5o Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Χημικής Μηχανικής Θεσσαλονίκη 26-28 Μαΐου Μεθοδολογία επιλογής και αξιολόγησης σχεδίων δράσης για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη Γ. Μαυρωτάς, Γ. Ζιώμας, Δ. Διακουλάκη, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ
Περιεχόμενα Πλαίσιο του έργου Περιγραφή προβλήματος Μεθοδολογική προσέγγιση Ανάλυσησεστόχους, σενάρια, μέτρα Μοντέλο Ακέραιου Προγραμματισμού Πολυκριτηριακή Ανάλυση Αποτελέσματα ανάλυσης Συμπεράσματα
Το έργο Πρόγραμμα ΥΠΕΧΩΔΕ: Ανάπτυξη επιχειρησιακού σχεδίου για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη (ανάδοχοι PLANET ΑΞΩΝ) Προηγούμενες φάσεις Αποτύπωση υπάρχουσας κατάστασης Μελλοντική εκτίμηση χωρίς πρόσθετες δράσεις (Do nothing scenario ή Business as Usual) Εναλλακτικές λύσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ατμόσφαιρας Προκαταρκτικά σχέδια δράσης (σενάρια-στόχοι)
Βασικά συμπεράσματα από την ανάλυση ΝΟ 2, CO, SO 2 =Ok Εντοπισμός προβλημάτων Bενζόλιο Oζον PM10
Εναλλακτικές λύσεις για Οζον Εναλλακτική Λύση: Εντατικοποίηση ελέγχων και συντήρησης των οχημάτων Σενάριο Α: Εντατικοποίηση ελέγχων και συντήρησης οχημάτων Μ1 Μ1 Μ2 Μ3 Μ4 Μ5 Μ1 Μ2 Μ3 Σενάριο D: Απαγόρευση κυκλοφορίας των συμβατικών δίχρονων δίτροχων Μ1 Σενάριο E: Αντικατάσταση 100% των παλαιών ελαφρών φορτηγών Μ1 Μ2 Μ3 Μ4 Μ5 Ενεργοποίηση των ελέγχων πεδίου των ΕΙΧ αυτοκινήτων, ελαφρών & βαρέων φορτηγών στη Θεσσαλονίκη για εξακρίβωση της εγκυρότητας της ΚΕΚ και των τιμών των εκπεμπόμενων ρύπων. Εναλλακτική Λύση: Επιτάχυνση ανανέωσης του στόλου οχημάτων Σενάριο Β: Αντικατάσταση 100% των συμβατικών ΕΙΧ αυτοκινήτων (έτους 1 ης κυκλοφορίας πριν από το 1991) Επιβολή πρόσθετου «περιβαλλοντικού» τέλους στα τέλη κυκλοφορίας. Αύξηση του τέλους μεταβίβασης. Εξαμηνιαία έκδοση ΚΕΚ. Υποχρεωτικός έλεγχος ΚΤΕΟ ανά έτος. Παροχή οικονομικών κινήτρων για απόσυρση. Σενάριο C: Αντικατάσταση 100% των συμβατικών δίχρονων δίτροχων Επιβολή τελών κυκλοφορίας στα δίκυκλα κάτω των 50 cc με προσαύξηση για τα δίχρονα συμβατικά. Επιβολή τέλους μεταβίβασης στα δίχρονα δίκυκλα. Παροχή οικονομικών κινήτρων για απόσυρση. Απαγόρευση κυκλοφορίας των συμβατικών δίχρονων δίτροχων στη Θεσσαλονίκη απότο2005 Επιβολή πρόσθετου «περιβαλλοντικού» τέλους στα τέλη κυκλοφορίας. Αύξηση του τέλους μεταβίβασης. Εξαμηνιαία έκδοση ΚΕΚ. Υποχρεωτικός έλεγχος ΚΤΕΟ ανά έτος. Παροχή οικονομικών κινήτρων για απόσυρση.
