ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Dr. ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΥΚΟΣΚΟΥΦΗΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ 1 Τι είναι Θερμοκήπιο? 1
Το θερμοκήπιο είναι μια κατασκευή η οποία καλύπτεται με διαφανές υλικό, ώστε να είναι δυνατή η είσοδος όσον το δυνατόν περισσότερου φυσικού φωτισμού, που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη των φυτών. Μέσα σ αυτό το χώρο μπορεί να ρυθμιστούν με οικονομικά αποδεκτό τρόπο οι συνθήκες ανάπτυξης και παραγωγής των φυτών. 3 4 2
Ποια είναι η χρησιμότητα του θερμοκηπίου? Ποια είναι η χρησιμότητα του θερμοκηπίου? Για παραγωγή: τροφίμων (λαχανοκομικά και φρούτα) και Καλλωπιστικών φυτών 6 3
Γιατί Θερμοκήπιο? Γιατί Θερμοκήπιο? Η γεωργική παραγωγή του ανοιχτού αγρού εξαρτάται από ασταθείς και αβέβαιης εξέλιξης μετεωρολογικούς παράγοντες. Γι αυτό η γεωργία του ανοιχτού αγρού θεωρείται συχνά μια οικονομική δραστηριότητα με αβέβαιο οικονομικό αποτέλεσμα. 8 4
Γενικά η γεωργική παραγωγή εξαρτάται από παράγοντες που έχουν σχέση με το: κληρονομικό δυναμικό του φυτού και παράγοντες του περιβάλλοντος. 9 Γιατί Θερμοκήπιο? Για να επιτευχθεί Αξιόπιστος χρονικός προγραμματισμός της παραγωγής, μεγιστοποίηση της παραγωγής και βελτιστοποίηση της ποιότητας των προϊόντων μιας συγκεκριμένης καλλιέργειας απαιτείται η ρύθμιση των παραγόντων του περιβάλλοντος στη σωστή κατεύθυνση. 10 5
Γιατί Θερμοκήπιο? Για να υπάρξει οικονομικά βελτιστοποιημένη ρύθμιση των παραγόντων του περιβάλλοντος θα πρέπει να έχουν προβλεφθεί: σωστή κατασκευή, σωστός εξοπλισμός και ανθρώπινο δυναμικό ικανό να τα οργανώσει. Οι σωστές επιλογές και η σωστή οργάνωση προϋποθέτουν γνώση 11 Ποιες είναι οι δυνατότητες του θερμοκηπίου? 6
Ποιες είναι οι δυνατότητες του θερμοκηπίου? 1. Απλά θερμοκήπια: Τροποποίηση του φυσικού περιβάλλοντος για πρώιμη ή όψιμη παραγωγή φυτικών προϊόντων και προστασία από διάφορους κλιματικούς παράγοντες (χαλάζι, αέρας, βροχή κλπ.). 2. Σύγχρονα θερμοκήπια: Δημιουργία τεχνητού περιβάλλοντος και ρύθμιση των παραγόντων του περιβάλλοντος των φυτών, με αποτέλεσμα τη: ρύθμιση του χρόνου παραγωγής μεγιστοποίηση της παραγωγής βελτίωση της ποιότητας 13 Το σύγχρονο θερμοκήπιο: Πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας του επιθυμητού περιβάλλοντος κάθε φορά, για την ανάπτυξη και παραγωγή των φυτών με το μικρότερο δυνατό κόστος. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Χρονικός προγραμματισμός της παραγωγής Βελτίωση της ποιότητας Αύξηση της παραγόμενης ποσότητας Θετικό οικονομικό αποτέλεσμα στην επιχείρηση. 14 7
Επηρεάζει η κατασκευή το οικονομικό αποτέλεσμα της επιχείρησης? Για όλα τα είδη των καλλιεργειών ο ίδιος τύπος κατασκευής? 8
Γενικά, το βασικό χαρακτηριστικό που θα πρέπει να αποτελεί τον οδηγό για την επιλογή ενός θερμοκηπίου, είναι: αν ανταποκρίνεται η κατασκευή αυτή στις απαιτήσεις των καλλιεργειών τις οποίες επιδιώκουμε να αναπτύξουμε. 17 Οι απαιτήσεις των φυτών ως προς το περιβάλλον διαφέρουν στα διάφορα είδη. Γενικά τα φυτά που καλλιεργούνται στο θερμοκήπιο μπορεί κανείς να τα ομαδοποιήσει σε τρεις κατηγορίες: Τα φυλλώδη γλαστρικά καλλωπιστικά φυτά, των οποίων η ανάπτυξη ευνοείται σε συνθήκες σχετικά χαμηλού φωτισμού και υψηλής σχετικής υγρασίας Τα γλαστρικά φυτά που πωλούνται ανθισμένα και ευνοείται η ανάπτυξή τους σε μέσες συνθήκες φωτισμού και υγρασίας Όλα τα κηπευτικά και τα καλλωπιστικά φυτά που καλλιεργούνται για το δρεπτό άνθος τους, που ευνοείται η παραγωγή τους σε συνθήκες πολύ καλού φωτισμού και σε σχετικά μέσες τιμές σχετικής υγρασίας 18 9
Τα φυλλώδη γλαστρικά φυτά ικανοποιούνται με ένα θερμοκήπιο σχετικά στεγανό για τη διατήρηση υψηλής υγρασίας, χωρίς να ενδιαφέρει ιδιαίτερα η μεγάλη περατότητα στο φως και η ύπαρξη μεγάλης έκτασης παραθύρων ανά μονάδα επιφάνειας εδάφους, Τα ανθισμένα γλάστρας θέλουν ένα θερμοκήπιο που το χειμώνα να προσφέρει όσο το δυνατόν περισσότερο φως, ενώ το καλοκαίρι να προσφέρεται για εύκολη σκίαση, ώστε να αποφεύγονται οι υψηλές εντάσεις φωτός. Τα κηπευτικά και τα καλλωπιστικά που καλλιεργούνται για δρεπτό άνθος απαιτούν ένα θερμοκήπιο με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη περατότητα στο φως όλες τις εποχές του έτους πλην θέρους και επομένως και με ένα πολύ αποδοτικό σύστημα εξαερισμού. 19 Ποια τα γενικά κριτήρια επιλογής μιας κατασκευής? 10
Επιλογή της κατασκευής Κατά την επιλογή ενός θερμοκηπίου εύκολα προσαρμόσιμου στις περισσότερες καλλιέργειες θα πρέπει να λαμβάνει κανείς υπόψη του την απαίτηση για: όσο το δυνατόν μεγαλύτερη φωτεινότητα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, μείωση των απωλειών θερμότητας την ίδια περίοδο και δυνατότητα καλού εξαερισμού κατά τη διάρκεια της θερμής περιόδου. 21 Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην: αντοχή και τη στερεότητα της κατασκευής, χωρίς όμως αυτό να επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργικότητα του χώρου. την επιθυμητή διάρκεια ωφέλιμης χρήσης του θερμοκηπίου και το κόστος κατασκευής 22 11