TEI ΛΑΡΙΣΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ

TEI ΛΑΡΙΣΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ ΛΑΡΙΣΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2008

ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α Επιστηµονικός Υπεύθυνος & Υπεύθυνος Συντονισµού Έρευνας Επιστηµονικός Σύµβουλος Επιστηµονικός Συνεργάτης Τεχνική Υποστήριξη και Επεξεργασία Στοιχείων Οµάδα Συντονισµού και Συγγραφής Υποστήριξη Καταχώρησης Ερωτηµατολογίων Οµάδα Συνεντευκτών ρ. Άγγελος Τζαχάνης Επιστηµονικός Υπεύθυνος, Γραφείου ιασύνδεσης Καθηγητής Τµήµατος Μηχανολογίας ρ. Πλαγεράς Παναγιώτης Καθηγητής Τµήµατος Ιατρικών Εργαστηρίων ρ. Παναγιώτης Τριβέλλας Αναπληρωτής Καθηγητής Τµήµατος Λογιστικής Στελέχη Γραφείου ιασύνδεσης ΤΕΙ Λάρισας Αρσενίου Χρυσή Τέγου Αθηνά Τσακιστάρα Κατερίνα Τζήκα Κατερίνα ιοικητικοί Υπάλληλοι ΤΕΙ Λάρισας Καρατάσιου Μαρία Κυρίτση Μαρία Μαρσιώτη Μαρία Φοιτητές ΤΕΙ Λάρισας Αποστολίδης Γεώργιος Σκριµπώνη Ευτυχία Τριανταφυλλίδου Μαρία ii

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η µελέτη έρευνα «Επαγγελµατική Αποκατάσταση των Αποφοίτων του ΤΕΙ Λάρισας εκπονήθηκε µέσω του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ και της Οριζόντιας ράσης των Γραφείων ιασύνδεσης Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων, µε στόχο την καταγραφή της απορροφητικότητας των αποφοίτων και τη διερεύνηση της σχέσης µεταξύ τεχνολογικής εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας. Οι πληροφορίες που αντλήθηκαν περιλαµβάνουν στοιχεία αποκατάστασης, συνάφεια αντικειµένου σπουδών και εργασίας, χρονικό διάστηµα απασχόλησης ή ανεργίας, επιπλέον σπουδές, βαθµός ικανοποίησης από τις σπουδές κ.α. Η ποσοτική έρευνα πραγµατοποιήθηκε σε απόφοιτους όλων των τµηµάτων του ΤΕΙ Λάρισας µε δοµηµένο ερωτηµατολόγιο µέσω τηλεφωνικών και ηλεκτρονικών συνεντεύξεων. Η απορροφητικότητα των αποφοίτων των Ιδρυµάτων στην αγορά εργασίας µε τη διενέργεια αντίστοιχων µελετών εξελίχθηκε σε µία από τις πλέον σηµαντικές αρµοδιότητες των γραφείων διασύνδεσης. Στα γραφεία αυτά πάντως οι φοιτητές µπορούν να βρουν συγκεκριµένες πληροφορίες για θέσεις εργασίας, για µεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, για νέα επαγγέλµατα, για την πραγµατοποίηση πρακτικής εξάσκησης, για προγράµµατα κινητικότητας φοιτητών και αποφοίτων στην Ευρώπη κτλ. Ελπίζω, ότι τόσο τα πορίσµατα αυτής της µελέτης έρευνας, όσο και των αντιστοίχων πρωτογενών µελετών των λοιπών Ιδρυµάτων, θα συµβάλλουν στην συνολική παρακολούθηση της επαγγελµατικής πορείας των αποφοίτων όλης της χώρας µέσω της ολοκλήρωσης µιας συγκριτικής µελέτης και της ανάπτυξης ενός ολοκληρωµένου πληροφορικού συστήµατος ικανού να συνδέσει ηλεκτρονικά όλα τα γραφεία διασύνδεσης των ΤΕΙ της χώρας, δηµιουργώντας ένα δίκτυο πληροφοριών που θα εξυπηρετεί τους αποφοίτους στην αναζήτηση εργασίας, µε βάση τις σπουδές τους και τα προσόντα τους. Τέλος, στο σηµείο αυτό, θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους συνέβαλαν στην επιτυχή ολοκλήρωση αυτής της έρευνας, ειδικότερα δε τους συναδέλφους καθηγητές, τα στελέχη του γραφείου διασύνδεσης και τους σπουδαστές που συµµετείχαν στη συγκέντρωση των πρωτογενών στοιχείων. Λάρισα, Ιούνιος 2008 Ο συντονιστής της µελέτης Καθ. ρ. Α. Τζαχάνης iii

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ...1 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...1 1.1. Γενικά...1 1.2. Επαγγελµατική Αποκατάσταση Αποφοίτων ΤΕΙ....3 1.3. Η παρούσα έρευνα αποφοίτων Τµηµατωντου ΤΕΙ Λάρισας...4 2. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ...6 2.1 Μεθοδολογία της έρευνας...6 3. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ...9 3.1 Προσωπικά Στοιχεία Αποφοίτων...9 3.1.1 Φύλο...9 3.1.2 Ηλικία...10 3.1.3 Γεωγραφική Κατανοµή...11 3.1.4 Έτος αποφοίτησης...12 3.2.1 Σειρά προτίµησης...13 3.2.2 Μεταπτυχιακές σπουδές...14 3.2.3 Γνώση Ξένων γλωσσών...16 3.2 Στοιχεία Απασχόλησης...16 3.3.1 Μορφές απασχόλησης...16 3.3.2 Μηνιαίο Εισόδηµα...18 3.2.2 ιάρκεια σπουδών...21 3.3.4 Σύνδεση δεξιοτήτων και γνώσεων µε την εργασία...22 3.3.5 Πηγές προσέλκυσης για εύρεση εργασίας...24 3.3.6 Ικανοποίηση από την εργασία και ατοµική απόδοση...25 3.4 ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ...26 3.5 ΑΝΕΡΓΟΙ...26 3.6 ΑΕΡΓΟΙ...26 iv

