NEWS HELLENIC MARINE ENVIRONMENT PROTECTION ASSOCIATION NEA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ELECTRONIC EDITION - Oct/Nov/Dec 2013 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ - Οκτ/Νοε/Δεκ 2013 Contents Page Voluntary Refresher Training Program 2014... 1 HELMEPA representatives visit the US Coast Guard... 4 Global Observatory on Marine Litter by HELMEPA... 6 Voluntary Beach Cleanup Campaign 2013... 8 HELMEPA Junior celebrates its 20th anniversary... 10 Περιεχόμενα: Σελ. Εθελοντικό Επιμορφωτικό Πρόγραμμα 2014... 1 Aντιπροσωπεία της HELMEPA στην Αμερικανική Ακτοφυλακή... 4 Παγκόσμιο Παρατηρητήριο της HELMEPA για τα Θαλάσσια Απορρίμματα... 6 Εκστρατεία Εθελοντικών Καθαρισμών Ακτών 2013... 8 Η «Παιδική HELMEPA» γιορτάζει 20 χρόνια λειτουργίας... 10 Voluntary Refresher Training Program 2014 Since 1983, HELMEPA offers to Greek seafarers a dynamic and constantly evolving voluntary refresher training program, which is extensively renewed from year to year. Based on this valuable and longtime experience, the 2014 Voluntary Refresher Training Program enters its final stage of configuration, developed once again by HELMEPA Maritime Section in collaboration with a Training Committee comprised of experts from 12 member companies. The selection of topics to be presented during the Seminars of the next year aimed at the widest possible coverage of the training needs of seafarers and member companies. For this to be achieved, the proposals of the members of the Committee, the suggestions and evaluations of the crew and landbased officers who participated in the 2013 Seminars, the results of Port State Control in terms both of HELMEPA vessels and the world fleet and the recent developments of maritime regulations on ship safety and environmental protection issues were all together taken into account. The 2014 Refresher Training Program consists of 4 different categories of two-day Seminars, which are briefly presented below: Εθελοντικό Επιμορφωτικό Πρόγραμμα 2014 Η HELMEPA προσφέρει από το 1983 στους Έλληνες ναυτικούς ένα δυναμικό, διαρκώς εξελισσόμενο πρόγραμμα εθελοντικής επιμόρφωσης, που ανανεώνεται σε σημαντικό βαθμό από χρονιά σε χρονιά. Βασιζόμενο σε αυτή την πολύτιμη και μακρόχρονη εμπειρία, σε τελική φάση διαμόρφωσης βρίσκεται το Εθελοντικό Επιμορφωτικό Πρόγραμμα 2014, που για μια ακόμη φορά τα τελευταία έτη καταρτίστηκε από το Ναυτιλιακό Τομέα της HELMEPA σε συνεργασία με Επιτροπή Επιμόρφωσης αποτελούμενη από ειδικευμένα στελέχη 12 εταιρειών μελών. Η επιλογή των θεμάτων που θα παρουσιαστούν στα Σεμινάρια της επόμενης χρονιάς έγινε με γνώμονα την ευρύτερη δυνατή κάλυψη των επιμορφωτικών αναγκών των ναυτικών και εταιρειών μελών. Για το σκοπό αυτό, συνεκτιμήθηκαν οι προτάσεις των μελών της Επιτροπής, οι προτάσεις και αξιολογήσεις των ναυτικών και στελεχών που παρακολούθησαν τα Σεμινάρια του 2013, τα στοιχεία από τις Επιθεωρήσεις Κρατών Λιμένα των πλοίων μελών αλλά και του παγκόσμιου στόλου και τέλος οι πρόσφατες εξελίξεις της ναυτιλιακής νομοθεσίας σε θέματα ασφάλειας των πλοίων και προστασίας του περιβάλλοντος. Το Επιμορφωτικό Πρόγραμμα 2014 περιλαμβάνει 4 διαφορετικές κατηγορίες διήμερων Σεμιναρίων, τις οποίες σας παρουσιάζουμε συνοπτικά στη συνέχεια: 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Beyond Compliance; Promoting a Safety Culture A new Seminar Category, which evolved from last year s Seminar titled Safe Working Practices Onboard, offering a more extensive approach of the issues of Drills and Port or Flag State Controls, as well as many new topics, such as the Revised STCW, the new MLC Convention, the role and duties of Ship Security Officer and a short overview of SOLAS history and major recent developments. Keeping abreast of Requirements; Ensuring Effective Environmental Management The second new Seminar category for 2014, which replaces last year s Strengthening Pollution Prevention Competence and examines various aspects of environmental management on board the ship, such as the management of dangerous cargoes, garbage, sewage and ballast water, the quality of marine fuels, the potential use of alternative fuels and ship energy efficiency with respect to the new requirements of MARPOL Annex VI. Oil Record Book and new elements of Vessel General Permit 2013 are also presented. Πέρα από την Απλή Συμμόρφωση: Προάγοντας Πνεύμα Ασφάλειας Νέα κατηγορία Σεμιναρίου, εξέλιξη του περσινού Ασφαλείς Πρακτικές Εργασιών στο Πλοίο, με ακόμη ευρύτερη κάλυψη των θεμάτων των Γυμνασίων και των Επιθεωρήσεων Κράτους Σημαίας και Κράτους Λιμένα, αλλά και πολλά νέα θέματα, όπως η Αναθεωρημένη STCW, η νέα Σύμβαση MLC, ο ρόλος και τα καθήκοντα του Αξιωματικού για θέματα security και μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία και τις πρόσφατες εξελίξεις της SOLAS. Μπροστά από τις Απαιτήσεις: Διασφαλίζοντας Αποτελεσματική Περιβαλλοντική Διαχείριση Η δεύτερη νέα κατηγορία Σεμιναρίου για το 2014, που αντικαθιστά το περσινό Ενισχύοντας την Ικανότητα Πρόληψης της Ρύπανσης και εξετάζει ποικίλες πτυχές της περιβαλλοντικής διαχείρισης πάνω στο πλοίο, όπως τη διαχείριση επικίνδυνων φορτίων, στερεών απορριμμάτων, λυμάτων και θαλάσσιου έρματος, καθώς και την ποιότητα των καυσίμων ναυτιλίας, τη δυνατότητα χρήσης εναλλακτικών καυσίμων και την ενεργειακή