Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Tου Δημήτρη Σιμιτζή, μέλους του Δ.Σ, της ΕΑΠΣ Η αναμόρφωση αναδόμηση του ΠΣ πρέπει να γίνει σε τρία επίπεδα: Α. Στρατηγικό Επιτελικό Επίπεδο Επανακαθορισμός του ρόλου και επανασχεδιασμός της δομής, οργάνωσης και λειτουργίας του Α.Π.Σ. με την δημιουργία νέων Διευθύνσεων και Τμημάτων (π.χ. Δ/νση ή Τμήμα Ειδικών Μονάδων, Τμήμα ελέγχου και παρακολούθησης σχεδίων κλπ.) και συγχωνεύσεις υφιστάμενων Διευθύνσεων ώστε να διευκολύνεται η αρχή του συγκεντρωτικού ελέγχου. Με το Π.Δ. 39/2006 συστήθηκαν δύο θέσεις Γενικών Επιθεωρητών με βαθμό Αντιστράτηγου, του Γενικού Επιθεωρητή Βορείου και του Γενικού Επιθεωρητή Νοτίου Ελλάδος. Προτείνω να εκχωρηθούν στις Γενικές Επιθεωρήσεις του ΠΣ ανάλογες διοικητικές και επιχειρησιακές αρμοδιότητες με αυτές των αντίστοιχων της Ελληνικής Αστυνομίας. Β. Επιχειρησιακό -Περιφερειακό Επίπεδο 1. Μεταβίβαση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων στις Περιφερειακές Διοικήσεις με ταυτόχρονη μεταφορά ανάλογων οικονομικών πόρων και αύξηση της οργανικής τους δύναμης. 2. Αναδόμηση των Επιχειρησιακών Μονάδων. Απαραίτητο στοιχείο οποιουδήποτε Διοικητικού Συστήματος είναι το στοιχείο της αξιολόγησης της δομής και της λειτουργίας του. Πριν λοιπόν οποιαδήποτε προσπάθεια αναδόμησης του θα πρέπει να γίνει η αξιολόγηση των Επιχειρησιακών του Μονάδων (Π.Υ. και Π.Κ.). Προτείνω η αξιολόγηση αυτή να γίνεται μέσω υπολογισμού του δείκτη χρησιμότητας (ΔΧ) για κάθε Π.Υ. και Π.Κ. Ο δείκτης αυτός θα υπολογίζεται αριθμητικά βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων (παραγόντων) όπως: η χιλιομετρική απόσταση από τη μητρική Π.Υ. ο δείκτης κινδύνου (Μ.Ο.) δασικών πυρκαγιών των προηγούμενων τριών (3) ετών η ζώνη επικινδυνότητας του αντίστοιχου Δασαρχείου (Π.Δ. 575/1980) η πληθυσμιακή κάλυψη (να λαμβάνεται υπόψη και η τουριστική περίοδος)
η εδαφική κάλυψη η έκταση των δασικών εκτάσεων και δασών που καλύπτει Ο χάρτης σεισμικού κινδύνου και οι χάρτες πλημμυρικής διακινδύνευσης η κάλυψη περιοχών διέλευσης Εθνικών Οδών και Σιδηροδρομικών Δικτύων η κάλυψη αεροδρομίων και λιμένων που δεν καλύπτονται από Υπηρεσίες που βρίσκονται εντός των εγκαταστάσεων τους η κάλυψη περιοχών υψηλού περιβαλλοντικού ή τουριστικού ενδιαφέροντος (πχ Εθνικοί Δρυμοί, λίμνες, χιονοδρομικά κέντρα κ.α. ) η κάλυψη περιοχών όπου είναι εγκατεστημένες δραστηριότητες που εμπίπτουν στην οδηγία Sevezo η κάλυψη περιοχών υψηλού Στρατιωτικού ενδιαφέροντος. η κάλυψη περιοχών όπου είναι εγκατεστημένοι παράνομοι μετανάστες, Ρομάαθίγγανοι ή θρησκευτικές μειονότητες Το μέτρο (Μ) και ο συντελεστής βαρύτητας (ΣΒ) κάθε παράγοντα θα καθορίζεται (παραδοχές) από το Συμβούλιο Επιτελικού Σχεδιασμού και μέσω του τύπου: n ΔΧ = όπου n, o αριθμός των παραγόντων που θα ληφθούν υπόψη, θα υπολογίζεται πανελλαδικά ο Δείκτης Χρησιμότητας (ΔΧ) κάθε Επιχειρησιακής Μονάδας. Με τον τρόπο αυτό αξιολογούνται αντικειμενικά όλες οι Επιχειρησιακές Μονάδες του Σώματος σε σχέση με την χρησιμότητα τους και δεν θα υπάρχουν