Πρόλογος Καθώς διανύουμε τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, γινόμαστε μάρτυρες της ανάδυσης πρωτόγνωρων κινδύνων και απειλών, τόσο κατά του ανθρώπινου είδους όσο και κατά ολόκληρου του πλανήτη μας. Οι κύριοι παράγοντες, που συνετέλεσαν στη διαμόρφωση της σημερινής κατάστασης, ήταν: - Η αδυναμία του ανθρώπου να εκτιμήσει την καταστροφική παρεμβατικότητά του στο περιβάλλον. - Η αλόγιστη χρήση του πετρελαίου, κυρίως από τα μέσα του 20ου αιώνα έως σήμερα, με συνέπεια την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας και γενικότερα του περιβάλλοντος. - Η τάση του συνόλου σχεδόν των χωρών να καταστούν καταναλωτικές κοινωνίες, υιοθετώντας καπιταλιστικά μοντέλα. Το γεγονός αυτό τις οδήγησε να υιοθετήσουν επιθετικές πολιτικές, με αποτέλεσμα την δραματική αύξηση των συγκρούσεων. - Η διαφθορά της εκτελεστικής εξουσίας κυρίως λόγω της αλληλεξάρτησής της με τις πολυεθνικές εταιρίες, και - Ο ανεξέλεγκτος υπερπληθυσμός του πλανήτη, που προκαλεί αφενός πολλαπλασιασμό της συγκρουσιακής κατάστασης και αφετέρου καταστρέφει το περιβάλλον με γεωμετρική πρόοδο. Επιχειρώντας μια εμπειρική διάγνωση, διαπιστώνουμε ότι «ο πλανήτης γη ασθενεί». Ήδη, η επιστήμη έχει αποφανθεί για την κατάσταση αυτή και εισηγείται συγκεκριμένα μέτρα. Αρκετοί αναρωτιούνται αν η κατάσταση είναι αναστρέψιμη ή όχι. Αυτό μάλλον δεν θα το μάθουμε, καθώς καμιά χώρα -τουλάχιστον προς το παρόν- δεν προτίθεται να λάβει δραστικά μέτρα υπέρ της βελτίωσης του περιβάλλοντος και ταυτόχρονα ενάντια στην οικονομική της ανάπτυξη. Οι επιπτώσεις για το ανθρώπινο είδος αναμένονται δυσοίωνες καθώς μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αναμένεται: - Πολλαπλασιασμός των συγκρούσεων, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με συμβατικά όπλα αλλά και πιθανόν μελλοντικά με όπλα μαζικής καταστροφής. - Διαμόρφωση μιας ανοργάνωτης πολυπολιτισμικής κοινωνίας, όπου η ανάδυση νέων «ασύμμετρων απειλών» θα διαμορφώνει μια συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση ασφάλειας. - Συνεχής αύξηση της ροής των προσφύγων, κυρίως από τις χώρες της νότιας Ασίας και της Αφρικής προς την Ευρώπη. - Μείωση τόσο της παραγωγής αγαθών όσο και του πόσιμου νερού. Οι επικρατούσες κλιματολογικές συνθήκες συρρικνώνουν τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις και απομακρύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα από την επιφάνεια της γης. Ταυτόχρονα, τα βιομηχανικά απόβλητα μολύνουν τους υδάτινους φυσικούς ταμιευτήρες. των που επηρεάζουν την ελληνική κοινωνία, τις γειτονικές χώρες από τις οποίες επηρεαζόμαστε άμεσα, αλλά και το παγκόσμιο περιβάλλον.
Το GeoStrategy επιδιώκει την παρουσίαση, την ανάλυση και την εκτίμηση των γεγονότων που επηρεάζουν την ελληνική κοινωνία, τις γειτονικές χώρες από τις οποίες επηρεαζόμαστε άμεσα, αλλά και το παγκόσμιο περιβάλλον. Το GeoStrategy δεν χρηματοδοτείται, δεν υποκινείται και δεν αποσκοπεί σε οικονομικά ή πολιτικά οφέλη. Αποτελεί προϊόν προσωπικής θεώρησης των εξελίξεων που βιώνουμε και ως εκ τούτου κάθε καλοπροαίρετη αναφορά, σχόλιο ή και παρατήρηση των αναγνωστών θα είναι καλοδεχούμενη στο e-mail: geostrategical@yahoo.gr. Ευχαριστούμε τους αναγνώστες, τις εφημερίδες, τα περιοδικά, τα blogs, τις ιστοσελίδες, τα τηλεοπτικά κανάλια και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς που μας εμπιστεύθηκαν και παρουσίασαν το έργο μας..
The post-iranian Presidential Election Era Needs Strategy On May 20, 2009, the Guardian Council of Iran officially announced a list of approved candidates, while rejecting a number of registered nominees. Only four candidates were approved by the Guardian Council, out of the 476 men and women who had applied to seek the presidency of Iran in the 2009 election. The official results of the June 12, 2009 Iranian Presidential Election provoked the reaction of the Iranian reformists in many major cities. These reactions increased dramatically when the Musavi side accused President Mahmoud Ahmadinejad for election fraud. The known events (thousands of Iranians who were protesting on the streets against Mahmoud Ahmadinejad and the Supreme Leader demanding a new fair election) upset the coherence of the Iranian society and the relation between the theocratic regime and the Iranian people. Today, the supporters of the 1979 Iranian Revolution realize that the Revolution is not so pure any more. That means at least in the short term the reformists will continue to protest without cease. Several western analysts saw the situation in Iran as the beginning of a new revolution against conservatives domination but at present time the ground is not enough fertile for the overturning of the conservatives, because: There is lack of any substantial external support, and A strong state mechanism, which is built by the IRGCs (Islamic Revolutionary Guard Corps) and the millions of Basijis (paramilitary volunteer militia founded by Ayatollah Khomeini in November 1979), operates efficiently against any internal threat.
Given that the IRGCs and the Basijis guarantee the domestic security, it is obvious that Ayatollah Sayyid Ali Hoseyni Khamenei and his supporters will achieve to maintain the theocratic character of the Iranian regime but the future evolutions are difficult to foresee. Concerning the external actors and especially the US administration, it is assessed that Obama s strategy is similar (if not exactly the same) to the policy, which have been announced by Democrats in the Iraq Study Group Report (James A. Baker & Lee H. Hamilton) in 2007. That means at present time Washington will retain its conciliatory profile and will expect the Iranians in order to negotiate with them the major regional challenges as: The development of the Iranian nuclear program. The likely Afghan-Iranian cooperation against Talibans and al-qaeda s pursuits. The Tehran s evolvement in Iraq and especially its support to Iraqi Shia community. The US-Iranian rapprochement at foreign affairs level, and The likely energy cooperation in Iranian hydrocarbon deposits and regional energy routes. Concerning Iranian issue Washington could rethink the current situation by other viewpoint. At first, US State Department could stop the inefficient verbal policy and proceed to a more productive applied diplomacy. Tehran s hardliners seek to expand their oil and natural gas exports towards European and Southern Asia markets, to continue the development of their nuclear program, to be a regional power and to retain their prestige. Tehran is ready to accept a generous deal, which will help it to get out from the deadlock. State Department could negotiate with Iranians and offer all the above. Particularly, US could: Guarantee the raise of the economic, trade, scientific and military sanctions against Iran (UNSCR 1737, 1747 and 1803). So, Tehran could overcome its financial tightness and freely expand its oil and natural gas exports, especially from South Pars (huge natural gas field shared between Iran and Qatar) via Tabriz (Iran), Erzurum Ankara (Turkey) and Komotini (Greece) towards European energy markets. Ask from Tehran the ratification of the Non Proliferation Treaty s Additional Protocol (Iran sighed it on December 18, 2003 but hasn t ratified it). That means the IAEA s (International Atomic Energy Agency) inspectors could investigate without prior notice all the Iranian nuclear installations and Tehran could develop its nuclear program only for the production of electricity. Ask from Iranian conservatives to change their behavior and stop their influence in Iraqi Shia areas and in Afghani Province of Herat. Additionally, US could ask cooperation in order to fight al- Qaeda, which is a common enemy for both sides. All the above proposals are characterized as familiar to President Obama s profile and could change the mood not only between Iran and USA but additionally could be the begging to find solutions for more Mideast and South Asia s challenges. It is obvious that if such a deal would flourish then the internal situation in Iran would improve step by step.