αποδοτικότητα των πλοίων σε σύνδεση με τις νέες απαιτήσεις του Παραρτήματος VI της MARPOL. Επανέρχεται επίσης το θέμα του Βιβλίου Πετρελαίου και παρουσιάζονται τα νέα στοιχεία του Vessel General Permit 2013. Management of Risk in Shipboard Operations After its successful launch at the last quarter of 2013, this Seminar is repeated in 2014, enriched with a new topic on Risks in Ship-to- Ship Oil Transfer Operations. The presentations cover, among others, the importance of risk management and its link to the current maritime Διαχείριση Επικινδυνότητας Λειτουργιών Πλοίου Μετά την επιτυχή δοκιμαστική του παρουσίαση κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2013, το Σεμινάριο αυτό επαναλαμβάνεται και το 2014, εμπλουτισμένο με ένα νέο θέμα για την επικινδυνότητα μεταφορτώσεων πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο. Παρουσιάζει, μεταξύ άλλων, τη σημασία της διαχείρισης επικινδυνότητας 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
regulations and particularly the ISM Code, the rationale and the main techniques of hazard identification and risk assessment, as well as various approaches to risk management through the experience of its implementation on different fleet types. Marine Environmental Awareness (ΜΕΑ) For 3rd consecutive year, this two-day seminar offers basic training on the triplet ship-environmentsociety. It combines introductory elements of marine ecology with the main environmental impacts stemming from various ship-generated pollution forms and the relevant requirements of MARPOL and other major environmental conventions for their control and limitation. Structured in line with the same-titled IMO Model Course and having already received the official recognition of the Cyprus Flag, MEA fulfils the relevant requirement of the Section Α-ΙΙ/1,2 and Α-ΙΙΙ/1,2 of the Revised STCW. The development and presentation of the new Refresher Training Program topics lies not only on HELMEPA Maritime Training Center scientific staff, but also on instructors from the following member companies and organizations, which we would like to warmly thank in advance for their contribution and cooperation in the 2014 Seminars: American Bureau of Shipping Atlantic Bulk Carriers Management Ltd Bureau Veritas Danaos Shipping Co. Ltd Det Norske Veritas Germanischer Lloyd Dynamarine Euronav Ship Management (Hellas) Ltd Ηellenic Lloyd s S.A. Ministry of Shipping and Aegean Port State Control Office / Hellenic Coast Guard National Technical University of Athens Laboratory for Maritime Transport Rina Hellas Tsakos Columbia Shipmanagement ( TCM ) S.A. V. Ships Greece Ltd. The 2014 Voluntary Refresher Training Program starts on 21-22 January with the first MEA Seminar, which will be repeated 6 more times during the year. The seminars of the other 3 categories will also be repeated 6 times in και τη σύνδεσή της με τους τρέχοντες κανονισμούς της ναυτιλίας και ιδιαίτερα τον κώδικα ISM, τη λογική και τις βασικές τεχνικές αναγνώρισης κινδύνου και εκτίμησης επικινδυνότητας, καθώς και εναλλακτικές προσεγγίσεις στη διαχείριση επικινδυνότητας μέσα από την εμπειρία της εφαρμογής της σε διαφορετικούς τύπους στόλων. Marine Environmental Awareness (ΜΕΑ) Για 3η συνεχή χρονιά, το 2ήμερο αυτό σεμινάριο προσφέρει βασική επιμόρφωση πάνω στο τρίπτυχο πλοίο-περιβάλλον-κοινωνία. Συνδυάζει εισαγωγικά στοιχεία θαλάσσιας οικολογίας με τις βασικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις διάφορες μορφές ρύπων που σχετίζονται με τη λειτουργία των πλοίων και τις κύριες απαιτήσεις της MARPOL και άλλων περιβαλλοντικών συμβάσεων για τον έλεγχο και περιορισμό τους. Δομημένο με βάση το ομότιτλο Model Course του IMO και έχοντας λάβει την επίσημη αναγνώριση της Κυπριακής Σημαίας, το ΜΕΑ καλύπτει τη σχετική απαίτηση των Ενοτήτων Α-ΙΙ/1,2 και Α-ΙΙΙ/1,2 της Αναθεωρημένης STCW. Στην ανάπτυξη και παρουσίαση των θεμάτων του νέου Προγράμματος θα συμβάλλουν, εκτός των στελεχών του Ναυτιλιακού Επιμορφωτικού Κέντρου της HELMEPA, και εισηγητές από τις ακόλουθες εταιρείες μέλη και φορείς (παρατίθενται με αλφαβητική σειρά), τους οποίους ευχαριστούμε εκ των προτέρων θερμά για τη συνεισφορά και την συνεργασία τους και στα Σεμινάρια του 2014: American Bureau of Shipping Atlantic Bulk Carriers Management Ltd Bureau Veritas Danaos Shipping Co. Ltd Det Norske Veritas Germanischer Lloyd Dynamarine Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εργαστήριο Θαλάσσιων Μεταφορών Euronav Ship Management (Hellas) Ltd Ηellenic Lloyd s S.A. Rina Hellas Tsakos Columbia Shipmanagement ( TCM ) S.A. Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου Αρχηγείο Λιμενικού Σώματος / Ελληνικής Ακτοφυλακής V. Ships Greece Ltd. Το Εθελοντικό Επιμορφωτικό Πρόγραμμα 2014 ξεκινά στις 21-22 Ιανουαρίου με το πρώτο σεμινάριο ΜΕΑ, το οποίο θα επαναληφθεί άλλες 6 φορές κατά τη διάρκεια του έτους, ενώ από 6 φορές θα πραγματοποιηθούν τα Σεμινάρια των υπολοίπων κατηγοριών. Αναλυτικές 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