Eπιπτώσεις στις εκπομπές Σενάρια 2010 CO VOCs NOx SO 2 PM 10 Ο -21% -23% -17% -73% -33% A -9% -4% -5% 0% -4% B -14% -13% -8% -1% 0% C -3% -9% 0% 0% 0% D -3% -9% 0% 0% 0% Ε -22% -19% -16% -1% 0% Όπου: O: Σενάριο do-nothing 2010 A: Εντατικοποίηση ελέγχων και συντήρησης οχημάτων B: Αντικατάσταση 100% συμβατικών ΕΙΧ αυτοκινήτων C: Αντικατάσταση 100% συμβατικών δίχρονων δίτροχων D: Απαγόρευση κυκλοφορίας των συμβατικών δίχρονων δίτροχων Ε: Αντικατάσταση 100% παλαιών ελαφρών φορτηγών
Εναλλακτικές λύσεις για PM10 Εναλλακτική Λύση: Επιτάχυνση της ανανέωσης του στόλου οχημάτων Σενάριο Α : Εντατικοποίηση ελέγχων των βαρέων φορτηγών Μ1 Μ1 Ενεργοποίηση των ελέγχων πεδίου στη Θεσσαλονίκη για εξακρίβωση της εγκυρότητας της ΚΕΚ και των τιμών των εκπεμπόμενων ρύπων στα βαρέα φορτηγά. Σενάριο F: Απαγόρευση διέλευσης των παλαιών βαρέων οχημάτων μέσα από την πόλη Απαγόρευση της διέλευσης των βαρέων οχημάτων ηλικίας άνω των 15 ετών μέσα από την πόλη. Υποχρεωτική διέλευση από την εξωτερική περιφερειακή. Εναλλακτική Λύση: Επιπρόσθετη διείσδυση του ΦΑ στον οικιακό τριτογενή τομέα Σενάριο G: Ενίσχυση της διείσδυσης του ΦΑ στην κεντρική θέρμανση κατά 30% M1 Μ2 Μ3 Έκπτωση από το φόρο εισοδήματος. Επιδότηση δανείων. Ενημέρωση ευαισθητοποίηση.
Επιπτώσεις στις εκπομπές Σενάρια 2010 NOx VOCs CO SO 2 PM 10 Ο -17% -23% -21% -73% -33% A -9% -4% -5% 0% -3% F -20% -4% -1% 0% -36% Ο+Α +F -46% -31% -27% -73% -72% Όπου: O: Σενάριο do-nothing A : Εντατικοποίηση ελέγχων και συντήρησης βαρέων οχημάτων F: Απαγόρευση κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων ηλικίας > 15 ετών
Συμπεράσματα ως προς την αποτελεσματικότητα των λύσεων PM10 Για το 2007 αρκεί το σενάριο F Για το 2010 πρέπει να εφαρμοσθεί και το G. Οζον Μπορούν να εφαρμοσθούν συνδυασμοί των σεναρίων για το 2007 και για το 2010 Βενζόλιο Ακολουθεί το όζον
Ένα πρώτο γενικό συμπέρασμα... Για το Οζον υπάρχει δυνατότητα επιλογής διαφόρων μέτρων για την επίτευξη των ανάλογων στόχων. Για τα PM10 δεν έχουμε δυνατότητα επιλογής. Πρέπει να εφαρμοσθούν όλα τα προτεινόμενα μέτρα για να επιτευχθούν οι στόχοι.
