Αρχές Οικνμικής Θεωρίας 12:00
Σελίδα 2 από 7
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 15 / 06 / 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: Αρχές Οικνμικής Θεωρίας ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑ Α Α1. α) Σωστό β) Λάθς γ) Σωστό δ) Σωστό ε) Λάθς Α2. 1 γ 2 β ΘΕΜΑ Β Β1. α. Πληθωρισμός κόστυς Η άπψη ότι πληθωρισμός είναι απτέλεσμα υπερβάλλυσας ζήτησης δεν εξηγεί γιατί υπάρχει πληθωρισμός και σε περιόδυς χαμηλής σχετικά ζήτησης, δηλαδή σε περιόδυς ανεργίας και μείωσης τυ εισδήματς. Ο πληθωρισμός κόστυς τνίζει τ ρόλ των εργατικών σωματείων και τη δύναμη των λιγπωλίων. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, τα εργατικά σωματεία ή, ρισμένα απ' αυτά έχυν αρκετή δύναμη, ώστε να μπρύν να πετυχαίνυν αυξήσεις των μισθών και ημερμισθίων, ακόμα και όταν υπάρχει ανεργία. Από τη μεριά τυς τα μεγάλα μνπώλια και λιγπώλια έχυν αρκετή δύναμη στην αγρά, ώστε να μεταβιβάζυν τις αυξήσεις τυ κόστυς, πυ πρκαλύνται από την αύξηση των εργατικών μισθών, στυς αγραστές αυξάνντας την τιμή τυ πρϊόντς. Πλλά, όμως, από τα πρϊόντα αυτά απτελύν πρώτη ύλη για την παραγωγή άλλων αγαθών, πυ σημαίνει αύξηση τυ κόστυς και της τιμής τυς. Κατ' αυτόν τν τρόπ η αρχική αύξηση τυ κόστυς σε ρισμένυς κλάδυς διαχέεται σε λόκληρη την ικνμία, με απτέλεσμα, την αύξηση τυ γενικύ επιπέδυ των τιμών. Είναι φανερό ότι η παραπάνω διαδικασία μπρεί να ξεκινήσει τόσ από τα εργατικά σωματεία (αύξηση μισθών) όσ και από τις επιχειρήσεις (αύξηση κερδών). Στν πληθωρισμό κόστυς ανήκει φυσικά και η περίπτωση πυ η αύξηση τυ κόστυς πρέρχεται από την αύξηση της τιμής ρισμένων βασικών πρώτων υλών και ενέργειας, κυρίως της τιμής τυ πετρελαίυ. Η αύξηση της τιμής τυ πετρελαίυ πυ πέτυχαν κατά τ 1973 και 1979 ι χώρες τυ ΟΠΕΚ (OPEC) είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα πληθωρισμύ κόστυς. β. Όταν λέμε ότι ρυθμός πληθωρισμύ είναι 6%, εννύμε ότι τ επίπεδ των τιμών τυ τρέχντς έτυς είναι 6% υψηλότερ από αυτό τυ πρηγύμενυ έτυς. Σελίδα 3 από 7
γ. Ο πληθωρισμός μειώνει την αξία των απταμιεύσεων. Τα άτμα πυ πλήττνται περισσότερ είναι ι μικρί απταμιευτές πυ δεν έχυν τη δυνατότητα έγκαιρης και ασφαλύς επένδυσης των χρημάτων τυς. Είναι φανερό ότι πληθωρισμός απτελεί αντικίνητρ για απταμίευση. Έτσι, σε περιόδυς έντνυ πληθωρισμύ αυξάνεται η κατανάλωση και μειώνεται η απταμίευση. ΘΕΜΑ Γ Γ1. Συνειδητά ή ασυνείδητα τ νικκυριό παίρνει τρεις ικνμικές απφάσεις σχετικά με τη χρησιμπίηση τυ εισδήματς τυ: (α) πόσ μέρς τυ εισδήματς θα καταναλώσει, δηλαδή θα δαπανήσει για αγρά διάφρων αγαθών και πόσ θα απταμιεύσει, δηλαδή θα φυλάξει για να δαπανήσει στ μέλλν, (β) τ μέρς πυ θα καταναλωθεί, σε πια πρϊόντα και σε πιες αναλγίες θα δαπανηθεί, και (γ) τ μέρς τυ εισδήματς πυ θα απταμιευθεί, πότε θα χρησιμπιηθεί και για πι σκπό Οι απφάσεις αυτές τυ νικκυριύ επηρεάζνται από πλλύς παράγντες, όπως: (α) Τ μέγεθς τυ εισδήματς, (β) τ μέγεθς τυ νικκυριύ και την ηλικία των μελών τυ. Όσ μεγαλύτερ είναι τ νικκυριό, τόσ μεγαλύτερ είναι και τ μέγεθς της κατανάλωσης. Επίσης, διαφρετικά πρϊόντα αγράζει μια ικγένεια με μικρά παιδιά απ' ό,τι μια ικγένεια με ηλικιωμένα άτμα, (γ) η γεωγραφική θέση όπυ είναι εγκατεστημέν, (δ) Τ κινωνικό περιβάλλν μέσα στ πί ζυν τα μέλη τυ. Βασική επιδίωξη τυ νικκυριύ και κριτήρι ταυτόχρνα για τη λήψη των πι πάνω απφάσεων είναι η όσ τ δυνατόν πληρέστερη ικανπίηση των αναγκών τυ με βάση τ δεδμέν εισόδημα πυ έχει στην διάθεση τυ. Γ2.α. Άτμ Λ: κατέθεσε 150.000. Όταν τ πσστό ρευστών διαθεσίμων είναι 10%, η εμπρική τράπεζα μπρεί να δανείζει τ 90% των καταθέσεων. Άρα: Από την κατάθεση τυ Λ η τράπεζα δανείζει στν Μ: 150.000 90% = 135.000 Από την κατάθεση τυ Μ η τράπεζα δανείζει στν Ν: 135.000 90% = 121.500 Η πσότητα χρήματς πυ δημιύργησε η εμπρική τράπεζα είναι: 135.000 + 121.500 = 256.500 β. Άτμ Λ: κατέθεσε 150.000. Όταν τ πσστό ρευστών διαθεσίμων είναι 20%, η εμπρική τράπεζα μπρεί να δανείζει τ 80% των καταθέσεων. Άρα: Από την κατάθεση τυ Λ η τράπεζα δανείζει στν Μ: 150.000 80% = 120.000 Από την κατάθεση τυ Μ η τράπεζα δανείζει στν Ν: 120.000 80% = 96.000 Η πσότητα χρήματς πυ δημιύργησε η εμπρική τράπεζα είναι: 120.000 + 96.000 = 216.000 Η μεταβλή της πσότητας τυ χρήματς πυ δημιυργησαν ι εμπρικές τράπεζες είναι 216.000-256.000=-40.500 Η αύξηση τυ πσστύ των ρευστών διαθεσίμων από 10% σε 20% μείωσε την πσότητα τυ χρήματς πυ δημιύργησαν ι εμπρικές τράπεζες. Σελίδα 4 από 7
γ. Τα ρευστά διαθέσιμα είναι ένα απόθεμα χρημάτων πυ φείλυν να κρατύν ι εμπρικές τράπεζες στ ταμεί τυς πρκειμένυ να ανταπκριθύν στις καθημερινές αναλήψεις χρημάτων πυ κάνυν ι πελάτες τυς. ΘΕΜΑ Δ Δ1. ΑΓΑΘΟ Α Στ πρώτ στάδι παραγωγής: Αξία πώλησης = Πρστιθέμενη αξία = 70.000 Στ δεύτερ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 2 - Αξία πώλησης 1 =120.000-70.000=50.000 Στ τρίτ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 3 - Αξία πώλησης 2 =150.000-120.000=30.000 Στ τέταρτ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 4 - Αξία πώλησης 3 =200.000-150.000=50.000 Τ άθρισμα των πρστιθέμενων αξιών όλων των σταδίων παραγωγής είναι ίσ με την αξία τυ τελικύ πρϊόντς πυ πληρώνει καταναλωτής, δηλαδή : 70.000+50.000+30.000+50.000=200.000 Ο πίνακας συμπληρωμένς είναι εξής: Στάδια Επεξεργασίας Αξία πώλησης Πρστιθέμενη Αξία 1 στάδι 70.000 70.000 2 στάδι 120.000 50.000 3 στάδι 150.000 30.000 4 στάδι 200.000 50.000 ΣΥΝΟΛΟ 200.000 ΑΓΑΘΟ Β Στ πρώτ στάδι παραγωγής: Αξία πώλησης = Πρστιθέμενη αξία = 80.000 Στ δεύτερ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 2 - Αξία πώλησης 1 30.000= Αξία πώλησης 2 80.000 Αξία πώλησης 2 = 110.000 Σελίδα 5 από 7