Οι «κόκκινες γραμμές» της Τουρκίας για την επίλυση του κουρδικού προβλήματος Η Τουρκική κυβέρνηση προκειμένου να δρομολογήσει τις διαδικασίες επίλυσης του Κουρδικού προβλήματος προετοίμασε ένα πακέτο μέτρων του οποίου ως «κόκκινες γραμμές» καθορίσθηκαν τα ακόλουθα: - Δεν θα ελευθερωθεί ο Οτσαλάν και δεν πρόκειται να γίνει οποιαδήποτε ρύθμιση του άρθρου 221 προκειμένου να διευρυνθεί ο νόμος περί μεταμέλειας. - Δεν πρόκειται να έρθει στην ημερησία διάταξη το θέμα της «Συνταγματικής Αυτονομίας» για τους Κούρδους, προκειμένου να μην τους δοθεί η δυνατότητα να δημιουργήσουν πρόβλημα στην ενότητα και στη δομή του κράτους. - Δεν θα τεθεί θέμα παύσης των στρατιωτικών επιχειρήσεων, όπως μερικές φορές επικαλείται το Κουρδικό κόμμα DTP. Πέραν των παραπάνω, αποφασίσθηκε η πραγματοποίηση επαφών του Τούρκου Υπουργού Εσωτερικών με τα κόμματα της αντιπολίτευσης προκειμένου να υπάρξει συναίνεση στο νέο άνοιγμα επίλυσης του Κουρδικού προβλήματος. Ο Αρχηγός του Eθνικιστικού Kόμματος ΜΗΡ της Τουρκίας Ντεβλέτ Μπαχτσελί απάντησε άμεσα λέγοντας ότι, το κόμμα του δεν είναι δυνατόν να παίξει ενεργό ρόλο σε τέτοιου είδους σενάρια προδοσίας διότι ο σκοπός αυτών είναι να διαλύσουν την πολιτική δομή της χώρας και τον χαρακτήρα του «Κράτους Έθνους». Παράλληλα τόνισε ότι, ο Πρωθυπουργός Ερντογάν πολύ σύντομα θα διαπιστώσει ποιές είναι οι σκέψεις και οι απόψεις του Τουρκικού έθνους για το θέμα αυτό, προειδοποιώντας για την πραγματοποίηση μαζικών κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων. Στα πλαίσια του Κουρδικού «ανοίγματος», στις 01-08-2009 πραγματοποιήθηκε στην Αστυνομική Ακαδημία της Άγκυρας ένα συνέδριο του οποίου ο τίτλος ήταν: «Η επίλυση του Κουρδικού προβλήματος σύμφωνα με το πρότυπο της Τουρκίας». Στο συνέδριο συμμετείχαν ο Υπουργός Εσωτερικών Μπεσίρ Αταλάι, ο Διοικητής της Αστυνομικής Ακαδημίας, ο Διευθυντής των Κέντρων Μελετών της Αστυνομικής Ακαδημίας, Ακαδημαϊκοί, και έγκριτοι Τούρκοι δημοσιογράφοι που ασχολούνται με το Κουρδικό πρόβλημα. Οι κυριότερες θέσεις που ετέθησαν στο συνέδριο ήταν οι ακόλουθες: - Ως διεύθυνση επίλυσης του Κουρδικού προβλήματος καθορίσθηκε το Κοινοβούλιο. - Θα πρέπει να πραγματοποιηθούν επιπλέον συσκέψεις στις οποίες θα συμμετάσχουν παράγοντες από τις Κουρδικές περιοχές, άνθρωποι του πνεύματος, Κούρδοι δια- (c) USAF νοούμενοι και εκπρόσωποι πολιτικών οργανώσεων. - Μετά το πέρας των συσκέψεων θα πραγματοποιηθεί η τελική μορφή του σχεδίου επίλυσης του Κουρδικού προβλήματος, το οποίο θα διανεμηθεί στα πολιτικά κόμματα. Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε ένα τέτοιο συνέδριο, το οποίο έτυχε πολύ ευμενών σχολίων αφ ενός και προβληματισμού αφ ετέρου από τους συμμετέχοντες. Οι παραπάνω ομόφωνα τόνισαν ότι, πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλοι οι δημοκρατικοί δίοδοι προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα και να σωπάσουν τα όπλα. Παράλληλα όμως δεν έκρυψαν την ανησυχία τους και προειδοποίησαν την κυβέρνηση να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή οποιασδήποτε προβοκάτσιας η οποία θα τορπιλίσει τις διαδικασίες που έχουν δρομολογηθεί.
Ο Τούρκος δημοσιογράφος Μουράτ Γετκίν της εφημερίδος Radikal σε άρθρο του, τόνισε τα ακόλουθα σημεία τα οποία έχουν ιδιαίτερη σημασία: - Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, όπου ανατέθηκε στον Υπουργό Εσωτερικών η διαδικασία επίλυσης του Κουρδικού προβλήματος. - Είναι η πρώτη φορά που για ένα τόσο σημαντικό θέμα ζητούνται ανοικτά οι απόψεις παραγόντων της πολιτικής, πολιτιστικής, ακαδημαϊκής και δημοσιογραφικής κοινότητας. - Η επιλογή της Αστυνομικής Ακαδημίας ως χώρου διεξαγωγής του συνεδρίου καταδεικνύει μία αλλαγή πλεύσης της Τουρκικής κυβέρνησης και ένα πιθανό παραμερισμό των στρατιωτικών. Άλλωστε για το θέμα αυτό, ο Τούρκος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ιλκέρ Μπασμπούγκ έδειξε ότι είναι ενοχλημένος. Ο Τούρκος δημοσιογράφος Χασάν Τζεμάλ της εφημερίδος Milliyet, ο οποίος για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα ασχολείται με το Κουρδικό πρόβλημα και πολλές φορές εξασφάλισε ανεπίσημα διαύλους επικοινωνίας μεταξύ Τουρκίας και ΡΚΚ, στην αρθρογραφία του συνεχώς διερωτάται «Για όλα αυτά τι θα πουν οι στρατιωτικοί» και παράλληλα προτείνει τη δρομολόγηση των ακολούθων φάσεων: - 1η Φάση Πρέπει να ανακοινωθεί μία ουσιαστική παύση των εχθροπραξιών και τόσο το ΡΚΚ όσο και η Τουρκία θα πρέπει να τραβήξουν το χέρι από τη σκανδάλη. Δηλαδή το ΡΚΚ να αποχωρήσει και ο Τουρκικός Στρατός να μην πραγματοποιεί επιχειρήσεις. Προκειμένου να γίνει αυτό θα πρέπει να προετοιμασθεί κατάλληλα η κοινή γνώμη και να λειτουργήσουν μυστικά δίαυλοι επικοινωνίας με όλες τις πλευρές όπως Οτσαλάν, Κουρδικό κόμμα DTP, όρος Kandil όπου βρίσκεται το ΡΚΚ, Κούρδοι διανοούμενοι και Κούρδοι της διασποράς. - 2η Φάση Πρέπει να αποχωρήσουν από τα βουνά τα μέλη του ΡΚΚ και να επιστρέψουν στην Τουρκία. Αυτό εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να είναι υλοποιήσιμο αλλά καλό θα ήταν να ληφθούν υπ όψη οι θέσεις του Νο 1 του ΡΚΚ Μουράτ Καραγιλάν ο οποίος για το θέμα αυτό είπε τα ακόλουθα: «Εμείς δεν βρισκόμαστε στα βουνά για 30 περίπου χρόνια ούτε για να κάνουμε πικνίκ αλλά ούτε για να σκοτώνουμε ανθρώπους. Ως Κούρδοι θέλουμε μία ισότιμη και ελεύθερη διαβίωση μέσα στα σύνορα της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η ευχή μας είναι να ζούμε ελεύθερα με την Κουρδική μας ταυτότητα και τα πολιτιστικά μας δικαιώματα.» Διαπιστώνεται λοιπόν ότι υπάρχει η αναγκαιότητα να διαχωριστεί το Κουρδικό πρόβλημα από το πρόβλημα του ΡΚΚ.
