ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο: Ελζώκαηα πάγηα ζύκθωλα κε ηα δηεζλή πξόηππα ρξεκαηννηθνλνκηθήο πιεξνθνξήζεηο. Η Καζεγήηξηα θπξία Ειεπζεξηάδνπ Γεζζεκαλή Από ηελ ζπνπδάζηξηα Κόηηνπ Εηξήλε (Καδαληδάθε 5 Πνιίρλε Θεζζαινλίθε 56533) Έλαξμε : 15.04.2009 Παξάδνζε: 16.04.2010 Καβάια 2010
ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Πξφινγνο...6 Δηζαγσγή...7 1. Σν ειιεληθφ γεληθφ ινγηζηηθφ ζρέδην...8 1.1 Σα ελζψκαηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία.8 1.2 Έλλνηα θαη δηαθξίζεηο ησλ ελζψκαησλ παγίσλ ζηνηρείσλ 10 1.2.1 Έλλνηα ησλ ελζψκαησλ παγίσλ θαηά ην Δ.Γ.Λ..10 1.2.2 Γηάθξηζε ησλ ελζψκαησλ παγίσλ ζηνηρείσλ ζε ιεηηνπξγηθά θαη κε ιεηηνπξγηθά 10 1.2.3 Γηάθξηζε ησλ ελζψκαησλ παγίσλ ζε ππνθείκελα θαη κε ππνθείκελα ζε απφζβεζε..11 1.2.4 Αξρηθφ θφζηνο θηήζεσο ησλ ελζψκαησλ παγίσλ ζηνηρείσλ 11 1.2.5 Δπέθηαζε πξνζζήθε, βειηίσζε, ζπληήξεζε θαη επηζθεπή ελζψκαησλ παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ 13 1.2.6 Οη απνζβέζεηο ησλ παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ 13 1.2.6.1 Δλλνηνινγηθνί πξνζδηνξηζκνί 13 1.2.6.2 Απνζβέζεηο παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ λέσλ επηρεηξήζεσλ..14 1.2.6.3 Ζ έλλνηα ηεο απφζβεζεο.15 1.3 Οκάδα 1ε πάγην ελεξγεηηθφ 17 1.3.1 Λνγαξηαζκφο 10 εδαθηθέο εθηάζεηο...17 1.3.2 Πεξηερφκελν ηνπ ινγαξηαζκνχ 10 εδαθηθέο εθηάζεηο..18 1.3.3 Οη αλαιπηηθνί ινγαξηαζκνί 10 εδαθηθέο εθηάζεηο...19 1.3.3.1 Λνγαξηαζκνί 10.00 «γήπεδα-νηθφπεδα» 19 1.3.3.2 ινγαξηαζκνί (10.01-10.02) «νξπρεία» «κεηαιιεία»..20 1.3.3.3 Λνγαξηαζκνί 10.03 «ιαηνκεία».20 1.3.3.4 Λνγαξηαζκνί 10.04-10.06 «αγξνί» «κεηαιιεία» «ιαηνκεία»..20 1.3.3.5 Λνγαξηαζκνί 10.10 έσο 10.16 20 1.3.3.6 Δκθάληζε ηνπ ινγαξηαζκνχ 10 ζηνλ ηζνινγηζκφ...20 1.4 Λνγαξηαζκφο 11 θηίξηα-εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ-ηερληθά έξγα...22 1.4.1 Πεξηερφκελν ηνπ ινγαξηαζκνχ 11 θηίξηα-εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ-ηερληθά έξγα.23 1.4.2 Πεξηερφκελν θαη ιεηηνπξγία ησλ αλαιπηηθψλ ινγαξηαζκψλ ηνπ 11.23 1.4.3 Απνζβέζεηο θηηξίσλ, εγθαηαζηάζεσλ θηηξίσλ θαη ηερληθψλ έξγσλ. 24 1.5 Λνγαξηαζκφο 12 Μεραλήκαηα-ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο-ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο...25 1.5.1 Πεξηερφκελν θαη αλάπηπμε ηνπ ινγαξηαζκνχ 12 κεραλήκαηα -ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο..25 1.5.2 Λεηηνπξγία ηνπ ινγαξηαζκνχ.26 1.5.2.1 Σν θφζηνο θηήζεσο ησλ κεραλεκάησλ ησλ ηερληθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ησλ ινηπψλ κεραλνινγηθψλ 3
εμνπιηζκψλ.26 1.5.2.2 Απφζβεζε θαη απαμίσζε ησλ κεραλεκάησλ ησλ ηερληθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ησλ ινηπψλ κεραλνινγηθψλ εμνπιηζκψλ..26 1.5.2.3 Πεξηερφκελν θαη ιεηηνπξγία ησλ αλαιπηηθψλ ινγαξηαζκψλ 12..26 1.5.2.4 Μεραλήκαηα- ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο θαη ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο επί αθηλήησλ ηξίησλ...28 1.6 Λνγαξηαζκφο 13 κεηαθνξηθά κέζα.28 1.6.1 Πεξηερφκελν θαη ιεηηνπξγία ηνπ ινγαξηαζκνχ 29 1.7 Λνγαξηαζκφο 14 έπηπια θαη ινηπφο εμνπιηζκφο.30 1.7.1 Λνγαξηαζκφο 14.00 «έπηπια».31 1.7.2 Λνγαξηαζκφο 14.01 «ζθεχε»..31 1.7.3 Λνγαξηαζκφο 14.02 «κεραλέο γξαθείνπ»...31 1.7.4 Λνγαξηαζκφο 14.03 «ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο θαη ειεθηξνληθά ζπγθξνηήκαηα».31 1.7.5 Λνγαξηαζκφο 14.04 «κέζα απνζεθεχζεσο θαη κεηαθνξάο»...32 1.7.6 Λνγαξηαζκφο 14.05 «επηζηεκνληθά φξγαλα»....32 1.7.7 Λνγαξηαζκφο 14.06 «δψα θαη πάγηα εθκεηάιιεπζε» 32 1.7.8 Λνγαξηαζκφο 14.08 «εμνπιηζκφο ηειεπηθνηλσληψλ» 32 1.7.9 Λνγαξηαζκφο 14.09 «ινηπφο εμνπιηζκφο». 32 1.8 Λνγαξηαζκφο 15 αθηλεηνπνηήζεηο ππφ εθηέιεζε θαη πξνθαηαβνιέο θηήζεσο παγίσλ ζηνηρείσλ..33 1.8.1 Πεξηερφκελν ηνπ ινγαξηαζκνχ..33 1.8.2 Ηδηνπαξαγψκελα πάγηα ζηνηρεία.34 1.8.3 Λνγηζηηθή δηαδηθαζία ζηε γεληθή ινγηζηηθή..34 1.8.3.1 Α. θφζηνο ηδηνπαξαγφκελσλ παγίσλ πνπ θαηαρσξείηαη απεπζείαο ζηελ ρξήζε ησλ ππνινγνξηαζκψλ ηνπ 15..34 1.8.3.2 Β. θφζηνο ηδηνπαξαγφκελσλ παγίσλ (πιηθψλ θαη εμφδσλ) πνπ πξνζδηνξίδεηαη ζηελ αλαιπηηθή ινγηζηηθή 35 1.8.3.3 Γ. ην ηέινο ηεο ρξήζεσο.35 1.8.3.4 Γ. Καηαρψξεζε ζην κεηξψν παγίσλ.35 2. Πάγηα ΓΛΠΥ 16 ελζψκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο.36 2.1 Γηεζλή πξφηππα ρξεκαηννηθνλνκηθήο πιεξνθνξήζεηο..38 2.2 Δλζψκαηα άπια πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κε βάζε ηα ΔΛΠ θαη ηα ΓΛΠ..41 2.2.1 χγθξηζε ΓΛΠ κε ΔΛΠ..42 2.2.2 Γηαδηθαζίεο θαηά ηελ πξψηε εθαξκνγή ησλ ΓΛΠ..47 2.2.3 Δπηκέηξεζε θαηά ηελ αλαγλψξηζε..47 2.2.4 Μέζνδνο θφζηνπο....47 2.2.5 Μέζνδνο αλαπξνζαξκνγήο..47 2.3 ΓΛΠ 16- ελζψκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο..48 2.3.1 θνπφο ηνπ πξνηχπνπ 48 2.3.2 Αλαγλψξηζε...49 2.4 Ζ κεηάβαζε ζηα ΓΠΥΠ θαη ε επίδξαζε ηεο..50 4
3. Γεληθά ζηνηρεία γηα ηελ ΑΓΡΟΣΗΚΖ ΓΗΑΦΖΜΗΣΗΚΖ Α.Δ.51 4. Γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ MARFIN EGNATIA FIN Α.Δ.54 5. Γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ΗΟΝΗΚΖ ΞΔΝΟΓΟΥΔΗΑΚΑΗ Α.Δ..57 6. Γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ALPHA ΑΣΗΚΑ ΑΚΗΝΖΣΑ Α.Δ..61 7. Πσο απνηηκνχληαη ηα ελζψκαηα πάγηα ησλ παξαπάλσ επηρεηξήζεσλ 65 7.1 Αλαπξνζαξκνγή αμίαο ησλ πάγησλ ησλ επηρεηξήζεσλ..65 7.2 Απνγξαθή ελζψκαησλ παγίσλ ζηνηρείσλ..67 7.3 Απνηίκεζε παγίσλ ζηνηρείσλ.67 8. πκπεξαζκαηηθέο παξαηεξήζεηο.67 Βηβιηνγξαθία..69 ΠΙΝΑΚΔ χγθξηζε ΓΛΠ κε ΔΛΠ..42 Οη ελζψκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο ηεο εηαηξείαο Αγξνηηθή Γηαθεκηζηηθή Α.Δ..53 Οη ελζψκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο ηεο εηαηξείαο Marfin Egnatia Fin Α.Δ..56 Οη ελζψκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο ηεο εηαηξείαο Ηνληθή Ξελνδνρεηαθαη Α.Δ..60 Οη ελζψκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο ηεο εηαηξείαο Αlpha Αζηηθά Αθίλεηα Α.Δ 64 5
ΠΡΟΛΟΓΟ Έλα πνιχ ζεκαληηθφ θεθάιαην ηεο ινγηζηηθήο, αιιά θαη ησλ επηρεηξεκαηηθψλ νληνηήησλ, γεληθφηεξα, είλαη απηφ ησλ ελζψκαησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Ο ραξαθηήξαο, ε κνξθή, ε εμέιημε θαη, βεβαίσο, ηα απνηειέζκαηα κηαο επηρείξεζεο είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλα κε ηηο επηινγέο πνπ θάλεη ε ηειεπηαία ζρεηηθά κε ηα ζηνηρεία απηά. Γελ είλαη ηπραίν, άιισζηε, ην γεγνλφο φηη νη απνθάζεηο κηαο επηρείξεζεο γηα ηελ επηινγή ηνπ «παθέηνπ» ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ πνπ ζα έρεη ζηελ θαηνρή ηεο ζπγθαηαιέγνληαη, ρξνληθά, ζηηο πξσηαξρηθέο ηεο απνθάζεηο, θαζψο ε ηαπηφηεηα θαη ην αληηθείκελν δξάζεο ηεο, ηα νπνία ππαγνξεχνπλ ηηο παξαπάλσ επηινγέο, είλαη νπζηψδεο λα θαζνξίδνληαη απφ ηελ έλαξμε ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Οη ινγηζηηθνί ρεηξηζκνί ησλ ελζψκαησλ πάγησλ έρνπλ λα θάλνπλ, θπξίσο, κε ηνλ ηξφπν πνπ απηά απνηππψλνληαη ζηα βηβιία ηεο επηρείξεζεο κέζσ ησλ ινγηζηηθψλ εγγξαθψλ θαη ηεο θίλεζεο ησλ ινγαξηαζκψλ. ην πξψην κέξνο ηεο εξγαζίαο απνηππψλεηαη ην γεληθφηεξν πιαίζην κέζα ζην νπνίν ιεηηνπξγνχλ ηα ελζψκαηα πάγηα, ελ πξνθεηκέλσ ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα θαη ην Διιεληθφ Γεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην, θαη ν ρεηξηζκφο ησλ ινγαξηαζκψλ πνπ εκπιέθνληαη ζηε γεληθφηεξε ινγηζηηθή αληηκεηψπηζή ηνπο. Παξ φια απηά, ε ινγηζηηθή ησλ ελζψκαησλ πάγησλ, ζαθψο, δελ εμαληιείηαη κε ηελ αλαθνξά ησλ παξαπάλσ. Γεδνκέλνπ ηνπ δπλακηθνχ θαη παγθνζκηνπνηνχκελνπ νηθνλνκηθνχ πεξηβάιινληνο κέζα ζην νπνίν εμειίζζεηαη ε επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ηεο νινέλα εληνλφηεξεο ηάζεο πξνο ηε ινγηζηηθή ελαξκφληζε, δελ κπνξνχκε λα αγλνήζνπκε φζα πξνβιέπνπλ νη δηεζλείο θνξείο ηεο ινγηζηηθήο θαη ηεο νηθνλνκίαο ζρεηηθά κε ηε ινγηζηηθή ησλ ελζψκαησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ηηο αλαπξνζαξκνγέο ηνπο. Δπνκέλσο, ζην ηέινο θαζελφο απφ ηα δχν κέξε ηεο εξγαζίαο παξαηίζεληαη νη εξκελείεο ησλ βαζηθφηεξσλ δηαηάμεσλ ησλ Γηεζλψλ Λνγηζηηθψλ Πξνηχπσλ θαη ησλ Γηεζλψλ Πξνηχπσλ Υξεκαηννηθνλνκηθήο Πιεξνθφξεζεο νη νπνίεο ζρεηίδνληαη άκεζα κε ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο. Ζ εξγαζία απηή δελ είλαη κηα εκπεηξηθή κειέηε, νχηε κηα ζπκπεξηθνξηθή πξνζέγγηζε ησλ ινγηζηηθψλ ρεηξηζκψλ ησλ ελζψκαησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ησλ αλαπξνζαξκνγψλ ησλ αμηψλ ηνπο. Αζρνιείηαη κε ηελ πξαθηηθή θαη ρεηξνπηαζηή πηπρή ησλ παξαπάλσ αληηθεηκέλσλ, ζηελ πξνζπάζεηα λα ζπγθεληξψζεη θαη λα ζπλνςίζεη ην ηζρχνλ ινγηζηηθφ θαη λνκνζεηηθφ πιαίζην, ψζηε, κε ηνλ ηξφπν απηφ, λα παξάζρεη κηα «παλνξακηθή» άπνςε γχξσ απφ ηα ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα. 6