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Γενικά Στον κόσµο της σηµερινής εποχής που αλλάζει µε ραγδαία ταχύτητα, οι προβλέψεις για το «τι µέλλει γενέσθαι» στην αγορά εργασίας σε σχέση µε τις προοπτικές των επαγγελµάτων, αποτελούν κεντρικό ζήτηµα προβληµατισµού και επιστηµονικής ενασχόλησης που ενδιαφέρει ιδιαίτερα όχι µόνο τον επαγγελµατικό προσανατολισµό των νέων αλλά και τη βιωσιµότητα των τµηµάτων των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων. Είναι γεγονός ότι οι επικείµενες αναδιαρθρώσεις στην Παιδεία (Αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγµατος, «αξιολόγηση ιδρυµάτων», καθιέρωση του συστήµατος µεταφοράς και συσσώρευσης πιστωτικών µονάδων (ECTS) και του συµπληρώµατος διπλώµατος (Diploma Supplement), αναγνώριση κολλεγίων και ΚΕΣ), προφανώς στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής οικονοµίας, ώστε να γίνει πιο ανταγωνιστική µέχρι το 2010 και από όσο φαίνεται η παιδεία θα πρέπει να υπηρετεί το σκοπό αυτό. Είναι επίσης γεγονός ότι τελευταία γίνεται πολύς λόγος ότι οδεύουµε προς την λεγόµενη «Κοινωνία της Γνώσης» και την «Οικονοµία της Γνώσης», όπου η γνώση καθίσταται απόλυτα αναγκαία αλλά όχι απόλυτα ικανή στο πλαίσιο του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος- να εξασφαλίσει στους νέους µια θέση εργασίας. Η άποψη αυτή ενισχύεται και από την µεγάλη αύξηση της ζήτησης και της συµµετοχής των νέων και όχι µόνο- αποφοίτων σε µεταπτυχιακές σπουδές κάθε επιπέδου (κατάρτισης, ειδίκευσης ή ακαδηµαϊκού). Άλλωστε και τα Ινστιτούτα δια Βίου Εκπαίδευσης στα Ιδρύµατα γι αυτό το σκοπό δηµιουργήθηκαν. Στο χώρο της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης οι εξελίξεις που σηµειώθηκαν τα τελευταία χρόνια µπορεί να χαρακτηριστούν σηµαντικές αλλά και δυσοίωνες. Οι χαρακτηρισµοί αυτοί οφείλονται κυρίως στους παρακάτω παράγοντες:

Τις επιπτώσεις από την «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ. Την έλλειψη ορθολογικού σχεδιασµού ως προς την διεύρυνση των τµηµάτων και ως προς το µέλλον των πτυχιούχων. Η απόφαση για τη δηµιουργία ενός τµήµατος ειδικότερα δεν πρέπει να στηρίζεται είτε σε καθαρό µιµητισµό είτε στην ικανοποίηση επιθυµιών και αναγκών της τοπικής κοινωνίας της έδρας του, αλλά να βασίζεται σε κριτήρια που θα έχουν µελετηθεί αρκετά πριν από τη σύνταξη και υποβολή της σχετικής πρότασης, όπως: Ακαδηµαϊκότητα του τµήµατος (Με βάση συγκριτικά στοιχεία οµοειδών τµηµάτων αντιστοίχου επιπέδου του Ευρωπαϊκού χώρου και όχι µόνο). ιακριτότητα από τον Πανεπιστηµιακό τοµέα ( Στη βάση του Γερµανικού µοντέλου δίπολου Πανεπιστηµίου Fachhochschule που λειτουργεί αρµονικά από τις αρχές της δεκαετίας του 70). Επαγγελµατική προοπτική των πτυχιούχων. Η συνεχής παρακολούθηση της εξέλιξης των αποφοίτων, µετά την απόκτηση του πρώτου πτυχίου, µε βασικούς άξονες την απορρόφησή τους από την αγορά εργασίας και τις µεταπτυχιακές σπουδές πρέπει να αποτελεί ένα βασικό µέρος των ευρύτερων στόχων ενός Ιδρύµατος. Ειδικότερα, µεταξύ των κριτηρίων που κατάρτισε η Αρχή ιασφάλισης Ποιότητας (Α. Ι.Π), για την εσωτερική αξιολόγηση Πανεπιστηµίων και ΤΕΙ υπάρχει και το εξής: Υπάρχει αποτελεσµατική διαδικασία παρακολούθησης της επαγγελµατικής εξέλιξης των αποφοίτων; Πώς χρησιµοποιούνται τα αποτελέσµατα της; Το κριτήριο αυτό επιδιώκει να µεταθέσει τις ευθύνες για την ανεργία των αποφοίτων στα Ιδρύµατα και να απαλλάξει στη συνείδηση της κοινωνίας την πολιτική ευθύνη του ΥΠΕΠΘ σχετικά µε τα όσα αναφέρονται πιο πάνω. Με τον τρόπο αυτό προσπαθεί να εξαναγκάσει τα ιδρύµατα, προκειµένου να πετύχουν µια καλή αξιολογική κατάταξη, να καταρτίζουν και να αναπροσαρµόζουν τα προγράµµατα σπουδών, όχι µε βάση τις ανάγκες του επιστηµονικού πεδίου που θεραπεύουν, αλλά µε βάση τις εφήµερες ανάγκες της αγοράς, προκειµένου να επιτυγχάνουν καλύτερη επαγγελµατική απορροφητικότητα των αποφοίτων. Έτσι λοιπόν οι ανάγκες της 2

