέρι µέχρι το ύψος της κεφαλής τους και το κατεβάζουν στη συνέχεια αιφνιδιαστικά και οι 2 µαζί. Την ίδια στιγµή προεκτείνουν έναν αριθµό δακτύλων της γροθιάς τους, αναφωνούν ένα νούµερο από το 1 έως το 10,προσπαθώντας να υπολογίσουν το συνολικό αριθµό δακτύλων, δηλ. και της δικής τους και του αντιπάλου. Κερδίζει αυτός που θα πετύχει τον ακριβή αριθµό και σε περίπτωση επιτυχίας ή αποτυχίας και των 2 το παιχνίδι επαναλαµβάνεται. ενδροβατείν Απλούστατο παιδικό παιχνίδι από την αρχαία εποχή µέχρι και σήµερα παίζεται κατά τον ίδιο τρόπο. Πρόκειται για το σκαρφάλωµα στα δέντρα, που εκτός από παιχνίδι είναι και τρόπος σωµατικής άσκησης. Τα παιδιά κατά οµάδες ή µόνα τους σκαρφαλώνουν στα δέντρα και ανταγωνίζονται ποιος θα ανέβει πρώτα ή ψηλότερα από τον άλλο. Πολλές φορές από απλή διασκέδαση καταλήγει σε ατύχηµα. 8

Εννεάδα Παιζόταν από 2 παίκτες που χρησιµοποιούσαν ο καθένας 9 πεσσούς διαφορετικού χρώµατος από αυτούς του αντιπάλου. Σχεδίαζαν 3 τετράγωνα το ένα µέσα στο άλλο, τα κέντρα των πλευρών τους ενώνονταν µε ευθείες έτσι ώστε να σχηµατίζονται 4 σταυροί, ένας σε κάθε πλευρά του µεσαίου τετραγώνου. ηµιουργούνταν έτσι 16 θέσεις για τρίλιζα. Το παιχνίδι ξεκινούσε µε κλήρο για το ποιός θα ξεκινήσει πρώτος, ο οποίος µπορούσε να τοποθετήσει το πιόνι του σε όποια θέση ήθελε. Αυτός που κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού σχηµατίσει τριόδιν, τοποθετώντας τα πιόνια σε ευθεία γραµµή αφαιρούσε έναν πεσσό από τον αντίπαλό του. Έχανε αυτός που έµενε µε 2 πιόνια. «έξεχ', ω φίλ' ήλιε» Παιδική παράκληση προς τον ήλιο που σύντοµα µετατράπηκε σε παιχνίδι. Όταν κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού κρυβόταν ο ήλιος µέσα στα σύννεφα, τα παιδιά κάνοντας θόρυβο µε όποιον τρόπο µπορούσαν και φωνάζοντας τη επίκληση «έξεχ', ω φίλ' ήλιε» επεδίωκαν την επανεµφάνιση του άστρου της ηµέρας για να συνεχίσουν το παιχνίδι τους. Επίσκυρος Παιχνίδι µε µπάλα που έπαιζαν οι αρχαίοι. Οι παίκτες χωρίζονταν σε 2 οµάδες και έπαιρναν θέση πίσω από µια γραµµή που τη χάραζαν στο έδαφος µ' ένα µυτερό χαλίκι, όπου τοποθετούσαν και τη µπάλα. Σε απόσταση προσυµφωνηµένη,10-20 µέτρα εκατέρωθεν της επισκύρου, χάραζαν 2 άλλες γραµµές που ήταν τα όρια στα οποία έπρεπε να κινούνται οι 2 οµάδες. Αυτοί που έπιαναν πρώτοι τη µπάλα την πετούσαν µε δύναµη στους αντιπάλους µε σκοπό να τους αναγκάσουν να βγουν έξω από το οριοθετηµένο χώρο και να χάσουν. Εκείνοι προσπαθούσαν να διακόψουν την πορεία της µπάλας. Όποια οµάδα κέρδιζε, έπαιρνε έναν πόντο, ενώ τα µέλη της χαµένης οµάδας εκτελούσαν την ποινή του εφεδρισµού. Ήταν υποχρεωµένα να µεταφέρουν στις πλάτες τους τους νικητές για ορισµένη απόσταση. Εποστρακισµός ιασκεδαστικό παιχνίδι που αγαπήθηκε από τους Ρωµαίους στο Βυζάντιο. Κάθε παιδί πετούσε ένα πλατύ βότσαλο παράλληλα µε την επιφάνεια του νερού. Το πέταγµα είναι τόσο πιο πετυχηµένο όσο περισσότερες αναπηδήσεις κάνει το βότσαλο πάνω στην επιφάνεια του νερού και είναι και αυτό που νικάει τελικά. 9