Δηζαγωγή ηελ παξαθάησ εξγαζία ζα δνχκε αξθεηά ελδηαθέξνλ ζηνηρεία πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηα ελζψκαηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Θα μεθηλήζσ βιέπνληαο θάπνηα έλλνηεο θαη δηαθξίζεηο ησλ ελζψκαησλ παγίσλ δειαδή θάπνηα γεληθά ζηνηρεία, ζα αλαιχζσ φια ηα ελζψκαηα πάγηα απφ ηελ νκάδα 10 έσο ηελ νκάδα 15 ηνπ ΔΓΛ. ην δεχηεξν κέξνο ηεο εξγαζίαο ζα αλαθεξζνχλ ηα δηεζλή ινγηζηηθά πξφηππα δειαδή ζα δνχκε ηηο αιιαγέο πνπ θέξλνπλ, ηηο δηαθνξέο κε ηα ειιεληθά ινγηζηηθά πξφηππα, ηη ζθνπφ έρνπλ ηα ΓΛΠ θαη ηηο δηαθξίζεηο. Θα αλαθεξζεί ην ΓΛΠ 16 ην νπνίν έρεη λα θάλεη κε ηα ελζψκαηα πάγηα θαη ζα ην αλαιχζσ φζν θαιχηεξα γίλεηαη. ε έλα κηθξφ θνκκάηη ζα αλαθεξζψ ζηα ΓΛΠΥ θαη ηελ επίδξαζε ηνπ ζην ρξεκαηηζηήξην. Έλα άιιν ελδηαθέξνλ θνκκάηη ηηο εξγαζίαο είλαη απηφ πνπ αλαθέξνληαη 4 επηρεηξήζεηο νη νπνίεο ηεξνχλ θάπνηα απφ ηα ΓΛΠ θαη θαηά πφζν επεξεάδεη απηφ ηελ επηρείξεζε θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο. Γειαδή ζα έρνπκε θάπνηα γεληθά ζηνηρεία γηα ηελ θάζε επηρείξεζε ηνλ ηζνινγηζκφ ηεο θάζε επηρείξεζεο αιιά θαη πίλαθεο κε ηα ελζψκαηα πάγηα θαη ηελ ιεηηνπξγία ηνπο ψζηε λα δνχκε πσο απνηηκνχληαη. ην ηέινο ζα βγάισ ζπκπεξάζκαηα κε βάζε ηελ δηθηά κνπ θξίζε θαη ζα ηα αλαθέξσ ζηελ εξγαζία. Γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία δελ ζα πξαγκαηνπνηεζεί εκπεηξηθή έξεπλα. Θα θάλσ ην θαιχηεξν πνπ κπνξψ ψζηε λα έρεη ελδηαθέξνλ θαη λα κελ έρεη ειιηπή ζηνηρεία. 7
1. Σν Διιεληθό Γεληθό Λνγηζηηθό ρέδην Σν Διιεληθό Γεληθό Λνγηζηηθό ρέδην (ΔΓΛ-Greek General Chart of Accounts) νξίδεηαη απφ ην Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα 1123 ηνπ 1980. χκθσλα κε ην άξζξν 48, παξάγξαθνο 1 ηνπ Νφκνπ 1041 ηνπ 1980 (Ν 1041/1980), "Σν Γεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην απνηειεί ζχζηεκα θαλφλσλ ηαμηλνκήζεσο ησλ ινγηζηηθψλ κεγεζψλ, δηα ηνπ νπνίνπ ζθνπείηε ε ηππνπνίεζεο ησλ ππφ ησλ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ ηεο Υψξαο ηεξνχκελσλ ινγαξηαζκψλ, ε θαζ' εληαίν ηξφπν ιεηηνπξγία θαη ζπιιεηηνπξγά απηψλ, ε βάζεη παξαδεδεγκέλσλ αξρψλ θαη κεζφδσλ απνηίκεζεο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ε ζχληαμεο θαη δεκνζίεπζεο ηππνπνηεκέλσλ ηζνινγηζκψλ, απνηειεζκάησλ θαη ινηπψλ νηθνλνκηθψλ απνηειεζκάησλ θαη ν ελ γέλεη ζρεδηαζκφο ηεο ινγηζηηθήο εηο εζληθή θιίκαθα". ηεξίρζεθε ζηε θηινζνθία ηνπ γαιιηθνχ κνληέινπ, ελψ απφ ην 2006 θαη έπεηηα ηεξείηαη ην ζρέδην ησλ ινγαξηαζκψλ, αιιά αθνινπζνχληαη γηα ηε ζχληαμε ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ νη ινγηζηηθέο πξαθηηθέο ησλ Γηεζλψλ Πξνηχπσλ Υξεκαηννηθνλνκηθήο Πιεξνθφξεζεο. Θα πξέπεη λα αλαθεξζεί ην γεγνλφο φηη νη ινγηζηηθνί ππνινγηζκνί δελ ηαπηίδνληαη πάληα κε ηηο θνξνινγηθέο απαηηήζεηο ηνπ θξάηνπο, ζπλεπψο ζα πξέπεη λα ηεξείηαη ην ζρέδην ινγαξηαζκψλ ηνπ ΔΓΛ, νη ινγηζηηθέο πξαθηηθέο ησλ ΓΠΥΠ γηα ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο θαη νη θνξνινγηθνί ππνινγηζκνί πνπ επηηάζζεη ν εκπνξηθφο θψδηθαο θαη ε ειιεληθή λνκνινγία ησλ εηαηξηψλ γηα ηελ θαηαβνιή ησλ θφξσλ. Δπίζεο, αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε αλάιπζε πνιιψλ πεξαηηέξσ βαζκίδσλ ινγαξηαζκψλ είλαη ελδεηθηηθή θαη ππάξρνπλ θελνί ινγαξηαζκνί γηα ηηο αλάγθεο ηεο θάζε επηρείξεζεο. Σα ζηνηρεία απηά είλαη από ηελ Βηθηπαίδεηα ηελ ειεύζεξε εγθπθινπαίδεηα. 1.1Σα ελζώκαηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία Σα ελζψκαηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία απνηεινχληαη απφ ην ζχλνιν ησλ αγαζψλ θαη αθηλεηνπνηήζεσλ, πνπ πξννξίδνληαη λα παξακείλνπλ καθξνρξφληα (δειαδή πέξαλ ηνπ ελφο έηνπο), κε ηελ ίδηα πεξίπνπ κνξθή, ζηελ νηθνλνκηθή κνλάδα. Σέηνηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία είλαη ηα γήπεδα θαη ηα νηθφπεδα, ηα θηίξηα θαη νη θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο (απνζήθεο, βηνκεραλνζηάζηα, θ.ιπ.), ηα παξαγσγηθά κεραλήκαηα θαη ν ινηπφο εμνπιηζκφο πνπ κπνξεί λα θαηέρεη ε επηρείξεζε. Ζ ηδηαίηεξε θχζε ηεο νκάδαο απηήο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο ππαγνξεχεη κηα μερσξηζηή αληηκεηψπηζή ηεο, κέζσ ινγηζηηθψλ ρεηξηζκψλ, ινγηζκψλ θαη απεηθνλίζεσλ. 8
Σν πάγην ελεξγεηηθφ, θπξίαξρν κέξνο ηνπ νπνίνπ απνηειείηαη απφ ηα ελζψκαηα πάγηα ζηνηρεία, ζπληζηά έλα κεγάιν πνζνζηφ ηνπ ζπλνιηθνχ ελεξγεηηθνχ ηεο επηρείξεζεο. Σα ελζψκαηα πάγηα, πέξα απφ ηηο κεγάιεο, θαηά θαλφλα, αμίεο ηνπο, έρνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα απνθέξνπλ κειινληηθέο ρξεκαηνξξνέο (εηζξνέο) πξνο φθεινο ηεο ηδηνθηήηξηαο επηρείξεζεο. Ζ απεηθφληζε, ηφζν ησλ αμηψλ ησλ ζηνηρείσλ απηψλ ζε κηα εχινγε βάζε, φζν θαη ηεο αλαγλψξηζεο ησλ ρξεκαηηθψλ εηζξνψλ απφ απηά, απνηέιεζαλ δεηήκαηα πνπ απαζρφιεζαλ επηζηήκνλεο θαη ξπζκηζηέο ηεο ινγηζηηθήο. πνπδαίν ζέκα είλαη ν ηξφπνο πνπ γίλεηαη ε απνηίκεζε ησλ ελζψκαησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Σα ζηνηρεία απηά απνηηκψληαη ζηελ αμία ηεο ηηκήο θηίζεο ή ηνπ θφζηνπο ηδηνθαηαζθεπήο ηνπο, πξνζαπμεκέλε κε ηηο ηπρφλ δαπάλεο πξνζζεθψλ θαη βειηηψζεσλ θαη κεησκέλε κε ηηο αληίζηνηρεο δηελεξγεκέλεο απνζβέζεηο1. Σα πξάγκαηα, φκσο, δελ είλαη ηφζν απιά, θαζψο νξηζκέλνη εξεπλεηέο έζεζαλ ην δήηεκα θαηά πφζν νη ηηκέο απηέο ησλ ζηνηρείσλ παξέρνπλ ηθαλνπνηεηηθή ζρεηηθφηεηα (relevance) θαη νξζή πιεξνθφξεζε γηα απηά, παξά ηελ αδηακθηζβήηεηε αμηνπηζηία πνπ ηηο δηαθξίλεη (reliability). Οη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο ιχζεηο πνπ πξνηείλνληαη θη εθαξκφδνληαη ελζσκαηψλνπλ κηα αλαπξνζαξκνγή ησλ αμηψλ ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ, κε ηελ αιιαγή ζηελ πξνζηηζέκελε αμία λα ζπζζσξεχεηαη ζε έλα απνζεκαηηθφ αλαπξνζαξκνγήο. Οη αλαπξνζαξκνγέο ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ απφ ηηο ειιεληθέο εηαηξίεο παξνπζηάδνπλ κηα ελδηαθέξνπζα πηπρή: ν θνξνινγηθφο λφκνο ζηελ Διιάδα επηηξέπεη ηελ αθαίξεζε ηεο πξφζζεηεο απνκείσζεο / απαμίσζεο πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ αλαπξνζαξκνγή ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θνξνινγήζηκνπ εηζνδήκαηνο. Καηά ζπλέπεηα, νη αλαηηκήζεηο πνπ εκθαλίδνληαη ζηελ Διιάδα έρνπλ άκεζεο επηπηψζεηο ζηηο ηακεηαθέο ξνέο, ελψ απηφ δελ ζπλέβαηλε κε ηηο αληίζηνηρεο αλαπξνζαξκνγέο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζε άιιεο ρψξεο. Δπηπιένλ, νη αλαπξνζαξκνγέο ζηελ Διιάδα θαζηεξψζεθαλ απφ ηηο λνκνζεηηθέο δηαηάμεηο, ελψ νη αλαπξνζαξκνγέο