αγοράς µπορεί να µετατρέψουν σταδιακά τα περισσότερα ΑΕΙ σε κέντρα µετάδοσης άµεσα χρηστικών και εφήµερων γνώσεων και να τα µετατρέψουν σε κέντρα κατάρτισης. Μήπως η προβολή της «αξιολόγησης» Παν/µίων και ΤΕΙ ως µοχλού αποτίµησης και διασφάλισης της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης είναι πλήρως αποπροσανατολιστική; Μήπως στην πραγµατικότητα επιδιώκεται να χρησιµοποιηθεί ως µοχλός εξαναγκασµού των Πανεπιστηµίων να λειτουργήσουν µε ιδιωτικοοικονοµικά - κερδοσκοπικά κριτήρια; 1.2. Επαγγελµατική Αποκατάσταση Αποφοίτων ΤΕΙ. Η απορροφητικότητα των αποφοίτων στην αγορά εργασίας µε τη διενέργεια αντίστοιχων µελετών εντάχθηκε µεταξύ άλλων στις αρµοδιότητες των Γραφείων ιασύνδεσης (Γ ) και της Οριζόντιας ράσης (Ο ) των Ιδρυµάτων. Στα γραφεία αυτά πάντως ο φοιτητής µπορεί να βρει συγκεκριµένες πληροφορίες για θέσεις εργασίας, για µεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, για νέα επαγγέλµατα, για την πραγµατοποίηση πρακτικής εξάσκησης, για προγράµµατα κινητικότητας φοιτητών και αποφοίτων στην Ευρώπη κτλ. Στην Ο ανατέθηκε επίσης από το 2000 -χωρίς µέχρι σήµερα αποτέλεσµα- η αρµοδιότητα και ευθύνη για την εγκατάσταση ενός ολοκληρωµένου πληροφορικού συστήµατος που θα συνδέσει ηλεκτρονικά όλα τα γραφεία διασύνδεσης των ΤΕΙ της χώρας, δηµιουργώντας ένα δίκτυο πληροφοριών που θα εξυπηρετεί τους αποφοίτους στην αναζήτηση εργασίας, µε βάση τις σπουδές τους και τα προσόντα τους. Μελέτες-έρευνες µε στόχο τη διερεύνηση θεµάτων σχετικά µε τη θέση των ΤΕΙ στην Ελληνική οικονοµία και κοινωνία δροµολογήθηκαν αρχικά από το 1994 µέσω του Ινστιτούτου Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Ι.Τ.Ε), συµβουλευτικού οργάνου του ΥΠΕΠΘ. Ειδικότερα, η µελέτη-έρευνα «Τεχνολογική Εκπαίδευση και Αγορά Εργασίας» που εκπονήθηκε το 1996 από το ΙΤΕ, αφορούσε σε µια σειρά σηµαντικών θεµάτων σε σχέση µε την εκπλήρωση του σκοπού ίδρυσης και λειτουργίας των ΤΕΙ, όπως αυτός αναφέρεται στον θεσµικό τους νόµο 1404/83 [1]. Ως αντικείµενο της µελέτης αυτής καθορίστηκαν ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία, όπως: Η καταγραφή της ζήτησης των συγκεκριµένων ειδικοτήτων των τµηµάτων ΤΕΙ σε σχέση µε τον αριθµό εισακτέων, αλλά και η εξαγωγή συµπερασµάτων εάν τα τµήµατα ειδικοτήτων καλύπτουν πραγµατικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, η 3

συµµετοχή αποφοίτων στην παραγωγική διαδικασία και η εικόνα που παρουσιάζει η σύνδεση των ΤΕΙ µε την παραγωγή [1]. Στο ΤΕΙ Λάρισας η πρώτη µελέτη-έρευνα σχετικά µε την έλλειψη ειδικοτήτων στην περιφέρεια Θεσσαλίας εκπονήθηκε το 1994-95 από το Γραφείο Σταδιοδροµίας σε συνεργασία µε την Νοµαρχία Λάρισας [2]. Τα αποτελέσµατα της έρευνας αυτής χρησιµοποίησε αργότερα η Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση για την µελέτη σκοπιµότητας ίδρυσης Κέντρου Επαγγελµατικής Κατάρτισης στο νοµό και την υποβολή σχετικής πρότασης. Στη συνέχεια το 2006, το ΤΕΙ Λάρισας για λογαριασµό του Γραφείου ιασύνδεσης µετά από διαγωνισµό, ανέθεσε στην εταιρία METRISSIS S.A. την έρευνα απορρόφησης στην αγορά εργασίας 11 ειδικοτήτων των αποφοίτων των ετών 1997-2004 του ΤΕΙ Λάρισας [3]. Η µελέτη αυτή εξέτασε έστω στοιχειωδώς το βαθµό και την ποιότητα επαγγελµατικής ένταξης των πτυχιούχων 3-10 έτη µετά την αποφοίτηση, τη διαδικασία µετάβασης των ενεργών πτυχιούχων από το ΤΕΙ στη σηµερινή τους εργασία, καθώς και τις εµπειρίες εργασίας όσων την στη διάρκεια της έρευνας βρέθηκαν να είναι άνεργοι ή ανενεργοί. Παρόµοιες πρωτογενείς µελέτες εκπονήθηκαν και από τα περισσότερα Γραφεία ιασύνδεσης των ΤΕΙ αλλά και των Πανεπιστηµίων [6,7,8]. Η Οριζόντια ράση των Γ ΤΕΙ έχει σήµερα την αρµοδιότητα αλλά και ευθύνη να συγκεντρώσει τα στοιχεία όλων των πρωτογενών µελετών των ιδρυµάτων εις τρόπον ώστε να εκπονηθεί µια συγκριτική µελέτη απορροφητικότητας ειδικοτήτων ΤΕΙ σε επίπεδο επικράτειας. 1.3. Η παρούσα έρευνα αποφοίτων Τµηµάτων του ΤΕΙ Λάρισας Η παρούσα έρευνα επαγγελµατικής αποκατάστασης των αποφοίτων του ΤΕΙ Λάρισας στην αγορά εργασίας, αφορά στους αποφοίτους 15τµηµάτων του ιδρύµατος µετά την αποφοίτησή τους. Η έρευνα πεδίου διεξήχθη µεταξύ 01/04/2007 µέχρι το τέλος του έργου «Γραφείο ιασύνδεσης ΤΕΙ Λάρισας Β Φάση» δηλαδή 30/06/2008. Για την άντληση των στοιχείων επικοινωνίας µε τους αποφοίτους, χρησιµοποιήθηκαν η Βάση εδοµένων που τηρείται στο Γραφείο ιασύνδεσης του ΤΕΙ-Λάρισας και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις οι βάσεις των ανάλογων γραµµατειών. 4

Έγινε εξαγωγή των δεδοµένων των αποφοίτων των ετών 2005, 2006 και 2007 και των 15 τµηµάτων σε αρχείο Microsoft Excel και οι συνεντεύξεις πραγµατοποιήθηκαν από (3) τρεις φοιτητές. Το δείγµα αποτελεί το 10% του υπό µελέτη πληθυσµού, η διάρθρωση του οποίου παρουσιάζεται στη συνέχεια. 5

2. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ 2.1 Μεθοδολογία της έρευνας Στην ενότητα αυτή, αναλύεται εκτενώς η µεθοδολογία που χρησιµοποιήθηκε για τη διενέργεια της µελέτης. Τα στοιχεία των αποφοίτων που χρησιµοποιήθηκαν, αντλήθηκαν τόσο από την ηλεκτρονική βάση που διατηρεί το Γραφείο ιασύνδεσης όσο και από βάση δεδοµένων που διατηρείται σε όλες τις Γραµµατείες των τµηµάτων του ΤΕΙ Λάρισας. Ως εκ τούτου, έγινε εξαγωγή των δεδοµένων όλων των αποφοίτων που έχουν αποφοιτήσει και από τα 13 τµήµατα του ΤΕΙ Λάρισας µεταξύ των ετών 2005 και 2007. Ο συνολικός πληθυσµός αποφοίτων του ΤΕΙ Λάρισας για τα προαναφερόµενα έτη είναι 4780 πτυχιούχοι. Το δείγµα της έρευνας αντιπροσωπεύεται από το 10% του πληθυσµού, δηλαδή 478 πτυχιούχους. Στη συνέχεια πραγµατοποιήθηκε στρωµατοποίηση των δεδοµένων ανά τµήµα, έτος και φύλο και σε κάθε στρώµα αναδιατάχθηκαν µε τυχαίο τρόπο. Στη µελέτη συµµετείχαν όλα τα τµήµατα του ΤΕΙ Λάρισας και του Παραρτήµατος Καρδίτσας και είναι τα ακόλουθα: ΤΜΗΜΑ ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* ΚΩ ΙΚΟΠΟΙΗΣΗ EXCELL DAS DDE DE FP GMA HL IE LG MHX 6

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 1 NOS PEY PL TE ZP ΤΧΕ Έπειτα, αξιοποιήθηκε ερωτηµατολόγιο που καταρτίστηκε από την πιλοτική µελέτη της Οριζόντιας ράσης των Γραφείων ιασύνδεσης των ΤΕΙ της χώρας. Ακολούθησαν κάποιες προσαρµογές στο περιεχόµενο και στη µορφοποίηση και κατέληξε στην οριστική µορφή του όπου χρησιµοποιήθηκε για τη διεξαγωγή της µελέτης. Στο επόµενο στάδιο, πραγµατοποιήθηκε πρόσκληση ενδιαφέροντος στα πλαίσια των τµηµάτων του ΤΕΙ για τη διενέργεια συνεντεύξεων και επιλέχθηκαν 5 άτοµα. Παράλληλα, δόθηκαν αναλυτικές οδηγίες στους συνεντευκτές και ακολουθήθηκε διεξοδική εκπαίδευση προκειµένου να διεξαχθούν οι συνεντεύξεις µε επιτυχία προσεγγίζοντας αρχικά τους αποφοίτους µε τέτοιο τρόπο ώστε να δεχθούν όλο και περισσότεροι να δώσουν συνέντευξη. Στη συνέχεια, εκτυπώθηκε από τη βάση του Γραφείου ιασύνδεσης η στρωµατοποιηµένη και τυχαιοποιηµένη αναφορά των αποφοίτων και ορίστηκαν οι επιδιωκόµενοι στόχοι δείγµατος (επιτυχώς συµπληρωµένων ερωτηµατολογίων) ανά τµήµα, έτος αποφοίτησης και φύλο. Το δείγµα θα έπρεπε να καλύπτει τουλάχιστον το 10% των αποφοίτων από κάθε τµήµα για το διάστηµα 2005-2007. Έπειτα, ξεκίνησε η διενέργεια των συνεντεύξεων τηλεφωνικά και ηλεκτρονικά (αποστολή e-mail) για εξοικονόµηση χρόνου. Η διαδικασία των συνεντεύξεων διήρκησε 3 µήνες ενώ παράλληλα υπήρχε συχνή επικοινωνία µεταξύ των κύριων ερευνητών µε τους συνεντευκτές. 1 *Στα συγκεκριµένα τµήµατα παρά τις προσπάθειες της ερευνητικής οµάδας ο αριθµός αποφοίτων που συµµετείχαν στην έρευνα ήταν πολύ περιορισµένος. 7

Στο διάστηµα των τριών µηνών πραγµατοποιήθηκε παράλληλα και η καταχώρηση των ερωτηµατολογίων σε αρχείο Excel από υπεύθυνο που ορίστηκε από τον συντονιστή της µελέτης. Όταν ολοκληρώθηκε η καταχώρηση, όλο το έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό παραδόθηκε στον στατιστικό αναλυτή ο οποίος µε τη σειρά του προχώρησε στη στατιστική επεξεργασία των δεδοµένων µε τη χρήση του ειδικού στατιστικού πακέτου SPSS (Statistical package for the Social Sciences). 8

3. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 3.1 Προσωπικά Στοιχεία Αποφοίτων 3.1.1 Φύλο Στη µελέτη συµµετείχαν περισσότερες γυναίκες απόφοιτοι (334 άτοµα, 69,9%), αντανακλώντας την υπεραντιπροσώπευσή τους στον πραγµατικό πληθυσµό των αποφοίτων. Πρέπει να σηµειωθεί ότι ελήφθη υπόψη η αναλογία φύλου σε κάθε τµήµα καθώς υπάρχουν συγκεκριµένα τµήµατα όπου υπάρχει υπεραντιπροσώπευση ανδρών όπως Μηχανολογίας και Ηλεκτρολογίας. Η κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς το φύλο και το τµήµα αποφοίτησης παρουσιάζεται στον κάτωθι πίνακα. Πίνακα 3.1:Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς το φύλο και το τµήµα αποφοίτησης Τµήµα Άνδρες Γυναίκες Σύνολο Αριθµός Αποφοίτων ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 66,7 33,3 1,3 6 ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 24,6 75,4 11,9 57 ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 23,5 76,5 7,1 34 ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 29,2 70,8 5,0 24 ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 64,3 35,7 2,9 14 ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 84,0 16,0 5,2 25 ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 9,5 90,5 8,8 42 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 30,5 69,5 17,2 82 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 66,7 33,3 1,3 6 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 17,7 82,3 13,0 62 ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 24,2 75,8 6,9 33 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 43,8 56,3 3,4 16 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 24,3 75,7 7,7 37 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 34,4 65,6 6,7 32 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 25,0 75,0 1,7 8 ΣΥΝΟΛΟ 30,1 69,9 100,0 478 9