Ες βοθύν Βόθυνος στην αρχαιότητα ονοµαζόταν ένα αγγείο το οποίο έχωναν στο χώµα και µόνο το στόµιό του παρέµενε στην επιφάνεια. Από κάποια απόσταση ο παίκτης έπρεπε να ρίξει µέσα στο βόθυνο µε τέχνη κάποια αντικείµενα που συνήθως ήταν καρύδια. Κέρδιζε αυτός που από συγκεκριµένη απόσταση καρυδιών έβαζε στο βόθυνο τα περισσότερα. Εφεδρισµός ιασκεδαστικό αρχαιοελληνικό παιχνίδι. Μια οµάδα παιδιών ανά ζεύγη τοποθετούσαν σε απόσταση ένα λίθο που τον ονόµαζαν δίορο. Ένα-ένα τα παιδιά προσπαθούσαν να χτυπήσουν το λίθο µε κάποιον άλλο ή µε µια σφαίρα. Αυτός που αστοχούσε έπρεπε να υποστεί τον εφεδρισµό. Ο νικητής κουβαλούσε στην πλάτη του τον ηττηµένο,ο οποίος τον µετέφερε µέχρι τον δίορο, ενώ στο διάστηµα αυτό ο νικητής του έκλεινε τα µάτια µε τις παλάµες του. Εωλοκρασία Ήταν η πόση κρασιών που είχαν µείνει από προηγούµενες οινοποσίες, τα οποία ανακάτευαν και τα έδιναν µε το ζόρι στους µεθυσµένους συµποσιαστές ή τα έχυναν πάνω τους. Συχνά µε τα υπολείµµατα των διαφόρων κρασιών ανακάτευαν και διάφορους ζωµούς παρασκευάζοντας ένα συνονθύλευµα ποτών που προοριζόταν για τον ίδιο σκοπό. Θήλαστρο Συγκαταλέγεται στα πρώτα παιχνίδια των παιδιών που εκπληρούσε παράλληλα και έναν άλλο σκοπό, αφού χρησίµευε στο τάισµα του παιδιού όπως το σηµερινό µπιµπερό. Γι' αυτό το λόγο έπρεπε να είναι εντυπωσιακό στην εµφάνιση για να προσελκύει την προσοχή του παιδιού. Έτσι υπήρξε µαζί µε την κουδουνίστρα, το πρωταρχικό παιδικό παιχνίδι. Ιµαντελιγµός Επί Τουρκοκρατίας ονοµαζόταν καΐσι. Αυτός που είχε την πρωτοβουλία του παιχνιδιού έπαιρνε έναν ιµάντα αρκετά µακρύ, τον δίπλωνε στα δύο και κατόπιν τον τύλιγε σφιχτά σε σχήµα κοχλία. Ο άλλος παίκτης έπρεπε να τοποθετήσει κάποιο µυτερό ξύλο ή καρφί ανάµεσα στο διπλωµένο ιµάντα προσπαθώντας να βρεθεί η σφήνα είτε στο κέντρο του ιµάντα είτε ανάµεσα στις 2 δίπλες του. Όταν ξεδιπλωνόταν ο ιµάντας, διαπιστωνόταν κατά πόσο είχε πετύχει το στόχο του ο παίκτης. Κερητίζειν Πρόκειται για είδος σφαίρισης. Οι παίκτες προσπαθούν µε καµπυλωτά ραβδιά να σύρουν προς το µέρος τους την µπάλα. Από τις θέσεις και τις τοποθετήσεις των παικτών είναι εµφανές ότι το παιχνίδι παιζόταν κατά 10

