02 Η ΕΑΣ Καβάλας πυλώνας της παραγωγής και οικονομίας της ευρύτερης περιοχής

YΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟY ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΟΕΦ ΕΑΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟY ΚΑΝ. [ΕΚ] 867/08 ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΙΕΤΙΑ 2012-2015

ΠΕ Περιεχόμενα 2

ΠΕ Περιεχόμενα Επιστολή Προέδρου 01 Η στρατηγική περιοχή του Νομού Καβάλας 02 Η ΕΑΣ Καβάλας πυλώνας της παραγωγής και οικονομίας της ευρύτερης περιοχής 03 Υλοποίηση προγράμματος εργασίας στο πλαίσιο του Καν. (EK)867/08 με μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα για 2η τριετία 04 Δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων από την ΕΑΣ Καβάλας 1. Ανάπτυξη και εφαρμογή Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης 2. Προμήθεια και εγκατάσταση χρωματοδιαλογέα ελιών 3. Εξοπλισμός χημείου (Αυτόματη εργαστηριακή μηχανή ποιοτικής ανάλυσης δειγμάτων ελιάς) 4. Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος εσωτερικής και εξωτερικής ιχνηλασιμότητας 5. Ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων στα τυποποιητήρια (ελιάς και ελαιoλάδου) της ΕΑΣ 6. Επικοινωνιακό πρόγραμμα ΕΑΣ Καβάλας Ευχαριστίες 4 6 8 16 22 24 25 26 27 28 29 30 3

4 Επιστολή Προέδρου

Επιστολή Προέδρου Από το 1927, στην Ένωση Αγροτών Συνεταιρισμένων Καβάλας έχουμε αντεπεξέλθει σε όλες τις δυσκολίες χάρη στη θέληση, το πείσμα και το πνεύμα εγρήγορσης, προσαρμογής και προόδου που έχουν οι αγρότες μας. Πιστεύουμε στις δυνατότητες των ανθρώπων μας και στην αξία των προϊόντων της γης μας όπως το Ελαιόλαδο Θράκης με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη, η φημισμένη ελιά Θρούμπα Θάσου, Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης και οι πράσινες ελιές Χαλκιδικής με τη χαρακτηριστική σαρκώδη γεύση τους. Γι' αυτό, στο κέντρο των προσπαθειών μας, βρίσκεται η διαρκής στήριξη και η αποτελεσματική ανταπόκριση στις ανάγκες τους. Δουλεύουμε με γνώμονα την ενδυνάμωση της θέσης των παραγωγών μας, τη βελτίωση της ποιότητας και ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας και τη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για περαιτέρω ανάπτυξη εντός και εκτός συνόρων. Για να το πετύχουμε, αξιοποιούμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και κυρίως τα κοινοτικά προγράμματα εργασίας για τις Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων. Έτσι, για δεύτερη συνεχή τριετία και βασισμένη στην εμπειρία των προηγούμενων ετών, η Ένωσή μας υλοποίησε το πρόγραμμα εργασίας με όρους μετρήσιμης αποτελεσματικότητας και μεθοδικότητας για την άντληση του μέγιστου δυνατού οφέλους για τους παραγωγούς, τα προϊόντα, αλλά και την τοπική κοινωνία και οικονομία. Το στοίχημα που εμείς οι ίδιοι έχουμε θέσει στους εαυτούς μας είναι η δημιουργία προστιθέμενης αξίας για τα μέλη μας μέσω της διαρκούς εκπαίδευσης και καθοδήγησης και η ενδυνάμωση της παρουσίας των ελαιοκομικών μας προϊόντων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο με όπλο τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Ο Πρόεδρος της ΕΑΣ Καβάλας Κωνσταντίνος Λεπίδας 5

01 Η στρατηγική περιοχή του νομού Καβάλας 6

01 Η στρατηγική περιοχή του νομού Καβάλας Νομός με γεωγραφική θέση στρατηγικής σημασίας. Βόρεια συνορεύει με τους νομούς Δράμας και Σερρών, νότια βρέχεται από το Βόρειο Αιγαίο, ανατολικά με τον ποταμό Νέστο και το νομό Ξάνθης και δυτικά με τον ποταμό Στρυμόνα και το νομό Σερρών. Με έκταση 2.113 τ. χλμ. (ποσοστό 1,6% της χώρας), έχει πληθυσμό 138.200 κατοίκους (στοιχεία 2011), ενώ στο νομό ανήκει και το νησί της Θάσου. Η Καβάλα, πρωτεύουσα του νομού, χτισμένη στους πρόποδες του όρους Σύμβολο" διαθέτει το μοναδικό φυσικό λιμάνι από τη Θεσσαλονίκη ως την Αλεξανδρούπολη, γεγονός που την καθιστά ως τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη και λιμάνι της Μακεδονίας. Διαδραματίζει κεντρικό ρόλο όχι μόνο στα στενά γεωγραφικά της όρια, αλλά και σε τμήματα της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σε νησιά του Βόρειου Αιγαίου, καθώς και σε γειτονικές περιοχές όπως η Βουλγαρία με την οποία έχουν οικονομική δραστηριότητα και συνεργασία. Σήμερα, η ευρύτερη περιοχή αποτελεί σύγχρονο εμπορικό και επιχειρηματικό κέντρο και δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Για τις μεγάλες τράπεζες είναι η έδρα των περιφερειακών υπηρεσιών τους, ενώ πολλές επιχειρήσεις και μελετητικά γραφεία την κατατάσσουν ως πόλη σταθμό για τις δραστηριότητές τους. Μεγάλο μέρος των κατοίκων απασχολείται στον τριτογενή τομέα παραγωγής, ενώ σημαντικός αριθμός ασχολείται με την ελαιοκαλλιέργεια για παραγωγή ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών. Ειδικά στην Θάσο, όπου παράγεται η μοναδική στον κόσμο, ελιά Θρούμπα, Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης, οι κάτοικοι κατα τους χειμερινούς μήνες, έχουν σαν κύρια ενασχόληση τη συλλογή της ελιάς και την παραγωγή ελαιολάδου. Κατά τον 19ο και το α μισό του 20ο αιώνα, η έντονη καπνεμπορική δραστηριότητα, η ανάπτυξη της καπνοκαλλιέργειας, η φήμη της εξαιρετικής ποιότητας των ανατολικών καπνών και η διεύρυνση των εξαγωγών κατέστησαν την Καβάλα ως το πρώτο καπνικό εξαγωγικό κέντρο. Παράλληλα, η αύξηση του πληθυσμού είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία πλατιάς εργατικής τάξης που οργανώθηκε σε ισχυρά εργατικά σωματεία. 7