the course of 2014. Detailed information on the dates, content and daily program of all next year s seminars will be published soon on HELMEPA website. πληροφορίες με τις ημερομηνίες, το περιεχόμενο και το ημερήσιο πρόγραμμα όλων των Σεμιναρίων της χρονιάς θα δημοσιευθούν σύντομα και θα αναρτηθούν στον ιστότοπο της HELMEPA. HELMEPA representatives visit the US Coast Guard Since September 1986, HELMEPA and the US Coast Guard (USCG) have established a fruitful cooperation in the fields of marine pollution prevention, preparedness for dealing with emergency incidents, Port State Control inspections, safe operation of ships in US waters and security of ships and port facilities against unlawful acts. During these 28 years, HELMEPA members have had the opportunity to be directly informed by USCG officials at events and seminars in Greece about the policies and plans of the USCG and to be well prepared, especially for new requirements such as implementation of the Vessel Response Plan, the Μaritime Security Program, etc. Today, HELMEPA and the US Coast Guard are moving forward towards a closer and more systematic cooperation. The aim of this initiative is on the one hand to maintain the high standards of HELMEPA member-vessels during Port State Control inspections and on the other hand, to jointly seek solutions to existing problems during the vessels operation and stay in US ports. Aντιπροσωπεία της HELMEPA στην Αμερικανική Ακτοφυλακή Από το Σεπτέμβριο 1986, HELMEPA και Αμερικανική Ακτοφυλακή συνεργάζονται εποικοδομητικά στους τομείς πρόληψης της ρύπανσης της θάλασσας, ετοιμότητας για αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών, επιθεωρήσεων Port State Control, ασφαλούς λειτουργίας των πλοίων στις περιοχές των ΗΠΑ και ασφάλειας πλοίων και λιμανιών από έκνομες ενέργειες (security). Στα 28 αυτά χρόνια, τα μέλη της HELMEPA είχαν την ευκαιρία να ενημερώνονται απευθείας από αξιωματούχους της Αμερικανικής Ακτοφυλακής σε εκδηλώσεις ή σεμινάρια στην Ελλάδα για τις πολιτικές και τα σχέδια της Αμερικανικής Ακτοφυλακής και να προετοιμάζονται κατάλληλα, ιδιαίτερα σε νέες απαιτήσεις όπως η εφαρμογή του Vessel Response Plan, του Μaritime Security Program, κ.α. Σήμερα, HELMEPA και Αμερικανική Ακτοφυλακή προχωρούν σε στενότερη και συστηματικότερη συνεργασία με κεντρικό στόχο, αφενός τη διατήρηση των υψηλών επιδόσεων των πλοίων μελών της HELMEPA κατά τις επιθεωρήσεις που εκτελούνται στο πλαίσιο του Port State Control και αφετέρου, την από κοινού αναζήτηση λύσεων σε υπάρχοντα προβλήματα κατά τη λειτουργία και παραμονή των πλοίων στα λιμάνια των ΗΠΑ. This new phase of cooperation between the two Organizations was marked by the meeting between representatives of HELMEPA member-companies and USCG officials at their headquarters in Washington DC, on Monday 25 November 2013. Τη νέα αυτή φάση συνεργασίας των δύο Οργανισμών σηματοδότησε η σύσκεψη αντιπροσωπείας εταιρειώνμελών της HELMEPA και Αμερικανικής Ακτοφυλακής στο αρχηγείο της στην Washington DC, τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2013. 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
RDML J.A. Servidio, Assistant Commandant for Prevention Policy, chaired the meeting with HELMEPA Director General, D.C. Mitsatsos in the role of Rapporteur. The discussions took place with the participation of: Της σύσκεψης προήδρευσε ο RDML J.A. Servidio, Assistant Commandant for Prevention Policy με εισηγητή το Γενικό Διευθυντή της HELMEPA, Δ.Κ. Μητσάτσο και συμμετοχή των: CAP. J.C. Burton, Director of Inspections and Compliance F.J. Sturm, Deputy Director of Commercial Regulations and Standards CDR R.E. Holmes, Director of Prevention Policy CDR M. Zamperini, Chief, Division of Foreign & Offshore Compliance CDR R. Allain, Office of Environmental Standards ΑNDRIAKI SHIPPING, Ms. P. Chryssanthi CHANDRIS HELLAS, Mr. N. Kampouris CLEOPATRA SHIPPING, Mr. J. Couloucoundis COSTAMARE SHIPPING, Capt. J. Drakogiannopoulos DANAOS SHIPPING, Messrs I. Ladas and F. Giourntas DYNAMARINE, Mr. A. Glykas EURONAV SHIP MANAGEMENT, Mr. P. Pippos SPRINGFIELD SHIPPING, Ms. V. Barka HELMEPA, Ms. C. Prekezes and Mr. S. Volakis The Director General of HELMEPA initially presented the association s philosophy and aims, the membership s evolution over time and how it stands today, the participation of Greek officers in its refresher training programs as well as its partnerships with Maritime Authorities and International Organizations. The items of the jointly constructed Agenda included the following elements: Pollution prevention from ships Availability of reception facilities at ports across the US Alternate Management Systems for ballast water treatment Implementation of the 2013 Vessel General Permit requirements. Safety and Security Inspections Interaction between Master and Port State Control officers Uniform implementation of inspections procedures in the US. Safety of navigation in the US Underkeel Clearance in channels and rivers Availability of electronic maritime navigational publications. Incentives for HELMEPA member-vessels with Qualship 21 certification. The conditions and risks involved of refueling in the Gulf of Mexico. Enforcement of the requirements of the Act to Prevent Pollution from Ships (APPS). O Γενικός Διευθυντής της HELMEPA παρουσίασε αρχικά τη φιλοσοφία και τους στόχους της HELMEPA, τη σημερινή κατάσταση και τη διαχρονική εξέλιξη των εταιρειών και πλοίων μελών της, τη συμμετοχή των Ελλήνων αξιωματικών στα επιμορφωτικά προγράμματα της Ένωσης και τις συνεργασίες με Ναυτιλιακές Αρχές και Διεθνείς Οργανισμούς. H