ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΥΝΗΓΟΡΙΑΣ Ø Άσκηση πίεσης προς τους Υπουργούς Ανάπτυξης και Εξωτερικών για τη µείωση της ακραίας φτώχειας & της πείνας Οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας (Α.Σ.Χ.)του ΟΗΕ θα λήξουν το 2015. Η διεθνής διαδικασία ορισµού ενός νέου διεθνούς πλαισίου/ νέων Α.Σ.Χ. έχει ήδη αρχίσει. Το 2013 είναι µια πολύ σηµαντική χρονιά για τη διαδικασία αυτή και η οργάνωση Κάριτας, βάσει των στόχων που προβλέπονται από το καταστατικό της, έχει λόγο για το πώς ο κόσµος θα δείξει την αλληλεγγύη του στους φτωχότερους µετά το 2015. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να δεσµευτεί ακόµα περισσότερο για τη µείωση της ακραίας φτώχειας και της πείνας. Στην άτυπη σύνοδο των Υπουργών Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγµατοποιήθηκε στις 11 και 12 Φεβρουαρίου 2013, συζητήθηκε η κοινή θέση της Ε.Ε. σχετικά µε το λεγόµενο «πλαίσιο - µετά τους Α.Σ.Χ.». Αυτή η σύνοδος ήταν για την Κάριτας µια µεγάλη ευκαιρία να επηρεάσει τους εθνικούς υπουργούς ανάπτυξης και να τους γνωστοποιήσει τη θέση της. Η Κάριτας Ευρώπης έστειλε στην κ. Άστον, Ύπατο Εκπρόσωπο για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας, επιστολή την οποία ζήτησε να στείλουν οι ευρωπαϊκές εθνικές οργανώσεις Κάριτας στους Υπουργούς Ανάπτυξης και Εξωτερικών κάθε χώρας. Παραθέτουµε την επιστολή αυτή µε ηµεροµηνία 1 Φεβρουαρίου 2013 και αρ. πρωτ. 55: Προς τους κ. κ. Υπουργούς 1) Κωστή Χατζηδάκη, Υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδοµών, Μεταφορών και Δικτύων 2) Δηµήτριο Αβραµόπουλο Υπουργό Εξωτερικών Αξιότιµοι Κύριοι Υπουργοί, Σας γράφουµε πριν από την άτυπη σύνοδο των Υπουργών Ανάπτυξης της ΕΕ στις 11-12 Φεβρουαρίου 2013 που θα επικεντρωθεί στο µετά το 2015 πλαίσιο. Η ΕΕ είναι µια από τις ισχυρότερες οικονοµικές και πολιτικές δυνάµεις στον κόσµο και ένας από τους ηγετικούς παγκόσµιους χορηγούς για την ανθρωπιστική βοήθεια και την ανάπτυξη. Πρόσφατες ανεξάρτητες αξιολογήσεις πράγµατι επιβεβαιώνουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) είναι ένας χορηγός επιπέδου. Ως κράτος µέλος της ΕΕ, θα θέλαµε να σας συγχαρούµε για τις προσπάθειές σας να συµβάλλετε σε αυτό το επίτευγµα. Δεδοµένου, ωστόσο, ότι η προθεσµία για την επανεξέταση των Αναπτυξιακών Στόχων του ΟΗΕ για τη Χιλιετία πλησιάζει, θεωρούµε ότι είναι απαραίτητο η ΕΕ να αντιπροσωπεύει επίσης µια φιλόδοξη και ενιαία φωνή για τη µελλοντική πορεία την µετά-2015.
