ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 9.8.2011 COM(2011) 485 τελικό ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΕΙΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΕΙΟ ΟΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΟ 2010
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή... 2 2. ανειοδοτικές δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης... 2 2.1. Επισκόπηση... 2 2.2. ιευκόλυνση ΣΙΠ... 2 2.2.1. Κύρια χαρακτηριστικά της διευκόλυνσης ΣΙΠ... 2 2.2.2. Πράξεις στο πλαίσιο της διευκόλυνσης ΣΙΠ το 2010... 4 2.3. ιευκόλυνση ΜΧΣ... 5 2.3.1. Κύρια χαρακτηριστικά της ΜΧΣ... 5 2.3.2. Πράξεις ΜΧΣ το 2010... 6 2.4. ιευκόλυνση Ευρατόµ... 7 2.4.1. Κύρια χαρακτηριστικά... 7 2.4.2. Πράξεις Ευρατόµ το 2010... 7 2.5. Απάντηση της ΕΕ στην κρίση δηµόσιου χρέους της ζώνης του ευρώ... 7 2.5.1. Μέτρα που αποφασίστηκαν για την Ελλάδα... 7 2.5.2. Ευρωπαϊκός Μηχανισµός Χρηµατοοικονοµικής Σταθεροποίησης (EFSM)... 8 2.5.3. Ευρωπαϊκή ιευκόλυνση Χρηµατοπιστωτικής σταθερότητας (EFSF)... 9 2.5.4. Πράξεις µε τη συµµετοχή του EFSM... 10 3. ανειοληπτικές δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης... 10 3.1. Περιγραφή... 10 3.2. ΣΙΠ... 11 3.3. ΜΧΣ... 12 3.4. Ευρατόµ... 12 4. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων... 12 4.1. ανειοδοτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ... 12 4.2. ανειοληπτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ... 13 EL 1 EL
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στις αποφάσεις του Συµβουλίου για τη σύσταση των διαφόρων δανειοδοτικών µέσων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπεται ότι η Επιτροπή ενηµερώνει ετησίως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο για τη χρήση των µέσων αυτών. Η παρούσα έκθεση, για να τηρήσει αυτές τις υποχρεώσεις πληροφόρησης, περιγράφει τις δανειοδοτικές δραστηριότητες (τµήµα 2) ανά γεωγραφική περιοχή, καθώς και τις αντίστοιχες δανειοληπτικές δραστηριότητες (τµήµα 3). Περιλαµβάνει το πλαίσιο στήριξης του ισοζυγίου πληρωµών που παρέχεται σε κράτη µέλη που δεν µετέχουν στη ζώνη του ευρώ (ΣΙΠ) 1, τη µακροοικονοµική χρηµατοδοτική συνδροµή της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τρίτες χώρες (ΜΧΣ), τις δραστηριότητες της Ευρατόµ και τα χρηµατοπιστωτικά µέτρα προκειµένου να αντιµετωπιστεί η κρίση δηµόσιου χρέους της ζώνης του ευρώ. Για να ολοκληρωθεί η εικόνα των δραστηριοτήτων της ΕΕ, στο τελικό τµήµα παρουσιάζεται συνοπτική επισκόπηση των δανειοδοτικών και δανειοληπτικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) το 2010. 2. ΑΝΕΙΟ ΟΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ Χρηµατοδοτική στήριξη για κράτη που δεν είναι µέλη της Ένωσης και για κράτη µέλη παρέχεται από την Επιτροπή στο πλαίσιο διαφόρων νοµικών βάσεων, ανάλογα µε τις γεωγραφικές περιοχές τις οποίες αφορά και τους επιδιωκόµενους στόχους. 2.1. Επισκόπηση Οι χρηµατοδοτικές πράξεις που διαχειρίζεται η Επιτροπή βάσει διαφόρων αποφάσεων του Συµβουλίου λαµβάνουν εν γένει τη µορφή διµερών δανείων. Αυτά χρηµατοδοτούνται από τις κεφαλαιαγορές µε την εγγύηση του προϋπολογισµού της ΕΕ. 2.2. ιευκόλυνση ΣΙΠ Η ενίσχυση ΣΙΠ λαµβάνει τη µορφή µεσοπρόθεσµων δανείων χορηγούµενων από την Ένωση και εν γένει συνδυάζεται µε χρηµατοδότηση εκ µέρους του ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου ( ΝΤ) και άλλων πολυµερών δανειστών, όπως η ΕΤΕπ, η ΕΤΑΑ ή η Παγκόσµια Τράπεζα ή µε διµερή στήριξη από κράτη µέλη. 2.2.1. Κύρια χαρακτηριστικά της διευκόλυνσης ΣΙΠ Η ΣΙΠ έχει έκτακτο χαρακτήρα και ενεργοποιείται κατά περίπτωση µε απόφαση του Συµβουλίου. Πιθανοί αποδέκτες είναι τα κράτη µέλη εκτός της ζώνης του ευρώ που αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα ισοζυγίου πληρωµών Η στήριξη είναι µακροοικονοµικού χαρακτήρα (δηλαδή δεν συνδέεται µε συγκεκριµένη χρήση των χορηγούµενων κεφαλαίων, όπως στην περίπτωση της στήριξης που χορηγείται για 1 Ο κανονισµός (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συµβουλίου της 11ης Μαΐου 2010 θέσπισε έναν παρόµοιο µηχανισµό µε την πλήρη υποστήριξη του προϋπολογισµού της ΕΕ, τον ευρωπαϊκό µηχανισµό χρηµατοοικονοµικής σταθεροποίησης (EFSM), για την υποστήριξη των κρατών µελών που µετέχουν στη ζώνη του ευρώ. EL 2 EL