ημερήσια διάταξη που καταρτίστηκε από κοινού από τους δύο Οργανισμούς, περιελάμβανε μια σειρά θεμάτων που θεματικά συνδέονται με τους παρακάτω τομείς: Πρόληψη ρύπανσης από πλοία Επάρκεια Ευκολιών Υποδοχής στα λιμάνια των HΠΑ, Αναγνωρισμένα Alternate Management Systems επεξεργασίας θαλάσσιου έρματος Έλεγχος εφαρμογής του 2013 Vessel General Permit. Επιθεωρήσεις Ασφάλειας και Security Αλληλεπίδραση Πλοιάρχου και Αξιωματικών Port State Control Ομοιόμορφη εκτέλεση διαδικασιών επιθεώρησης στα λιμάνια των ΗΠΑ. Ασφάλεια ναυσιπλοΐας στις ΗΠΑ Underkeel clearance σε διαύλους και ποτάμια Διαθεσιμότητα ηλεκτρονικών ναυτιλιακών εκδόσεων. Κίνητρα σε πλοία-μέλη της HELMEPA με πιστοποιητικό Qualship 21. Συνθήκες και επικινδυνότητα πετρελεύσεων στον Κόλπο του Μεξικού. Εφαρμογή απαιτήσεων του Act to Prevent Pollution from Ships (APPS). 5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
The meeting took place in a friendly atmosphere with both Organizations agreeing that further scheduled meetings are necessary as they promote a spirit of cooperation between the two organizations, a mutual understanding of the role and responsibilities of both the merchant vessel and the maritime Authorities mutually acceptable solutions to facilitate maritime commerce. A more systematic exchange of views between ΗΕLMEPA and the USCG has already begun through consultations for the establishment of new requirements and the compilation of proposals regarding motives to good operators-members of HELMEPA who are holders of Qualship 21 certificates. Η σύσκεψη έγινε σε φιλική ατμόσφαιρα με τους δύο Οργανισμούς να συμφωνούν πως ανάλογες, προγραμματισμένες συναντήσεις είναι επιβεβλημένες, καθώς προάγουν το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των δύο οργανισμών, την αμοιβαία κατανόηση του ρόλου και των ευθυνών τόσο του εμπορικού πλοίου όσο και των ναυτιλιακών Αρχών και προωθούν κοινά αποδεκτές λύσεις διευκόλυνσης του θαλάσσιου εμπορίου. Η συστηματικότερη ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ΗΕLMEPA και Αμερικανικής Ακτοφυλακής έχει ξεκινήσει ήδη με τη συμμετοχή σε διαβουλεύσεις για θεσμοθέτηση νέων απαιτήσεων και την κατάρτιση προτάσεων για κίνητρα στους καλούς διαχειριστέςμέλη της HELMEPA, που είναι και κάτοχοι πιστοποιητικού Qualship 21. Global Observatory on Marine Litter by HELMEPA Marine litter constitutes one of the long-standing pollution problems across seas and oceans, which is also associated with shipping. However, despite efforts so far to address the problem at the local, regional and global level, marine litter remains a great threat to marine ecosystems and coastal communities. According to the United Nations Environment Program (UNEP), it is estimated that approximately 6.4 million tons of garbage ends up every year in the seas and oceans. From this, 80% originates from landbased activities and 20% from sea-based activities including merchant shipping. Although we know a lot about the quantities, types and sources of marine litter on coasts and beaches, there is a lack of knowledge concerning bulky and other litter items floating on the sea surface. This fact combined with the worrying accumulation of marine litter and especially plastics in seas and oceans led HELMEPA to create the Global Observatory on Marine Litter - GOML. The task of the GOML is to coordinate, collect and process voluntary observations from oceangoing vessels in open seas or near shore areas. Παγκόσμιο Παρατηρητήριο της HELMEPA για τα Θαλάσσια Απορρίμματα Tα απορρίμματα σε θάλασσες και ακτές, γνωστά και ως θαλάσσια απορρίμματα (marine litter), αποτελούν ένα από τα διαχρονικά προβλήματα ρύπανσης θαλασσών και ωκεανών που σχετίζονται και με τις ναυτιλιακές δραστηριότητες. Ωστόσο, παρά τις μέχρι τώρα προσπάθειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος σε τοπικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, τα θαλάσσια απορρίμματα παραμένουν μία μεγάλη απειλή για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τις ανθρώπινες κοινωνίες. Σύμφωνα με στοιχεία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), υπολογίζεται ότι περίπου 6,4 εκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων ρίχνονται κάθε χρόνο σε θάλασσες και ωκεανούς. Από αυτά, 80% είναι από δραστηριότητες στη στεριά και 20% από δραστηριότητες στη θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης και των εμπορικών πλοίων. Αν και γνωρίζουμε πολλά για τις ποσότητες, τους τύπους και τις πηγές των απορριμμάτων στις ακτές, υπάρχει έλλειψη στοιχείων όσον αφορά ογκώδη και άλλα απορρίμματα που επιπλέουν στην επιφάνεια της θάλασσας. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ανησυχητική συσσώρευση απορριμμάτων και ειδικά των πλαστικών σε θάλασσες και ωκεανούς οδήγησε τη HELMEPA στη δημιουργία του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου για τα Θαλάσσια Απορρίμματα (Global Observatory on Marine Litter - GOML). Η αποστολή του Παρατηρητηρίου είναι να συντονίζει και να επεξεργάζεται εθελοντικές αναφορές πλοίων που εντοπίζουν απορρίμματα στην ανοιχτή θάλασσα ή σε παράκτιες περιοχές. 