ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

. 1. Οικονομική Επισκόπηση Η σημαντική πρόοδος που έχει σημειώσει η Ελλάδα κατά τη διάρκεια του 2013 και 2014 είναι εμφανής με την επιστροφή της ελληνικής κατάστασης και των συστημικών τραπεζών στις διεθνείς αγορές το 2014, όπως και με την επιτυχή ολοκλήρωση των stress tests που διεξήχθησαν από την ΕΚΤ. Η ευρωπαϊκή συνεισφορά για την χρηματοδότηση του 2ου προγράμματος στήριξης για την Ελλάδα έληξε το τέλος του 2014, ενώ η χρηματοδότηση από το ΔΝΤ συνεχίζεται μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2016. Επιπροσθέτως, με τα επιτυχή αποτελέσματα των stress tests και την νέα πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, η κυβέρνηση είναι πλέον σε ευνοϊκότερη θέση να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τα ιδρύματα ταμεία, οδηγώντας έτσι στην εκταμίευση της επόμενης δόσης. Συμπερασματικά, η πρόσφατη συμφωνία και η επιμήκυνση του προγράμματος δίνει χρόνο στην Ελλάδα να διαπραγματευτεί τη μορφή και τη δομή της μελλοντικής διεθνούς βοήθειας είτε ως τρίτο πρόγραμμα είτε ως μια σειρά διευκολύνσεων. Η διαδικασία είναι υπό εξέλιξη και κάθε πρόβλεψη της έκβασης του αποτελέσματος είναι πολύ δύσκολη. Λόγω της πολιτικής κατάστασης κατά τη διάρκεια του τέταρτου τριμήνου του 2014, το θετικό πρόσημο που σημείωσε το ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο του 2014 δεν αναμένεται να διατηρηθεί και οι αποπληθωριστικές τάσεις παραμένουν. Οι εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν το 2015 λόγω της απόκτησης ανταγωνιστικότητας και της υποτίμησης του ευρώ. Γενικότερα, η αξιοσημείωτη προσαρμογή της Ελλάδας τα τελευταία τεσσερισήμισι χρόνια έχει οδηγήσει στην επανασταθεροποίηση της οικονομίας. Αυτό έγινε εφικτό μέσω της δημοσιονομικής ενοποίησης, κυρίως μειώνοντας τα έξοδα και επεκτείνοντας την φορολόγηση σε μια μόνιμη βάση. Επιπλέον, η σημαντική ενίσχυση της παραγωγής και αύξηση της εργασιακής απασχόλησης (κυρίως στις αγορές προϊόντων) υλοποιήθηκαν επιτυχώς, ενισχύοντας την διεθνή ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας όπως και τις καθαρές εξαγωγές, επιχειρήσεις και το αίσθημα καταναλωτισμού. 2

2. Αγορά Ακινήτων Μέσα στους επόμενους μήνες το "ONE SALONICA OUTLET" πρόκειται να ανοίξει τις πύλες του, στην δυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για το πρώην εμπορικό κέντρο CITY GATE, του οποίου η λειτουργία δε χαρακτηρίστηκε από επιτυχία. Έτσι οι όμιλοι Μαρινόπουλος, GENERIC ENGINEERING TECHNOLOGIES (GET), FAIS GROUP και Notoscom θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν ένα μοναδικό Outlet Mall δίπλα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η θέση του και τα χαρακτηριστικά του θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την επιτυχή λειτουργία του εγχειρήματος. Τα βασικά στοιχεία του έργου είναι τα εξής: Μικτή προς μίσθωση επιφάνεια 30.000 τ.μ. περίπου 100 καταστήματα 7 +1 (θερινό) σινεμά από τα Village Περιοχή εμβέλειας 1,200,000 κατοίκους Ευρύτερη περιοχή ενδιαφέροντος (Κατερίνη, Βέροια, Σέρρες, Μουδανιά, κλπ.), καθώς και τουριστών από τα Βαλκάνια και λοιπών χωρών Χώροι στάθμευσης 1,200 (κλειστοί) + 400 ανοιχτές θέσεις Οργανωμένοι χώροι εστίασης θα λειτουργήσουν στον 2o όροφο One Salonica Outlet Designers Outlet Ο ΟΠΑΠ θέλει να επεκτείνει το δίκτυό του μέσα στα επόμενα 2 χρόνια και να αναπτύξει μια νέα επιχειρηματική ιδέα σε όλη την Ελλάδα. Κατά την διάρκεια του 2ου εξαμήνου η αγορά ακινήτων είχε μια σταθερή τάση όσον αφορά τις τιμές αγοράς/μίσθωσης. Επίσης, οι τράπεζες που έχουν περάσει με επιτυχία τα stress tests, άρχισαν να εγκρίνουν κάποια στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, τα οποία είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της αγοράς ακινήτων. Ιδιαίτερα για τις κατοικίες ο δανεισμός είναι ο κύριος τρόπος συναλλαγής. Πηγή: Praktoresopap.com Η ανακοίνωση των ελληνικών εκλογών το Δεκέμβριο επηρέασε αρνητικά τους πιθανούς επενδυτές (ενοικιαστές και αγοραστές. Συνεπώς, οι περισσότεροι από αυτούς έχουν αποφασίσει να περιμένουν προκειμένου να αποφύγουν δυσάρεστες εκπλήξεις. 3

