ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 22.10.2013 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (91/2013) Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη της Τσεχικής Γερουσίας για την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (COM(2013)0534 2013/0255(APP)) Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα εθνικά κοινοβούλια μπορούν, εντός προθεσμίας οκτώ εβδομάδων από την ημερομηνία διαβίβασης ενός σχεδίου νομοθετικής πράξης, να απευθύνουν αιτιολογημένη γνώμη προς τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, στην οποία εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους εκτιμούν ότι το εν λόγω σχέδιο δεν συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας. Σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αρμόδια για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας είναι η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων. Επισυνάπτεται, προς ενημέρωση των μελών, η αιτιολογημένη γνώμη της Τσεχικής Γερουσίας σχετικά με την προαναφερθείσα πρόταση. CM\1007395.doc PE521.828v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΕΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΝΑΤΗ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ ΓΕΡΟΥΣΙΑΣ ΨΗΦΙΣΜΑ αριθ. 345 εκδοθέν κατά τη 14η συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2013 για την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (Έντυπο της Γερουσίας αριθ. Ν 082/09) Η Γερουσία I. 1. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το σχέδιο κανονισμού δεν είναι σύμφωνο με την αρχή της επικουρικότητας, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθότι η Επιτροπή δεν αποδεικνύει ούτε την αναγκαιότητα ανάληψης δράσης σε επίπεδο ΕΕ με τη μορφή της σύστασης της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ούτε το πραγματικό πρόσθετο όφελος μιας τέτοιας σύστασης, ιδίως αν ληφθούν υπόψη τα προβλήματα που συνδέονται με τη σύσταση και τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας 2. Εγκρίνει II. μια αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με τη μη συμβατότητα του σχεδίου κανονισμού με την αρχή της επικουρικότητας, βάσει του άρθρου 6 του Πρωτοκόλλου για την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας που προσαρτάται στις Συνθήκες και για τους λόγους που εκτίθενται στα σημεία ΙΙ.1 έως ΙΙ.5 του παρόντος ψηφίσματος 1. Διαφωνεί με τον ισχυρισμό ότι η δίωξη των ποινικών αδικημάτων που πλήττουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης είναι στα κράτη μέλη ανεπαρκής και αποσπασματική, τον οποίο η Επιτροπή χρησιμοποιεί ως επιχείρημα υπέρ της σύστασης της Εισαγγελίας, επειδή η Γερουσία θεωρεί ότι ένας τέτοιος ισχυρισμός μπορεί να αφορά γενικά σε οποιαδήποτε κατηγορία ποινικών αδικημάτων και ότι η σύσταση της Εισαγγελίας δεν PE521.828v01-00 2/5 CM\1007395.doc
μπορεί να αντιμετωπίσει τις αιτίες που οδηγούν σε αυτή την κατάσταση: - οι διαφορές μεταξύ των κρατών μελών οφείλονται κυρίως στις αποκλίνουσες νομοθεσίες και στο διαφορετικό τρόπο λειτουργίας των δικαστικών και διοικητικών τους συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών και διοικητικών συνθηκών αυτές οι διαφορές δεν μπορούν να εξαλειφθούν με τον κανονισμό - η αποτελεσματικότητα της δίωξης των αδικημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης επηρεάζεται κατά κύριο λόγο από τις γενικότερες δυσκολίες εξιχνίασης των οικονομικών εγκλημάτων, οι οποίες δεν αφορούν συγκεκριμένα μόνο στη διαχείριση των οικονομικών πόρων που αποτελούν έσοδα ή δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ 2. Αμφισβητεί το πραγματικό πρόσθετο όφελος που προκύπτει από τη σύσταση της Εισαγγελίας, ιδίως όσον αφορά τα ακόλουθα: - η Εισαγγελία θα είναι πλήρως εξαρτημένη από τις υπάρχουσες πηγές πληροφόρησης και η αποδοτικότητα των δραστηριοτήτων της θα συνεχίζει να εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας των αρχών στα κράτη μέλη - παρόλο που με τον κανονισμό επιδιώκεται η τήρηση της νομοθεσίας των κρατών μελών στο μέγιστο δυνατό βαθμό, η εφαρμογή του θα δυσχεράνει και θα καθυστερήσει τη διαδικασία της ποινικής δίωξης, π.χ. λόγω της ανάγκης υποβολής στο Δικαστήριο προδικαστικών ερωτημάτων σχετικά με την ερμηνεία του κανονισμού ή της ανάγκης κατάρτισης μεταφράσεων προς διευκόλυνση του διαχειριστικού έργου και της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Εισαγγελίας - οι νομικές αμφισημίες σε σχέση με τη λειτουργία της Εισαγγελίας δύνανται να οδηγήσουν σε έναν μεγάλο αριθμό σφαλμάτων που μπορεί με τη σειρά του να παρακωλύσει τον κολασμό των ενόχων - η αυξανόμενη αποτελεσματικότητα της δίωξης μπορεί σε τελική ανάλυση να επιτευχθεί μέσω της χαλάρωσης των δικονομικών προϋποθέσεων (όπως π.