Διάγραμμα ροής διαδικασίας αξιολόγησης μέτρων για το O 3 Π6 Μειώσεις εκπομπών ανά στόχο (σενάριο) Συμβολή κάθε μέτρου στο στόχο Mοντέλο UAM : O 3 = f(vocs, NOx) Συντελεστές βαρύτητας κριτηρίων Μειώσεις εκπομπών ανά μέτρο Μοντέλο ΑΠ Υποψήφια Σχέδια Δράσης ( 10) Πολυκριτηριακή ανάλυση Προτιμότερο σχέδιο δράσης κοινωνική αποδοχή κόστος εμπειρογνώμονες Πρόσθετα κριτήρια ( 3)
Σχέση σεναρίου - μέτρου Επιτάχυνση ανανέωσης στόλου οχημάτων Σενάριο A Σενάριο B Σενάριο C Σενάριο D Σενάριο Ε Στόχος: 100% απομάκρυνση των συμβάτικών ΙΧ (πρό 1991) Περιβαλλοντικό τέλος Αυξημένα τέλη μεταβίβασης ΚΕΚ ανά εξάμηνο ΚΤΕΟ ανά έτος Οικονομικά κίνητρα για απόσυρση +100% +50% +25% 1200 600 +100% +50% +25%
Συμβολή κάθε μέτρου στο στόχο Εμπειρογνώμονες / ερωτηματολόγια Συνάντηση 10/5/2004 στο ΕΜΠ 9 εμπειρογνώμονες Δύο βήματα: Κατάταξη των μέτρων σύμφωνα με τη συμβολή τους σε κάθε στόχο Εκτίμηση της ποσοτικής συμβολής Σχετική συμφωνία στις απόψεις (μικρή τυπική απόκλιση)
Παράδειγμα Στόχος: 100% αντικατάσταση συμβατικών ΙΧ Μέτρο 0-10 % 10-25 % 25-40 % 40-60 % 60-75 % 75-90 % 90-100 % 1.α 1.β 1.γ 2.α 2.β 2.γ 3.α 3.β 4.α 4.β 5.α 5.β Επιβολή πρόσθετου ΥΨΗΛΟΥ «περιβαλλοντικού» τέλους στα τέλη κυκλοφορίας: ( 100% αύξηση) Επιβολή πρόσθετου ΜΕΤΡΙΟΥ «περιβαλλοντικού» τέλους στα τέλη κυκλοφορίας: ( 50% αύξηση) Επιβολή πρόσθετου ΧΑΜΗΛΟΥ «περιβαλλοντικού» τέλους στα τέλη κυκλοφορίας: ( 25% αύξηση) ΥΨΗΛΗ αύξηση ( 100%) του τέλους μεταβίβασης ΜΕΤΡΙΑ αύξηση ( 50%) του τέλους μεταβίβασης ΧΑΜΗΛΗ αύξηση ( 25%) του τέλους μεταβίβασης Εξαμηνιαία έκδοση ΚΕΚ Εξαμηνιαία έκδοση ΚΕΚ με ενίσχυση ελέγχων πεδίου Υποχρεωτικός έλεγχος ΚΤΕΟ ανά έτος ΥποχρεωτικόςέλεγχοςΚΤΕΟανάέτοςμεενίσχυση ελέγχων πεδίου Παροχή ΥΨΗΛΟΥ ( 1000-1200 ) οικονομικού κινήτρου για απόσυρση Παροχή ΧΑΜΗΛΟΥ ( 500-600 ) οικονομικού κινήτρου για απόσυρση
Αποτελέσματα ως προς τη συμβολή Στόχος: 100% απόσυρση συμβατικών ΙΧ (προ 1991) Κατάταξη 1. Οικονομικό κίνητρο 2. Περιβαλλοντικό τέλος 3. Ετήσιο ΚΤΕΟ 4. Εξαμηνιαία ΚΕΚ 5. Αυξημένο τέλος μεταβίβασης 1.α 1.β 1.γ 2.α 2.β 2.γ 3.α 3.β 4.α 4.β 5.α 5.β Μέτρο Επιβολή πρόσθετου ΥΨΗΛΟΥ «περιβαλλοντικού» τέλους στα τέλη κυκλοφορίας: ( 100% αύξηση) Επιβολή πρόσθετου ΜΕΤΡΙΟΥ «περιβαλλοντικού» τέλους στα τέλη κυκλοφορίας: ( 50% αύξηση) Επιβολή πρόσθετου ΧΑΜΗΛΟΥ «περιβαλλοντικού» τέλους στα τέλη κυκλοφορίας: ( 25% αύξηση) ΥΨΗΛΗ αύξηση ( 100%) του τέλους μεταβίβασης ΜΕΤΡΙΑ αύξηση ( 50%) του τέλους μεταβίβασης ΧΑΜΗΛΗ αύξηση ( 25%) του τέλους μεταβίβασης Εξαμηνιαία έκδοση ΚΕΚ Εξαμηνιαία έκδοση ΚΕΚ με ενίσχυση ελέγχων πεδίου Υποχρεωτικός έλεγχος ΚΤΕΟ ανά έτος Υποχρεωτικός έλεγχος ΚΤΕΟ ανά έτος με ενίσχυση ελέγχων πεδίου Παροχή ΥΨΗΛΟΥ ( 1000-1200 ) οικονομικού κινήτρου για απόσυρση Παροχή ΧΑΜΗΛΟΥ ( 500-600 ) οικονομικού κινήτρου για απόσυρση % 36 18 5 18 7 5 7 20 14 22 67 30
