Στην Ελλάδα όπως και τις υπόλοιπες χώρες της

Η ελληνική αγορά επίπλων κουζίνας στο μικροσκόπιο ELITON Με τους τζίρους των εταιρειών να μειώνονται λόγω κρίσης και τις εισαγωγές από το εξωτερικό να αυξάνονται θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως δεν υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης για την ελληνική αγορά επίπλου κουζίνας ή μήπως υπάρχουν; Της Φανής Μοτεσνίτσα Στην Ελλάδα όπως και τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, το έπιπλο κουζίνας κατέχει ένα μεγάλο τμήμα της αγοράς. Στην Ιταλία, τη Γερμανία αλλά και σε άλλες ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες η παραγωγή των τυποποιημένων στοιχείων κουζίνας έχει συγκεντρωθεί, εδώ και χρόνια, σε μεγάλες μονάδες και αυτό έχει γίνει για λόγους οικονομίας και ποιότητας. Αυτός είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που οι χώρες αυτές έχουν καταφέρει να εξαπλωθούν σε όλο τον κόσμο τα προϊόντα τους. 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Στη χώρα μας, ο κλάδος διακρίνεται σε τρεις βασικές κατηγορίες επιχειρήσεων, τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, τις εισαγωγικές επιχειρήσεις και τους βιοτέχνες - ξυλουργούς. Το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας παραγωγής επίπλων κουζίνας αποτελείται από εταιρείες μικρών μονάδων παραγωγής, με τις περισσότερες από αυτές να διαθέτουν μηχανολογικό εξοπλισμό παλαιότερης τεχνολογίας. Επιπλέον, η παραγωγική διαδικασία τους δεν είναι καθετοποιημένη, με αποτέλεσμα στον υπό εξέταση κλάδο να δραστηριοποιούνται και πολλές επιχειρήσεις που σχετίζονται με την κατασκευή ή εισαγωγή επιμέρους στοιχείων επίπλων κουζίνας (πορτάκια, πάγκοι, ντουλάπια κ.λπ.) και εξαρτημάτων (μεντεσέδες, πόμολα, αξεσουάρ κ.λπ.), οι οποίες στην πλειοψηφία τους συνιστούν τους βασικούς προμηθευτές των κατασκευαστικών εταιρειών. Ο εισαγωγικός τομέας των ολοκληρωμένων επίπλων κουζίνας αποτελείται και αυτός με τη σειρά του από μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, πολλές από τις οποίες εισάγουν παράλληλα και άλλα προϊόντα (ηλεκτρικές συσκευές, είδη υγιεινής και κρουνοποιίας κ.λπ.). Την περίοδο 1999-2006, η συγκεκριμένη αγορά εμφάνισε διακυμάνσεις. Συγκεκριμένα, σημείωσε μείωση τη διετία 1999-2000, ανοδική πορεία με ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,5% κατά το 2001-2005 και οριακή μείωση το 2006 της τάξης του 0,6%, σε σχέση με το 2005. Τη μερίδα του λέοντος με 67% καταλαμβάνουν οι ξυλουργοί-βιοτέχνες και ακολουθούν οι εισαγωγικές εταιρείες με 20% και οι βιομηχανικές μονάδες με 13%. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται τάση μεταστροφής της κατάστασης με το μερίδιο των ξυλουργών-βιοτεχνών να κάμπτεται σταδιακά, το ποσοστό των εισαγωγικών εταιρειών να κινείται ανοδικά και το μερίδιο των βιομηχανικών μονάδων να σημειώνει οριακή άνοδο. Οι εισαγωγές τα τελευταία χρόνια, όπως αναφέρθηκε έχουν αυξηθεί αισθητά, όχι μόνο όσον αφορά στην ποσότητα εισαγόμενων προϊόντων, αλλά και στο εύρος των επιχειρήσεων που ασχολούνται με αυτές. Η αύξηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις που παραδοσιακά προμηθεύονταν τα προϊόντα τους αποκλειστικά από το εσωτερικό (από παραγωγούς ή εισαγωγείς), πραγματοποίησαν ανοίγματα και δραστηριοποιούνται πλέον και στον εισαγωγικό κλάδο. Επιπλέον, με τις εισαγωγές ασχολούνται και αρκετές κατασκευαστικές επιχειρήσεις επίπλων κουζίνας, οι οποίες συνήθως διατηρούν και τις δυο δραστηριότητες σε διαφορετικό όμως