6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Acknowledging the importance of this mission, the International Maritime Organization - IMO placed this initiative under the environmental stewardship activities of the Sustainable Maritime Transportation System (SMTS), which it recently announced. Τhe SMTS requires the participation and cooperation οf all stakeholders in the shipping industry in order to achieve the safe and reliable transport of goods while at the same time minimizing pollution, maximizing energy efficiency and securing the preservation of natural resources. The aim of the Global Observatory on Marine Litter is: (1) Effective implementation of the recently revised Annex V of MARPOL by helping seafarers to become more environmentally aware about and sensitive towards the issue of marine litter, and (2) To provide a useful tool for the examination by the international maritime community of possible further action to address the issue of marine litter. Implementing the Association s Declaration of Voluntary Commitment To save the Seas, member-vessels of HELMEPA and other sister Associations- MEPAs are invited to make voluntary observations of marine litter when at sea, anchor or in port. The master and bridge watch officers of each vessel record, only when it is safe and practicable, any litter observation they make on the Marine Litter Observation Sheet, which has been developed by HELMEPA in cooperation with the MEDPOL division of UNEP/MAP and the University of Athens. Following, they send it to the vessel s managing company, which in turn forwards the completed observation sheets to HELMEPA for further analysis and study. The final data will be submitted by HELMEPA to IMO and made available to UNEP and other relevant stakeholders for their own purposes. Αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτής της αποστολής, ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός- ΙΜΟ έθεσε υπό την αιγίδα του αυτή την πρωτοβουλία συμπεριλαμβάνοντας την στις δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας του «Βιώσιμου Συστήματος Θαλάσσιων Μεταφορών (Sustainable Maritime Transportation System)» που πρόσφατα ανακοίνωσε. Το Σύστημα αυτό απαιτεί τη συμμετοχή και συνεργασία όλων των παραγόντων της ναυτιλιακής βιομηχανίας ώστε να υπάρξει στον πλανήτη ασφαλής και αξιόπιστη μεταφορά αγαθών με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση της ρύπανσης, μεγιστοποίηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και εξασφάλιση της διατήρησης των φυσικών πόρων. Το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο της HELMEPA για τα Θαλάσσια Απορρίμματα σκοπεύει: (1) Στην αποτελεσματική εφαρμογή του πρόσφατα αναθεωρημένου Παρατήματος V της MARPOL μέσω της καλύτερης ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των ναυτικών για το πρόβλημα των θαλάσσιων απορριμμάτων, και (2) Να χρησιμοποιηθεί από την διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία σαν ένα χρήσιμο εργαλείο για να εξετάσει τυχόν ανάληψη και άλλων δράσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος «Απορρίμματα». Υλοποιώντας τη Διακήρυξη Εθελοντικής Δέσμευσης Να Σώσουμε τις Θάλασσες, πλοίαμέλη της HELMEPA και άλλων ομοειδών Ενώσεων-MEPAs καλούνται να κάνουν εθελοντικές παρατηρήσεις απορριμμάτων στην επιφάνεια της θάλασσας, όταν το πλοίο βρίσκεται εν πλω, αγκυροβολημένο ή στο λιμάνι. Οι αξιωματικοί φυλακής του πλοίου, όταν είναι ασφαλές και πρακτικά εφικτό, καταγράφουν απορρίμματα στο ειδικό Δελτίο Παρατήρησης Απορριμμάτων που δημιούργησε η HELMEPA σε συνεργασία με το πρόγραμμα MEDPOL του UNEP/MAP και το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το διαβιβάζουν στη διαχειρίστρια εταιρεία η οποία και το προωθεί στη HELMEPA για περαιτέρω επεξεργασία. Τα τελικά στοιχεία θα διαβιβάζει η HELMEPA στον IMO και θα τα διαθέτει στη UNEP και άλλους σχετικούς οργανισμούς για δική τους χρήση. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Already the operation of the GOML has been presented by an IMO officer at a UNEP conference that was organized last October in the Caribbean, as well as by HELMEPA at the 20th UNEP/MAP conference with the participation of all Mediterranean States, in December 2013, in Istanbul. Moreover, HELMEPA in cooperation with the competent divisions of the Greek Ministry for Merchant Marine and the Aegean will submit, through the Greek Delegation, an information paper at the forthcoming 66th meeting of the Marine Environment Protection Committee (MEPC 66) of the IMO. Seafarers, companies and maritime stakeholders wishing to contribute to the operation of the Global Observatory on Marine Litter may download Marine Litter Observation Sheet or contact with the Maritime Training Center of HELMEPA for Pollution Prevention, Maritime Safety and Environmental Awareness, email training@helmepa.gr, tel. (+30) 210-9343088. Ήδη η λειτουργία του Παρατηρητηρίου παρουσιάστηκε από αξιωματούχο του ΙΜΟ σε συνέδριο που πραγματοποίησε η UNEP τον περασμένο Οκτώβριο στην Καραϊβική, καθώς και από στέλεχος της HELMEPA στη 20η Διάσκεψη της UNEP/MAP με τη συμμετοχή όλων των μεσογειακών Κρατών, στην Κωνσταντινούπολη, το Δεκέμβριο 2013. Επιπλέον, η HELMEPA σε συνεννόηση με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου θα υποβάλει, μέσω της Ελληνικής Αντιπροσωπείας, ενημερωτικό έγγραφο στην προσεχή 66η Σύνοδο της Επιτροπής Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος του ΙΜΟ (MEPC 66). Ναυτικοί, εταιρείες και ναυτιλιακοί φορείς