TB είναι χρόνια νόσος με αιτιολογικό παράγοντα το Mycobacterium tuberculosis Αλλά και Mycobacterium avium, Mycobacterium avium paratuberculosis (Johne s disease) TB - Φυματίωση
Το Μάρτιο του 1882, ο Dr. Robert Koch ανακάλυψε τον Mycobacterium Bacillus, στη Γερμανία. Η φυματίωση ήταν σε έξαρση
Tuberculosis Το 1/3 του πληθυσμού έχει μολυνθεί Αίτιο 3-4 εκατομ. θανάτων κάθε έτος Συχνότερο αίτιο θανάτου ενηλίκων στις υπό ανάπτυξη χώρες
Οικογένεια: Mycobacteriaceae Γένος : Mycobacterium M. tuberculosis complex M. tuberculosis M. bovis M. africanum M. microti (μη παθογόνο) M. ulcerans M. leprae
Νοσήματα M. tuberculosis: μόνον σε ανθρώπους M. bovis: TB σε βοοειδή, σπάνια στον άνθρωπο Μ. africanum: TB σε ανθρώπους (Αφρική) M. kansasii, M. simiae, M. scrofulaceum, M. xenopi, M. szulgai: TB σε ανθρώπους (λεμφαδένες) M. fortuitum, M. chelonei: TB και έλκη σε ανθρώπους M. avium complex : TB σε ασθενείς με AIDS M. ulcerans, M. marinum: χρόνια έλκη με νεκρωτικές εστίες M. leprae: αίτιο της λέπρας
Χαρακτηριστικά Οξεάντοχα και αλκοολάντοχα βακτήρια Gram (+). Περιεκτικότητα στο DNA : 64-70% C/G Αερόβια, ακίνητα Μεγέθους : 0.2-0.6 μm X 1-10 μm Αναπτύσσονται σε ατμόσφαιρα με CO 2 3-11% Χρόνος γενεάς: 14-21 ώρες
Κυτταρικό τοίχωμα μυκοβακτηριδίων LAM Σχοινιοειδής παράγων
AFB: οξεάντοχη χρώση
TB TB: μεταδίδεται με σταγονίδια από μολυσμένο άτομο TB: προσβάλλει συνήθως τους άνω λοβούς
Προϋποθέσεις μετάδοσης της νόσου Πηγή μόλυνσης (ασθενής) Περιβάλλον έκθεσης στο μικρόβιο Διάρκεια έκθεσης Λοιμογόνος δύναμη στελέχους
ΤΒ Αυτοίαση 90% μόλυνση Πρωτοπαθές σύμπλεγμα 95% Ταχεία εξέλιξη - 5% Fast TB αναζωπύρωση - 5%
Λανθάνουσα TB Εισπνοή βακτηρίων LUNGS περιορισμός των βακτηρίων «κοιμώμενα» μικρόβια! Δεν νοσεί Δεν μεταδίδει WALL z z z TB GERM
Πώς νοσεί κάποιος από ΤΒ? Μετά από λανθάνουσα TB λοίμωξη, εφ όσον βρεθεί κάποιος σε ανοσοκαταστολή «Ξύπνημα» και απελευθέρωση των μικροβίων ΝΟΣΟΣ
Διαφορές λανθάνουσας-ενεργού TB Λανθάνουσα TB Ενεργός TB Χωρίς συμπτώματα υγιής συμπτώματα: Βήχας>2 εβδ., Πόνος στο στήθος, απώλεια βάρους, πυρετός, ρίγη, ανορεξία, πτύελα, κούραση νυκτερινή εφίδρωση ασθενής Δεν μεταδίδει μεταδίδει TB θετική Mantoux!!! θετική Mantoux!!! Φυσιολογική α/φια Παθολογική α/φία, θετική κ/α
Συμπτώματα TB νόσου Απώλεια βάρους Βήχας > 2 εβδομάδες Πόνος στο στήθος Αιμόπτυση Νυκτερινή εφίδρωση Πυρετό ς Αδυναμία, κόπωση
Ενεργός TB
Παθογένεια Μετάδοση με τους πυρήνες των σταγονιδίων Εγκατάσταση στις κυψελίδες
Στάδια της νόσου Στάδιο 1: Εισπνοή των μολυσμένων σταγονιδίων (πυρήνες) Κυψελίδες Τα μακροφάγα των ιστών φαγοκυτταρώνουν τα βακτήρια Τα μακροφάγα ΔΕΝ μπορούν να καταστρέψουν τα βακτήρια
Μακροφάγο φαγοκυτταρώνει M. tuberculosis
TΒ 2ο Στάδιο: λεμφαδένες, νεφροί, εγκέφαλος, οστά. Τα βακτήρια εκκρίνουν LAM (πολυσακχαρίτης) που αναστέλλει την ενεργοποίηση ΜΦ από την IFN- και προάγει τη παραγωγή TNF (πυρετός απώλεια βάρους, καταστροφή ιστών) Κοκκίωμα T/B λεμφοκύτταρα, μακροφάγα Νεκρώσεις Βακτήρια σε «ύπνωση» Καταστροφή ιστού καζεϊνοποίηση, ινώδης ιστός
Στάδιο 3: Τα μακροφάγα στη μόλυνση από M. tuberculosis Διπλός ρόλος Ο ξενιστής Κύτταρο άμυνας Για να ενεργοποιηθεί Χρειάζεται κυτταροκίνες από τα CD4 + T helper Τα αντιγόνα πρέπει να παρουσιαστούν με τα μόρια MHC τάξεως II From Janeway CA et al. Immunobiology. New York: Garland Publishing, 2001.