3.1.2 Ηλικία Η κατανοµή της ηλικίας των αποφοίτων που συµµετείχαν στη µελέτη παρουσιάζεται στον κάτωθι πίνακα, όπου φαίνεται ότι το 50% περίπου είναι 25 ετών ή νεότεροι. Πίνακας 3.2: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς την ηλικία τους και το τµήµα αποφοίτησης Τµήµα < 26 ετών 26-35 ετών > 35 ετών ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 33,3 50,0 16,7 ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 53,6 46,4 - ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 52,9 44,1 2,9 ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 34,8 65,2 - ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 14,3 85,7 - ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 12,0 88,0 - ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 83,8 11,9 4,8 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 56,1 42,7 1,2 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 50,0 50,0 - ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 71,0 25,8 3,2 ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 48,5 51,5 - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 50,0 50,0 - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 29,7 56,8 13,5 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 33,3 66,7 - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 12,5 87,5 - ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 49,9 47,6 2,5 10

3.1.3 Γεωγραφική Κατανοµή Η γεωγραφική κατανοµή των αποφοίτων που συµµετείχαν στη µελέτη παρουσιάζεται στον κάτωθι πίνακα, όπου επιβεβαιώνεται ότι το µεγαλύτερο ποσοστό των αποφοίτων διαµένει σε αστικά κέντρα (71,9%). Πίνακας 3.3: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς τον τόπο διαµονής τους και το τµήµα αποφοίτησης Τµήµα Αστικό κέντρο Περιφέρεια ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 33,3 66,7 ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 69,6 30,4 ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 76,5 23,5 ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 75,0 25,0 ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 92,9 7,1 ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 80,0 20,0 ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 66,7 33,3 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 74,4 25,6 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 50,0 50,0 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 67,7 32,3 ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 90,9 9,1 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 56,3 43,8 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 73,0 27,0 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 57,1 42,9 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 87,5 12,5 ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 71,9 28,1 11

3.1.4 Έτος αποφοίτησης Η συγκεκριµένη µελέτη εστιάζει στους αποφοίτους των ετών 2005-2007. Το 49,9% των συµµετεχόντων αποφοίτησαν το 2006, όπως παρουσιάζεται και στον κάτωθι πίνακα. Πίνακας 3.4: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς το έτος αποφοίτησης και το τµήµα αποφοίτησης Τµήµα 2005 2006 2007 ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 33,3 50,0 16,7 ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 29,8 56,1 14,0 ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 29,4 38,2 32,4 ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 25,0 50,0 25,0 ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 0,0 14,3 85,7 ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 36,0 56,0 8,0 ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 21,4 26,2 52,4 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 29,3 45,1 25,6 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 33,3 50,0 16,7 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 9,7 90,3 0,0 ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 30,3 48,5 21,2 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 12,5 43,8 43,8 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 32,4 35,1 32,4 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 37,1 54,3 8,6 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 50,0 25,0 25,0 ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 26,2 49,9 23,9 12

3.2 Στοιχεία Εκπαίδευσης 3.2.1 Σειρά προτίµησης Το 41,6% των συµµετεχόντων στη µελέτη αποφοίτησαν από τµήµα που ανήκει στις πρώτες πέντε επιλογές τους, µε βάση τη δήλωση προτίµησης στις Πανελλήνιες εξετάσεις. Η κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς τη σειρά προτίµησης και το τµήµα αποφοίτησης φαίνεται στον κάτωθι πίνακα. Πίνακας 3.5: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς τη σειρά προτίµησης και το τµήµα αποφοίτησης Μεταξύ των πρώτων 5 Μεταξύ 6-10 ης Τµήµα επιλογών επιλογής > 10 η επιλογή ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 50,0 16,7 33,3 ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 26,3 22,8 50,9 ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 50,0 23,5 26,5 ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 29,2 25,0 45,8 ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 28,6 14,3 57,1 ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 56,0 32,0 12,0 ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 52,4 42,9 4,8 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 47,6 32,9 19,5 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 16,7 16,7 66,7 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 37,1 35,5 27,4 ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 42,4 54,5 3,0 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 62,5 18,8 18,8 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 51,4 16,2 32,4 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 31,4 14,3 54,3 13

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 12,5 75,0 12,5 Σύνολο 41,6 29,9 28,5 3.2.2 Μεταπτυχιακές σπουδές Το 14,8% των συµµετεχόντων στη µελέτη παρακολουθούν ή ολοκλήρωσαν µεταπτυχιακές σπουδές, από τους οποίους το 50,7% επέλεξαν το γνωστικό πεδίο της πληροφορικής για τις σπουδές τους. Η κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς την επιλογή µεταπτυχιακών σπουδών εµφανίζεται τον κάτωθι πίνακα. Πίνακας 3.6: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς τη συµµετοχή και το αντικείµενο µεταπτυχιακών σπουδών Πεδίο µεταπτυχιακών σπουδών Τµήµα Μεταπτυχιακές Σπουδές Πληροφορική Χρηµατοοικονοµικά ιοίκηση Επιχειρήσεων Άλλο ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 100,0 66,7 - - 33,3 ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 19,3 27,3-27,3 45,5 ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 5,9 50,0 50,0 - - ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 20,8 80,0 - - 20,0 ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 35,7 40,0 - - 60,0 ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 20,0 80,0 - - 20,0 ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 24,1 57,1 - - 42,9 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 6,1-20,0 80,0 - ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 83,3 80,0 - - 20,0 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ - - - - ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 27,3 66,7 - - 33,3 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 25,0 75,0-25,0 - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 8,1-33,3 33,3 33,3 14

ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 11,4 25,0 - - 75,0 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* - - - - - ΣΥΝΟΛΟ 14,8 50,7 4,2 12,7 32,4 Σχετικά µε τις αιτίες επιλογής των συµµετεχόντων στη µελέτη για παρακολούθηση µεταπτυχιακών σπουδών, κυριαρχεί η ευκολότερη ανεύρεση εργασίας (65,7%), όπως φαίνεται και στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 3.6: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς τις αιτίες επιλογής µεταπτυχιακών σπουδών Εµβάθυνση στο Ανεύρεση Μεγαλύτερη αντικείµενο των Τµήµα εργασίας εξειδίκευση σπουδών Άλλο ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 66,7 33,3 - - ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 45,5 18,2 36,4 - ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 50,0 50,0 - - ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 60,0 40,0 - - ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 80,0-20,0 - ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 80,0-20,0 - ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 71,4-14,3 14,3 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 25,0 25,0 50,0 - ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 80,0 - - 20,0 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 88,9 11,1 - - ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 50,0 25,0 25,0 - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 66,7 - - 33,3 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 75,0 25,0 - - 15

ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 65,7 15,7 14,3 4,3 3.2.3 Γνώση Ξένων γλωσσών Το 81,2% των συµµετεχόντων στη µελέτη γνωρίζουν καλά τουλάχιστον την αγγλική γλώσσα. Η κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς το επίπεδο γνώσης ξένων γλωσσών παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 3.7: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς το επίπεδο γνώσης ξένων γλωσσών Καλά Πολύ καλά Άριστα Επί του συνόλου του δείγµατος Αγγλικά 57,5 23,5 19,1 81,2 Γαλλικά 70,8 23,1 6,2 13,6 Γερµανικά 90,7 4,7 4,7 9,0% Ιταλικά 85,4 10,4 4,2 10,0 Άλλη 89,5 10,5-7,9 3.2 Στοιχεία Απασχόλησης 3.3.1 Μορφές απασχόλησης Το 46,4% των συµµετεχόντων στη µελέτη είναι µισθωτοί στον ιδιωτικό τοµέα µε πλήρη απασχόληση, µε τα υψηλότερα ποσοστά να εµφανίζονται στους αποφοίτους του τµήµατος Μηχανολογίας (83,3%) και ακολουθούν τα τµήµατα Πολιτικών Έργων Υποδοµής (63,6%) και Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου (62,5%). Οι άνεργοι αποτελούν το 25,2% του δείγµατος της µελέτης και το υψηλότερο ποσοστό εµφανίζει το τµήµα Γεωργικών Μηχανών και Αρδεύσεων (50,0%). Οι απόφοιτοι του τµήµατος Νοσηλευτικής εµφανίζουν το υψηλότερο ποσοστό µισθωτής εργασίας στο δηµόσιο τοµέα µε πλήρη απασχόληση (22,6%). 16

Η κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς τη µορφή απασχόλησης παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 3.8: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς τη µορφή απασχόλησης Άνεργος Άεργος (στρατιωτική θητεία, οικιακή απασχόληση) Μισθωτός στον ιδιωτικό τοµέα (πλήρης απασχόληση) Μισθωτός στο δηµόσιο τοµέα -στενό ή ευρύτερο- (πλήρης απασχόληση) Μερική απασχόληση Σύµβαση έργου Προσωρινή απασχόληση (σύµβαση ορισµένου χρόνου, εποχιακή) Αυτόαπασχολούµενος ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 16,7-16,7 16,7 - - 33,3 16,7 ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 22,8 3,5 47,4 1,8 3,5 10,5 7,0 3,5 ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 32,4 5,9 47,1 - - - 5,9 8,8 ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 25,0-37,5 4,2 4,2 12,5 8,3 8,3 ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 50,0 7,1 28,6 - - 14,3 - - ΗΛ 16,0 ΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 20,0-52,0 8,0 4,0 - - ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 28,6 2,4 50,0 14,3 2,4-2,4 - ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 29,3 4,9 48,8 2,4 3,7 2,4 4,9 3,7 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* - - 83,3 - - 16,7 - - ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 24,2-45,2 22,6-1,6 4,8 1,6 ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 6,1-63,6 6,1 - - 9,1 15,2 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 6,3 6,3 43,8 12,5-6,3 25,0 - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 32,4 2,7 37,8 8,1 2,7 2,7 10,8 2,7 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 34,3 8,6 34,3 5,7 2,9-2,9 11,4 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* - 12,5 62,5 - - - 12,5 12,5 ΣΥΝΟΛΟ 25,2 3,3 46,4 7,5 2,1 3,5 6,4 5,6 17

Γράφηµα 3.1: Μορφές Απασχόλησης Σύνολο ΤΧΕ ZP TE PL PEY NOS MHX LG IE HL GMA FP DE DDE DAS Μορφές Απασχόλησης Άνεργος Άεργος (στρατιωτική θητεία, οικιακή απασχόληση) Μισθωτός στον ιδιωτικό τοµέα (πλήρης απασχόληση) Μισθωτός στο δηµόσιο τοµέα -στενό ή ευρύτερο- (πλήρης απασχόληση) Μερικ ή απασχόληση Σύµβαση έργου Προσωρινή απασχόληση (σύµβαση ορισµένου χρόνου, εποχιακή) Αυτό-απασχολούµενος 0% 20% 40% 60% 80% 100% 3.3.2 Μηνιαίο Εισόδηµα Το 51,6% των συµµετεχόντων στη µελέτη έχουν µηνιαίο µικτό εισόδηµα που κυµαίνεται από 801 έως 1500, ενώ το 42% µε λιγότερα από 801. Οι απόφοιτοι του τµήµατος Νοσηλευτικής (70,2%) εµφανίζουν το υψηλότερο ποσοστό αµειβοµένων µε 801 έως 1500, και ακολουθούν τα τµήµατα Πολιτικών Έργων Υποδοµής (67,7%) και Μηχανολογίας (66,7%). Η κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς το µηνιαίο εισόδηµά τους παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί. 18