02 Η ΕΑΣ Καβάλας πυλώνας της παραγωγής και οικονομίας της ευρύτερης περιοχής 8

02 Η ΕΑΣ Καβάλας Η Ένωση Αγροτών Συνεταιρισμένων (Ε.Α.Σ.) Καβάλας ιδρύθηκε το 1927, ως δευτεροβάθμια Συνεταιριστική Οργάνωση και λειτουργεί πλέον στα πλαίσια του νέου Νόμου περί Συνεταιρισμών ως πρωτοβάθμιος Αγροτικός Συνεταιρισμός, έχοντας ως μέλη της παραγωγούς των επαρχιών Καβάλας, Νέστου και Θάσου. Στις δράσεις της περιλαμβάνεται η παροχή κάθε είδους στήριξης, η κάλυψη όλων των σταδίων παραγωγής, μεταποίησης, συντήρησης και εμπορίας των προϊόντων, η εκπαίδευση και καθοδήγηση των παραγωγών, η παροχή συμβουλών για τη βελτιστοποίηση της παραγωγής, η παροχή μηχανικού και τεχνικού εξοπλισμού και η λειτουργία μονάδων επεξεργασίας και μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Σήμερα, αντιπροσωπεύει και εμπορεύεται μεγάλη γκάμα προϊόντων η οποία εκτός από τα ελαιοκομικά (πράσινη ελιά Χαλκιδικής, ελιές θρούμπες Θάσου ελιές και ελαιόλαδο), περιλαμβάνει ακτινίδια, λευκά σπαράγγια, καλαμπόκι,, σιτηρά, αραβόσιτο και φασόλια. Αξίζει να σημειωθεί οτι, πρόσφατα, ξεκίνησε πειραματικά την καλλιέργεια κερασιών και αχλαδιών με σκοπό να επεκταθεί περαιτέρω και σε αυτή την αγορά. Με γνώμονα τη διαρκή βελτίωση των δεικτών (ποιοτικών και ποσοτικών) και άρα την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της, η ΕΑΣ Καβάλας υλοποιεί σε σταθερή βάση προγράμματα που αφορούν σε θέματα εκπαίδευσης, πιστοποίησης και εναρμόνισης των μελών αγροτών και παραγωγών σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές και τα φιλοπεριβαλλοντικά πρωτόκολλα, καθώς και τον εκσυγχρονισμό της καλλιέργειας και την αναβάθμιση του εξοπλισμού και των υποδομών. Για τη άρτια λειτουργία και την επίτευξη των στόχων της, απασχολεί περισσότερους από 50 μόνιμους εργαζόμενους, ενώ σε περιόδους αιχμής το εργατικό δυναμικό ενισχύεται με εποχιακό προσωπικό που φτάνει ακόμα και τα 150 επιπλέον άτομα. Έχοντας παρουσία στον αγροτικό κλάδο για σχεδόν έναν αιώνα, η Ένωση έχει καταφέρει να εξελιχθεί σε ισχυρό σύμμαχο των αγροτών και κεντρικό πυλώνα της τοπικής αγροτικής οικονομίας. Η δραστηριότητά της δεν περιορίζεται στα στενά γεωγραφικά όρια της χώρας, μιας και εξάγει, επιτυχώς, τα προϊόντα της σε αγορές του εξωτερικού. Τρεις βασικοί τομείς δραστηριότητας 1. Βιομηχανικός 2. Εμπορικός 3. Λοιπές Δραστηριότητες Εργοστάσιο Επεξεργασίας Σπαραγγιών & Ακτινιδίων, Εργοστάσιο Τυποποίησης Ελιάς θρούμπας, Εργοστάσιο Τυποποίησης Ελαιολάδου & Ελιάς πράσινης, Εργοστάσιο Τυποποίησης Οσπρίων, Ξηραντήρια & Αποθηκευτικοί Χώροι Δημητριακών, Εργοστάσιο Παραγωγής Μιγμάτων Ζωοτροφών. Συγκέντρωση και εμπορία σιτηρών, αραβοσίτου, βάμβακος και λοιπών αγροτικών προϊόντων, Εμπορία και διάθεση καταναλωτικών προϊόντων βιοτικής ανάγκης με 2 S/M σε Χρυσούπολη και Καβάλα, Εμπορία και διάθεση Γεωργικών Μηχανημάτων Φυτοφαρμάκων - Λιπασμάτων και Σπόρων. Τμήμα εξυπηρέτησης αγροτών για τη λήψη αγροτικών επιδοτήσεων και επιστροφής Φ.Π.Α., Πρακτόρευση των Ασφαλιστικών Εταιριών, των οποίων η πλειονότητα των μετοχών κατέχεται από Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις και την Αγροτική Τράπεζα: ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ και ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ. 9

