Αιτήματα-προτάσεις Α.Π.Θ. προς την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. 1

Αιτήματα-προτάσεις Α.Π.Θ. προς την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. 1 ως προϋποθέσεις για την κατασκευή και λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης εφόσον τελικά επιλεγεί η χάραξη κάτω από την Πανεπιστημιούπολη Σε σειρά συναντήσεων με εκπροσώπους της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. (στη συνέχεια, χάριν συντομίας, ΑΜ) επισημάνθηκε ότι η προκριθείσα χάραξη μεταξύ των σταθμών «Παπάφη» και «Σιντριβάνι» έχει τα εξής σημαντικά μειονεκτήματα: 1. Διέλευση της γραμμής κάτω από ευαίσθητα και μεγάλης ηλικίας κτίρια 2. Σοβαρή επιβάρυνση των σπανίων και ζωτικής σημασίας υπαιθρίων χώρων της Πανεπιστημιούπολης από τα εργοτάξια των σταθμών «Σιντριβάνι» και «Πανεπιστήμιο» όπως επίσης και του Φρέατος Σιδηροδρομικής Αλλαγής (στη συνέχεια, χάριν συντομίας, crossover) 3. Απώλεια ορισμένων επίσης ζωτικής σημασίας χώρων επεκτάσεων ορισμένων τμημάτων της Πολυτεχνικής Σχολής, λόγω της θέσης όπου κατασκευάζεται ο σταθμός «Πανεπιστήμιο». Αντί της χάραξης αυτής, προτάθηκε από την Πολυτεχνική Σχολή προς την Πρυτανεία και διεβιβάσθη προς την εταιρεία η πρόταση η χάραξη να γίνει στο βόρειο τμήμα της ΔΕΘ (βλ. Παράρτημα Β). Η λύση αυτή δεν θα είχε κανένα από τα παραπάνω μειονεκτήματα, θα έλυνε εύκολα το πρόβλημα της χωροθέτησης του σταθμού «Πανεπιστήμιο» και του crossover και θα είχε καλύτερα χαρακτηριστικά χάραξης. Η AM, για λόγους κυρίως διαδικαστικούς και ενδεχόμενης καθυστέρησης του έργου, δεν προέκρινε την προταθείσα από την Πολυτεχνική Σχολή του Α.Π.Θ. λύση και δέχθηκε να διαπραγματευθεί με το Α.Π.Θ. σειρά μέτρων και αντισταθμιστικών έργων ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα προβλήματα και να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για το Πανεπιστήμιο, το Μετρό και την πόλη της Θεσσαλονίκης γενικότερα. Στη συνέχεια παρατίθενται τα αιτήματα-προτάσεις του Α.Π.Θ. για τα μέτρα και έργα αυτά και προτείνεται η διαδικασία για την εκπόνηση των μελετών που θα απαιτηθούν. Έλεγχος στατικής επάρκειας κτιρίων Η κατασκευή υπόγειων έργων εντός αστικών περιοχών θέτει το πρόβλημα της εκτίμησης των αναμενόμενων μετακινήσεων (καθιζήσεων και οριζόντιων μετακινήσεων) της επιφάνειας του εδάφους και της επίδρασης των μετακινήσεων αυτών στη στατική επάρκεια και λειτουργικότητα των κατασκευών. Σε γενικές γραμμές η πορεία που ακολουθείται περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια: Καθορισμός της ζώνης επιρροής στην οποία αναμένονται σημαντικές μετακινήσεις από τα υπόγεια έργα. Μελέτες στατικής επάρκειας διακινδύνευσης (building risk assessment) των κτιρίων που επηρεάζονται. Μετρήσεις ελέγχου κατά τη διάρκεια κατασκευής και λειτουργίας των υπόγειων έργων. Ειδικότερα, η ανωτέρω πορεία για τα κτίρια της Πανεπιστημιούπολης εξειδικεύεται στις ακόλουθες παραγράφους. 1 Συντάκτες: Κοσμήτορας Πολυτεχνικής Σχολής Καθηγητής Ν. Μουσιόπουλος σε συνεργασία με τους Καθηγητές Α. Κωτσιόπουλο, Π. Παπαϊωάννου και Θ. Χατζηγώγο βλ. και Παράρτημα Α. ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 1/36

Έκταση της ζώνης επιρροής Λαμβάνοντας υπόψη το βάθος των σηράγγων και των ανοικτών εκσκαφών (περίπτωση σταθμών και crossover) και τους εδαφικούς σχηματισμούς που συναντώνται εκτιμάται καταρχήν ότι η ζώνη επιρροής θα εκτείνεται σε μήκος 100 μέτρων από τον άξονα των σηράγγων ή τα όρια των ανοικτών εκσκαφών. Με βάση την παρατήρηση αυτή ο έλεγχος στατικής επάρκειας περιλαμβάνει: Το κτίριο της Θεολογικής Σχολής. Τις κτιριακές εγκαταστάσεις του κτιρίου Διοίκησης. Το κτίριο της Βιβλιοθήκης. Το σύνολο των κτιρίων της Πολυτεχνικής Σχολής Τις εγκαταστάσεις της Φοιτητικής Λέσχης. Σε περίπτωση που ενδεχόμενη κατασκευή υπόγειων χώρων στάθμευσης εξετάζεται σε συνδυασμό με την κατασκευή του Μετρό (βλ. και παρακάτω παράγραφο), ο έλεγχος των επιπτώσεων των μετακινήσεων από την κατασκευή της ανοικτής εκσκαφής στην πλατεία Χημείου επεκτείνεται και στα κτίρια των Σχολών: Φυσικομαθηματική, Νομική, Φιλοσοφική που περιβάλλουν την πλατεία. Μελέτες Στατικής Επάρκειας Οι μελέτες στατικής επάρκειας για τα κτίρια που συναντώνται εντός της ζώνης επιρροής θα εκπονηθούν από την ΑΜ, με συμμετοχή συναδέλφων της Πολυτεχνικής Σχολής ως συμβούλων, και θα παραδοθούν στο Α.Π.Θ. Ως παραδοτέα των μελετών αυτών αναμένεται είτε η διαπίστωση ότι δεν αναμένονται προβλήματα στατικής επάρκειας και λειτουργικότητας, είτε η πρόταση μέτρων ενίσχυσης τα οποία θα υλοποιηθούν από την ΑΜ. Ειδικότερα, πρέπει να τονισθεί η ιδιαιτερότητα των κτιρίων Διοίκησης και Τοπογράφων. Τα κτίρια αυτά έχουν μελετηθεί από συναδέλφους της Πολυτεχνικής Σχολής στα πλαίσια μελετών προσεισμικού ελέγχου, έχουν κριθεί ως πρώτης προτεραιότητας για την ενίσχυσή τους και έχουν συνταχθεί προκαταρκτικές μελέτες και προμελέτες ενίσχυσης. Ειδικά για το κτίριο Τοπογράφων πρέπει να επισημανθεί ότι βρίσκεται ολόκληρο πάνω σε ρέμμα (βλ. παρακάτω χάρτη του Καθηγητή Ε. Λιβιεράτου). ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 2/36

Είναι προφανές ότι η επιρροή των μετακινήσεων από τα υπόγεια έργα που θα υλοποιηθούν κατά τη διάνοιξη του Μετρό πρέπει να ληφθούν υπόψη, συμπληρωματικά, στη μελέτη ενίσχυσης και ότι η ενίσχυση των κτιρίων αυτών πρέπει να υλοποιηθεί πριν από τις εργασίες διάνοιξης των σηράγγων. Προτείνεται η μελέτη ενίσχυσης για τα κτίρια Διοίκησης και Τοπογράφων να γίνει από το Α.Π.Θ. ως συνέχεια ή επέκταση των ήδη υπαρχουσών μελετών, με χρηματοδότηση από την ΑΜ και η υλοποίηση της ενίσχυσης να χρηματοδοτηθεί από την ΑΜ. Στην περίπτωση που από την μελέτη στατικής επάρκειας και άλλων κτιρίων προκύψει η ανάγκη για σημαντικές εργασίες ενίσχυσης με σημαντική επίδραση στις εξωτερικές όψεις των κτιρίων που θεωρούνται αξιόλογα μνημεία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, προτείνεται να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία, δηλαδή μελέτη της ενίσχυσης από το Α.Π.Θ. με χρηματοδότηση από την ΑΜ και χρηματοδότηση της υλοποίησης της ενίσχυσης από την ΑΜ. Μετρήσεις Οι αβεβαιότητες που συνδέονται αναπόφευκτα με την κατασκευή υπόγειων έργων επιβάλλουν την οργάνωση και υλοποίηση εκτεταμένου προγράμματος μετρήσεων των μετακινήσεων και γενικότερα της απόκρισης των κτιρίων, τόσο στη φάση της διάνοιξης, όσο και μετά την ολοκλήρωση της οριστικής επένδυσης, για τα κτίρια του Α.Π.Θ. Οι μετρήσεις αυτές είναι αναγκαίο να συνεχισθούν τουλάχιστον σε μερικά χαρακτηριστικά σημεία και σε ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια λειτουργίας του έργου. Οι μετρήσεις θα επιβεβαιώσουν τις παραδοχές της μελέτης και θα οδηγήσουν στην έγκαιρη λήψη μέτρων, σε περίπτωση απόκλισης της συμπεριφοράς από τις παραδοχές της μελέτης. Ένα σχέδιο οργάνωσης μετρήσεων παρατίθεται ως Παράρτημα Γ. Προτείνεται η υλοποίηση ενός συστήματος μετρήσεων από το Α.Π.Θ., με χρηματοδότηση από την ΑΜ, παράλληλα και συμπληρωματικά με τις μετρήσεις που θα πραγματοποιηθούν από την ΑΜ κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου. Αντικραδασμική προστασία εγκαταστάσεων Η επιρροή των κραδασμών κατά τη διάρκεια της κατασκευής και λειτουργίας του Μετρό στα κτίρια και στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου θα μελετηθεί σύμφωνα με τις αρχές που παρουσιάσθηκαν για τον έλεγχο της στατικής επάρκειας των κτιρίων. Συγκεκριμένα, μελέτες εκτίμησης του μεγέθους και των χαρακτηριστικών των κραδασμών θα εκπονηθούν από την ΑΜ με τη συμμετοχή συναδέλφων της Πολυτεχνικής Σχολής ως συμβούλων. Οι μελέτες θα οδηγήσουν σε προτάσεις μέτρων περιορισμού της επιρροής των κραδασμών στα επιτρεπτά όρια. Προτείνεται η ανάληψη από την ΑΜ των δαπανών για την υλοποίηση των μέτρων αντικραδασμικής προστασίας. Επίσης θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν διατάξεις μετρήσεων από τις οποίες θα διαπιστώνεται η ακρίβεια των εκτιμήσεων της μελέτης και η αποτελεσματικότητα των μέτρων που θα εφαρμοσθούν. Η παρακολούθηση των μετρήσεων θα γίνει από το Α.Π.Θ. σε συνεργασία με την ΑΜ. ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 3/36