ποσοστό ανάλογα με την επιχείρηση. Η ζήτηση των επίπλων κουζίνας είναι συνυφασμένη με την κατασκευή νέων και την ανακαίνιση των παλαιότερων κατοικιών. Η κατασκευή εξαρτάται άμεσα από την πορεία της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας ενώ η ανακαίνιση, κυρίως, από το εισόδημα και κατά συνέπεια βιοτικό επίπεδο. Επίσης, οι χορηγήσεις στεγαστικών δανείων και δανείων για ανακαινί- AVELON Οι εισαγωγές τα τελευταία χρόνια, όπως αναφέρθηκε έχουν αυξηθεί αισθητά, όχι μόνο όσον αφορά στην ποσότητα εισαγόμενων προϊόντων, αλλά και στο εύρος των επιχειρήσεων που ασχολούνται με αυτές. 3

HOF Εισαγωγές Εγχώρια κατασκευή 2000 13% 87% 2006 34% 66% 2009 35% 65% ΠIνακας 1. Η πορεία των εισαγωγών επίπλων κουζίνας στην ελληνική αγορά. (ποσοστό % στο σύνολο της κατανάλωσης) σεις (οποιουδήποτε τύπου κτιρίου όπου μπορούν να τοποθετηθούν έπιπλα κουζίνας), που με τη σειρά τους εξαρτώνται από τη διαμόρφωση των επιτοκίων και τη σχετική πολιτική των τραπεζών (όροι δανειοδότησης κ.λπ.), επαναπροσδιορίζουν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης αγοράς. Ωστόσο, ο συνεχής ανταγωνισμός οδηγεί τις εταιρείες να καθιερώσουν διάφορες τακτικές και διευρυμένες υπηρεσίες προκειμένου να επικρατήσουν έναντι των υπόλοιπων. Ορισμένες από αυτές είναι οι συνεργασίες με ειδικούς διακοσμητές, η αναζήτηση εξειδικευμένου προσωπικού, αλλά και η παροχή διευκολύνσεων σε ό, τι αφορά την αποπληρωμή. Αναφορικά με την πορεία της αγοράς τη διετία 2007-2008, η αυξημένη προσφορά στην αγορά των κατοικιών που οφείλεται στη σημαντική αύξηση στην έκδοση των αδειών ανέγερσης κατοικιών, οδήγησε σε αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης ολοκληρωμένων επίπλων κουζίνας. ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΑ ΕΠΙΠΛΑ ΚΟΥΖΙΝΑΣ Το 2009 με την πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας και τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης που έγιναν ξεκάθαρα ορατά τα πράγματα άλλαξαν. Από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα στελέχη της αγοράς υπολογίζουν πως η συρρίκνωση φτάνει κατά μέσο όρο το 30% και εκφράζουν φόβους ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί το 2010. Σύμφωνα με την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ η οικονομική κρίση, η κατακόρυφη βουτιά της οικοδομικής δραστηριότητας (υπολογίζεται σε 25%-30%) σε συνδυασμό και το κλείσιμο της στρόφιγγας χορήγησης δανείων από τις τράπεζες, έχει προκαλέσει ασφυξία στην αγορά επίπλων κουζίνας. Οι επιχειρήσεις του κλάδου καταφεύγουν σε δελεαστικές προσφορές που συμπεριλαμβάνουν εκπτώσεις μέχρι και 50%, πιστωτικές διευκολύνσεις (άτοκες δόσεις), δωρεάν μεταφορά και εγκατάσταση του σετ κουζίνας. Από την πλευρά τους οι καταναλωτές, κυρίως των μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων, αναβάλλουν την αγορά επίπλων για την κουζίνα τους, ενώ στις περιπτώσεις που υποχρεωτικά πρέπει να κάνουν μια αγορά καταφεύγουν στις πιο οικονομικές λύσεις. Σε κάθε περίπτωση, η δίνη της οικονομικής κρίσης έχει οδηγήσει σε ασφυξία σημαντικό αριθμό Ελλήνων κατασκευα- 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Μιλώντας με αριθμούς 30% -35% προβλέπεται να είναι μειωμένος ο τζίρος της αγοράς επίπλων κουζίνας φέτος σε σχέση με το 2008. Με εκπτώσεις ως και 50% προσπαθούν οι επιχειρήσεις του κλάδου να προσελκύσουν το συρρικνωμένο καταναλωτικό κοινό τους Στο 65% έχει περιοριστεί η εγχώρια παραγωγή επίπλων κουζίνας από 87% που ήταν το 2000. 