Εισαγωγή Η γαλλική παραγωγή μελιού και άλλων μελισσοκομικών προϊόντων

Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΜΕΛΙΟΥ Εισαγωγή Tα τελευταία χρόνια, ο τομέας της μελισσοκομίας της Γαλλίας αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες, εκ των οποίων η αύξηση της θνησιμότητας των εντόμων και η αποδυνάμωση των αποικιών. Λόγω των δυσμενών περιβαντολλογικών συνθηκών (μείωση της βιοποικιλότητας, φυτοφάρμακα, νέα παράσιτα...) οι μελισσοκόμοι βρίσκονται αντιμέτωποι με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας και χαμηλές αποδόσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Ένωσης της Γαλλικής Μελισσοκομίας (UNAF), η χρήση εντομοκτόνων προκαλεί το θάνατο περισσότερων από 300.000 αποικίες μελισσών ανά έτος. 1 Σε αυτά τα προβλήματα προστίθεται η οικονομική αστάθεια του κλάδου. Παρά το γεγονός ότι η μελισσοκομική δραστηριότητα είναι επικερδής, η διαδοχή ετών δυσμενών μετεωρολογικών συνθηκών έπαιξε ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο στην ανάπτυξη της δραστηριότητας. Έτσι, παρότι ο αριθμός των επαγγελματιών μελισσοκόμων παραμένει σταθερός, ο αριθμός των ερασιτεχνών μειώνεται λόγω των όλο και δυσκολότερων συνθηκών παραγωγής. Τέλος, λόγω του μικρού αριθμού των επαγγελματιών μελισσοκόμων, η μελισσοκομία είναι ελάχιστα γνωστή στον γεωργικό τομέα και σπάνια περιλαμβάνεται στις επίσημες συζητήσεις και διαπραγματεύσεις, παρόλο που έχει άμεση σχέση με τις μεθόδους παραγωγής. Η γαλλική παραγωγή μελιού και άλλων μελισσοκομικών προϊόντων Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών της Γαλλίας, ο αριθμός των μελισσοκόμων της χώρας σήμερα ξεπερνά ελαφρά τους 70 000. Το 91% από αυτούς είναι οικογενειακοί παραγωγοί, που διαθέτουν από 1 έως 30 κυψέλες. Ποσοστό 5% είναι πολυδύναμοι μελισσοκόμοι (31-150 κυψέλες) και οι υπόλοιποι 4% είναι επαγγελματίες μελισσοκόμοι με περισσότερες από 151 κυψέλες. Οι τελευταίοι παράγουν τα 2/3 του γαλλικού μελιού. Τα μέλια που φέρουν σήμανση ποιότητας (AOC / Κόκκινη Ετικέτα) καλύπτουν το 5% της εθνικής παραγωγής. Όπως φαίνεται στην οικονομική έκθεση για τον τομέα μελισσοκομίας της Γαλλίας που διεξήγαγε η εταιρεία PROTEIS ύστερα από αίτημα του ΙTSAP Institut de l Abeille της Γαλλίας, το 2010 η γαλλική παραγωγή ήταν της τάξεως των 18.330 τόνων μέλι, ενώ σύμφωνα με την ίδια πηγή, η περίοδος 2004/2010 χαρακτηρίζεται από τα τρία ακόλουθα φαινόμενα : α) μείωση κατά 40% του αριθμού των μελισσοκόμων, δηλαδή σε 6 χρόνια μια απώλεια της τάξεως των 27.400 μελισσοκόμων, δηλαδή κατά μέσο όρο 4.500-4.600 μελισσοκόμων ετησίως. β) μείωση κατά 20% του αριθμού των κυψελών γ) μείωση ύψους 28% της παραγωγής, πιο σημαντική ακόμα κι από τη μείωση των κυψελών και συνώνυμη με τη μείωση της μέσης απόδοσης ανά κυψέλη. Για το έτος 2010, η αξία της τελικής μελισσοκομικής παραγωγής της Γαλλίας ανήλθε σε 134 εκ. Πρόκειται για μια προσέγγιση με την έννοια της γεωργικής λογιστικής του κλάδου, δηλαδή του αθροίσματος των αξιών που εκτιμούνται σε λιανικές τιμές άνευ φόρων από τους μελισσοκόμους, προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται από τον τομέα μελισσοκομίας

