Το µ-σενάριο έχει διάρκεια 90 λεπτά και πραγµατοποιείται µε την υποστήριξη των ΤΠΕ και συγκεκριµένα µε την υποστήριξη των πέντε δωρεάν προς χρήση εκπαιδευτικών λογισµικών: online βίντεο YouTube: https://youtu.be/ioya6xvqjyu online διαδικτυακή Εγκυκλοπαίδεια Wikipedia: https://el.wikipedia.org/wiki/%ce%95%cf%80%ce%bf%cf%8 7%CE%AD%CF%82 εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools: https://cmap.ihmc.us/cmaptools/cmaptools-download/ διαδραστικών εργαλείων του OpenBoard: http://openboard.ch/download.en.html και online παιχνίδια: http://www.jele.gr/activity/b/language/glossab016.swf Το µ-σενάριο βασίζεται σε πέντε δραστηριότητες που προκαλούν το ενδιαφέρον των µαθητών/τριών, διερευνούν τις προϋπάρχουσες ιδέες και αναπαραστάσεις, προκαλούν την γνωστική σύγκρουση, παρουσιάζουν τα συµπεράσµατα και επιτυγχάνουν την εµπέδωση της νέας γνώσης. Οι µαθητές/τριες εργάζονται τόσο οµαδικά όσο και ατοµικά. Συνεργάζονται, οικοδοµούν τη νέα γνώση και διορθώνουν τα λάθη τους αλληλεπιδρώντας µε τα εργαλεία ΤΠΕ. Ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού είναι συµβουλευτικός και υποστηρικτικός: δίνει φύλλα εργασίας, βοηθάει τις οµάδες των µαθητών/τριών, παρουσιάζει στο διαδραστικό πίνακα πιθανές δυσκολίες και αναλύει τις έννοιες. Αξιολόγηση γίνεται σε όλη τη διάρκεια του µ-σεναρίου και προτείνονται εναλλακτικές λύσεις στα πρόσθετα. Το µ-σενάριο είναι σύµφωνο µε τα ΑΠΣ και ΕΠΠΣ και έχει πραγµατοποιηθεί µε επιτυχία. 1) Τίτλος µ-σεναρίου: 2) Γνωστικό αντικείµενο ή γνωστικά αντικείµενα: Μαθηµατικά και Γλώσσα 3) Τάξη ή τάξεις στις οποίες απευθύνεται: Τµήµα Ένταξης (ΤΕ) (Β και Γ τάξη) 4) ιδακτικοί στόχοι ή αναµενόµενα αποτελέσµατα: Στο τέλος του µ-σεναρίου οι µαθητές/τριες αναµένεται: Ως προς το γνωστικό αντικείµενο: - Να αναγνωρίζουν τις εποχές και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. - Να περιγράφουν την κυκλικότητα του χρόνου και την εναλλαγή των εποχών. - Να αναγνωρίζουν τις αλλαγές που συµβαίνουν στη φύση. - Να αντιγράφουν λέξεις που εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες. Ως προς την χρήση των ΤΠΕ https://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/ 1
- Να αποκτήσουν θετική στάση ως προς την χρήση νέων τεχνολογιών. - Να ασκηθούν στη συλλογή πληροφοριών από το διαδίκτυο. - Να γράφουν λέξεις χρησιµοποιώντας το πληκτρολόγιο στο λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools. - Να εισάγουν εικόνες και να τις µορφοποιούν στο λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools. - Να κάνουν µορφοποίηση βάζοντας χρώµα στο φόντο τις εργασίας στο λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools. - Να εξοικειωθούν µε τη χρήση των εργαλείων του διαδραστικού πίνακα OpenBoard (Επισήµανση, Σβήσιµο σχολιασµού και Επιλογή). - Να ασκηθούν στη χρήση online παιχνιδιών από το διαδίκτυο, µε τη χρήση του διαδραστικού πίνακα. Ως προς την µαθησιακή διαδικασία - Να αποκτήσουν δεξιότητες συνεργασίας, µέσα από τη συµµετοχή τους σε οµάδες. - Να ασκηθούν στο διάλογο και στην επιχειρηµατολογία. - Να διορθώνουν τα λάθη τους. - Να αναπτύξουν τη φαντασία και τη δηµιουργικότητα τους. 5) Συνοπτική περιγραφή: Οι µαθητές/τριες εργάζονται σε οµάδες, στην αίθουσα του ΤΕ που έχει υπολογιστή, ηχεία, σύνδεση στο διαδίκτυο και διαδραστικό πίνακα. Είναι εγκατεστηµένα τα δωρεάν ελεύθερα λογισµικά: φυλλοµετρητής Chrome, διαδραστικά εργαλεία OpenBoard και εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools. ραστηριότητα 1 η (5 λεπτά) : Για να γίνει η πρόκληση του ενδιαφέροντος οι µαθητές/τριες παρακολουθούν στο διαδραστικό πίνακα το βίντεο ΟΙ 4 ΕΠΟΧΕΣ διάρκειας 2:51 λεπτών από το YouTube : https://youtu.be/ioya6xvqjyu. Υπάρχει συντόµευση στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή του/της εκπαιδευτικού. Το βίντεο παρουσιάζει τις 4 εποχές και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Στη συνέχεια γίνεται συζήτηση για το περιεχόµενό του και για την εντύπωση που έκανε. Εικόνα 1: Έντυπο Φύλλο Εργασίας ΕΤΟΣ-ΕΠΟΧΕΣ-ΑΡΧΙΚΟ για να γίνει η διατύπωση ιδεών και αρχικών αναπαραστάσεων των µαθητών/τριών. https://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/ 2
ραστηριότητα 2 η (10 λεπτά): Για να γίνει η διατύπωση ιδεών και αρχικών αναπαραστάσεων των µαθητών/τριών, ο/η εκπαιδευτικός µοιράζει σε κάθε µαθητή/τρια έντυπο Φύλλο Εργασίας µε την εικόνα από τον αρχικό ηµιδοµηµένο εννοιολογικό χάρτη (εικ.1), ενώ συγχρόνως προβάλλει την ίδια εικόνα και στο διαδραστικό πίνακα και ρωτάει Ποιες είναι οι τέσσερις εποχές του έτους. Ο/Η εκπαιδευτικός αφήνει τις οµάδες για 5 λεπτά να συζητήσουν, να γράψουν στο έντυπο Φύλλο Εργασίας και να αποφασίσουν για τις απαντήσεις τους. Μετά σηµειώνει µε το διαδραστικό στυλό και το εργαλείο Σχολιασµός εγγράφου του OpenBoard τις απαντήσεις των οµάδων. Οµαδοποιεί και σηµειώνει όλες τις απαντήσεις σωστές ή λανθασµένες, ενθαρρύνει τη συµµετοχή και δεν κάνει σχόλια. Ο/Η εκπαιδευτικός αποθηκεύει τη σελίδα του διαδραστικού πίνακα, ώστε αργότερα στη φάση των συµπερασµάτων να την επαναφέρει για να γίνουν οι διορθώσεις, τόσο στο διαδραστικό πίνακα όσο και στο έντυπο φύλλο εργασίας κάθε µαθητή/τριας. ραστηριότητα 3 η (30 λεπτά): Στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή υπάρχουν συντοµεύσεις: Wikipedia ΕΠΟΧΕΣ: https://el.wikipedia.org/wiki/%ce%95%cf%80%ce%bf%cf% 87%CE%AD%CF%82 και φάκελος MyCmaps Μέσα στο φάκελο MyCmaps υπάρχουν τόσο το αρχείο CMAP ΈΤΟΣ ΕΠΟΧΕΣ όσο και εικόνες από τις 4 