Χώρος στάθμευσης μεταξύ κτιρίων Γ/Ε Πολυτεχνικής Σχολής Η δέσμευση τμήματος του προαύλιου χώρου της Πολυτεχνικής Σχολής επί της Γ Σεπτεμβρίου για το έργο του Μετρό αλλά και σε τμήμα του εμπρόσθιου χώρου στάθμευσης στο δρόμο προς ΑΧΕΠΑ μεταξύ Πολυτεχνικής Σχολής και Κεντρικής Βιβλιοθήκης θα οδηγήσει σε μείωση του αριθμού θέσεων στάθμευσης που ούτως ή άλλως είναι ανεπαρκείς. Απαιτείται επομένως υποκατάσταση των θέσεων αυτών. Η μονοσήμαντη λύση του προβλήματος αυτού είναι η αξιοποίηση του διαθέσιμου χώρου μεταξύ των κτιρίων Γ/Ε της Σχολής στο πίσω μέρος των κτιρίων (Χώροι Ρ1 και P4 στο παραπάνω σκαρίφημα). Για το χώρο Ρ4 υπάρχει ήδη έτοιμη μελέτη διαμόρφωσης σε επίπεδο εφαρμογής που εκπονήθηκε πρόσφατα με πρωτοβουλία της Κοσμητείας της Πολυτεχνικής Σχολής. Η ΑΜ θα πρέπει να χρηματοδοτήσει μελέτη διαμόρφωσης για το χώρο Ρ1 και να αναλάβει τη δαπάνη των έργων στους χώρους αυτούς (χωματουργικά, απορροή ομβρίων, επιστρώσεις με κατάλληλα υλικά, κλπ) και της σύνδεσής τους με τους λοιπούς υπάρχοντες χώρους που βρίσκονται μεταξύ των πτερύγων διδασκαλίας της Πολυτεχνικής Σχολής (Χώροι P2 και P3). Επιπρόσθετα θα πρέπει να εξασφαλισθεί και η ροή των πεζών από την περιοχή αυτή προς τα διάφορα κτίρια. Η αξιοποίηση αυτού του χώρου καθώς και του χώρου P1 καθίσταται ακόμη επιτακτικότερη στην περίπτωση κατασκευής υπογείου χώρου στάθμευσης στον ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 4/36

εμπρόσθιο προαύλιο χώρο όπου και βρίσκονται οι κύριοι χώροι στάθμευσης του προσωπικού. Η οργάνωση των υπαιθρίων χώρων στάθμευσης Ρ1-Ρ4 στη βόρεια πλευρά των παλαιών εγκαταστάσεων της Πολυτεχνικής Σχολής πρέπει να συνοδεύεται και από την διαμόρφωση των υπαιθρίων επιφανειών πέραν του οδικού δικτύου (πράσινο, πεζόδρομοι κλπ.) και από βελτιωτικές επεμβάσεις στα μέτωπα των παλαιών κτιρίων με μικροπροσθήκες για τη βελτίωση της λειτουργίας των εμπλεκομένων όψεων. Ειδικά στην περίπτωση της ανατολικής πλευράς του λεγομένου «κτιρίου Εδρών» (αρ. 4 στο σκαρίφημα) επιβάλλεται η προσθήκη ζώνης μεταλλικής κατασκευής σε όλο το ύψος της όψης, πλάτους περίπου 4 m για τη στέγαση χώρων που θα απαιτηθούν για την παρακολούθηση των μετρήσεων (1) των μετακινήσεων της επιφανείας του εδάφους, (2) των κραδασμών, (3) συγκεντρώσεων αερίων ρύπων και (4) θορύβου. Στην προσθήκη αυτή θα μπορέσουν επιπρόσθετα να προβλεφθούν βοηθητικοί και αποθηκευτικοί χώροι τους οποίους επειγόντως χρειάζεται η Πολυτεχνική Σχολή. Με βάση τα παραπάνω, ζητείται η κάλυψη των δαπανών για την ως άνω διαμόρφωση των υπαιθρίων επιφανειών και τις απαραίτητες βελτιωτικές επεμβάσεις στα μέτωπα των παλαιών κτιρίων. Σχετικά με τη δημιουργία υπογείων χώρων στάθμευσης Υπόγειοι χώροι στάθμευσης προβλέπονται από το ρυθμιστικό σχέδιο σε διάφορα σημεία της Πανεπιστημιούπολης του Α.Π.Θ. Σημαντικότεροι είναι ο χώρος στάθμευσης στην πλατεία του Χημείου με χωρητικότητα 800 θέσεων (σε 4 ορόφους) και ο χώρος στάθμευσης της Πολυτεχνικής Σχολής σε συνδυασμό με υπόγειο χώρο στάθμευσης πάνω από το crossover εμπρός από τη Βιβλιοθήκη με προβλεπόμενη συνολική χωρητικότητα 3.500 θέσεων (σε 5 ορόφους). Και οι δύο εξυπηρετούν σταθμούς του Μετρό, τον σταθμό «Σιντριβάνι» (Χημείου) και τον σταθμό «Πανεπιστήμιο» (Πολυτεχνικής - Βιβλιοθήκης). Σύμφωνα και με το παρακάτω σκαρίφημα, ο υπόγειος χώρος στάθμευσης του Χημείου προβλέπεται να έχει 2 εισόδους και 2 εξόδους (από και προς την οδό Εθνικής Αμύνης και από και προς το εσωτερικό κύκλωμα του Α.Π.Θ.). Ο υπόγειος χώρος στάθμευσης της Πολυτεχνικής - Βιβλιοθήκης προβλέπεται να έχει τουλάχιστον 4 εισόδους και 3 εξόδους (προς και από την ανατολική και τη δυτική πλευρά της πόλης, προς και από την περιφερειακή οδό και προς και από το campus του Α.Π.Θ.) βλ. παρακάτω σκαρίφημα. Τα κύρια ζητήματα προς επίλυση είναι (1) ο τρόπος εκσκαφής σε γειτνίαση με τα υπάρχοντα κτίρια, (2) η προστασία από τα υπόγεια ύδατα, (3) ο κατασκευαστικός συντονισμός με τα έργα του Μετρό και (4) η εξεύρεση ενός μοντέλου διαχείρισης και εκμετάλλευσης του έργου. Τα παραπάνω προβλήματα θεωρούνται αντιμετωπίσιμα με λογικό κόστος και προβλέψιμες διαδικασίες (βλ. και Παράρτημα Δ). Για τη μελέτη του έργου προτείνεται η συγκρότηση μελετητικής ομάδος με πρωτοβουλία της Κοσμητείας της Πολυτεχνικής Σχολής. Η ομάδα αυτή, σε συνεργασία με την ΑΜ, θα ερευνήσει όλα τα δεδομένα και θα συντάξει τις προμελέτες και ενδεχομένως και τις οριστικές μελέτες στις εμπλεκόμενες ειδικότητες. Οι μελέτες αυτές θα αποτελέσουν τη βάση των μελετών εφαρμογής που θα εκπονηθούν από την ΑΜ σε συνεργασία με το Α.Π.Θ. Η ΑΜ θα υλοποιήσει τα έργα μέσω των διαδικασιών υλοποίησης και των αναδόχων που χρησιμοποιεί. ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 5/36

Είναι προφανές ότι η προσθήκη περίπου 4.300 θέσεων στάθμευσης στον χώρο του Πανεπιστημίου, χωρίς καμία επιβάρυνση του κτιριακού ιστού του campus και χωρίς σοβαρή επιβάρυνση του οδικού δικτύου δεδομένης της σύμμετρης διασποράς των εισόδων και εξόδων αποτελεί ένα μείζον έργο για την Πανεπιστημιούπολη, αλλά και για το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, αντίστοιχης σημασίας με τα λοιπά λεγόμενα μεγάλα έργα. Το έργο αυτό θα στηρίξει τη λειτουργία και απόδοση του Μετρό. Το συνολικό κόστος του εγχειρήματος προβλέπεται να είναι της τάξης των 90 εκατ., που θεωρείται εύλογο για τη σημασία του έργου. Τροποποίηση υπαρχουσών μελετών κτιρίων Η βασικότερη αλλαγή στις υπάρχουσες μελέτες και στα προβλεπόμενα προς εκτέλεση έργα - που προβλέπονται εξ αιτίας των εργοταξίων και των κατασκευών του Μετρό - αφορά στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής. Λόγω του εργοταξίου του σταθμού «Πανεπιστήμιο», αναμένονται 1. πλήρης αναστολή έργων για τις ήδη μελετημένες (σε επίπεδο οριστικής μελέτης) κτιριακές επεκτάσεις που δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί επιφανείας περίπου 2.000 m 2 και 2. οριστική απώλεια συνολικής κτιριακής επιφανείας τη τάξης των 700 m 2 από τις παραπάνω λόγω της επιλεγείσας θέσης του σταθμού. Με βάση τα παραπάνω ζητούνται: η χρηματοδότηση της αναθεώρησης και ολοκλήρωσης της μελέτης, η οποία θα εκπονηθεί από το υπάρχον μελετητικό σχήμα αλλά με τα νέα δεδομένα και η χρηματοδότηση της μελέτης με ομάδα που θα συγκροτηθεί από το Α.Π.Θ. και της κατασκευής από τους αναδόχους της AM νέου μεταλλικού κτιρίου συνολικής επιφανείας περίπου 700 m 2 στο αίθριο του κτιρίου 10. ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 6/36

Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις εργασίες εντός ή πλησίον της Πανεπιστημιούπολης δεν αναλύθηκαν ούτε στη ΜΠΕ, ούτε στην περιβαλλοντική έκθεση που συνόδευσε την τροποποίηση του έργου. Κατά συνέπεια δεν έχουν εκδοθεί περιβαλλοντικοί όροι που να δεσμεύουν τον εργολάβο. Ειδικότερα, δεν έχουν μελετηθεί η πρόσθετη αέρια ρύπανση και ο πρόσθετος θόρυβος που θα προκύψουν λόγω των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων, της κίνησης εργοταξιακών οχημάτων και των συνεπειών από την ύπαρξη των εργοταξίων στην κίνηση των οχημάτων εντός και πλησίον της Πανεπιστημιούπολης. Επίσης, δεν έχουν αναλυθεί οι τυχόν επιπτώσεις που σχετίζονται με τη διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων των εργοταξίων. Πρέπει λοιπόν να εκπονηθεί μελέτη των ως άνω επιπτώσεων, στη βάση των λεπτομερών στοιχείων σχετικά με τις προβλεπόμενες κατασκευαστικές δραστηριότητες. Από τη μελέτη θα προκύψουν οι συμβατοί με την κείμενη νομοθεσία επιβεβλημένοι περιβαλλοντολογικοί όροι για την προστασία της υγείας των φοιτητών και του προσωπικού του Α.Π.Θ., αλλά και γενικότερα της πόλης στο σύνολό της. Πέραν των όρων αυτών, τους οποίους θα κληθεί να τηρήσει ο ανάδοχος, θα διατυπωθούν και πρόσθετες δεσμεύσεις, όπως π.χ. υποχρεώσεις ως προς την επαναφορά του χώρου των εργοταξίων στην πρότερή τους κατάσταση, π.χ. σχετικά με τη δενδροφύτευση. Προς παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια των εργασιών θα τοποθετηθούν με μέριμνα και δαπάνες της AM αναλυτές αερίων ρύπων και όργανα μέτρησης θορύβου που θα προδιαγραφούν από ειδικούς επιστήμονες του Α.Π.Θ. Η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων θα παρακολουθείται από κλιμάκιο του Συμβουλίου Περιβάλλοντος, με γραμματειακή υποστήριξη επί του προκειμένου που θα χρηματοδοτείται από την AM. Αντικατάσταση κουφωμάτων σε κτίρια της Πολυτεχνικής Σχολής Η κατάσταση των κουφωμάτων στα κτίρια της Πολυτεχνικής Σχολής χαρακτηρίζεται από ανεπαρκής στο κτίριο Εδρών, το κτίριο Γ και το κυλικείο μαζί με το συνδετικό διάδρομο, ως μέτρια στο κτίριο Δ και στο κτίριο των Τοπογράφων Μηχανικών. Καλή είναι η κατάσταση των κουφωμάτων στο κτίριο 14. Με δεδομένη την κατάστασή τους αναμένεται να υπάρξει ιδιαίτερα σημαντική όχληση για τους εργαζόμενους και τους φοιτητές από τα έργα τόσο στο εργοτάξιο της Βιβλιοθήκης, όσο και σε αυτό της Γ Σεπτεμβρίου. Η όχληση εντοπίζεται αφενός μεν σε θέματα ηχορύπανσης εξαιτίας της κυκλοφορίας βαρέων φορτηγών και εργοταξιακών οχημάτων, αφετέρου δε σε θέματα σκόνης, σωματιδίων και ποιότητας αέρα, εξαιτίας της ανεπαρκούς αεροστεγανότητας των κουφωμάτων. Επισημαίνεται δε ότι, με βάση καταρχήν εκτιμήσεις, η όχληση δεν αναμένεται να διαφοροποιείται ιδιαίτερα στα τέσσερα βασικά κτίρια, παρ ό,τι βέβαια η ποσοτικοποίηση της εκτίμησης των επιπτώσεων χρήζει αναλυτικότερης διερεύνησης. Ως προς τις επιφάνειες, με βάση μία ενδεικτική προμέτρηση προέκυψαν τα ακόλουθα: ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 7/36

Κτίριο Υαλοστάσια Περσίδες [m 2 ] [m 2 ] Εδρών 1.000 600 Δ 1.500 750 Γ 400 300 Τοπογράφων 1.200 1.200 Γραμματεία Κυλικείο Συνδ. Διάδρομος 900 400 Σύνολο 5.000 3.250 Με βάση τα παραπάνω, προτείνεται η αντικατάσταση των κουφωμάτων σε όλα τα κτίρια και η προσθήκη εξωτερικών γυάλινων περσίδων για την αντιμετώπιση της ηχορύπανσης, αλλά και την ουσιαστική βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων κατά τη θερινή περίοδο. Η δραστηριότητα αυτή πρέπει να υποστηριχθεί από σχετική μελέτη που θα λάβει υπόψη το γεγονός ότι το συγκρότημα του κτιρίου Εδρών, του κυλικείου και του συνδετικού διαδρόμου έχει ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά (ως έργου του Καραντινού). Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις αφορούν δύο περιπτώσεις. Η πρώτη αναφέρεται στις ρυθμίσεις κατά τη διάρκεια των έργων του Μετρό και των έργων κατασκευής των υπόγειων χώρων στάθμευσης και διαρθρώνονται σε φάσεις ανάλογα με τις ανάγκες των έργων (καταλήψεις χώρων, κίνηση φορτηγών οχημάτων, κλπ). Η δεύτερη περίπτωση αφορά στην τελική εικόνα των ρυθμίσεων που θα ισχύσει μετά την ολοκλήρωση των έργων. Είναι προφανές ότι η τελική εικόνα ενδέχεται να διαφοροποιηθεί σε συνάρτηση με το μέγεθος των υπογείων χώρων στάθμευσης και τις δημιουργούμενες κυκλοφοριακές ροές. Στην διαμόρφωση της τελικής εικόνας θα αξιοποιηθεί και υπάρχουσα μελέτη που αφορούσε τη ρύθμιση των ζητημάτων στάθμευσης στην περιοχή του Πανεπιστημίου. Οι μελέτες που θα απαιτηθούν για τα παραπάνω πρέπει να εκπονηθούν με χρηματοδότηση της ΑΜ. Θέματα ασφάλειας προσωπικού, φοιτητών και χώρων Λόγω της έναρξης των εργασιών κατασκευής του Μετρό και της επικείμενης εγκατάστασης των σχετικών εργοταξίων δημιουργείται ουσιαστικό θέμα ασφάλειας προσωπικού, φοιτητών και χώρων, ιδιαίτερα της Πολυτεχνικής Σχολής. Συγκεκριμένα, στα συγκεκριμένα εργοτάξια θα δημιουργηθούν ορύγματα μεγάλου βάθους και θα υπάρχει έντονη κυκλοφορία βαρέων οχημάτων (φορτηγά, μπετονιέρες, σκαπτικά μηχανήματα κ.λπ.). Επίσης, λόγω των έργων θα επιβραδυνθεί σοβαρά η κυκλοφορία λοιπών οχημάτων στην περίμετρο της Πολυτεχνικής Σχολής. Πρέπει παράλληλα να ληφθεί υπόψη ότι καθημερινά στους χώρους της Σχολής διακινείται μεγάλος αριθμός φοιτητών της, ενώ ακόμα μεγαλύτερος αριθμός φοιτητών διέρχεται από την ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 8/36