ζε άιιεο ρψξεο έγηλαλ εζεινληηθά απφ ηε δηνίθεζε. Οη αξρηθέο ινγηζηηθέο επηπηψζεηο ηεο δηαδηθαζίαο ηεο αλαπξνζαξκνγήο είλαη κηα αχμεζε ζηε ινγηζηηθή αμία ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη κηα αχμεζε ζηελ θαζαξή ζέζε ησλ ηδηνθηεηψλ. Ζ πςειφηεξε ινγηζηηθή αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ παξάγεη πςειφηεξε απνκείσζε γηα ιφγνπο, ηφζν ρξεκαηννηθνλνκηθήο ινγηζηηθήο, φζν θαη θνξνινγίαο, θαζψο ηα δηαθνξεηηθά λνκνζεηηθά ηκήκαηα επηηξέπνπλ ηε θνξνινγηθή αθαίξεζε ηεο πξφζζεηεο απνκείσζεο. Υακειφηεξα θέξδε, απμεκέλα ζπλνιηθά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θαη πςειφηεξεο ινγηζηηθέο αμίεο ηεο θαζαξήο ζέζεο παξέρνπλ ρακειφηεξα πνζνζηά απφδνζεο επί ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο θαζαξήο ζέζεο, θαζψο, επίζεο, θαη ρακειφηεξν δείθηε ρξένπο. Ζ πςειφηεξε ππνηίκεζε γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο νδεγεί ζηε θνξνινγηθή απνηακίεπζε ή θνξνινγηθά θέξδε θαη έλα πςειφηεξν πνζφ πφξσλ παξακέλεη ζηελ εηαηξία γηα λα σθειήζεη ηνπο θαηφρνπο θνηλψλ κεηνρψλ. Ωο εθ ηνχηνπ, ε αλαπξνζαξκνγή ησλ πάγησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ έρεη ζεηηθφ αληίθηππν ζηηο ηακηαθέο ξνέο, αιιά αξλεηηθή επίδξαζε ζηα θέξδε ησλ εηαηξηψλ πνπ αλαπξνζαξκφδνπλ ηα πάγηα ζηνηρεία ηνπο. Σα ζηνηρεία πνπ αλαθέξνληαη παξαπάλω είλαη από ην βηβιίν ηνπ Δκκαλνπήι Ι αθέιε. 9
1.2Έλλνηα θαη δηαθξίζεηο ησλ ελζψκαησλ παγίσλ ζηνηρείσλ 1.2.1Έλλνηα ηωλ ελζώκαηωλ παγίωλ ζηνηρείωλ θαηά ην Δ.Γ.Λ Καηά ην Δ.Γ.Λ. ελζψκαηα πάγηα είλαη ηα πιηθά αγαζά πνπ απνθηά ε νηθνλνκηθή κνλάδα κε ζθνπφ λα ηα ρξεζηκνπνηεί σο κέζα δξάζεσο ηεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπο, ε νπνία είλαη νπσζδήπνηε κεγαιχηεξε απφ έλα έηνο. Σνλ απηφλ νξηζκφ δίλεη θαη ε δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 42 ε 4 ηνπ λ.2190/1920. Καηά ηνπο εξκελεπηέο ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ, ελζψκαην είλαη ην πξάγκα πνπ έρεη πιηθή ππφζηαζε, αδηάθνξν αλ απηή εκθαλίδεηαη ζε ζηεξεή, πγξή ή αεξψδε κνξθή. Καη άιινπο, ην πξάγκα είλαη ελζψκαην, φηαλ ππνπίπηεη ζηηο αηζζήζεηο ηνπ αλζξψπνπ. 1.2.2 Γηάθξηζε ηωλ ελζώκαηωλ παγίωλ ζηνηρείωλ ζε ιεηηνπξγηθά θαη κε ιεηηνπξγηθά χκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ. κε ιεηηνπξγηθά πάγηα ζηνηρεία είλαη εθείλα πνπ δελ ρξεζηκνπνηνχληαη παξαγσγηθά γηα ηηο αλάγθεο ηεο βαζηθήο επαγγεικαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ηεο νηθνλ. κνλάδαο νχηε γηα ηηο παξεπφκελεο αζρνιίεο απηήο. Σα ζηνηρεία απηά παξαθνινπζνχληαη ζε ηδηαίηεξνπο ινγαξηαζκνχο, νη ηίηινη ησλ νπνίσλ είλαη φκνηνη κε ηνπο ηίηινπο ησλ ιεηηνπξγηθψλ ζηνηρείσλ ζπκπιεξνχκελνη κε ηηο ιέμεηο εθηφο εθκεηαιιεχζεσο. Δληνχηνηο, ζην ππφδεηγκα ηνπ ηζνινγηζκνχ ηνπ Δ.Γ.Λ. ην νπνίν επηβάιιεηαη θαη απφ ην λφκν, δε γίλεηαη δηάθξηζε κεηαμχ ιεηηνπξγηθψλ θαη κε ιεηηνπξγηθψλ ζηνηρείσλ κε ζπλέπεηα νη ρξήζηεο θαη κειεηεηέο ησλ νηθνλ. θαηαζηάζεσλ λα βξίζθνληαη ζε αδπλακία αληιήζεσο ρξήζηκσλ πιεξνθνξηψλ θαη ζπλαγσγήο βαζηθψλ ζπκπεξαζκάησλ ( ι.ρ αδπλακία πξνζδηνξηζκνχ ηνπ δείθηε απνδνηηθφηεηαο ). Ζ αιινδαπή ζεσξία θαη πξάμε δηαθξίλεη ηα πάγηα ζηνηρεία (ελζψκαηα θαη αζψκαηα ) ζε ιεηηνπξγηθά θαη κε ιεηηνπξγηθά. Λεηηνπξγηθά ζηνηρεία είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ρξεζηκνπνηεί ε επηρείξεζε γηα ηε ιεηηνπξγηθή δξαζηεξηφηεηα, ελψ κε ιεηηνπξγηθά είλαη ηα ζηνηρεία πνπ θαηέρεη γηα εηζνδεκαηηθνχο ζθνπνχο ( απνηεινχλ επέλδπζε) ή γηα πψιεζε. Καη άιιε έθθξαζε, ιεηηνπξγηθά ελζψκαηα ραξαθηεξίδνληαη ηα ζηνηρεία πνπ αλ απνζπαζηνχλ απφ ηελ επηρείξεζε ζα παξαιχζεη ε ιεηηνπξγία ηεο. Δηδηθφηεξα, ιεηηνπξγηθά ελζψκαηα πάγηα ραξαθηεξίδνληαη ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηα νπνία: (α) έρνπλ θπζηθή ππφζηαζε (είλαη ελζψκαηα) θαη ζρεηηθά κεγάιε σθέιηκε δσή, (β) ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρεηξήζεσο (παξαγσγή πξντφλησλ, πξνζθνξά αγαζψλ ή ππεξεζηψλ, εθκίζζσζε ζε ηξίηνπο θιπ) (γ) δελ θαηέρνληαη ζαλ κηα επέλδπζε ή δελ πξννξίδνληαη γηα πψιεζε θαηά ηε ζπλήζε πνξεία ησλ εξγαζηψλ ηεο επηρεηξήζεσο. Με βάζε ηα παξαπάλσ θξηηήξηα ην βηνκεραλνζηάζην ηνπ εξγνζηαζίνπ ηεο επηρεηξήζεσο εληάζζεηαη ζηελ θαηεγνξία ησλ ιεηηνπξγηθψλ παγίσλ γηαηί ζπγθεληξψλεη θαη ηα ηξία απαξαίηεηα ραξαθηεξηζηηθά. Έλα γήπεδν ζην νπνίν πξφθεηηαη λα αλεγεξζεί εξγνζηάζην ηεο επηρεηξήζεσο δελ εληάζζεηαη ζηελ θαηεγνξία ησλ ιεηηνπξγηθψλ παγίσλ, αιιά ηαμηλνκείηαη ζαλ κηα καθξνπξφζεζκε επέλδπζε, γηαηί κνινλφηη είλαη δηαξθνχο θχζεσο θαη δελ πξφθεηηαη λα πσιεζεί, δε ρξεζηκνπνηείηαη επί ηνπ παξφληνο γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρεηξήζεσο. Έλα θηίξην εξγνζηαζίνπ πνπ έπαπζε λα ρξεζηκνπνηείηαη 10
γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρεηξήζεσο δελ εληάζζεηαη ζηα ιεηηνπξγηθά πάγηα ζηνηρεία, αιιά πξέπεη λα εκθαλίδεηαη ζηνλ ηζνινγηζκφ σο κε ιεηηνπξγηθφ πάγην. Σα ιεηηνπξγηθά ελζψκαηα αιιά θαη αζψκαηα πάγηα ζηνηρεία ζεσξνχληαη ζαλ έλα ξεχκα ππεξεζηψλ πνπ πξφθεηηαη λα εηζξεχζεη ζηελ επηρείξεζε ζηε δηάξθεηα κηαο ζεηξάο εηψλ. Ζ επηρείξεζε έρεη ι.ρ έλα θνξηεγφ απηνθίλεην πνπ ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηνπο, ζα έρεη σθέιηκε δσή γηα κεηαθνξέο γχξσ ζηηο 300000 ρηιηφκεηξα. Ζ αμία θηήζεσο ηνπ απηνθηλήηνπ εκθαλίδεηαη ζηελ θαηεγνξία ησλ ελζψκαησλ παγίσλ κε ην ηίηιν κεηαθνξηθά κέζα. Ζ αμία απηή ζεσξείηαη σο πξνθαηαβνιή κεηαθνξηθψλ εμφδσλ γηα ηε δηελέξγεηα κεηαθνξψλ γηα νξηζκέλα ρξφληα. Όκνηα, έλα θηίξην κπνξεί λα ζεσξείηαη ζαλ κηα πξνθαηαβνιή ελνηθίσλ γηα ηηο ππεξεζίεο πνπ ην θηίξην ζα πξνζθέξεη ζηελ επηρείξεζε γηα νξηζκέλα ρξφληα. Με ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ νη ππεξεζίεο ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηελ επηρείξεζε θαη ην θφζηνο ησλ ιεηηνπξγηθψλ ζηνηρείσλ βαζκηαία δηα ησλ απνζβέζεσλ, κεηαθέξεηαη ζηα έμνδα. Ζ επηηπρήο παξνκνίσζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ παγίσλ ζηνηρείσλ κε απνπιεξσκέλα έμνδα είλαη ζεκαληηθή γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο ινγηζηηθήο δηαδηθαζίαο απνζβέζεσο ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο θηήζεσο απηψλ ζηε δηάξθεηα ησλ εηψλ πνπ ε επηρείξεζε απνιακβάλεη ηηο ππεξεζίεο ηνπο. 1.2.3Γηάθξηζε ηωλ ελζώκαηωλ παγίωλ ζηνηρείωλ ζε ππνθείκελα θαη κε ππνθείκελα ζε απόζβεζε. Σα ιεηηνπξγηθά πάγηα ζηνηρεία κε θξηηήξην ηελ ππαγσγή ηνπο ή φρη ζε απφζβεζε δηαθξίλνληαη ζε: Τπνθείκελα ζε απφζβεζε, π.ρ κεραλήκαηα, θηίξηα, έπηπια, Τπνθείκελα ζε εμάληιεζε, π.ρ κεηαιιεία, νξπρεία, ιαηνκεία Με ππνθείκελα ζε απφζβεζε ή εμάληιεζε, π.ρ γήπεδα, αγξνθηήκαηα Σα ιεηηνπξγηθά ελζψκαηα πάγηα (π.ρ κεραλήκαηα) πνπ ζεσξνχληαη νξηζηηθά σο εθηφο εθκεηαιιεχζεσο αληηκεησπίδνληαη σο εμήο: Δάλ έρνπλ νινθιεξσκαηηθά απνζβεζηεί παξαθνινπζνχληαη κε ηε ινγηζηηθή κνλάδα (αμία κλείαο), δειαδή κεηαθέξεηαη ην ππφινηπν ηνπ αξκφδηνπ αληίζεηνπ ινγαξηαζκνχ ησλ ζσξεπκέλσλ απνζβέζεσλ ζηελ πίζησζε ηνπ ινγαξηαζκνχ ηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ. Δάλ δελ έρνπλ νινθιεξσηηθά απνζβεζηεί παξαθνινπζνχληαη κε ηελ αμία θηήζεσο ηνπο, νη ινγαξηαζκνί φπσο ηνπ παγίνπ ζηνηρείνπ θαη ησλ απνζβέζεσλ ηνπ κεηαθέξνληαη ηνπο αληίζηνηρνπο ινγαξηαζκνχο εθηφο εθκεηαιιεχζεσο. Με ηηο αμίεο απηέο εκθαλίδνληαη ζηα βηβιία κέρξηο φηνπ πσιεζνχλ ή θαηαζηξαθνχλ. 1.2.4Αξρηθό θόζηνο θηήζεωο ηωλ ελζώκαηωλ παγίωλ ζηνηρείωλ Ζ ελαξκνληζκέλε κε ην Δ.Γ.Λ. δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 43 5β ηνπ λ.2190/1920 νξίδεη φηη << ηηκή θηήζεο είλαη ε ηηκνινγηαθή αμία αγνξάο, ε νπνία πξνζαπμάλεηαη κε ηα εηδηθά 11