συγκεκριµένα έργα). Αποδεσµεύεται εφόσον πληρούνται ορισµένες προϋποθέσεις οικονοµικής πολιτικής και αποβλέπει στην άµβλυνση των περιορισµών εξωτερικής χρηµατοδότησης στην παγκόσµια αγορά που αντιµετωπίζει το κράτος µέλος αποδέκτης και στην αποκατάσταση της βιωσιµότητας του ισοζυγίου πληρωµών. Οι εν λόγω όροι πολιτικής συνοµολογούνται από την Επιτροπή µετά από διαβουλεύσεις µε την Οικονοµική και ηµοσιονοµική Επιτροπή (Ο Ε) και το κράτος µέλος σε µνηµόνιο συµφωνίας που υπογράφεται προτού τεθούν σε εφαρµογή οι συµφωνίες δανείου. Η χρηµατοδότηση στηρίζει την εφαρµογή µέτρων προσαρµογής µε σκοπό την αντιµετώπιση των προβληµάτων αυτών. Η επαλήθευση των εν λόγω µέτρων αποτελεί προϋπόθεση για την εκταµίευση περαιτέρω δόσεων στο πλαίσιο αυτών των δανείων. Κατά την εικοσαετία που ακολούθησε τη θέσπιση της ΣΙΠ το 1975 2, η Κοινότητα προέβη σε διάφορες πράξεις µε σκοπό τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωµών κρατών µελών που αντιµετώπιζαν ιδιαίτερες οικονοµικές απειλές ή δυσχέρειες. Οι πράξεις αυτές συνίσταντο σε χορηγήσεις δανείων που χρηµατοδοτήθηκαν µε δανειοληπτικές πράξεις της Κοινότητας. Η ένταση της διεθνούς χρηµατοπιστωτικής κρίσης (που ξέσπασε το 2007/2008) απαίτησε την επανενεργοποίηση της διευκόλυνσης ΣΙΠ. Επιπλέον, ο αυξηµένος αριθµός επιλέξιµων κρατών µελών µετά την διεύρυνση και η επιδείνωση της οικονοµικής κατάστασης σε αρκετά από αυτά οδήγησε σε αύξηση του ανώτατου ορίου δανειοδότησης προκειµένου να καλυφθούν οι δυνητικές ανάγκες. Συγκεκριµένα, το ανώτατο όριο δανειοδότησης αυξήθηκε τον εκέµβριο του 2008 3 από 12 δισεκατοµµύρια ευρώ σε 25 δισεκατοµµύρια ευρώ ενώ µια περαιτέρω αύξηση σε 50 δισεκατοµµύρια ευρώ αποφασίσθηκε τον Μάιο του 2009 4 ώστε να συνεχίσουν να υπάρχουν περιθώρια ταχείας αντιµετώπισης περαιτέρω αιτηµάτων για ΣΙΠ. Από αυτό το ανώτατο όριο, ποσό 14,6 δισεκατοµµυρίων ευρώ χορηγήθηκε στις 31 εκεµβρίου 2010 στην Ουγγαρία 5, τη Λετονία 6 και τη Ρουµανία 7. Πίνακας 1: κατάσταση της διευκόλυνσης ΣΙΠ στις 31.12.2010 (σε εκατ. ευρώ) Χώρα Ποσό που αποφασίστηκε Ποσό που εκταµιεύθηκε Ουγγαρία 6.500 5.500 Λετονία 3.100 2.900 Ρουµανία 8 5.000 3.650 Σύνολο 14.600 12.050 2 3 4 5 6 7 8 Κανονισµός (ΕΟΚ) αριθ. 397/75 της 17ης Φεβρουαρίου 1975 για τη θέσπιση νέου µηχανισµού γνωστού ως Μηχανισµού Κοινοτικών ανείων (ΜΚ ) µε σκοπό την αρωγή ορισµένων χωρών της ΕΚ ώστε να αντιµετωπίσουν τις υπερβολικές ανισορροπίες στο ισοζύγιο πληρωµών εξαιτίας της πρώτης πετρελαϊκής κρίσης. Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1360/2008 του Συµβουλίου, της 2ας εκεµβρίου 2008, για την τροποποίηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 332/2002 για τη θέσπιση ενός µηχανισµού µεσοπρόθεσµης οικονοµικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωµών των κρατών µελών. Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 431/2009 του Συµβουλίου, της 2ας εκεµβρίου 2009, για την τροποποίηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 332/2002 για τη θέσπιση ενός µηχανισµού µεσοπρόθεσµης οικονοµικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωµών των κρατών µελών. Απόφαση 2009/102/ΕΚ του Συµβουλίου της 4ης Νοεµβρίου 2008. Απόφαση 2009/290/ΕΚ του Συµβουλίου της 20ής Ιανουαρίου 2009. Απόφαση 2009/459/ΕΚ του Συµβουλίου της 6ης Μαΐου 2009. Η 3η δόση ύψους 1,2 δισεκατοµµυρίων ευρώ προς τη Ρουµανία εκταµιεύθηκε στις 24.03.2011 EL 3 EL
2.2.2. Πράξεις στο πλαίσιο της διευκόλυνσης ΣΙΠ το 2010 Κατά το 2010 εκταµιεύθηκε συνολικό ποσό 2,85 δισεκατοµµυρίων ευρώ σε πολλές δόσεις. EL 4 EL