περίμετρο της Σχολής, και κυρίως από την πίσω πλευρά της, που αποτελεί τον διάδρομο επικοινωνίας της Πανεπιστημιούπολης με τη Φοιτητική Λέσχη και τη ΣΣΑΣ. Ως εκ τούτου, προτείνονται τα εξής μέτρα, που πρέπει να ληφθούν με γνώμονα την ασφάλεια των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας και την οριοθέτηση των χώρων ευθύνης των εμπλεκομένων μερών: 1. Επέκταση της υφιστάμενης διακριτικής περίφραξης σε όλη την περίμετρο της έκτασης που αναπτύσσεται η Πολυτεχνική Σχολή. 2. Φύτευση της περιμέτρου εσωτερικά της περίφραξης με ταχέως αναπτυσσόμενα θαμνοειδή (π.χ. πυράκανθος) και άπλετος ηλεκτροφωτισμός. 3. Διαμόρφωση των απαραίτητων εισόδων πεζών και οχημάτων στην περίφραξη ώστε να υπάρχει πρόσβαση σ όλους τους χώρους στάθμευσης και τα κτίρια. Οι είσοδοι αυτές θα πρέπει να είναι τηλεχειριζόμενες και οι δυνητικοί χρήστες θα πρέπει να εφοδιαστούν με τα απαραίτητα τηλεχειριστήρια. 4. Κατά τις νυχτερινές ώρες και κατά τις μη εργάσιμες ημέρες, η πρόσβαση στον περιφραγμένο χώρο (πεζών και οχημάτων) θα γίνεται από περιορισμένο αριθμό φυλασσόμενων εισόδων. Στις περιόδους αυτές ο χειρισμός των θυρών θα γίνεται μόνο από τους εντεταλμένους φύλακες. Τα ως άνω πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης που θα εκπονηθεί από ομάδα καθ ύλην αρμοδίων επιστημόνων της Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ. Ζητείται η χρηματοδότηση της μελέτης και η ανάληψη των δαπανών υλοποίησης των επεμβάσεων που με βάση τη μελέτη θα κριθούν επιβεβλημένες. Ένα ακόμα θέμα που θα πρέπει να διερευνηθεί είναι η πυρασφάλεια των χώρων που γειτνιάζουν προς τα εργοτάξια για την αντιμετώπιση τυχόν αναφλέξεων κατά τη διάρκεια των εργασιών. Η ΑΜ θα πρέπει να καλύψει τις δαπάνες για τις πρόσθετες μελέτες πυρασφάλειας που θα χρειασθούν. Ενδεχόμενη ανάγκη μετεγκατάστασης Εργαστηρίων Η επικείμενη εγκατάσταση εργοταξίων της ΑΜ στην Πανεπιστημιούπολη ενδέχεται να προκαλέσει ουσιαστικά προβλήματα λειτουργίας σε διάφορα Εργαστήρια της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., γεγονός που επισημάνθηκε στην Τελική Έκθεση της αποτίμησης επιπτώσεων στην Πολυτεχνική Σχολή από τις εργασίες του Μετρό (βλ. Παράρτημα Ε). Ως πλέον προβληματική εμφανίζεται η περίπτωση του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Θερμοδυναμικής (στη συνέχεια, χάριν συντομίας: ΕΕΘ) του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών. Το ΕΕΘ έχει σημαντική εργαστηριακή δραστηριότητα σχετικά με μετρήσεις κινητήρων και οχημάτων, που συνεπάγεται συχνές κατά τη διάρκεια της ημέρας εισόδους και εξόδους οχημάτων (ελαφρών και βαρέων) στο Εργαστήριο. Πρόσφατα το ΕΕΘ δρομολόγησε διαδικασία εκσυγχρονισμού και αναδιαμόρφωσης των εγκαταστάσεών του. Στα πλαίσια αυτά έχουν προδιαγραφεί από τώρα ως το τέλος του 2007 σειρά εργασιών εντός και εκτός του Εργαστηρίου που θα απαιτήσουν χώρο και δυνατότητα για πρόσβαση και ελιγμούς φορτηγών, εναπόθεση και προσωρινή αποθήκευση φορτίων και οικοδομικών υλικών κλπ. ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 9/36

Τα σχέδια των εργοταξιακών εγκαταστάσεων του Μετρό δείχνουν σημαντικότατη παρέμβαση στο χώρο μπροστά από το ΕΕΘ, με αποτέλεσμα δραματική μείωση του διατιθέμενου χώρου στάθμευσης και ουσιαστική αδυναμία εισόδου και εξόδου των προς μέτρηση οχημάτων στο Εργαστήριο. Εντός των εργαστηριακών χώρων του ΕΕΘ διεξάγονται μετρήσεις εκπομπών σωματιδίων υψηλής ακρίβειας και ανάλυσης. Το ήδη υπάρχον πρόβλημα των υψηλών συγκεντρώσεων σωματιδίων στον ατμοσφαιρικό αέρα λόγω του κυκλοφοριακού φόρτου της Γ Σεπτεμβρίου και της Ν. Εγνατίας θα φτάσει σε επίπεδα ίσως απαγορευτικά, τόσο λόγω των εκπομπών των μηχανημάτων του εργοταξίου, όσο και λόγω της συνολικής δραστηριότητας στην περιοχή (σκόνη, απαγωγοί αερίων κλπ). Με βάση τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι θα πρέπει να υπάρξει λύση τόσο στο πρόβλημα της έλλειψης ζωτικού χώρου για τη λειτουργία του ΕΕΘ, όσο και στην εξασφάλιση της ποιότητας των συνθηκών λειτουργίας του. Εφόσον δεν εξευρεθεί άλλη λύση, θα απαιτηθεί μετεγκατάσταση του Εργαστηρίου, το κόστος της οποίας έχει ήδη εκτιμηθεί από το Διευθυντή του ΕΕΘ Καθηγητή Ζ. Σαμαρά. Προτάσεις επί της διαδικασίας για την εκπόνηση μελετών Ανάλογα με τη φύση του αντικειμένου, προτείνονται επί της διαδικασίας οι εξής εναλλακτικές λύσεις («μοντέλα»): Μοντέλο Α Εκπόνηση μελετών στο στάδιο της προκαταρκτικής διερεύνησης, της διατύπωσης εναλλακτικών λύσεων, της μελέτης σκοπιμότητας και της προμελέτης από ομάδες μελών Δ.Ε.Π. και εξωτερικών συνεργατών του Α.Π.Θ. με βάση τη διαδικασία του Ειδικού Λογαριασμού και της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ. και με χρηματοδότηση της ΑΜ. Οι ομάδες θα συγκροτηθούν με πρωτοβουλία της Κοσμητείας της Πολυτεχνικής Σχολής και με έγκριση των αρμοδίων πανεπιστημιακών αρχών. Στις ομάδες θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι της ΑΜ για τον έλεγχο του εφικτού των προτάσεων και την αποφυγή σπατάλης χρόνου κατά τον έλεγχο των μελετών. Οι μελέτες αυτές θα περιλαμβάνουν και το στάδιο των οριστικών μελετών εκτός των περιπτώσεων εκείνων που φύση του έργου επιτρέπει την απ ευθείας εκπόνηση μελέτης εφαρμογής από τον ανάδοχο με βάση την προμελέτη. Όταν εκ της φύσεως των μελετών αυτών προκύπτει η ανάγκη ειδικού εργαστηριακού εξοπλισμού, αυτός χρηματοδοτείται από την ΑΜ, η χρήση του όμως γίνεται από τα καθ ύλην αρμόδια Εργαστήρια της Σχολής. Ο εξοπλισμός αυτός παραμένει στα Εργαστήρια, κατά τα προβλεπόμενα σχετικά με την προμήθεια εξοπλισμού μέσω της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ. Οι μελέτες αυτές θα αποτελέσουν τη βάση των μελετών εφαρμογής που θα εκπονηθούν από την ΑΜ σε συνεργασία με το Α.Π.Θ. σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των μελετών, έτσι ώστε να διασφαλισθεί η τήρηση των επιλογών των προμελετών. Η ΑΜ θα υλοποιήσει τα έργα μέσω των διαδικασιών υλοποίησης και των αναδόχων που χρησιμοποιεί. Στο σχήμα της επίβλεψης θα προβλεφθεί η παρουσία εκπροσώπων του Πανεπιστημίου, που θα συμμετέχουν στον ποιοτικό έλεγχο της κατασκευής με τη μορφή της λεγόμενης «υψηλής» επίβλεψης. ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 10/36

Το Μοντέλο αυτό ισχύει για την πλειονότητα των περιπτώσεων όπου προβλέπονται νέες κατασκευές ή όπου, από τον έλεγχο συμπεριφορών, αντοχών κλπ., προκύπτει μελετητικό αντικείμενο που αφορά είτε σε ευαίσθητα ζητήματα (όπως επεμβάσεις ή προσθήκες σε σημαντικά κτίρια) είτε ζητήματα σημαντικού ενδιαφέροντος για την ανάπτυξη και λειτουργία του Πανεπιστημίου. Μοντέλο Β Πλήρης εκπόνηση μελετών με τις διαδικασίες που προβλέπει η ΑΜ σε όλα τα στάδια, με συμμετοχή συμβούλων υψηλής τεχνογνωσίας από πλευράς Α.Π.Θ. και με έλεγχο των μελετών και από τα όργανα της διοίκησης του Α.Π.Θ. Το Μοντέλο αυτό ισχύει για όσες περιπτώσεις συμφωνηθεί και όπου η εκπόνηση των μελετών αυτών προβλέπεται ως πάγια υποχρέωση της ΑΜ, όπως π.χ. στην εκτίμηση της στατικής επάρκειας κτιρίων, ή σε ειδικά τεχνικά έργα όπου η ΑΜ διαθέτει ειδική τεχνογνωσία κλπ. Όταν προκύπτουν μελετητικά ζητήματα όπως αυτά που αναφέρθηκαν στην τελευταία παράγραφο του μοντέλου Α, τότε μπορεί να εφαρμοστεί συμπληρωματικά ή καθ ολοκληρίαν το μοντέλο Α. Όταν εκ της φύσεως των μελετών αυτών προκύπτει η ανάγκη ειδικού εργαστηριακού εξοπλισμού, αυτός χρηματοδοτείται από την ΑΜ, η χρήση του όμως γίνεται από τα καθ ύλην αρμόδια Εργαστήρια της Σχολής. Ο εξοπλισμός αυτός παραμένει στα Εργαστήρια, κατά τα προβλεπόμενα σχετικά με την προμήθεια εξοπλισμού μέσω της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ. ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 11/36

