ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ Βόλος......2011 ΔΗΜΟΣ ΒΟΛΟΥ Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ Αρ. Πρωτ.. ΠΡΟΣ : τον κ. Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου ΕΝΤΑΥΘΑ ΘΕΜΑ: «Συζήτηση και λήψη απόφασης γνωμοδότηση σε σχέση με το «Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο (Master Plan) Λιμένα Βόλου»». Σας διαβιβάζουμε την εισήγηση του Δημοτικού Συμβούλου και Εκπροσώπου του Δήμου Βόλου στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΛΒ κ. Ηλία Ξηρακιά, και παρακαλούμε για την εισαγωγή του θέματος στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Βόλου της 30 ης Μαϊου 2011. Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΒΟΛΟΥ ΠΑΝΟΣ ΤΡ. ΣΚΟΤΙΝΙΩΤΗΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΒΟΛΟΥ (master plan) Γενικά Αυτή την περίοδο, παράλληλα με την αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.) Βόλου, είναι σε εξέλιξη μια ακόμη δημόσια διαβούλευση. Αφορά τη Β φάση του Προγραμματικού Σχεδίου Ανάπτυξης (master plan) λιμένος Βόλου. Οι δύο αυτοί σημαντικοί σχεδιασμοί συνδέονται άμεσα μεταξύ τους, αφού το λιμάνι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πόλης και της φυσιογνωμίας της και συγκριτικό πλεονέκτημα της ευρύτερης περιοχής. Η έλλειψη, στο παρελθόν, ενός μακροχρόνιου κοινού σχεδιασμού ανάπτυξης της πόλης και του λιμανιού έχει δημιουργήσει προβλήματα όχλησης της πόλης από τη λειτουργία κάποιων από τις δραστηριότητες του λιμανιού ιδιαίτερα δε στη συνοικία του Παλαιού Λιμεναρχείου που γειτνιάζει άμεσα με το εμπορικό λιμάνι. Η συνοικία μάλιστα δημιουργήθηκε με ευθύνη του Δημοσίου (παραχωρητήρια οικοπέδων για στέγαση) χωρίς πρόνοια για την επιβάρυνση των κατοίκων από την επέκταση των δραστηριοτήτων του λιμανιού (περιβαλλοντικές επιπτώσεις). Ο επιχειρούμενος σήμερα μακροχρόνιος σχεδιασμός για το μέλλον του λιμανιού δεν μπορεί να αγνοήσει αυτή την πραγματικότητα ενώ πρέπει να είναι συμβατός με το ευρύτερο σχεδιασμό της πόλης (ΓΠΣ). Η ανάγκη του προγραμματικού Σχεδίου (master plan) Είναι φανερό ότι η χωροθέτηση των χρήσεων γης δηλαδή η οργάνωση των διαφόρων δραστηριοτήτων, εντός της χερσαίας ζώνης του λιμανιού, είναι πολύ σημαντικό στοιχείο στο πλαίσιο της μελλοντικής ανάπτυξης του λιμανιού. Είναι, σε μικρότερη κλίμακα, ένα είδος ΓΠΣ που χωροθετεί χρήσεις, που προβλέπουν την αναδιοργάνωση των σημερινών και μελλοντικών δραστηριοτήτων του λιμανιού και προγραμματίζουν την κατασκευή των απαιτούμενων λιμενικών και χερσαίων έργων και εγκαταστάσεων. Στους στόχους του master plan θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται η αποκατάσταση της ομαλής συνύπαρξης του λιμανιού με τη ζωή της πόλης, ώστε το λιμάνι να αποτελεί πραγματικό συγκριτικό πλεονέκτημα για την τοπική οικονομία χωρίς να επιβαρύνει την ποιότητα της ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών της. Αυτό προϋποθέτει ότι οι χρήσεις γης και η χωροθέτηση των δραστηριοτήτων του λιμανιού πρέπει να είναι συμβατές με