Πίνακας 2: κατάλογος των δανειοδοτικών πράξεων που εκταµιεύθηκαν στο πλαίσιο της διευκόλυνσης ΣΙΠ το 2010 Χώρα Απόφαση όση Ηµεροµηνία Ποσό σε εκατ. ευρώ Λετονία 2009/290/ΕΚ 3 η 11/03/2010 500 4 η 20/10/2010 200 Ρουµανία 2009/459/ΕΚ 2 η 11/03/2010 1.000 3 η 22/09/2010 1.150 Σύνολο 2.850 Όσον αφορά την υλοποίηση των εν εξελίξει πράξεων στο πλαίσιο της διευκόλυνσης ΣΙΠ: η περίοδος διαθεσιµότητας της οικονοµικής στήριξης προς την Ουγγαρία έληξε τον Νοέµβριο του 2010. Κατά συνέπεια, το τελευταίο 1 δισεκατοµµύριο ευρώ της ΣΙΠ δεν θα εκταµιευθεί. Όσο αφορά τη Λετονία, 200 εκατοµµύρια ευρώ εξακολουθούν να είναι διαθέσιµα έως τον Ιανουάριο του 2012, αλλά το κράτος µέλος δεν προτίθεται να ζητήσει την εκταµίευσή τους. Συνεπώς, ένα συνολικό ποσό 1,2 δισεκατοµµυρίων ευρώ δεν θα εκταµιευθεί στο πλαίσιο των τρεχουσών πράξεων της διευκόλυνσης ΣΙΠ. Επιπλέον, η 4η δόση για τη Ρουµανία, ύψους 1,2 δισεκατοµµυρίων ευρώ, εκταµιεύθηκε τον Μάρτιο του 2011 και η 5η και τελευταία δόση εκταµιεύθηκε τον Ιούνιο του 2011. 2.3. ιευκόλυνση ΜΧΣ Λεπτοµερή στοιχεία για τις πράξεις ΜΧΣ παρατίθενται στην ετήσια έκθεση της Επιτροπής προς το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την εφαρµογή της µακροοικονοµικής χρηµατοδοτικής συνδροµής (ΜΧΣ) προς τρίτες χώρες 9. 2.3.1. Κύρια χαρακτηριστικά της ΜΧΣ Ο σκοπός του µέσου της ΜΧΣ είναι η παροχή βοήθειας σε υποψήφιες, δυνητικά υποψήφιες και γειτονικές χώρες για την επίλυση βραχυπρόθεσµων προβληµάτων του ισοζυγίου πληρωµών και τη σταθεροποίηση της δηµοσιονοµικής κατάστασης, καθώς και για την ενθάρρυνση της εκ µέρους τους υλοποίησης δοµικών µεταρρυθµίσεων. Η ΜΧΣ παρέχεται σε έκτακτη και προσωρινή βάση και βασίζεται σε αυστηρούς όρους. Συνδέεται µε προσπάθειες προσαρµογής και µεταρρυθµίσεων για να διασφαλίζεται ότι οι οικονοµίες των χωρών αποδεκτών θα επανέλθουν σε µια διατηρήσιµη πορεία και θα βελτιώσουν την αντοχή τους σε µελλοντικές µακροοικονοµικές αναταράξεις. Οι πράξεις στο πλαίσιο της ΜΧΣ συµπληρώνουν τα προγράµµατα προσαρµογής του ΝΤ. Η ΜΧΣ µπορεί να έχει τη µορφή επιχορηγήσεων ή/και δανείων. 9 εν έχει ακόµη δηµοσιευτεί για το 2010. Για το 2009, βλέπε COM/2010/513, SEC/2010/1117. EL 5 EL
Όσον αφορά τη µεθοδολογία για τη λήψη της απόφασης µεταξύ της χρήσης δανείων ή επιχορηγήσεων σε κάθε πράξη στο πλαίσιο της ΜΧΣ, ένα περιεκτικό σηµείωµα, στο οποίο αποσαφηνίζονται τα κριτήρια που χρησιµοποιούνται, υποβλήθηκε τον Ιανουάριο του 2011 από την Επιτροπή στην Οικονοµική και ηµοσιονοµική Επιτροπή, η οποία το προσυπέγραψε. Η µεθοδολογία θα παρουσιαστεί επίσης στην ετήσια έκθεση σχετικά µε τη ΜΧΣ του 2010. Τα κριτήρια που συµφωνήθηκαν εµπίπτουν σε δύο γενικές κατηγορίες: το επίπεδο οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας αποδέκτη 10 καθώς και τη βιωσιµότητα και την ικανότητα εξόφλησης του χρέους. Τα κριτήρια που χρησιµοποιούνται από την Παγκόσµια Τράπεζα και το ΝΤ για τη χορήγηση οικονοµικής βοήθειας λαµβάνονται επίσης υπόψη. Τα δάνεια ΜΧΣ εκταµιεύονται γενικά σε περισσότερες δόσεις, ανάλογα µε τον βαθµό εκπλήρωσης των µακροοικονοµικών όρων. Κάθε εκταµίευση υπόκειται σε δανειοληπτική πράξη από µέρους της Επιτροπής. Σε περίπτωση αθέτησης υποχρεώσεων εξαιτίας της µη τήρησης των εξοφλητικών υποχρεώσεων της δικαιούχου χώρας, η Επιτροπή δύναται να ενεργοποιήσει το Ταµείο Εγγύησης για τις εξωτερικές δράσεις 11 ούτως ώστε να µην επηρεασθεί η εξόφληση της αντίστοιχης δανειοληπτικής πράξης της Επιτροπής 12. 2.3.2. Πράξεις ΜΧΣ το 2010 Οι βασικές δραστηριότητες ΜΧΣ το 2010 αφορούν σε προτάσεις για νέες πράξεις και στις σχετικές διαπραγµατεύσεις µε τις αρµόδιες αρχές. Αυτές εστιάσθηκαν στα εξής: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο ενέκριναν τον Ιούλιο του 2010 µια απόφαση για τη χορήγηση 500 εκατοµµυρίων ευρώ στην Ουκρανία 13 υπό τη µορφή δανείου. Μαζί µε ένα δάνειο ύψους 110 εκατοµµυρίων ευρώ κατόπιν απόφασης που ελήφθη από το Συµβούλιο το 2002, ένα συνολικό ποσό 610 εκατοµµυρίων ευρώ είναι διαθέσιµο για την Ουκρανία. Όσον αφορά τη ηµοκρατία της Μολδαβίας, τον Οκτώβριο του 2010 εγκρίθηκε µια απόφαση για τη χορήγηση έως και 90 εκατοµµυρίων ευρώ µε τη µορφή επιχορήγησης. εν υπήρξε εκταµίευση πράξης στο πλαίσιο δανειακής διευκόλυνσης ΜΧΣ το 2010 14. 