Η Κάριτας Ευρώπης και η Κάριτας Ελλάς συνηγορούν για ένα φιλόδοξο µετά-2015 πλαίσιο ανάπτυξης που ωφελεί κυρίως τους φτωχότερους ανθρώπους, ως αναγνώριση των δικαιωµάτων τους. Ο σκοπός του µετά-2015 πλαισίου θα πρέπει να είναι η δυνατότητα να λειτουργήσει αυτό ως ένα εργαλείο ιεράρχησης, διασφαλίζοντας το υψηλότερο επίπεδο της πολιτικής δράσης και υπευθυνότητας, καθώς και την παροχή κινήτρων για δράση που οδηγεί σε πραγµατική πρόοδο. Τα "3 κορυφαία" και σηµαντικότερα χαρακτηριστικά ή στοιχεία τα οποία θα πρέπει να συµπεριληφθούν ή να εξασφαλίζονται από οποιαδήποτε µελλοντική αναπτυξιακή ατζέντα είναι η φτώχεια, η διασφάλιση τροφής και η συµµετοχή. Ένα παγκόσµιο πλαίσιο θα πρέπει να περιλαµβάνει παγκοσµίως καθορισµένους και συµπεφωνηµένους στόχους οι οποίοι αντανακλούν τις παγκόσµιες προκλήσεις που αντιµετωπίζει ο κόσµος σήµερα, θα πρέπει όµως δε και να αναγνωρίσει τις ιδιαίτερες αναπτυξιακές δυσκολίες που αντιµετωπίζουν συγκεκριµένες περιοχές και χώρες. Χρειάζεται µία ενιαία παγκόσµια προσέγγιση, που θα συµπεριλαµβάνει µία συνολική και κοινή υπευθυνότητα - µε διαφοροποιήσεις όµως. Θα πρέπει να θέσει στο κέντρο την ευηµερία και την ολοκληρωµένη ανάπτυξη των ανθρώπων και όχι την ευηµερία των οικονοµιών. Αυτό θα πρέπει να συµπεριλαµβάνει τη συµµετοχή των πολιτών ως µέτρο επιτυχίας. Θα πρέπει να είναι φιλόδοξη και να χαρακτηρίζεται από όρους «εκµηδενισµού», για παράδειγµα «ΠΕΙΝΑ ΜΗΔΕΝ», µε την οποία ο στόχος είναι η εξάλειψη της ανασφάλειας για το φαγητό και τη διατροφή και όχι απλά η µείωσή της. Το νέο πλαίσιο θα πρέπει να εµπεριέχει µια έµφαση στην συνοχή της πολιτικής και των µηχανισµών στήριξης. Θα πρέπει να περιλαµβάνει κι άλλους τοµείς πολιτικής, καθώς και διεθνείς καθοριστικούς παράγοντες (όπως το διεθνές εµπόριο, οι παγκόσµιες αγορές τροφίµων) που επηρεάζουν σηµαντικά στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων. Οι διαφορετικές ανάγκες και δυνάµεις των γυναικών και των ανδρών θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την προώθηση της ισότητας µεταξύ ανδρών και γυναικών. Η συµµετοχή είναι απαραίτητη για την ενίσχυση και τη συµπλήρωση των παγκόσµιων συστηµάτων. Αποτελεί ένα µέσο ενδυνάµωσης των ανθρώπων στην αναπτυξιακή διαδικασία καταρτισµού των προτεραιοτήτων τους καθώς αναλαµβάνουν µεγαλύτερο έλεγχο στην λήψη αποφάσεων της ζωής τους, ενώ παράλληλα τους δίνει τη δυνατότητα να καταστήσουν τους διαφόρους φορείς, όπως οι φορείς παροχής βασικών υπηρεσιών στην τοπική αυτοδιοίκηση και στον ιδιωτικό τοµέα, πιο υπεύθυνους στον απολογισµό παροχής των υπηρεσιών τους. Το πλαίσιο θα πρέπει να βρίσκεται σε πλήρη συµφωνία µε τους διεθνείς νόµους για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και πλαίσια. Κύριοι Υπουργέ, σας παρακαλούµε να τονίσετε αυτές τις σηµαντικές πτυχές στη συνεδρίασή σας, στις 11-12 Φεβρουαρίου 2013. Με εκτίµηση, Ο Πρόεδρος π. Αντώνιος Βουτσίνος