30% είναι πλέον το μερίδιο των εισαγόμενων επίπλων στο σύνολο της κατανάλωσης. SETO στών βιοτεχνών και βιομηχανικών επίπλων κουζίνας τα προϊόντα των οποίων αντιστοιχούν περίπου στο 60% της εγχώριας κατανάλωσης. Το ποσοστό αυτό συρρικνώνεται χρόνο με το χρόνο και περισσότερο. Το 2000 ήταν 87% έπεσε το 2006 στο 66% για να μειωθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Οι φθηνότερες τιμές των εισαγόμενων προϊόντων, κυρίως των ιταλικών, συρρικνώνουν την αγορά. Με τα εισαγόμενα να έχουν πλέον πάνω από το 30% του συνόλου της αγοράς όταν το 2000 ήταν μόλις 13%. Αν και δεν υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία για το μεγάλο αριθμό των μικρομεσαίων βιοτεχνικών μονάδων αλλά και των μεμονωμένων ξυλουργών που κατασκευάζουν έπιπλα κουζίνας, συνδικαλιστικές πηγές των μικρομεσαίων επιχειρήσεων εκτιμούν ότι τα περιθώρια βιωσιμότητας των πλέον αδύναμων από τις επιχειρήσεις αυτές έχουν μειωθεί πολύ. ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Οι μεγάλοι παίκτες του χώρου από το 2006 έδειξαν μια πιο επιθετική εικόνα στην αγορά, αναπτύσσοντας το δίκτυο τους με νέα καταστήματα. Αυτή η πρακτική βοήθησε τους περισσότερους να μπορέσουν να ανταπεξέρθουν πιο άνετα τη δύσκολή αυτή περίοδο. Ενδεικτικά στις μεγάλες βιομηχανίες ανήκουν η εισηγμένη βιομηχανική μονάδα Δρομέας, η Avelon, η Neoset, η Eliton, η Seto, η HOF και το Κέντρο Εξαρτημάτων Κουζίνας. Την είσοδό της στον κλάδο της λιανικής πώλησης έτοιμου επίπλου κουζίνας επιχείρησε η Δρομέας, πριν μερικά χρόνια και σήμερα διαθέτει 2 ιδιόκτητα καταστήματα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και 4 σε Πάτρα, Αγρίνιο, Σέρρες και Σύρο με τη μορφή δικαιόχρησης (franchise). Η παραπάνω κίνηση αποτελεί ουσιαστικά μετεξέλιξη της επιτυχημένης συνεργασίας με την αυστριακή Egger για την εμπορία ειδών κουζίνας. Η Neoset-Kουζίνα από την πλευρά της έχει σήμερα στη χώρα μας 21 καταστήματα από τα οποία τα είκοσι που λειτουργούν με τη μέθοδο της δικαιόχρησης. Επιπρόσθετα η εταιρεία διαθέτει 2 καταστήματα στην Κύπρο (Λεμεσό και Λευκωσία) και 2 στη Βουλγαρία (Βάρνα και Σόφια). Η συγκεκριμένη αλυσίδα ξεκίνησε τις εργασίες της το 1999 και μέσα σε μια δεκαετία η ανάπτυξή της ήταν εντυπωσιακή. H εταιρεία Avelon το 2007 κυκλοφόρησε μια νένα σειρά κουζίνας Best of Nature που φέρουν την υπογραφή του διεθνούς φήμης Ιταλού σχεδιαστή Lino Codato, σε αποκλειστική συνεργασία με την εταιρεία η οποία έτυχε μεγάλης αποδοχής από το αγοραστικό κοινό. Σήμερα η Avelon διαθέτει ένα δίκτυο 11 καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα τα οποία είναι franchise και 4 ιδιόκτητα καταστήματα στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Η Eliton είναι μια από τις πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες μάρκες με πολύ καλά οργανωμένο δίκτυο πωλήσεων το οποίο περιλαμβάνει 3 μεγάλους εκθεσιακούς χώρους στην Αθήνα και 12 καταστήματα franchise σε διαφορετικές περιοχές στην Ελλάδα, καθώς και 2 στο εξωτερικό συγκριμένα σε Λονδίνο και Κουβέιτ. Τα τελευταία χρόνια η εταιρεία προχώρησε σε αντικατάσταση όλων των μηχανημάτων της με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητάς της και την αναβάθμιση της ποιότητας των προϊόντων της. Τέτοιες δυναμικές κινήσεις μπο- 5 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