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Μέλη της Πολυτεχνικής Σχολής που συνεισέφεραν υλικό για το ανά χείρας τεύχος ή/και συμμετείχαν σε συναφείς προς το αντικείμενο Ομάδες Εργασίας της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ. Ι. Αβραμίδης ΠΜ Δ. Αγγελίδης ΠΜ Δ. Βλάχος ΜΜ Σ. Γιαννόπουλος ΑΤΜ Ε. Ιακώβου ΜΜ Ν. Καλογήρου ΑΜ Κ. Καρατάσος ΧΜ Ε. Κάστρο ΑΜ Ν. Κυριάκης ΜΜ Α. Κωτσιόπουλος ΑΜ Ε. Λιβιεράτος ΑΤΜ Ν. Μάργαρης ΗΜΜΥ Ν. Μουσιόπουλος ΜΜ Δ. Μπίκας ΠΜ Κ.-Δ. Μπουζάκης ΜΜ Α. Παπαδόπουλος ΜΜ Π. Παπαιωάννου ΠΜ Ι. Παρασχάκης ΑΤΜ Μ. Πιτσιάβα-Λατινοπούλου ΠΜ Χ. Πυργίδης ΠΜ Ζ. Σαμαράς ΜΜ Γ. Σεργιάδης ΗΜΜΥ Κ.-Α. Στυλιανίδης ΠΜ Θ. Τίκα-Βασιλικού ΠΜ Γ. Χατζηγώγος ΠΜ ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 12/36

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β Σύγκριση εναλλακτικών λύσεων χάραξης Μετρό Θεσσαλονίκης (συντάκτης: Αν. Καθηγητής Χ. Πυργίδης) ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΥΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΣΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Ι. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΧΑΡΑΞΗΣ 1. Εμπλοκή αγωγού ΚΑΑ Απόσταση από τον αγωγό εγκάρσια και κατακόρυφα τουλάχιστον 6,0 m Όσο το δυνατόν λιγότερες διασταυρώσεις υπό λοξή γωνία(όχι ορθή ) δηλαδή για μεγάλο μήκος 2. Αποφυγή κατεδαφίσεων λειτουργικών κτιρίων 3. Αποφυγή διέλευσης κάτω από τα θεμέλια κτιρίων σε μη αποδεκτό βάθος και κυρίως όταν πρόκειται για κτίρια με στατικό πρόβλημα 4. Χωροθέτηση σταθμών που περιορίζει κατά το δυνατόν τις απαιτούμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις (στάθμευση, οδική κυκλοφορία, κυκλοφορία πεζών, εξυπηρέτηση παρόδιων χρήσεων γης ) 5. Χωροθέτηση σταθμών με τις μικρότερες επιπτώσεις Σε κάθε περίπτωση οι επιπτώσεις κατά την κατασκευή πρέπει να είναι αναστρέψιμες 6. Χωροθέτηση σταθμών σε περιοχές ζήτησης μετακινήσεων.διαμόρφωση των εισόδων /εξόδων των σταθμών σε απόσταση βαδίσματος από τα σημεία έλξης μετακινήσεων 7. Γεωμετρία χάραξης που να εξασφαλίζει τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του μεταφορικού συστήματος (ταχύτητες, δυναμική άνεση επιβατών) 8. Απόσταση μεταξύ στάσεων 500-1000 μέτρα 9. Όχι χρονική καθυστέρηση του έργου 10. Αποφυγή απαξίωσης του έργου, ευαισθητοποίηση του κοινού θετικά για το έργο 11. Μείωση γενικά των οχλήσεων κατά την κατασκευή του έργου και διαφύλαξη του περιβάλλοντος 12.Διαφύλαξη του Πανεπιστημιακού Ασύλου 13.Μικρότερο κόστος. Με δεδομένο ότι το έργο έχει δημοπρατηθεί δεν εξετάζεται η παράμετρος κόστος ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 13/36

ΙΙ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΛΥΣΕΩΝ - ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ Περιοχή μελέτης : Σιντριβάνι-Πανεπιστήμιο- Παπάφη-Ευκλείδης Μήκος όδευσης περίπου 2000 m 4 σταθμοί : Σιντριβάνι-Πανεπιστήμιο- Παπάφη-Ευκλείδης 1 crossover ΛΥΣΗ 5 ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΛΥΣΗ Όδευση βόρεια του ΚΑΑ με εκτροπή της γραμμής από το Σιντριβάνι προς το χώρο του Πανεπιστημίου Στη λύση αυτή : ο σταθμός Σιντριβάνι χωροθετείται υπόγεια επί της οδού Εγνατίας και σε τμήμα του αύλειου χώρου του Ασύλου του Παιδιού ο σταθμός Πανεπιστήμιο χωροθετείται υπόγεια επί της οδού 3 ης Σεπτεμβρίου βόρεια και κοντά στη συμβολή με την Εγνατία ο σταθμός Παπάφη χωροθετείται υπόγεια, περίπου στον αύλειο χώρο του Παπαφείου ο σταθμός Ευκλείδη χωροθετείται υπόγεια σε ακάλυπτο οικόπεδο το crossover χωροθετείται υπόγεια,μεταξύ Σιντριβανίου-Πανεπιστημίου, νότια της Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ και εντός του χώρου του ΑΠΘ στο χώρο του υφιστάμενου πρασίνου Η όδευση αυτή οριστικοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 2004. Έγινε η έγκριση χωροθέτησης. Με αυτή δημοπρατήθηκε το έργο. Έγιναν συζητήσεις της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ με τη Διοίκηση του Παπαφείου η οποία δεν διατύπωσε ενστάσεις για τη χάραξη στη συγκεκριμένη περιοχή (οι εγκαταστάσεις του Παπαφείου θίγονται επιφανειακά από τη χάραξη) Ενημερώθηκε και το ΑΠΘ για την όδευση. Μελετήθηκαν από την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ με τη βοήθεια ειδικών Συμβούλων οι καθιζήσεις που θα προκληθούν κατά την κατασκευή του έργου στην περιοχή των κτιριακών εγκαταστάσεων της Πολυτεχνικής. Η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ με βάση αυτά τα αποτελέσματα θεώρησε ότι εξασφαλίζεται η στατικότητα των κτιρίων της Πολυτεχνικής. Η αρχαιολογία θεωρεί ότι όλα τα πιθανά ευρήματα μετά το Σιντριβάνι μπορούν να μεταφερθούν. Διαπιστώσεις Με τη λύση αυτή : Δεν κατεδαφίζονται κτίρια Μειώνεται η εμπλοκή του ΚΑΑ με την όδευση του μετρό σε δυο σημεία (διασταύρωση με τον αγωγό υπό έντονα λοξή γωνία πριν από το Σιντριβάνι(για μεγάλο δηλαδή μήκος), διασταύρωση με τον αγωγό υπό περίπου ορθή γωνία μετά τον Ευκλείδη επί της οδού Παπαναστασίου(για μικρό δηλαδή μήκος)).πρέπει να διερευνηθεί στις θέσεις αυτές η δυνατότητα διέλευσης του αγωγού σε συνάρτηση με την υψομετρική του θέση ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 14/36

Η όδευση του μετρό διέρχεται σε όλο το μήκος της σε ικανή εγκάρσια απόσταση από τον αγωγό. Σύμφωνα με τα σχέδια,πιθανή εμπλοκή με τον ΚΑΑ στο σταθμό Πανεπιστήμιο κατά την κατασκευή των εξόδων του σταθμού Δεν δημιουργείται σημαντικό κυκλοφοριακό πρόβλημα για πεζούς και οδικά οχήματα. Επί της οδού Εγνατίας απαιτούνται κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στην περιοχή του Σιντριβανίου. Θα υπάρξει κυκλοφοριακό πρόβλημα στην οδό 3 ης Σεπτεμβρίου (Κατασκευή του σταθμού Πανεπιστήμιο) που μπορεί όμως να αντιμετωπισθεί με την κατασκευή του σταθμού σε δυο φάσεις Οι επιπτώσεις από τις προσωρινές εκσκαφές στις περιοχές των σταθμών και του crossover κρίνονται αναστρέψιμες (στο σταθμό Σιντριβάνι: κατάληψη έκτασης από τον αύλειο χώρο του Ασύλου του Παιδιού, κατά την κατασκευή του crossover : κατάληψη ενός ακάλυπτου χώρου 2,3 περίπου στρεμμάτων από το χώρο του Πανεπιστημίου μπροστά από τη Βιβλιοθήκη (στη μεγαλύτερή του έκταση είναι χώρος πρασίνου), στο σταθμό Πανεπιστήμιο : κατάληψη χώρου πρασίνου αριστερά και δεξιά της οδού 3 ης Σεπτεμβρίου, στο σταθμό Παπάφη : κατάληψη του αύλειου χώρου του Παπαφείου με κατεδαφίσεις κατασκευών (προκατασκευασμένα οικήματα ) χωρίς ωστόσο διατάραξη της λειτουργίας του Παπαφείου, κατάληψη χώρου πρασίνου αριστερά και δεξιά των εγκαταστάσεων του Παπαφείου) Η χωροθέτηση της στάσης Ευκλείδη είναι σε ακάλυπτο οικόπεδο Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της χάραξης (ελάχιστες ακτίνες οριζοντιογραφίας, κατά μήκος κλίσεις, ευθυγραμμίες κατά μήκος των σταθμών και της περιοχής του crossover) εξασφαλίζουν το επιθυμητό επίπεδο εξυπηρέτησης ( ταχύτητες σχεδιασμού,εγκάρσια δυναμική άνεση επιβατών, αποδεκτές λειτουργικά αποστάσεις μεταξύ σταθμών : Σιντριβάνι- Πανεπιστήμιο 752m,Πανεπιστήμιο-Παπάφη 766m, Παπάφη- Ευκλείδης 530m, χωροθέτηση εξόδου στάσεων σε αποστάσεις βαδίσματος από κτίρια του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Μακεδονία (χώροι ζήτησης μετακινήσεων)). Ο χώρος εκσκαφής για την κατασκευή του crossover είναι αναγκαστικά εντός του χώρου του Πανεπιστημιακού Ασύλου ωστόσο βρίσκεται πολύ κοντά με τα εξωτερικά όρια του Πανεπιστημιακού Ασύλου και θεωρείται ότι μπορεί να προστατευθεί εύκολα (Μπορεί ενδεχόμενα να περιφραχθεί ο χώρος εκσκαφής μέχρι τα νότια όρια του ΑΠΘ αφήνοντας δίοδο για τη διέλευση πεζών) Δεν απαιτείται η κατεδάφιση της δοκιμαστικής σήραγγας cut and cover που είχε κατασκευαστεί σε μήκος επί της οδού Εγνατίας στην περιοχή του Πολυτεχνείου Επιβάλλεται διέλευση της όδευσης κάτω από κτίρια (μεταξύ Σιντριβανίου- Πανεπιστημίου: κάτω από τις κτιριακές εγκαταστάσεις της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ (Αμφιθέατρο Πολυτεχνείου, πολυώροφο κτίριο Eδρών, πτέρυγες Πολυτεχνείου, κτίριο Tοπογράφων,κτίριο Mηχανολόγων και της Aίθουσας Tελετών του ΑΠΘ), μεταξύ Πανεπιστημίου Ευκλείδη : κάτω από άλλων χρήσεων κτίρια).το μικρότερο βάθος που διέρχεται η όδευση(επίπεδο στέψης της σήραγγας) κάτω από τα θεμέλια των κτιριακών εγκαταστάσεων του ΑΠΘ είναι 15,2m(σύμφωνα πάντοτε με τα σχέδια μηκοτομής που έδωσε η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ).Συγκεκριμένα: max15,4m/min 8,4m κάτω από το Αμφιθέατρο,min16,0m/max16,4m κάτω από το κτίριο Εδρών,max18,2m/min16,8m κάτω από τις πτέρυγες του Πολυτεχνείου,max15,5m/min15,2m κάτω από το κτίριο των Τοπογράφων,max16,0/min15,2 κάτω από το κτίριο των Μηχανολόγων ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 15/36

Η γενική όχληση κατά την κατασκευή του έργου μεταφέρεται στην περιοχή του ΑΠΘ Πρέπει να εξετασθεί αν δημιουργούνται προβλήματα στον επικείμενο σχεδιασμό ανάπλασης του χώρου της Πολυτεχνικής Πρέπει αν εξετασθεί αν θα υπάρξουν μη αντιμετωπίσιμες δυσλειτουργίες, τόσο κατά την κατασκευή όσο και κατά τη λειτουργία του μετρό, σε εξοπλισμό εργαστηρίων της Πολυτεχνικής (GPS,κλπ) Δεν καθυστερεί συμβατικά χρονικά η υλοποίηση του έργου. Η λύση αυτή είναι αυτή με την οποία δημοπρατήθηκε το έργο ΛΥΣΗ 1 ΑΡΧΙΚΗ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΤΑΥΤΙΖΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΟΥ ΜΕ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΝΑΔΟΧΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ (BOUYGUES) Χάραξη υπογείως της οδού Εγνατίας Χωροθέτηση των σταθμών Σιντριβάνι-Πανεπιστήμιο-Παπάφη υπογείως του οδικού άξονα της Νέας Εγνατίας και του σταθμού Ευκλείδη επί της οδού Κατσιμίδη με ανάλογη κατασκευή των σηράγγων κατά μήκος των οδών αυτών Στη λύση αυτή : ο σταθμός Σιντριβάνι χωροθετείται στο ύψος του Σιντριβανιού ο σταθμός Πανεπιστήμιο χωροθετείται μπροστά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία το crossover χωροθετείται υπόγεια μεταξύ Παπάφη-Ευκλείδη αμέσως μετά το σταθμό Παπάφη Η λύση αυτή ακολούθησε σε μεγάλο βαθμό την όδευση με την οποία δημοπρατήθηκε για πρώτη φορά το έργο αλλά υιοθέτησε, για όλο το μήκος της όδευσης, σήραγγα με υπόγεια διάτρηση (η αρχική λύση προέβλεπε κατά μήκος της Νέας Εγνατίας στην περιοχή του Πανεπιστημίου τμήμα σε cut and cover - Είχε μάλιστα κατασκευασθεί και δοκιμαστική σήραγγα μπροστά στο Πολυτεχνείο). Η αλλαγή αυτή οδήγησε αυτόματα σε νέα έγκριση των περιβαλλοντικών όρων Διαπιστώθηκε από την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ότι η παρουσία του ΚΑΑ της Θεσσαλονίκης δημιουργούσε πρόβλημα στην κατασκευή του μετρό καθώς σε μεγάλο μήκος η όδευση του ΚΑΑ ήταν πολύ κοντά και στο ίδιο περίπου βάθος με την όδευση του μετρό, διασταυρωνόταν σε τέσσερα σημεία με την όδευση του μετρό (στις τρεις περιπτώσεις υπό έντονα λοξή γωνία), ενώ υπήρχε σύμπτωση της χάραξης των δυο έργων στο χώρο εκσκαφής για την κατασκευή του σταθμού Ευκλείδη στην περιοχή της οδού Κατσιμίδη (Το πρόβλημα ήταν γνωστό και στην BOUYGUES) Κατά την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ : δεν αποτυπώθηκε η οριζοντιογραφική και μηκοτομική θέση του αγωγού με ειδικά μηχανήματα εντοπισμού, όπως θα έπρεπε να είχε γίνει. Απορρίφθηκε από την ΕΥΑΘ (η οποία αντιδρούσε έντονα και διατύπωσε εγγράφως τα επιχειρήματά της ) το ενδεχόμενο μετατόπισης του αγωγού σε όλο το μήκος του ή σε τμήματα της χάραξης(από τη ΧΘ 4+250 έως τη ΧΘ 4+620) (κάτι που εξετάζεται σε αντίστοιχα έργα με όλο βέβαια το κόστος και την όχληση που αυτό συνεπάγεται). Δεν υπήρχαν σχέδια εφαρμογής της εγκατάστασης του αγωγού (μόνον σχέδιο της αρχικής μελέτης) ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 16/36

Ο αγωγός,διαμέτρου 1,20 μέτρων, είναι παλιός,χωρίς οπλισμό και χωρίς καλό υπόστρωμα έδρασης Με τα δεδομένα αυτά η συγκεκριμένη χάραξη κρίθηκε μη εφικτή και αναζητήθηκαν άλλες λύσεις Διαπιστώσεις Με τη λύση αυτή : Η εμπλοκή του ΚΑΑ με την όδευση του μετρό κρίθηκε απαγορευτική όπως περιγράφηκε παραπάνω Δεν προβλέπονται κατεδαφίσεις κτιρίων (Σύμφωνα με το σχέδιο θίγεται ένα μικρό τμήμα του κτιρίου του Πανεπιστημίου Μακεδονία το οποίο όμως με κατάλληλες επεμβάσεις στη χάραξη και μέτρα κατά την κατασκευή του σταθμού Πανεπιστήμιο θα μπορούσε ίσως να αποφευχθεί) Προβλέπεται η κατεδάφιση της δοκιμαστικής σήραγγας cut and cover που είχε κατασκευαστεί σε μήκος επί της Εγνατίας στην περιοχή του Πολυτεχνείου Απαιτούνται σημαντικές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της ροής των οδικών οχημάτων καθώς στις περιοχές κατασκευής των σταθμών και του crossover, είτε μειώνεται σημαντικά η κυκλοφοριακή ικανότητα της οδού είτε απαιτείται παράκαμψη της οδού (σταθμός Ευκλείδη, οδός Κατσιμίδη). Το πρόβλημα είναι έντονο επί της Εγνατίας στην περιοχή κατασκευής του σταθμού Παπάφη και του γειτνιάζοντος crossover.το γεγονός αυτό θα οδηγήσει αναγκαστικά,στην περιοχή εκτέλεσης των εκσκαφών, στην κατάληψη αδόμητων χώρων βόρεια της χάραξης (πεζοδρόμια, πάρκινγκ) Οι επιπτώσεις από τις εκσκαφές στις περιοχές των σταθμών, του crossover και των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων κρίνονται αναστρέψιμες Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της χάραξης (ελάχιστες ακτίνες οριζοντιογραφίας, κατά μήκος κλίσεις, ευθυγραμμίες κατά μήκος των σταθμών και της περιοχής του crossover) εξασφαλίζουν το επιθυμητό επίπεδο εξυπηρέτησης ( ταχύτητες σχεδιασμού,εγκάρσια δυναμική άνεση επιβατών, αποδεκτές λειτουργικά αποστάσεις μεταξύ σταθμών : Σιντριβάνι- Πανεπιστήμιο 702m,Πανεπιστήμιο-Παπάφη 622m,Παπάφη- Ευκλείδης 552m, χωροθέτηση εξόδου στάσεων σε αποστάσεις βαδίσματος από Πανεπιστημιακά κτίρια του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Μακεδονία (χώροι ζήτησης μετακινήσεων)) Η παρουσία καμπύλης οριζοντιογραφίας ακτίνας Rc =200m(ελάχιστη επιτρεπόμενη ακτίνα) μεταξύ σταθμού Παπάφη-σταθμού Ευκλείδη, χρησιμοποιώντας τη μέγιστη υπερύψωση και την μέγιστη αποδεκτή εγκάρσια παραμένουσα επιτάχυνση οδηγεί σε ταχύτητα διέλευσης V=71,3km/h (ήτοι μικρότερη της ταχύτητας σχεδιασμού) ωστόσο αυτό δεν είναι πρόβλημα καθώς η καμπύλη χωροθετείται αμέσως μετά την περιοχή του crossover όπου επιβάλλεται μείωση ταχύτητας H όδευση του μετρό δεν διέρχεται κάτω από κτίρια Η όχληση μεταφέρεται κυρίως στην περιοχή του Πανεπιστημίου Μακεδονία (κατασκευή σταθμού Πανεπιστήμιο) Δεν τίθεται θέμα διαφύλαξης του Πανεπιστημιακού Ασύλου ΛΥΣΗ 2 ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 17/36