- 3η Φάση Πρέπει να δρομολογηθούν μυστικές διαδικασίες προκειμένου να αποτραπούν τυχόν προβοκάτσιες είτε από την πλευρά του ΡΚΚ, είτε από την πλευρά της Τουρκίας, είτε από άλλα κράτη που δεν επιθυμούν την ειρηνική επίλυση του Κουρδικού προβλήματος. Ο ηγέτης των Κούρδων του Βορείου Ιράκ Μεσούτ Μπαρζανί σε συνέντευξη του στη δημοσιογράφο Νουρ Μπατούρ της Τουρκικής εφημερίδας Sabah σχετικά με την επίλυση του Κουρδικού προβλήματος δήλωσε τα ακόλουθα: «Κατά τη γνώμη μου η Τουρκική κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να επιλύσει το Κουρδικό πρόβλημα καλύτερα απ όλους τους άλλους. Χύνεται πολύ αίμα και αυτό μας λυπεί πάρα πολύ. Αυτό το πρόβλημα μας επηρεάζει όλους και το ΡΚΚ επηρεάζει την ασφάλεια όλης της περιοχής. Θεωρώ πολύ σημαντική και πολύ θετικές τις πρωτοβουλίες της Τουρκίας. Όλοι πλέον έχουν αντιληφθεί ότι το πρόβλημα δεν επιλύεται με τον πόλεμο. Δεν είμαι εγώ αυτός που θα υποδείξει στην Τουρκία τον δρόμο που θα ακολουθήσει. Η απόφαση αφορά την Τουρκία. Εμείς όμως είμαστε στη διάθεσή της να παράσχουμε οποιαδήποτε βοήθεια. Οι Κούρδοι επιζητούν τα δικαιώματά τους όχι με τη βία αλλά μέσω δημοκρατικών οδών. Με τη βία κανένας δεν κερδίζει τίποτε. Η λύση πρέπει να αναζητηθεί μέσω των Συνταγματικών, νόμιμων και ειρηνικών οδών.» Σχετικά με το «Όραμα του Κουρδιστάν» ο Μπαρζανί δήλωσε τα ακόλουθα: «Εμείς ως Έθνος αποτελούμε μία από τις πιο παλαιές εθνότητες που ζουν σ αυτήν την περιοχή. Εμείς δεν εισβάλαμε σε κανενός τα εδάφη. Μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο άλλαξαν τα σύνορα και οι Κούρδοι αφέθηκαν αδικημένοι. Χωρίς να μας ρωτήσουν μας χώρισαν σε κομμάτια και εγκαθιδρύθηκε μια νέα πραγματικότητα στην περιοχή. Δεν πιστεύω ότι αυτή η πραγματικότητα θα επιλυθεί με τη βία, όμως πρέπει να συνεκτιμηθούν οι αδικίες και οι βλάβες που υπέστησαν οι Κούρδοι. Πιστεύω ότι δεν πρέπει να καταπατείται το δικαίωμα των Κούρδων να αποτελούν έθνος. Αυτό αποτελεί ένα φυσικό δικαίωμα του Κουρδικού λαού και μπορεί να υλοποιηθεί με συνεννόηση. Δεν επιθυμούμε τη βία και υποστηρίζουμε μία λύση σύμφωνα με τους κανόνες κάθε κράτους όπου ζουν Κούρδοι.» Όσον αφορά έναν πιθανό διαμελισμό του Ιράκ ο Μπαρζανί τόνισε ότι είναι αντίθετος και εκτιμά ότι αυτό θα ανοίξει το «Κουτί της Πανδώρας» και δεν θα είναι δυνατόν να προβλεφθεί ποιές θα είναι οι εξελίξεις. Τέλος ο Μπαρζανί αναφέρθηκε και για το καθεστώς του Κιρκούκ, τονίζοντας τα εξής: «Εμείς δεν θέλουμε να αποσπασθεί το Κιρκούκ από το Ιράκ. Επιθυμούμε να είναι μία πόλη όπως όλες οι άλλες. Ο λαός ψήφισε το Σύνταγμα του Ιράκ και σύμφωνα με αυτό θα πρέπει να επιλυθεί το πρόβλημα του Κιρκούκ. Θα πρέπει δηλαδή να υλοποιηθεί το άρθρο 140 του Συντάγματος. Για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση στο Κιρκούκ θα πρέπει να γίνει απογραφή του πληθυσμού και δημοψήφισμα. Επίσης θα πρέπει να επιστρέψουμε στην κατάσταση που καταδεικνύεται στους Οθωμανικούς χάρτες. Βλέποντας τους χάρτες αυτούς διαπιστώνεται κατά πόσο καταδυναστεύθηκε ο Κουρδικός λαός. Επομένως για να επιλυθεί το πρόβλημα είτε θα πρέπει να εφαρμοσθεί το άρθρο 140 του Συντάγματος είτε θα πρέπει να επιστρέψουμε στην κατάσταση του παρελθόντος, λαμβάνοντας υπ όψη όλα τα ιστορικά έγγραφα και χάρτες.»