της Γαλλίας. Η κατανομή αυτής της αξίας μεταξύ των διαφόρων μελισσοκομικών προϊόντων παρουσιάζεται στον ακόλουθο πίνακα : Πίνακας 1 : Οικονομική αξία των «προϊόντων και υπηρεσιών» του τομέα μελισσοκομίας της Γαλλίας στο γεωργικό στάδιο 2010 Προϊόν ή υπηρεσία Εκτιμώμενο ποσό σε σε % Μέλι 115 155 000 86,2 Γύρη 1 709 000 1,3 Πρόπολη 438 000 0,3 Βασιλικός πολτός 3 563 000 2,7 Κερί 311 000 0,2 Μελισσοκομικά προϊόντα 121 176 000 90,7 Μελόπιτα 1 478 000 1,1 Μαντολάτο 525 000 0,4 Διάφορα 2 110 000 1,6 Μεταποιημένα προϊόντα 4 113 000 3,1 Σμήνη 4 144 000 3,1 Βασίλισσες 1 065 000 0,8 Κτηνοτροφικά προϊόντα 5 209 000 3,9 Γονιμοποίηση 3 048 000 2,3 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 133 546 000 100,0 Πηγή : PROTEIS 2 Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Henri Clément, εκπρόσωπος της Εθνικής Ένωσης της Γαλλικής Μελισσοκομίας (UNAF) «σε διάστημα 5 ετών, η παραγωγή μελιού της Γαλλίας μειώθηκε στο μισό, κυρίως λόγω των φυτοφαρμάκων, σε αντίθεση με τις εισαγωγές που τριπλασιάστηκαν» Κατανάλωση Η Γαλλία συγκαταλέγεται στους πιο μεγάλους καταναλωτές μελιού στην Ευρώπη. Η κατά μέσο όρο κατανάλωση μελιού ανέρχεται σε 40 000 τόνους ετησίως, ήτοι περίπου 600 γρ / έτος / κάτοικο. Κατά συνέπεια, η Γαλλία παρουσιάζει πολύ σημαντικό έλλειμμα δεδομένου του ότι η παραγωγή της αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 50% της κατανάλωσης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 2010, επί τη βάσει ενός υπολογισμού με βάση τα στοιχεία εξωτερικού εμπορίου και της εκτιμώμενης παραγωγής, η γαλλική κατανάλωση μελιού ανήλθε στους 39 800 τόνους περίπου, ποσότητα σχετικά σταθερή σε σύγκριση με το 2004. Πίνακας 2 : Η εμφανής κατανάλωση μελιού της Γαλλίας 2004/2010 Τόνοι 2004 2010 Διακύμανση (%) 2004/2010 Εκτιμώμενη παραγωγή 25 500 18 326-28 Εισαγωγές 17 051 25 395 + 49 Εμφανές διαθέσιμο 42 551 43 721 + 3 Εξαγωγές 2 500 3 944 + 58 Εμφανής κατανάλωση 40 051 39 777-1 Ποσοστό αυτάρκειας 64% 46% -18 πόντοι Πηγή : pour 2004 Audit GEM et pour 2010 Audit PROTEIS

Εξωτερικό εμπόριο Όπως προαναφέρθηκε, η αυτάρκεια της γαλλικής αγοράς είναι της τάξεως του 50%, γεγονός που οδηγεί στη δημιουργία πολύ σημαντικού ελλείμματος. Αυτό εξηγείται από τον συνδυασμό δύο παραγόντων : τη σταθερή κατανάλωση και, κυρίως, την πολύ έντονη μείωση της γαλλικής παραγωγής, η οποία συνδέεται με τη σειρά της με την ταυτόχρονη μείωση των παραγωγικών κυψελών και της απόδοσης ανά κυψέλη. Το έλλειμμα αυτό καλύπτεται με μια ισχυρή αύξηση των εισαγωγών (49% κατά την περίοδο 2004/2010), οι οποίες στοχεύουν όχι απλώς να ικανοποιήσουν το όλο και μεγαλύτερο γαλλικό καταναλωτικό κοινό, αλλά και να ανταποκριθούν και σε μια συνεχώς και πιο κατακερματισμένη ζήτηση για τύπους μελιού που δεν παράγει η Γαλλία ή παράγει σε ανεπαρκείς ποσότητες, όπως για παράδειγμα μέλι από πορτοκάλι, λεμόνι, μανταρίνι, ευκάλυπτος, θυμάρι, δεντρολίβανο... 