έμνδα αγνξάο θαη κεηψλεηαη κε ηηο ζρεηηθέο εθπηψζεηο. Σα έμνδα θηήζεο ησλ αθηλήησλ, φπσο είλαη νη θφξνη κεηαβίβαζεο, ηα ζπκβνιαηνγξαθηθά θαη κεζηηηθά έμνδα θαη νη ακνηβέο κειεηεηψλ θαη δηθεγφξσλ, δελ πεξηιακβάλνληαη ζηελ ηηκή θηήζεο ησλ ζηνηρείσλ απηψλ. Σα έμνδα απηά θαηαρσξνχληαη ζην ινγαξηαζκφ << έμνδα θηήζεσο αθηλεηνπνηήζεσλ>> ηεο θαηεγνξίαο <<ινηπά έμνδα εγθαηαζηάζεσο>>. ηελ ηηκή θηήζεσο ινηπφλ ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ (θαηλνχξγησλ ή κεηαρεηξηζκέλσλ ) πεξηιακβάλνληαη, ζπκθψλα κε ηελ παξαπάλσ δηάηαμε, ηα εμήο ζηνηρεία: Ζ ηιμολογιακή αξία δειαδή ε αμία πνπ αλαγξάθεηαη ζην ζρεηηθφ ηηκνιφγην αγνξάο ή, αλ πξφθεηηαη πεξί αθηλήησλ, ζην ζρεηηθφ ζπκβνιαηνγξαθηθφ έγγξαθν αγνξάο. Ζ ηηκνινγηαθή αμία κεηψλεηαη κε ηα πνζά ησλ εθπηψζεσλ, αλεμάξηεηα απφ ηελ αηηία ρνξεγήζεσο ηνπο (ιφγσ ζχληνκεο εμνθιήζεσο ηνπ ηηκνινγίνπ, ιφγσ ειαηηψκαηνο ηνπ αγνξαζκέλνπ θ.ιπ). Σα ειδικά έξοδα αγοπάρ, διδ ηα έμνδα πνπ πξνθχπηνπλ εμαηηίαο ηεο ζπγθεθξηκέλεο αγνξάο πξνθεηκέλνπ γηα θηλεηά ελζψκαηα πάγηα φπσο ν λαχινο, ηα αζθάιηζηξα, νη δαζκνί, ηα εθθνξησηηθά θαη ινηπά έμνδα πνπ δεκηνπξγνχληαη κέρξη θαη ηελ παξαιαβή ηνπ ζηνηρείνπ ζηνλ ηφπν εγθαηαζηάζεσο ή ρξεζηκνπνηήζεψο ηνπ. Το κόζηορ εγκαηαζηάζεωρ ηος ζηοισείος, δει νη δαπάλεο ζπλαξκνινγήζεσο θαη ηνπνζεηήζεσο απηνχ ζηελ θαηάιιειε ζέζε, ψζηε λα είλαη έηνηκν γηα ιεηηνπξγία. Σν ζπζηαηηθφ απηφ ζηνηρείν ηνπ θφζηνπο θηήζεσο δελ πξνβιέπεηαη ξεηά απφ ηελ παξαπάλσ δηάηαμε, πξνθχπηεη φκσο απφ ηελ ακέζσο επφκελε πεξίπησζε γ ηεο ίδηαο παξαγξάθνπ, πνπ θαζνξίδεη ην θφζηνο ησλ ηδηνπαξαγφκελσλ παγίσλ θαη ζην νπνίν πεξηιακβάλεηαη θαη ην θφζηνο θαηεξγαζίαο πνπ απαηηήζεθε γηα λα θζάζεη ην ζηνηρείν ζηε ζέζε θαη ζηελ θαηάζηαζε πνπ βξίζθεηαη ηε ζηηγκή ηεο απνγξαθήο ηνπ. Όπσο ξεηά νξίδεηαη ζηηο παξαπάλσ δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ δελ πεξηιακβάλνληαη ζην θφζηνο θηήζεσο ησλ αθηλήησλ: νη θφξνη κεηαβηβάζεσο, ηα ζπκβνιαηνγξαθηθά θαη κεζηηηθά έμνδα θαη νη ακνηβέο κειεηεηψλ θαη δηθεγφξσλ, κνινλφηη πξφθεηηαη πεξί εηδηθψλ εμφδσλ θηήζεσο ησλ αθηλήησλ. Σα έμνδα απηά παξαθνινπζνχληαη ζην ινγαξηαζκφ 16.14 <<έμνδα θηήζεσο αθηλεηνπνηήζεσλ>>, θαη απνζβέλνληαη είηε εθάπαμ θαηά ην έηνο πξαγκαηνπνηήζεσο ηνπο, είηε ηκεκαηηθά θαη ηζφπνζα κέζα ζε κηα πεληαεηία. O μη εκπιπηόμενορ θόπορ πποζηιθέμενηρ αξίαρ, διδ ν Φ.Π.Α επί ησλ αγνξαδφκελσλ παγίσλ ηνπ ζχκθσλα κε ηελ πεξί Φ.Π.Α λνκνζεζία, δελ εθπίπηεη (ζπκςεθίδεηαη) απφ ην Φ.Π.Α εθξνψλ (πσιήζεσλ θ.ιπ). Ο κε εθπηπηφκελνο Φ.Π.Α ζπληζηά εηδηθφ έμνδν αγνξψλ θαη πξέπεη λα βαξχλεη ην θφζηνο θηήζεσο ησλ αγνξαδφκελσλ παγίσλ. Όια ηα ζηνηρεία είλαη από ην βηβιίν ηνπ Δκκαλνπήι αθέιε. 12
1.2.5Δπέθηαζε, πξνζζήθε, βειηίωζε, ζπληήξεζε θαη επηζθεπή ελζώκαηωλ πάγηωλ πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείωλ 1. Δπέθηαζε ή πξνζζήθε θηηξίνπ, θηηξηαθήο εγθαηαζηάζεσο θαη ηερληθνχ έξγνπ είλαη νπνηαδήπνηε κφληκε αχμεζε ηνπ φγθνπ, ηνπ κεγέζνπο ή ηεο σθειηκφηεηάο ηνπ, πνπ γίλεηαη κε ηε ρξεζηκνπνίεζε θαηά θαλφλα δνκηθψλ πιηθψλ. 2. Δπέθηαζε ή πξνζζήθε κεραλήκαηνο, ηερληθήο εγθαηαζηάζεσο θαη κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ είλαη θάζε πξνζζήθε ή εξγαζία πνπ γίλεηαη ζ' απηά θαη απμάλεη ην κέγεζνο θαη θαηά θαλφλα ηελ παξαγσγηθή ηνπο δπλακηθφηεηα. 3. Βειηίσζε ελζψκαηνπ πάγηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ είλαη θάζε κεηαβνιή πνπ γίλεηαη ζ' απηφ κεηά απφ ηερλνινγηθή επέκβαζε θαη πνπ έρεη σο απνηέιεζκα, είηε ηελ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπ, είηε ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηάο ηνπ, είηε ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο ιεηηνπξγίαο ηνπ ή ηε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ ρξεζηκνπνηήζεψο ηνπ. 4. πληήξεζε ελζψκαηνπ πάγηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ είλαη ε ηερλνινγηθή επέκβαζε πνπ γίλεηαη ζ' απηφ κε ζθνπφ λα δηαηεξείηαη ζηελ αξρηθή ηνπ παξαγσγηθή ηθαλφηεηα γηα φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα. 5. Δπηζθεπή ελζψκαηνπ πάγηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ είλαη ε αληηθαηάζηαζε ή επηδηφξζσζε κεξψλ απηνχ, πνπ έρνπλ θαηαζηξαθεί ή ππνζηεί βιάβε, κε ζθνπφ ηελ επαλαθνξά ηεο παξαγσγηθήο ηνπ ηθαλφηεηαο ή ησλ ζπλζεθψλ ιεηηνπξγίαο ηνπ ζην επίπεδν πνπ ήηαλ πξηλ απφ ηελ θαηαζηξνθή ή ηε βιάβε. 6. Σν θφζηνο ησλ επεθηάζεσλ, πξνζζεθψλ θαη βειηηψζεσλ πξνζαπμάλεη ηελ αμία θηήζεσο ησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη θαηαρσξείηαη ζηνπο ζρεηηθνχο ινγαξηαζκνχο ησλ ζηνηρείσλ απηψλ. 7. Σα έμνδα ζπληεξήζεσο θαη επηζθεπήο ησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ είλαη θφζηνο ηξέρνπζαο κνξθήο θαη θαηαρσξνχληαη ζηνπο νηθείνπο ινγαξηαζκνχο εμφδσλ θαη' είδνο ηεο νκάδαο 6. 1.2.6 Οη απνζβέζεηο ηωλ πάγηωλ πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείωλ 1.2.6.1 Δλλνηνινγηθνί πξνζδηνξηζκνί 1. Απφζβεζε είλαη ε ρξνληθή θαηαλνκή ηεο απνζβεζηέαο αμίαο ηνπ πάγηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ, πνπ ππνινγίδεηαη κε βάζε ηελ σθέιηκε δηάξθεηα δσήο ηνπ θαη, ζπλαθφινπζα, ε ινγηζηηθή απεηθφληζε θαη ν θαηαινγηζκφο ηεο ζε θαζεκία ρξήζε. Οη απνζβέζεηο θάζε ρξήζεσο βαξχλνπλ ην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο, ή απεπζείαο ηα απνηειέζκαηα ρξήζεσο φηαλ 13
πξφθεηηαη γηα απνζβέζεηο πνπ δελ ελζσκαηψλνληαη ζην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο. Σν πνζφ ηεο εηήζηαο απνζβέζεσο αληηπξνζσπεχεη ηε κείσζε ηεο αμίαο ηνπ πάγηνπ ζηνηρείνπ, πνπ επέξρεηαη ιφγσ ηεο ρξήζεψο ηνπ, ηεο παξφδνπ ηνπ ρξφλνπ θαη ηεο νηθνλνκηθήο ηνπ απαμηψζεσο. 2. Απνζβέζηκν πάγην πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν είλαη ην ελζψκαην ή άπιν πάγην ζηνηρείν πνπ απνθηάηαη απφ ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα γηα δηαξθή παξαγσγηθή ρξήζε θαη έρεη σθέιηκε δηάξθεηα δσήο πεξηνξηζκέλε, πάλησο κεγαιχηεξε απφ έλα έηνο. 3. Ωθέιηκε δηάξθεηα δσήο είλαη, είηε ε ρξνληθή πεξίνδνο θαηά ηελ νπνία ππνινγίδεηαη φηη ην απνζβέζηκν πάγην ζηνηρείν ζα ρξεζηκνπνηείηαη παξαγσγηθά απφ ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα, είηε ε νιηθή πνζφηεηα παξαγσγήο ή ην νιηθφ έξγν ην νπνίν αλακέλεηαη λα επηηχρεη ε νηθνλνκηθή κνλάδα απφ ην πάγην απηφ ζηνηρείν (π.ρ. σθέιηκε δηάξθεηα δσήο κεραλήκαηνο κεηξεκέλε ζε παξαγσγηθέο ψξεο). 4. Απνζβεζηέα αμία ελφο απνζβέζηκνπ πάγηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ είλαη ην ηζηνξηθφ θφζηνο ηνπ ή άιιν πνζφ πνπ αληηθαηέζηεζε λνκφηππα ην ηζηνξηθφ θφζηνο (π.ρ. αμία αλαπξνζαξκνγήο πνπ επηβιήζεθε απφ ην λφκν ή αμία πνπ έρεη πξνθχςεη απφ εθηίκεζε ιφγσ ζπγρσλεχζεσο), κεησκέλν θαηά ηελ ππνιεηκκαηηθή αμία ηνπ, εθφζνλ απηή είλαη αμηφινγε. Αλ ε ππνιεηκκαηηθή αμία δελ είλαη αμηφινγε, δε ιακβάλεηαη ππφςε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο απνζβεζηέαο αμίαο. Ζ θξίζε γηα ηελ αμηνιφγεζε απηή αθήλεηαη ζηελ νηθνλνκηθή κνλάδα. 5. Τπνιεηκκαηηθή αμία ελφο απνζβέζηκνπ πάγηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ είλαη ε θαζαξή ξεπζηνπνηήζηκε αμία ηνπ, πνπ ππνινγίδεηαη λα πξαγκαηνπνηεζεί θαηά ην ηέινο ηεο σθέιηκεο δηάξθεηαο ηεο δσήο ηνπ. 1.2.6.2 Απνζβέζεηο παγίωλ πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείωλ λέωλ επηρεηξήζεωλ. 1. Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ πξνηειεπηαίνπ εδαθίνπ ηεο πεξίπησζεο ζη ηεο παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 31 ηνπ Ν. 2238/1994, φπσο απηέο ηζρχνπλ κεηά ηελ αληηθαηάζηαζή ηνπο κε ηελ παξάγξαθν 1 ηνπ άξζξνπ 29 ηνπ Ν. 2556/1997, νξίδεηαη φηη, εηδηθφηεξα νη λέεο επηρεηξήζεηο γηα ηηο ηξεηο πξψηεο δηαρεηξηζηηθέο ρξήζεηο πνπ έπνληαη ηεο ρξήζεο κέζα ζηελ νπνία άξρηζε ε παξαγσγηθή ιεηηνπξγία ηνπο, δχλαληαη λα πξνβνχλ ζε απφζβεζε φισλ ησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηνπο, είηε κε ζπληειεζηή κεδέλ ηνηο εθαηφ (0%), είηε κε ζπληειεζηή πελήληα ηνηο εθαηφ (50%) ηνπ ηζρχνληνο πνζνζηνχ, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ν ζπληειεζηήο απφζβεζεο πνπ ζα επηιεγεί απφ ηελ επηρείξεζε δελ ζα κεηαβάιιεηαη απφ δηαρεηξηζηηθή ρξήζε ζε δηαρεηξηζηηθή ρξήζε. 2. Πεξαηηέξσ, κε ηελ 1051542/10435/Β0012/ΠΟΛ. 1122/28-4-98 εξκελεπηηθή εγθχθιην δηαηαγή καο, κεηαμχ άιισλ, έγηλε δεθηφ φηη γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ, σο λέεο επηρεηξήζεηο ζεσξνχληαη νη αθφινπζεο: Α) Δθείλεο νη νπνίεο ηδξχνληαη απφ ηελ εκεξνκελία δεκνζίεπζεο ηνπ Ν. 2556/1997 ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο, δειαδή απφ ηελ 23-12-97 θαη κεηά. Β) Δθείλεο νη νπνίεο έρνπλ ηδξπζεί πξηλ απφ ηελ σο άλσ εκεξνκελία, αιιά ε 14