Συμπεράσματα Ανατρέχοντας στο παρελθόν διαπιστώνεται ότι, το πρόβλημα του ΡΚΚ είναι αποτέλεσμα του Κουρδικού προβλήματος, ενώ το Κουρδικό πρόβλημα είναι αποτέλεσμα του Τουρκικού προβλήματος. Το Τουρκικό πρόβλημα ξεκίνησε ταυτόχρονα με την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας καθ ότι αυτή στηρίχθηκε στην αρχή του «Ενός Κράτους Έθνους». Η αρχή αυτή αποδείχθηκε επιτυχής στις περισσότερες εθνικές μειονότητες που υπήρχαν στην Τουρκία, πλην των Κούρδων, οι οποίοι αντέδρασαν δυναμικά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το Τουρκικό πρόβλημα και κατ επέκταση το αντίστοιχο Κουρδικό. Η επίλυση του Κουρδικού προβλήματος είναι μία διαδικασία που απαιτεί πολύ χρόνο και μεγάλη προσπάθεια. Πρέπει να σημειωθεί ότι η συμβολή των Κούρδων του Βορείου Ιράκ αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για τη δρομολόγηση οποιασδήποτε διαδικασίας. Όταν άρχισε ο πόλεμος του Κόλπου το 1990, ο τότε Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας Τουργκούτ Οζάλ είχε σκεφθεί, οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις να εισβάλουν στη Μουσούλη και στο Κιρκούκ και διαπραγματευόταν με τους Κούρδους ηγέτες του Βορείου Ιράκ Ταλαμπανί και Μπαρζανί για τη δημιουργία Ομοσπονδίας.. Όμως ο Οζάλ δεν ήταν μόνος του. Υπήρχαν οι στρατιωτικοί και η αντιπολίτευση, της οποίας το σκεπτικό ήταν ίδιο με αυτό των στρατιωτικών. Μετά τον Οζάλ ακολούθησε ο Ντεμιρέλ και η Τσιλέρ, οι οποίοι δεν αντιλήφθησαν την ουσία του Κουρδικού προβλήματος και παρέπεμψαν τη διαχείρισή του στους στρατιωτικούς. Με την άνοδο στην εξουσία του σημερινού Πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δίδεται η εντύπωση ότι άρχισε να γίνεται αντιληπτή η ουσία του Κουρδικού προβλήματος. Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι ο κρατικός μηχανισμός έκανε αρκετά λάθη στο παρελθόν, πλην όμως η πολιτική του Ερντογάν άλλοτε οπισθοδρομεί και άλλοτε προχωρά. Η ισορροπία που υπάρχει μεταξύ Ερντογάν και στρατιωτικών θυμίζει ταγκό - ένα βήμα εμπρός και δύο βήματα πίσω. Οι στρατιωτικοί δεν αποσύρονται από την ημερήσια επικαιρότητα και συνεχώς προβάλλουν τη θέση τους η οποία λέει ότι: «Το ΡΚΚ και το Κουρδικό κόμμα DTP έχουν μία και μοναδική στρατηγική η οποία αφορά στο διαμελισμό της Τουρκίας και στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν». Από την πλευρά τους οι πολιτικοί δίνουν την εντύπωση ότι προσπαθούν να εγκαθιδρύσουν μία πραγματική δημοκρατία στη χώρα, συνεχώς όμως προσκρούουν σε σκοπέλους. Απ όλα τα παραπάνω διαπιστώνεται λοιπόν ότι, όποιος διεκδικεί τα δικαιώματά του και έρχεται σε αντίθεση με τους Τούρκους, τελικά κάτι κερδίζει, σε αντίθεση με αυτούς οι οποίοι υποτάσσονται και τελικά αφομοιώνονται πλήρως, χάνοντας την εθνική ή θρησκευτική τους ταυτότητα. (Πηγές:Τουρκικές εφημερίδες Μilliyet, Hurriyet, Sabah, Radikal και Yeni Safak)
Αποτίμηση της επίσκεψης Πούτιν στην Άγκυρα Μηνάγιας Χρήστος 9 Αυγούστου 2009 Συχνά γράφεται ότι η Τουρκία έχει αλλάξει πορεία στην εξωτερική της πολιτική. Σε απάντηση αυτών Τούρκοι αξιωματούχοι τονίζουν ότι η Άγκυρα συνεχίζει να δίδει τη βαρύτητα που έδιδε στο παρελθόν στις σχέσεις της με τη Δύση, παράλληλα όμως και προκειμένου να εξασφαλίσει τα συμφέροντά της, επιδιώκει τη δημιουργία στενών σχέσεων και με άλλες χώρες και τη δημιουργία σταθερών ισορροπιών με αυτές. Σ αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία εφαρμόζει μία προληπτική στρατηγική η οποία προσδίδει μία νέα κατεύθυνση στην εξωτερική της πολιτική. Με άλλα λόγια δηλαδή, η «ενεργειακή στρατηγική», της οποίας η σημασία έχει αναβαθ- μισθεί τα τελευταία χρόνια, καθιστά την Τουρκική εξωτερική πολιτική περισσότερο ανεξάρτητη και προσδίδει στην Τουρκία τη δυνατότητα να θεωρεί τον εαυτό της ως καθοριστικό παράγοντα στον τομέα της Η οκτάωρη επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν στην Άγκυρα στις 06-08- 2009 και οι συμφωνίες που υπογράφηκαν μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πολιτικής. Η Ρωσία προκειμένου να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Τουρκίας συμφώνησε να στηρίξει τα «οράματα» της Άγκυρας τα οποία αφορούν στον αγωγό πετρελαίου Σαμψούντα Τζεϋχάν και στην κατασκευή ενός ή δύο πυρηνικών εργοστασίων. Αναλυτικά τα οφέλη και για τις δύο χώρες είναι τα ακόλουθα: Αγωγός South Stream: Μετά την «Πορτοκαλί Επανάσταση» στην Ουκρανία, η Ρωσία αντιμετώπισε σοβαρές δυσκολίες στην εξαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η Τουρκία αποδέχθηκε ο παραπάνω αγωγός να διέλθει από την Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη στη Μαύρη Θάλασσα και έτσι άνοιξε ο δρόμος για τη μεταφορά του Ρωσικού φυσικού αερίου στη Δύση χωρίς προβλήματα.
Κατασκευή Πυρηνικού Εργοστασίου: Η Τουρκία προκειμένου να επιλύσει μακροπρόθεσμα το ενεργειακό της πρόβλημα αποφάσισε την κατασκευή ενός πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή Ακκουγιού της Μερσίνης. Κατά τη διενέργεια του διαγωνισμού εδόθησαν προσφορές μόνο από το Ρωσο-Τουρκικό κονσόρτσιουμ Park Teknik (του Τουρκικού Ομίλου Ciner) και Atomstroy Export JSC (Ρωσική κρατική εταιρεία). Αυτές όμως δεν κρίθηκαν συμφέρουσες από την Τουρκική πλευρά με αποτέλεσμα τη διακοπή του διαγωνισμού. Με την επίσκεψη του Πούτιν στην Άγκυρα αποφασίσθηκε η περαιτέρω μείωση της προσφοράς και δόθηκε μία νέα διάσταση στη συνέχιση του διαγωνισμού. Αγωγός Blue Stream 2: O παραπάνω αγωγός θα κατασκευασθεί από κοινού μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας και θα μεταφέρει Ρωσικό αέριο στη Μέση Ανατολή και ειδικά στη Συρία, στο Λίβανο, στο Ισραήλ και στην Κύπρο.Δημιουργία Σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στο Τζεϋχάν της Τουρκίας: Συμφωνήθηκε η Τουρκική εταιρεία AKSA μαζί με την Ρωσική εταιρεία Gazprom να δημιουργήσουν Σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στο Τζεϋχάν, με αποτέλεσμα η Ρωσία να εξασφαλίσει ακόμη ένα στρατηγικό κέντρο στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου και η Τουρκία να επωφελείται από αυτό επειδή βρίσκεται εντός των συνόρων της. Διεύρυνση της Περιόδου Πώλησης Ρωσικού Φυσικού Αερίου στην Τουρκία: Η Τουρκία από το 1996 προμηθεύεται φυσικό αέριο από τη Ρωσία βάσει συμφωνίας η οποία λήγει το 2011. Με την επίσκεψη του Πούτιν αποφασίσθηκε η διεύρυνση της παραπάνω περιόδου και υπογράφηκε νέα συμφωνία προμηθείας 16 δις κυβικών μέτρων ρωσικού φυσικού αερίου. Επίσης ανατέθηκε στη Ρωσία η κατασκευή υπόγειου σταθμού αποθήκευσης φυσικού αερίου στην περιοχή της Αλμυρής Λίμνης (Tuz Golu) νοτιοδυτικά της Άγκυρας. Αγωγός Πετρελαίου Σαμψούντα - Τζεϋχάν: Η κυβέρνηση του ΑΚΡ ύστερα από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αποφάσισε την κατασκευή του παραπάνω αγωγού χωρίς διαγωνισμό από τον Τουρκικό Όμιλο Calik Holding, ο οποίος παράλληλα θα κατασκευάσει Κέντρο Διύλισης Πετρελαίου στον τερματικό σταθμό του Τζεϋχάν. Το πετρέλαιο της Κασπίας και το πετρέλαιο της Ρωσίας και του Καζακστάν θα μεταφέρεται με πλοία στην Σαμψούντα και από εκεί μέσω του αγωγού στο Τζεϋχάν. Ο παραπάνω αγωγός θα αυξήσει τις εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας και παράλληλα αποτελεί την εναλλακτική λύση σε περίπτωση που ο αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη δεν ευοδωθεί σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα της Ρωσικής πλευράς. Λιμένας Τζεϋχάν: Η Τουρκία παρ όλο που δεν παράγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο μακροπρόθεσμα θα αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα στον τομέα της ενέργειας. Έτσι ο λιμένας του Τζεϋχάν λόγω των τερματικών σημείων αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου θα συναγωνίζεται τα μεγαλύτερα λιμάνια του κόσμου.