10 11 12 13 14 Το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εθνικό εισόδηµα προτείνεται ως πρωταρχικός δείκτης. Βλ. κανονισµό (ΕΚ, Ευρατόµ) αριθ. 480/2009 του Συµβουλίου. Καµία περίπτωση αθέτησης υποχρεώσεων δεν έχει καταγραφεί έως τώρα για δάνεια στο πλαίσιο της ΜΧΣ. Αν και η εξόφληση των δανειοληπτικών πράξεων καλύπτεται τελικά από την εγγύηση του προϋπολογισµού της ΕΕ, το Ταµείο Εγγυήσεων ενεργεί ως µέσο προστασίας του προϋπολογισµού της ΕΕ από τον κίνδυνο απαιτήσεων λόγω αθέτησης πληρωµών. Για µια γενική έκθεση σχετικά µε τη λειτουργία του Ταµείου, βλ. COM(2010)418 καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SEC(2010)968). Απόφαση αριθ. 388/2010/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 7ης Ιουλίου 2010 µε την οποία παρέχεται µακροοικονοµική χρηµατοδοτική συνδροµή στην Ουκρανία (ΕΕ L 179 της 14.07.2010, σ. 1). Όσον αφορά την υλοποίηση της εν εξελίξει χρηµατοδοτικής βοήθειας µε τη µορφή επιχορηγήσεων, τον Ιανουάριο και τον Αύγουστο πραγµατοποιήθηκαν πληρωµές 7,7 εκατ. ευρώ και 23 εκατ. ευρώ υπέρ της Γεωργίας. Επιπροσθέτως, 30 εκατοµµύρια ευρώ εκταµιεύθηκαν υπέρ του Κοσσυφοπεδίου τον Σεπτέµβριο και η πρώτη δόση των 40 εκατ. ευρώ, υπέρ της ηµοκρατίας της Μολδαβίας, εκταµιεύθηκε τον εκέµβριο του 2010. EL 6 EL
2.4. ιευκόλυνση Ευρατόµ 2.4.1. Κύρια χαρακτηριστικά Η δανειακή διευκόλυνση της Ευρατόµ µπορεί να χρησιµοποιηθεί για τη χρηµατοδότηση έργων εντός των κρατών-µελών (απόφαση του Συµβουλίου 77/270/Ευρατόµ) ή ορισµένων τρίτων χωρών (Ουκρανία, Ρωσία ή Αρµενία) (απόφαση του Συµβουλίου 94/179/Ευρατόµ). Τα εν λόγω δάνεια αποτελούν πράξεις εκτός προϋπολογισµού τις οποίες η Επιτροπή χρηµατοδοτεί µε συνακόλουθη δανειοληψία από τις χρηµατοπιστωτικές αγορές. Όπως και στην περίπτωση της ΜΧΣ, η Επιτροπή δύναται να ενεργοποιήσει το Ταµείο Εγγύησης για τις εξωτερικές δράσεις σε περίπτωση αθέτησης υποχρεώσεων. Το 1990 το Συµβούλιο έθεσε όριο δανεισµού ύψους 4 δισεκατοµµυρίων ευρώ, εκ των οποίων περίπου 3,4 δισεκατοµµύρια ευρώ έχουν ήδη εγκριθεί και εκταµιευθεί. Το 2002, η Επιτροπή πρότεινε την αύξηση του ορίου δανεισµού από 4 δισεκατοµµύρια ευρώ σε 6 δισεκατοµµύρια ευρώ, επ αυτού όµως δεν έχει επιτευχθεί ακόµη συµφωνία στο Συµβούλιο. 2.4.2. Πράξεις Ευρατόµ το 2010 Το 2010 δεν λήφθηκαν δανειοδοτικές αποφάσεις και δεν πραγµατοποιήθηκαν εκταµιεύσεις. 2.5. Απάντηση της ΕΕ στην κρίση δηµόσιου χρέους της ζώνης του ευρώ Επιπλέον της κρίσης του ισοζυγίου πληρωµών που αναφέρεται στο τµήµα 2.2, η παγκόσµια χρηµατοπιστωτική κρίση και η οικονοµική ύφεση προκάλεσαν σοβαρή επιδείνωση των όρων δανεισµού διαφόρων κρατών µελών της ζώνης του ευρώ. Για την υπέρβαση των δυσκολιών που προκλήθηκαν από τη χρηµατοπιστωτική κρίση, οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες των εν λόγω κρατών µελών έλαβαν πρωτοφανή δηµοσιονοµικά και νοµισµατικά µέτρα. Ωστόσο, οι όροι βραχυπρόθεσµης και µακροπρόθεσµης χρηµατοδότησης παρέµειναν δυσχερείς. Για αυτόν τον λόγο, το Συµβούλιο και τα κράτη µέλη της ζώνης του ευρώ αποφάσισαν, τον Μάιο του 2010, µια δέσµη µέτρων για τη διασφάλιση της χρηµατοοικονοµικής σταθερότητας στη ζώνη του ευρώ και γενικότερα στην Ευρώπη. 2.5.1. Μέτρα που αποφασίστηκαν για την Ελλάδα Κατόπιν αιτήµατος των ελληνικών αρχών, οι υπουργοί της ζώνης του ευρώ συµφώνησαν οµόφωνα στις 2 Μαΐου 2010 να ενεργοποιήσουν στήριξη σταθερότητας προς την Ελλάδα µέσω διµερών δανείων από τα άλλα κράτη µέλη της ζώνης του ευρώ, τα οποία θα συγκεντρώνονταν από την Επιτροπή, υπό τους όρους που καθορίζονται στη δήλωσή τους της 11ης Απριλίου 2010. Η στήριξη παρασχέθηκε στο πλαίσιο ενός τριετούς κοινού προγράµµατος µε το ΝΤ, το οποίο αφορούσε µια χρηµατοδοτική δέσµη 110 δισεκατοµµυρίων ευρώ προκειµένου να βοηθηθεί η Ελλάδα να αντεπεξέλθει στις χρηµατοδοτικές της ανάγκες. Το πρόγραµµα συνοδευόταν από αυστηρές προϋποθέσεις πολιτικής 15 οι οποίες συµφωνήθηκαν κατόπιν 15 Τα βασικά στοιχεία των όρων πολιτικής έχουν καταγραφεί στην απόφαση του Συµβουλίου της 10ης Μαΐου 2010, απευθυνόµενης προς την Ελλάδα µε σκοπό την ενίσχυση και εµβάθυνση της EL 7 EL