Αναγωγή μείωσης εκπομπών ανά μέτρο Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να ανάγουμε ανά μέτρο τις μειώσεις ρύπων που επιφέρει ο κάθε στόχος. Π.χ. Αν οι μειώσεις NO x από την απομάκρυνση όλων των συμβατικών ΙΧ είναι 8% τότε η μείωση που αποδίδεται στο μέτρο (1α) είναι 0.36 8%=2.88%
Οι περιορισμοί που αφορούν το οζον Δευτερογενής ρύπος Όχι γραμμική συμπεριφορά ως προς τις μειώσεις εκπομπών Διαγράμματα ισοπληθών όζοντος Συγκέντρωση όζοντος ως συνάρτηση της μείωσης εκπομπών VOCs και ΝΟx. Mοντέλο UAM Επιλέχθηκεηδυσμενέστερηπεριοχή (Πανόραμα)
Ισοπληθείς όζοντος 50 ΠΑΝΟΡΑΜΑ Εξίσωση ισοπληθούς ευθείας Ο 3 στα 120 μg/m 3 Μειώσεις ΝΟx (%) 40 30 20 A C B επιτρεπτή περιοχή x = 0.26 + 0.28 y x: μείωση NMVOCs (%) y: μείωση NOx (%) Επιτρεπτή περιοχή x 0.26 + 0.28 y 10 0 0 10 20 30 40 50 Μειώσεις NMVOC (%)
Επιλογή σχεδίων δράσης Σχέδιο δράσης = συνδυασμός μέτρων Πρόβλημα συνδυαστικής βελτιστοποίησης -> Μοντέλο Ακέραιου Προγραμματισμού Δύο αντικειμενικές συναρτήσεις (κριτήρια): Κόστος Κοινωνική αποδοχή Όχι μία άριστη λύση αλλά πολλές «αποδοτικές» λύσεις (κατά Pareto άριστες λύσεις). Οι λύσεις αυτές είναι συνδυασμοί των μέτρων (σχέδια δράσης). Τα σχέδια δράσης αυτά πληρούν τους περιβαλλοντικούς όρους και χαρακτηρίζονται από διάφορα μίγματα κόστους κοινωνικής αποδοχής
Μοντελοποίηση Κάθε υπομέτρο (διαβαθμίσεις μέτρου) εκφράζεται από μια δυαδική μεταβλητή απόφασης x i. x i =1 σημαίνει ότι το συγκεκριμένο υπομέτρο υιοθετείται αλλιώς αν x i =0 δεν υιοθετείται. Κάθε υπομέτρο χαρακτηρίζεται από: συγκεκριμένο κόστος συγκεκριμένη κοινωνική αποδοχή και συγκεκριμένες επιπτώσεις στη μείωση των ρύπων.
Μοντελοποίηση (2) Τα υπομέτρα που αποτελούν διαβαθμίσεις του ίδιου μέτρου είναι αλληλοαποκλειόμενες επιλογές (π.χ. x1 + x2 <= 1) Για πιο ρεαλιστική προσέγγιση, στον υπολογισμό της αποτελεσματικότητας κάθε μέτρου - υπομέτρου (δηλαδή στη μείωση εκπομπών) θεωρούμε κάποιες αλληλεπιδράσεις μεταξύ μέτρων.
Αλληλεπιδράσεις παράδειγμα Η συμβολή των υψηλών οικονομικών κινήτρων για την απόσυρση των ΙΧ εκτιμάται στο 67% και η συμβολή του ετήσιου ελέγχου ΚΤΕΟ εκτιμάται στο 22%. Αν συμπεριληφθούν και τα δύο αυτά μέτρα σε ένα σχέδιο δράσης, η συνδυασμένη συμβολή τους δεν θα είναι το άθροισμα 89%, αλλά λιγότερο (π.χ. 75%). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στις ομάδες-στόχους (target groups) των δύο μέτρων, υπάρχει ένα κοινό υποσύνολο, το οποίο δεν πρέπει να συνυπολογιστεί δύο φορές. Αλληλεπιδράσεις έως τρίτου βαθμού.