Πέραν των παραπάνω συμφωνιών υπογράφηκαν και τα ακόλουθα πρωτόκολλα - συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών και τα οποία αφορούν άλλους τομείς συνεργασίας: - Πρωτόκολλο της Συνόδου της 9ης Περιόδου της Μικτής Οικονομικής Επιτροπής μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας. - Συμφωνία συνεργασίας για τη χρησιμοποίηση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς. - Συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις πυρηνικές εγκαταστάσεις και την έγκαιρη προειδοποίηση μεταξύ των δύο χωρών σε περίπτωση πυρηνικών ατυχημάτων. - Μνημόνιο συνεργασίας για τους τομείς τυποποίησης και αξιολόγησης της καταλληλότητας μεταξύ του Τουρκικού Ινστιτούτου Τυποποίησης και του αντίστοιχου της Ρωσίας. - Πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ του Ιδρύματος Επιστημονικών και Τεχνολογικών Ερευνών της Τουρκίας (TUBITAK) και της Ομοσπονδιακής Διαστημικής Διεύθυνσης της Ρωσίας (ROSCOSMOS). - Πρόγραμμα συνεργασίας στους τομείς εκπαίδευσης, επιστήμης, πολιτισμού, νεότητας και αθλητισμού. - Μνημόνιο συνεργασίας για τον τομέα ασφάλειας τροφίμων, όσον αφορά τα υδάτινα προϊόντα που εισάγονται και εξάγονται. - Συμφωνία σχετικά με τις τελωνειακές διαδικασίες μεταξύ του Υφυπουργείου Τελωνείων της Τουρκικής Δημοκρατίας και της Υπηρεσίας Τελωνείων της Ρωσικής Ομοσπονδίας. - Συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ του Συμβουλίου Κεφαλαιαγοράς της Τουρκίας και της Διεύθυνσης Αγοράς Χρηματοδότησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Επίσης αποφασίσθηκε να δημιουργηθεί ένας νέος μηχανισμός που θα εξασφαλίζει την σταθεροποίηση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας. Συγκεκριμένα θα πραγματοποιούνται επαφές σε επίπεδο Πρωθυπουργών μία φορά ετησίως και σε επίπεδο Υπουργών δύο ή τρείς φορές ετησίως. Η πρώτη επαφή θα πραγματοποιηθεί στη Ρωσία στις αρχές του 2010, όπου θα γίνει αξιολόγηση της προόδου υλοποίησης των υπογραφεισών συμφωνιών και πρωτοκόλλων. Όσον αφορά στο Κυπριακό ο Πούτιν δήλωσε ότι από τούδε και στο εξής η Ρωσία θα συνεχίσει την ανάπτυξη οικονομικών σχέσεων και με τις δύο πλευρές, τους Τουρκοκύπριους και τους Ελληνοκυπρίους. Συμπεράσματα Απ όλα τα παραπάνω διαπιστώνεται ότι η Τουρκία ενώ δεν διαθέτει πετρέλαιο και φυσικό αέριο βρέθηκε να κατέχει μία τόσο σημαντική στρατηγική θέση, την οποία ούτε καν η ίδια περίμενε. Αυτή η θέση την κατατάσσει μεταξύ των χωρών, τόσο της Ευρώπης όσο και παγκοσμίως που έχουν λόγο στον τομέα της ενέργειας και ειδικά στο τρίγωνο Καύκασος - Μέση Ανατολή - Ευρώπη. Το κλίμα ανησυχίας που διαμορφώθηκε στο παρελθόν μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στο θέμα του φυσικού αερίου και το οποίο είχε άμεσες επιπτώσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνετέλεσε ώστε να μην μπορεί κανένας πλέον να κατηγορήσει την Τουρκία για την ενεργειακή της συνεργασία με τη Ρωσία. Όσον αφορά στο Κυπριακό και στις σχέσεις Ελλάδος - Τουρκίας, εκτιμάται ότι η νέα Ρωσο-Τουρκική ενεργειακή συνεργασία θα διευκολύνει την Άγκυρα για περαιτέρω διεύρυνση των διεκδικήσεών της τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο. (Πηγές: Τουρκικές εφημερίδες Μilliyet, Radikal και Zaman)
Ψυχογράφημα των ρωσοτουρκικών σχέσεων μετά την πρόσφατη επίσκεψη του Πούτιν στην Άγκυρα Σύμφωνα με την Άγκυρα η Ρωσία αποτελεί μία ισχυρή χώρα η οποία δεν έρχεται σε αντίθεση με τις πολιτικές ισορροπίες αλλά και τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας. Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια διαπίστωσε ότι αποτελεί πολύ δυναμική κίνηση η συνεργασία με την Ρωσία όχι μόνο στον τομέα της ενέργειας αλλά και στους τομείς του εμπορίου και του τουρισμού. Η Τουρκική κοινή γνώμη δεν βλέπει πλέον την Ρωσία ως εχθρό και την θεωρεί ως μία φιλική χώρα. Από την άλλη πλευρά η Μόσχα επιδιώκει τη συνεργασία με την Άγκυρα σε πολλούς τομείς, διότι θεωρεί ότι η Τουρκία πλέον ενεργεί περισσότερο ανεξάρτητα και δεν είναι δέσμια των δυτικών κέντρων ισχύος. Σημαντικός μάλιστα είναι ο ρόλος που παίζει η Τουρκία ειδικά την τελευταία περίοδο διότι αποτελεί ένα σημαντικό ενεργειακό διάδρομο στο τρίγωνο Καύκασος - Μέση Ανατολή - Ευρώπη. Με την επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν στην Άγκυρα στις 06 Αυγούστου 2009 και τις συμφωνίες που υπογράφηκαν διαπιστώθηκε ο μεγάλος βαθμός ισχυροποίησης των δεσμών που υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών. Δεν είναι ακόμη