διαπραγµατεύσεων µε τις ελληνικές αρχές από την Επιτροπή και το ΝΤ, σε συνεννόηση µε την ΕΚΤ. Τα κράτη µέλη της ζώνης του ευρώ συνεισέφεραν από την πλευρά τους το ποσό των 80 δισεκατοµµυρίων ευρώ 16. Επιπλέον, το ΝΤ σύναψε µια συµφωνία µε τις ελληνικές αρχές για την υποστήριξη αυτού του προγράµµατος µε µια συµφωνία stand-by για περίπου 30 δισεκατοµµύρια ευρώ 17. Ο ρόλος της Επιτροπής Στο πλαίσιο της δανειακής διευκόλυνσης για την Ελλάδα, η Επιτροπή δεν ενεργεί ούτε ως δανειστής ούτε ως δανειολήπτης. Ειδικότερα, οι εκπρόσωποι των κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν στις 5 Μαΐου 2010 να αναθέσουν στην Επιτροπή τα καθήκοντα που σχετίζονται µε τον συντονισµό και τη διαχείριση των συγκεντρούµενων διµερών δανείων όπως καθορίζονται σε µια συµφωνία µεταξύ δανειστών (Intercreditor Agreement) η οποία συνάφθηκε στις 8 Μαΐου 2010 από τα κράτη µέλη της ζώνης του ευρώ που παρείχαν τη στήριξη. 18 Ο ρόλος αυτός δεν συνεπάγεται αύξηση των εξόδων της Επιτροπής ή άλλου στοιχείου δαπάνης του προϋπολογισµού της ΕΕ 19. 2.5.2. Ευρωπαϊκός Μηχανισµός Χρηµατοοικονοµικής Σταθεροποίησης (EFSM) Με τον κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συµβουλίου της 11ης Μαΐου 2010 θεσπίστηκε ο ευρωπαϊκός µηχανισµός χρηµατοοικονοµικής σταθεροποίησης (EFSM) µε βάση το άρθρο 122 παράγραφος 2 20 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), µε την πλήρη υποστήριξη του προϋπολογισµού της ΕΕ. Το µέγιστο διαθέσιµο ποσό στο πλαίσιο του µηχανισµού είναι 60 δισεκατοµµύρια ευρώ. Η ενωσιακή χρηµατοδοτική συνδροµή στο πλαίσιο του EFSM λαµβάνει τη µορφή δανείου ή πιστωτικής διευκόλυνσης. Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται εξ ονόµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνάπτει δάνεια στις κεφαλαιαγορές ή µε χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα. Η ενεργοποίηση του µηχανισµού υπόκειται σε αυστηρούς όρους, στο πλαίσιο ενός κοινού προγράµµατος στήριξης µεταξύ ΕΕ και ΝΤ. 16 17 18 19 20 δηµοσιονοµικής εποπτείας διά της οποίας ειδοποιείται η Ελλάδα να λάβει τα µέτρα µείωσης του ελλείµµατος που κρίνονται αναγκαία για την αντιµετώπιση της κατάστασης υπερβολικού ελλείµµατος (2010/320/ΕΕ). Οι όροι αναλύονταν περαιτέρω σε ένα µνηµόνιο συµφωνίας το οποίο συνάφθηκε µεταξύ των ελληνικών αρχών και της Επιτροπής εκ µέρους των κρατών µελών της ζώνης το ευρώ. Εκ των οποίων 38 δισεκατοµµύρια είχαν εκταµιευθεί έως τον Μάρτιο του 2011. Εκ των οποίων 14,6 δισεκατοµµύρια είχαν εκταµιευθεί έως τον Μάρτιο του 2011. Αυτά τα καθήκοντα περιλαµβάνουν, µεταξύ άλλων, εκ µέρους και κατόπιν εντολής των κρατών µελών της ζώνης του ευρώ, την παροχή της στήριξης, τη διαπραγµάτευση και υπογραφή µιας συµφωνίας δανειακής διευκόλυνσης µε την Ελλάδα, το άνοιγµα ενός λογαριασµού στο όνοµα των δανειστών στην ΕΚΤ και τη χρήση αυτού του λογαριασµού για την επεξεργασία όλων των πληρωµών εκ µέρους των δανειστών και από τον δανειολήπτη, τον συντονισµό της διαδικασίας για τις εκταµιεύσεις, ορισµένους υπολογισµούς, τον καταµερισµό µεταξύ των δανειστών των πληρωµών και την παροχή πληροφοριών στους δανειστές σχετικά µε παραβιάσεις της συµφωνίας δανειακής διευκόλυνσης ή σχετικά µε αιτήµατα για απαλλαγές ή τροποποιήσεις σε σχέση µε αυτήν. http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/genaff/114338.pdf Στο άρθρο 122 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ προβλέπεται χρηµατοδοτική στήριξη για τα κράτη µέλη που αντιµετωπίζουν δυσκολίες οι οποίες οφείλονται σε εξαιρετικές περιστάσεις πέραν του ελέγχου των κρατών µελών. EL 8 EL