αμφισβητήσεις και αντεγκλήσεις. Σημ: Ο αριθμός των συμβάντων της κάθε Υπηρεσίας προηγούμενων ετών ως παράγοντας υπολογισμού του ΔΧ, δεν θα δώσει αξιόπιστα αποτελέσματα για τους εξής λόγους : όλα τα συμβάντα δεν έχουν την ίδια βαρύτητα (σοβαρότητα) δεν έχουμε 100% αξιόπιστη καταγραφή συμβάντων για τα προηγούμενα έτη. Ο παράγοντας αυτός ο αγνοεί τη σοβαρότητα ενδεχόμενου συμβάντος. Αν θεωρούσαμε δηλ. ως βασικό παράγοντα τον αριθμό των συμβάντων προηγούμενων ετών τότε οι Π.Υ. και Π.Σ. Λιμένων και Αεροδρομίων θα είχαν ασήμαντη χρησιμότητα. Εξάλλου οι παράγοντες που προτείνονται επικαλύπτουν τον παράγοντα αυτό. 3. Δημιουργία εντός του ΠΣ ειδικής ξεχωριστής διοικητικής οργάνωσης για την δασοπυρόσβεση, μέσω της σύστασης και λειτουργίας τμημάτων ή γραφείων
αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών σε επίπεδο Διοικήσεων Νομών Πυρ/ων Υπηρεσιών. Τα τμήματα / γραφεία αυτά θα υπάγονται επιχειρησιακά στην οικεία Περιφερειακή Διοίκηση Π.Υ. η οποία μέσω του αντίστοιχου τμήματος θα κατευθύνει, συντονίζει και θα εποπτεύει τη δράση τους. Αποστολή αυτών θα είναι η τεχνική, επιστημονική και επιχειρησιακή υποστήριξη των Διοικητών των Π.Υ. του οικείου Νομού στην προετοιμασία του συστήματος καταστολής και στη καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Τα τμήματα αυτά θα στελεχωθούν με προσωπικό πλήρους εξειδίκευσης από το υπάρχον έμπειρο δυναμικό των Αξιωματικών και Υπαξ/κών του ΠΣ (εφόσον το επιθυμούν) και κατά προτίμηση από όσους διαθέτουν πτυχίο Δασολογίας, Δασοπονίας κλπ..τα στελέχη αυτών θα συμμετέχουν αρμοδίως: Στη στενή συνεργασία που πρέπει να αναπτυχθεί μεταξύ του ΠΣ με τον κατά το νόμο διαχειριστή της περιοχής, Δασική Υπηρεσία, ώστε το ΠΣ να ενημερώνεται συνεχώς, σε σταθερή και υποχρεωτική βάση για την τοπογραφία και οικολογία της περιοχής.. Μεταξύ των δύο Υπηρεσιών θα πρέπει να υπάρχει μια αμφίδρομη ροή πληροφοριών, γνώσεων και εμπειριών σε συστηματική βάση. Σε συσκέψεις για εργασίες πρόληψης. Στη σύνταξη και στον έλεγχο εφαρμογής του αντιπυρικού σχεδιασμού του Νομού. Στην οργάνωση και στον έλεγχο της δια βίου εκπαίδευσης όλου του προσωπικού και των εθελοντικών ομάδων βάσει ολοκληρωμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης που θα εκπονούνται από την Πυροσβεστική Ακαδημία. Στη πραγματοποίηση ασκήσεων οι οποίες θα πρέπει να γίνονται σε υποχρεωτική βάση με την ενεργό συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και των εθελοντικών ομάδων. Στην περίπτωση εκδήλωσης μεγάλης δασικής πυρκαγιάς τα στελέχη αυτών θα τίθεται υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο του επικεφαλής του συμβάντος για να συνδράμουν στο έργο του σε θέματα εκτίμησης κινδύνου (risk assessment), ασφάλειας και σχεδιασμού επιχειρήσεων (planning operations). Στην αξιολόγηση του βαθμού ετοιμότητας, αποτελεσματικότητας και απόδοσης του τοπικού συστήματος καταστολής καθώς και στην εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων (lessons learned) για τη βελτίωση του. Στην εκτίμηση του κόστους των επιχειρήσεων.