σίγουρο ποια πλευρά θα έχει τα μεγαλύτερα οφέλη. Το σίγουρο όμως είναι ότι η Τουρκία πλέον παίζει ένα ρυθμιστικό ρόλο στον ενεργειακό χώρο και η συνεργασία της με τη Ρωσία, της έδωσε τη δυνατότητα να παίξει το «ενεργειακό της χαρτί» σε διεθνές επίπεδο. Η Ρωσία θα παρέχει πετρέλαιο στο αγωγό Σαμψούντα-Τζεϋχάν ενώ μέσω του αγωγού Blue Stream-2 θα μεταφέρεται το Ρωσικό φυσικό αέριο μέσω της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία παρέτεινε τη συμφωνία αγοράς ρωσικού φυσικού αερίου η οποία τελείωνε το 2011 και παράλληλα αποδέχθηκε ο αγωγός φυσικού αερίου South Stream να διέλθει από την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της στη Μαύρη Θάλασσα, με αποτέλεσμα να επιλύσει ένα σοβαρό πρόβλημα της Μόσχας, η οποία πλέον θα μπορεί να μεταφέρει απρόσκοπτα το φυσικό της αέριο στην Ευρώπη και χωρίς να είναι δέσμια της Ουκρανίας. Οι Ρώσοι από την πλευρά τους έδωσαν μία νέα διάσταση στην κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στο Ακκουγιού της Τουρκίας διότι συμφώνησαν να μειώσουν τις τιμές που ζητούσαν. Πέραν των παραπάνω υπογράφηκαν και άλλες συμφωνίες και πρωτόκολλα τα οποία έχουν σχέση με την κατασκευή εγκαταστάσεων, το εμπόριο, την εκπαίδευση, τον αθλητισμό και την πυρηνική ενέργεια. Συνολικά υπογράφηκαν 20 συμφωνίες και πρωτόκολλα. Εκτιμάται ότι η νέα αυτή εξέλιξη στις Ρωσο-Τουρκικές σχέσεις πιθανόν να έχει αρνητικά αποτελέσματα στις αντίστοιχες Ελληνο-Τουρκικές διότι η Άγκυρα πλέον με την ιδιότητα του «κράτους ρυθμιστή» στον ενεργειακό χώρο του τριγώνου Καύκασος-Μέση Ανατολή-Ευρώπη θα επιδιώξει την επιτάχυνση των ρυθμών αλλαγής του status quo στο Αιγαίο, στην Κύπρο και εν γένει στην Ανατολική Μεσόγειο. (Πηγές: Τουρκικές εφημερίδες Milliyet, Radikal και Zaman)
Μηνάγιας Χρήστος Το γεωπολιτικό όραμα του Νταβούτογλου 22 Αυγούστου 2009 Είναι πλέον γνωστό ότι ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου προσκόμισε μία νέα θεώρηση στη γεωπολιτική προσέγγιση και δημιούργησε μία σημαντική επιτάχυνση στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Το βιβλίο του με τίτλο «Στρατηγικό Βάθος» αποτελεί οδηγό της Τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και η σημασία του στις ημέρες μας είναι πολύ σημαντική. Η στρατηγική της Τουρκικής εξωτερικής πολιτικής έχει ως γεωπολιτική βάση την ενδυνάμωση της διεθνούς - παγκόσμιας θέσης της Τουρκίας Γι αυτό και ο Νταβούτογλου παρουσιάζει ένα νέο όραμα στην εξωτερική πολιτική της Άγκυρας του οποίου τα θεμέλια στηρίζονται στο τομέα της γεωπολιτικής επιρροής της Τουρκίας στις ακόλουθες περιοχές: - Η πρώτη περιοχή αφορά στον εγγύς χερσαίο χώρο της Τουρκίας και περιλαμβάνει τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο. - Η δεύτερη περιοχή αφορά στον εγγύς θαλάσσιο χώρο της Τουρκίας και περιλαμβάνει τη Μαύρη Θάλασσα, την Αδριατική, την Ανατολική Μεσόγειο, την Ερυθρά Θάλασσα, τον Περσικό Κόλπο και τον Ινδικό Ωκεανό. - Η τρίτη περιοχή αφορά στον εγγύς ηπειρωτικό χώρο και περιλαμβάνει την Ευρώπη, τη Βόρειο Αφρική και τη Νότια - Κεντρική - Ανατολική Ασία. Σύμφωνα με τον Νταβούτογλου οι προαναφερθείσες περιοχές αποτελούνται από ζώνες οι οποίες βρίσκονται η μία μέσα στην άλλη και «διαπλέκονται» μεταξύ τους. Πρέπει να τονισθεί ότι ο Νταβούτογλου περιγράφει με έμφαση αυτές τις γεωγραφικές περιοχές ως πεδία γεωπολιτικής επιρροής και όχι ως πεδία γεωπολιτικού ενδιαφέροντος. Συγκεκριμένα, ως πεδίο γεωπολιτικού ενδιαφέροντος καθορίζει τις γεωγραφικές περιοχές στις οποίες μία χώρα σκοπεύει να επεκτείνει τα συμφέροντά της, ενώ ως πεδίο γεωπολιτικής επιρροής καθορίζει τις γεωγραφικές περιοχές στις οποίες μία χώρα αποσκοπεί να διεισδύσει, να τις θέσει υπό την επιρροή της και να τις διαμορφώσει όπως αυτή επιθυμεί. Ως μέσα πραγματοποίησης αυτού του γεωπολιτικού οράματος θεωρεί τη χρησιμοποίηση των οικονομικών, χρηματοδοτικών, τεχνολογικών, πολιτιστικών και στρατιωτικών δυνατοτήτων. Η καταστρατήγηση της σχέσης «Δύναμη - Σκοπός» που θεωρείται ο πιο βασικός κανόνας της στρατηγικής, αποτελεί κατά το Νταβούτογλου το πιο σοβαρό λάθος στο γεωπολιτικό όραμα. Το σύνολο του γεωγραφικού χώρου της Αφρο-Ευρασίας είναι ο πιο ευρύς γεωπολιτικός στόχος της Τουρκίας. Παράλληλα, η Άγκυρα έχει καθορίσει με μεγάλη προσοχή τις γεωπολιτικές της προτεραιότητες, διότι το αντίτιμο των λαθών του γεωπολιτικού οράματος είναι πολύ βαρύ. Άλλωστε ο 20ος αιώνας είναι γνωστός ως ο αιώνας του οποίου τα γεωπολιτικά λάθη πληρώθηκαν με πολύ αίμα.