Στ Τρίτ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 3 - Αξία πώλησης 2 60.000= Αξία πώλησης 3 110.000 Αξία πώλησης 3 = 170.000 Στ Τέταρτ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 4 - Αξία πώλησης 3 50.000= Αξία πώλησης 4 170.000 Αξία πώλησης 4 = 220.000 Τ άθρισμα των πρστιθέμενων αξιών όλων των σταδίων παραγωγής είναι ίσ με την αξία τυ τελικύ πρϊόντς πυ πληρώνει καταναλωτής, δηλαδή : 80.000+30.000+60.000+50.000=220.000 Ο πίνακας συμπληρωμένς είναι εξής: Στάδια Επεξεργασίας Αξία πώλησης Πρστιθέμενη Αξία 1 στάδι 80.000 80.000 2 στάδι 110.000 30.000 3 στάδι 170.000 60.000 4 στάδι 220.000 50.000 ΣΥΝΟΛΟ 220.000 ΑΓΑΘΟ Γ Στ πρώτ στάδι παραγωγής: Αξία πώλησης = Πρστιθέμενη αξία = 50.000 Στ δεύτερ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 2 - Αξία πώλησης 1 30.000= Αξία πώλησης 2 50.000 Αξία πώλησης 2 = 80.000 Στ Τρίτ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 3 - Αξία πώλησης 2 40.000= Αξία πώλησης 3 80.000 Αξία πώλησης 3 = 120.000 Στ τέταρτ στάδι παραγωγής: Πρστιθέμενη αξία = Αξία πώλησης 4 - Αξία πώλησης 3 =200.000-120.000=80.000 Τ άθρισμα των πρστιθέμενων αξιών όλων των σταδίων παραγωγής είναι ίσ με την αξία τυ τελικύ πρϊόντς πυ πληρώνει καταναλωτής, δηλαδή : 50.000+30.000+40.000+80.000=200.000 Ο πίνακας συμπληρωμένς είναι εξής: Σελίδα 6 από 7
Στάδια Επεξεργασίας Αξία πώλησης 1 στάδι 50.000 Πρστιθέμενη Αξία 50.000 2 στάδι 80.000 30.000 3 στάδι 120.000 40.000 4 στάδι ΣΥΝΟΛΟ 200.000 80.000 200.000 Δ2. ΑΕΠσε τρέχυσες τιμές = 200.000 + 220.000 + 200.000 = 620.000 Για την ικνμία τ άθρισμα της πρστιθέμενης αξίας όλης της παραγωγής πρέπει ως σύνλ να είναι ίσ με την αξία αγράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών. Τ Α.Ε.Π., επμένως, είναι η συνλική πρστιθέμενη αξία της παραγωγής όλων των ικνμικών - παραγωγικών μνάδων της ικνμίας. Δ3.α. Οικνμικά μη ενεργός πληθυσμός = 10 10 πληθυσμός = 2.000 = 200 100 100 Πληθυσμός =Οικνμικά ενεργός πληθυσμός +Οικνμικά μη ενεργός πληθυσμός 2.000 = Οικνμικά ενεργός πληθυσμός + 200 Οικνμικά ενεργός πληθυσμός =1.800 Άρα Εργατικό Δυναμικό =Οικνμικά ενεργός πληθυσμός=1800 Οπότε Πσστό Ανεργίας = Άνεργι 360 100 = 100 = 20% Εργατικό Δυναμικό 1.800 β. Εργατικό Δυναμικό = Απασχλύμενι + Άνεργι 1.800 = Απασχλύμενι + 360 Απασχλύμενι = 1.440 Σελίδα 7 από 7