Πίνακας 3.9: Κατανοµή αποφοίτων µε µισθωτή εργασία (%) ως προς το µηνιαίο εισόδηµα (µικτές αποδοχές) < 801 801-1500 1501-2000 > 2000 ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 40,0 60,0 - - ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 56,1 39,0 4,9 - ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 57,1 33,3 9,5 - ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 61,1 38,9 0,0 - ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 66,7 16,7 16,7 - ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 20,0 75,0 5,0 - ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 51,7 48,3 - - ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 51,9 48,1 - - ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 33,3 66,7 - - ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 23,4 70,2 6,4 - ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 22,6 67,7 6,5 3,2 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 57,1 42,9 - - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 25,0 50,0 16,7 8,3 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 40,0 40,0 15,0 5,0 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 42,9 57,1 - - ΣΥΝΟΛΟ 42,0 51,6 5,2 1,2 19

Γράφηµα 3.2: Μηνιαίο Εισόδηµα Σύνολο ΤΧΕ ZP TE PL PEY NOS MHX LG IE HL GMA FP DE DDE DAS Μηνιαίο Εισόδηµα 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% < 801 801-1500 1501-2000 > 2000 3.3.3 Πρώτη απασχόληση Το 55,8% των συµµετεχόντων στη µελέτη εξακολουθούν να βρίσκονται στην πρώτη εργασία µετά την κτήση του πτυχίου τους. Το 47,4% όσων έχουν αλλάξει εργασία, την πρώτη απασχόλησή τους είχαν ένα έτος µετά το πτυχίο. 20

Πίνακας 3.10: Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς την πρώτη απασχόληση Πρώτη εργασία Έτη εύρεσης πρώτης εργασίας µετά την κτήση του πτυχίου Τµήµα 0 1 2 3 ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 40,0-66,7 33,3 - ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 53,7 28,6 64,3 7,1 - ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 40,0 46,2 46,2 7,7 - ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 55,6-100,0 - - ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 50,0-100,0 - - ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 50,0 25,0 75,0 - - ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 69,0 12,5 62,5 25,0 - ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 70,4 25,0 37,5 25,0 6,3 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 66,7 25,0 50,0 25,0 - ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 61,7 30,8 61,5 7,7 - ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 51,6 60,0 40,0 0,0 - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 71,4 75,0-25,0 - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 29,2 87,5-6,3 6,3 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 28,6 50,0 50,0 - - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 50,0 33,3 66,7 - - ΣΥΝΟΛΟ 55,8 38,6 47,4 11,4 1,8 3.2.2 ιάρκεια σπουδών Το 39,9% του δείγµατος ολοκλήρωσε τις σπουδές του σε τέσσερα έτη, ενώ το 32,6% σε πέντε έτη. Το υψηλότερο ποσοστό αποφοίτων που ολοκληρώνουν τις σπουδές τους σε τέσσερα έτη ανήκει στο τµήµα Ιατρικών Εργαστηρίων (83,3%). Η κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς τη διάρκεια σπουδών τους παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί. Κατανοµή αποφοίτων (%) ως προς τη διάρκεια σπουδών τους 21

Πίνακας 3.11: ιάρκεια Σπουδών <4 έτη 5 έτη 6 έτη >7 έτη ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 16,7 16,7 33,3 33,3 ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 35,1 47,4 15,8 1,8 ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 35,3 35,3 17,6 11,8 ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 20,8 41,7 20,8 16,7 ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 0,0 14,3 14,3 71,4 ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 20,0 36,0 20,0 24,0 ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 83,3 14,3 2,4 0,0 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 56,1 29,3 12,2 2,4 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 16,7 16,7 33,3 33,3 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 69,4 22,6 8,1 0,0 ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 18,2 39,4 24,2 18,2 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 25,0 50,0 12,5 12,5 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 16,2 37,8 10,8 35,1 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 12,5 50,0 25,0 12,5 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 20,0 34,3 25,7 20,0 ΣΥΝΟΛΟ 39,9 32,6 15,0 12,5 3.3.4 Σύνδεση δεξιοτήτων και γνώσεων µε την εργασία Οι απόφοιτοι που συµµετείχαν στη µελέτη θεωρούν ότι οι γνώσεις και δεξιότητες που παρείχε το τµήµα αποφοίτησης ανταποκρίνονται σε χαµηλό βαθµό (στατιστικά σηµαντικά κατώτερου του µετρίου) σχετικά µε τις απαιτούµενες στη θέση εργασίας τους. 22

Πίνακας 3.12: Αντιλήψεις αποφοίτων για την παροχή δεξιοτήτων και γνώσεων από το τµήµα Μέση Τιµή Τυπική απόκλιση ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 3,25 2,630 * ΙΟΙΚΗΣΗΣ Κ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ 3,68 1,695 **<4 ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 3,19 1,861 **<4 ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 3,06 2,127 ***<5 ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Κ ΑΡ ΕΥΣΕΩΝ 4,20 1,924 * ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 3,85 1,519 ***<5 ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 3,80 1,740 ***<5 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 4,24 1,632 ***<5 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ* 2,60 1,517 * ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ 4,07 1,689 ***<5 ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ 3,20 1,207 **<4 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 2,79 2,293 ***<5 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 4,04 1,367 ***<5 ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 2,85 2,134 **<4 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ Κ ΕΠΙΠΛΟΥ* 2,50 2,121 * ΣΥΝΟΛΟ 3,64 1,792 **<4 * Περιορισµένος αριθµός παρατηρήσεων **Στατιστικά σηµαντική διαφορά από την τιµή 4 (µέτρια) σε 7-βάθµια κλίµακα τύπου Likert *** Στατιστικά σηµαντική διαφορά από την τιµή 5 (αρκετά) σε 7-βάθµια κλίµακα τύπου Likert 23

Γράφηµα 3.3: Παροχή εξιοτήτων - Γνώσεων Παροχή εξιοτήτων - Γνώσεων Σύνολο ΤΧΕ ZP TE PL PEY NOS MHX LG IE HL GMA FP DE DDE DAS 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 3.3.5 Πηγές προσέλκυσης για εύρεση εργασίας Το οικογενειακό περιβάλλον και οι λοιποί συγγενείς αποτελούν τη σηµαντικότερη πηγή προσέλκυσης για την εύρεση εργασίας σύµφωνα µε τους συµµετέχοντες στη µελέτη. Όλες οι υπόλοιπες πηγές προσέλκυσης υποστηρίζουν σε χαµηλό βαθµό την εύρεση εργασίας (χαµηλότερου του µετρίου βαθµού). Ειδικότερα, οι ηµέρες καριέρας και τα γραφεία διασύνδεσης αποτελούν τους λιγότερο αποτελεσµατικές πηγές προσέλκυσης. Μέση Τιµή Τυπική απόκλιση Στατιστικά σηµαντική διαφορά* Γραφεία ιασύνδεσης 1,84 1,657 <3 Πρακτική Άσκηση 2,74 2,340 <3 Ηµέρες Καριέρας 1,52 1,331 <2 ΟΑΕ, Γραφεία ευρέσεως εργασίας 2,38 2,212 <3 Αγγελίες - Προκηρύξεις 3,18 2,492 <4 Οικογενειακό περιβάλλον, συγγενείς 4,35 2,619 >4 24