Ø Έκθεση Σκιά 2012, της Κάριτας Ευρώπης H Κάριτας Ευρώπης ζήτησε από τις εθνικές Κάριτας-µέλη της να υποστηρίξουν την έκθεση που εκπόνησε µε τίτλο: «Έκθεση Σκιά 2012», στις κυβερνήσεις των χωρών τους, έτσι ώστε να επηρεάσουν το περιεχόµενο του Εθνικού Προγράµµατος Μεταρρυθµίσεων 2013, καθώς και τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις 2013. Έτσι η Κάριτας Ελλάς προώθησε την «Έκθεση Σκιά 2012», συνοδευόµενη από σχετική επιστολή, στον Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Πρόνοιας, στα µέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Εργασίας, στα µέλη των Εθνικών Κοινοβουλίων υπευθύνων για το Ευρωπαϊκό Εξάµηνο καθώς και στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα. Επίσης, επιτροπή της Κάριτας Ελλάς προγραµµάτισε συναντήσεις µε τους επικεφαλής των παραπάνω επιτροπών για µια πιο άµεση ενηµέρωση. Παραθέτουµε την επιστολή αυτή µε ηµεροµηνία 4 Απριλίου 2013 και αρ. πρωτ. 106: Προς τον κ. Γιάννη Βρούτση Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Θέµα: «Έκθεση ΣΚΙΑ 2012, Οι επιπτώσεις της Κρίσης» της Κάριτας Ευρώπης (Caritas Europa Shadow Report) Αξιότιµε Κύριε Υπουργέ, Σύµφωνα µε τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαµήνου κάθε κυβέρνηση καλείται να παρουσιάσει το Εθνικό Πρόγραµµα Μεταρρυθµίσεων (ΕΠΜ) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή µέχρι τα µέσα Απριλίου. Υποθέτουµε ότι οι εργασίες για το Εθνικό Πρόγραµµα Μεταρρυθµίσεων για την Ελλάδα είναι ήδη σε εξέλιξη και ως εκ τούτου θα θέλαµε να µοιραστούµε µαζί σας την ανάλυσή µας για την κατάσταση στον τοµέα της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και των κοινωνικών τοµέων που θα µπορούσε να είναι χρήσιµη για την εργασία σας (συνηµµένο 1). Θα θέλαµε ιδιαιτέρως να θέσουµε την προσοχή σας στην πρόταση των συστάσεων που συντάχθηκε στο τέλος της εκτίµησης µας. Οι συστάσεις αυτές, κατά τη γνώµη µας, θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται στα µέτρα που στοχεύουν στη µείωση της φτώχειας και τη στήριξη της ανάπτυξης της απασχόλησης που θα πρέπει να παρουσιαστούν στο ΕΠΜ (NRP). Επιπλέον, πιστεύουµε ακράδαντα ότι θα αντιµετωπίσουν τις προτεραιότητες που παρουσιάζονται στην Ετήσια Επισκόπηση για την Ανάπτυξη 2013, καθώς ορίζονται ιδιαίτερα από εκείνες που αναφέρονται στη 4η Προτεραιότητα Καταπολέµηση της ανεργίας και των κοινωνικών συνεπειών της κρίσης. Η συνηµµένη εκτίµηση που προετοιµάστηκε από την Κάριτας Ελλάς παρήχθη στο πλαίσιο της 2ης Έκθεσης Σκιά 2012 πάνω στην στρατηγική Ευρώπη 2020 που ετοιµάστηκε από την Κάριτας Ευρώπης (Caritas Europa). Η Κάριτας Ευρώπης είναι το δίκτυο 49 οργανώσεων Κάριτας σε 46 ευρωπαϊκές χώρες. Εστιάζει τις δραστηριότητές της σε θέµατα που σχετίζονται µε τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισµό και την ανισότητα, τη µετανάστευση και το άσυλο. Ως εκ τούτου, οι οργανώσεις Κάριτας ασχολούνται µε την παρακολούθηση της υλοποίησης της στρατηγικής Ευρώπη 2020 από τη σκοπιά της οργάνωσης σε συνεργασία µε τους ανθρώπους που βιώνουν τη φτώχεια, την ανεργία και άλλες µορφές κοινωνικού αποκλεισµού. Αυτά τα κύρια