Αλληλεπιδράσεις (2) Αν μόνο x A τότε η συμβολή είναι c A Α ΑΒ Β Αν μόνο x Β τότε η συμβολή είναι c Β Αν εφαρμοσθούν και τα δύο (x A και x B ) τότε η συμβολή είναι μικρότερη από (c A + c B ) κατά το κοινό τους μέρος *Μοντελοποίηση: Εισάγεται η μεταβλητή x AB που εκφράζει την αλληλεπίδραση μεταξύ των μέτρων: c A x A + c B x B c AB x AB x AB x A <= 0 Λογικοί περιορισμοί: Αν x A =1 και x B =1 τότε x AB =1 x AB x B <= 0 x A + x B x AB <= 1
Χαρακτηριστικά μοντέλου Ακέραιος Προγραμματισμός με δύο αντικειμενικές συναρτήσεις (κόστος, κοινωνική αποδοχή) Μεταβλητές απόφασης (δυαδικές x i =0 ή x i =1): ηεφαρμογήήόχιτουi-υπομέτρου βοηθητικές μεταβλητές 21 που εκφράζουν υπομέτρα + 23 βοηθητικές μεταβλητές Περιορισμοί Ο περιορισμός για το Οζον (στοσταθμόπανοράματος< 120 μg/m 3 ) για το 2010 O περιορισμός για τα PM10 (εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων) Λογικές συνθήκες 2 αντικειμενικές συναρτήσεις, 44 0-1 μεταβλητές, 62 περιορισμοί
Δεδομένα για το 2010 Κωδ. Κόστος (Δ.Δ.) Aποδοχή Συνολική μείωση εκπομπών Συμβολή VOCs NOx PM10 DO NOTHING για εκπομπές οδικής κυκλοφορίας -17.4% -8.2% -6.5% Σενάριο Α Μ1: Εντατικοποίηση ελέγχων A1 500,000 4-3.0% -2.4% -0.8% Σενάριο Β Αντικατάσταση 100% των συμβατικών ΕΙΧ (πριν 1991) -9.8% -3.8% 0.0% M1: Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Χαμηλό +50% B1L 0 3-1.8% -0.7% 0.0% 18% M1: Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Υψηλό +100% B1H 0 2-3.5% -1.4% 0.0% 36% Μ2: Ετήσιος έλεγχος KTEO ανά έτος B2 0 2-2.2% -0.8% 0.0% 22% Μ3: Κίνητρα για απόσυρση Χαμηλό 600 B3L 17,364,240 5-3.0% -1.2% 0.0% 30% Μ3: Κίνητρα για απόσυρση Υψηλό 1200 B3H 77,560,272 7-6.6% -2.6% 0.0% 67% Σενάριο C Αντικατάσταση 100 συμβατικών δίχρονων -6.8% 0.0% 0.0% Μ1: Τέλη στα δίτροχα < 50 cc (αυξημένα για δίχρονα) C1 0 3-1.5% 0.0% 0.0% 22% Μ2: Κίνητρα για απόσυρση διχρόνων Χαμηλό 100 C2L 1,050,000 4-2.0% 0.0% 0.0% 30% Μ2: Κίνητρα για απόσυρση διχρόνων Υψηλό 200 C2H 4,200,000 6-4.1% 0.0% 0.0% 60% Σενάριο D Μ1: Απαγόρευση κυκλοφορίας διχρόνων από το 2005 D1 0 2-6.8% 0.0% 0.0% Σενάριο E Αντικατάσταση 100% παλαιών ελ. φορτηγών -14.4% -7.7% 0.0% M1: Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Χαμηλό +50% E1L 0 3-2.9% -1.5% 0.0% 20% M1: Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Υψηλό +100% E1H 0 2-5.5% -2.9% 0.0% 38% Μ2: Ετήσιος έλεγχος KTEO ανά έτος E2 0 2-3.2% -1.7% 0.0% 22% Μ3: Κίνητρα για απόσυρση Χαμηλό 750 E3L 9,019,875 5-3.6% -1.9% 0.0% 25% Μ3: Κίνητρα για απόσυρση Υψηλό 1500 E3H 44,016,990 7-8.8% -4.7% 0.0% 61% Σενάριο F M1: Απαγόρευση διέλευσης βαρ.οχημάτων άνω 15 ετών F1 0 3-3.0% -0.5% -7.1% DO NOTHING για κεντρική θέρμανση -0.1% -0.6% -0.5% Σενάριο G Διείσδυση ΦΑ στην κεντρική θέρμανση 30% -0.1% 0.0% -0.4% Μ1: Εκπτωση από φόρο εισοδήματος Χαμηλή (50%) G1L 5,484,375 4 0.0% 0.0% 0.0% 11% Μ1: Εκπτωση από φόρο εισοδήματος Υψηλή (100%) G1H 10,968,750 6 0.0% 0.0% -0.1% 20% Μ2: Επιδότηση δανείων Χαμηλή (50%) G2L 1,462,500 4 0.0% 0.0% 0.0% 6% Μ2: Επιδότηση δανείων Υψηλή (100%) G2H 2,925,000 6 0.0% 0.0% -0.1% 12% Μ3: Εκστρατεία ενημέρωσης - προβολής G3 1,000,000 4 0.0% 0.0% 0.0% 8%