Η παρούσα πρόταση πιστεύω ότι μπορεί να λύσει τα σημαντικότερα προβλήματα που διαπιστώθηκαν και διατυπώθηκαν τόσο στο πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής του 1993 όσο και στο πόρισμα της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ελληνικού Κοινοβουλίου του 2007. 4. Δεδομένου ότι η αποστολή των ΕΜΑΚ υπερκαλύπτει αυτή των Π.Υ. ΒΙ.ΠΕ. προτείνεται η άμεση απορρόφηση των ΒΙΠΕ από τις ΕΜΑΚ, ιδιαίτερα στις πόλεις όπου συστεγάζονται, και ανάληψη των υποχρεώσεων τους. Με τον τρόπο αυτό οι Π.Υ. ΒΙ.ΠΕ. αναβαθμίζονται ενώ οι ΕΜΑΚ ενισχύονται. 5. Άμεση τροποποίηση του Κανονισμού Λειτουργιάς των ΕΜΑΚ. Ο Κανονισμός που θα προκύψει πρέπει να είναι επικεντρωμένος στις κύριες αποστολές των ΕΜΑΚ όπως αυτές διαμορφώνονται από την Ελληνική πραγματικότητα (αντιμετώπιση σεισμών, δασικών πυρκαγιών, πλημμυρών και τεχνολογικών ατυχημάτων) και όχι σε δευτερεύουσες αποστολές (ανάσυρση πνιγμένων ατόμων, έρευνα και διάσωση αγνοουμένων ατόμων) οι οποίες δεν αντιμετωπίζουν καταστροφές αλλά συμβάντα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον ισχύον Κανονισμό δεν προβλέπεται η ύπαρξη Τμήματος Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών και ακόμη πιο χαρακτηριστικό ότι στην μεγάλη πυρκαγιά του Αγίου όρους τις πρώτες κρίσιμες ημέρες οι ΕΜΑΚ συμμετείχαν με 4-5, ανά περίπτωση, Μονίμους Υπαλλήλους (λιγότερους δηλ. από αυτούς που συμμετέχουν σε μία επιχείρηση ανάσυρσης ενός πνιγμένου ατόμου). Σημ.: Τα πεζοπόρα τμήματα, δεν ανήκουν επιχειρησιακά στις ΕΜΑΚ αλλά στις Περιφερειακές Διοικήσεις και λειτουργούν με μία Διαταγή που ισχύει από το 2001 και χρήζει πολλών τροποποιήσεων. Θα πρέπει επίσης να καθιερωθεί και να εφαρμοσθεί αυστηρά η διενέργεια αθλητικών και ιατρικών εξετάσεων (ανά έτος ή ανά εξάμηνο) για το σύνολο του προσωπικού. Γ. Επίπεδο Προσωπικού 1. Πρόσληψη πολιτικού προσωπικού για θέσεις Γραμματειακής υποστήριξης με ελαχιστοποίηση οικονομικού κόστους (εθελοντική μετάταξη όσων υπηρετούντων το επιθυμούν στο πολιτικό προσωπικό, μετάταξη υπαλλήλων από τους υπό κατάργηση συγχώνευση φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα).
2. Άμεση ψήφιση του Π.Δ. περί Διοικητικών Αξ/κών. Ειδικότερα: Πρέπει να αφορά όλους εκείνους για τους οποίους απαιτήθηκε ως προσόν κατάταξης τους η ύπαρξη συγκεκριμένων τίτλων σπουδών. Εάν όχι, πρέπει να δοθεί τουλάχιστον προτεραιότητα σ αυτούς διότι έχουν αξιολογηθεί τα τυπικά τους προσόντα κατά την πρόσληψη τους. Σε περίπτωση που οι υποψήφιοι για την κάλυψη των θέσεων των ειδικοτήτων είναι περισσότεροι από τις προς κάλυψη θέσεις, πρέπει να προτάσσονται οι αρχαιότεροι λόγω της αυξημένης εμπειρίας που διαθέτουν. Πρέπει να αναφέρεται ρητά ότι οι Αξ/κοί αυτοί, εκτός των ειδικών καθηκόντων τους, θα συμμετέχουν ενεργά στην αντιμετώπιση σοβαρών συμβάντων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (ΒΑΜΕ, σεισμοί, δασικές πυρκαγιές κλπ.) και ειδικότερα σε διαδικασίες όπως εκτίμηση κινδύνου, ασφάλεια σχεδιασμός επιχειρήσεων, εφαρμογή σχεδίων διοικητικής υποστήριξης, προανάκριση, εκτίμηση κόστους επιχειρήσεων κ.α., παρέχοντας υπηρεσίες διοικητικής υποστήριξης των επιχειρήσεων ως εμπειρογνώμονες. Να δύναται να συμμετέχουν ως Αξ/κοί σύνδεσμοι σε αποστολές του ΠΣ στην αλλοδαπή για την αντιμετώπιση συμβάντων σχετικών της ειδικότητας ή της κατάρτισης των. Επίσης να δύναται να υπηρετούν σε Διοικητικές Θέσεις Υπηρεσιών του Σώματος που δεν παράγουν άμεσα επιχειρησιακό έργο (όπως ΔΙΠΥΛ, Πυρ/κές Σχολές, ΔΑΕ, ΣΕΚΥΠΣ, ΣΠΕΚ, Πολιτική Προστασία κλπ.) 3. Αναβάθμιση - αξιοποίηση του εθελοντικού δυναμικού της χώρας και ένταξη του στον αντιπυρικό σχεδιασμό του ΠΣ. Θα πρέπει η Ελληνική Πολιτεία να αναλάβει πρωτοβουλίες νομοθετικού περιεχομένου και να θεσπίσει τις ανάλογες ρητές προβλέψεις και ρήτρες ώστε όλοι οι εθελοντές είτε εποπτεύονται από την ΓΓΠΠ είτε ανήκουν οργανικά στο ΠΣ να ενεργούν, τόσο προληπτικά όσο και κατασταλτικά, μέσα από ένα σαφές και ενιαίο πλαίσιο. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να εξασφαλίζει την υπαγωγή όλων των σχετικών εθελοντικών δράσεων υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο του ΠΣ και την ισότιμη αντιμετώπιση των εθελοντών με τους επαγγελματίες ή συμβασιούχους πυροσβέστες.