ζεύγη και οι παίκτες ανήκαν πιθανότατα σε 2 οµάδες. Η οµοιότητα του µε το σηµερινό χόκεϋ είναι εκπληκτική. Κυβιστάν Πρόκειται για διασκεδαστικό παιχνίδι που λάβαινε χώρα στη διάρκεια των συµποσίων από ειδικούς εκτελεστές, χορευτές ή ακροβάτες, που ονοµάζονταν κυβιστητήρες και κυβιστητρίδες. Ουσιαστικά το κυβιστάν ήταν παιχνίδι κατά το οποίο ο εκτελεστής «περπατούσε» µε τα χέρια και εκτελούσε συγχρόνως διάφορες ασκήσεις µε τα πόδια. Αιώρα Η γνωστή κούνια ή κρεµάστρα Ακινητίνδα Παραλλαγή του παιγνιδιού είναι τα σηµερινά στρατιωτάκια ακούνητα, αµίλητα, αγέλαστα και τα αγαλµατάκια. Αµπάριζα Κυνηγητό, σήµερα το συναντάµε µε το ίδιο όνοµα και σαν σκλαβάκια. Ασκωλιασµός Παιγνίδι ισορροπίας, σήµερα το βρίσκουµε ως ασκί και µε παραλλαγές,στον τρόπο παιξίµατος, σαν :κουτσαλωνάκι, προζύµι, κουτσοκαλόγερος, άντζης, κουτσό-κουτσό. Αστραγαλισµός Τυχερό παιγνίδι,(ζάρια), παιζόταν µε πεσσούς-κύβους (ζάρια) και κόττα (αστραγάλους-κότσια). Στους νεότερους χρόνους έχουµε κάποιες παραλλαγές στον τρόπο παιξίµατος, χρησιµοποιώντας όµως τα κότσια, αλλά και αµύγδαλα, ποντιακά καρύδια (µικρά στο µέγεθος) και µεταλλικά νοµίσµατα. 11

ιελκυστίνδα Το σηµερινό τράβηγµα του σχοινιού, το τραβηχτό Κολλαβισµός Το γνωστό µπιζ ή βζζ. Κρικηλασία,παιγνίδι µε κρίκο, τροχό, το σηµερινό στεφάνι, το τσέρκι. Κρυπτίνδα ή αποδιδρασκίνδα ή µυίνδα Το γνωστό κρυφτό Κυνδαλισµός Παίζεται το ίδιο και σήµερα, µε άλλες ονοµασίες: παλούκια, αλαµάνα, µπηχτιές, καζίκια, καρφιά. Κώνος, ή στρόµβος, στρόβιλος, ρόµβος, βόµβυκας Η γνωστή σβούρα. 12

Πέταυρον Η τραµπάλα µε διάφορες ονοµασίες σήµερα: τράµπα, ξυλογαϊδάρα, νταντζαλαβίτσα, κά. Πεντέλιθα Τα πεντόβολα, επίσης ονοµάζεται: πετράδια, πενταπέτρια, πεντεκούκια, πεντεγούλια, στα βυζαντινά χρόνια το ονόµαζαν καλαλάτζια ή καλολαλάκια. Στρεπτίνδα Σήµερα το βρίσκουµε σαν γυριστάρι, πετράδι, βωλάκι, κ.λ.π. Σφαίρα Η µπάλα, το τόπι. Όπως και σήµερα παίζονταν πολλά παιγνίδια µε την µπάλα. Κάποια που τα ονόµαζαν ουράνια σφαίρα και ήταν το πέταγµα της στον αέρα, απόρραξις που ήταν το χτύπηµα της στον τοίχο ή στο έδαφος, επίσης άλλοι τρόποι παιξίµατος ήταν: το χτύπηµα της µε κάποιο αντικείµενο (ξύλο ή ρακέτα), το να σηµαδέψει κάτι µ αυτήν ή να την ρίξει µέσα σ ένα αγγείο ή µια τρύπα. Όλες αυτές οι χρήσεις της µπάλας τις βρίσκουµε σε πολλά σηµερινά παιγνίδια. Σχοινάκι Το γνωστό µας σχοινάκι που παίζεται από ένα η περισσότερα άτοµα. 13

Σχοινοφιλίνδα Παίζεται το ίδιο και σήµερα αλλάζει ονοµασία,όπως µαντιλάκι, λουρί, λουριδίτσα, πετρούλα, χτυπητό, βαρετό, βαλµάς. Χυτρίνδα Παίζεται και σήµερα µε τον ίδιο τρόπο. Το βρίσκουµε σαν γύρω γύρω το ψητό, παπαδίτσα, φεσάς, µυζηθρούλα, µπλαγόµεσο, χύτρα κ.τ.λ. Χαλκή µυία ή ψηλαφίνδα Η τυφλόµυγα γνωστό παιγνίδι και σήµερα. Το συναντάµε σαν: τυφλοπάννι, τυφλοπαννιάρα, τυφλοπάννα, τυφλός, ζουρλοπαννιάρα, γούσταρ-πάτσα, µπούφος 14