02 Η ΕΑΣ Καβάλας Σύγχρονες βιομηχανικές εγκαταστάσεις Εργοστάσιο Τυποποίησης Ελαιολάδου και Ελιάς στη ΒΙ.ΠΕ Καβάλας Με συνεχή βελτίωση των προϊόντων και τήρηση των διαδικασιών παραγωγής, εξασφαλίζοντας και το πρότυπο του ISO 9002 σε Ελαιόλαδο, Επιτραπέζια Ελιά κ.λπ. Στο εργοστάσιο αυτό τυποποιούνται ετησίως 300 με 350 τόνους Ελαιολάδου (ΕΞΤΡΑ Παρθένου & Παρθένου) με την επωνυμία ΘΑΣΟΣ το οποίο είναι προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής ένδειξης και το οποίο διακινείται στην ελληνική αγορά. Στο ίδιο εργοστάσιο γίνεται επεξεργασία και τυποποίηση περίπου 500 τόνων ετησίως Πράσινης ελιάς Χαλκιδικής, ισπανικού τύπου Κάστερ Βετράνο / τσακιστές / χαρακτές με τη μεγαλύτερη ποσότητα εξ αυτών να εξάγεται. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός του ελαιολάδου περιλαμβάνει 16 δεξαμενές από ανοξείδωτο χάλυβα των 50 τόνων έκαστη,3 δεξαμενές από ανοξείδωτο χάλυβα 15 τόνων έκαστη, 1 φίλτρο λαμπικαρίσματος με διηθητικά χαρτιά, 1 φίλτρο λαμπικαρίσματος με πανιά, 2 ανοξείδωτες υπερυψωμένες δεξαμενές, 2 συσκευαστικά των 5 λίτρων και ένα συσκευαστικό για φιάλες, Ο εξοπλισμός της επιτραπέζιας ελιάς περιλαμβάνει υπέργειες δεξαμενές επεξεργασίας συνολικής χωρητικότητας 1.000 τόνων ( 57 δεξαμενές των 6500 lt,47 δεξαμενές των 7500lt και 80 δεξαμενές των 12000lt), δεξαμενές παρασκευής διαλυμάτων σόδας χωρητικότητας 150 τόνων, 5 αντλίες ανάδευσης, τρείς τράπεζες διαλογής για τις ελιές, δύο ταξινομητές ελιάς, δύο αναβατόριο φόρτωσης καρπού, δύο αντλίες εισαγωγής και εξαγωγής καρπού από τις δεξαμενές, έναν απομισχωτή, έναν αποφυλλωτή. Στη μονάδα υπάρχει βιολογικός καθαρισμός επεξεργασίας λυμάτων δυναμικότητας 100 τόνων ημερησίως. 10

02 Η ΕΑΣ Καβάλας Εργοστάσιο Μεταποίησης Ελιάς Θάσου, Πρίνος Θάσου Στη βιομηχανική μονάδα μεταποίησης της επιτραπέζιας ελιάς Θρούμπας Θάσου, γίνεται με φροντίδα και προσοχή, η επεξεργασία ενός προϊόντος που είναι καταχωρημένο με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.). Εκεί, τυποποιούνται ετησίως 300 350 τόνοι Ελιάς Θρούμπα Θάσου, εκ των οποίων τα 2/3 εξάγονται στο Ισραήλ και το υπόλοιπο στην ελληνική αγορά, μέσω μεγάλης αλυσίδας διακίνησης τροφίμων. Ο εξοπλισμός του εργοστασίου μεταποίησης ελιάς στη Θάσο περιλαμβάνει 65 υπόγειες δεξαμενές επεξεργασίας ξηράλατης ελιάς χωρητικότητας 500 τόνων, 4 αναβατόρια, 2 αντλίες, μία τράπεζα διαλογής και ένα συσκευαστικό μηχάνημα. Κατάστημα Δώρα Ελληνικής Γης Με αγάπη για τα προϊόντα της ελληνικής γης, η Ένωση εγκαινίασε πρόσφατα το κατάστημα τοπικών προϊόντων Δώρα Ελληνικής Γης, στο κέντρο της πόλης. Με σκοπό τη στήριξη των τοπικών προϊόντων, οι γυναίκες της Ένωσης που συμμετέχουν στο συνεταιρισμό, προσφέρουν τα καλύτερα προϊόντα της περιοχής σε ανταγωνιστικές τιμές της αγοράς, αναδεικνύοντας την τοπική παραγωγή. Το ελαιόλαδο ΠΓΕ Θάσου, οι ελιές ΠΟΠ Θρούμπα Θάσου, οι πράσινες ελιές Χαλκιδικής, αλλά και το Εξαιρετικό ελαιόλαδο από την περιοχή της Καβάλας είναι μόνο λίγα από τα προϊόντα που μπορεί να βρει κανείς στο κατάστημα. Επιπλέον, στις εγκαταστάσεις της ΕΑΣ Καβάλας περιλαμβάνονται: Εργοστάσιο Επεξεργασίας Ακτινιδίων & Σπαραγγιού Εργοστάσιο Τυποποίησης Οσπρίων Εργοστάσιο Παραγωγής Μιγμάτων Ζωοτροφών Ξηραντήρια και Χώροι Αποθήκευσης Δημητριακών Κεντρικά γραφεία 11

02 Η ΕΑΣ Καβάλας Υψηλής ποιότητας ελαιοκομικά προϊόντα ΘΑΣΟΣ - Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Η ΕΑΣ Καβάλας τυποποιεί το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με την ονομασία ΘΑΣΟΣ για λογαριασμό των μελών της και το διοχετεύει, με επιτυχία τόσο στην ελληνική, όσο και τις διεθνείς αγορές όπου δραστηριοποιείται. Πρόκειται εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, με χρυσοπράσινο χρώμα, ισορροπημένο άρωμα και μαλακή γεύση. Συνοδεύει ιδανικά σαλάτες, λιτές σάλτσες, βραστά ή ψητά ψάρια και κρέατα, καθώς και όσπρια. Διατίθεται σε πλαστικές φιάλες των 1 L & 2 L, σε μεταλλικό δοχείο των 5 L και σε γυάλινες φιάλες των 750 ml, 500 ml & 250 ml. ΘΑΣΟΣ - Παρθένο ελαιόλαδο Η ελεύθερη οξύτητα, εκφραζόμενη σε ελαϊκό οξύ, δεν υπερβαίνει το 1γρ. στα 100 γρ. ελαιολάδου. Το παρθένο ελαιόλαδο ΘΑΣΟΣ (οξύτητα 2,0%) διατίθεται σε πλαστικές φιάλες των 1 L, 2 L & 5 L. 12

02 Η ΕΑΣ Καβάλας Ελιά Χαλκιδικής Η συγκεκριμένη ποικιλία χαρακτηρίζεται από μεγάλο μέγεθος καρπού με μεγάλη αναλογία σάρκας προς πυρήνα, λαμπερό πρασινοκίτρινο χρώμα, λεπτό φρουτώδες άρωμα και γεύση ελαφρώς πικρή, πικάντικη και απουσία αίσθησης λιπαρότητας, λόγω της από αιώνων προσαρμογής των ελαιοδέντρων στις ιδιαίτερες εδαφο-κλιματικές συνθήκες της περιοχής, αλλά και των καλλιεργητικών τεχνικών που εφαρμόζουν οι ελαιοπαραγωγοί. Διατίθεται σε πλαστική συσκευασία των 3 Kg, 5 Kg, 600 gr & 250 gr. Ελιά Θρούμπα Θάσου Με σκοπό την ανταπόκριση στο ζητούμενο της για ποιοτικά τρόφιμα, η ΕΑΣ Καβάλας δημιούργησε ένα προϊόν «Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης» με ήπια μεταποίηση χωρίς θερμική επεξεργασία (παστερίωση) και ελάχιστο αλάτι σε σχέση με όμοια προϊόντα της αγοράς, την «Ελιά Θρούμπα Θάσου ΠΟΠ Βιολογικής Γεωργίας με ελάχιστο αλάτι». Παράλληλα, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στη συσκευασία του καρπού ώστε να είναι ανθεκτική, χωρίς να το εκθέτει στο οξυγόνο, σε τροποποιημένη ατμόσφαιρα ώστε η ελιά να μην οξειδώνεται και να διατηρεί αναλλοίωτα τα μοναδικά χαρακτηριστικά της γεύσης και του αρώματος. Οι Θρούμπες Θάσου υφίστανται φυσική εκπίκρανση πάνω στο δέντρο πριν τη συγκομιδή τους γι αυτό και παρουσιάζουν μεγαλύτερη συγκέντρωση λιπιδίων, υδατανθράκων και διαιτητικών ινών σε σχέση με άλλους τύπους ελιάς. Διατίθενται σε μεταλλικό δοχείο των 5 Kg & 12 Kg 13

02 Η ΕΑΣ Καβάλας Άλλα προϊόντα Ακτινίδια - Σπαράγγι: Δύο από τα δυναμικά αναπτυσσόμενα προϊόντα του νομού Καβάλας, που εμπορεύεται η Ένωση Καβάλας. Επιπλέον, στα προϊόντα της ΕΑΣ Καβάλας περιλαμβάνονται: Φασόλια Καλαμπόκι Σιτηρά Ρύζι Αραβόσιτος Αραβοσιτέλαιο Ηλιέλαιο:100% απαλλαγμένο από χοληστερίνη, αποτελώντας την ιδανικότερη υγιεινή. Πρόσφατα, η Ένωση, επιθυμώντας να επεκταθεί σε νέες αγορές, ξεκίνησε πειραματικά την καλλιέργεια κερασιών και αχλαδιών. 14