TB TB παλαιά νόσος, αλλά συνεχίζει. TB συνδέεται με τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες
Εντοπίσεις ΤΒ Πνεύμονες στο 85% των περιπτώσεων Εξωπνευμονική TB Λάρυγγας Λεμφαδένες Υπεζωκότας ΚΝΣ Νεφροί Οστά-αρθρώσεις Διάσπαρτες εστίες μετά από αιματογενή διασπορά
Διάγνωση TB Ιστορικό Φυσική εξέταση Mantoux Ακτινογραφία θώρακος Ανεύρεση του βακτηρίου
Δερματινοαντίδραση Mantoux 0.1 ml των 5-TU από διάλυμα purified protein derivative (PPD) ενδοδερμικά Δεν είναι μολυσματικό
Ποιοι πρέπει να ελέγχονται; Άτομα υψηλού κινδύνου για λοίμωξη HIV Άτομα που συμβιώνουν με ασθενείς με TB Χρήστες ενδοφλεβίων ουσιών Μετανάστες από χώρες όπου ενδημεί η νόσος Άτομα που ζουν σε κακές συνθήκες
Έλεγχος σε 48-72 ώρες
Τι δείχνει το test? Αν κάποιος έχει ΜΤΒ στο σώμα του. Αν έχει ενεργό νόσο. Αν έχει κάνει εμβόλιο (BCG)
Αξιολόγηση: > 5 mm θετικό σε: HIV-θετικούς ασθενείς Πρόσφατη επαφή με TB ασθενή Άτομα με ακτινολογική εικόνα παλαιάς ΤΒ Ανοσοκατεσταλμένοι-μεταμοσχευμένοι
Αξιολόγηση: > 10 mm στους υπόλοιπους > 15 mm είναι το όριο από το CDC διότι στις ΝΑ ΗΠΑ έχουν μυκοβακτηρίδια του περιβάλλοντος που δίνουν ασθενώς θετική αντίδραση PPD
Παράγοντες που επηρεάζουν την Αντίδραση Ψευδώς θετική Ψευδώς αρνητική αντίδραση Μantoux Αίτια Άλλα mycobacteria BCG εμβολιασμός Ανεργία Πρόσφατη TB λοίμωξη μικρή ηλικία (< 6 μηνών) εμβολιασμός με ζώντα ιό Βαριά TB
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Δείγματα αναπνευστικού συστήματος Ούρα Αίμα Υλικά βιοψίας και δερματικές βλάβες Υγρά σώματος, φυσιολογικά στείρα.
Κατάλληλα δείγματα Πτύελα : 3-5 πρωινά δείγματα (4 0 C) Ούρα : 3-5 πρωινά δείγματα (4 0 C) Βρογχικά εκπλύματα : > 20 ml ΕΝΥ: 4-7 ml
Αμεσο παρασκεύασμα Χρώση Ziehl Neelsen Χρώση Kinyoun Χρώση φθορίζουσα auramine O. Αξιολόγηση : ειδικότητα 99 % Ευαισθησία 25 75 % Θετικό αποτέλεσμα αν στο δείγμα υπάρχουν > 650cfu/250 ml
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Θρεπτικά υλικά: Loewenstein-Jensen. Middlebrook 7H10, 7H11, Broth 7H9. Χρόνος επώασης : 7-8 εβδομάδες. Ταυτοποίηση σε γένος και είδος : 2-4 εβδομάδες. Αυτόματο σύστημα 9000ΜΒ (Broth 7H9) Ημιαυτόματο σύστημα που βασίζεται στη μέτρηση χημειοφωταύγειας. Myco/F-sputa Myco/F-lytic
ΤΒ με αρνητική καλλιέργεια Το 20% ενεργού νόσου TB Ισχυρά κλινικά στοιχεία Α/φια, συμπτώματα, ppd+ Αποκλεισμός άλλων
Αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης (PCR). Δείγματα από το αναπνευστικό και το ουροποιητικό μετά από ρευστοποίηση Άλλα υγρά μετά από φυγοκέντρηση Πολλαπλασιασμός τμήματος 584 βάσεων στο 16SrRNA Υβριδισμός με μη ραδιενεργά σεσημασμένους DNA ανιχνευτές (rrna). Υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα
Αξιολόγηση αποτελέσματος PCR Θετικά αποτελέσματα με > 40 κύτταρα/pcr ή 1600 cfu/ml Θετικά αποτελέσματα και με νεκρά βακτήρια Δεν έχει εφαρμογή στη παρακολούθηση της θεραπείας
ΘΕΡΑΠΕΙΑ TB 6 18 μήνες Isoniazid (INH) Pyridoxine (Vitamin B6) Rifampin Pyrizinamide (PZA) Ethambutol Ασθενής με TB πρέπει να παίρνει 7 12 χάπια καθημερινά. Εφαρμογή Directly Observed Therapy (DOT).