την περιβαλλοντική νομοθεσία και τις προβλέψεις της ίδιας ΚΥΑ που θα ορίζει τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας του λιμανιού. Η θεσμοθέτηση του master plan Το Προγραμματικό Σχέδιο, μετά το δημόσιο διάλογο και την τελική έγκρισή του από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τη Διοίκηση του ΟΛΒ ΑΕ, θα υποβληθεί στην Εθνική Επιτροπή Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ). Η θεσμοθέτησή του (έγκριση master plan) θα δεσμεύει την ανάπτυξη του λιμανιού για τα επόμενα τριάντα (30) χρόνια. Θα επιβάλλει τήρηση των χρήσεων γης που θα χωροθετεί, ενώ η
κατασκευή οποιουδήποτε έργου στη χερσαία ή τη θαλάσσια ζώνη λιμένος θα πρέπει να είναι απόλυτα συμβατή με τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις. Την τήρηση δε της εφαρμογής του αναλαμβάνει η ίδια η ΕΣΑΛ αφού της κατασκευής κάθε έργου στο λιμάνι προηγείται η έγκριση της μελέτης του από την ΕΣΑΛ. ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ (Β ΦΑΣΗ) Σύμφωνα με τις προτάσεις των μελετητών ο ανατολικός τομέας του λιμανιού, που περιλαμβάνει τον κεντρικό προβλήτα, το παραλιακό μέτωπο της Αργοναυτών και τον κυματοθραύστη θα εξυπηρετεί την επιβατική και τουριστική δραστηριότητα ενώ οι υπόλοιποι προβλήτες θα εξυπηρετούν την εμπορευματική. Στο πλαίσιο αυτό προτείνουν: Χωροθέτηση μαρίνας ανάμεσα στον κεντρικό προβλήτα την Αργοναυτών και τον κυματοθραύστη. Κατασκευή ειδικών λιμενικών έργων και χερσαίων εγκαταστάσεων στον κεντρικό προβλήτα για την εξυπηρέτηση των κρουαζιερόπλοιων (Κ/Ζ). Σημείωση: Αυτό σημαίνει ότι η Κ/Ζ θα συνεχίζει να εξυπηρετείται στο 2 ο προβλήτα, στην εκβολή του Κραυσίνδωνα, μέχρι να μελετηθεί και να κατασκευασθεί η απαιτούμενη υποδομή στον κεντρικό προβλήτα. Η προτεινόμενη λύση επίσης δεν μπορεί να εξυπηρετήσει, ταυτόχρονα, περισσότερα του ενός Κ/Ζ. Για την εμπορευματική δραστηριότητα οι προτάσεις του προγραμματικού σχεδίου προβλέπουν: Μεταφορά του scrap από τον 1 ο στον 3 ο προβλήτα ενώ τα υπόλοιπα χύδην και γενικά φορτία του εμπορικού λιμανιού συνεχίζουν να διακινούνται στον 1 ο προβλήτα (προβλήτας Σιλό). Χωροθέτηση της διακίνησης των εμπορευματοκιβωτίων (Ε/Κ ή containers) αποκλειστικά στο 2 ο προβλήτα. Αυτό σε συνδυασμό με την κατασκευή των ειδικών έργων στον κεντρικό προβλήτα για την εξυπηρέτηση της Κ/Ζ που σήμερα καταλαμβάνει κατά το ήμισυ 2 ο προβλήτα. Σημείωση: Η διακίνηση, όμως, των Ε/Κ είναι μια δραστηριότητα μη οχλούσα σε αντίθεση με τα χύδην και γενικά φορτία που προτείνεται να συνεχίσουν να διακινούνται στον 1 ο προβλήτα.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΛΙΜΕΝΟΣ Ο μακροχρόνιος προγραμματικός σχεδιασμός, που θα δίνει νέες προοπτικές στο λιμάνι και θα αντιμετωπίζει τα σημερινά προβλήματα συνύπαρξης με την πόλη, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη: Το γεγονός ότι υπάρχει σοβαρή περιβαλλοντική επιβάρυνση του κεντρικού ιστού της πόλης από τις δραστηριότητες της διακίνησης χύδην φορτίων στον 1 ο προβλήτα (δημητριακά, Σιλό, scrap κλπ) Το