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙ Ι ΣΗΜΕΡΑ Το παιχνίδι καταλαµβάνει µεγάλο µέρος της καθηµερινότητας των παιδιών από την αρχαιότητα έως σήµερα και συµβάλει σε σηµαντικό βαθµό στην ψυχαγωγία τους. Η εξέλιξή του µέσα στα χρόνια είναι εντυπωσιακή, καθώς τα παιχνίδια αλλά και ο τρόπος διασκέδασης έχει αλλάξει δραµατικά, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας. Στη σύγχρονη εποχή, ειδικά τους δύο τελευταίους αιώνες, ο τρόπος ψυχαγωγίας των παιδιών έχει µεταβληθεί. Από το κυνηγητό και το κρυφτό στις αλάνες στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τον υπολογιστή µέσα στο σπίτι. Τα παιδιά αποµονώνονται ολοένα και περισσότερο, «κλείνονται» στον διαδικτυακό τους τόπο και παραµερίζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις. Παρακάτω επισηµαίνονται οι αλλαγές των παιχνιδιών των δύο τελευταίων αιώνων και παρατίθενται απόψεις παιδιών που επικρατούν σήµερα σχετικά µε το παιχνίδι. ΤΟ ΠΑΙΧΝΙ Ι ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ Το παιχνίδι κατά τον 20ο αιώνα ήταν τελείως διαφορετικό σε σχέση µε σήµερα δηλαδή λάµβανε χώρα κυρίως σε δρόµους αλάνες και αυλές. Οι τρόπος διασκέδασης των παιδιών δεν απαιτούσε πολυέξοδα και δυσεύρετα υλικά αλλά κυρίως τη φαντασία τους για να δηµιουργήσουν παιχνίδια µε αντικείµενα που έβρισκαν στη φύση. Πέτρες, ξύλα, τενεκεδάκια και τούβλα αποτελούσαν ορµητήριο για ένα καινούριο παιχνίδι. Παρακάτω θα παρουσιαστούν τα δηµοφιλέστερα παιχνίδια εκείνης της εποχής και θα αναλυθούν µερικά από αυτά! 15

Η µικρή Ελένη Στο κέντρο κάθεται ένα παιδί που παίρνει εκείνη τη στιγµή το όνοµα της µικρής Ελένης. Οι υπόλοιποι κάνουν ένα κύκλο και γυρνούν γύρω γύρω τραγουδώντας: "Η µικρή Ελένη κάθεται και κλαίει γιατί δεν την παίζουν οι φιλενάδες της. Σήκω επάνω, κλείσε τα µατάκια σου και πιάσε όποιον θες." Εκείνη τη στιγµή η Ελένη πιάνει ένα παιδί και πρέπει µε κλειστά τα µάτια να βρει ποιος είναι. Ύστερα µπαίνει µέσα αυτός που είχε πιάσει η µικρή Ελένη. Πάλι γίνονται οι ίδιες διαδικασίες. Τυφλόµυγα Επιλέγεται µε κλήρο ένα από τα παιδιά και του κλείνουν τα µάτια µε ένα πανί, για να µη βλέπει και το παιχνίδι αρχίζει. Τα υπόλοιπα παιδιά που συµµετέχουν, γυρίζουν γύρω - γύρω από το παιδί που κάνει την τυφλόµυγα και το πειράζουν. Εκείνο προσπαθεί να πιάσει κάποιο από τα παιδιά και κερδίζει µόνο, αν καταλάβει ποιο είναι το παιδί που έπιασε. Το παιδί που πιάστηκε και αναγνωρίστηκε γίνεται η επόµενη τυφλόµυγα. Τα µήλα Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο οµάδες. Μετά κάνουν "πέτρα-ψαλίδι- χαρτί" για να δουν ποια από τις δύο οµάδες θα είναι µέσα. Η οµάδα που είναι έξω πετάει την µπάλα µε σκοπό να «κάψει» τα παιδιά που είναι µέσα. Τα παιδιά που είναι µέσα πρέπει να τρέχουν εδώ κι εκεί για να µην τους ακουµπήσει η µπάλα. Αν καείς βγαίνεις έξω, αν όµως πιάσεις την µπάλα κερδίζεις ένα µήλο. Ο σκοπός αυτού του παιχνιδιού είναι να πιάσεις όσο περισσότερα µήλα µπορείς. Με κάθε µήλο έχεις µια ζωή παραπάνω, δηλαδή αν καείς παίζεις δεύτερη φορά, γιατί είχες πιάσει µήλο. Ο 16