δηαρεηξηζηηθή ηνπο ρξήζε πνπ έθιεηζε ηελ 31-12-1997 εκπίπηεη ζηελ πξνβιεπφκελε απφ ην λφκν ηξηεηία. Δπίζεο, νη επηρεηξήζεηο πνπ ηδξχνπλ ππνθαηάζηεκα δηθαηνχληαη γηα ηηο ηξεηο (3) πξψηεο δηαρεηξηζηηθέο ρξήζεηο πνπ έπνληαη ηεο ρξήζεο κέζα ζηελ νπνία άξρηζε ε παξαγσγηθή ηνπ ιεηηνπξγία, είηε λα κελ πξνβαίλνπλ ζε απφζβεζε ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ ηνπ ππνθαηαζηήκαηνο, είηε λα ελεξγνχλ απηέο κε ην κεησκέλν θαηά 50% ζπληειεζηή. Σν δηθαίσκα απηφ έρνπλ θαη νη πθηζηάκελεο θαηά ηελ 23 ε Γεθεκβξίνπ 1997 επηρεηξήζεηο γηα ηα πάγηα ζηνηρεία ησλ ππνθαηαζηεκάησλ, πνπ έρνπλ ήδε ηδξχζεη θαη γηα ηα νπνία δελ έρεη παξέιζεη ε πξνβιεπφκελε απφ ην λφκν ηξηεηία. ηελ πεξίπησζε απηή, ην δηθαίσκα αζθείηαη γηα φζεο ρξήζεηο απνκέλνπλ κέρξη ηε ζπκπιήξσζε ηεο ηξηεηίαο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ππνθαηαζηήκαηνο. 3. Πνιιέο «λέεο» επηρεηξήζεηο, φπσο λνκηθά πξφζσπα ηνπ άξζξνπ 101 ηνπ Ν. 2238/1994 (ΑΔ, ΔΠΔ, θηι), θαζψο θαη «λέα» ππνθαηαζηήκαηα πθηζηάκελσλ επηρεηξήζεσλ, πνπ είραλ αξρίζεη ηελ παξαγσγηθή ηνπο ιεηηνπξγία κέζα ζηελ ηειεπηαία ηξηεηία, θαηά ην θιείζηκν ηνπ ηζνινγηζκνχ ηελ 31 ε Γεθεκβξίνπ 1997, δηελήξγεζαλ απνζβέζεηο γηα ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηνπο κε ηνπο πξνβιεπφκελνπο απφ ην Π.Γ. 88/1973 ζπληειεζηέο (αθέξαηνπο), παξά ην γεγνλφο φηη είραλ ην δηθαίσκα, ζχκθσλα κε φζα αλαθέξνληαη ζηελ πξνεγνχκελε παξάγξαθν ηνπ παξφληνο, λα ελεξγήζνπλ απηέο κε κεησκέλνπο ζπληειεζηέο. Ζ κε άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο απηνχ νθείιεηαη ζηελ έθδνζε ηεο 1051542/ΠΟΛ. 1122/28-4-1998 δχν κφιηο εκέξεο πξηλ απφ ηε ιήμε ηεο πξνζεζκίαο θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνχ, κε απνηέιεζκα πνιιά λνκηθά πξφζσπα λα κελ ελεκεξσζνχλ εγθαίξσο. Με ηνλ ηξφπν απηφ, επήιζε δηαθνξεηηθή θνξνινγηθή αληηκεηψπηζε ησλ επηρεηξήζεσλ, θαζφζνλ άιιεο απφ απηέο πνπ είραλ ην δηθαίσκα δηελέξγεηαο απνζβέζεσλ κε ηνπο κεησκέλνπο ζπληειεζηέο έθαλαλ ρξήζε ηεο πην πάλσ εγθπθιίνπ θαη άιιεο φρη, αλάινγα κε ην αλ πξφιαβαλ ή φρη λα ελεκεξσζνχλ άκεζα. 4. Δλφςεη ησλ αλσηέξσ θαη γηα ιφγνπο εληαίαο αληηκεηψπηζεο φισλ ησλ επηρεηξήζεσλ γίλεηαη δεθηφ κε ηελ παξνχζα φηη νη «λέεο» επηρεηξήζεηο, θαζψο θαη ηα «λέα» ππνθαηαζηήκαηα πθηζηάκελσλ επηρεηξήζεσλ, παξά ην γεγνλφο φηη είραλ ην δηθαίσκα λα ππνινγίζνπλ ζχκθσλα κε φζα αλαθέξζεθαλ πην πάλσ απνζβέζεηο γηα ηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηνπο κε κεησκέλνπο ζπληειεζηέο, έρνπλ ππνινγίζεη απηέο - θαηά ην θιείζηκν ηνπ ηζνινγηζκνχ ηεο 31-12-1997 - κε ηνπο πξνβιεπφκελνπο απφ ην Π.Γ. 88/1973 ζπληειεζηέο (αθέξαηνπο), δηαηεξνχλ ην δηθαίσκα δηελέξγεηαο, θαηά ηηο επφκελεο ρξήζεηο, απνζβέζεσλ κε ηνπο κεησκέλνπο ζπληειεζηέο. Σα αλσηέξσ έρνπλ εθαξκνγή γηα φιεο ηηο επηρεηξήζεηο αλεμάξηεηα απφ ηε λνκηθή κνξθή κε ηελ νπνία ιεηηνπξγνχλ. 1.2.6.3 Η έλλνηα ηεο απόζβεζεο Σα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ελζψκαηα ή αζψκαηα, είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ αλάπηπμε ηεο παξαγωγηθήο δηαδηθαζίαο θάζε επηρείξεζεο θαη γεληθά γηα ηελ ππνβνήζεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο. 15
Ζ αμία (θφζηνο) θηήζεο ησλ παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πεξηιακβάλεη ηελ ηηκή αγνξάο ζπλ ηα έμνδα κεηαθνξάο θαη εγθαηάζηαζήο ηνπο. Ζ αμία ηνπο φκσο απηή, πθίζηαηαη βαζκηαία κείσζε ζπλέπεηα ρξνληθήο θαη ιεηηνπξγηθήο θζνξάο ησλ παγίσλ. Η βαθμιαία αςηή μείωζη ηηρ αξίαρ ηων παγίων πεπιοςζιακών ζηοισείων λόγω λειηοςπγικήρ θθοπάρ, οικονομικήρ απαξίωζηρ ή απλήρ παπόδος ηος σπόνος, καλείηαι απόσβεση. Οη απνζβέζεηο θάζε ρξήζεο βαξχλνπλ ην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο ηεο επηρείξεζεο θαη αληηπξνζσπεχνπλ ηε κείσζε ηεο αμίαο θάζε παγίνπ ζηνηρείνπ. Απνηεινχλ ζηελ νπζία δαπάλε, επνκέλσο ε δηελέξγεηά ηνπο δελ εμαξηάηαη απφ ηελ χπαξμε θεξδψλ, νπφηε πξέπεη λα δηελεξγνχληαη θαη ζε δεκηνγφλεο ρξήζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ. Απφ ινγηζηηθήο πιεπξάο, νη ηαθηηθέο απνζβέζεηο πνπ δηελεξγνχληαη ζε θάζε ινγηζηηθή ρξήζε θαη θαηαρσξνχληαη ζηε ρξέσζε ηνπ ινγαξηαζκνχ 66 Απνζβέζεηο παγίσλ ζηνηρείσλ ελζσκαησκέλεο ζην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο (βαξχλνπλ δειαδή ην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο) κε πίζησζε ησλ πξνβιεπφκελσλ απφ ην ζρέδην αληίζεησλ ινγ/ζκψλ 10.99, 11.99, 12.99, 13.99, 14.99, 16.99 ησλ ινγαξηαζκψλ παγίσλ. Σςνηελεζηέρ Απόζβεζηρ Με ην Π.Γ.299/4-11-2003 θαζνξίδνληαη νη θαηψηεξνη θαη αλψηεξνη ζπληειεζηέο απφζβεζεο ησλ παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, θαζψο θαη θάζε άιιν ζέκα πνπ ζρεηίδεηαη κε ηνλ ππνινγηζκφ ησλ απνζβέζεσλ απηψλ, νη νπνίεο θαηά ηνλ ινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ εθπίπηνπλ απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ειεχζεξσλ επαγγεικαηηψλ. Σν ζπγθεθξηκέλν Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα αθνξά ην ζχλνιν ησλ επηρεηξήζεσλ (εκπνξηθέο, κεηαπνηεηηθέο, βηνηερληθέο, βηνκεραληθέο, επηρεηξήζεηο παξνρήο ππεξεζηψλ, μελνδνρεηαθέο θιπ.), ηηο γεσξγηθέο επηρεηξήζεηο, θαζψο θαη ηα πξφζσπα πνπ αζθνχλ ειεπζέξην επάγγεικα. χκθσλα κε ην άξζξν 31 ηνπ Ν.2238/1994, γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ απνζβέζεσλ ζηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ αλήθνπλ ζηελ ίδηα θαηεγνξία, νη επηρεηξήζεηο κπνξνύλ λα επηιέγνπλ θαη λα ρξεζηκνπνηνύλ είηε ηνλ θαηώηεξν είηε ηνλ αλώηεξν ζπληειεζηή απόζβεζεο είηε νπνηνλδήπνηε άιιν ελδηάκεζν ζπληειεζηή κεηαμύ θαηώηεξνπ θαη αλώηεξνπ θαη κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ν ζπληειεζηήο πνπ επηιέγεηαη ζα ρξεζηκνπνηείηαη ζηαζεξά κέρξη ηελ πιήξε απφζβεζε ησλ πην πάλσ παγίσλ ζηνηρείσλ. Υποσπεωηικόηηηα ηων αποζβέζεων χκθσλα κε ην Π.Γ. 299/2003 ε δηελέξγεηα απνζβέζεσλ θάζε έηνπο γηα ηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κε ηνπο ζεζπηζκέλνπο ζπληειεζηέο είλαη ππνρξεωηηθή. Δπνκέλσο αλεμάξηεηα απφ ηελ χπαξμε ή κε θεξδψλ, νη απνζβέζεηο γηα ηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πξέπεη λα δηελεξγνχληαη, θαη κάιηζηα κε ηνπο ζπληειεζηέο πνπ έρνπλ ζεζπηζηεί γηα ην ζθνπφ απηφ θαη λα βαξχλνπλ ηα απνηειέζκαηα θάζε δηαρεηξηζηηθήο ρξήζεο. ε αληίζεηε πεξίπησζε, αλ δειαδή δηελεξγεζνχλ απνζβέζεηο αιιά κε ζπληειεζηή κεγαιχηεξν απφ ηνλ πξνβιεπφκελν, νη επηπιένλ απνζβέζεηο δελ αλαγλωξίδνληαη θνξνινγηθά, ελψ αλ δελ δηελεξγεζνχλ ή δηελεξγεζνχλ απνζβέζεηο κε ζπληειεζηή κηθξφηεξν απφ ηνλ πξνβιεπφκελν, ε επηρείξεζε ράλεη ην δηθαίσκα λα πξαγκαηνπνηήζεη ζην κέιινλ ηηο απνζβέζεηο πνπ φθεηιε λα δηελεξγήζεη θαη δελ δηελήξγεζε. Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ ίδηνπ Π.Γ. νξίδεηαη φηη νη λέεο επηρεηξήζεηο γηα ηηο ηξεηο (3) πξψηεο δηαρεηξηζηηθέο ρξήζεηο πνπ αθνινπζνχλ ηε δηαρεηξηζηηθή ρξήζε, εληφο ηεο νπνίαο άξρηζαλ ηελ παξαγσγηθή ιεηηνπξγία ηνπο έρνπλ ηηο εμήο δπλαηφηεηεο: α) Δίηε λα κελ πξαγκαηνπνηήζνπλ θαζφινπ απνζβέζεηο γηα ηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηνπο, 16