που επιθυμούν να συμβάλλουν στη λειτουργία του Διεθνούς Παρατηρητηρίου για τα Θαλάσσια Απορρίμματα μπορούν να μεταφορτώσουν το Δελτίο Παρατήρησης Στερεών Απορριμμάτων στη Θάλασσα ή να επικοινωνήσουν με το Ναυτιλιακό Επιμορφωτικό Κέντρο της HELMEPA για την Πρόληψη της Ρύπανσης, την Ασφάλεια στη Θάλασσα και την Περιβαλλοντική Ενημέρωση, email training@helmepa.gr, τηλ. 2109343088. Voluntary Beach Cleanup Campaign 2013 For the 22nd consecutive year, HELMEPA coordinated in Greece the Month of Voluntary Action for the Marine Environment, in the framework of the International Coastal Cleanup Campaign 2013, from 21 September to 21 October. A total of 2,500 environmentallyaware volunteers, young and adults, in various parts of Greece dedicated some of their valuable time to the common cause of protecting the marine environment. Members of the HELMEPA Junior and Cadets programs as well as other schoolchildren and teachers, staff of HELMEPA member-companies and Municipalities representatives, Hellenic Coast Guard officers, members of environmental organizations, societies and sailing clubs, divers and members of the wider public organized or participated in 80 cleanups of beaches, rivers, lakes and the seabed. They covered 60 km of coastline collecting and recording over 9 tons of marine litter. Εκστρατεία Εθελοντικών Καθαρισμών Ακτών 2013 Για 22η συνεχή χρονιά, η HELMEPA συντόνισε στην Ελλάδα τον Μήνα Εθελοντικής Δράσης για το Θαλάσσιο Περιβάλλον, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εκστρατείας Εθελοντικών Καθαρισμών Ακτών 2013, μεταξύ 21 Σεπτεμβρίου και 21 Οκτωβρίου. Ένας αριθμός 2.500 ευαισθητοποιημένων, μικρών και μεγάλων εθελοντών σε διάφορες περιοχές της χώρας αφιέρωσαν λίγο από τον πολύτιμο χρόνο τους στον κοινό σκοπό της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Μέλη των προγραμμάτων «Παιδική HELMEPA» και «Ναυτίλοι» καθώς και άλλοι μαθητές και εκπαιδευτικοί, στελέχη εταιρειών-μελών της HELMEPA, εκπρόσωποι ΟΤΑ, στελέχη του Λιμενικού Σώματος, μέλη περιβαλλοντικών οργανώσεων, συλλόγων και ναυτικών ομίλων, δύτες και απλοί πολίτες, οργάνωσαν ή πήραν μέρος σε 80 καθαρισμούς σε παραλίες, ποτάμια, λίμνες και βυθό. Κάλυψαν ακτές συνολικού μήκους 60 χιλιομέτρων και συνέλεξαν και κατέγραψαν πάνω από 9 τόνους απορριμμάτων. 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
For the second consecutive year, HELMEPA cooperated with the Hellenic Recovery Recycling Corporation (HE.R.R.Co) resulting in the recycling of 2 tons of collected litter. The recording of the litter was assisted by scientific staff of the Hellenic Marine Research Centre, as for the first time the pilot android mobile application Marine Litter Watch of the European Environment Agency in the framework of the European research project PERSEUS was used. Cigarette ends continue to be the most prolific litter item found along Greek coastlines. Τhe newly revised litter recording sheet completed by volunteers during the clean-ups revealed yet another significant facet of the problem; 30% of the litter collected was small pieces of plastic, styrofoam and glass of dimensions no more than 2.5cm. Για δεύτερη φορά η HELMEPA συνεργάστηκε με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης (Ε.Ε.Α.Α.) με αποτέλεσμα 2 τόνοι ανακυκλώσιμου υλικού να οδηγηθούν προς αξιοποίηση σε ειδικές μονάδες. Την καταγραφή των απορριμμάτων βοήθησε και επιστημονικό προσωπικό του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.), καθώς χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά η πιλοτική εφαρμογή κινητού τηλεφώνου Marine Litter Watch της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (Ε.Ε.Α.) στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος PERSEUS. Τα αποτσίγαρα εξακολουθούν να βρίσκονται στην κορυφή ως το πολυπληθέστερο απόρριμμα στις Ελληνικές ακτές. Με τη χρήση του νέου δελτίου καταγραφής που χρησιμοποίησαν οι εθελοντές, αναδείχθηκε άλλη μία σημαντική πτυχή του προβλήματος καθόσον 30% των απορριμμάτων ήταν διασπασμένα κομμάτια πλαστικού, φελιζόλ και γυαλιού, διαστάσεων μέχρι 2,5 εκατοστά. Τα μικρότερα κομμάτια στα οποία διασπώνται σταδιακά τα πλαστικά περιέχουν χημικές ουσίες που μπαίνουν στην τροφική αλυσίδα και «βιοσσυσώρευονται» είναι πηγή κινδύνου για θαλάσσιους οργανισμούς και για τον ίδιο τον άνθρωπο. The gradual breaking down of plastics into smaller pieces that contain chemical substances that enter the food chain and bioaccumulate, poses a threat to both marine organisms and humans. Seafloor biodiversity has not been fully recorded to date and similarly we have limited knowledge about the litter items it hosts. Across the 10 underwater clean-ups conducted in the Saronic Gulf and the islands of Cephalonia, Rhodes and Lesvos, 100 volunteer divers pulled a total mass of 1 ton of waste from the deep. The litter removed was primarily glass and plastic bottles, metal pipes, abandoned fishing gear, tires and auto parts, batteries, pieces of carpet and clothing, metal signs and beach accessories such as umbrellas, flippers and masks. For further information, data and photos you may visit HELMEPA s Facebook page. Η βιοποικιλότητα του βυθού μέχρι σήμερα δεν έχει καταγραφεί πλήρως και αντίστοιχα δεν γνω-ρίζουμε τι συμβαίνει και με τα απορρίμματα που «φιλοξενεί». Στους 10 υποβρύχιους καθαρισμούς που πραγματοποιήθηκαν στο Σαρωνικό Κόλπο, την Κεφαλονιά, τη Μυτιλήνη και τη Ρόδο, 100 εθελοντές δύτες ανέσυραν από το βυθό απορρίμματα συνολικού βάρους ενός τόνου. Ήταν κυρίως γυάλινα και πλαστικά μπουκάλια, μεταλλικοί σωλήνες, αλιευτικοί εξοπλισμοί, ελαστικά και εξαρτήματα αυτοκινήτων, μπαταρίες, κομμάτια μοκέτας και ρουχισμού, μεταλλικές ταμπέλες και είδη θαλάσσης όπως ομπρέλες, βατραχοπέδιλα και μάσκες. Για περισσότερες πληροφορίες, στοιχεία και φωτογραφίες μπορείτε να επισκεφτείτε το προφίλ της HELMEPA στο Facebook. 9 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