3. Γραφειακοί χώροι Τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς Γραφειακών χώρων στη Θεσσαλονίκη είναι οι εξής για το 2ο εξάμηνο του 2014: ΤΙΜΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΓΡΑΦ. ΧΩΡΩΝ Α ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ( /ΤΜ) - Περιορισμένη ζήτηση γραφειακών χώρων. - Μικρός αριθμός νέων συμφωνιών. - Η βασική δραστηριότητα είναι επαναδιαπραγματεύσεις. - Η εκτιμώμενη απόδοση είναι 8.5-9.0%. Δεν υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για γραφειακούς χώρους στην Θεσσαλονίκη, κυρίως γιατί η διαθεσιμότητα αφορά γραφεία χαμηλού βαθμού συντήρησης, ενώ λίγες είναι οι διεθνής εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην πόλη και προσελκύουν το επενδυτικό ενδιαφέρον. - Η ζήτηση αφορά χώρους 100-200 τ.μ. και προέρχεται από τους χρήστες και όχι επενδυτές. ΜΙΣΘΩΤΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΓΡΑΦ. ΧΩΡΩΝ Α ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ( /ΤΜ/ΜΗΝΑ) - Παρ όλο που τα ακίνητα στην Ανατολική Θεσσαλονίκη Ανδριανουπόλεως είναι μοντέρνας κατασκευής η χρήση τους είναι μεικτή. Αυτό έχει αρνητική επίδραση στην ζήτηση μιας και οι περισσότερες ζητήσεις από εταιρείες αφορούν καθαρά επαγγελματικά κτίρια. ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΤΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΚΕΝΩΝ 4

4. Εμπορικά καταστήματα Τον Απρίλιο του 2014, η H&M άνοιξε ένα νέο κατάστημα στη διασταύρωση των οδών Τσιμισκή με Κομνηνών. Το κτίριο καταλαμβάνει επιφάνεια περίπου 4.000 τ.μ. και είναι το πρώτο κατάστημα H&M στην πόλη που διαθέτει έπιπλα. Το Attica άνοιξε τις πύλες του στο πιο εμπορικό σημείο της πόλης επί της οδού Τσιμισκή. Τα τελευταία 40 χρόνια στο συγκεκριμένο ακίνητο λειτουργούσε το πολυκατάστημα ΦΩΚΑΣ. Η συνολική επιφάνεια του ακινήτου είναι 7.000 τ.μ. Η επιχείρηση απασχολεί περί τους 250 εργαζομένους, οι 50 εκ των οποίων προέρχονται από το ΦΩΚΑ. Τα βασικά στοιχεία της μισθωτήριας σύμβασης είναι: Διάρκεια 12 χρόνια Μηνιαίο μίσθωμα 105.000 Επένδυση στο κτίριο ~ 10.000.000 Εκτιμώμενος ετήσιος κύκλος εργασιών 18.000.000 Το κτίριο είναι πλήρως ανακαινισμένο και περιλαμβάνει 3 ορόφους γυναικείας ένδυσης και 3 ορόφους ανδρικής ένδυσης. Γενικά η αγορά των εμπορικών καταστημάτων στη Θεσσαλονίκης χαρακτηρίστηκε από σταθερότητα κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του 2014. Τα μισθώματα παρέμειναν σταθερά, ενώ έχουν μειωθεί σημαντικά τα κενά καταστήματα. Κατάστημα Attica, Τσιμισκή Θεσσαλονίκη ΤΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΚΕΝΩΝ Η ίδια κατάσταση άλλωστε καταγράφεται και στα εμπορικά κέντρα. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσίευσε το εμπορικό ινστιτούτο, η επισκεψιμότητα στο Mediterranean Cosmos έχει αυξηθεί κατά 7%, ο κύκλος εργασιών των καταστημάτων κατά 9%. Το Mediterranean Cosmos Mall περιλαμβάνει περίπου 200 καταστήματα (1 super market, 6 υπεραγορές, μικρότερα καταστήματα, πολύ καλά οργανωμένο food court και 11 αίθουσες κινηματογράφου εκ των οποίων η μία θερινή). Το ποσοστό των κενών καταστημάτων είναι μικρότερο του 5% στην παρούσα φάση ενώ αυξημένη είναι η ζήτηση για λειτουργία εντός αυτού. 5

2. 5. Οικιστικά Ακίνητα Τα κύρια χαρακτηριστικά για την αγορά των οικιστικών ακινήτων για το 2ο εξάμηνο του 2014 είναι: - Υπάρχουν 250.000 διαθέσιμα ακίνητα αλλά η ζήτηση είναι ακόμη πολύ χαμηλή - Οι τιμές ζήτησης για τα παλιά διαμερίσματα είναι εξαιρετικά χαμηλές, αλλά οι πιθανοί αγοραστές δεν θέλουν να επενδύσουν - Το ενδιαφέρον από Ρώσους επενδυτές έχει σταματήσει λόγω της υποτίμησης του νομίσματος στη συγκεκριμένη αγορά 6