02 Η ΕΑΣ Καβάλας Εξαγωγικός προσανατολισμός Με το brand «Kavala Coop», η Ένωση Καβάλας ενισχύει τον εξαγωγικό της προσανατολισμό και τη θέση των ποιοτικών της προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Σήμερα δραστηριοποιείται με επιτυχία σε χώρες όπως η Μέση Ανατολή, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Πολωνία και η Νότια Αφρική. Στόχος ωστόσο της Ένωσης, παραμένει η περαιτέρω ενδυνάμωση της διεθνούς παρουσίας των προϊόντων της και η ανταπόκριση στο ανταγωνιστικό περιβάλλον και τις αυξημένες απαιτήσεις των αγορών. Παράλληλα, η επέκταση της εξαγωγικής δραστηριότητας σε χώρες-κλειδιά όπως η Κίνα. Μέχρι σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος από τους 6.300 τόνους πράσινης ελιάς Χαλκιδικής και τους 700 τόνους ελιάς Θρούμπας Θάσου εξάγεται στο Ισραήλ, την Ιταλία και την Αυστρία. Επιπλέον, ετησίως εξάγονται 380 τόνοι τυποποιημένου ελαιολάδου στη Γερμανία και το Ισραήλ, ενώ πρόσφατα προστέθηκε και η αγορά του Ντουμπάι. 15

03 Υλοποίηση προγράμματος εργασίας στο πλαίσιο του Καν.(EΚ) 867/08 με μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα για 2η τριετία 16

03 Υλοποίηση προγράμματος εργασίας στο πλαίσιο του Καν.(EΚ) 867/08 Η ΕΑΣ Καβάλας υπέβαλε στις 15/02/2012 μελέτη και αναγνωρίστηκε ως Οργάνωση Ελαιουργικών Φορέων με την υπ αριθμ ΥΑ 1185/30264/14-03-12, ενώ με την υπ' αριθ. ΥΑ 1474/40225/30.03.12 εγκρίθηκε το Πρόγραμμα Εργασίας που είχε υποβάλει ταυτόχρονα με συνολικό προϋπολογισμό 1.676.450. Η Ένωση αξιοποιώντας την πολύτιμη εμπειρία της προηγούμενης τριετίας, υλοποίησε με αξιοπιστία και μεθοδικότητα το τριετές πρόγραμμα εργασίας (2012-2015) βάσει του Καν. [ΕΚ] 867/08 για την τριετία 2012-2015. Στο πλαίσιο του εν λόγω Έργου, προχώρησε σε στοχευμένες δράσεις που αφορούσαν την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων, τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού και την εφαρμογή καλών καλλιεργητικών πρακτικών, την ιχνηλασιμότητα, καθώς και την πιστοποίηση και εκπαίδευση των παραγωγών με στόχο τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων προϊόντων. 17

01 Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟY ΝΟΜΟY ΚΑΒAΛΑΣ Τομείς και δραστηριότητες του προγράμματος εργασίας στις οποίες συμμετείχε η ΕΑΣ Καβάλας Τομέας Β: Βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ελαιοκαλλιέργειας Βiv) Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος ολοκληρωμένης διαχείρισης Τομέας Γ: Βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών Γiv) Προμήθεια και εγκατάσταση χρωματοδιαλογέα ελιών Γv) Εξοπλισμός χημείου (Αυτόματη εργαστηριακή μηχανή ποιοτικής ανάλυσης δειγμάτων ελιάς) 18

03 Υλοποίηση προγράμματος εργασίας στο πλαίσιο του Καν.(EΚ) 867/08 Τομέας Δ: Ιχνηλασιμότητα, πιστοποίηση και προστασία της ποιότητας του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών, ιδίως μέσω του ποιοτικού ελέγχου των ελαιόλαδων που πωλούνται στον τελικό καταναλωτή υπό τον έλεγχο των εθνικών διοικήσεων: Δi) Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος εσωτερικής και εξωτερικής ιχνηλασιμότητας Δii) Ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων στα τυποποιητήρια (ελιάς και ελαιολάδου) της ΕΑΣ Τομέας Ε: Διάδοσης πληροφοριών σχετικών με τις δραστηριότητες των οργανώσεων φορέων που αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών Εi) Επικοινωνιακό πρόγραμμα ΕΑΣ Καβάλας 19

Δραστηριότητες και προϋπολογισμός Α/Α Δράση Κωδικός Τίτλος Σύνολο Δραστηριότητας ( ) 1 Β Βiv Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος 1.130.000,00 ολοκληρωμένης διαχείρισης 2 Γ Γiv Προμήθεια και εγκατάσταση 82.300,00 χρωματοδιαλογέα ελιών 3 Γ Γv Εξοπλισμός χημείου (Aτομική 30.750,00 Απορρόφηση Φλόγας (ΑΑ Flame) και ολοκληρωμένο σύστημα ολικού αζώτου κατά Kjedhal) 4 Δ Δi Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος 360.000,00 εσωτερικής και εξωτερικής ιχνηλασιμότητας 5 Δ Δii Ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων 59.400,00 διαχείρισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων στα τυποποιητήρια (ελιάς και ελαιολάδου) της ΕΑΣ 6 E Ei Επικοινωνιακό πρόγραμμα ΕΑΣ 14.000,00 Κατανομή προϋπολογισμού (γενικά) Σύνολο Προγράμματος Κοινοτική Συμμετοχή Εθνική Συμμετοχή Ίδια Συμμετοχή 1.676.450,00 1.457.000,00 109.725,00 109.725,00 20