Αντιβιόγραμμα 2-3 εβδομάδες. Αντοχή ανεξάρτητη της έκθεσης στα χημειοθεραπευτικά : In vitro αν > 1% cfu είναι ανθεκτικά, τότε το αντιβιοτικό δεν πρέπει να χορηγείται Συχνότητα : INH 1: 10 5 Streptomycin 1 : 10 6
ΠΡΟΛΗΨΗ-ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ Χορήγηση BCG στα βρέφη (Bacillus Calmette Guerin: εξασθενημένο M. bovis) Αποτελεσματικότητα στη παιδική TB ~ 80% Γενικότερα αποτελεσματικό; Αμφίβολο! Μείωση της συχνότητας εξωπνευμονικών εντοπίσεων Θετική ppd (όχι 5-10 χρόνια μετά)
Χημειοπροφύλαξη Σε ασθενείς HIV θετικούς Αν CD4 <100 κυττ./ml Σε οικογένειες με ασθενή με ΤΒ λοίμωξη Θετική ppd σε άτομο <35 ετών Θετική ppd σε άτομα με ανοσοκαταστολή
Μεταδοτικότητα Οι ασθενείς μεταδίδουν τη νόσο αν: Βήχουν! Έχουν θετικά πτύελα για οξεάντοχα βακτήρια (AFB) και: Δεν παίρνουν θεραπεία Μόλις άρχισαν θεραπεία Δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία Έχουν σπήλαια
Δεν μεταδίδουν Ασθενείς με εξωπνευμονικές εντοπίσεις Παίρνουν σωστή θεραπεία 2-3 εβδομάδες Ανταποκρίνονται κλινικά στη θεραπεία Όσοι έχουν 3 αρνητικά δείγματα πτυέλων σε διαφορετικές λήψεις
Μείωση της μετάδοσης Οδηγίες στον ασθενή για: Κάλυψη του στόματος στο βήχα Χρήση μάσκας Ανοίγουμε παράθυρα-καλός αερισμός Αποφυγή χώρων με πολύ κόσμο και εργασίας (σχολεία) Περιορισμός επισκέψεων Σχετική απομόνωση στο σπίτι ή στο νοσοκομείο
Mycobacterium leprae
Νόσος HANSEN αίτιο: M. leprae Ανακαλύφθηκε το 1873 Τροπικές και υπό ανάπτυξη χώρες U.S.Α-150 νέα περιστατικά ανά έτος Μόλυνση μετά από μακρόχρονη επαφή με νοσούντα, δήγμα εντόμου, θηλασμός.
Νόσος HANSEN αίτιο: M. leprae Χρόνια κοκκιωματώδης νόσος με αργή εξέλιξη Περιορίζεται στα πλέον ψυχρά μέρη του σώματος: δέρμα, μύτη, ανώτερο αναπνευστικό. Σπάνια σε εγκέφαλο, ήπαρ, σπλήνα, νεφρούς, οστά. Προσβάλλει περιφερικά νεύρα
3 μορφές Λεπροματώδης Φυματιοειδής Οριακή
τύπος Λεπροματώδης Φυματιοειδής πορεία Εξελικτικήκακοήθης Μη εξελικτικήκαλοήθης Δερματική εκσεσημασμένη κηλίδα βλάβη Καταστροφή νεύρων Αργά συμμετρικά Σοβαρή ασύμμετρη AFB στο άφθονα λίγα δέρμα TEST Αρνητικό Θετικό λεπρομίνης Κυτταρικού ανεπαρκής Ακέραια τύπου ανοσία δέρμα Κατασταλτικά Τ- λεμφοκ Βοηθητικά Τ-λεμφοκ
Έλκη, καταστροφή οστού (μολύνσεις, τραυματισμοί, καταστροφή νεύρων)
Θεραπεία Dapsone (sulfone), Rifampin και άλλα αντιβιοτικά Ανάπτυξη αντοχής
Poster 1910