τελευταίος που θα µείνει πρέπει να δεχθεί δώδεκα συνεχή χτυπήµατα χωρίς να τον κάψουν. Έτσι κερδίζει η οµάδα του, αλλιώς κερδίζει η έξω οµάδα. Κρυφτό Το κρυφτό ή κρυφτούλι είναι παιδικό οµαδικό παιχνίδι, στο οποίο ο ένας παίκτης της οµάδας προσπαθεί να βρει τους υπόλοιπους οι οποίοι έχουν κρυφτεί. Στο κρυφτό ένα παιδί µετράει µε κλειστά τα µάτια και τα άλλα κρύβονται. Μόλις το παιδί τελειώσει το µέτρηµα ανοίγει τα µάτια του και αρχίζει να ψάχνει που έχουν κρυφτεί τα άλλα παιδιά. Για να καθοριστεί το πώς και το µέχρι πού θα µετρήσει το παιδί που φυλάει, ένα παιδί αριθµίζει τα δάχτυλά του από το ένα µέχρι το πέντε και το άλλο παιδί επιλέγει ένα από αυτά. Ο αριθµός που θα του τύχει θα είναι και οι φορές που θα µετρήσει το παιδί έως το εκατό. Το παιδί που φυλάει πρέπει µόλις δει ένα από τα παιδιά που κρύβονται να τρέξει στο µέρος όπου µετρούσε και να πει µια συγκεκριµένη φράση πριν προλάβει να έρθει το παιδί που κρύβεται και πει αυτό την άλλη συγκεκριµένη φράση. Το παιδί το οποίο θα το βρει πρώτο το παιδί που φυλάει θα πάρει την θέση του στον επόµενο γύρο. Από αυτό όµως µπορεί να τον απαλλάξει το τελευταίο παιδί που έχει µείνει χωρίς να το φτύσουν λέγοντας και αυτό µισά συγκεκριµένη φράση. Στο κρυφτό χρησιµοποιούνται και πολλές ειδικές φράσεις. Όταν το παιδί που φυλάει λέει "φτου και βγαίνω" σηµαίνει ότι έχει τελειώσει το µέτρηµα και αρχίζει την αναζήτηση. Η φράση "φτου για µένα" σηµαίνει ότι εγώ έφτυσα τον εαυτό µου και δεν κινδυνεύω να µπω στη θέση αυτού που φυλάει στον επόµενο γύρο. Η φράση "φτου + το όνοµα του παιδιού" σηµαίνει ότι το παιδί αυτό βρέθηκε από το παιδί που φυλάει και ίσως κινδυνεύει να πάρει τη θέση του στον επόµενο γύρο. Τέλος η φράση "φτου ξελευθερία για όλους" σηµαίνει ότι τα παιδιά που βρέθηκαν δεν µπορούν να φυλάξουν στον επόµενο γύρο και φυλάει πάλι ο ίδιος. 17

Γύρω Γύρω όλοι Τα παιδιά κάνουν έναν κύκλο και στην µέση κάθεται το µικρότερο σε ηλικία παιδί. Όλοι ταγουδάν το τραγούδι: Γύρω-γύρω όλοι στη µέση ο Μανώλης χέρια-πόδια στη γραµµή κι όλοι κάθονται στη γη κι ο Μανώλης στο σκαµνί Και αφού τελειώσει το παιδί που είναι στην µέση κάθεται σε ένα σκαµνί. Κουτσό Για να παίξεις "κουτσό" χρειάζεσαι µια πέτρα (µικρή συνήθως). Ρίχνεις την πέτρα µέσα σε ένα από τα τετραγωνάκια. Εάν η πέτρα πέσει σε τετραγωνάκι που δεν έχει άλλο δίπλα του, τότε πατάς επάνω του µε το ένα σου πόδι.εάν πέσει σε τετραγωνάκι που έχει κι άλλο από δίπλα του, τότε πατάς µε το ένα πόδι στο ένα τετραγωνάκι και µε το άλλο πόδι στο άλλο τετραγωνάκι. Το κουτσό µπορεί να παιχτεί µε πολλούς παίκτες. Στο κουτσό χάνεις µόνο εάν κατά την επιστροφή σου από το τετραγωνάκι µε την πέτρα, πατήσεις κάτω. 18

Σπασµένο τηλέφωνο Τα παιδιά κάθονται στη σειρά και το πρώτο λέει µία λέξη στο αυτί του δεύτερου, το δεύτερο στο τρίτο και έτσι συνεχίζετε ώστε να φτάσει στο τελευταίο παιδί. Αν το τελευταίο βρει την αρχική λέξη, τότε πηγαίνει µπροστά και λέει τη δική του. Αλάτι ψιλό 19