03 Υλοποίηση προγράμματος εργασίας στο πλαίσιο του Καν.(EΚ) 867/08 Κατανομή προϋπολογισμού (ανά τομέα) Τομέας Προύπολογισμός ( ) Ποσοστό (%) Β 1.130.000,00 67 Γ 113.050,00 7 Δ 419.400,00 25 Ε 14.000,00 1 1.676.450,00 100 Β Γ Δ Ε 21

04 Δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων από την ΕΑΣ Καβάλας 22

04 Δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων από την ΕΑΣ Καβάλας 6 στοχευμένες και μετρήσιμες δράσεις Α/Α Δράση Κωδικός Τίτλος Απρ 12 - Μαρ 13 1 Β Βiv Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος ολοκληρωμένης Απρ 13 - Μαρ 14 Απρ 14 - Μαρ 15 διαχείρισης 2 Γ Γiv Προμήθεια και εγκατάσταση χρωματοδιαλογέα ελιών 3 Γ Γv Εξοπλισμός χημείου (Aτομική Απορρόφηση Φλόγας (ΑΑ Flame) και ολοκληρωμένο σύστημα ολικού αζώτου κατά Kjedhal) 4 Δ Δi Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος εσωτερικής και εξωτερικής ιχνηλασιμότητας 5 Δ Δii Ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων στα τυποποιητήρια (ελιάς και ελαιολάδου) της ΕΑΣ 6 E Ei Επικοινωνιακό πρόγραμμα ΕΑΣ 23

1. Ανάπτυξη και εφαρμογή Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Τομέας Β // Δραστηριότητα Biv Προϋπολογισμός: 1.130.000,00 Ανάδοχος: foodstandard Α.Ε. Η ΕΑΣ Καβάλας από την ίδρυση της δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην ποιότητα της επιτραπέζιας ελιάς και του ελαιολάδου. Ήδη, από το προηγούμενο τριετές πρόγραμμα των οργανώσεων ελαιουργικών φορέων (Καν. (EK) 867/2008 για την τριετία 2009-2012) εφάρμοζε σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης (ΣΟΔ) σε 708 πιστοποιημένους ελαιοπαραγωγούς. Στο πλαίσιο της υλοποίησης του νέου προγράμματος εργασίας της για την τριετία 2012-2015, η ΕΑΣ Καβάλας, διαθέτοντας την κατάλληλη υποδομή και εμπειρία και θέλοντας να δημιουργήσει ένα ακόμη πιο ποιοτικό προϊόν προερχόμενο αποκλειστικά από παραγωγούς ολοκληρωμένης διαχείρισης, σχεδόν διπλασίασε την ομάδα του ΣΟΔ σε 1.300 ελαιοπαραγωγούς έτσι ώστε να διαθέτει μία ικανοποιητική εμπορικά πιστοποιημένη ποσότητα ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς. Οι παραγωγοί τόσο οι νέοι όσο και οι παλιοί, εκπαιδεύτηκαν σε όλα τα θέματα σύμφωνα με το πρότυπο AGRO 2.1 & 2.2 και δόθηκε έμφαση στην κατάρτιση τους σε σχέση με τα οφέλη της συλλογικής διαχείρισης της ελαιοκαλλιέργειας και των ελαιώνων, της συλλογικής συγκομιδής, έκθλιψης, αποθήκευσης και εμπορίας των ελαιοκομικών προϊόντων. Η αύξηση των μελών της ομάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης εξασφάλισε τη συμμόρφωση των παραγωγών σύμφωνα με τους κώδικες ορθής γεωργικής πρακτικής, καθώς και της πολλαπλής συμμόρφωσης στο πλαίσιο του πρασινίσματος της νέας ΚΑΠ. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής πιστοποιημένου Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης ήταν εντυπωσιακά, καθώς μειώθηκε η χρήση των λιπασμάτων από την ομάδα των ελαιοπαραγωγών που εφάρμοσαν ΣΟΔ κατά 10%, ενώ αντίστοιχα το ποσοστό ανεύρεσης υπολειμμάτων ΦΠΠ ήταν μηδενικό. Τα παραπάνω αποδεικνύουν στην πράξη τη βέλτιστη ποιότητα των προϊόντων της ΕΑΣ Καβάλας, αλλά και την αποτελεσματικότητα των δράσεων που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας. Όλοι οι παραγωγοί της ομάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης της Οργάνωσης πιστοποιήθηκαν σύμφωνα με το πρότυπο AGRO 2.1 & 2.2 για την τριετία 2012-2015. 24

04 Δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων από την ΕΑΣ Καβάλας 2. Προμήθεια και εγκατάσταση χρωματοδιαλογέα ελιών Τομέας Γ // Δραστηριότητα Γiv Προϋπολογισμός: 82.300,00 Ανάδοχος: FOODIN ΓΙΑΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΕΒΕ Η Ένωση Αγροτών Συνεταιρισμένων Καβάλας προμηθεύτηκε στο πλαίσιο του τριετούς της προγράμματος εργασίας, ένα χρωματοδιαλογέα, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα του τελικού προϊόντος. Ο συγκεκριμένος μηχανολογικός εξοπλισμός πραγματοποιεί την αυτόματη κατάταξη των ελιών σε κατηγορίες ανάλογα με το χρώμα τους απορρίπτοντας άμεσα τους ελαττωματικούς καρπούς. Αυτό οδηγεί την παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς σε μεγαλύτερη ομοιομορφία ανά κατηγορία και άρα ενίσχυση της ποιότητας του τελικού προϊόντος. Συμβάλει έτσι, στην ισχυροποίηση της θέσης των προϊόντων της ΕΑΣ Καβάλας στην αγορά, καθώς η ομοιομορφία των ελιών αποτελεί σημαντικό ποιοτικό χαρακτηριστικό για τον καταναλωτή και την πρώτη εικόνα - επαφή που έχει με το προϊόν πριν αποφασίσει να προχωρήσει στην αγορά του. 25