3 Εισαγωγές Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία του κλάδου, το 2012 οι εισαγωγές ανήλθαν σε 25 484 τόνους. Όπως φαίνεται ακολούθως, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιπροσώπευε το 62% του όγκου του εισαγόμενου μελιού της Γαλλίας, ενώ το υπόλοιπο 38% προέρχονταν από τρίτες χώρες. Έξι προμηθευτές κάλυπταν περισσότερο από το 70% των γαλλικών εισαγωγών μελιού : η Ισπανία, η Κίνα, η Αργεντινή, η Ουγγαρία και η Γερμανία. ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Πίνακας 3 : Γαλλικές εισαγωγές μελιού για το έτος 2012 Χώρα Αξία 2011 Όγκος 2011 Αξία 2012 Όγκος 2012 Σύνολο 78 665 27 246 72 194 25 484 Ευρώπη 51 150 14 824 51 511 15 801 Ευρωπαϊκή Ένωση (26) 50 416 14 660 47 984 14 483 Ευρωπαϊκή Ένωση (14) 36 732 10 662 33 875 9 986 Ζώνη Ευρώ 36 288 10 540 33 339 9 852 Νέα μέλη (12) 13 684 3 998 14 109 4 497 Αφρική 105 49 93 44 Αμερική 20 185 8 479 11 266 4 656 Εγγύς και Μέση Ανατολή 10 1 21 2 Ασία 6 875 3834 8 942 4 911 Διάφορα 340 59 361 70 Ισπανία 20 182 6 529 17 004 5 852 Γερμανία 9 321 2 358 8 764 2 207 Κίνα 4 513 2 956 7 603 4 408 Ουγγαρία 10 434 2 934 9 499 2 904 Αργεντινή 9 747 4 352 7 008 3 038 Ιταλία 4 168 890 4 290 865 Ουκρανία 558 133 2 916 1 175

Βέλγιο 1 460 480 2 522 747 Χιλή 3 835 1 432 1 961 743 Ρουμανία 1 605 528 2 073 689 Βουλγαρία 1 528 493 2 111 739 Μεξικό 1 867 705 1 280 472 Ταϊλάνδη 1 571 823 890 462 Ηνωμένο Βασίλειο 444 122 538 133 Ελλάδα 306 47 408 82 Νέα Ζηλανδία 790 55 447 40 Βραζιλία 1 100 433 253 90 Ουρουγουάη 2 250 1 006 241 102 Γουατεμάλα 565 218 146 48 Άλλες χώρες 2 421 752 2 240 688 Πηγή : Γαλλικά Τελωνεία 4 Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ισπανία, ο βασικός προμηθευτής της Γαλλίας, έχει ως κύριο προμηθευτή μελιού την Κίνα, η οποία με 6 800 τόνους το 2009 και άνω των 10 400 τόνων το 2010 έχει γίνει ο κορυφαίος προμηθευτής της (59% των εισαγόμενων ποσοτήτων το 2010). Η μελέτη των στατιστικών στοιχείων των βασικών χωρών εισαγωγής μελιού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή της Γερμανίας, της Ισπανίας και του Βελγίου, δείχνει ότι οι χώρες αυτές λειτουργούν ως χώρες «κόμβοι», δεδομένου ότι η πλειονότητα των εισαγωγών τους είναι από τρίτες χώρες. Κι ενώ, όπως θα δούμε παρακάτω, η εισαγωγή μελιού από την Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες εγείρει ερωτήματα και αμφισβητήσεις όσον αφορά στο θέμα της διαφάνειας και της αυθεντικότητας των προϊόντων τους, εντούτοις οι εισαγωγές από τις χώρες αυτές παρουσιάζουν συνεχή