ρούν να θεωρηθούν αντίδοτο σε περιόδους κρίσεις, καθώς τα αποτελέσματά τους έχουν πολλά μακροχρόνια οφέλη. Οι δημιουργίες της εταιρείας Seto έχουν εδραιωθεί στην ελληνική αγορά μέσω ενός δικτύου επιλεγμένων αντιπρόσωπων και συνεργαζομένων καταστημάτων 20 σε αριθμό σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η εταιρεία HOF με έδρα της το Ηράκλειο της Κρήτης έχει 24 καταστήματα σε Ελλάδα και 1 στην Κύπρο. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός της εταιρείας είναι σύγχρονος και συνεχώς ανανεώνεται ώστε να επιτυγχάνεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε ακρίβεια και ποιότητα. Το 2006 η εταιρεία ΚΕΚ (Κέντρο Εξαρτημάτων Κουζίνας) ξεκίνησε μια μεγάλη επένδυση η οποία ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 2008. Πρόκειται για μια νέα μονάδα παραγωγής εξαρτημάτων και κουτιών κουζίνας εξοπλισμένη με υπερσύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό που προσφέρει δυνατότητα παραγωγής στοιχείων για πάνω από 150 ολοκληρωμένα σύνολα κουζινών δίνοντας της τη δυνατότητα να παράξει 2.500 κουτιά σε μια μόλις βάρδια!!! Η ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ Σύμφωνα με έρευνα του 2008 για την αγορά των επίπλων κουζίνας στη χώρα μας που διεξήγαγε η AG Communications, εκδότρια εταιρεία του περιοδικού Επιπλέον, οι εγχώριοι κατασκευαστές παρότι διαθέτουν πολυετή εμπειρία και αποδεδειγμένα καλή ποιότητα κατασκευής, χάνουν έδαφος επ ωφελεία των εισαγόμενων προϊόντων, διότι σύμφωνα με τους καταναλωτές υστερούν σε design, λειτουργική σχεδίαση και marketing. Επιπλέον οι μεταπωλητές και οι καταναλωτές θεωρούν τους Έλληνες κατασκευαστές λιγότερο αξιόπιστους στους χρόνους παράδοσης. Είναι προφανές πως όλοι οι κατασκευαστές οφείλουν να επενδύσουν στον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων τους. Αυτή μπορεί να είναι - ίσως- και η μόνη λύση που μπορεί να δοθεί ώστε να περιοριστούν οι εισαγωγές, όταν όλοι οι καταναλωτές πειστούν πως τα ελληνικά προϊόντα είναι εφάμιλλα όχι μόνο σε ποιότητα αλλά και σε τιμή με αυτά του εξωτερικού. Οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις σε γενικές γραμμές πέρα από την ανάπτυξη του δικτύου τους τα τελευταία χρόνια προσπαθούν να εμπλουτίσουν όσο γίνεται περισσότερο την προϊοντική τους γκάμα δίνοντας μεγάλη βάση στις νέες τάσεις στο έπιπλο κουζίνας που ισχύουν στην Ευρώπη. Νέα προϊόντα, νέα υλικά και νέες τεχνολογίας ενσωματώνονται στην ελληνική παραγωγή που δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει τις επώνυμες κουζίνες που προέρχονται από την υπόλοιπη Ευρώπη. Μια επιπλέον πάγια πρακτική είναι η καλή σχέση ποιότηταςτιμής που ίσως να θεωρείται και το πρώτο πράγμα που προσέχει ο Έλληνας καταναλωτής μαζί με την after sale εξυπηρέτηση του πελάτη. Ένα από τα πρόσθετα όπλα που επιστρατεύουν αφορά στην παροχή πολυετούς εγγύησης που συνοδεύει τα προϊόντα. Τα 2 αυτά στοιχεία είναι και οι τελικές λεπτομέρειες που ξεκαθαρίζουν τους νικητές από τους ηττημένους. Σε αυτήν κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούν και οι μικρότερες επιχειρήσεις, στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους βέβαια. Συμπερασματικά, όσον αφορά γενικά τον κλάδο του επίπλου κουζίνας γίνεται εμφανές πως πρέπει να γίνουν αλλαγές στο εγγύς μέλλον. Με δεδομένη την αναπτυξιακή πορεία που παρατηρείται στο χώρο -παρά την αρνητική οικονομική συγκυρία- φαίνεται πως περιθώρια ανάπτυξης υπάρχουν αρκεί να γίνουν τα σωστά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Πηγές: Κλαδική έρευνα για την αγορά των επίπλων κουζίνας στην Ελλάδα AG Communications, 2008. Δημοσιεύσεις στον ημερήσιο τύπο 2006-2009. κεκ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