Αποτελέσματα επίλυσης Επίλυση με Multicriteria Branch and Bound Βρίσκονταιοισυνδυασμοίτωνμέτρων που ικανοποιούν τους περιορισμούς του όζοντος και των PM10 για το 2010 (10 συνδυασμοί μέτρων = 10 σχέδια δράσης)
Αποτελέσματα ΣΔ1 ΣΔ2 ΣΔ3 ΣΔ4 ΣΔ5 ΣΔ6 ΣΔ7 ΣΔ8 ΣΔ9 ΣΔ10 Εντατικοποίηση ελέγχων A1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ΙΧ - Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Χαμηλό B1L 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ΙΧ - Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Υψηλό B1H 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ΙΧ - Ετήσιος έλεγχος KTEO ανά έτος B2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ΙΧ - Κίνητρα για απόσυρση Χαμηλό 600 B3L 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 ΙΧ - Κίνητρα για απόσυρση Υψηλό 1200 B3H 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 Μοτό - Τέλη στα δίτροχα < 50 cc (αυξημένα για δίχρονα) C1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Μοτό - Κίνητρα για απόσυρση διχρόνων Χαμηλό 100 C2L 1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 Μοτό - Κίνητρα για απόσυρση διχρόνων Υψηλό 200 C2H 0 1 1 1 1 0 0 1 1 0 Μοτό - Απαγόρευση κυκλοφορίας διχρόνων από το 2005 D1 0 1 1 1 1 0 0 1 1 1 ΕΦ - Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Χαμηλό +50% E1L 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ΕΦ - Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Υψηλό +100% E1H 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ΕΦ - Ετήσιος έλεγχος KTEO ανά έτος E2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ΕΦ - Κίνητρα για απόσυρση Χαμηλό 750 E3L 1 1 0 1 0 1 0 1 0 0 ΕΦ - Κίνητρα για απόσυρση Υψηλό 1500 E3H 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 ΒΦ - Απαγόρευση διέλευσης βαρ.οχημάτων άνω 15 ετών F1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ΦΑ - Εκπτωση από φόρο εισοδήματος Χαμηλή (50%) G1L 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ΦΑ - Εκπτωση από φόρο εισοδήματος Υψηλή (100%) G1H 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ΦΑ - Επιδότηση δανείων Χαμηλή (50%) G2L 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ΦΑ - Επιδότηση δανείων Υψηλή (100%) G2H 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ΦΑ - Εκστρατεία ενημέρωσης - προβολής G3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Αποτελέσματα (2) Μειώσεις ανά λύση 2010 Κόστος αποδοχή CO VOCs NOx SO2 PM10 1 49.1 50 53.7 36.3 15.6 3.3 14.6 2 53.5 54 55.0 39.9 15.6 3.3 14.6 3 91.2 55 61.6 45.6 18.4 3.3 14.6 4 128 56 59.2 43.9 17.0 3.3 14.6 5 165.7 57 65.8 49.6 19.8 3.3 14.6 6 27.6 45 51.8 34.5 14.9 3.3 14.6 7 17.9 40 50.0 33.0 14.2 3.3 14.6 8 32 49 53.1 38.1 14.9 3.3 14.6 9 22.3 44 51.3 36.6 14.2 3.3 14.6 10 16.2 38 51.7 37.7 14.2 3.3 14.6