χ. η υποχρέωση αποδοχής αποδεικτικών στοιχείων τα οποία έχουν συλλεγεί κατά παράβαση της νομοθεσίας του κράτους μέλους στο οποίο έχει την έδρα του το επιληφθέν δικαστήριο) 3. Παραδέχεται ότι, στην περίπτωση δίωξης που πραγματοποιείται σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη, η συνεργασία των εντεταλμένων ευρωπαίων εισαγγελέων από τα αντίστοιχα κράτη μέλη στο πλαίσιο μιας ενιαίας Εισαγγελίας μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική και ευέλικτη από τα ήδη υπάρχοντα μέσα εντούτοις, η Επιτροπή προτείνει τη σύσταση της Εισαγγελίας ακόμη και για ποινικά αδικήματα που σχετίζονται αποκλειστικά με ένα κράτος μέλος χωρίς να παρέχει κάποια πληροφόρηση σχετικά με την πραγματική συχνότητα της δίωξης των αδικημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της CM\1007395.doc 3/5 PE521.828v01-00
Ένωσης σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη 4. Θεωρεί ότι η ενίσχυση και διεύρυνση των υφιστάμενων μηχανισμών διασυνοριακής συνεργασίας ανάμεσα στις αρχές της ποινικής δικαιοσύνης των κρατών μελών αποτελεί ένα πιο αποτελεσματικό εργαλείο για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης επειδή οι μηχανισμοί αυτοί, μερικοί από τους οποίους θεσπίστηκαν πρόσφατα μπορούν να χρησιμοποιηθούν λυσιτελέστερα η εξέλιξη αυτή μπορεί να διευκολυνθεί, μεταξύ άλλων, και με την ενδυνάμωση των διοικητικών δυνατοτήτων και τη διεύρυνση της παρεχόμενης στις αρχές των κρατών μελών υποστήριξης υπό μορφήν πληροφόρησης και ανάλυσης 5. Κρίνει, επομένως πρόωρο, το σχέδιο κανονισμού στη συνάρτηση αυτή, η Γερουσία εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η τελευταία μεταρρύθμιση της Eurojust δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί και αξιολογηθεί πλήρως, και συνεπώς δεν μπορούν να υπάρξουν οριστικά συμπεράσματα για την ανεπάρκειά της 6. Επισημαίνει ότι ο κανονισμός ενδέχεται να απομειώσει το επίπεδο προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων, το οποίο διασφαλίζεται από τη συνταγματική τάξη της Τσεχικής Δημοκρατίας και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (και ως εκ τούτου να παραβιάσει και το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης), ιδίως όσον αφορά το δικαίωμα στο φυσικό δικαστή, το οποίο μπορεί να θιγεί λόγω της ευρείας διακριτικής ευχέρειας που παρέχεται στον Ευρωπαίο Εισαγγελέα κατά την επιλογή του αρμόδιου εθνικού δικαστηρίου και το δικαίωμα στη δίκαιη δίκη, το οποίο μπορεί να θιγεί λόγω της λήψης των αποφάσεων της Εισαγγελίας μόνο σε πρώτο βαθμό, την έλλειψη δυνατότητας άσκησης έφεσης κατά των αποφάσεων που ρυθμίζονται λεπτομερώς στην πρόταση, καθώς και την απουσία διαδικασιών για την εκδίκαση των ενστάσεων μεροληψίας στο πρόσωπο του Ευρωπαίου εισαγγελέα, σε συνδυασμό με τον αποκλεισμό της δυνατότητας δικαστικού ελέγχου 7. Ως εκ τούτου καλεί την Επιτροπή να προβεί σε λεπτομερέστερη ανάλυση των επιπτώσεων του κανονισμού στο συνταγματικό δίκαιο των επιμέρους κρατών μελών και να αναθεωρήσει αναλόγως την πρόταση 8. Θεωρεί σκόπιμο να διεξαχθεί στο πλαίσιο αυτό μιας λεπτομερούς ανάλυσης διεξοδική συζήτηση, σχετικά με τη δυνατότητα σύστασης της Εισαγγελίας και τη μορφή αυτής, λαμβανομένων στο μέγιστο δυνατό βαθμό υπόψη των παρατηρήσεων των κρατών μελών, οι οποίες βασίζονται στην κτηθείσα εμπειρία τους στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης PE521.828v01-00 4/5 CM\1007395.doc
9. Προτείνει, είτε να ρυθμίζονται απευθείας στον κανονισμό τα ζητήματα που αφορούν τη σύνδεση των ουσιαστικών διατάξεων του κανονισμού με τις εθνικές νομοθεσίες, είτε να εναπόκειται η ρύθμισή τους στα κράτη μέλη, με στόχο τον περιορισμό της αβεβαιότητας σχετικά με την εφαρμογή των εθνικών ποινικών νομοθεσιών 10. Απαιτεί να ενεργεί η Εισαγγελία έναντι των τρίτων χωρών αποκλειστικά διαμέσου των αρχών των κρατών μελών 11. Παρατηρεί III. ότι ο κανονισμός για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία επεξεργάζεται η Εισαγγελία, πρέπει να είναι σύμφωνος με την εν εξελίξει μεταρρύθμιση της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε ενωσιακό επίπεδο 1. Ζητεί από την κυβέρνηση να την ενημερώσει για τον τρόπο με τον οποίο ελήφθη υπόψη η παρούσα πρόταση καθώς και για την πορεία των διαβουλεύσεων 2. Αναθέτει στον Πρόεδρό της να διαβιβάσει την αιτιολογημένη αυτή γνώμη στους Προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. CM\1007395.doc 5/5 PE521.828v01-00