Η αµπάριζα Τα αγαλµατάκια Τα κεραµιδάκια 20

Το κρυφτοκούτι Το µαντήλι Το ρολόι 21

Το σπασµένο τηλέφωνο Η µέλισσα Το κουτσό 22

Μπιζ Στρατιωτάκια Η αλλαγή 23

Το κρυφτό Τα σκλαβάκια Καληµέρα βασιλιά 24

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙ Ι ΤΟΥ 21 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Στη σηµερινή εποχή η τεχνολογία βρίσκεται σε άνθιση και εξελίσσεται µέρα µε τη µέρα και µαζί προσαρµόζονται και τα παιχνίδια. Απ τις αλάνες και τους δρόµους, τα παιδιά αποµονώνονται στο σπίτι µπροστά σε έναν υπολογιστή µε ένα τηλεχειριστήριο στο χέρι. Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια κάνουν την εµφάνισή τους και µαγεύουν τα παιδιά µε τις κινούµενες εικόνες, τους συναρπαστικούς χαρακτήρες που νόµιζες ζωντάνευαν, τα εκρηκτικά χρώµατα. Τους έδωσαν την ευκαιρία φυγής από την πραγµατικότητα, της δηµιουργίας µιας εικονικής ζωής, της λεγόµενης virtual life. Πέραν των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, την αγορά κατακλύζουν και τα βιοµηχανικά πλαστικά παιχνίδια, οι κούκλες αλλά και οι χαρακτήρες ταινιών κινουµένων σχεδίων. Παρακάτω παρατίθενται τα επικρατέστερα παιχνίδια του 21 ου αιώνα! Υο-yo Viewmaster Sliger 25

Σαπουνόφουσκες Στρατιωτάκια Ευχούλης Barbie 26

Βαβουροπατάτες Χούλα χουπ Lego & Playmobil Μπαλόνια νερού 27

Φρίσµπι Κύβος του Ρούµπικ Μικρό µου πόνυ Λαχανόπαιδα 28

Φωτεινούλης Poly Pocket Buzz Lightyear Furby 29

Trasformers Χλαπάτσα ΟΚΥΡΙΑΡΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙ ΙΟΥ Με το πέρασµα των χρόνων, όµως, όλοι έχουµε παρατηρήσει ότι αυτά που κυριαρχούν στην καθηµερινότητα των παιδιών είναι τα ηλεκτρονικά, των οποίων η βάση είναι το πρόγραµµα. Τα πρώτα ηλεκτρονικά παίχτηκαν από φοιτητές και µέλη επιστηµονικών κοινοτήτων σε ερευνητικά ιδρύµατα στη δεκαετία του 60 σε «χρονοµισθωµένους» υπολογιστές! Τα πρώτα που βγήκαν στην αγορά ήταν σε σφαιριστήρια, µπιλιαρδάδικα, σταθµούς λεωφορείων και ειδικές αίθουσες ηλεκτρονικών παιχνιδιών (τα λεγόµενα «ουφάδικα») τη δεκαετία του 70. Το 1980 εµφανίστηκε στην αγορά ο σε όλους γνωστός Pack Man. Αργότερα, το 1983 δηµιουργήθηκαν και οι πρώτες παιχνιδοµηχανές (Atari). Ουσιαστικά τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι οι διάδοχοι των παιχνιδιών των προηγούµενων δεκαετιών. Έχουν καλύτερες δυνατότητες σε εικόνα και ήχο, αλλά και γενικά όσον αφορά την ποιότητα του παιχνιδιού. Οι ήρωες είναι ψηφιακοί σε άυλη µορφή και εξίσου αθάνατοι, όπως και οι ήρωες των προηγούµενων ετών. Έτσι οι ήρωες δεν είναι πια χάρτινοι ή σε έντυπη µορφή. Λόγω της ευρείας κατανάλωσής τους δηµιουργήθηκαν κάποιες κατηγορίες παιχνιδιών! Αυτές είναι τα παιχνίδια στρατηγικής, οι περιπέτειες, τα αστυνοµικά, τα διαστηµικά, τα θρίλερ και οι εξοµοιωτές. 30