εποχές. Αρχικά ως διερεύνηση των εννοιών οι οµάδες καλούνται να ανοίξουν την συντόµευση Wikipedia ΕΠΟΧΕΣ και να εντοπίσουν µέσα στο κείµενο ποιες είναι οι εποχές του έτους. Εικόνα 2: Οι τέσσερις εποχές υπογραµµίζονται µε το διαδραστικό στυλό και το εργαλείο Επισήµανση του OpenBoard στην ιστοσελίδα Wikipedia ΕΠΟΧΕΣ. Η κάθε οµάδα να σηκωθεί στο διαδραστικό πίνακα και µε το διαδραστικό στυλό και το εργαλείο Επισήµανση του OpenBoard να υπογραµµίσει τις σωστές λέξεις (εικ.2), να τις διαβάσει και µετά να σβήσει τον πίνακα µε το εργαλείο Σβήσιµο σχολιασµού (γόµα). Οι οµάδες ψάχνουν µέσα στη εγκυκλοπαίδεια ποιες είναι οι εποχές, τις υπογραµµίζουν, διαβάζουν τις σωστές λέξεις. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται η γνωστική σύγκρουση. Μετά όλες οι οµάδες και https://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/ 3
ατοµικά το κάθε µέλος ελέγχει και διορθώνει το έντυπο Φύλλο Εργασίας του. Εικόνα 3: Εισαγωγή κειµένου στο CmapTools, βάζω τον κέρσορα στο κενό πλαίσιο και πληκτρολογώ τη λέξη από το πληκτρολόγιο του υπολογιστή. Βλέπω ότι έχουν ανοίξει δύο παράθυρα: δεξιά το αρχείο CMAP ΕΤΟΣ-ΕΠΟΧΕΣ που εργάζοµαι και αριστερά ο φάκελος MyCmaps µε όλα τα αρχεία µε τις 4 εικόνες που έχω βάλει µέσα σε αυτόν. Εικόνα 4: Εισαγωγή εικόνας στο CmapTools, επιλέγω το πλαίσιο που θέλω να βάλω την εικόνα και σέρνω την εικόνα µέσα στο πλαίσιο, από το παράθυρο που εµφανίζεται επιλέγω Ορισµός ως φόντο και πατάω Οκ. Εικόνα 5: Μορφοποίηση εικόνας στο CmapTools, από το µενού Μορφή, επιλέγω Στυλ. Από το παράθυρο που εµφανίστηκε επιλέγω Αντικείµενο. https://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/ 4
Εικόνα 6: Μορφοποίηση εικόνας στο CmapTools πάνω από το κείµενο. Από το παράθυρο του Στυλ ( Μορφή, Στυλ ) επιλέγω Αντικείµενο. Από την επιλογή Εικόνα Φόντου επιλέγω Εικόνα πάνω από το κείµενο. Στη συνέχεια της διερεύνησης/πειραµατισµού ο/η εκπαιδευτικός στο διαδραστικό πίνακα κάνει σύντοµη παρουσίαση του λογισµικού CmapTools και εξηγεί πώς γίνονται: εισαγωγή κειµένου (εικ. 3), εισαγωγή εικόνας (εικ. 4) και µορφοποίηση εικόνας (εικ. 5 και 6). Μετά οι οµάδες καλούνται αφού ανοίξουν την συντόµευση φάκελος MyCmaps να βρουν και να ανοίξουν το αρχείο CMAP ΈΤΟΣ ΕΠΟΧΕΣ (εικ. 3). Σε αυτό το αρχείο να γράψουν σε κάθε πλαίσιο το όνοµα (στην ονοµαστική πτώση µε άρθρο) από κάθε εποχή µε µικρά ελληνικά γράµµατα, χρησιµοποιώντας το πληκτρολόγιο του υπολογιστή (εικ. 3). Επίσης µέσα στο ίδιο πλαίσιο να βάλουν µε σύρε και άσε και την αντίστοιχη εικόνα που θα βρουν στο φάκελο MyCmaps (εικ. 4), αφού πρώτα συζητήσουν για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε εποχής, ανάλογα µε την εικόνα, για παράδειγµα το φθινόπωρο έχει βροχή, κτλ. Στο τέλος να αποθηκεύσουν το αρχείο τους ( Αρχείο, Αποθήκευση ). Αν θέλουν και έχουν χρόνο µπορούν να πειραµατιστούν µε το παράθυρο µορφοποίησης Στυλ ( Μορφή, Στυλ ) (εικ. 5 και 6). Εικόνα 7: Βάζω χρώµα στο φόντο του εννοιολογικού χάρτη, από το παράθυρο µορφοποίησης Στυλ ( Μορφή, Στυλ ). Στην επιλογή Cmap, στο Χρώµα πατάω και επιλέγω χρώµα. https://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/ 5