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΥΣΗΣ 1 Νότια χάραξη Παραλλαγή μέσω της Έκθεσης με εκτροπή πριν το Σιντριβάνι Στη λύση αυτή : ο σταθμός Σιντριβάνι χωροθετείται υπόγεια στο προαύλιο και εντός των εγκαταστάσεων της ΔΕΘ ο σταθμός Πανεπιστήμιο χωροθετείται υπόγεια επί της οδού Εγνατίας μπροστά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία σε θέση νοτιότερα της λύσης 1 ο σταθμός Παπάφη χωροθετείται υπόγεια, κάτω από κτίρια,στο τρίγωνο Κορυτσάς-Παπάφη-Ν.Εγνατίας ο σταθμός Ευκλείδη χωροθετείται υπόγεια σε ακάλυπτο οικόπεδο στη θέση που προβλέπεται και από την πρόσφατη δημοπράτηση του έργου δηλαδή ανατολικά της οδού Κατσιμίδη αφού διασταυρωθεί προηγουμένως με τον ΚΑΑ(λύση 5) το crossover χωροθετείται υπόγεια επί της Νέας Εγνατίας μεταξύ των σταθμών Σιντριβάνι και Πανεπιστήμιο Διαπιστώσεις Με τη λύση αυτή : Μειώνεται η εμπλοκή του ΚΑΑ με την όδευση του μετρό (διασταύρωση σε δυο σημεία στο τμήμα Παπάφη - Ευκλείδη, η πρώτη υπό λοξή γωνία,η δεύτερη σχεδόν κάθετα).ωστόσο,σύμφωνα με τα σχέδια,σε τμήμα της όδευσης μήκους 90m μεταξύ Πανεπιστημίου - Παπάφη η όδευση του μετρό διέρχεται πολύ κοντά από τον ΚΑΑ(4-6m) Η χωροθέτηση της στάσης Ευκλείδη είναι σε ακάλυπτο οικόπεδο Σύμφωνα με το σχέδιο θίγεται ένα μικρό τμήμα του κτιρίου του Πανεπιστημίου Μακεδονία το οποίο όμως με κατάλληλες επεμβάσεις στη χάραξη και μέτρα κατά την κατασκευή του σταθμού Πανεπιστήμιο θα μπορούσε ίσως να αποφευχθεί Επιβάλλεται κατεδάφιση εγκαταστάσεων της ΔΕΘ (κτίριο Διοίκησης ;) Επιβάλλεται απαλλοτρίωση και κατεδάφιση των κτιρίων στο τρίγωνο Κορυτσάς-Παπάφη-Ν.Εγνατίας για την κατασκευή του σταθμού Παπάφη Προβλέπεται η κατεδάφιση της δοκιμαστικής σήραγγας cut and cover που είχε κατασκευαστεί σε μήκος επί της Εγνατίας στην περιοχή του Πολυτεχνείου Απαιτούνται κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της ροής των οδικών οχημάτων καθώς στις περιοχές κατασκευής του σταθμών Σιντριβάνι, Πανεπιστήμιο και του crossover μειώνεται η κυκλοφοριακή ικανότητα της οδού Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει αναγκαστικά στην περιοχή στο τμήμα Σιντριβάνι-Πανεπιστήμιο στην κατάληψη αδόμητων χώρων βόρεια της χάραξης (πεζοδρόμια, πάρκινγκ).λόγω της νοτιότερης χωροθέτησης του crossover θίγονται παραπήγματα στη συμβολή των οδών Νέας Εγνατίας και της οδού προς Αλεξάνδρειο Μέλαθρο παράλληλα όμως μειώνονται οι καταλήψεις χώρων για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις Οι επιπτώσεις από τις εκσκαφές στις περιοχές των σταθμών Πανεπιστήμιο,Ευκλείδη και του crossover και από την κατάληψη χώρων για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κρίνονται αναστρέψιμες Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της χάραξης (ελάχιστες ακτίνες οριζοντιογραφίας, κατά μήκος κλίσεις, ευθυγραμμίες κατά μήκος των ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 18/36

σταθμών και της περιοχής του crossover) εξασφαλίζουν το επιθυμητό επίπεδο εξυπηρέτησης ( ταχύτητες σχεδιασμού,εγκάρσια δυναμική άνεση επιβατών, αποδεκτές λειτουργικά αποστάσεις μεταξύ σταθμών : Σιντριβάνι- Πανεπιστήμιο 768m,Πανεπιστήμιο-Παπάφη 660m,Παπάφη- Ευκλείδης 550m, χωροθέτηση εξόδου στάσεων σε αποστάσεις βαδίσματος από Πανεπιστημιακά κτίρια του ΑΠΘ και μπροστά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία (χώροι ζήτησης μετακινήσεων)) H όχληση μεταφέρεται κυρίως στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία(κατασκευή σταθμού Πανεπιστήμιο) Δεν τίθεται θέμα διαφύλαξης του Πανεπιστημιακού Ασύλου ΛΥΣΗ 3 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΥΣΗΣ 2 Βόρεια χάραξη μετά το σταθμό Πανεπιστήμιο Στη λύση αυτή : ο σταθμός Σιντριβάνι χωροθετείται υπόγεια στο προαύλιο και εντός των εγκαταστάσεων της ΔΕΘ (όπως στη λύση 2) ο σταθμός Πανεπιστήμιο χωροθετείται υπόγεια επί της οδού Εγνατίας μπροστά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία (όπως στη λύση 2) ο σταθμός Παπάφη χωροθετείται υπόγεια, περίπου στον αύλειο χώρο του Παπαφείου (όπως στη λύση 5) ο σταθμός Ευκλείδη χωροθετείται υπόγεια σε ακάλυπτο οικόπεδο στη θέση που προβλέπεται και από την πρόσφατη δημοπράτηση του έργου δηλαδή ανατολικά της οδού Κατσιμίδη αφού διασταυρωθεί προηγουμένως με τον ΚΑΑ (όπως στις λύσεις 5 και 2) το crossover χωροθετείται υπόγεια επί της Νέας Εγνατίας μεταξύ των σταθμών Σιντριβάνι και Πανεπιστήμιο (όπως στη λύση 2) Διαπιστώσεις Με τη λύση αυτή : Αυξάνεται,σε σχέση με τη λύση 2, η εμπλοκή του ΚΑΑ με την όδευση του μετρό (διασταύρωση σε ένα σημείο στο τμήμα Πανεπιστήμιο- Παπάφη υπό έντονα λοξή γωνία,διασταύρωση υπό ορθή γωνία μετά το σταθμό Ευκλείδη ).Σύμφωνα με τα σχέδια,το μετρό σε όλο το υπόλοιπο μήκος της όδευσής του διέρχεται σε ικανή απόσταση από τον ΚΑΑ Η χωροθέτηση της στάσης Ευκλείδη είναι σε ακάλυπτο οικόπεδο Σύμφωνα με το σχέδιο θίγεται ένα μικρό τμήμα του κτιρίου του Πανεπιστημίου Μακεδονία το οποίο όμως με κατάλληλες επεμβάσεις στη χάραξη και μέτρα κατά την κατασκευή του σταθμού Πανεπιστήμιο θα μπορούσε ίσως να αποφευχθεί Επιβάλλεται κατεδάφιση εγκαταστάσεων της ΔΕΘ (κτίριο Διοίκησης ;) Οι επιπτώσεις από τις εκσκαφές στις περιοχές των σταθμών Πανεπιστήμιο, Παπάφη,Ευκλείδης και του crossover κρίνονται αναστρέψιμες Με τη χωροθέτηση του σταθμού Παπάφη στον αύλειο χώρο του Παπαφείου αποφεύγεται η κατεδάφιση των κτιρίων στο τρίγωνο Κορυτσάς-Παπάφη- Ν.Εγνατίας. Για την κατασκευή του σταθμού Παπάφη απαιτείται κατάληψη ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 19/36