6. 6. Αποθηκευτικοί & Βιομηχανικοί χώροι Στην Ελλάδα η βιομηχανική δραστηριότητα εκτιμάται ότι αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ, ενώ λόγω της γεωγραφικής της θέσης οι δυνατότητες είναι για μεγαλύτερο ποσοστό. Οι βιομηχανικές περιοχές της Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ποσοστό κενών προς διάθεση χώρων από ποτέ. Πρόκειται για εταιρείες που έπαψαν τη λειτουργία τους ή μετεγκαταστάθηκαν σε άλλες χώρες. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, το 2014 ήταν η καλύτερη χρονιά από την έναρξη λειτουργίας του. Συνολικά τα έσοδα της ΟΛΘ ΑΕ στο εννεάμηνο του 2014 αυξήθηκαν κατά 4,04% από το αντίστοιχο διάστημα του 2013, παρά τη μείωση των χρηματοοικονομικών εσόδων κατά 42,52%, λόγω σημαντικής πτώσης των επιτοκίων και των επενδυμένων διαθεσίμων της εταιρίας. Παράλληλα, το σύνολο των εξόδων μειώθηκε έναντι του 2013 κατά 5,49%, κυρίως εξαιτίας της μείωσης των αμοιβών του προσωπικού κατά 7,58%, λόγω αποχώρησης εργαζομένων για συνταξιοδότηση. ΤΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΚΕΝΩΝ Λιμάνι Θεσσαλονίκης Παλιά βιομηχανικά κτίρια Νέες κατασκευές 7. Ξενοδοχεία - Τουρισμός Η Χαλκιδική είναι ένας από τους πλέον αγαπημένους προορισμούς ειδικά για τους Ρώσους. Το Μάιο του 2014 εγκαινιάστηκε το Pomegranate Wellness Spa Hotel, στην Ποτίδαια. Περιλαμβάνει 175 δωμάτια, λειτουργεί όλο το χρόνο από Ρώσους. ( /τ.μ.) ( /τ.μ.) Τιμές πώλησης 200-250 300-500 Μηνιαίο Μίσθωμα 1.00-2.00 1.50-3.00 Απόδοση 11-13% Άλλη σημαντική ανάπτυξη στη Χαλκιδική είναι από την Cronwell το Resort Sermilia, στα Ψακούδια. Περιλαμβάνει δύο εστιατόρια, μπαρ, σπα, εξωτερική πισίνα κα. Το συγκρότημα περιλαμβάνει 102 δωμάτια. Τέλος άλλη μία Ρώσικη επένδυση αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2016 στο Ποσείδι. Πρόκειται για το Med Sea Health και Mare Village. Pomegranate Wellness Spa - Ποτίδαια 7

ΕΛΛΑΔΑ Αθήνα Λεωφ. Βουλιαγμένης 15, 116 36 Τηλ.: +30 210 7 567 567 Fax:+30 210 7 567 267 office@danos.gr Θεσσαλονίκη Ίωνος Δραγούμη 4, 546 24 Τηλ.:+30 2310 244962 Fax:+30 2310 224781 info.thes@danos.gr Κρήτη - Χανιά Ηρώων Πολυτεχνείου 3, 731 33 Τηλ. :+30 28210 50900 Fax:+30 28210 59700 info.crete@danos-melakis.gr Κρήτη Ηράκλειο, Αρετούσας 38, 712 02 Τηλ.: +30 2810 282822 Fax: + 30 2810 282822 info.crete@danos-melakis.gr ΚΥΠΡΟΣ Λευκωσία Ι. Χατζηιωσήφ 35, 2027 Στρόβολος Τηλ.:+357 22317031 Fax:+357 22317011 info@danos.com.cy Λεμεσός Οδός Γλάδστωνος 69, 3040 Ακρόπολη Κέντρο, Shop 10 Τηλ.:+357 25343934 Fax:+357 25343933 danosa@cytanet.com.cy www.danos.com.cy ΣΕΡΒΙΑ Βελιγράδι 3 Spanskih Boraca Str. 11070 Νέο Βελιγράδι Τηλ:. +381 11 2600 603 Φαξ: +381 11 2601 571 office@danos.rs www.danos.rs ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Η έκθεση αυτή δημοσιεύεται μόνο για γενικές πληροφορίες. Παρά το γεγονός ότι υψηλά πρότυπα έχουν χρησιμοποιηθεί στην παρασκευή των πληροφοριών, την ανάλυση, την προβολή και τις προβλέψεις που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση, καμία νομική ευθύνη μπορεί να γίνει αποδεκτή από ΔΑΝΟΣ ή BNP PARIBAS RE για οποιαδήποτε απώλεια ή ζημία που προκύπτει από το περιεχόμενο του παρόντος εγγράφου. www.danos.gr www.realestate.bnpparibas.com 8