κόσμος Αποτελεί η Τουρκία Παγκόσμια Δύναμη; Την απάντηση σ αυτό το ερώτημα δίδει το άρθρο της Τουρκικής εφημερίδας Radikal της 15-08- 2009, όπου αναφέρει τα ακόλουθα: «Το γεωπολιτικό όραμα του Νταβούτογλου είναι η Τουρκία να γίνει αποδεκτή ως παγκόσμια δύναμη. Προκειμένου όμως να γίνει αυτό θα πρέπει πρώτα να σημειώσει συγκεκριμένες προόδους και βήματα στους τομείς παραγωγή - εμπόριο - εξαγωγές, ενέργεια, χρηματο-οικονομικό σύστημα, αμυντική βιομηχανία, δομή του κρατικού μηχανισμού, διπλωματία, πολιτικο-στρατιωτική επιρροή στον ΟΗΕ, πολιτιστική δομή, εκπαιδευτικό σύστημα, πληθυσμιακή ισχύ στις νέες ηλικίες, δυνατότητες θαλασσίων - εναερίων μεταφορών και διαστημικές δραστηριότητες. Είναι λάθος να ισχυρίζεται κάποιος ότι η Τουρκία είναι παγκόσμια δύναμη και βάσει αυτού του ισχυρισμού να αναπτύσσει το γεωπολιτικό όραμα της χώρας και τις στρατηγικές της εξωτερικής πολιτικής. Πραγματικά η Τουρκία δεν αποτελεί μία παγκόσμια δύναμη στο γεωγραφικό χώρο της Αφρο-Ευρασίας. Αυτό που πρέπει να γίνει αποδεκτό είναι ότι η Τουρκία αποτελεί μία σημαντική περιφερειακή δύναμη που μπορεί να έχει λόγο στα παγκόσμια δρώμενα.» Συμπεράσματα Διαπιστώνεται ότι ο Αχμέτ Νταβούτογλου έχει ανεβάσει κατά πολύ τον πήχη της Τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και οι απόψεις του, όπως αυτές αναγράφονται στο βιβλίο του «Στρατηγικό Βάθος» αποτελούν αντικείμενο συνεχούς μελέτης και κριτικής όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από τους Τούρκους. Πιθανόν η Άγκυρα να αναγκασθεί να τροποποιήσει μερικά σημεία των απόψεων του Νταβούτογλου και να επανακαθορίσει μερικές από τις γεωπολιτικές της προτεραιότητες είτε λόγω των διεθνών συγκυριών είτε λόγω της εσωτερικής διάστασης απόψεων που υπάρχει μεταξύ των διαφόρων φορέων (Κυβέρνηση - Αντιπολίτευση - Ένοπλες Δυνάμεις). Εκτιμάται ότι ο πιθανός επανακαθορισμός των γεωπολιτικών προτεραιοτήτων της Άγκυρας θα έχει σχέση με τον τρόπο και χρόνο υλοποίησης της «Επιθετικής Διπλωματικής Στρατηγικής» που έχει αποφασίσει η Τουρκία και φυσικά τα πρώτα σημάδια άρχισαν εδώ και καιρό να κάνουν αισθητή την παρουσία τους (Ενεργειακή Στρατηγική - Κουρδικό -Αιγαίο -Κύπρος). (Πηγή: Τουρκική εφημερίδα Radikal)
13 Σεπτεμβρίου 2009 Η νέα στρατηγική εξόρμηση της Τουρκίας Του Χρήστου Μηνάγια Τουρκο-Αρμενική Συμφωνία To τελευταίο χρονικό διάστημα βρίσκεται σε εξέλιξη η νέα στρατηγική εξόρμηση της Τουρκίας με πρωταγωνιστή τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου. Συγκεκριμένα υπογράφηκαν 2 πρωτόκολλα συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας τα οποία επιλύουν τα βασικά προβλήματα που υπήρχαν μεταξύ των 2 χωρών, βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για επίλυση του Κουρδικού προβλήματος, ενώ παράλληλα ο Νταβούτογλου εντός 10 ημερών πραγματοποίησε 10 επισκέψεις σε 10 χώρες με σημαντικότερη αυτήν της Αιγύπτου. Οι συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας άρχισαν στο τέλος του 2008 με τη διαμεσολάβηση της Ελβετίας. Τον Απρίλιο 2009 συντάχθηκε ο «οδικός χάρτης» με αποτέλεσμα το Σεπτέμβριο 2009 να υπογραφούν δύο πρωτόκολλα τα οποία ικανοποιούν τις απαιτήσεις των δύο χωρών. Όσον αφορά στις απαιτήσεις της Αρμενίας υλοποιούνται τα ακόλουθα: - Ανοίγουν τα Τουρκο - Αρμενικά σύνορα με αποτέλεσμα να ανοίξει η πιο ασφαλής εμπορική οδός, δεδομένου ότι η έξοδος προς Ιράν διέρχεται από πολύ ορεινή περιοχή ενώ η έξοδος προς Γεωργία είναι ασταθής και διατρέχει μεγάλους κινδύνους ασφαλείας. - Δημιουργούνται διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας. Δεν καθορίζεται το επίπεδο των διπλωματικών αντιπροσωπειών εκτιμάται όμως ότι θα είναι μικρότερου του επιπέδου πρεσβείας. - Δημιουργούνται αεροπορικές-οδικές-σιδηροδρομικές διασυνδέσεις μεταξύ των δύο χωρών. - Η Τουρκία άρει όλα τα βέτο που έθετε στους διεθνείς οργανισμούς για την Αρμενία. - Αρχίζει η ενεργειακή συνεργασία και η Τουρκία άρει το βέτο για να περάσουν οι αγωγοί ενέργειας από την Αρμενία. Έτσι η Αρμενία θα αναβαθμισθεί σε χώρα κλειδί στην περιοχή. Όσον αφορά στις απαιτήσεις της Τουρκίας υλοποιούνται τα ακόλουθα: - Η Αρμενία αναγνωρίζει τα υπάρχοντα σύνορα με την Τουρκία και έτσι η Τουρκία εφησυχάζει από τις βλέψεις για τη δημιουργία της Μεγάλης Αρμενίας. - Συγκροτείται μία επιτροπή η οποία θα ερευνήσει την Αρμενική Γενοκτονία. - Η Αρμενία δεσμεύεται ώστε κανένα λόμπι να μην προβάλλει σε διεθνές επίπεδο «ισχυρισμούς» για γενοκτονία των Αρμενίων και ειδικά οι ισχυρές Αρμενικές κοινότητες των ΗΠΑ και της Γαλλίας. - Η Αρμενία όπως και η Τουρκία ανοίγει τα αρχεία της. - Όσον αφορά στο Αζερμπαϊτζάν η Αρμενία δεσμεύεται να επιλύσει τα προβλήματα μέσω των διπλωματικών οδών και όχι μέσω του πολέμου, ενώ παράλληλα αποδέχεται να μην εμπλέκεται στα εσωτερικά τρίτης χώρα που βρίσκεται στην περιοχή.