συµπεράσµατα που προκύπτουν από τις παρατηρήσεις µας, έχουν παρουσιαστεί στην Έκθεση Σκιά 2012 της Caritas Europa στην οποία συνέβαλε η Κάριτας Ελλάς (δείτε τα κύρια ευρήµατα της έκθεσης στο συνηµµένο 2). Με αυτή την επιστολή της Κάριτας Ελλάς θα θέλαµε επίσης να επισηµάνουµε το ενδιαφέρον της συµµετέχοντας στη διαδικασία της διαβούλευσης του ΕΠΜ. Θα είµαστε ευγνώµονες να µοιραστείτε µαζί µας πληροφορίες σχετικά µε τα επόµενα στάδια της έγκρισης ΕΠΜ και θα χαρούµε να µας συµβουλευτείτε σε άλλες πρωτοβουλίες και νοµοθεσία για την αντιµετώπιση των κοινωνικών και εργασιακών θεµάτων. Σε περίπτωση που έχετε απορίες µην διστάσετε να επικοινωνήσετε µε τον κ. Νίκο Βουτσίνο, Πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής της Κάριτας Αθήνας-Προσφυγικό (τηλ. επικοινωνίας 6944321431/ e-mail: nikosvoutsinos@msn.com). Μπορείτε να βρείτε την αγγλική έκδοση του Europe 2020 Shadow Report και του Παραρτήµατος Countries Summary της Κάριτας Ευρώπης, στις διευθύνσεις: http://www.caritaseuropa.org/module/filelib/europe2020_shadowreport_final_print.pdf http://www.caritas-europa.org/module/filelib/2012caritaseuropasroneurope2020- Annexfinal.pdf και του Caritas Europa Crisis Report: The Impact of the European Crisis with special focus on Greece, Ireland, Italy, Portugal and Spain, στη διεύθυνση: http://www.caritas-europa.org/module/filelib/caritascrisisreport_web.pdf Με εκτίµηση, Ο Πρόεδρος π. Αντώνιος Βουτσίνος ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΣΚΙΑ (SHADOW Report) της ΚΑΡΙΤΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ. Όσον αφορά στο ποσοστό ανεργίας, αυτό διπλασιάστηκε από το 2006 (από 8,9% σε 17,7% το 2011). Η ανεργία έπληξε ειδικά τους νέους µε αύξηση στην οµάδα αυτή από το 2006 κατά 19,3 µονάδες φτάνοντας στο 44,4% το 2011. Είναι επίσης ανησυχητική η αύξηση του ποσοστού µακροχρόνια ανέργων στο 8.8%, το οποίο είναι διπλάσιο του µέσου όρου στην ΕΕ (4,1%). Οι µετανάστες επλήγησαν ιδιαίτερα από την ανεργία (ήταν οι πρώτοι που έχασαν τις δουλειές τους). Η κατάστασή τους σήµερα γίνεται δυσµενέστερη λόγω της ανόδου της ξενοφοβίας και του ρατσισµού, ενώ υπάρχει και ο κίνδυνος να απολέσουν την νόµιµη ιδιότητα του µετανάστη.. Τα προβλεπόµενα µέτρα και οι µεταρρυθµίσεις στοχεύουν κυρίως στη συµµόρφωση µε τους οικονοµικούς και δηµοσιονοµικούς όρους που επεβλήθησαν µέσω των Προγραµµάτων του ΔΝΤ/ΕΚΤ και δεν λαµβάνουν επαρκώς υπόψη τους την κοινωνική κατάσταση της χώρας ούτε υπάρχουν αρκετά µέτρα µε στόχο την µείωση της ανεργίας.
. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σε γενικές γραµµές η χώρα σηµείωσε βελτίωση σε σχέση και µε τους δύο εκπαιδευτικούς στόχους: το ποσοστό των µαθητών που εγκαταλείπει το σχολείο µειώθηκε από 15,5% το 2006 σε 13,1% το 2011, κατατάσσοντας την Ελλάδα κάτω από τον µέσο όρο της ΕΕ (13,5%). Παρά τη θεσµική προστασία, ο αριθµός των εργαζόµενων κατά τη διάρκεια της ηµέρας ανηλίκων ηλικίας 12-15 συνεχώς αυξάνει, ενώ αντίστοιχα αυξάνει ο αριθµός αυτών που παρακολουθούν εσπερινά σχολεία. Τα άτοµα µε αναπηρία έχουν ελεύθερη πρόσβαση στην εκπαίδευση. Παρά ταύτα κατά µέσο όρο µόνο 1 στα 10 ανάπηρα παιδιά φοιτούν σε δηµόσια σχολεία.. ΦΤΩΧΕΙΑ Το ποσοστό που αφορά άτοµα κοντά στα όρια της φτώχειας ή τον κοινωνικό αποκλεισµό παρουσίασε οριακή µείωση. Από 28.3% το 2007 µειώθηκε σε 27,6% το 2009, για να αυξηθεί εκ νέου ελαφρά το 2010 στο 27,7%. Εν τούτοις το ποσοστό αυτό είναι πολύ µεγαλύτερο από το µέσο όρο στην ΕΕ (23,4%). Η υλική στέρηση επίσης παρέµεινε στα επίπεδα του 11% περίπου για το χρονικό διάστηµα 2007 έως 2010, πάνω από τον µέσο όρο στην ΕΕ (8,1%). Το ποσοστό ανέργων αστέγων παρουσίασε µια µικρή µείωση από το 2007, από 8% σε 7,5% για το 2010. Όσο για τους εργαζόµενους σε καθεστώς φτώχειας, υπήρξε µια ελαφρά µείωση 0,5 µονάδα κατά την χρονική περίοδο 2007 έως 2010 (13,8%), πολύ µεγαλύτερη του µέσου όρου στην ΕΕ (8,4%). Τέλος η παιδική φτώχεια κατέγραψε µικρές αλλαγές µεταξύ 2007 (23,3%) και 2010 (23%).. Αν και οι επίσηµοι αριθµοί δεν δείχνουν δραµατικές αλλαγές σχετικά µε την κατάσταση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού, οι παράγοντες που επηρεάζουν την άνοδό τους εκτινάχθηκαν κατά τα δύο τελευταία έτη. Τα µέτρα δηµοσιονοµικής σταθερότητας πιθανότατα θα έχουν δυσµενές αντίκτυπο στους δείκτες φτώχειας και θα επιδεινώσουν την κατάσταση για τις οµάδες του πληθυσµού που βρίσκονται κοντά στο όριο της φτώχειας, αν και τα υπάρχοντα στοιχεία δεν απεικονίζουν επί του παρόντος κάτι τέτοιο. Αν και το ποσοστό των εργαζοµένων που διαβιώνουν σε καθεστώς φτώχειας µειώθηκε το 2010, για το 2011 προβλέπεται ότι θα σηµειώνεται αύξηση σύµφωνα µε τη κατηγορία ατόµων που έχουν πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες των ΜΚΟ. Η κατάσταση αυτή φέρνει έναν συνεχώς αυξανόµενο πληθυσµό παιδιών στο κατώφλι της φτώχειας, γεγονός που θα πρέπει να αντιµετωπιστεί επειγόντως. Τα µέτρα που προβλέπονται στο Εθνικό Πρόγραµµα Μεταρρυθµίσεων (ΕΠΜ) ενδέχεται να βοηθήσουν και να αναχαιτίσουν την άνοδο του δείκτη φτώχειας, αν και δίχως ισχυρή πολιτική βούληση και δέσµευση, καθώς και αλλαγή της προσέγγισης, δηλαδή από οικονοµικά σε κοινωνικά µέτρα, ο δείκτης δεν πρόκειται να σηµειώσει πτώση. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ
Ø Απασχόληση: Υιοθέτηση µεταρρυθµίσεων και µέτρων τα οποία θα µειώσουν αποτελεσµατικά την ανεργία και θα αυξήσουν το ποσοστό απασχόλησης, ειδικά στις πλέον ευάλωτες οµάδες (µετανάστες, άτοµα µε αναπηρίες και Ροµά). Ø Εκπαίδευση: Σχεδιασµός µιας εκπαιδευτικής στρατηγικής η οποία να τονίζει τα οφέλη µιας συνεκτικής στρατηγικής, να εστιάζει στο σηµαντικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών και η οποία µελλοντικά θα λειτουργήσει σαν ένα µέσο πρόληψης της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής και θα προωθήσει την συµµετοχή των πολιτών. Ø Φτώχεια: Υιοθέτηση εθνικών στρατηγικών, ώστε να αντιµετωπιστεί το πρόβληµα των εργαζοµένων που διαβιώνουν σε καθεστώς φτώχειας, καθώς και το ζήτηµα της παιδικής φτώχειας. ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Κύρια ευρήµατα Αν και δεν υπάρχουν επίσηµα στοιχεία για το 2011, οι αναλυτές και τα Κράτη- Μέλη προβλέπουν σοβαρή αύξηση στο ποσοστό της φτώχειας το περασµένο έτος, ιδίως σε χώρες που επηρεάζονται σοβαρά από κρίσεις χρέους και αναγκάζονται να δεχτούν πακέτα για δηµοσιονοµική διάσωση. Στις περισσότερες χώρες η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισµός είναι τα βασικά εµπόδια στην επίτευξη του στόχου: «Ευρώπη 2020: για µια ανάπτυξη που δεν θα αποκλείει κανέναν». Ενώ ήδη έχουν υλοποιηθεί κάποια θετικά µέτρα από αρκετά Κράτη-Μέλη, υπάρχει µικρή ή και καθόλου πρόοδος στις δεσµεύσεις των κυβερνήσεων, είτε όσον αφορά τους εθνικούς τους στόχους είτε όσον αφορά τα αποτελέσµατα. Σε πολλές χώρες έχουν οξυνθεί οι συνθήκες αυτές που επιδεινώνουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισµό. Παρά τα θετικά µέτρα που έχουν λάβει πολλά Κράτη-Μέλη, το αµετάβλητο ΑΕΠ και η ταχεία αύξηση της ανεργίας, καθώς και τα µέτρα δηµοσιονοµικής εξυγίανσης, ίσως έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη µείωση της φτώχειας και ίσως αυξήσουν τον κίνδυνο φτώχειας στο γενικό πληθυσµό, αφού σε πολλές χώρες τα µέτρα λιτότητας υπονοµεύουν τα συστήµατα κοινωνικής προστασίας ως αυτόµατους µηχανισµούς σταθεροποίησης και έχουν δραµατική επίδραση στους ανθρώπους κάτω από το όριο της φτώχειας, αυξάνοντας την ανισότητα και πυροδοτώντας νέους κινδύνους φτώχειας.. Όλες οι οργανώσεις-µέλη της Κάριτας εκφράζουν σοβαρή ανησυχία για τον αρνητικό τρόπο µε τον οποίο οι κοινωνικές µεταρρυθµίσεις επηρεάζουν την προστασία ευάλωτων ατόµων, άρα και τα κοινωνικά και ανθρώπινα δικαιώµατά τους...
Σύµφωνα µε τα στοιχεία που έχει συλλέξει η Κάριτας Ευρώπης και την εµπειρία των οργανώσεων µελών της, οι επίσηµες στατιστικές δεν αντανακλούν πάντα τις αρνητικές τάσεις στα ποσοστά φτώχειας που ισχύουν σε µερικές χώρες. Κάποιες πηγές στοιχείων ή στατιστικών είναι ελλιπείς ή παρωχηµένες, ενώ µερικές φορές δεν περιγράφουν τη συγκεκριµένη κατάσταση των πιο ευάλωτων οµάδων. Όσον αφορά τον τοµέα απασχόλησης, βασική µέριµνα των οργανώσεων- µελών είναι τα ποσοστά της φτώχειας των εργαζοµένων. Για παράδειγµα, οι µεταρρυθµίσεις στην αγορά εργασίας ορίζουν κοινωνικές πολιτικές, αλλά δεν συνεκτιµούν τους άλλους πυλώνες της κοινωνικής ένταξης. Ο ρόλος που µπορεί να παίξει η Κοινωνική Οικονοµία και ο µη κερδοσκοπικός τοµέας στην παροχή υπηρεσιών και στη δηµιουργία απασχόλησης για όλους, πρέπει να εξεταστεί καλύτερα στο πλαίσιο των Εθνικών Προγραµµάτων Μεταρρύθµισης. Όσον αφορά την εκπαίδευση φαίνεται ότι έχει σηµειωθεί σηµαντική πρόοδος στην υλοποίηση µέτρων για τη µείωση του ποσοστού εγκατάλειψης του σχολείου, µε θετικό αντίκτυπο. Όµως, τα µέλη της Κάριτας Ευρώπης ανησυχούν ότι αυτός ο δείκτης δε µετρά την ποιότητα της εκπαίδευσης. Άρα θα πρέπει να συµπληρωθεί και από άλλους δείκτες που θα µετρούν, πχ, τη σχολική αποτυχία. Σχετικά, οι πιο πολλές οργανώσεις-µέλη ανησυχούν για τις περικοπές κονδυλίων, συχνά πολύ σοβαρές, που επηρεάζουν αρνητικά την παροχή ποιοτικής παιδείας µε πρόσβαση απ όλους, ιδίως από παιδιά που κινδυνεύουν περισσότερο να εγκαταλείψουν νωρίς το σχολείο. Η µείωση της φτώχειας συνεχίζει να είναι η µέγιστη µέριµνα για τις περισσότερες οργανώσεις µέλη της Κάριτας. Τα ποσοστά παιδικής φτώχειας συνεχίζουν να αυξάνουν µε αποτέλεσµα τη µετάδοση της φτώχειας στους νέους (ηλικίες µεταξύ 18 και 25), όπου επίσης αυξάνει. Η απουσία σχηµάτων ελάχιστου εισοδήµατος σε κάποιες χώρες και πολιτικών ένταξης, στις περισσότερες οργανώσεις-µέλη, χειροτερεύει αυτή την κατάσταση. Βασικές συστάσεις Το 2011, η Συµπληρωµατική Έκθεση της Κάριτας Ευρώπης τόνισε ότι τα Εθνικά Προγράµµατα Μεταρρυθµίσεων (ΕΠΜ) εστίαζαν κυρίως στην οικονοµία, στις δηµοσιονοµικές ρυθµίσεις και στις δοµικές µεταρρυθµίσεις και έτειναν να αγνοούν τα κοινωνικά θέµατα. Προτάθηκε τα ΕΠΜ να γίνουν πιο πλήρη στους τοµείς της κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής προστασίας µε σαφέστερη εστίαση στο στόχο της µείωσης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού. Όσον αφορά τα περιεχόµενα της Ετήσιας Μελέτης Ανάπτυξης (AGS), το 2013 τα κράτη µέλη πρέπει να θέσουν ως προτεραιότητα: Να υιοθετήσουν και να υλοποιήσουν πολιτικές πολυδιάστατες, υπέρ των παιδιών και µε εστίαση στα δικαιώµατα, ώστε να αντιµετωπιστεί η παιδική και νεανική φτώχεια. Ειδικά, οι πολιτικές αυτές πρέπει να εστιάζουν σε παιδιά µε υψηλό κίνδυνο φτώχειας και στις οικογένειές τους, µε σκοπό να σπάσει ο κύκλος της φτώχειας και η µετάδοση µειονεκτηµάτων από γενιά σε γενιά, ιδίως στους νέους. Τα ΕΠΜ πρέπει να θέσουν ετήσιους στόχους αντιµετώπισης της παιδικής φτώχειας. Να αναγνωρίσουν τους τοµείς πρόνοιας και κοινωνικής οικονοµίας που µπορούν να ανοίξουν θέσεις εργασίας και να διευκολύνουν την αύξηση της
απασχόλησης, διασφαλίζοντας µεγαλύτερη παρουσία και στήριξη σε πρωτοβουλίες της Κοινωνικής Οικονοµίας και προώθηση της εργασίας σε υπηρεσίες πρόνοιας στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα 2014-2020 µε χρηµατοδότηση από το ΔΤ, λαµβάνοντας υπόψη και την προστιθέµενη αξία του µη κερδοσκοπικού τοµέα στην παροχή υπηρεσιών που θα είναι προσαρµοσµένες για τα ευάλωτα άτοµα. Να αντιµετωπίσουν το φαινόµενο της φτώχειας των εργαζοµένων στον κατακερµατισµένο χώρο εργασίας, βελτιώνοντας, προσαρµόζοντας και υλοποιώντας νοµοθετικές ρυθµίσεις και µέτρα µε στόχο την πάταξη της ευκαιριακής απασχόλησης και τη στήριξη της υψηλής ποιότητας στην εργασία. Να διασφαλίσουν σχήµατα ελάχιστου εισοδήµατος, που θα αναγνωρίζεται ως ένα βασικό δικαίωµα, ώστε να µειωθεί και να εκριζωθεί η σοβαρή φτώχεια και να παράσχει εγγυήσεις για αξιοπρεπή ζωή για όλους. Όσον αφορά την υλοποίηση της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» µε σκοπό την καλύτερη ενσωµάτωση της κοινωνικής συνιστώσας: Να δώσουν προτεραιότητα σε στόχους εξάλειψης της φτώχειας στην πολιτική ατζέντα Ευρώπη 2020 και στα ΕΠΜ αναζητώντας ισχυρότερη πολιτική στήριξη από τα Κράτη-Μέλη, µε την εγγύηση ότι οι στόχοι αυτοί είναι προτεραιότητες του Συµβουλίου και ότι τουλάχιστον 20% των ΕΔΤ επενδύονται σε δράσεις προαγωγής της κοινωνικής ένταξης και αντιµετώπισης της φτώχειας στη επόµενη προγραµµατική περίοδο των Διαρθρωτικών Ταµείων. Να υιοθετήσουν Επενδυτικά Προγράµµατα της ΕΕ, ώστε να ισορροπήσουν τις δηµοσιονοµικές προσαρµογές, µε δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας, µε προώθηση πρωτοβουλιών που ενδυναµώνουν τις επιχειρήσεις της Κοινωνικής Οικονοµίας και µε ενίσχυση του ρόλου του µη κερδοσκοπικού τοµέα στη δηµιουργία διαφόρων µορφών απασχόλησης για τους ανθρώπους που διατρέχουν τον κίνδυνο του κοινωνικού αποκλεισµού. ΕΥΡΩΠΗ 2020 ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Εξάµηνο και τις διαδικασίες διακυβέρνησης: Να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν µέτρα αντιρρόπησης των µεταρρυθµίσεων που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην προστασία των ευάλωτων ατόµων, ενισχύοντας τους πυλώνες του κοινωνικού µοντέλου της ΕΕ και εξισορροπώντας τις επιπτώσεις των δηµοσιονοµικών προσαρµογών. Να βελτιώσουν τη διαδικασία διακυβέρνησης τόσο των Εθνικών Προγραµµάτων Μεταρρύθµισης (ΕΜΠ) όσο και της Εθνικής Διαρθρωτικής Μεταρρύθµισης (ΕΔΜ), παρέχοντας καλύτερη ενηµέρωση και αυξάνοντας το επίπεδο της ποιότητας των διαβουλεύσεων µε την κοινωνία των πολιτών. Να βελτιώσουν τους µηχανισµούς παρακολούθησης, εδραιώνοντας ένα σύστηµα αξιολόγησης των στόχων µείωσης της φτώχειας και κοινωνικής ένταξης, στο ίδιο επίπεδο µε την εκτίµηση των µακρο-οικονοµικών στοιχείων που σχετίζονται µε το δηµοσιονοµικό προγραµµατισµό και τα κονδύλια του προϋπολογισµού. Αυτό απαιτεί την πιο λεπτοµερή αναθεώρηση της
διαδικασίας της ΕΔΜ σε όλο τον κύκλο της, ζητώντας από τα Κράτη-Μέλη λεπτοµερείς εκθέσεις σχετικά µε τα µέτρα που υλοποιούνται και την αποτελεσµατικότητά τους (ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση). Να βελτιώσουν την ποιότητα των διαθέσιµων πληροφοριών, συλλέγοντας και διαχέοντας επικαιροποιηµένα δεδοµένα και πλήρεις πηγές ενηµέρωσης, ώστε να αποτυπώνεται µε καλύτερο τρόπο η κατάσταση που επικρατεί στο θέµα της κοινωνικής ένταξης. κάριτας ελλάς Μπορείτε να βρείτε την αγγλική έκδοση του Europe 2020 Shadow Report και του Παραρτήµατος Countries Summary καθώς και του Caritas Europa Crisis Report: The Impact of the European Crisis with special focus on Greece, Ireland, Italy, Portugal and Spain, στις διευθύνσεις: http://www.caritaseuropa.org/module/filelib/europe2020_shadowreport_final_print.pdf http://www.caritas-europa.org/module/filelib/2012caritaseuropasroneurope2020- Annexfinal.pdf http://www.caritas-europa.org/module/filelib/caritascrisisreport_web.pdf