Στην επιλογή Cmap, στο Χρώµα να πατήσουν και να επιλέξουν να βάλουν χρώµα στο φόντο του εννοιολογικού χάρτη (εικ.7). ραστηριότητα 4 η (35 λεπτά): Γίνεται παρουσίαση των εργασιών των οµάδων και εξάγονται τα συµπεράσµατα. Εικόνα 8: Ενδεικτικός τελικός εννοιολογικός χάρτης της τάξης. Οι οµάδες αξιολογούν µε κριτήρια: πληρότητας, εµφάνισης και συνεργασίας την καλύτερη εργασία και δηµοσιεύεται στο ιστολόγιο της τάξης (εικ.8). ραστηριότητα 5 η (10 λεπτά): Για επαναξιολόγηση, εµπέδωση και επέκταση της νέας γνώσης µε ευχάριστο τρόπο, οι οµάδες χρησιµοποιώντας το διαδραστικό στυλό και το εργαλείο της επιλογής παίζουν στο διαδραστικό πίνακα το online παιχνίδι Κρύο ή ζέστη; : http://www.jele.gr/activity/b/language/glossab016.swf, που συντόµευσή του υπάρχει στην επιφάνεια εργασίας του/της εκπαιδευτικού. 6) Φύλλα εργασίας: Σε έντυπη µορφή η εικόνα 1, PNG αρχείο ΕΤΟΣ-ΕΠΟΧΕΣ- ΑΡΧΙΚΟ εικόνας µε τον αρχικό ηµιδοµηµένο εννοιολογικό χάρτη (επισυνάπτεται). O φάκελος MyCmaps σε ψηφιακή µορφή, που περιέχει τόσο το αρχείο CMAP ΕΤΟΣ-ΕΠΟΧΕΣ όσο και τα 4α αρχεία PNG εικόνας από τις 4 εποχές (επισυνάπτεται). Ο φάκελος αυτός θα πρέπει να αποθηκευτεί στον Υπολογιστή, στα Έγγραφα µέσα στο φάκελο My Cmaps που δηµιουργεί αυτόµατα το λογισµικό όταν εγκατασταθεί στον υπολογιστή. 7) Πρόσθετα στοιχεία (αν υπάρχουν): - Ως διερεύνηση/πειραµατισµό µπορούν οι οµάδες να κάνουν στο διαδραστικό πίνακα τη δυναµική οπτικοποίηση Οι εποχές και η κλίση της Γης : http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2734?locale=el - Ως επέκταση για µια ολόπλευρη εκπαίδευση στο διαδραστικό πίνακα οι µαθητές/τριες µπορεί να παρακολουθήσουν και µετά να συζητήσουν : https://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/ 6
για το ζωγραφικό πίνακα Οι τέσσερις εποχές : του Γιάννη Τσαρούχη: https://www.elniplex.com/wpcontent/uploads/2013/09/tsarouchis2.png και για το βίντεο Four Seasons ~ Vivaldi (41:39 λεπτά) από το YouTube: https://youtu.be/grxofemo3ha. Η καλύτερη εργασία εφόσον υπάρχει εκτυπωτής µπορεί να εκτυπωθεί και να αναρτηθεί στον τοίχο της τάξης. Τέλος το µ-σενάριο µπορεί να συνεχιστεί γράφοντας στον εννοιολογικό χάρτη σε ένα δεύτερο επίπεδο και τους µήνες κάθε εποχής. Τελευταία πρόσβαση στις υπερσυνδέσεις: 13/01/2019 https://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/ 7