Κουρδικό Άνοιγμα Ο Νταβούτογλου σχετικά με τις ενέργειες της Τουρκικής Κυβέρνησης για την επίλυση του Κουρδικού προβλήματος δήλωσε τα ακόλουθα: «Το δημοκρατικό άνοιγμα της κυβέρνησης δεν θεωρείται υποχώρηση έναντι της τρομοκρατίας. Εμείς στην παρούσα φάση βρισκόμαστε σ ένα γκρι τοπίο και προσπαθούμε να το μετατρέψουμε σε άσπρο. Εφ όσον αυτό παραμένει γκρι τότε θα εξακολουθεί να χύνεται αίμα. Υπήρξαν κάποιοι που θέλησαν να μας διαμελίσουν, όμως δεν διαμελισθήκαμε. Δεν γίναμε Γιουγκοσλαβία. Αυτό αποτελεί μία επιτυχία της Τουρκίας. Τώρα πλέον πρέπει να απαλλαγούμε από την τρομοκρατία. Από το σκούρο γκρι φθάσαμε στο ανοικτό γκρι και προσπαθούμε να φθάσουμε στο άσπρο. Σήμερα υπάρχουν οι καλύτερες διεθνείς συγκυρίες για να τεθεί ένα τέλος στο πρόβλημα του ΡΚΚ. Στο παρελθόν είχαμε σχέσεις μόνο με την κεντρική διοίκηση του Ιράκ, ενώ τώρα συνομιλούμε με όλες τις ομάδες της χώρας αυτής. Με τη Συρία οι σχέσεις μας είναι άριστες, ενώ με το Ιράν συνεργαζόμαστε από κοινού εναντίον του ΡΚΚ. Επίσης οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ μετά την επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία βρίσκονται σε πολύ καλό επίπεδο. Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία δεν ήταν ποτέ μέχρι τώρα καλύτερες ενώ για τις αεροπορικές επιχειρήσεις που πραγματοποιούμε εναντίον του ΡΚΚ δεν υπάρχει πλέον καμία αντίδραση.» Επίσκεψη του Νταβούτογλου στην Αίγυπτο Ο Νταβούτογλου κατά την επίσκεψή του στην Αίγυπτο συναντήθηκε με όλη την ηγεσία της χώρας, από τον Πρόεδρο μέχρι και τον Υπουργό Πληροφοριών. Κατά τις συναντήσεις του τόνισε ότι είναι Οθωμανός, κανείς δεν μπορεί να αποφύγει την ιστορία του και οι Οθωμανοί δεν ήταν ένα Τουρκικό κράτος αλλά ένα μωσαϊκό εθνών. Επίσης δήλωσε ότι η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας στηρίζεται στις ακόλουθες 6 αρχές: - Εφαρμογή εσωτερικών πολιτικών που επηρεάζουν την εξωτερική πολιτική. - Μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες. - Εφαρμογή μίας ενεργητικής διπλωματίας σχετικά με όλες τις εξελίξεις στην περιοχή. - Ανάπτυξη ευρέων σχέσεων με τις παγκόσμιες δυνάμεις. - Ανάπτυξη στενών σχέσεων με τους διεθνείς οργανισμούς. - Εφαρμογή του όρου «hard soft power» (εφαρμογή σκληρής - ήπιας δύναμης).
Συμπεράσματα Τα αποτελέσματα της Τουρκο-Αρμενικής συμφωνίας οφείλονται κατά βάση στον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου ο οποίος για μήνες δούλεψε αθόρυβα χρησιμοποιώντας με αποτελεσματικό τρόπο την αρχή της μυστικής διπλωματίας. Η παραπάνω συμφωνία κατά τον Νταβούτογλου θα έχει αντίκτυπο και στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τους ακόλουθους λόγους: - Τον Νοέμβριο θα δημοσιοποιηθεί η Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Τουρκία όπου στο κεφάλαιο για τις σχέσεις Τουρκίας - Αρμενίας θα υπάρχουν θετικά στοιχεία. - Κατά τη Σύνοδο Αρχηγών Κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα επιδιωχθεί από την τουρκική πλευρά ώστε να αποδυναμωθεί η επίδραση του «μη ανοίγματος των λιμανιών και των αεροδρομίων» στην Κυπριακή Δημοκρατία. - Θα τονισθεί ότι η Τουρκία επιδιώκει -υλοποιεί τις σχέσεις μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονές της εφαρμόζοντας πολιτικές ειρήνης, ασφάλειας, ευημερίας και σταθερότητας. Δεν πέρασαν 5 μήνες από τη ομιλία του Ομπάμα στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση και αυτά που είπε τότε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ άρχισαν πλέον να υλοποιούνται. Συγκεκριμένα: - Ο Ομπάμα τόνισε ότι υποστηρίζει το ρόλο της Τουρκίας ως ενεργειακό διάδρομο Ανατολής - Δύσης και εντός 3 μηνών υπογράφηκε η συμφωνία για τον αγωγό Nabucco. - O Oμπάμα τόνισε ότι υποστηρίζει την ομαλοποίηση των σχέσεων Τουρκίας - Αρμενίας και ότι τα ανοικτά σύνορα θα είναι προς όφελος και των δύο χωρών. Εντός 5 μηνών αυτό πλέον υλοποιείται. - Ο Ομπάμα τόνισε ότι ο αγώνας εναντίον του ΡΚΚ θα βοηθηθεί εάν υπάρξει δημοκρατικό άνοιγμα προς τους Κούρδους και η Τουρκική Κυβέρνηση εντός 3 μηνών άρχισε την υλοποίησή του. Εκτός από τα παραπάνω ο Ομπάμα είχε αναφέρει τα ακόλουθα: «Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την ιδιότητα της Τουρκίας ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύουμε ότι το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης θα δώσει πολύ ισχυρά μηνύματα. Υποστηρίζουμε μία αυτόνομη και διμερή λύση στο Κυπριακό.» Αναμένουμε λοιπόν να δούμε ποιες θα είναι οι εξελίξεις και σ αυτά τα θέματα τα οποία μας αφορούν άμεσα.
Η γεωπολιτική στρατηγική και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τουρίκη το βιβλίο Η γεωπολιτική στρατηγική και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας του Χρήστου Δ. Μηνάγια, το οποίο αποκαλύπτει τις πραγματικές προθέσεις της τουρκικής ηγεσίας σε βάθος χρόνου. (c) BOEING
Μήνυμα Bin Laden προς Ευρωπαίους Γιαννακόπουλος Βασίλης 26 Σεπτεμβρίου 2009 Στις 25 Σεπτεμβρίου 2009, δημοσιοποιήθηκε στο διαδίκτυο ένα νέο ηχογραφημένο μήνυμα, διάρκειας περίπου 5 λεπτών με αγγλικούς αλλά και γερμανικούς υπότιτλους, του αρχηγού της al-qaeda, Osama Bin Laden. Στο μήνυμα «απαιτεί» από τους Ευρωπαίους να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από το Αφγανιστάν. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων αναφέρει: «Δεν απαιτούμε κάτι άδικο. Εσείς οφείλετε να θέσετε ένα τέλος στην αδικία και να αποσύρετε τους στρατιώτες σας από το Αφγανιστάν. Ένας ευφυής άνθρωπος δεν ξοδεύει τα παιδιά του και τον πλούτο του προς όφελος μίας συμμορίας στην Ουάσινγκτον». «Είναι ντροπή να αποτελείτε μέρος μίας συμμαχίας, της οποίας ο ηγέτης δεν ενδιαφέρεται για την αιματοχυσία που προκαλείται από ηθελημένους βομβαρδισμούς σε χωριά». «Εάν είχατε παρατηρήσει τους μαζικούς θανάτους των Αμερικανών και των συμμάχων τους στο βόρειο Αφγανιστάν, τότε θα κατανοούσατε τα αιματηρά γεγονότα στη Μαδρίτη και το Λονδίνο». Εντωμεταξύ, σύμφωνα με δήλωση εκπροσώπου του Υπουργείου Εσωτερικών της Γερμανίας, η γερμανική Δικαστική Αστυνομία ανακάλυψε στο διαδίκτυο ένα νέο βίντεο, που «απειλεί» τη Γερμανία με επιθέσεις, αν δεν αποσύρει τα στρατεύματά της από το Αφγανιστάν και το οποίο προέρχεται από τους κύκλους των Ταλιμπάν. Πρόκειται για το έβδομο βίντεο που απειλεί τη Γερμανία σε διάστημα δύο εβδομάδων και το πρώτο γερμανόφωνο βίντεο, που προέρχεται από το κίνημα των Ταλιμπάν.