β) Δίηε λα πξαγκαηνπνηήζνπλ κελ απνζβέζεηο γη απηά, αιιά κε ζπληειεζηή ην κηζό εθείλνπ πνπ πξνβιέπεηαη, δειαδή αλ πξνβιέπεηαη γηα θάπνην πάγην θαηψηεξνο ζπληειεζηήο απφζβεζεο νθηψ ηνηο εθαηφ (8%) θαη αλψηεξνο δψδεθα ηνηο εθαηφ (12%) θαη ε επηρείξεζε επηιέμεη ηνλ θαηψηεξν ζπληειεζηή, ζα πξέπεη λα δηελεξγήζεη απνζβέζεηο κε ζπληειεζηή ηέζζεξα ηνηο εθαηφ 4%. Σνλίδεηαη φηη ε επηινγή ηεο κε δηελέξγεηαο ή ηεο δηελέξγεηαο κεησκέλσλ απνζβέζεσλ αθνξά αθελφο όια ηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία (δειαδή είηε δελ ζα δηελεξγεζνχλ απνζβέζεηο γηα θαλέλα πάγην πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν είηε ζα δηελεξγεζνχλ γηα φια κε ην κηζφ ηνπ πξνβιεπφκελνπ ζπληειεζηή) θαη αθεηέξνπ θαη ηηο ηξεηο επόκελεο δηαρεηξηζηηθέο ρξήζεηο (δειαδή ε επηρείξεζε δελ ζα δηελεξγήζεη απνζβέζεηο ή ζα δηελεξγήζεη ηηο πξνβιεπφκελεο κεησκέλεο απνζβέζεηο θαη ζηηο ηξεηο δηαρεηξηζηηθέο ρξήζεηο). Δπηζεκαίλεηαη φηη γηα ηε δηαρεηξηζηηθή ρξήζε εληφο ηεο νπνίαο νη επηρεηξήζεηο αξρίδνπλ ηελ παξαγσγηθή ιεηηνπξγία ηνπο ζα πξέπεη λα δηελεξγήζνπλ θαλνληθά απνζβέζεηο γηα ηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηνπο, δεδνκέλνπ φηη ε θαηά ηα πην πάλσ επηινγή αθνξά ηηο ηξεηο (3) πξψηεο δηαρεηξηζηηθέο ρξήζεηο πνπ έπνληαη απηήο ηεο δηαρεηξηζηηθήο ρξήζεο. Αποζβεζηέα αξία Οη απνζβέζεηο πνπ δηελεξγνχληαη ζχκθσλα κε ηηο εθάζηνηε ηζρχνπζεο δηαηάμεηο δελ δχλαληαη λα ππεξβνύλ ηελ αμία θηήζεο (πεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εμφδσλ κεηαθνξάο θαη εγθαηάζηαζεο) ή ηελ αλαπξνζαξκνζκέλε αμία ηνπ παγίνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ, ηελ αμία δειαδή πνπ έρεη δηακνξθσζεί κεηά ηηο ηπρφλ επεθηάζεηο, πξνζζήθεο, βειηηψζεηο ή ηελ αλαπξνζαξκνζκέλε αμία απηψλ. Δπνκέλσο ε δηελέξγεηα απνζβέζεσλ γηα θάπνην πάγην δηαθόπηεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ζχλνιν ησλ απνζβέζεσλ πνπ έρνπλ δηελεξγεζεί ζ απηφ, γίλεη ίζν κε ηελ απνζβεζηέα αμία ηνπ (αμία θηήζεσο κείνλ έλα ιεπηφ), ρσξίο λα ελδηαθέξεη αλ απηφ εμαθνινπζεί λα ρξεζηκνπνηείηαη παξαγσγηθά απφ ηελ επηρείξεζε. 1.3 Οκάδα 1 ε πάγην ελεξγεηηθό 1.3.1 Λνγαξηαζκόο 10 ΔΓΑΦΙΚΔ ΔΚΣΑΔΙ 10 ΔΓΑΦΗΚΔ ΔΚΣΑΔΗ 10.00 γήπεδα- νηθφπεδα 10.01 νξπρεία 10.02 κεηαιιεία 17
10.03 ιαηνκεία 10.04 αγξνί 10.05 θπηείεο 10.06 δάζε 10.07. 10.08. 10.09. 10.10 γήπεδα- νηθφπεδα εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.11 νξπρεία εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.12 κεηαιιεία εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.13 ιαηνκεία εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.14 αγξνί εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.15 θπηείεο εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.16 δάζε εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.17. 10.18. 10.19. 10.99 απνζβεζκέλεο εδαθηθέο εθηάζεηο 1.3.2 Πεξηερόκελν ηνπ ινγαξηαζκνύ 10 << ΔΓΑΦΙΚΔ ΔΚΣΑΔΙ>> ην παξφλ ινγαξηαζκφ θαηαρσξνχληαη νη εδαθηθέο εθηάζεηο, δειαδή ηα νηθφπεδα, γήπεδα, αγξνηεκάρηα, δάζε, νξπρεία, κεηαιιεία, ιαηνκεία, νη θπηείεο θαη γεληθά νπνηαδήπνηε έθηαζε γεο πνπ αλήθεη θαηά θπξηφηεηα ζηελ επηρείξεζε. Οη εδαθηθέο εθηάζεηο δηαθξίλνληαη ζε απεπιόπιζηηρ θαη ζε πεπιοπιζμένηρ σθέιηκεο δσήο. ηελ πξψηε θαηεγνξία αλήθνπλ π.ρ ηα νηθφπεδα, γήπεδα, ή ηα αγξνηεκάρηα, ελψ ζηελ δεχηεξε θπξίσο ηα νξπρεία, κεηαιιεία θαη ιαηνκεία ηα νπνία ππφθεηληαη ζε εμάληιεζε. Γη απηφ ην ιφγν ηα κελ απεξηφξηζηεο σθέιηκεο δσήο δελ απνζβέλνληαη, ελψ ηα πεξηνξηζκέλεο σθέιηκεο δσήο ππνβάιινληαη ζε απφζβεζε. Σα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ παξαθνινπζνχληαη ζηνλ παξφληα ινγαξηαζκφ δηαθξίλνληαη αθφκε ζε λειηοςπγικά θαη ζε μη λειηοςπγικά ζηνηρεία. Λνγηζηηθή απεηθφληζε ηεο απνθηήζεσο εδαθηθψλ εθηάζεσλ Γηα ηελ ππφδεημε ησλ ζρεηηθψλ ινγηζηηθψλ εγγξάθσλ, έζησ ην αθφινπζν παξάδεηγκα: αο ππνζέζνπκε φηη ε επηρείξεζε αγφξαζε κία εδαθηθή έθηαζε ι.ρ έλα νηθφπεδν αληί 50000 euro θαη θαηέβαιε γηα θφξν κεηαβηβάζεσο, ζπκβνιαηνγξαθηθά, κεζηηηθά θαη ακνηβέο δηθεγφξσλ 8000euro. Δπίζεο θαηέβαιε 18
γηα εθβξαρηζκφ ηνπ νηθνπέδνπ 2000euro θαη γηα πεξηκάληξσζε ηνπ κε ζπξκαηφπιεγκα 600euro Θα γίλνπλ νη εγγξαθέο: 10 εδαθηθέο εθηάζεηο 10.10 γήπεδα- νηθφπεδα εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 50000 16 αζψκαηεο αθηλεηνπνηήζεηο θαη έμνδα πνιπεηνχο απνζβέζεσο 16.14 έμνδα θηήζεσο αθηλεηνπνηήζεσλ 8000 38 ρξεκαηηθά δηαζέζηκα 38.00 ηακείν 58000 10 εδαθηθέο εθηάζεηο 10.10 γήπεδα- νηθφπεδα εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 2000 38 ρξεκαηηθά δηαζέζηκα 38.00 ηακείν 2000 11 θηίξηα- εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ ηερληθά έξγα 11.03 ππνθείκελεο ζε απφζβεζε δηακνξθψζεηο γεπέδσλ 600 38 ρξεκαηηθά δηαζέζηκα 38.00 ηακείν 600 Ννκηθφ δηθαηνινγεηηθφ κε βάζε ην νπνίν γίλνληαη νη ζρεηηθέο ινγηζηηθέο εγγξαθέο είλαη ην ζπκβνιαηνγξαθηθφ έγγξαθν πνπ ζπληάζζεηαη γηα ηε κεηαβίβαζε ηεο εδαθηθήο εθηάζεσο. 1.3.3 Οη αλαιπηηθνί ινγαξηαζκνί ηνπ 10 <<εδαθηθέο εθηάζεηο>> 1.3.3.1 Λνγαξηαζκόο 10.00 <<γήπεδα- νηθόπεδα>> ην ινγαξηαζκφ απηφλ παξαθνινπζνχληαη ν εθηάζεηο γεο πάλσ ζηηο νπνίεο έρνπλ θαηαζθεπαζηεί θαη νξγαλσζεί ηα εξγνζηάζηα ή εξγνηάμηα ηεο επηρεηξήζεσο ή έρνπλ αλεγεξζεί ινηπά θηίξηα θαη εγθαηαζηάζεηο απηήο (π.ρ γηα γξαθεία, θαηαζηήκαηα ή θαηνηθίεο ), θαζψο θαη εθείλεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ηελ 19
εμππεξέηεζε παξφκνησλ ζθνπψλ, δειαδή εθηάζεηο γεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρεηξήζεσο. Βηβιίν ηνπ Δκκαλνπήι αθέιε. 1.3.3.2 Λνγαξηαζκνί 10.01 <<νξπρεία>> 10.02 <<κεηαιιεία>> ηνπο ινγαξηαζκνχο απηνχο θαηαρσξείηαη ε αμία θηήζεσο εθηάζεσο γεο απφ ηηο νπνίεο, κε θαηάιιεια ηερληθά κέζα αληιείηαη ν ππφγεηνο ή ππέξγεηνο (επηθαλεηαθφο) θπζηθφο πινχηνο ηνπο, δειαδή ηα νξπθηά ή ηα κεηαιιεχκαηα. χκθσλα κε ηε λνκνζεζία πεξί κεηαιιείσλ <<ην δηθαίσκα ηεο θπξηφηεηαο επί ηνπ εδάθνπο δελ επεθηείλεηαη επί ησλ κεηαιιεπηηθψλ νξπθηψλ είηε απηά βξίζθνληαη ζηελ επηθάλεηα είηε θάησ απφ απηήλ. Σν δηθαίσκα έξεπλαο θαη εθκεηαιιεχζεσο ησλ νξπθηψλ απηψλ παξαρσξείηαη πάληα θαηά ηελ δηάηαμε ηνπ παξφληνο. 1.3.3.3 Λνγαξηαζκόο 10.03 <<ιαηνκεία>> Λαηνκεία είλαη νη ηδηνθηήηεο εθηάζεηο γεο, απφ ηηο νπνίεο, κε θαηάιιεια ηερληθά κέζα, γίλεηαη εμφξπμε ιαηνκηθψλ πξντφλησλ. Λαηνκηθά πξντφληα είλαη ηα νξπθηά εθείλα ηα νπνία δελ ραξαθηεξίδνληαη σο κεηαιιεχκαηα απφ ηε λνκνζεζία πεξί κεηαιιείσλ, φπσο είλαη ηδίσο ηα δηάθνξα πεηξψκαηα, ηα κάξκαξα, νη θνηλνί ιίζνη, ηα θνληάκαηα θαη ηα ρψκαηα. 1.3.3.4 Λνγαξηαζκνί <<αγξνί>>, <<θπηείεο>>, θαη <<δάζε>> (10.04, 10.05, 10.06) ε απηνχο παξαθνινπζνχληαη νη θαιιηεξγήζηκεο θαζψο θαη νη κε νπνηνδήπνηε άιιν θπζηθφ ηξφπν εθκεηαιιεχζηκεο εθηάζεηο γεο. 1.3.3.5 Λνγαξηαζκνί εδαθηθώλ εθηάζεωλ εθηόο εθκεηαιιεύζεωο (10.10έωο θαη 10.16) ηνπο ινγαξηαζκνχο 10.10 έσο θαη 10.16 παξαθνινπζνχληαη νη εδαθηθέο εθηάζεηο, νη νπνίεο δε ρξεζηκνπνηνχληαη παξαγσγηθά γηα ηηο αλάγθεο ηεο βαζηθήο επαγγεικαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ηεο επηρεηξήζεσο, νχηε θαη γηα ηηο παξεπφκελεο αζρνιίεο απηήο. 1.3.3.6 Δκθάληζε ηνπ ινγαξηαζκνύ 10 ζηνλ ηζνινγηζκό Σα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ παξαθνινπζνχληαη ζην ζρνιηαδφκελν ινγαξηαζκφ 10 εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ σο εμήο: 20