HELMEPA Junior celebrates its 20th anniversary On 13 December, HELMEPA celebrated in Athens, 20 years of implementation of the HELMEPA Junior Program. As every year, once again the event was hosted by associate member COSTAMARE SHIPPING, on behalf of which Mr. Achilleas V. Constantakopoulos together with HELMEPA s Chairman, Dr. J. Coustas and members of the Board of Directors welcomed schoolchildren, parents, teachers and Coordinators of School Activities from all over Greece. All together they celebrated 20 years full of environmental activities by 71,000 children, 5-13 years old and 2,630 teachers in 90 areas throughout the country. In parallel, the 20th Board of Representatives of the children-members of the Program convened. Representing the 5,900 children of the Program of the 2012-2013 school year, the fifteen children composing the Board elected Sofia Ekatommati (10 years old) from the island of Chios as their Chairperson, Konstantinos Chamos (12 years old) from Alexandroupolis as their Vice-Chairman and Krystallia-Stephanie Tsitra (6 years old) from Pelion in Thessaly as their Secretary. The Junior Board members shared their experiences, discussed ideas and sent the following message to the adults society: Help us clean-up all the beaches and we will reward you with some important advice: children and adults of all ages, let s join forces and clean-up our act. Why don t all of you, who have the power, help us save our planet? In parallel to the children s meeting, adult guests Η «Παιδική HELMEPA» γιορτάζει 20 χρόνια λειτουργίας Την Παρασκευή, 13 Δεκεμβρίου, η HELMEPA γιόρτασε στην Αθήνα, τα 20 χρόνια λειτουργίας του Προγράμματος «Παιδική HELMEPA». Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος την εκδήλωση φιλοξένησε η εταιρεία-μέλος COSTAMARE SHIPPING από την οποία ο κ. Αχιλλέας Β. Κωνσταντακόπουλος μαζί με τον Πρόεδρο της HELMEPA, Δρα Ι. Κούστα και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου υποδέχθηκε μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς και Υπεύθυνους Σχολικών Δραστηριοτήτων από όλη την Ελλάδα. Όλοι μαζί γιόρτασαν 20 χρόνια γεμάτα περιβαλλοντικές δράσεις 71.000 παιδιών ηλικίας 5-13 ετών και 2.630 εκπαιδευτικών σε 90 περιοχές όλης της χώρας και παράλληλα συνεδρίασε το 20ό Συμβούλιο Αντιπροσώπων των παιδιών-μελών του Προγράμματος. Εκπροσωπώντας τα 5.900 παιδιά του Προγράμματος της σχολικής περιόδου 2012-2013 δεκαπέντε παιδιά αποτελούν το Συμβούλιο Αντιπροσώπων και τα οποία εξέλεξαν Πρόεδρο τους την Σοφία Εκατομμάτη (10) από τη Χίο, Αντιπρόεδρο τον Κωνσταντίνο Χάμο (12) από την Αλεξανδρούπολη και Γραμματέα την Κρυσταλλία-Στεφανία Τσιτρά (6) από το Προμύρι Πηλίου. Το παιδικό αυτό Συμβούλιο αντάλλαξε εμπειρίες, συζήτησε προτάσεις, πρότεινε στη HELMEPA λύσεις και επέλεξε να στείλει το παρακάτω μήνυμα στην κοινωνία των μεγάλων: Βοηθήστε μας να καθαρίσουμε όλες τις ακτές και θα σας ανταμείψουμε με μία μεγάλη συμβουλή: Μικροί, μεγάλοι, νέοι και παλιοί, πάμε να μαζέψουμε σκουπίδια όλοι μαζί. Γιατί εσείς που είστε δυνατοί, δεν μας βοηθάτε να σώσουμε τη Γη; Ενώ τα παιδιά συνεδρίαζαν, οι ενήλικες προσκεκλημένοι ενημερώνονταν για την πολύχρονη 10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
were being informed about the many year-long evolution of the Program. HELMEPA s Chairman noted that the Program has developed into one of the most important activities of the Association, as the environmental awareness of children constitutes the best investment for the future. He went on to stress the Board s commitment to continue supporting the Program s implementation and thanked teachers and parents for their support to the children s efforts. In his address, Mr. Achilleas Constantakopoulos, son of the late Captain Vassilis, highlighted the importance of informing kids about environmental protection, stressed the special affection and sensitivity of his Father, his family and the Costamare company towards the work of HELMEPA Junior and congratulated teachers and parents for their children s activities. The Director General of HELMEPA, Mr. D. Mitsatsos, presented the landmarks of the longstanding development of the Program, which all refer to as HELMEPA Junior. The presentation was completed by the former HELMEPA staff member Mrs. Y. Mitsatsou-Aravantinou, who in 1993 had the idea to create this junior program and was approved by the Board of Directors at the time. She made the wish that the Program continues because, as she said, we give our children extra value through their participation in HELMEPA Junior. The event was also saluted by Mr. I. Karpenko, on behalf of the sister association UKRMEPA, who wholeheartedly thanked HELMEPA for the hospitality