Αντιλήψεις αποφοίτων για τις πηγές προσέλκυσης *Στατιστικά σηµαντική θετική ή αρνητική διαφορά από τη συγκεκριµένη τιµή σε 7- βάθµια κλίµακα τύπου Likert, όπου 1=καθόλου και 7 =πάρα πολύ υψηλό βαθµό. Πηγές Προσέλκυσης Οικογενειακό περιβάλλον, συγγενείς Αγγελίες - Προκηρύξεις ΟΑΕ, Γραφεία ευρέσεως εργασίας Ηµέρες Καριέρας Πρακτική Άσκηση Γραφεία ιασύνδεσης 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 3.3.6 Ικανοποίηση από την εργασία και ατοµική απόδοση Οι απόφοιτοι που συµµετείχαν στη µελέτη είναι αρκετά ικανοποιηµένοι από την εργασία τους (µ.ο.=4,87, σ=1,394 2 ). Επίσης, πιστεύουν ότι η ατοµική τους απόδοση ανέρχεται σε άνω του µετρίου επιπέδου (µ.ο.=4,95, σ=1,388 3 ). 2 Στατιστικά σηµαντική διαφορά από την τιµή 4, σε 7-βάθµια κλίµακα τύπου Likert, όπου 1=καθόλου και 7 =πάρα πολύ υψηλό βαθµό 3 στατιστικά σηµαντική διαφορά από την τιµή 4 σε 7-βάθµια κλίµακα τύπου Likert, όπου 1=καθόλου και 7 =πάρα πολύ υψηλό βαθµό 25

3.4 ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ Το 39,1% των αποφοίτων του δείγµατος που δηλώνουν αυτοαπασχολούµενοι εργάζονται σε οικογενειακή επιχείρηση, ενώ το 60,9% σε νέα ατοµική επιχείρηση. Το 82,6% του δείγµατος των αυτοαπασχολουµένων δηµιούργησε την επιχείρηση στηριζόµενοι σε ίδια κεφάλαια, το 4,3% σε χρηµατοδότηση από τράπεζα, και το 8,7% σε κοινοτικές επιδοτήσεις. Το 87% του δείγµατος απασχολεί στην επιχείρησή του µέχρι 4 άτοµα, το 4,3% από 5 έως 9 άτοµα και το 8,7% από 10 έως 19 άτοµα. Επιπροσθέτως, οι αυτοαπασχολούµενοι του δείγµατος δηλώνουν πολύ ικανοποιηµένοι µε την απόφασή τους για τη δηµιουργία νέας επιχείρησης (µ.ο.=6,00, σ=1,414 4 ), καθώς µόλις το 13,6% είναι µέτρια ή σε µικρό βαθµό ικανοποιηµένοι. 3.5 ΑΝΕΡΓΟΙ Το 54,5% των αποφοίτων του δείγµατος που δηλώνουν άνεργοι έχουν εργαστεί στο παρελθόν µετά την κτήση του πτυχίου τους, από τους οποίους το 58,6% είχε συναφή εργασία µε το αντικείµενο των σπουδών. Το 39,1% των ανέργων του δείγµατος περίµεναν 6 µήνες µετά την απόκτηση του πτυχίου για να βρουν εργασία, το 31,8% µέχρι ένα έτος, το 22,7% από ένα έως δύο έτη και το 6,4% για περισσότερο από δύο έτη. 3.6 ΑΕΡΓΟΙ Το 43,8% των αποφοίτων του δείγµατος που δηλώνουν άεργοι αναφέρουν ως αιτία τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, το 31,3% τις σπουδές τους,, το 18,8% οικογενειακές υποχρεώσεις. 4 Στατιστικά σηµαντική διαφορά από την τιµή 5, σε 7-βάθµια κλίµακα τύπου Likert, όπου 1=καθόλου και 7 =πάρα πολύ υψηλό βαθµό 26

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Θ. Παπαθεοδοσίου και Συνεργάτες, Tεχνολογική Εκπαίδευση και αγορά εργασίας, ΥΠΕΠΘ, Ι.Τ.Ε, Αθήνα 1996. 2. Ελλείψεις ειδικοτήτων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, Γραφείο Σταδιοδροµίας ΤΕΙ Λάρισας, Λάρισα 1995. 3. Μελέτη: «Επαγγελµατική αποκατάσταση των αποφοίτων του ΤΕΙ Λάρισας», Metrisis, Αθήνα 2007. 4. Μια προσπάθεια διερεύνησης της σύνδεσης Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και Παραγωγής, Παντελής Υψηλάντης, Ανδρέας Κούρκουλος, Λάρισα 1999. 5. Μελέτη: «ιερεύνηση Αναγκών των Επιχειρήσεων (νέες ειδικότητες/επαγγέλµατα) στην Περιφέρεια Θεσσαλίας» Metrisis, Αθήνα 2007. 6. Η Απορρόφηση των Πτυχιούχων Πανεπιστηµίου στην Αγορά Εργασίας, Πανελλαδική έρευνα στους αποφοίτους των ετών 1998-2000, Μαρία Καραµεσίνη, Αθήνα 2008. 7. Μελέτη επαγγελµατικών χαρακτηριστικών των διπλωµατούχων µηχανικών του ΕΜΠ, Ε. Πασπαλιάρη, Γραφείο ιασύνδεσης ΕΜΠ, Αθήνα,1998. 8. Μελέτη Παρακολούθησης αποφοίτων του.π.θ 1998-2002, Γραφείο ιασύνδεσης.π.θ, Ξάνθη 2003. 27