του αύλειου χώρου του Παπαφείου και κατεδαφίσεις κατασκευών (προκατασκευασμένα οικήματα για τους σεισμόπληκτους ) χωρίς ωστόσο διατάραξη της λειτουργίας του Παπαφείου ως επίσης και κατάληψη χώρου πρασίνου αριστερά και δεξιά των εγκαταστάσεων του Παπαφείου Επιβάλλεται η κατεδάφιση της δοκιμαστικής σήραγγας cut and cover που είχε κατασκευαστεί σε μήκος επί της Εγνατίας στην περιοχή του Πολυτεχνείου Απαιτούνται κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της ροής των οδικών οχημάτων καθώς στις περιοχές κατασκευής του σταθμών Σιντριβάνι, Πανεπιστήμιο και του crossover μειώνεται η κυκλοφοριακή ικανότητα της οδού Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει αναγκαστικά στην περιοχή στο τμήμα Σιντριβάνι-Πανεπιστήμιο στην κατάληψη αδόμητων χώρων βόρεια της χάραξης (πεζοδρόμια, πάρκινγκ).η χωροθέτηση του crossover θίγει παραπήγματα στη συμβολή των οδών Νέας Εγνατίας και της οδού προς Αλεξάνδρειο Μέλαθρο παράλληλα όμως μειώνονται οι καταλήψεις χώρων για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της χάραξης (ελάχιστες ακτίνες οριζοντιογραφίας, κατά μήκος κλίσεις, ευθυγραμμίες κατά μήκος των σταθμών και της περιοχής του crossover) εξασφαλίζουν το επιθυμητό επίπεδο εξυπηρέτησης ( ταχύτητες σχεδιασμού,εγκάρσια δυναμική άνεση επιβατών, αποδεκτές λειτουργικά αποστάσεις μεταξύ σταθμών : Σιντριβάνι- Πανεπιστήμιο 758m,Πανεπιστήμιο-Παπάφη 712 m, Παπάφη- Ευκλείδης 530m, χωροθέτηση εξόδου στάσεων σε αποστάσεις βαδίσματος από κτίρια του ΑΠΘ και μπροστά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία (χώροι ζήτησης μετακινήσεων)). Η παρουσία καμπύλης οριζοντιογραφίας ακτίνας Rc =200m(ελάχιστη επιτρεπόμενη ακτίνα) μεταξύ σταθμού Παπάφη-σταθμού Ευκλείδη, χρησιμοποιώντας τη μέγιστη υπερύψωση και τη μέγιστη αποδεκτή εγκάρσια παραμένουσα επιτάχυνση οδηγεί σε ταχύτητα διέλευσης V=71,3km/h (ήτοι μικρότερη της ταχύτητας σχεδιασμού) H όχληση μεταφέρεται κυρίως στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία(κατασκευή σταθμού Πανεπιστήμιο) Δεν τίθεται θέμα διαφύλαξης του Πανεπιστημιακού Ασύλου Στην περιοχή Πανεπιστήμιο-Ευκλείδη έχουμε διέλευση κάτω από οικοδομικά τετράγωνα ΛΥΣΗ 4 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΥΣΗΣ 1 Βόρεια χάραξη μετά το σταθμό Πανεπιστήμιο Στη λύση αυτή : ο σταθμός Σιντριβάνι χωροθετείται υπόγεια επί της Εγνατίας οδού (όπως στη λύση 1) ο σταθμός Πανεπιστήμιο χωροθετείται επί της Εγνατίας μπροστά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία και λίγο ανατολικότερα από ότι στη λύση 1 ο σταθμός Παπάφη χωροθετείται περίπου στον αύλειο χώρο του Παπαφείου (όπως στις λύσεις 5 και 3) ο σταθμός Ευκλείδη χωροθετείται σε ακάλυπτο οικόπεδο στη θέση που προβλέπεται και από την πρόσφατη δημοπράτηση του έργου δηλαδή ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 20/36

ανατολικά οδού Κατσιμίδη αφού διασταυρωθεί προηγουμένως με τον ΚΑΑ(όπως στις λύσεις 5,3) το crossover χωροθετείται μεταξύ Σιντριβανίου Πανεπιστημίου στη νότια λωρίδα της Εγνατίας και εντός των βόρειων ορίων της Έκθεσης Διαπιστώσεις Με τη λύση αυτή : Αυξάνεται η εμπλοκή του ΚΑΑ με την όδευση του μετρό (διασταύρωση σε τρία σημεία υπό έντονα λοξή γωνία (σε μεγάλο μήκος),διασταύρωση υπό ορθή γωνία μετά το σταθμό Ευκλείδη ). Η χωροθέτηση της στάσης Ευκλείδη είναι σε ακάλυπτο οικόπεδο Σύμφωνα με το σχέδιο δεν θίγεται το κτίριο του Πανεπιστημίου Μακεδονία Δεν επιβάλλεται κατεδάφιση εγκαταστάσεων της ΔΕΘ (κτίριο Διοίκησης ;) Οι επιπτώσεις από τις εκσκαφές στις περιοχές των σταθμών Σιντριβάνι, Πανεπιστήμιο,Παπάφη,Ευκλείδη και του crossover κρίνονται αναστρέψιμες Με τη χωροθέτηση του σταθμού Παπάφη στον αύλειο χώρο του Παπαφείου αποφεύγεται η κατεδάφιση των κτιρίων στο τρίγωνο Κορυτσάς-Παπάφη- Ν.Εγνατίας. Για την κατασκευή του σταθμού Παπάφη απαιτείται κατάληψη του αύλειου χώρου του Παπαφείου και κατεδαφίσεις κατασκευών (προκατασκευασμένα οικήματα για τους σεισμόπληκτους ) χωρίς ωστόσο διατάραξη της λειτουργίας του Παπαφείου ως επίσης και κατάληψη χώρου πρασίνου αριστερά και δεξιά των εγκαταστάσεων του Παπαφείου Επιβάλλεται η κατεδάφιση της δοκιμαστικής σήραγγας cut and cover που είχε κατασκευαστεί σε μήκος επί της Εγνατίας στην περιοχή του Πολυτεχνείου Απαιτούνται κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της ροής των οδικών οχημάτων καθώς στις περιοχές κατασκευής του σταθμών Σιντριβάνι, Πανεπιστήμιο και του crossover μειώνεται η κυκλοφοριακή ικανότητα της οδού Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει αναγκαστικά στην περιοχή στο τμήμα Σιντριβάνι-Πανεπιστήμιο στην κατάληψη αδόμητων χώρων βόρεια της χάραξης (πεζοδρόμια, πάρκινγκ).η χωροθέτηση του crossover θίγει παραπήγματα στη συμβολή των οδών Νέας Εγνατίας και της οδού προς Αλεξάνδρειο Μέλαθρο παράλληλα όμως μειώνονται οι καταλήψεις χώρων για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της χάραξης (ελάχιστες ακτίνες οριζοντιογραφίας, κατά μήκος κλίσεις, ευθυγραμμίες κατά μήκος των σταθμών και της περιοχής του crossover) εξασφαλίζουν το επιθυμητό επίπεδο εξυπηρέτησης ( ταχύτητες σχεδιασμού,εγκάρσια δυναμική άνεση επιβατών, αποδεκτές λειτουργικά αποστάσεις μεταξύ σταθμών : Σιντριβάνι- Πανεπιστήμιο 800m,Πανεπιστήμιο-Παπάφη 694m,Παπάφη- Ευκλείδης 528m, χωροθέτηση εξόδου στάσεων σε αποστάσεις βαδίσματος από Πανεπιστημιακά κτίρια του ΑΠΘ και μπροστά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία (χώροι ζήτησης μετακινήσεων)) Η παρουσία καμπύλης οριζοντιογραφίας ακτίνας Rc =200m(ελάχιστη επιτρεπόμενη ακτίνα) μεταξύ σταθμού Παπάφησταθμού Ευκλείδη, χρησιμοποιώντας τη μέγιστη υπερύψωση και την αποδεκτή εγκάρσια παραμένουσα επιτάχυνση οδηγεί σε ταχύτητα διέλευσης V=71,3km/h (ήτοι μικρότερη της ταχύτητας σχεδιασμού) H όχληση μεταφέρεται κυρίως στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία(κατασκευή σταθμού Πανεπιστήμιο) ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 21/36

Στην περιοχή Πανεπιστήμιο-Ευκλείδη έχουμε διέλευση κάτω από οικοδομικά τετράγωνα Δεν τίθεται θέμα διαφύλαξης του Πανεπιστημιακού Ασύλου ΙΙΙ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η λύση 5 είναι η καλύτερη λύση από όσες εξετάσθηκαν από την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Η λύση 5 είναι αυτή με την οποία δημοπρατήθηκε το έργο Αν η λύση 5 είναι εφικτή τεχνικά τότε είναι αυτή με την οποία πρέπει να υλοποιηθεί το έργο. Κάθε ενδεχόμενη αλλαγή χάραξης θα επέφερε σημαντική καθυστέρηση στο έργο, και επομένως θα έπρεπε να τεκμηριωθεί η μη εφικτότητά της Στην προκειμένη περίπτωση ο έλεγχος εφικτότητας αφορά : τον έλεγχο στατικότητας των κτιρίων κάτω από τα οποία διέρχεται το μετρό με ότι ο έλεγχος αυτός προαπαιτεί (υπολογισμός καθιζήσεων, κλπ) τον έλεγχο της επίπτωσης των κραδασμών κατά τη λειτουργία κυρίως του μετρό σε εξοπλισμό των εργαστηρίων του ΑΠΘ στην εμπλοκή του αγωγού ΚΑΑ κατά την κατασκευή των εισόδων /εξόδων του σταθμού Πανεπιστήμιο στην εμπλοκή του αγωγού ΚΑΑ με την όδευση του μετρό οριζοντιογραφικά και υψομετρικά πριν το σταθμό Σιντριβάνι Αν η λύση 5 αποδειχθεί ότι έχει πρόβλημα εφικτότητας τότε πρέπει να τεθεί θέμα αναζήτησης άλλων λύσεων χάραξης. Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε να αναζητηθεί νέα καλύτερη λύση. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΑΛΛΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙ Η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΝ ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΤΑΝ Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΟΔΕΥΣΗΣ 1. Εξασφάλιση της εφικτότητας της μετατόπισης του αγωγού ΚΑΑ σε μήκος περίπου 1 χιλιομέτρου (ΧΘ 3+500-ΧΘ 4+550) και υιοθέτηση της λύσης 1. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι με τη λύση αυτή, εφόσον εξασφαλιστεί η εφικτότητά της, αποφεύγεται η διέλευση κάτω από τα κτίρια της Πολυτεχνικής, ικανοποιούνται όλα τα κριτήρια που τέθηκαν παραπάνω αλλά Απαιτούνται σημαντικές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της ροής των οδικών οχημάτων καθώς στις περιοχές κατασκευής των σταθμών και του crossover, είτε μειώνεται σημαντικά η κυκλοφοριακή ικανότητα της οδού είτε απαιτείται παράκαμψη της οδού (σταθμός Ευκλείδη, οδός Κατσιμίδη). Το πρόβλημα είναι έντονο επί της Εγνατίας στην περιοχή κατασκευής του σταθμού Παπάφη και του γειτνιάζοντος crossover.το γεγονός αυτό θα οδηγήσει αναγκαστικά,στην περιοχή εκτέλεσης των εκσκαφών, στην κατάληψη αδόμητων χώρων βόρεια της χάραξης (πεζοδρόμια, πάρκινγκ) ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. 22/36