γεγονός ότι σύμφωνα με την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) και την ΚΥΑ λειτουργίας του λιμανιού (επίκειται υπογραφή!!!) θα πρέπει να απομακρυνθεί από τον 1 ο προβλήτα η φορτοεκφόρτωση του scrap και να μεταφερθεί στον 3 ο προβλήτα. Το γεγονός ότι ο θαλάσσιος τουρισμός και η κρουαζιέρα (Κ/Ζ) προβλέπεται να αναπτυχθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια ενώ η υπάρχουσα υποδομή στο λιμάνι, για την Κ/Ζ, δεν επαρκεί. Το γεγονός ότι η Κ/Ζ δεν μπορεί να συνεχίσει να «εξυπηρετείται» στην «καρδιά» του εμπορικού λιμανιού (δυτικό τμήμα 2 ου προβλήτα στην εκβολή του Κραυσίνδωνα). Το γεγονός ότι οι επισκέπτες των κρουαζιερόπλοιων θα πρέπει να έχουν άμεση πρόσβαση στον κεντρικό ιστό και την αγορά της πόλης ώστε να μεγιστοποιούνται τα οφέλη. Το γεγονός ότι η λειτουργία της ακτοπλοΐας στον κεντρικό προβλήτα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, επιβαρύνει με σημαντικό κυκλοφοριακό φόρτο τον κεντρικό ιστό της πόλης συμβάλλοντας στο πρόβλημα της αερορύπανσης. Το γεγονός ότι για την εξυπηρέτηση των Κ/Ζ, στον κεντρικό προβλήτα, απαιτούνται σημαντικά λιμενικά έργα και χερσαίες εγκαταστάσεις (υποχρεώσεις εφαρμογής του Διεθνή Κώδικα Ασφαλούς Διαχείρισης Πλοίων ISPS) η κατασκευή των οποίων δεν θα ολοκληρωθεί νωρίτερα από τρία (3) έως πέντε (5) χρόνια (δεν υπάρχουν μελέτες και δεν έχει εξασφαλισθεί χρηματοδότηση!!). ΒΑΣΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: Έχοντας υπόψη τα παραπάνω προτείνεται στους μελετητές να εξετάσουν τα παρακάτω: 1. Στον ανατολικό τομέα του λιμανιού, όπου χωροθετούνται οι χρήσεις του τουριστικού και του επιβατικού λιμανιού θα πρέπει να συμπεριληφθεί, εκτός από τον κεντρικό προβλήτα και ο 1 ος προβλήτας ο οποίος εδώ και πολλά χρόνια εξυπηρετεί καθαρά εμπορευματική δραστηριότητα (Σιλό, χύδην φορτία, γενικό φορτίο, παλιοσίδερο κλπ ). Η αποδέσμευση αυτή του 1 ου προβλήτα από το εμπορικό τμήμα του λιμανιού θα γίνει σταδιακά. 2. Η εξυπηρέτηση της Κ/Ζ θα πρέπει να γίνεται στον κεντρικό προβλήτα του λιμανιού. Αυτό, εκτός από την κατασκευή των απαιτούμενων λιμενικών και χερσαίων έργων, προϋποθέτει και τη
μεταφορά της ακτοπλοΐας στον 1 ο προβλήτα, αφού η συνύπαρξη της Κ/Ζ, της ακτοπλοΐας και του parking στον κεντρικό προβλήτα του λιμανιού είναι πολύ δύσκολη (άποψη Λιμεναρχείου λόγω κώδικά ISPS). Η υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού θα γίνει σταδιακά και ανάλογα με τη χρηματοδότηση και το χρόνο κατασκευής των έργων στον κεντρικό προβλήτα. 1) Επιβατική-τουριστική δραστηριότητα λιμένος Α φάση Στο γενικό αυτό πλαίσιο που υλοποιείται σε φάσεις προτείνεται: 1) Να αποδοθεί, σε πρώτη φάση, ο ανατολικός τομέας του 1 ου προβλήτα στην Κ/Ζ η οποία σήμερα εξυπηρετείται στο δυτικό τμήμα του 2 ου προβλήτα όπου λειτουργεί και ο προσωρινός σταθμός ελέγχου ασφάλειας (κώδικας ISPS). Αυτό προϋποθέτει την απενεργοποίηση του ΣΙΛΟ, που υπολειτουργεί και ρυπαίνει την πόλη, καθώς και τη μεταφορά ή την απόσυρση των παλαιών γερανών από τον ίδιο χώρο. 2) Οι «αποθήκες του τελωνείου», το κτίριο του συνεργείου επισκευών του ΟΛΒ και το κτίριο στέγασης των λιμενεργατών πρέπει να αποδοθούν σε χρήσεις της πόλης, της κρουαζιέρας και μελλοντικά της ακτοπλοΐας. 