Κόστος αποδοχή (2010) 61 Κοινωνική αποδοχ 56 51 46 41 36 5 4 3 2 1 8 6 9 7 10 0 25 50 75 100 125 150 175 Κόστος (εκ. )
Ισοπληθείς όζοντος -2010 50 140 μg/m3 40 120 μg/m3 Μείωση NOx 30 20 10 6 7 9 1 2 8 10 4 3 5 0 0 10 20 30 40 50 Μείωση VOCs
Πολυκριτηριακή Ανάλυση Εφαρμογή πολυκριτηριακής ανάλυσης (μέθοδος PROMETHEE) για την εύρεση του προτιμότερου από τα 10 σχέδια δράσης Προσθήκη επιπλέον κριτηρίων (π.χ. περιθώριο ασφαλείας, ευκολία εφαρμογής κ.α.) Επιλογή συντελεστών βαρύτητας κριτηρίων ΕπίλυσημετημέθοδοPROMETHEE > εύρεση προτιμότερου σχεδίου δράσης
Χαρακτηριστικά κριτηρίων Συντελεστής βαρύτητας Κατώφλι αδιαφορίας Κατώφλι σαφούς προτίμησης Κόστος 0.15 5 εκ. 30 εκ. Κοινωνική αποδοχή 0.15 2* 10* Περιβαλλοντική επίδοση 0.20 1 μg/m 3 12 μg/m 3 Ευκολία εφαρμογής 0.175 2* 10* Αμεσότητα απόκρισης 0.15 2* 10* Μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα 0.175 2* 10* *Ποιοτική κλίμακα
Ερωτηματολόγιο για τα τρία νέα κριτήρια Σενάριο Β Αντικατάσταση 100% των συμβατικών ΕΙΧ (πριν 1991) Ευκολία εφαρμογής (1-10) Αμεσότητα απόκρισης (1-10) Μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα (1-10) M1: Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Χαμηλό +50% M1: Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Υψηλό +100% Μ2: Ετήσιος έλεγχος KTEO ανά έτος Μ3: Κίνητρα για απόσυρση Χαμηλό 600 Μ3: Κίνητρα για απόσυρση Υψηλό 1200 Σενάριο C Αντικατάσταση 100 συμβατικών δίχρονων Μ1: Τέλη στα δίτροχα < 50 cc (αυξημένα για δίχρονα) Μ2: Κίνητρα για απόσυρση διχρόνων Χαμηλό 100 Μ2: Κίνητρα για απόσυρση διχρόνων Υψηλό 200 Σενάριο D Μ1: Απαγόρευση κυκλοφορίας διχρόνων από το 2005 Σενάριο E Αντικατάσταση 100% παλαιών ελ. φορτηγών M1: Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Χαμηλό +50% M1: Πρόσθετο περιβ. τέλος στα τ.κ. Υψηλό +100% Μ2: Ετήσιος έλεγχος KTEO ανά έτος
Πίνακας επιδόσεων της πολυκριτηριακής ανάλυσης Κόστος Κοινωνική αποδοχή Περιθώριο ασφαλείας (μg/m 3 ) Δυσκολία Ευκολια εφαρμογής Αμεσότητα απόκρισης Μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα Δείκτης ΠΚ ιεράρχησης (εκ. ) min max max min min max max ΣΔ1 49.1 50 13 48,3 47,5 82,0-0.14 ΣΔ2 53.5 54 20 52,8 48,0 90,5 0.04 ΣΔ3 91.2 55 30 53,8 47,3 91,0 0.12 ΣΔ4 128 56 28 53,0 47,5 91,0 0.08 ΣΔ5 165.7 57 38 54,0 46,8 91,5 0.11 ΣΔ6 27.6 45 9 43,3 44,5 76,3-0.12 ΣΔ7 17.9 40 6 39,5 41,3 70,3-0.14 ΣΔ8 32 49 17 47,8 45,0 84,8 0.04 ΣΔ9 22.3 44 14 44,0 41,8 78,8 0 ΣΔ10 16.2 38 16 40,5 39,8 73,3 0.02
Σχόλια - Συμπεράσματα Ο συνδυασμός Ακέραιου Προγραμματισμού και Πολυκριτηριακής Ανάλυσης αποτελεί χρήσιμο εργαλείο στη διαδικασία λήψης απόφασης για επιλογή σχεδίων Διαχείριση αλληλεπιδράσεων με ΑΠ Συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων στην ΠΚΑ
Ευχαριστώ πολύ!