Ειδικότερα, η ενωσιακή χρηµατοδοτική συνδροµή χορηγείται µε απόφαση που εγκρίνεται από το Συµβούλιο, µε ειδική πλειοψηφία, κατόπιν σχετικής πρότασης από την Επιτροπή, η οποία περιλαµβάνει (α) τους όρους του δανείου/της πιστωτικής διευκόλυνσης, (β) τους γενικούς όρους οικονοµικής πολιτικής για τη χρηµατοδοτική συνδροµή και (γ) το πρόγραµµα προσαρµογής που έχει καταρτιστεί από το κράτος µέλος αποδέκτη για να ανταποκριθεί στους οικονοµικούς όρους υπό τους οποίους παρέχεται η συνδροµή. Η Επιτροπή και το κράτος µέλος αποδέκτης συνάπτουν µνηµόνιο συµφωνίας (ΜΣ) στο οποίο περιγράφονται αναλυτικά οι γενικοί όροι οικονοµικής πολιτικής που έχουν καθοριστεί από το Συµβούλιο. Η Επιτροπή, στη συνέχεια, ανακοινώνει το ΜΣ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συµβούλιο. Οι όροι οικονοµικής πολιτικής επανεξετάζονται σε τακτική βάση και ενδέχεται να υπόκεινται σε τροποποιήσεις αν απαιτηθεί 21. Η Επιτροπή απαιτείται να υποβάλλει σε τακτική βάση εκθέσεις στην Οικονοµική και ηµοσιονοµική Επιτροπή και στο Συµβούλιο σχετικά µε την εφαρµογή του κανονισµού EFSM και τη συνέχιση των εξαιρετικών περιστάσεων µε τις οποίες αιτιολογήθηκε η θέσπισή του. 22 Η πρώτη έκθεση δηµοσιεύθηκε στις 30 Νοεµβρίου 2010 και κατέληγε στο συµπέρασµα ότι εξακολουθούσαν να υφίστανται τα εξαιρετικά γεγονότα και οι εξαιρετικές περιστάσεις και ότι ο EFSM θα έπρεπε να παραµείνει σε ισχύ. 23 2.5.3. Ευρωπαϊκή ιευκόλυνση Χρηµατοπιστωτικής σταθερότητας (EFSF) Η ευρωπαϊκή διευκόλυνση χρηµατοπιστωτικής σταθερότητας (EFSF) δηµιουργήθηκε από τα κράτη µέλη της ζώνης του ευρώ ως εταιρεία µε έδρα στο Λουξεµβούργο η οποία ανήκει σε αυτά, κατόπιν των αποφάσεων που λήφθηκαν στις 9 Μαΐου 2010, στο πλαίσιο του Συµβουλίου Ecofin. Η EFSF µπορεί να εκδίδει οµόλογα µε την εγγύηση των κρατών µελών της ζώνης του ευρώ αξίας έως και 440 δισεκατοµµυρίων ευρώ για εν συνεχεία δανεισµό κρατών µελών της ζώνης του ευρώ που αντιµετωπίζουν δυσκολίες, υπό τις προϋποθέσεις που αποφασίζονται κατόπιν διαπραγµατεύσεων µε την Επιτροπή σε συντονισµό µε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΝΤ και κατόπιν έγκρισης της Ευρωοµάδας. Ο δανεισµός από την EFSF δεν καλύπτεται από εγγύηση µέσω του προϋπολογισµού της ΕΕ. Η Επιτροπή παρέχει γνωµοδοτήσεις και υποστήριξη στην EFSF. Εκπροσωπείται στο ιοικητικό Συµβούλιο και συντονίζει τις δικές της δανειοληπτικές δραστηριότητες µε τις δραστηριότητες της EFSF για τη χρηµατοδότηση των προγραµµάτων όπου εµπλέκονται και οι δύο, προκειµένου να βελτιστοποιήσουν τις δραστηριότητές τους στις κεφαλαιαγορές ως προς τον συγχρονισµό τους. 21 22 23 Η επανεξέταση διεξάγεται από την Επιτροπή, σε διαβούλευση µε την ΕΚΤ, τουλάχιστον ανά εξάµηνο. Τυχόν αλλαγές που ενδέχεται να απαιτηθούν στο σχετικό πρόγραµµα προσαρµογής συζητούνται µε το κράτος µέλος αποδέκτη. Το Συµβούλιο αποφασίζει, µε ειδική πλειοψηφία κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, σχετικά µε οποιεσδήποτε τροποποιήσεις στους αρχικούς γενικούς όρους οικονοµικής πολιτικής και εγκρίνει το αναθεωρηµένο πρόγραµµα προσαρµογής, όπως καταρτίζεται από το κράτος µέλος αποδέκτη. Η έκθεση πρέπει να υποβάλλεται εντός έξι µηνών από την έναρξη ισχύος του κανονισµού (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συµβουλίου και, κατά περίπτωση, εν συνεχεία κάθε έξι µήνες (άρθρο 9 του Κανονισµού). http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=com:2010:0713:fin:en:pdf EL 9 EL
2.5.4. Πράξεις µε τη συµµετοχή του EFSM Πράξεις που αποφασίστηκαν το 2010: Ιρλανδία 24 Σε απάντηση στο αίτηµα των ιρλανδικών αρχών της 21ης Νοεµβρίου 2010, αποφασίστηκε τριετής κοινή χρηµατοδοτική στήριξη ΕΕ- ΝΤ. Το συνολικό πρόγραµµα για την Ιρλανδία θα ανέλθει σε 85 δισεκατοµµύρια ευρώ και θα εκταµιευθεί σε πολλές δόσεις. Ποσό 17,5 δισεκατοµµυρίων ευρώ θα χρηµατοδοτηθεί µε συνεισφορά της Ιρλανδίας από τα αποθέµατα ρευστών διαθεσίµων του δηµόσιου ταµείου της χώρας και από επενδύσεις του εθνικού αποθεµατικού ταµείου συντάξεων (National Pensions Reserve Fund). Το υπόλοιπο της συνολικής δέσµης θα χρηµατοδοτηθεί από: Τον EFSM για ποσό 22,5 δισεκατοµµυρίων ευρώ 25 Tην EFSF για ποσό 17,7 δισεκατοµµυρίων ευρώ Το ΝΤ για ποσό 22,5 δισεκατοµµυρίων ευρώ ιµερή δάνεια από το Ηνωµένο Βασίλειο (3,8 δισεκατοµµυρίων ευρώ), τη Σουηδία (0,6 δισεκατοµµυρίων ευρώ) και τη ανία (0,4 δισεκατοµµυρίων ευρώ). Πράξεις που αποφασίστηκαν µετά το τέλος του 2010: Πορτογαλία 26 Μετά το επίσηµο αίτηµα για χρηµατοδοτική συνδροµή που υποβλήθηκε στις 7 Απριλίου 2011 από τις πορτογαλικές αρχές, οι όροι και οι προϋποθέσεις µιας τριετούς δέσµης χρηµατοδοτικής συνδροµής