Σχεδιασμός μαθήματος σε τμήματα αλλόγλωσσων μαθητών με βάση τη διαφοροποίηση ΕΝΟΤΗΤΑ 7 Τότε και Τώρα (Βιβλίο Ελληνικά με την παρέα μου 2) ΜΑΘΗΜΑ 1 Πώς ήσασταν έτσι; ΣΚΟΠΟΣ Προχωρημένοι Να μπορούν να αφηγηθούν συνθήκες και καταστάσεις του παρελθόντος χρησιμοποιώντας τον παρατατικό. Αρχάριοι Να μπορούν να χρησιμοποιούν το βασικό λεξιλόγιο για την ενδυμασία και τα ρήματα που χρησιμοποιούμε σε προτάσεις που έχουν σχέση με την ένδυση. Προτεινόμενα μέσα και υλικά Βιντεοπροβολέας Εποπτικό υλικό (εικόνες για το νέο λεξιλόγιο και το ήδη γνωστό λεξιλόγιο) Υποστηρικτικό υλικό (φύλλα εργασίας λεξιλόγιο κ.ά.) Ηλεκτρονικοί υπολογιστές Προαπαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες Όλοι οι μαθητές μπορούν να: γνωρίζουν το ελληνικό αλφάβητο και να μπορεί ο κάθε ένας στον δικό του βαθμό να διαβάζει όλο ή μέρος του κειμένου αναγνωρίζουν τη μονάδα της λέξης και την ομάδα λέξεων ως πρόταση. αναγνωρίζουν τον τίτλο σε ένα κείμενο αναγνωρίζουν τη μορφή του διαλόγου και να αντιλαμβάνονται πότε αλλάζει ο ομιλητής αναγνωρίζουν σημεία στίξης (.,! ;) Αρχάριοι συντάξουν μια απλή πρόταση (ΡΥΑ) διαβάσουν, να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν το βασικό λεξιλόγιο που έχουν καλύψει μέχρι τώρα, ανάλογα με το επίπεδο του κάθε μαθητή και τις θεματικές που έχει καλύψει (π.χ. λεξιλόγιο για θεματικές ενότητες σχετικά με το σπίτι και την οικογένεια, συνδετικά ρήματα, επιφωνήματα κ.ά.) μπορούν -ο κάθε ένας στο δικό του επίπεδο- να δημιουργήσουν προφορικά προτάσεις για μια εικόνα που τους δίνεται. Οι αρχάριοι δεν αναμένεται να έχουν τις πιο πάνω προαπαιτούμενες στον ίδιο βαθμό με τους προχωρημένους. Αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, καθώς θα βασιστούμε στο επίπεδο των προχωρημένων για να αρχίσουμε το μάθημα και στη συνέχεια η κάθε ομάδα και ο κάθε μαθητής θα εργαστεί σύμφωνα με τους δικούς του στόχους. Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 1
Προχωρημένοι Οι μαθητές μπορούν να: αναγνωρίζουν τα ρήματα τοποθετούν τα ρήματα στον Ενεστώτα κατανοούν σημαντικό μέρος αυτών που διαβάζουν Βασικές γνώσεις και δεξιότητες Ο μαθητής να μπορεί να: εντοπίσει πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο αυτολεξεί εντοπίσει πληροφορίες που δίνονται από το κείμενο με άλλα λόγια αντιληφθεί πληροφορίες που δεν αναφέρονται στο κείμενο αλλά υπονοούνται (κυρίως οι προχωρημένοι) ονομάσει τα ενδύματα χρησιμοποιήσει στον προφορικό και τον γραπτό του λόγο το λεξιλόγιο για τα ενδύματα διακρίνει τα ρήματα που βρίσκονται σε παρελθοντικό χρόνο χρησιμοποιήσει ρήματα στον Ενεστώτα και τον Παρατατικό, για να μιλήσει για κάτι που γίνεται τώρα και για κάτι που γινόταν τότε (κυρίως οι προχωρημένοι) χρησιμοποιήσει τον παρατατικό χρόνο στον γραπτό του λόγο (κυρίως οι προχωρημένοι) Μετασχηματιστικές γνώσεις και δεξιότητες Ο μαθητής να μπορεί να: παρουσιάσει, χρησιμοποιώντας παρατατικό, τις παραδοσιακές στολές της χώρας του (προχωρημένοι) παρουσιάσει με μικρές προτάσεις τι του αρέσει να κάνει (αρχάριοι) Εισήγηση για πορεία εργασίας 1. Προβάλλεται μέσω του βιντεοπροβολέα η εικόνα του βιβλίου (αν υπάρχει δυνατότητα, να είναι χρωματισμένη). Ο εκπαιδευτικός ενημερώνει τα παιδιά ότι στην εικόνα απεικονίζεται η Χριστίνα και η μαμά της και ζητά από τα παιδιά να παρατηρήσουν την εικόνα και να γράψουν όσες περισσότερες λέξεις ή φράσεις μπορούν αναφορικά με την εικόνα. Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα λεξικά τους. Οι μαθητές στη συνέχεια καλούνται να συζητήσουν στις ομάδες τους (που στο σημείο αυτό θα ήταν καλό να ήταν ομάδες μαθητών από την ίδια χώρα ή που μιλούν την ίδια γλώσσα, ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν τους αρχάριους μαθητές να γνωρίσουν το βασικό λεξιλόγιο) για τις λέξεις που έγραψαν. Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός καλεί τα παιδιά στην ολομέλεια και τους ζητά να παρουσιάσουν τις λέξεις ή τις προτάσεις που μπορούν να δημιουργήσουν από τις λέξεις που έγραψαν, για να μιλήσουν για την εικόνα. Ο εκπαιδευτικός με επιπλέον ερωτήσεις μπορεί να καθοδηγήσει τους μαθητές να αναφερθούν σε αυτό που κρατάει η μαμά της Χριστίνας (φωτογραφία), για να γίνει αργότερα η σύνδεση με το κείμενο. Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 2
2. Αφού δοθεί η δυνατότητα στην πλειονότητα των παιδιών να μιλήσουν για την εικόνα, ο εκπαιδευτικός γράφει τον τίτλο της ενότητας «Τότε και τώρα» και ζητά από τους μαθητές (κυρίως τους προχωρημένους) να τον σχολιάσουν. Τι σημαίνει το τώρα και τι το τότε δίνονται λέξεις που βοηθούν τους μαθητές να κατανοήσουν την έννοια των δύο αυτών λέξεων, κάτι που θα τους βοηθήσει και στη συνέχεια του μαθήματος (κατανόηση του κειμένου και χρήση των παρελθοντικών χρόνων). Τώρα - σήμερα, παρόν Τότε - χθες, παλαιότερα, πριν 3. Ο εκπαιδευτικός γράφει στον πίνακα τον τίτλο του μαθήματος Πώς ήσασταν έτσι; και ρωτά τους μαθητές ποιος νομίζουν ότι κάνει την ερώτηση αυτή και γιατί; Ακολούθως, γράφει στον πίνακα ή εμφανίζει στον βιντεοπροβολέα τις ακόλουθες ερωτήσεις που θα προσπαθήσουν να απαντήσουν οι μαθητές, αφού ακούσουν το κείμενο από τον εκπαιδευτικό. - Ποιος κάνει την ερώτηση «Πώς ήσασταν έτσι;» - Σε ποιον κάνει την ερώτηση αυτή; - Τι κρατά η μητέρα της Χριστίνας; 4. Ο εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές να απαντήσουν τις ερωτήσεις. Αφού απαντηθούν οι ερωτήσεις, δίνει σε όλους τους μαθητές ένα φυλλάδιο με λεξιλόγιο για τα ρούχα. Στην τάξη μπορεί ήδη να υπάρχει αναρτημένη αφίσα για την οικογένεια, για τα ρούχα, για τα χρώματα κ.ά. Σημείωση: Η συνέχεια και το βάθος στο οποίο θα γίνει η ανάλυση του κειμένου είναι ανάλογη προς το επίπεδο ελληνομάθειας των μαθητών. Δίνονται κάποιες δραστηριότητες που θα μπορούσαν να γίνουν στη συνέχεια σε σχέση με το κείμενο. να εντοπίσουν τις ερωτήσεις του κειμένου (ερωτηματικό τρόπος διατύπωσης των ερωτήσεων δημιουργία ανάλογων ερωτήσεων) να εντοπίσουν στο κείμενο και να κυκλώσουν τα ρήματα να εντοπίσουν τις λέξεις που μιλούν για τα ρούχα που φορούσε η μαμά και ο μπαμπάς της Χριστίνας (μόνο οι αρχάριοι) να εντοπίσουν άγνωστες λέξεις και να τις βρουν μέσα από το λεξικό τους. 5. Δίνεται στους μαθητές διαβαθμισμένο φύλλο εργασίας που αναφέρεται στο κείμενο. Το φύλλο εργασίας μπορεί να συμπληρωθεί από όλους τους μαθητές και με την ολοκλήρωσή του οι προχωρημένοι μαθητές μπορούν να κάνουν την άσκηση 3 του βιβλίου. Οι αρχάριοι είναι