άνοδο κατά τα τελευταία χρόνια. Πράγματι, η απότομη μείωση των εισαγωγών μεταξύ 2002 και 2005, που οφείλονταν κυρίως στην απαγόρευση εισαγωγής προϊόντων ζωικής προέλευσης από την Κίνα μείωση που αντισταθμίστηκε από τις εισαγωγές από τον Αργεντινή δείχνει να ανήκει στο παρελθόν. Από το 2006 η εισαγωγή μελιού από την Κίνα επιτρέπεται εκ νέου και η χώρα αυτή διεκδικεί μια πολύ σημαντική θέση το εξωτερικό εμπόριο της Γαλλίας. Εξαγωγές Τα στοιχεία των εξαγωγών παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις, αλλά ξεπερνούν ελάχιστα τους 4 000 τόνους ετησίως. Οι κυριότερες χώρες προορισμού είναι η Σουηδία, η Ισπανία, η Γερμανία, η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο. ΕΞΑΓΩΓΕΣ Πίνακας 4 : Γαλλικές εξαγωγές μελιού για το έτος 2012 Ζώνη / Χώρα Αξία 2011 Όγκος 2011 Αξία 2012 Όγκος 2012 Σύνολο 19 466 4 068 21 164 4 249 Ευρώπη 14 915 3 470 15 890 3 577 Ευρωπαϊκή Ένωση (26) 12 192 3 017 13 415 3 179

Ευρωπαϊκή Ένωση (14) 11 396 2 857 12 609 2 965 Zώνη Ευρώ 7 595 1 875 8 708 1 952 Nέα μέλη (12) 796 160 806 214 Αφρική 417 65 553 91 Aμερική 875 116 1 231 136 Εγγύς και Μέση Ανατολή 723 86 692 75 Ασία 2 486 320 2 766 366 Διάφορα 50 11 32 4 Σουηδία 2 629 679 2 760 746 Γερμανία 1 268 249 2 658 555 Ισπανία 2 996 959 2 278 654 Ελβετία 2 372 398 2 185 359 Βέλγιο 1 270 168 1 571 208 Ιταλία 1 170 273 1 484 361 ΗΠΑ 842 112 1 125 125 Ιαπωνία 1 156 155 1 003 122 Ηνωμένο Βασίλειο 1 046 274 1 123 263 Κίνα 314 48 694 104 Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 323 39 263 28 Πολωνία 389 72 540 162 Ολλανδία 394 90 334 87 Σαουδική Αραβία 259 32 227 25 Σιγκαπούρη 182 16 201 26 Ρωσία 260 45 109 12 Ιρλανδία 96 23 124 27 Ταϊλάνδη 107 16 210 33 Χονγκ-Κονγκ 197 22 175 19 Μαλαισία 185 22 153 15 Μαρόκο 91 13 130 15 Ουκρανία 53 7 140 16 Καναδάς 26 3 84 8 Λουξεμβούργο 59 11 85 17 Φινλανδία 93 26 52 15 Ρουμανία 195 34 137 20 Ινδία 93 11 102 13 Δανία 134 31 29 6 Πορτογαλία 165 57 44 12 Ουγγαρία 106 26 31 4 Άλλες χώρες 996 157 1113 192 Πηγή : Γαλλικά Τελωνεία 5 Κανάλια εμπορίας μελιού Τμηματοποίηση της αγοράς Η αγορά μελιού μπορεί να υποδιαιρεθεί σε δύο κατηγορίες :

- Την αγορά χονδρικής πώλησης, ή αγορά του «χύμα», που τροφοδοτείται από τις εταιρείες συσκευασίας, - Την αγορά λιανικής πώλησης ή της ημι-χονδρικής πώλησης, που τροφοδοτείται από τους ίδιους τους μελισσοκόμους και που αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ της παραγωγής. Στην αγορά αυτή υπάρχουν επίσης επιχειρήσεις εμπορίας που δημιουργήθηκαν από έναν μελισσοκόμο ή ομάδες μελισσοκόμων, η παραγωγική δυνατότητα των οποίων μπορεί να είναι σημαντική. Σε γενικές γραμμές, κατά τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μείωση των «χύμα» γαλλικών μελιών στην αγορά. Η γαλλική μελισσοκομία, και ιδιαίτερα η επαγγελματική, η οποία πλειοψηφούσε στην αγορά του «χύμα», βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν πολύ ισχυρό ανταγωνισμό. 