συµφωνήθηκαν από την Ευρωοµάδα και το Συµβούλιο στις 17 Μαΐου 2011. Η χρηµατοδοτική δέσµη θα καλύψει τις χρηµατοδοτικές ανάγκες της Πορτογαλίας για ποσό έως και 78 δισεκατοµµυρίων ευρώ και θα κατανεµηθεί ισοµερώς µεταξύ: Του EFSM για ποσό 26 δισεκατοµµυρίων ευρώ 27 Tης EFSF για ποσό 26 δισεκατοµµυρίων ευρώ Του ΝΤ για ποσό 26 δισεκατοµµυρίων ευρώ. 3. ΑΝΕΙΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ 3.1. Περιγραφή Προκειµένου να χρηµατοδοτηθούν οι δανειοδοτικές δραστηριότητες που αποφασίζει το Συµβούλιο, η Επιτροπή έχει εξουσιοδοτηθεί να δανείζεται κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές 24 25 26 27 Εκτελεστική απόφαση αριθ. 77/2011/ΕΕ του Συµβουλίου της 7ης εκεµβρίου 2010 σχετικά µε την παροχή ενωσιακής χρηµατοδοτικής συνδροµής στην Ιρλανδία (ΕΕ L 30 της 4.02.2011, σ. 34). Η πρώτη δόση για την Ιρλανδία ύψους 5 δισεκατοµµυρίων ευρώ εκταµιεύθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2011. Έως τον Ιούνιο του 2011, είχαν εκταµιευθεί 11,4 δισεκατοµµύρια ευρώ. Εκτελεστική απόφαση αριθ. 344/2011/ΕΕ του Συµβουλίου της 30ής Μαΐου 2011 σχετικά µε την παροχή ενωσιακής χρηµατοδοτικής συνδροµής στην Πορτογαλία (ΕΕ L 159 της 30.05.2011, σ.88). Η πρώτη δόση για την Πορτογαλία ύψους 1,75 δισεκατοµµυρίων ευρώ εκταµιεύθηκε στις 31 Μαΐου 2011. Έως τον Ιούνιο του 2011, είχαν εκταµιευθεί 6,5 δισεκατοµµύρια ευρώ. EL 10 EL
εξ ονόµατος τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της Ευρατόµ. Για κάθε χρηµατοδοτικό µέσο (ΣΙΠ, ΜΧΣ και δάνεια Ευρατόµ) κάθε δανειοληπτική και δανειοδοτική πράξη του µηχανισµού προσδιορίζεται στην αντίστοιχη νοµική βάση. Υφίσταται συνακόλουθη σχέση µεταξύ δανειοληπτικής και αντίστοιχης δανειοδοτικής πράξης, γεγονός το οποίο διασφαλίζει την απαλλαγή του προϋπολογισµού της ΕΕ από κάθε κίνδυνο επιτοκίου ή συναλλάγµατος. Στα οφειλόµενα ληφθέντα δάνεια αντιστοιχούν τα σχετικά ανεξόφλητα χορηγηθέντα δάνεια. Πίνακας 3: Σύνολο δανειοληπτικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανεξόφλητα ποσά κεφαλαίου στη λήξη κάθε έτους κατά την περίοδο 2002-2010 (1) (σε εκατ. ευρώ) ΕΚΑΧ υ.ε. (1) Ευρατόµ (1) ΣΙΠ ΜΧΣ Σύνολο Ευρωπαϊκής (2) Ένωσης 2002 713 80 1.379 2.172 2003 431 105 1.372 1.908 2004 423 170 1.214 1.807 2005 440 385 1.080 1.905 2006 436 436 969 1.841 2007 400 474 786 1.660 2008 266 484 2.000 654 3.404 2009 214 481 9.200 584 10.479 2010 219 466 12.050 500 13.235 (1)Χρησιµοποιούνται οι συντελεστές µετατροπής που ίσχυαν στις 31 εκεµβρίου εκάστου έτους. (2)Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα & Χάλυβα είναι υπό εκκαθάριση από το 2002. Το τελευταίο οµόλογο που εκδόθηκε από την ΕΚΑΧ λήγει το 2019. 3.2. ΣΙΠ Με τις εκδόσεις των οµολόγων επιτεύχθηκε η εδραίωση της θέσης της ΕΕ ως σηµαντικής εκδότριας στην αγορά οµολόγων αναφοράς σε ευρώ. Τα οµόλογα έτυχαν πολύ καλής υποδοχής στην αγορά. Χάρη στο µεγάλο ενδιαφέρον εκ µέρους των επενδυτών, οι προεγγραφές για τα οµόλογα γρήγορα υπερέβησαν την έκδοση. Όλες οι σηµαντικές κατηγορίες επενδυτών συµµετείχαν στις τελικές διανοµές και µεταξύ αυτών ήταν κεντρικές τράπεζες, επενδυτικά κεφάλαια, εταιρικά επενδυτικά κεφάλαια και ασφαλιστικές εταιρείες 28. Οι τιµές των οµολόγων πλησίασαν το βέλτιστο επίπεδο στην κατηγορία τους, δηλαδή την κατηγορία Sovereign Supranational Agency Sector (SSA), µαζί µε εκδότες όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η «Kreditanstalt für Wiederaufbau» (KFW) και η «société de financement de l'économie française» (SFEF). Η απόδοση στη δευτερογενή αγορά ήταν πολύ ικανοποιητική και επιβεβαίωσε το κύρος της ΕΕ ως εκδότριας οµολόγων αναφοράς πρώτης κατηγορίας. 28 Περαιτέρω πληροφορίες για τις δανειοληπτικές πράξεις της ΕΕ περιλαµβάνονται στην παρουσίαση για τους επενδυτές: http://ec.europa.eu/economy_finance/eu_borrower/documents/eu_investor_presentation_18_may_2011 _rev.pdf EL 11 EL