10.00 γήπεδα- νηθφπεδα + 10.10 γήπεδα νηθφπεδα εθηφο εθκεηαιιεχζεσο γήπεδα- νηθ. 10.01 νξπρεία + 10.11 νξπρεία εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.02 κεηαιιεία + 10.12 κεηαιιεία εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.03 ιαηνκεία + ιαηνκεία εθηφο εθκεηαιιεχζεσο νξπρεία- κεηαιιείαιαηνκεία- αγξνί- θπηείεο 10.04 θπηείεο + 10.15 θπηείεο εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 10.06 δάζε +10.16 δάζε εθηφο εθκεηαιιεχζεσο Αθαηξεηηθά ηεο αμίαο θηήζεσο: - Σνπ ινγαξηαζκνχ <<γήπεδα- νηθφπεδα>> εκθαλίδεηαη ν ινγαξηαζκφο 44.10 πξνβιέςεηο απαμηψζεσλ θαη ππνηηκήζεσλ>>. - Σνπ ινγαξηαζκνχ <<νξπρεία- κεηαιιεία- ιαηνκεία- αγξνί- θπηείεοδάζε>> εκθαλίδεηαη ν ινγαξηαζκφο 10.99 απνζβεζκέλεο εδαθηθέο εθηάζεηο>>. εκεηψλνπκε φηη κε βάζε ην γεληθφ θαλφλα ηεο δηαθξίζεσο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηα γήπεδα θαη νηθφπεδα ησλ θηεκαηηθψλ επηρεηξήζεσλ πξέπεη λα ζεσξνχληαη απνζέκαηα θαη λα εκθαλίδνληαη ζην θπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ. Σα ππφ ζπδήηεζε πεξηνπζηαθά ζηνηρεία εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ κε ηεο αμία θηήζεσο ηνπο πνπ είλαη: - Δπί αγνξάο, ε αμία πνπ αλαγξάθεηαη ζην ζπκβφιαην αγνξάο πξνζαπμεκέλε κε ηα έμνδα δηακνξθψζεσο ησλ εδαθηθψλ εθηάζεσλ ηα νπνία πξνζδίλνπλ αμία ζε απηά επεηδή ηα ζρεηηθά έξγα δελ θζείξνληαη. Αληίζεηα, αλ ηα έξγα θζείξνληαη, ηα ζρεηηθά έμνδα θαηαρσξνχληαη ζην ινγαξηαζκφ 11.03 θαη εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ ζην ινγαξηαζκφ <<θηίξηα θαη ηερληθά έξγα>>. - Δπί εηζθνξάο ζε είδνο ή ζπγρσλεχζεσο εηαηξηψλ ε αμία εθηηκήζεσο ηεο επηηξνπήο ηνπ άξζξνπ 9 ηνπ λ.2190/1920. -Δπί αλαπξνζαξκνγήο ηεο παξαπάλσ αμίαο θηήζεσο κε βάζε εηδηθφ λφκν, ε αλαπξνζαξκνζκέλε αμία πνπ ππνθαζηζηά ζην κέιινλ ηελ αμία θηήζεσο. Σα έμνδα θηήζεσο ησλ εδαθηθψλ εθηάζεσλ (π.ρ θφξνο κεηαβηβάζεσο) θαηαρσξνχληαη ζην ινγαξηαζκφ 16.14 θαη εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ ζην ινγαξηαζκφ <<ινηπά έμνδα εγθαηαζηάζεσο>>. 21
1.4 Λνγαξηαζκόο 11 ΚΣΙΡΙΑ- ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΙ ΚΣΙΡΙΩΝ- ΣΔΥΝΙΚΑ ΔΡΓΑ 11 θηίξηα- εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ- ηερληθά έξγα 11.00 θηίξηα- εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ 11.01 ηερληθά έξγα εμππεξεηήζεσο κεηαθνξψλ 11.02 ινηπά ηερληθά έξγα 11.03 ππνθείκελεο ζε απφζβεζε δηακνξθψζεηο γεπέδσλ. 11.07 θηίξηα εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ ζε αθίλεηα ηξίησλ 11.08 ηερληθά έξγα εμππεξεηήζεσο κεηαθνξψλ θαη αθίλεηα ηξίησλ 11.09 ινηπά ηερληθά έξγα ζε αθίλεηα ηξίησλ 11.10 ππνθείκελεο ζε απφζβεζε δηακφξθσζεο γεπέδσλ ηξίησλ. 11.14 θηίξηα- εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ ζε αθίλεηα ηξίησλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο. 11.15 ηερληθά έξγα εμππεξεηήζεσο κεηαθνξψλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο. 11.16 ινηπά ηερληθά έξγα εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 11.17 ππνθείκελεο ζε απφζβεζε δηακνξθψζεηο γεπέδσλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο. 11.21 θηίξηα εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ ζε αθίλεηα ηξίησλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 11.22 ηερληθά έξγα εμππεξεηήζεσο κεηαθνξψλ ζε αθίλεηα ηξίησλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 11.23 ινηπά ηερληθά έξγα ζε αθίλεηα ηξίησλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 11.24 ππνθείκελεο ζε απφζβεζε δηακνξθψζεηο γεπέδσλ ηξίησλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο. 11.99 απνζβεζκέλα θηίξηα-εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ-ηερληθά έξγα 22
1.4.1 Πεξηερόκελν ηνπ ινγαξηαζκνύ 11 θηίξηα-εγθαηαζηάζεηο θηηξίωλ-ηερληθά έξγα Με ην παξφληα ινγαξηαζκφ παξαθνινπζνχληαη ηα αθφινπζα, εληφο θαη ηα εθηφο εθκεηαιιεχζεσο, πεξηνπζηαθά ζηνηρεία: θηίξηα, εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ θαη ηερληθά έξγα πνπ αλήθνπλ θαηά θπξηφηεηα ζηελ επηρείξεζε θαζψο θαη εθείλα πνπ βξίζθνληαη ζε αθίλεηα ηξίησλ. - κηίπια είλαη νη νηθνδνκηθέο θαηαζθεπέο πνπ γίλνληαη κε ηε ρξεζηκνπνίεζε δνκηθψλ πιηθψλ θαη πξννξίδνληαη γηα θαηνηθίεο, βηνκεραλνζηάζηα, απνζήθεο ή νπνηαδήπνηε άιιε εθκεηάιιεπζε ή δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρεηξήζεσο. - εγκαηαζηάζειρ κηιπίων είλαη πξφζζεηεο εγθαηαζηάζεηο φπσο ειεθηξηθέο, πδξαπιηθέο, κεραλνινγηθέο, θιηκαηηζηηθέο, ηειεπηθνηλσληαθέο, απνρεηεχζεσο, εζσηεξηθψλ κεηαθνξψλ, ελδνζπλελλνήζεσο θαη άιιεο νη νπνίεο είλαη ζπλδεκέλεο κε ην θηίξην θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε ν απνρσξηζκφο ηνπο λα κελ είλαη δπλαηφ λα γίλεη εχθνια θαη ρσξίο βιάβε ηεο νπζίαο ηνπο ή ηνπ θηηξίνπ. -ηεσνικά έπγα είλαη κφληκεο θαηά θαλφλα ηερληθέο θαηαζθεπέο κε ηηο νπνίεο ηξνπνπνηείηαη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ κε ζθνπφ ηελ εμππεξέηεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο επηρεηξήζεσο (π.ρ δξφκνη, πιαηείεο, ιηκάληα, θξάγκαηα, ιίκλεο, δηψξπγεο, πεξηθξάμεηο, ζήξαγγεο, γέθπξεο, αεξνδξφκηα ή ζηάδηα). Δπηζεκαίλεηαη φηη ζηνλ πξνθείκελν ινγαξηαζκφ παξαθνινπζνχληαη θαη αξρήλ ηα παξαπάλσ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θπξηφηεηαο ηεο επηρεηξήζεσο. ην ινγαξηαζκφ φκσο παξαθνινπζνχληαη αθφκε θαη ηα θηίξηα, νη εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ θαη ηα ηερληθά έξγα πνπ θαηαζθεπάδνληαη ζε αθίλεηα ηξίησλ, θαζψο θαη ηα έμνδα πνπ γίλνληαη ζε αθίλεηα θπξηφηεηαο ηξίησλ, φηαλ ε επηρείξεζε έρεη δηθαίσκα ρξήζεσο γηα νξηζκέλν ρξφλν πνπ θαζνξίδεηαη ζπκβαηηθά, κεηά ηελ πάξνδν ηνπ νπνίνπ ηα ελ ιφγσ έξγα (π.ρ θηίξηα ή δηακνξθψζεηο) πεξηέρνληαη ζηνλ θχξην ηνπ αθηλήηνπ ρσξίο αληάιιαγκα. 1.4.2 Πεξηερόκελν θαη ιεηηνπξγία ηωλ αλαιπηηθώλ ινγαξηαζκώλ ηνπ 11 Σν Δ.Γ.Λ. πξνβιέπεη ηνπο αθφινπζνπο ππνι/ζκνχο: Λνγαξηαζκφο 11.00 θηίξηα- εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ Παξαθνινπζνχληαη ηα θηίξηα θαη νη εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ πνπ αλήθνπλ θαηά θπξηφηεηα ζηελ επηρείξεζε. χκθσλα κε φζα παξαπάλσ είπακε, νη εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ πνπ θαηαρσξνχληαη ζηνλ παξφληα ινγαξηαζκφ απνηεινχλ ζπζηαηηθφ ησλ θηηξίσλ, αθνχ ζπλδένληαη κε ην θηίξην θαηά ηέηνην ηξφπν, ψζηε ν απνρσξηζκφο ηνπο λα κελ είλαη δπλαηφ λα γίλεη εχθνια θαη ρσξίο νπζηαζηηθή βιάβε απηψλ ή ηνπ θηηξίνπ. Λνγαξηαζκφο 11.01 ηερληθά έξγα εμππεξεηήζεσο κεηαθνξψλ Παξαθνινπζνχληαη ηα ηερληθά έξγα πνπ εμππεξεηνχλ ηηο κεηαθνξέο ηεο επηρεηξήζεσο π.ρ δξφκνη, γέθπξεο, δηψξπγεο, ζήξαγγεο, αεξνδξφκηα. Λνγαξηαζκφο 11.02 ινηπά ηερληθά έξγα Παξαθνινπζνχληαη ηα ηερληθά έξγα πνπ εμππεξεηνχλ άιινπο ζθνπνχο ηεο επηρεηξήζεσο εθηφο απφ ηηο κεηαθνξέο πνπ παξαθνινπζνχληαη ζηνλ πξνεγνχκελν ινγαξηαζκφ π.ρ ιηκάληα, πιαηείεο, θξάγκαηα. Ο παξψλ ινγαξηαζκφο είλαη πξναηξεηηθήο ηεξήζεσο. Λνγαξηαζκφο 11.03 ππνθείκελεο ζε απφζβεζε δηακφξθσζεο γεπέδσλ Παξαθνινπζνχληαη νη δαπάλεο δηακφξθσζεο γεπέδσλ θαη άιισλ εδαθηθψλ εθηάζεσλ, φηαλ ζπληξέρνπλ νη εμήο δχν βαζηθέο πξνυπνζέζεηο: 23