6 Δίκτυα διανομής Το ακόλουθο σχήμα δείχνει τις ποσότητες μελιού που διατέθηκαν ανά κύκλωμα, καθώς και το βάρος των εισαγωγών για το καθένα από αυτά. Πίνακας 5 : Πωλήσεις μελιού ανά κύκλωμα και σχετικό ποσοστό εισαγωγών 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 Εθνική Παραγωγή Εισαγωγές Το ήμισυ του μελιού που παράγεται στη Γαλλία διατίθεται στην αγορά μέσω απευθείας πώλησης. Ένας μελισσοκόμος στους δύο προσφεύγει σε αυτήν τη μέθοδο μάρκετινγκ, σε αντίθεση με το σύνολο των αγροτών, όπου η αντιστοιχία είναι ένα προς πέντε. Στις μεσαίες και μεγάλες υπεραγορές, το γαλλικό μέλι αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 30% των ποσοτήτων που πωλούνται, δηλαδή ένα πολύ μικρό μέρος. Το γαλλικό μέλι ανταγωνίζεται τα φθηνά εισαγόμενα μέλια. Αντιθέτως, στα κανάλια άμεσης πώλησης και στα εξειδικευμένα καταστήματα, η παρουσία της γαλλικής παραγωγής είναι πολύ έντονη. Όλα τα είδη μελισσοκόμων (επαγγελματίες και μη) είναι παρόντες στις απευθείας πωλήσεις. Η χρήση του μελιού ως συστατικού, τόσο σε παρασκευάσματα διατροφής, όσο και στα καλλυντικά, αυξάνεται : η διέξοδος αυτή αντιπροσωπεύει το 8,6% της αγοράς. Τέλος, στον

τομέα εστίασης το μέλι κατέχει δευτερεύουσα θέση (παρασκευή τροφίμων, πρωινό, απογευματινό). Η βιομηχανική χρήση του μελιού Το μέλι χρησιμοποιείται για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων : δημητριακά πρωινού, μελόψωμα, μαντολάτα, παιδικές τροφές, προϊόντα υγιεινής, κ.λ.π. Οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν περίπου 2 700 τόνους μέλι για την παραγωγή αυτών των προϊόντων. Η χρήση αυτή έχει αυξηθεί από το 1995, λόγω του υψηλότερου όγκου παραγωγής σιτηρών και μαντολάτων. Τομέας Εστίασης και Catering H ποσότητα μελιού που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία εστίασης (catering και εμπορική εστίαση) ανέρχεται σε μερικές εκατοντάδες τόνους. 7 Πίνακας 6 : Τμήματα αγοράς και εμπορίας μελιού στη Γαλλία Πηγή:GEM-ONIFLOR Πρόβλημα κυκλοφορίας νοθευμένου μελιού στη γαλλική αγορά / Το μέλι ως προϊόν απάτης Λανθασμένη σήμανση, παραπλάνηση όσον αφορά στην προέλευση, προσθήκη σιροπιού ζάχαρης, κ.λ.π, το 10% του μελιού που διατίθεται στη γαλλική αγορά είναι νοθευμένο ή προϊόν απάτης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Τεχνικών Ερευνών του Τομέα Μελισσοκομίας της πόλης Moselle (CETAM) του μοναδικού ανεξάρτητου κέντρου ελέγχου μελιού της Γαλλίας, 10% των δειγμάτων που αποστέλλονται κάθε έτος για ανάλυση είναι αμφισβητήσιμα. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία πρόκειται για πολύ φθηνά προϊόντα που πωλούνται στις υπεραγορές και super-markets. Για τον κ. Henri Clément, εκπρόσωπο της Εθνικής Ένωσης Γαλλικής Μελισσοκομίας (UNAF), κύριος αίτιος της απάτης είναι το μέλι που εισάγεται από την Κίνα, και σε μικρότερο βαθμό από την Ανατολική Ευρώπη, όπως για παράδειγμα το μέλι ακακίας της Ουγγαρίας,

Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Πολωνίας, που επανετικετοποιείται «Προέλευση Γαλλία» κατά την είσοδό του στη γαλλική επικράτεια. Πράγματι, με παραγωγή 300 000 τόνους ετησίως, η Κίνα είναι πλέον ο μεγαλύτερος παραγωγός μελιού στον κόσμο. Η Γερμανία είναι το «κομβικό σημείο» του μελιού. Ορισμένα κινέζικα προϊόντα φτάνουν στο λιμάνι του Αμβούργου, όπου συγκεντρώνεται η εμπορία του μελιού, και ξαναφεύγουν με γαλλικές ή ισπανικές ετικέτες. Για τους ειδικούς, η εξαπάτηση είναι ανιχνεύσιμη χάρη στα ίχνη γύρης στο μέλι, όπως για παράδειγμα η γύρη δέντρων τσαγιού, που πιστοποιεί ότι το μέλι έχει παραχθεί στην Κίνα. Η απάτη όμως δεν αφορά μόνο την προέλευση του μελιού, αλλά και τη σύνθεσή του. Σύμφωνα με τους αναλυτές του CETAM, ορισμένα προϊόντα πωλούνται ως μέλι αλλά στην πραγματικότητα παράγονται με προσθήκη σιροπιού ζάχαρης και συνεπώς αποτελούν προϊόντα παραχάραξης. 8 Η νομοθεσία περιορίζει την ποσότητα σακχάρου στο μέλι, αλλά με βάση την ποσότητα της σακχαρόζης που περιέχεται στο προϊόν, ενώ σήμερα τα περισσότερα σάκχαρα συνθέτονται από την μαλτόζη. Το διάταγμα του 2003 προβλέπει ότι το μέλι που διατίθεται στην αγορά δεν θα πρέπει να περιέχει περισσότερο από 5% σακχαρόζη, γλυκόζη ή φρουκτόζη, φυσική ζάχαρη που προέρχεται από ζαχαροκάλαμο ή τεύτλα. Ωστόσο δεν περιορίζει τις ποσότητες βιομηχανικής ζάχαρης, που παράγονται από άμυλο δημητριακών, κυρίως αραβοσίτου. Πρακτικά, το μέλι μπορεί να πωληθεί μεταξύ 1,5 και 10 το κιλό, ανάλογα με το αν είναι μέλι ανθέων ή μέλι, για παράδειγμα, από πορτοκάλι. Για το λόγο αυτό η μετατροπή της προέλευσής του ή η αντικατάσταση μέρους του από ένα μίγμα νερού και ζάχαρης, μπορεί να αποδειχθεί πολύ συμφέρουσα. Ακόμη χειρότερα, για να εξασφαλίσουν τη μέγιστη μείωση των τιμών, οι κινέζοι παραγωγοί νοθεύουν το προϊόν τους με ουσίες που είναι δύσκολο να ανιχνευθούν κατά τη διάρκεια των υγειονομικών ελέγχων, όπως για παράδειγμα με οξείδιο του σιδήρου. Τέλος, οι τεχνικές κατάψυξης / εκ νέου κατάψυξης, που χρησιμοποιούνται καθημερινά στην Ασία, καθώς και η τεχνητή διατροφή των μελισσών, είναι πολύ επιζήμιες για την ποιότητα των ασιατικών μελών. Bιολογική Μελισσοκομία Το βιολογικό μέλι αντιπροσωπεύει το 5% της εθνικής παραγωγής. Τα δεδομένα για τους μελισσοκόμους που εργάζονται στη βιολογική μελισσοκομία της Γαλλίας είναι συνολικά : δεν κάνουν διάκριση μεταξύ ερασιτεχνών και επαγγελματιών μελισσοκόμων. Σύμφωνα με το πρακτορείο AGENCE BIO, το 2011 υπήρχαν στη Γαλλία 81 000 πιστοποιημένες βιολογικές κυψέλες που ανήκαν σε 414 μελισσοκόμους, με 195 κυψέλες ανά μελισσοκόμο κατά μέσο όρο. Από τους 414 αυτούς μελισσοκόμους, οι 240 ασχολούνται αποκλειστικά με τη μελισσοκομία, έχοντας ο καθένας 250 κυψέλες κατά μέσο όρο.