and support mentioning that his aim is to implement in his country similar to HELMEPA environmental awareness raising programs for pupils as well as seafarers. While presenting the wide variety of activities carried out by HELMEPA Junior members from the Kindergarten of Klimatia in the mountainous region of Ioannina, their volunteer teacher, Ms. Maria Topoliati made reference to εξέλιξη του Προγράμματος. Ο Πρόεδρος της HELMEPA σημείωσε πως το Πρόγραμμα έχει εξελιχθεί σε μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες της HELMEPA καθώς η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των παιδιών αποτελεί την καλύτερη επένδυση για το μέλλον. Τόνισε επίσης, τη δέσμευση του Διοικητικού Συμβουλίου να συνεχίσει να υποστηρίζει την υλοποίηση του προγράμματος και ευχαρίστησε εκπαιδευτικούς και γονείς για τη στήριξή τους στις προσπάθειες των παιδιών. Ο κ. Αχ. Κωνσταντακόπουλος, γιός του αείμνηστου Καπετάν Βασίλη, στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στη σημασία της ενημέρωσης των παιδιών για την προστασία του περιβάλλοντος, τόνισε την ιδιαίτερη αγάπη και ευαισθησία του Πατέρα του, της οικογένειάς του και της εταιρείας COSTAMARE στο έργο της HELMEPA και συνεχάρη εκπαιδευτικούς και γονείς για το έργο των παιδιών. Ο Γενικός Διευθυντής της HELMEPA, κ. Δ. Μητσάτσος, παρουσίασε τα ορόσημα της πολύχρονης πορείας του προγράμματος που όλοι αναφέρονται σε αυτό ως Παιδική HELMEPA. Την παρουσίαση συμπλήρωσε το παλαιό στέλεχος της HELMEPA κα Υπατία Μητσάτσου-Αραβαντινού, που το 1993 είχε την ιδέα της δημιουργίας του παιδικού προγράμματος και το τότε Διοικητικό Συμβούλιο ενέκρινε. Ευχήθηκε τη συνέχιση του Προγράμματος γιατί όπως είπε «δίνουμε στα παιδιά μας αξία με τη συμμετοχή τους στην Παιδική HELMEPA». Την εκδήλωση χαιρέτισε ακόμη, ο κ. I. Karpenko εκ μέρους της αδελφής ένωσης UKRMEPA, ο οποίος ευχαρίστησε θερμά τη HELMEPA για τη φιλοξενία και την υποστήριξη λέγοντας πως στόχος τους είναι να εφαρμόσουν στην Ουκρανία αντίστοιχα με της HELMEPA προγράμματα περιβαλλοντικής ενημέρωσης μαθητών και ναυτικών. Παρουσιάζοντας τις πολυποίκιλες δραστηριότητες που εκτέλεσαν τα παιδιά-μέλη της Παιδικής HELMEPA του Νηπιαγωγείου Κληματιάς Ιωαννίνων, η εθελόντρια εκπαιδευτικός τους, κα Μ. Τοπολιάτη, αναφέρθηκε στο νέο θεσμό του 11 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
the recently instituted forest kindergarten and the particular characteristics of its operation. Captain Iak. Perantinos, HELMEPA Board member, addressing the audience, stressed that with such a wealth of activities by young volunteers there is definitely hope for our seas and the environment. He went on to thank parents and teachers for the support they provide to their children, who, as he said, are entitled to demand a cleaner world. The event came to a close with the awarding of commemorative diplomas and gifts to children and adults, as well as a buffet lunch kindly offered by COSTAMARE. Finally, the association s guests, both kids and adults, watched a digital projection titled Evolution, which was organized by HELMEPA at the Evgenides Planetarium. Photographs from the event «δασικού νηπιαγωγείου» και στις ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας του. Ο Πλοίαρχος Ιάκ. Περαντινός, μέλος του Δ.Σ. της HELMEPA, απευθυνόμενος στους παρευρισκομένους, τόνισε πως με τέτοια πλούσια δράση των μικρών εθελοντών υπάρχει ελπίδα για τη σωτηρία των θαλασσών και του περιβάλλοντος. Ευχαρίστησε δε γονείς και εκπαιδευτικούς για τη στήριξη που δίνουν στα παιδιά τους τα οποία, όπως είπε, «έχουν κάθε δικαίωμα να απαιτούν έναν καθαρότερο κόσμο». Η εκδήλωση έκλεισε με την απονομή αναμνηστικών διπλωμάτων και δώρων στα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς τους και με γεύμα που παρέθεσε η εταιρεία COSTAMARE. Τέλος, οι φιλοξενούμενοι, μικροί και μεγάλοι, παρακολούθησαν ψηφιακή προβολή με θέμα «Η Εξέλιξη» που οργάνωσε η HELMEPA στο Ευγενίδειο Πλανητάριο. Στιγμιότυπα από την εκδήλωση 12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
The newsletter NEA is the electronic edition of HELMEPA as a Maritime Training Center for Pollution Prevention, Safety at Sea and Environmental Awareness certified with ISO 9001:2008 which is disseminated to Greek seafarers, vessels and companies members of HELMEPA as well as to cooperating national and international entities in Greece and abroad. Τα NEA είναι η ηλεκτρονική έκδοση της HELMEPA ως Ναυτιλιακό Επιμορφωτικό Κέντρο για Πρόληψη της Ρύπανσης, Ασφάλεια στη Θάλασσα και Περιβαλλοντική Ενημέρωση πιστοποιημένο με το ISO 9001:2008 που διανέμεται σε Έλληνες Ναυτικούς, πλοία και εταιρείες μέλη της HELMEPA καθώς και σε συνεργαζόμενους εθνικούς και διεθνείς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. 5, Pergamou Str., 171 21 N. Smyrni, Athens, Greece Tel: +(30) 210 9343088 Fax: +(30) 210 9353847 Email: helmepa@helmepa.gr Web: www.helmepa.gr Find us on: facebook.com/helmepa Follow us on: twitter.com/helmepa Ιδιοκτήτης - Owner: HELMEPA Εκδότης - Publisher: Δημήτρης Κ. Μητσάτσος (Dimitris C. Mitsatsos) Σύνταξη - Editor: Κριστιάνα Πρεκεζέ (Christiana Prekezes) Ομάδα Σύνταξης - Editorial Team: Ναυτιλιακός Τομέας (Maritime Section) Σχεδιασμός - Design: Κωνσταντίνος Ανδρεάδης (C. Andreadis) 13 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