ικανοποιητικό να συμπληρώσουν μόνο τις πρώτες δραστηριότητες του φύλλου εργασίας, που αναφέρονται στα αρχικά επίπεδα κατανόησης του κειμένου. Εναλλακτικά αν υπάρχουν πολύ αδύνατοι μαθητές που δεν μπορούν να συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας, μπορούν να εργαστούν χρησιμοποιώντας το φύλλο με το λεξιλόγιο για τα ρούχα και την αφίσα της οικογένειας και να γράψουν προτάσεις για το τι φοράει η οικογένεια. Έτσι, θα μπορούσαν να Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 3
χρησιμοποιήσουν και τα χρώματα. 6. Προχωρημένοι μαθητές που ολοκληρώνουν την εργασία τους μπορούν να αρχίσουν να εργάζονται σε project για την παρουσίαση των παραδοσιακών στολών της χώρας τους. Η εργασία αυτή θα ολοκληρωθεί σταδιακά με την ολοκλήρωση της ενότητας. Η εργασία μπορεί να είναι ατομική ή σε συνεργασία με έναν μόνο συμμαθητή τους. Για τους αρχάριους υπάρχει επιλογή να γράψουν μερικές προτάσεις με θέμα «Τι μου αρέσει να φοράω» Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 4
Φύλλο εργασίας 1. Να διαλέξεις μια από τις λέξεις που σου δίνονται και να συμπληρώσεις τις προτάσεις: φωτογραφία, μαγαζιά, κορνιζάρεις, ρούχα, φούστα, παντελόνια Πώς κυκλοφορούσες με αυτή τη βρε μαμά; Μαμά, τι είναι αυτή η ; Τι είναι αυτά που φορούσατε; Όταν ήμουν στην ηλικία σου, αυτά τα ρούχα υπήρχαν στα. Θα την τη φωτογραφία; Και σας άρεσαν τα καρό ; 2. Να διαλέξεις μία από τις τρεις φράσεις για να τελειώσεις σωστά τις προτάσεις : 2.1 Στη φωτογραφία φαίνονται α) Η Χριστίνα και η μαμά της β) Η μαμά της Χριστίνας γ) Η μαμά και ο μπαμπάς της Χριστίνας 2.2 Η μαμά της Χριστίνας: α) θα φυλάξει τη φωτογραφία β) θα χαρίσει τη φωτογραφία στη Χριστίνα γ) θα κορνιζάρει και θα κρεμάσει τη φωτογραφία 2.3 Η μαμά της Χριστίνας στη φωτογραφία είναι α) δεκαεφτά χρονών β) εκατό χρονών γ) τριάντα χρονών 3. Να βρεις τη φράση του κειμένου που δείχνει ότι: α) Η Χριστίνα πίστευε ότι η φωτογραφία ήταν πολύ παλιά. β) Στη Χριστίνα δεν άρεσε ο τρόπος που ήταν ντυμένος ο μπαμπάς της στη φωτογραφία. γ) Η μαμά συμφωνεί με τη Χριστίνα ότι τα ρούχα τους το 70 δεν ήταν πολύ ωραία. Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 5
4. Να απαντήσεις στις πιο κάτω ερωτήσεις: α) Συμφωνεί ή διαφωνεί η Χριστίνα με την ιδέα της μαμάς της να κρεμάσει την παλιά φωτογραφία στον τοίχο; Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου. β) Τι θα κάνει τελικά η μαμά της Χριστίνας; Γιατί; 5. Να παρατηρήσεις την πιο κάτω φωτογραφία, στην οποία φαίνονται οι γονείς της Χριστίνας, και να γράψεις μερικές προτάσεις για το πώς ήταν τότε οι γονείς της Χριστίνας. Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 6
Τι φορώ... /Πώς ντύνομαι; κοστούμι πουκάμισο γραβάτα φόρεμα μπλούζα φούστα παλτό σακάκι φανέλα παντελόνι Κοντό παντελόνι πουλόβερ ζακέτα φόρμα γάντια Υποδήματα (παπούτσια) παπούτσια σανδάλια μπότες παντόφλες κάλτσες καλσόν Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 7
Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 8
Η οικογένεια η μαμά ο μπαμπάς η αδερφή η κόρη η γιαγιά ο παππούς ο αδερφός ο γιος Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή Λειτουργός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου 9