ΚΕΡ ΙΣΜΕΝΟΙ Ή ΧΑΜΕΝΟΙ; Παρόλα αυτά τα «video games» δηµιούργησαν και φανατικούς εχθρούς, εκτός από φανατικούς οπαδούς, εξαιτίας των αρνητικών τους επιδράσεων στη ζωή του παιδιού. Το παιδί πολλές φορές επηρεάζεται και αντιµετωπίζει το παιχνίδι ως έναν «ηλεκτρονικό φίλο» και το αντικαθιστά µε τους πραγµατικούς του φίλους και την κοινωνική επαφή µαζί τους, κάτι που για αυτήν την ηλικία είναι πολύ σηµαντικό, ώστε το παιδί να διαµορφώσει ένα σωστό χαρακτήρα! Tα παιδιά αποτελούν τους κύριους χρήστες των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, καθώς διευρύνουν τη φαντασία τους µε τα εξελιγµένα γραφικά τους και το εικονικό τους περιβάλλον. Η ενασχόληση του παιδιού µε τα video games έχει ορισµένες θετικές επιδράσεις τόσο στη διέγερση και κατ επέκταση στη δηµιουργικότητά τους όσο και στην ανάπτυξη κάποιων δεξιοτήτων τους, συγκεκριµένα: τη συγκέντρωση της προσοχής την παρατηρητικότητα τον οπτικοκινητικό συντονισµό τη δεξιοτεχνία την ικανότητα επίλυσης προβληµάτων την αύξηση των γενικών γνώσεων Τα παιδιά µέχρι πριν λίγες δεκαετίες έπαιζαν πετροπόλεµο στους δρόµους, µάθαιναν µέσα απ το βίωµα (την πραγµατική εµπειρία της βίας), πού σταµατά η φαντασία και πού ξεκινά η πραγµατικότητα. Μάθαιναν να προστατεύουν τον εαυτό τους, όχι µόνο φορώντας κράνη από κατσαρόλες, αλλά και υπακούοντας σε κάποιους κανόνες και ακολουθώντας τον αρχηγό. Μάθαιναν, επίσης, να σέβονται τους αντιπάλους τους, που ήταν πραγµατικά πρόσωπα και όχι κινούµενοι στόχοι στην οθόνη ενός υπολογιστή Σε αντίθεση µε τα παραπάνω έρχεται η άποψη ότι τα βιντεοπαιχνίδια που περιέχουν βία επηρεάζουν την συµπεριφορά αλλά και την αντίληψη του παιδιού. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα τη σταδιακή υιοθέτηση της βίας στην συµπεριφορά του, καθώς και τον κίνδυνο εξάρτησης του. Πρόκειται για τη µιµητική τάση, η οποία υπάρχει έµφυτη κυρίως στα µικρότερα παιδιά, και τα ωθεί στην υιοθέτηση βίαιων συµπεριφορών, που λειτουργούν ως πρότυπα επιτυχίας. Το παιδί βλέποντας τον ήρωά του να υπερισχύει χρησιµοποιώντας τη βία, αντιλαµβάνεται ότι έχοντας παραβατική και βίαιη συµπεριφορά, εξυψώνεται στα µάτια των συνοµηλίκων του, 31

Εξίσου αξιοσηµείωτο είναι και το γεγονός της αποµόνωσης και αποξένωσης που προκαλεί ο εθισµός στα βιντεοπαιχνίδια. Το παιδί «κλείνεται» στον εαυτό του και φράζει κάθε δίοδο επικοινωνίας, γεγονός που το καθιστά αντικοινωνικό και µειώνει τη συναναστροφή µε το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον. Ο εθισµός εµφανίζεται σταδιακά µέσω κάποιων χαρακτηριστικών εξάρτησης, όπως η έντονη επιθυµία του παιδιού να παίζει συνέχεια και να µη αρκείται στην µετριασµένη σταθερή χρήση. Τέλος, µπορεί να νιώθει πιεσµένο και κακοδιάθετο τις ώρες που δεν παίζει, διότι έχει συνδυάσει τη καλή διάθεση µε το παιχνίδι. Μερικά ανησυχητικά συµπτώµατα εθισµού είναι τα εξής: Αφιέρωση του ελεύθερου χρόνου στον Η\Υ Συχνοί πονοκέφαλοι και νύστα στο σχολείο Μείωση σχολικής επίδοσης Παραµέληση φαγητού και προσωπικής υγιεινής Αποµάκρυνση από φιλικό περιβάλλον για το παιχνίδι ηµιουργία υπερευέξαπτων συναισθηµάτων κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού Κατά τη διάρκεια της σχολικής εργασίας µοιράσαµε ερωτηµατολόγια µε βάση το θέµα µας σε όλα τα παιδιά του σχολείου, ώστε να διαπιστώσουµε κατά πόσο ισχύουν οι πληροφορίες που αναφέρθηκαν παραπάνω στους συνοµήλικούς µας. Τα διαγράµµατα µε τα αποτελέσµατα της έρευνας παρατίθενται στο ερευνητικό µέρος της εργασίας. 32