Πίνακας 4: Εκδόσεις οµολόγων ΕΕ το 2010 29 Χώρα Περιγραφή Ηµεροµηνία έκδοσης Ηµεροµηνία λήξης Μέγεθος (ΕΥΡΩ) Τοκοµερίδιο Λετονία και Ρουµανία ΕΕ 3,375/2019 11/03/2010 10/05/2019 1,5 δισ. 3,375% Ρουµανία ΕΕ 2,375/2017 22/09/2010 22/09/2017 1,15 δισ. 2,375% Σύνολο 2,65 δισ. Υπήρξε µια δανειοληπτική πράξη σε συνακόλουθη βάση για τη χρηµατοδότηση της 4ης δόσης ποσού 200 εκατοµµυρίων ευρώ για τη Λετονία: Πίνακας 5: Εκδόσεις ιδιωτικής τοποθέτησης της ΕΕ κατά το 2010 Χώρα Περιγραφή Ηµεροµηνία έκδοσης Ηµεροµηνία λήξης Μέγεθος (ΕΥΡΩ) Τοκοµερίδιο Λετονία ΕΕ 2,875/2025 20/10/2010 20/10/2025 0,2 δισ. 2,875% 3.3. ΜΧΣ Κατά το 2010, δεν υπήρξε δανειοληπτική πράξη στο πλαίσιο της µακροοικονοµικής χρηµατοδοτικής συνδροµής. 3.4. Ευρατόµ Κατά το 2010, δεν υπήρξε δανειοληπτική πράξη στο πλαίσιο της µακροοικονοµικής χρηµατοδοτικής συνδροµής βάσει της Ευρατόµ. 4. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ 4.1. ανειοδοτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ Τα δάνεια που χορηγεί η ΕΤΕπ είτε χρηµατοδοτούν µεµονωµένα έργα απευθείας είτε µικροµεσαίες επιχειρήσεις και τοπικά έργα µικρότερης κλίµακας µέσω ενδιάµεσων χρηµατοπιστωτικών οργανισµών. Το 2010, ο συνολικός όγκος υπογεγραµµένων πράξεων της ΕΤΕπ µειώθηκε κατά 9% σε 72 δισεκατοµµύρια ευρώ, έναντι του ύψους ρεκόρ που σηµειώθηκε το 2009, υποδηλώνοντας µια σταδιακή επιστροφή σε επίπεδα προ κρίσεως. Όσον αφορά τη γεωγραφική κατανοµή των δανειοδοτήσεων και την κάλυψη από την εγγύηση του προϋπολογισµού της ΕΕ: 29 http://ec.europa.eu/economy_finance/financial_operations/market/borrowing/benchmark_issues_2015-16_en.htm EL 12 EL
Στην ΕΕ: ποσό 63 δισεκατοµµυρίων ευρώ εγκρίθηκε σε κράτη µέλη της ΕΕ. Αυτό το ποσό δεν καλύπτεται από την εγγύηση της ΕΕ. Εκτός της ΕΕ: ποσό 9 δισεκατοµµυρίων ευρώ εγκρίθηκε εκτός της ΕΕ. Από αυτό το ποσό, η εγγύηση της ΕΕ καλύπτει τα 5 δισεκατοµµύρια ευρώ. Οι δανειοδοτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ έχουν επιπτώσεις στον προϋπολογισµό της ΕΕ όταν συνοδεύονται από εγγυήσεις της ΕΕ, τις επιδοτήσεις επιτοκίου ή άλλες προβλέψεις επιµερισµού κινδύνων µεταξύ ΕΕ/ΕΤΕπ. Ειδικότερα: Η πλειονότητα των δανείων της ΕΤΕπ εκτός της ΕΕ επωφελούνται από την εγγύηση του προϋπολογισµού της ΕΕ που καλύπτει τον κίνδυνο φερεγγυότητας του ηµοσίου και τον πολιτικό κίνδυνο, ενώ η ΕΤΕπ αναλαµβάνει τον εµπορικό κίνδυνο. Μια χωριστή έκθεση σχετικά µε τις εξωτερικές δανειοδοτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ του 2010 θα εκδοθεί από την Επιτροπή κατά το δεύτερο εξάµηνο του 2011. Συγχρόνως, η ΕΤΕπ διαχειρίζεται µέσα επιµερισµού κινδύνων που περιλαµβάνουν τη χρήση του προϋπολογισµού της ΕΕ για να υποστηρίξει τις ενδοενωσιακές πολιτικές (π.χ. χρηµατοδοτική διευκόλυνση επιµερισµού του κινδύνου για τα προγράµµατα έρευνας και ανάπτυξης και εγγύηση δανείων για έργα των ιευρωπαϊκών ικτύων Μεταφορών [ Ε - Μ]) 30. 4.2. ανειοληπτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ Η αβεβαιότητα της αγοράς παρέµεινε υψηλή καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, καθιστώντας προβληµατική την έκδοση χρέους, ιδίως για την έκδοση συναλλαγών µεγάλου µεγέθους και για µακροσκελέστερες προθεσµίες λήξης. Η ίδρυση της EFSF και οι οικονοµικές µεταρρυθµίσεις που αναλήφθηκαν συνέβαλαν στην αποκατάσταση της εµπιστοσύνης της αγοράς στους εκδότες χρέους της ΕΕ, αν και η αγορά παρέµεινε ευάλωτη σε κινδύνους από επαναλαµβανόµενες αρνητικές ειδήσεις στα ΜΜΕ. Η ΕΤΕπ ήταν σε θέση να αντεπεξέλθει σε αυτή την αστάθεια αξιοποιώντας εναλλακτικές ευκαιρίες για εκδόσεις αναφοράς και πραγµατοποιώντας πιο στοχευµένες εκδόσεις όταν η αστάθεια ήταν αυξηµένη. Η διατήρηση της θέσης κύρους της ΕΤΕπ στην αγορά διευκόλυνε αυτήν την προσέγγιση. Κατά συνέπεια, η ΕΤΕπ ήταν σε θέση να επιτύχει τους στόχους της στο πλαίσιο του προγράµµατος χρηµατοδότησης για το 2010 συγκεντρώνοντας ποσό 67 δισεκατοµµυρίων ευρώ µε ευνοϊκούς όρους. 30 Η Επιτροπή υποβάλλει εκθέσεις στο Συµβούλιο και το Κοινοβούλιο για την εφαρµογή των νέων χρηµατοδοτικών µέσων που χρηµατοδοτούνται από τον προϋπολογισµό της ΕΕ σε ετήσια βάση, στο πλαίσιο του δηµοσιονοµικού έτους, σύµφωνα µε το σηµείο 49 της διοργανικής συµφωνίας µεταξύ της Επιτροπής, του ΕΚ και του Συµβουλίου. EL 13 EL