04 6 Δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων από την ΕΑΣ Καβάλας 3. Εξοπλισμός χημείου (Αυτόματη εργαστηριακή μηχανή ποιοτικής ανάλυσης δειγμάτων ελιάς) Τομέας Γ // Δραστηριότητα Γv Προϋπολογισμός: 30.750,00 Ανάδοχος: ΦΡΑΓΚΟΥΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΑ Με την προμήθεια συστήματος Aτομικής Απορρόφησης Φλόγας (ΑΑ Flame) και ολοκληρωμένου συστήματος ολικού αζώτου κατά Kjedhal, η Ένωση πέτυχε τον έλεγχο της ποιότητας των προϊόντων με αναλύσεις εδάφους και εξειδικευμένες αναλύσεις στον καρπό της ελιάς σε όλα τα αγροτεμάχια των παραγωγών που εφαρμόζουν Ολοκληρωμένη Διαχείριση. Κύριος στόχος ήταν η ορθολογική εφαρμογή λιπάνσεων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και γενικότερα η εφαρμογή καλών γεωργικών πρακτικών. Οι επιστήμονες γεωπόνοι της Ένωσης Αγροτών Συνεταιρισμένων Καβάλας έχουν πλέον ολοκληρωμένη εικόνα και αναλύτική καταγραφή όλων των θρεπτικών στοιχείων τόσο των ανταλλάξιμων, όσο και των αφομοιώσιμων. Έτσι, επιτυγχάνεται πλήρης ποιοτική ανάλυση στον καρπό και ακριβής και ξεκάθαρη εικόνα για τον μετέπειτα τρόπο επεξεργασίας του. Η λειτουργία του τμήματος εδαφο-αναλύσεων και φυλλοδιαγνωστικής στο χημείο της ΕΑΣ Καβάλας έχει καταφέρει να εξυπηρετεί τις ανάγκες των παραγωγών με την παροχή ολοκληρωμένων προτάσεων και να ανταπεξέρχεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης καλλιέργειας με του παραγωγού ο οποίος έχει στη διάθεσή του ένα πολύτιμο εργαλείο για τη παραγωγή και το κέρδος του. 26

04 6 Δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων από την ΕΑΣ Καβάλας 4. Ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος εσωτερικής και εξωτερικής ιχνηλασιμότητας Τομέας Δ // Δραστηριότητα Δi Προϋπολογισμός: 360.000,00 Ανάδοχος: foodstandard Α.Ε. Η ΕΑΣ Καβάλας εφαρμόζει ένα πλήρες σύστημα ιχνηλασιμότητας σε δύο επίπεδα: παραγωγού και τυποποιητηρίου ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς. Στα τυποποιητήρια ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς της Ένωσης εφαρμόζονταν συστήματα ιχνηλασιμότητας τα οποία είχαν πιστοποιηθεί επί δύο συνεχόμενες ελαιοκομικές περιόδους (2010/2011 και 2011/2012) και συνεχίστηκαν και για τα τρία έτη του προγράμματος της Οργάνωσης. Παράλληλα όλοι οι παραγωγοί της ομάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης της ΕΑΣ Καβάλας συμμετείχαν και στην ομάδα ιχνηλασιμότητας τηρώντας καταγραφές σε ειδικό τετράδιο. Με το νέο πρόγραμμα, η Ένωση Αγροτών Συνεταιρισμένων αύξησε την ιχνηλασιμότητα σε επίπεδο παραγωγού συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη, ώστε να καλύπτει μεγάλο μέρος της νέας ομάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης. Στα τυποποιητήρια ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς εφαρμόστηκε το ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό σύστημα ιχνηλασιμότητας iknow το οποίο αναβαθμίστηκε σε σχέση με τα προηγούμενα έτη με τα παρακάτω χαρακτηριστικά και με βάση την εμπειρία που αποκομίστηκε από την εφαρμογή του τα δύο τελευταία χρόνια: βελτιωμένο περιβάλλον χρήσης περαιτέρω αυτοματοποίηση αυτοματοποιημένες αναφορές μέσω email διαγράμματα στατιστική επεξεργασία των δεδομένων ενσωμάτωση διαδικασιών ISO 9001:2008 Το ψηφιακό σύστημα ιχνηλασιμότητας σε επίπεδο παραγωγού περιλαμβάνει αναλυτικά τα στοιχεία των αγροτεμαχίων του κάθε παραγωγού, όπως: κωδικό τοποθεσία, ποικιλία στρέμματα δέντρα χαρτογραφικό υπόβαθρο Επιπλέον, εγκαταστάθηκε το ηλεκτρονικό σύστημα Ιχνηλασιμότητας iknow στο τυποποιητήριο επιτραπέζιας ελιάς Θρούμπας στη Θάσο το οποίο και πιστοποιήθηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου ISO 22005:2007 και για τα τρία έτη του προγράμματος. 27