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Τα παιχνίδια είναι βασικό στοιχείο του ανθρώπινου πολιτισµού. Μέσα από αυτά ο άνθρωπος κοινωνικοποιείται, ψυχαγωγείται και µαθαίνει. Αυτά τα στοιχεία είναι ικανά όχι µόνο να τα καταστήσουν σηµαντικά για την ζωή µας, αλλά και να δώσουν κίνητρο στους ανθρώπους για να εφευρίσκουν περισσότερα και διαφορετικά είδη. Το παιχνίδι ανεξάρτητα από την ηλικία είναι εξίσου σηµαντικό καθώς διαµορφώνει το χαρακτήρα του παιδιού, προσφέρει στον άνθρωπο ψυχαγωγία, εκτόνωση κοινωνικοποίηση. Το παιχνίδι είναι η δραστηριότητα µέσα από την οποία τα παιδιά καλύπτουν όλες τις αναπτυξιακές τους ανάγκες. 33

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ 3α) Έχεις Η/Υ ή παιχνιδοκονσόλα στο σπίτι σου; Κορίτσια Αγόρια Η/Υ Παιχ/λα Και τα 2 Τίποτα Η/Υ Παιχ/λα Και τα 2 Τίποτα 3β) Με ποιο από τα παραπάνω προτιµάς να περνάς τον ελεύθερο χρόνο σου? Κορίτσια Αγόρια Η/Υ Παιχ/λα Η/Υ Παιχ/λα 34

3γ) Προτιµάς να παίζεις το αγαπηµένο σου παιχνίδι µόνος ή µε φίλους; Κορίτσια Αγόρια Μόνος Φίλοι Μόνος Φίλοι 3δ) Είσαι υπέρ της διαδικτυακής επικοινωνίας µέσω των online παιχνιδιών; Κορίτσια Αγόρια Ναι Όχι Ναι Όχι 35

3ε) Εσύ το εφαρµόζεις αυτό; Κορίτσια Αγόρια Ναι Όχι Ναι Όχι 4α) Ασχολείσαι µε τον αθλητισµό; Κορίτσια Αγόρια Ναι Όχι Ναι Όχι 36

4β) Αν ναι, ασχολείσαι µε ατοµικό ή οµαδικό άθληµα; Κορίτσια Αγόρια Ατοµικό Οµαδικό Τίποτα Ατοµικό Οµαδικό Τίποτα 4γ) Θα ήθελες να ασχοληθείς µε κάποιο άθληµα το οποίο δεν υπάρχει στην περιοχή σου; Κορίτσια Αγόρια Ναι Όχι Ναι Όχι 37

4δ) Παίζεις ακόµη επιτραπέζια παιχνίδια; Κορίτσια Αγόρια Ναι Όχι Ναι Όχι 4ε) Θα επέλεγες να παίξεις ένα επιτραπέζιο ή ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι; Κορίτσια Αγόρια Επιτραπέζιο Ηλεκτρονικό παιχνίδι Επιτραπέζιο Ηλεκτρονικό παιχνίδι 38

4ζ) Γενικά στον ελεύθερό σου χρόνο επιλέγεις να µένεις σπίτι ή να βρίσκεσαι µε φίλους; Κορίτσια Αγόρια Σπίτι Φίλοι Σπίτι Φίλοι 39

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: http://www.wikipedia.com http://psychologein.sciblogs.net https://sites.google.com/site/archeiakoylikodrase/paichnidia el.wikipedia.org/wiki/παιχνίδια-στην-αρχαία-ελλάδα 15dimtaris.lar.sch.gr/paixnidia.ktm www.mama365.gr/7550/n-shmasia-toy-paihnidioy-gia-to-paidi.html www.paidorama.com/μωρό-και-παιχνίδι-γιατί-είναι-τόσο σηµαντικό.html http://paideias-apanthisma.blogspot.gr/2012/01/ta-kalitera-paixnidia-tou- 20-aiwna.html http://www.newinka.gr/consumer.php?id=189&version=gr http://radio-x.gr/index.php/texnologia/2314----a-- http://lyk-mouzak.kar.sch.gr/autosch/joomla15/images/to_paixnidi-stoperasma_tou_xronou.pdf «Παίζοντας στο χρόνο», Χ.. Λάζου Εκδόσεις ΑΙΟΛΟΣ 40