Περισσότερο από το ήμισυ των οργανικών κυψελών εντοπίζονται σε τέσσερις περιοχές : Rhône-Alpes, Languedoc-Roussillon,PACA και Midi-Pyrenees. Η κύρια μέθοδος πώλησης του οργανικού μελιού είναι οι λαϊκές αγορές, οι εκθέσεις βιολογικών προϊόντων και τα καταστήματα παραγωγών. Πέρα των 120 κυψελών, οι μελισσοκόμοι πωλούν το προϊόν τους ημι-χονδρικά, δηλαδή είτε σε βαζάκι που φέρει το όνομά τους και διατίθεται σε καταστήματα, είτε με το εμπορικό σήμα κάποιας άλλης εταιρείας. Οι μελισσοκόμοι αυτοί ακολουθούν επίσης την πρακτική της άμεσης/απευθείας πώλησης, αλλά καθώς ο στόχος τους είναι να περιορίσουν στο ελάχιστο τον χρόνο παρουσίας τους στην αγορά, οι περισσότεροι από αυτούς περνούν ημι-χονδρική πώληση ύστερα από κάποια χρόνια δραστηριότητας. Οι μεγαλύτεροι βιολογικοί μελισσοκόμοι πωλούν τα προϊόντα τους και χονδρικά, στην μορφή βαρελιών μελιού. 9 Το 1/3 της γαλλικής κατανάλωσης οργανικού μελιού καλύπτεται από μέλι εισαγωγής. Συμπεράσματα Προοπτικές κυπριακών εξαγωγών μελιού στη Γαλλία Από τα πιο πάνω φαίνεται καθαρά ότι η γαλλική αγορά μελιού παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον για τις προμηθεύτριες χώρες, ευρωπαϊκές ή μη. Η ισχυρή και σταθερή ζήτηση, σε συνδυασμό με τη συνεχώς μικρότερη εγχώρια παραγωγή, αποτελούν αδιαμφισβήτητα σημαντικούς παράγοντες διερεύνησης των προοπτικών εξαγωγής κυπριακού μελιού προς τη Γαλλία. Εντούτοις, ο ανταγωνισμός των ασιατικών μελιών, καθώς και αυτών από τη Νότια Αμερική και την Ανατολική Ευρώπη, είναι μεγάλος. Και μολονότι μεγάλο μέρος των εισαγόμενων αυτών μελιών αποδεικνύεται πολύ κακής ποιότητας, αυτά εξακολουθούν να διατίθενται με επιτυχία στη γαλλική αγορά, είτε καθαρά, είτε αναμιγμένα με εγχώρια προϊόντα, λόγω των ιδιαίτερα χαμηλών τιμών που προβάλλουν σε σχέση με το μέλι που παράγεται μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως αναφέρθηκε ήδη, πρόκειται επί το πλείστον τα φθηνά μέλια των υπεραγορών, υποκατάστατα συνήθως του μελιού, κι όχι για αυθεντικά, φυσικά προϊόντα. Τα τελευταία χρόνια, οι υπεύθυνοι οργανισμοί, οι ενώσεις καταναλωτών καθώς και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας της Γαλλίας, προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν το καταναλωτικό κοινό όσον αφορά στην αγορά αυτών των προϊόντων, που αν και δεν είναι απαραίτητα κακά για την υγεία, στερούνται εντούτοις όλων των οργανοληπτικών ιδιοτήτων που αποδίδονται στο «χειροποίητο» μέλι και αποτελούν προϊόντα απάτης. Βέβαια, η παγκοσμιοποίηση της αγοράς, σε συνδυασμό με μια ευρωπαϊκή οδηγία «Μέλι» όχι αρκετά αυστηρή και απαιτητική όσον αφορά στον προσδιορισμό του μελιού, είναι συνώνυμες με μια πιθανή αποδυνάμωση των στοιχείων που συνθέτουν