04 6 Δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων από την ΕΑΣ Καβάλας 5. Ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων στα τυποποιητήρια (ελιάς και ελαιολάδου) Τομέας Δ // Δραστηριότητα Δii Προϋπολογισμός: 59.400,00 Ανάδοχος: foodstandard Α.Ε. Η Ένωση Αγροτών Συνεταιρισμένων Καβάλας θέλοντας να διασφαλίσει την ποιότητα και την ασφάλεια των ελαιοκομικών προϊόντων της συνέχισε την εφαρμογή των Συστημάτων Διαχείρισης της Ποιότητας σύμφωνα με το πρότυπο ISO 9001:2008 και Διαχείρισης της Ασφάλειας των Τροφίμων σύμφωνα με το πρότυπο ISO 22000:2005 στις εγκαταστάσεις των τυποποιητήριων ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς στη ΒΙ.ΠΕ Καβάλας. Η πιστοποίηση των ανωτέρω συστημάτων πραγματοποιήθηκε και για τα τρία έτη του προγράμματος εργασίας. Με αυτό τον τρόπο, η Ένωση ήταν και είναι σε θέση να αποδεικνύει την ασφάλεια και την ποιότητα του ελαιολάδου και της επιτραπέζιας ελιάς, αλλά και την άρτια λειτουργία της επιχείρησης, κατέχοντας έτσι ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά. Παράλληλα, συνεχίστηκε η εφαρμογή των Συστημάτων που καλύπτουν τις απαιτήσεις των προτύπων International Food Standard (IFS) και British Retail Consortium (BRC) στο τυποποιητήριο ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς, ώστε σε περίπτωση που υπάρξει απαίτηση από πελάτη του εξωτερικού, να μπορεί άμεσα να πιστοποιηθεί και να υποστηρίξει τα προϊόντα της στη νέα αγορά. 28

M 04 6 Δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας των ελαιοκομικών προϊόντων από την ΕΑΣ Καβάλας 6. Επικοινωνιακό πρόγραμμα Τομέας Ε // Δραστηριότητα Εi Προϋπολογισμός: 14.000,00 Ανάδοχος: foodstandard Α.Ε. Με στόχο την προβολή της αποτελεσματικότητας των δραστηριοτήτων και των πλεονεκτημάτων του προγράμματος εργασίας, η Ένωση προχώρησε στην υλοποίηση στοχευμένων ενεργειών επικοινωνίας που αφορούσαν: (α) τη διοργάνωση ενημερωτικής συνάντησης για τους εκπροσώπους τόσο των τοπικών, όσο και Μέσων εθνικής κάλυψης. Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσιάστηκαν αναλυτικά τα αποτελέσματα και τα οφέλη του Προγράμματος τόσο για τους παραγωγούς και την Ένωση, όσο και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης του ίδιου του προϊόντος. Παράλληλα, η γνωριμία με τους δημοσιογράφους δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες ανάπτυξης σχέσεων με τα Μέσα και δημιουργίας μελλοντικών ευκαιριών δημοσιότητας. (β) τη δημιουργία απολογιστικού ενημερωτικού εντύπου με έμφαση στην ανάδειξη των αποτελεσμάτων του ΠΕ με μετρήσιμο και κατανοητό τρόπο. Στόχος ήταν η αξιοποίηση του εν λόγω εντύπου ως το κατεξοχήν ενημερωτικό εργαλείο της Ένωσης σε κάθε πιθανή περίσταση. (γ) την αναμόρφωση της ιστοσελίδας της Ένωσης με εμπλουτισμό του περιεχομένου και προσθήκη φωτογραφικού υλικού από τη φωτογράφηση που πραγματοποιήθηκε στους χώρους της ΕΑΣ, με σκοπό την καλύτερη προβολή του Έργου αλλά και των δραστηριοτήτων της Ένωσης στην ευρύτερη περιοχή της Καβάλας, αλλά και της Θάσου. 29

30 Ευχαριστίες

05 Ευχαριστίες Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Αγροτών Συνεταιρισμένων Καβάλας: Διοικητικό Συμβούλιο Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γραμματέας: Ταμίας: Λεπίδας Κωνσταντίνος Μαυρούδης Γεώργιος Πετκόπουλος Πολυδεύκης Λειβαδίτης Χρήστος Μέλη Γιάντσος Ευάγγελος Εμμανουηλίδης Ευάγγελος Χατζηγιαννάκος Ζήσης ευχαριστεί θερμά για την άψογη υλοποίηση του Προγράμματος Εργασίας: Τα στελέχη της ΕΑΣ Το Τμήμα Ελαίας του ΥΠΑΑ&Τ Τους αναδόχους Τον ΟΠΕΚΕΠΕ Τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας Τον Διαχειριστή του Προγράμματος 31

ΕΑΣ ΚΑΒΑΛΑΣ Ύδρας 18, 653 02 Καβάλα Τηλέφωνο: 2510 232792 email: info@easkavalas.gr www.easkavalas.gr Πρόγραμμα επιχορηγούμενο από την Ε.Ε. - Καν. (ΕΚ) 867/08 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει για την τριετία 2012-2015 του εγκεκριμένου προγράμματος με την αριθμ. 1474/40225/30.03.12 Απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων