Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή 1 Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης 2019
2 Δομή μαθήματος-ενότητες Μυϊκό -Δομή και λειτουργία ΚΝΣ-Νευρομυϊκός έλεγχος Επίδραση της Άσκησης στις μυϊκές ίνες Φυσιολογικές αρχές προπόνησης-νευρομυϊκές προσαρμογές Μεταβολισμός και Ενεργειακά Συστήματα Μέτρηση Ενεργειακής Δαπάνης κατά την Άσκηση Δομή και Λειτουργία του Καρδιαγγειακού-Αναπνευστικού Συστήματος Αερόβια ικανότητα Ενδοκρινικό -Ορμονική ρύθμιση & Άσκηση Αερόβιες-αναερόβιες προσαρμογές Θερμορύθμιση & Άσκηση Εργογόνα βοηθήματα-συμπληρώματα διατροφής-ντόπινγκ Άσκηση σε υποβαρικό - υπερβαρικό περιβάλλον Βιοχημικές παράμετροι κατά την άσκηση-μεταβολές και αξιολόγηση
3 Φυσιολογία της Άσκησης Έχει εξελιχθεί από την ανατομία και τη φυσιολογία Ανατομία: μελέτη δομής ενός οργανισμού ή της μορφολογίας του βασική δομή των διαφόρων μερών του σώματος και των αλληλεξαρτήσεών τους Φυσιολογία: μελέτη της λειτουργίας του σώματος πως λειτουργούν τα συστήματα οργάνων, οι ιστοί, τα κύτταρα και τα μόρια μέσα στα κύτταρα πως οι λειτουργίες τους συνδυάζονται για να ρυθμίσουν το εσωτερικό περιβάλλον
4 Φυσιολογία της Άσκησης Μελετά πως η δομή και οι λειτουργίες του οργανισμού αλλάζουν όταν εκτίθεται σε έντονες και χρόνιες περιόδους άσκησης Μελετά τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των περισσότερων συστημάτων του οργανισμού Φυσιολογία του αθλητισμού: Εφαρμόζει τις έννοιες της φυσιολογίας της άσκησης στην προπόνηση του αθλητή και τη βελτίωση της αθλητικής του απόδοσης
5 Κυκλοφορικό καρδιά, αιμοφόρα, αγγεία, αίμα Πεπτικό στόμα, φάρυγγας, οισοφάγος, στομάχι, λεπτό έντερο, παχύ έντερο, σιελογόνοι αδένες, εξωκρινής μοίρα παγκρέατος, ήπαρ, χολυδόχος κύστη Αναπνευστικό μύτη, φάρυγγας, λάρυγγας, τραχεία, βρόγχοι, πνεύμονες Ουροποιητικό νεφρά, ουρητήρες, ουροδόχος κύστη, ουρήθρα Σκελετικό οστά, χόνδρος, αρθρώσεις Μυϊκό σκελετικοί μύες
6 Καλυπτήριο δέρμα, μαλλιά, νύχια Ανοσοποιητικό λεμφαδένες, θύμος, μυελός οστών, αμυγδαλές, αδενοειδείς εκβλαστήσεις, σπλήνας, σκωληκοειδής απόφυση (λευκά αιμοσφαίρια, σπλαχνικός λεμφικός ιστός, δερματικός λεμφικός ιστός Νευρικό εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός, περιφερικά νεύρα, ειδικά αισθητήρια όργανα Ενδοκρινικό Υποθάλαμος, υπόφυση, θυρεοειδής, επινεφρίδια, ενδοκρινής μοίρα παγκρέατος, γονάδες, νεφρά, επίφυση, θύμος, παραθυρεοειδής, έντερο, καρδιά, δέρμα, λιπώδης ιστός Αναπαραγωγικό Ανδρικό: όρχεις, πέος, προστάτης, σπερματικές κύστεις, βολβουρηθραίοι αδένες Γυναικείο: ωοθήκες, σάλπιγγες, μήτρα, κόλπος, μαστοί
7 Βασικές έννοιες Σωματική (φυσική) δραστηριότητα: οποιαδήποτε κίνηση ενεργοποιεί τους μεγάλους μυς του σώματος, όπως εκείνους των άνω και κάτω άκρων ή της ράχης Άσκηση: προσχεδιασμένη, δομημένη και επαναλαμβανόμενη σωματική δραστηριότητα που οδηγεί σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα, όπως η βελτίωση της φυσικής κατάστασης του σώματος Καθιστική ζωή: αδρανής τρόπος ζωής, χωρίς συμμετοχή σε τακτική σωματική δραστηριότητα ή άσκηση Η ενέργεια που καταναλώνεται δε διαφέρει σημαντικά από τα επίπεδα κατανάλωσης κατά την ανάπαυση
8 Βασικές έννοιες Επιδημιολογία: μελέτη της κατανομής μιας ασθένειας ή άλλης έκβασης που σχετίζεται με την υγεία στον πληθυσμό και των παραγόντων κινδύνου που επηρεάζουν ή καθορίζουν την κατανομή αυτή. Χάρη στη βελτιωμένη υγιεινή και τα διαθέσιμα φάρμακα έχουν μειωθεί οι μολυσματικές ασθένειες Οι συχνότερες αιτίες θανάτου των ενηλίκων είναι τα χρόνια νοσήματα Μεταξύ των άλλων παραγόντων κινδύνου η σωματική αδράνεια έχει προταθεί ως «ανεξάρτητος παράγοντας»
9
10 Σημασία της άσκησης Λόγω του σημαντικού ρόλου της άσκησης για τη διατήρηση της υγείας πιστεύεται πως μπορεί να συνταγογραφείται όπως η φαρμακευτική αγωγή Αμερικάνικο Κολλέγιο Αθλητιατρικής: «Η άσκηση είναι φάρμακο»
11 Σχέση δόσης-απόκρισης
12 Ορισμοί επιπέδων άσκησης