a) Οη δαπάλεο απηέο λα κελ είλαη απ εθείλεο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην θφζηνο ησλ θηηξίσλ ή ησλ ηερληθψλ έξγσλ ζαλ θφζηνο ππνδνκήο ηεο θαηαζθεπήο ηνπο. Γειαδή, νη δαπάλεο λα κελ πξνζδίλνπλ αμία ζηα γήπεδα θαη ζηηο ινηπέο εδαθηθέο εθηάζεηο. b) Οη δηακνξθψζεηο λα θζείξνληαη θαη γηα ην ιφγν απηφλ ην θφζηνο ηνπο λα απνζβέλεηαη. Δμάιινπ ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ηα παξαπάλσ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ παξαθνινπζνχληαη ζηνπο ινγαξηαζκνχο 11.00-11.03 βξίζθνληαη εκηόρ εκμεηαλλεύζεωρ ρξεζηκνπνηνχληαη αληίζηνηρα νη ινγαξηαζκνί 11.14-11.17. Αμία κε ηελ νπνία εκθαλίδνληαη ζηα βηβιία: ηνπο παξαπάλσ ινγαξηαζκνχο (11.00-11.03 θαη 11.14-11.17) θαηαρσξείηαη: a) Ζ αμία θηήζεσο ησλ θηηξίσλ θαη ηερληθψλ έξγσλ (αγνξάο, εθηηκήζεσο φηαλ πξφθεηηαη γηα ζπγρψλεπζε ή εηζθνξά ζε είδνο) ή ε δηαθνξά (ππεξαμία)πνπ πξνθχπηεη κεηά απφ λφκηκε αλαπξνζαξκνγή ηεο αμίαο απηήο. b) Σν θφζηνο θαηαζθεπήο ησλ ζηνηρείσλ απηψλ φηαλ πξφθεηηαη γηα ηδηνθαηαζθεπέο θαζψο θαη ε ππεξαμία πνπ πξνθχπηεη κεηά απφ λφκηκε αλαπξνζαξκνγή ηνπ θφζηνπο απηνχ. Σν θφζηνο θαηαζθεπήο πξνθχπηεη κεηά απφ λφκηκε αλαπξνζαξκνγή ηνπ θφζηνπο απηνχ. Σν θφζηνο θαηαζθεπήο πξνθχπηεη απφ ην ινγαξηαζκφ 15.01 <<θηίξηα-εγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ-ηερληθά έξγα ππφ εθηέιεζε>>. c) Ζ αμία ησλ επεθηάζεσλ ή πξνζζεθψλ θαη βειηηψζεσλ, νη νπνίεο γίλνληαη θάζε θνξά. d) Σα έμνδα δηακνξθψζεσο εδαθηθψλ εθηάζεσλ. Δπηζεκαίλεηαη φηη ηα έμνδα θηήζεσο ησλ θηηξίσλ ηερληθψλ έξγσλ (π.ρ θφξνη κεηαβηβάζεσο, ζπκβνιαηνγξαθηθά, κεζηηηθά) δελ θαηαρσξνχληαη ζην ζρνιηαδφκελν ινγαξηαζκφ, αιιά ζην ινγαξηαζκφ 16.14<<έμνδα θηήζεσο αθηλεηνπνηήζεσλ>>. 1.4.3 Απνζβέζεηο θηηξίωλ, εγθαηαζηάζεωλ θηηξίωλ θαη ηερληθώλ έξγωλ Σα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ παξαθνινπζνχληαη ζην ινγαξηαζκφ απηφλ ππφθεηληαη ζε κείσζε ηεο αμίαο ηνπο ιφγσ ρξνληθήο θαη ιεηηνπξγηθήο θζνξάο θαη ελδερνκέλσο θαη νηθνλνκηθήο απαμηψζεσο. Τπφθεηληαη ζπλεπψο ηα ζηνηρεία απηά ζε απφζβεζε, κε βάζε ηνπο ηζρχνληεο θάζε θνξά ζπληειεζηέο. Δπηζεκαίλεηαη φηη ηα θηίξηα πνπ είλαη πάγηα θαη ησλ νπνίσλ δελ άξρηζε αθφκε ε ρξεζηκνπνίεζε δελ ππνβάιινληαη ζε απφζβεζε. Δπίζεο δελ ζεσξνχληαη πάγηα αιιά εκπνξεχζηκα ζηνηρεία ηα θηίξηα πνπ πξννξίδεη ε νηθνδνκηθή επηρείξεζε γηα πψιεζε θαη ζπλεπψο δελ ππνινγίδνληαη γη απηά απνζβέζεηο. Αλ φκσο ε επηρείξεζε απηή εθκηζζψλεη νξηζκέλα απφ ηα αθίλεηα πνπ ε ίδηα θαηαζθεχαζε, ηα θηίξηα απηά είλαη πάγηα θαη ππνβάιινληαη ζε απνζβέζεηο. Δηδηθφηεξα ηα θηίξηα θαη ηερληθά έξγα πνπ θαηαζθεπάδνληαη απφ ηελ επηρείξεζε ζε αθίλεηα ηξίησλ, θαζψο θαη ηα έμνδα πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη γη απηά απνζβέλνληαη, φπσο αλαπηχρζεθε, αλάινγα κε ην ρξφλν ηεο ζπκβαηηθήο ρξεζηκνπνηήζεσο ηνπο, κε ηνλ φξν φηη ν ζπληειεζηήο απνζβέζεσο πνπ πξνζδηνξίδεηαη κε βάζε ην ζπκβαηηθφ ρξφλν ρξεζηκνπνηήζεσο ηνπο δε ζα είλαη κηθξφηεξνο απφ ην ζπληειεζηή πνπ εθαξκφδεηαη ζε νκνεηδή ηδηφθηεηα πάγηα ζηνηρεία. 24
1.5 Λνγαξηαζκόο 12 Μεραλήκαηα- ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο-ινηπόο κεραλνινγηθόο εμνπιηζκόο 12 κεραλήκαηα-ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο-ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο 12.00 κεραλήκαηα 12.01 ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο 12.02 θνξεηά κεραλήκαηα <<ρεηξφο>> 12.03 εξγαιεία 12.04 θαινχπηα- ηδηνζπζθεπέο 12.05 κεραλνινγηθά φξγαλα 12.06 ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο 12.07 κεραλήκαηα ζε αθίλεηα ηξίησλ 12.08 ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο ζε αθίλεηα ηξίησλ 12.09 ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο ζε αθίλεηα ηξίησλ 12.10 κεραλήκαηα εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.11 ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο ζε αθίλεηα ηξίησλ 12.12 θνξεηά κεραλήκαηα <<ρεηξφο>> εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.13 εξγαιεία εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.14 θαινχπηα-ηδηνζπζθεπέο εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.15 κεραλνινγηθά φξγαλα εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.16 ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.17 κεραλήκαηα ζε αθίλεηα ηξίησλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.18 ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο ζε αθίλεηα ηξίησλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.19 ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο ζε αθίλεηα ηξίησλ εθηφο εθκεηαιιεχζεσο 12.90 κεραλήκαηα θαη ινηπφο εμνπιηζκφο ζηνλ ΟΓΓΤ γηα εθπνίεζε (γλσκ. 253/2243/1995) 12.99 απνζβεζκέλα κεραλήκαηα- ηερληθέο εγθαηαζηάζεηοινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο 1.5.1 Πεξηερόκελν θαη αλάπηπμε ηνπ ινγαξηαζκνύ 12 ηνλ πξνθείκελν ινγαξηαζκφ παξαθνινπζνχληαη νη εμήο ηξεηο θαηεγνξίεο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ: ηα κεραλήκαηα, νη ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο θαη ν κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο ηεο επηρεηξήζεσο δηαθξίλνληαη ζε: 25
κεραλήκαηα ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο εληφο εθκεηαιιεχζεσο (ι/ζκνη 12.00-12.06) θαη εθηφο εθκεηαιιεχζεσο (ι/ζκνη 12.10-12.16) κεραλήκαηα ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο ινηπφο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο ζε αθίλεηα ηξίησλ εληφο εθκεηαιιεχζεσο (ι/ζκνη 12.07-12.09) θαη εθηφο εθκεηαιιεχζεσο (ι/ζκνη 12.17-12.19). 1.5.2 Λεηηνπξγία ηνπ ινγαξηαζκνύ 1.5.2.1 Σν θόζηνο θηήζεωο ηωλ κεραλεκάηωλ, ηωλ ηερληθώλ εγθαηαζηάζεωλ θαη ηνπ κεραλνινγηθνύ εμνπιηζκνύ Σα πεξηνπζηαθά απηά ζηνηρεία θαηαρσξνχληαη ζηα βηβιία ζην θφζηνο θηήζεσο πνπ είλαη: i. ε αμία θηήζεσο ηνπο (αγνξάο, εθηηκήζεσο φηαλ πξνέξρνληαη απφ ζπγρψλεπζε ή εηζθνξά ζε είδνο). Ζ αμία θηήζεσο ησλ αγνξαδφκελσλ κεραλεκάησλ θ.ιπ απνηειείηαη απφ ηελ ηιμολογιακή αξία (κεησκέλε κε ηηο ηπρφλ εθπηψζεηο πνπ ρνξεγνχλ νη πξνκεζεπηέο θαη απαιιαγκέλε απφ ηφθνπο) ηα εηδηθά έμνδα αγνξάο θαη ηα έμνδα εγθαηαζηάζεσο θαη ζπλαξκνινγήζεσο ηνπο. ii. Σν θφζηνο θαηαζθεπήο ηνπο, φηαλ πξφθεηηαη γηα ηδηνθαηαζθεπέο. Ζ παξαπάλσ αμία θηήζεσο θαη ην θφζηνο θαηαζθεπήο πξνζαπμάλεηαη κε ηελ αμία ησλ επεθηάζεσλ ή πξνζζεθψλ θαη βειηηψζεσλ πνπ γίλνληαη θάζε θνξά. εκεηψλεηαη φηη εηδηθά λνκνζεηήκαηα δπλαηφ λα επηβάινπλ ή λα επηηξέςνπλ ηελ αλαπξνζαξκνγή ηνπ θφζηνπο θηήζεσο ησλ ζρνιηαδφκελσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. 1.5.2.2 Απόζβεζε θαη απαμίωζε ηωλ κεραλεκάηωλ, ηωλ ηερληθώλ εγθαηαζηάζεωλ θαη ηνπ ινηπνύ εμνπιηζκνύ ρεηηθά κε ηηο απνζβέζεηο ησλ πεξηνπζηαθψλ απηψλ ζηνηρείσλ ηζρχνπλ φζα αλαπηχζζνληαη πην πάλσ ζηελ *27 θαη γηα ηελ νηθνλνκηθή απαμίσζε θαη ππνηίκεζε ηνπο ηα φζα αλαπηχζζνληαη ζηηο **24 θαη 165. εκεηψλεηαη φηη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ηα πεξηνπζηαθά απηά ζηνηρεία απνζβεζηνχλ πιήξσο, αιιά εμαθνινπζνχλ λα ιεηηνπξγνχλ ή λα ρξεζηκνπνηνχληαη, θαηά πεξίπησζε, δελ κεηαθέξνληαη νη αληίζεηνη ινγαξηαζκνί ησλ ζσξεπηηθψλ απνζβέζεσλ ηνπο ζηελ πίζησζε ησλ θχξησλ ινγαξηαζκψλ. Ζ κεηαθνξά απηή γίλεηαη κφλν φηαλ ην πιήξσο απνζβεζκέλν κεράλεκα θ.ιπ. θξηζεί αθαηάιιειν γηα πεξαηηέξσ ιεηηνπξγία ή ρξεζηκνπνίεζε ηνπ, νπφηε ν ινγαξηαζκφο ηνπ ππάξρνληνο αθφκε κεραλήκαηνο θ.ιπ. εκθαλίδεη ππφινηπν κίαο δξαρκήο ηεο <<αμίαο κλείαο>>. 1.5.2.3Πεξηερόκελν θαη ιεηηνπξγία ηωλ αλαιπηηθώλ ινγαξηαζκώλ ηνπ 12 Μεραλήκαηα ηερληθέο εγθαηαζηάζεηο θαη κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο επί αθηλήησλ ηεο επηρεηξήζεσο 26