την εικόνα του μελιού. Για το λόγο αυτό, μέσα στα πλαίσια της προστασίας του καταναλωτή, οι πιο πάνω οργανισμοί πρεσβεύουν για μια μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα των προϊόντων στην ευρεία διανομή, καθώς και μια βελτιωμένη διαχείριση και έλεγχο των πληροφοριών που αναγράφονται στις ετικέτες, ιδιαίτερα όσον αγορά στα μείγματα μελιού (τρίτες χώρες, χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Ο καταναλωτής καλείται να προτιμήσει τα μέλια των οποίων η προέλευση αναφέρεται καθαρά (Γαλλία, Ιταλία, Ουγγαρία, Ισπανία) κι όχι τα μείγματα μελιών, είτε αυτά είναι από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε εκτός αυτής.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ευαισθητοποίησης του γαλλικού καταναλωτικού κοινού, και δεδομένης της μεγάλης ζήτησης μελιού στη γαλλική αγορά, θεωρείται ότι η προώθηση του κυπριακού μελιού, θα μπορούσε να μεθοδευτεί στη γαλλική αγορά, προς τους γάλλους αγοραστές και καταστημάτων τροφίμων μέσω π.χ. συμμετοχή σε εξειδικευμένες εκθέσεις, γευστολογικές δοκιμές, συμμετοχή σε διαγωνισμούς, εμπορικές επαφές κ.λ.π. Πηγές MINISTERE DE L AGRICULTURE, DE L AGROALIMENTAIRE ET DE LA FORET, Dossier : Plan de développement durable de l Apiculture. Les chiffres Clés de l Apiculture, δημοσιεύθηκε 08/02/2013 http://agriculture.gouv.fr/les-chiffres-cles-de-l-apiculture 10 FRANCEAGRIMER ETABLISSEMENT NATIONAL DES PRODUITS DE L AGRICULTURE ET DE LA MER, Apiculture, La filière en Bref, le Marché http://www.franceagrimer.fr/autres-filieres/apiculture/la-filiere-en-bref/marche FRANCEAGRIMER ETABLISSEMENT NATIONAL DES PRODUITS DE L AGRICULTURE ET DE LA MER, Audit Economique de la Filière Apicole Française, Les Synthèse de FranceAgrimer, Edition 2012 http://draaf.poitou-charentes.agriculture.gouv.fr/img/pdf/audit_de_la_fililiere_apicole_2012_cle84919f.pdf AGRESTE PRIMEUR, Une activité apicole de plus en plus professionnelle, Recensement Agricole 2010, Numéro 282 Mars 2012 http://www.agreste.agriculture.gouv.fr/img/pdf/primeur282.pdf ADAPIC (Association du développement de l Apiculture du Centre), Diagnostic de la Filière Miel et Produits de la Ruche en Région Centre, Έρευνα, δημοσίευση 07/04/2008 CONSOGLOBE, Consommation de miel : attention aux pièges http://www.consoglobe.com/miel-attention-pieges-cg APICULTURE BIO, Δελτίο Βιολογικής Γεωργίας στην Rhône-Alpes, έκδοση 2013, Πηγή Αgence BIO - Εθνικά Στοιχεία 2011 http://www.arbre-a-miel.com/pdf/apiculture_bio.pdf LIBERATION, Les fraudeurs font du miel au dos des apiculteurs, δημοσίευση 19/05/2013 LE FIGARO.fr, Αlimentation : 10% du miel commercialisé en France est frauduleux, Άρθρο, δημοσίευση 18/05/2013