3) Να γίνει μεταφορά του συνεργείου επισκευών ΟΛΒ και των λιμενεργατών στο κτίριο που κατασκευάστηκε για το σκοπό αυτό στον 3 ο προβλήτα του λιμανιού. 4) Να χωροθετηθεί και να ξεκινήσει τη λειτουργία του το νέο parking του ΟΛΒ, πίσω από τα καταστήματα της ιχθυαγοράς, για να συμβάλει στην εξυπηρέτηση της πόλης και της ακτοπλοΐας όταν αυτή μεταφερθεί στον 1 ο προβλήτα. Β φάση Μετά την κατασκευή των λιμενικών έργων στον κεντρικό προβλήτα για την εξυπηρέτηση της Κ/Ζ, η ακτοπλοΐα μεταφέρεται οριστικά στον 1 ο προβλήτα όπου, στο μεσοδιάστημα, θα έχουν ανακαινισθεί και αποδοθεί σε χρήση όλα τα παλαιά κτίρια, αποθήκες τελωνείου, κτίρια συνεργείου και λιμενεργατών και η πλατεία Τελωνείου. Η κυκλοφορία των οχημάτων της ακτοπλοΐας (μόνο τα ΙΧ επιβατικά) θα εξυπηρετείται από είσοδο στη συμβολή των οδών Λαμπράκη-Παπαδιαμάντη, ενώ τα βαριά οχήματα θα εξυπηρετούνται από τη νέα είσοδο του λιμανιού στη θέση «μπουρμπουλήθρα». 2) Εμπορευματική δραστηριότητα λιμένος Α φάση Η εμπορευματική δραστηριότητα χωροθετείται στους υπόλοιπους χώρους της χερσαίας ζώνης λιμένος, δηλαδή το δυτικό τμήμα του 1 ου προβλήτα, τον 2 ο και τον 3 ο προβλήτα. Αναλυτικότερα προτείνεται: Η διακίνηση των εμπορευματοκιβωτίων (Ε/Κ), μια δραστηριότητα που δεν προκαλεί όχληση, πρέπει να χωροθετηθεί, σε πρώτη φάση, στο Δυτικό τμήμα του 1 ου προβλήτα και στο χώρο ανάμεσα στον 1 ο και 2 ο προβλήτα.
Η διακίνηση του παλιοσίδερου (scrap), που προκαλεί τα μεγαλύτερα προβλήματα αερορύπανσης, ηχορύπανσης αλλά και επιβάρυνσης της πόλης από τη διέλευση οχημάτων μεταφέρεται στον 3 ο προβλήτα. Προτείνεται μάλιστα να γίνει επέκταση του δικτύου του ΟΣΕ μέχρι τον 3 ο προβλήτα ώστε η φόρτωση και η μεταφορά του scrap στη Χαλυβουργία να γίνεται με τραίνο. Ήδη έχει υπογραφή σχετικό μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΟΛΒ-ΤΡΑΙΝΟΣΕ- ΔΗΜΟΥ ΒΟΛΟΥ. Η διακίνηση των χύδην και των γενικών φορτίων χωροθετείται αποκλειστικά στο 2 ο και τον 3 ο προβλήτα ενώ οι φορτώσεις γίνονται αποκλειστικά σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΚΥΑ και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Στον 3 ο προβλήτα μπορεί να διατεθεί χώρος και για την εγκατάσταση μεταλλικών Σιλό για τη αποθήκευση και διακίνηση δημητριακών. Β φάση Μεσο-μακροπρόθεσμος σχεδιασμός Απόδοση του συνόλου του 1 ου προβλήτα στις χρήσεις της πόλης και της ακτοπλοΐας και η πλήρης μεταφορά της διακίνησης των Ε/Κ στο 2 ο και 3 ο προβλήτα. Για την εξυπηρέτηση της εμπορευματικής κίνησης της ευρύτερης περιοχής παραμένει ο στόχος της διερεύνησης της δυνατότητας χωροθέτησης και κατασκευής λιμανιού στην περιοχή του Αλμυρού σύμφωνα με τα στρατηγικά σχέδια ανάπτυξης τόσο της τ. ΝΑΜ όσο και των πρώην Δήμων Βόλου και Αλμυρού. Βόλος 18 Μαΐου 2011 Ηλίας Β. Ξηρακιάς εκπρ. Δ. Βόλου στο ΔΣ ΟΛΒ ΑΕ