Στο κείµενο µε τίτλο δηµοσιογραφία και πολιτική θίγεται το θέµα της υπονόµευσης της έγκριτης ενηµέρωσης για πολιτικά θέµατα που διαπιστώνεται στην εποχή µας. Συγκεκριµένα υποστηρίζεται ότι οι σύγχρονες συνθήκες ψυχαγωγίας έχουν αντικαταστήσει την σοβαρή και αντικειµενική πληροφόρηση για τις πολιτικές εξελίξεις µε µια εύπεπτη µορφή αλλοτριωµένης ενηµέρωσης σε οικουµενική κλίµακα. Οι συνθήκες αυτές δηµιούργησαν µια νέα κατηγορία προβαλλόµενων συµµετεχόντων σε τηλεοπτικές συζητήσεις, γνωστούς ως panelists, οι οποίοι πρέπει να εµφανίζουν συγκεκριµένα χαρακτηριστικά. Ωστόσο, επισηµαίνεται από το συγγραφέα ότι η χειραγώγηση αυτών των προσώπων από την κηδεµονευτική τακτική των δηµοσιογράφων σε συνδυασµό µε την ετεροκατεύθυνση που προωθούν οι τελευταίοι πλήττουν την πληροφόρηση και διαµορφώνουν την κοινή γνώµη κατά το δοκούν. Β1. Μια προσεκτική µατιά θα ήταν αρκετή για να αντιληφθούµε τους στόχους και σκοπούς των δηµοσιογράφων όσον αφορά την διαχείριση του διαλόγου. Αρχικά είναι γνωστό ότι η βασική απειλή των ΜΜΕ είναι η βασική πλήξη του τηλεθεατή. Για τον λόγο αυτό οι δηµοσιογράφοι αναλαµβάνουν να διασκεδάσουν το κοινό µέσα από ένα διάλογο ανούσιων πληροφοριών. Συνοµιλητές λαµβάνουν µέρος στις συζητήσεις µε την προϋπόθεση οι απαντήσεις τους να περιλαµβάνουν κάθε είδους θέµα ακόµη κι αυτών που θεωρούνται γελοία ή σκανδαλώδη. Συνεπώς χάνεται και θυσιάζεται στον βωµό της τηλεθέασης η αντικειµενική πληροφόρηση και οι θεατές αποπροσανατολίζονται ενώ η δηµιουργία κοινής γνώµης παρουσιάζεται ουτοπική. Β2α) Θεµατική πρόταση: «Για να κατανοήσουµε πραγµατικά τι λέγεται και, κυρίως, τι δε λέγεται σ αυτές τις εικονικές ανταλλαγές απόψεων, θα έπρεπε να αναλυθούν λεπτοµερειακά οι όροι επιλογής εκείνων που στις Η.Π.Α αποκαλούνται panelists.» Σχόλια : Αυτοί θα πρέπει better off you are). Κατακλείδα : δεν υπάρχει. Τρόπος ανάπτυξης : ιαίρεση : Για να κατανοήσουµε προσοδοφόρων διαλέξεων κτλ. Παραδείγµατα: Στις Η.Π.Α. the better off you are).
β): «Μέσα σε µια σφαίρα, την οποία κυριαρχεί ο φόβος της πλήξης και το άγχος της διασκέδασης µε οποιοδήποτε τίµηµα, η πολιτική είναι καταδικασµένη να εµφανίζεται σαν ένα άχαρο θέµα» και «Επίσης θα πρέπει να είναι έτοιµοι για όλα, δηλαδή για όλες τις υποχωρήσεις (όσον αφορά το θέµα, τους άλλους συµµετέχοντες κτλ.), για όλους του συµβιβασµούς και για όλες τις παραχωρήσεις, προκειµένου να συµµετάσχουν και να εξασφαλιστούν έτσι τα άµεσα και έµµεσα οφέλη που επιφυλάσσονται από τη «διασηµότητα στα-µέσα-ενηµέρωσης», κύρος στα ειδησεογραφικά όργανα, προσκλήσεις για την παροχή προσοδοφόρων διαλέξεων κτλ.» Β3. α) τίµηµα αντίτιµο, κόστος εικονικές φασµατικές, πλασµατικές διαθέσιµοι πρόθυµοι προσοδοφόρων επικερδών, λυσιτελών πρόθεση σκοπός, προορισµός αντιπαράθεσης διαφωνίας, διχογνωµίας β) των παρενθέσεων Οι παρενθέσεις διευκρινίζουν, αποσαφηνίζουν, συµπληρώνουν, αναλύουν όσα έχει αναφέρει ο συγγραφέας. Βοηθούν να αποφευχθεί η σύγχυση του αναγνώστη και δίνουν ποικιλία στο λόγο που αποκτά προφορικότητα, καθώς ο συγγραφέας εκλαϊκεύει τα λεγόµενα του. Η τελευταία παρένθεση περιέχει µια παραποµπή ενός αξιώµατος των Η.Π.Α. µε την οποία προσδίδεται εγκυρότητα στο κείµενο. ρόλος των εισαγωγικών : «διασηµότητα στα-µέσα-ενηµέρωσης» Χρησιµοποιούνται για να προσδώσουν ειρωνικό τόνο και ως ειδική ορολογία.
«The less you know, the better off you are» Χρησιµοποιούνται για να προσδώσουν έµφαση, αφού µεταφέρεται αυτούσια το αξίωµα των Η.Π.Α. Γ. Αίτια µη σωστής λειτουργίας των Μ.Μ.Ε. Ανταγωνισµός µεταξύ των ΜΜΕ που συχνά γίνεται αθέµιτος. (Ειδησεοθηρία - στόχος η πρωτιά στην προβολή της είδησης.) Προσωπικές φιλοδοξίες των δηµοσιογράφων, φανατισµός κ.λπ. Ύπουλοι µηχανισµοί π.χ. ωραιοποίηση, πλύση εγκεφάλου, εικόνα, ήχος, κίνηση, κινδυνολογία, µεγάλα γράµµατα κ.λπ. που χρησιµοποιούν τα ΜΜΕ και παρασύρουν τους δέκτες. Εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιµοτήτων (ιδεολογική εξάρτηση των ΜΜΕ). Τα ΜΜΕ γίνονται τα ίδια ιδεολογία αντί να είναι κανάλια ιδεολογιών. Παραπληροφορούν, προπαγανδίζουν κ.λπ. Προώθηση οικονοµικών συµφερόντων: Τα ΜΜΕ έχουν µετατραπεί σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις και θυσιάζουν στο όνοµα του κέρδους την ποιότητα της πληροφόρησης. Μηχανισµοί ωραιοποίησης, πλύσης εγκεφάλου, τεχνικές επηρεασµού, ύπουλες µέθοδοι προπαγάνδας. Εξυπηρέτηση κοµµατικών συµφερόντων - φιλοδοξίες πολιτικών και έλλειψη ανάλογου ήθους από µέρους τους - στυγνός επαγγελµατισµός χωρίς συναίσθηση του λειτουργήµατος που επιτελούν. Πολιτικός φανατισµός - κοµµατικός ρατσισµός - κοινωνικές προκαταλήψεις. Εµπορευµατοποίηση των ΜΜΕ - αναγωγή τους σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις µε προτεραιότητα το υλικό κέρδος και όχι την ποιότητα της πληροφόρησης. Κρίση αξιών - εποχή ηθικής ρευστότητας - έλλειψη ηθικών αναστολών. Έλλειψη παιδείας, εσωτερικό κενό, ανασφάλειες, συµπλέγµατα, εγωκεντρικές τάσεις, επικράτηση ατοµικιστικού πνεύµατοςκρίση σχέσεων-αστικοποιηµένες κοινωνίες - έλλειψη σεβασµού στο συνάνθρωπο. Επικράτηση στείρας τεχνοκρατικής αντίληψης, θεοποίηση της τεχνολογίας. Στα πλαίσια της ηθικοπνευµατικής κρίσης που επέρχεται, παρατηρείται έλλειψη ενδιαφέροντος για πολύπλευρη ενηµέρωση. Μην έχοντας συγκροτηµένη άποψη για τα τεκταινόµενα ο πολίτης, είναι πολύ ευκολότερο να παραπληροφορηθεί.
Στροφή στο χρήµα και την υπερκατανάλωση-αδιαφορία για τις πολιτικοκοινωνικές εξελίξεις. Συνθετότητα - πολυπλοκότητα σηµερινών κοινωνιών. Πολλοί και αλληλοσυγκρουόµενοι οι ρόλοι που επιτελεί ο σύγχρονος άνθρωπος, πολλαπλά τα µηνύµατα που χρειάζεται ν` αφοµοιωθούν, γρήγοροι οι ρυθµοί εκτύλιξης των γεγονότων - ραγδαίες οι αλλαγές, υπεραυξηµένες οι ανάγκες και οι απαιτήσεις. Εποµένως, δεν υπάρχει ούτε ελεύθερος χρόνος αλλά ούτε διάθεση, στις περισσότερες περιπτώσεις, για ενασχόληση του µέσου πολίτη µε τα κοινά. Είναι σαφώς ευκολότερο να διαστρεβλωθεί γι` αυτόν η αλήθεια. Απουσία µελέτης - παράδοση του ατόµου στην εντυπωσιακή και «εύπεπτη πληροφόρηση» που δεν απαιτεί πνευµατική κόπωση, βαθύ προβληµατισµό και αναζήτηση της αλήθειας. Ιδεολογική σύγχυση της εποχής µας - κενό ιδεολογίας και απουσία νέων φιλοσοφικών συστηµάτων, νέων κοινωνικοπολιτικών τάσεων κ.λπ. Όλα αυτά απευαισθητοποιούν το σύγχρονο πολίτη και γίνεται πιο επιρρεπής στην παραπληροφόρηση, γιατί δεν έχει το απαιτούµενο ιδεολογικό υπόβαθρο. Χρησιµοποιούνται συνήθως έντεχνοι - ύπουλοι µηχανισµοί (π.χ. ωραιοποίηση. πλύση εγκεφάλου κ.λπ.) οπότε είναι πιο εύκολο να παρασυρθεί ο κόσµος. Ευθύνη δηµοσιογράφων : Να διαθέτει και γενικότερη παιδεία και ειδική γνώση σε σχέση µε το αντικείµενο για το οποίο ενηµερώνει. Να ενηµερώνει έγκαιρα και έγκυρα, γιατί οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Να διακρίνει την είδηση από το σχόλιο. Να τεκµηριώνει τις απόψεις του µε τα κατάλληλα επιχειρήµατα. Να σέβεται τη νοηµοσύνη, την αισθητική και την προσωπικότητα του δέκτη. Να µην οδηγείται στην σκανδαλοθηρία και να σέβεται την προσωπική ζωή των ατόµων. Να είναι απαλλαγµένος από φανατισµό, σκοπιµότητες και εµπάθειες-προκαταλήψεις. Να τηρεί τον κώδικα επαγγελµατικής δεοντολογίας. Να είναι άνθρωπος µε ήθος, υψηλό αίσθηµα ευθύνης και συναίσθηση πως επιτελεί λειτούργηµα. Να αντιλαµβάνεται το ρόλο του ως πνευµατικού ανθρώπου που δρα διαφωτιστικά για το κοινωνικό σύνολο.
Να έχει αγάπη για το επάγγελµα, να υπηρετεί την ελεύθερη έκφραση, τη δηµοκρατία και το διάλογο. Να µην οδηγείται στην απεραντολογία και την ανούσια φλυαρία. Να δίνει έµφαση και προτεραιότητα στα σοβαρά ζητήµατα. ΜΜΕ: Σκοπός τους πρέπει να είναι η απρόσκοπτη ενηµέρωση, ο σεβασµός στον πολίτη, η αντικειµενική πληροφόρηση, χωρίς τάσεις υπερδιόγκωσης και εντυπωσιασµού. Όταν οι λειτουργοί των ΜΜΕ προβούν σε αυτοανάλυση, τότε θα υλοποιηθεί ο στόχος τους και έτσι δε θα αποτελούν πια την ίδια ιδεολογία, αλλά θα είναι ατραποί ιδεολογίας, βήµα πραγµατικής ελευθεροτυπίας, άρα δε θα παραπληροφορούν. Χρειάζεται επίσης διάκριση είδησης -σχολίου, απαλλαγή από προκαταλήψεις και φανατισµό, ήθος κι υπευθυνότητα απ τους δηµοσιογράφους και τήρηση από µέρους τους του κώδικα επαγγελµατικής δεοντολογίας. Ευθύνη δέκτη : Να κρίνει και ν αξιολογεί τα µηνύµατα, να βρίσκεται δηλαδή σε διαρκή επαγρύπνηση. Να ενηµερώνεται από πολλές πηγές, ώστε να έχει διασταυρωµένη πληροφόρηση. Να διαθέτει ο καθένας κοινωνικοπολιτική συνείδηση, ώστε να συµµετέχει στα κοινά διαµορφώνοντας άποψη, για να µη µετατρέπεται σε τυφλό αποδέκτη µηνυµάτων. Προάσπιση της υγιούς δηµοκρατίας. Ελεύθερη διακίνηση ιδεών- πλουραλισµός. Απέναντι στη δολιότητα των σύγχρονων µηχανισµών εξανδραποδισµού ο άνθρωπος πρέπει να αντιπαραθέσει: Την κριτική του δύναµη, την αµφιβολία και τη διαρκή πνευµατική του εγρήγορση. Την πίστη του σε δηµοκρατικούς θεσµούς, σε φιλελεύθερες αρχές, και ηθικές αξίες οι οποίες, αν αποτελούν γνώµονα των αποφάσεων και των ενεργειών του, τον βοηθούν να αντιστέκεται στην προπαγάνδα και τον προστατεύουν από αυτήν. Την ευψυχία, την εγκράτεια. Έτσι, θα προστατεύσει εκείνο το οποίο στοχεύουν οι σύγχρονες µορφές δουλείας, την πνευµατική και ψυχική ακεραιότητα του.