ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Α ΑΝΑΤΟΜΙΑ 01/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 1.Μύτη Ρινική κοιλότητα: χωρίζεται µε το ρινικό διάφραγµα σε δύο ρινικές θαλάµες Ρινικές κόγχες: τρεις σε κάθε ρινική θαλάµη 02/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 1.Μύτη Ρινικός βλεννογόνος Αναπνευστικού τύπου εκτός από την κορυφή, όπου είναι οσφρητικού τύπου Χρησιµότητα: Θέρµανση, Ύγρανση και Καθαρισµό του αέρα 03/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 2. Φάρυγγας Μυϊκός σωλήνας 15cm από τη βάση του κρανίου µέχρι τον οισοφάγο και το λάρυγγα 04/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 2. Φάρυγγας Χωρίζεται: 1. Ρινοφάρυγγα ή Επιφάρυγγα Πίσω από τη µύτη Πάνω από τη µαλθακή υπερώα 2. Στοµατοφάρυγγα ή Μεσοφάρυγγας Πίσω από το στόµα Στο επίπεδο της µαλθακής υπερώας, µέχρι την επιγλωττίδα 3. Λαρυγγοφάρυγγα ή Υποφάρυγγας Πίσω από το λάρυγγα 05/64
Ευσταχιανές σάλπιγγες Συνδέουν τον ρινοφάρυγγα µε το µέσο αυτί 06/64
Ανατοµία _Φυσιολογία Ανώτερο Σύστηµα Φαρυγγική Αµυγδαλή Φαρυγγικό Στόµιο Ευσταχιανής Σάλπιγγας Ρινικές Κόγχες Άνω Ρινικός Πόρος Μέσος Ρινικός Πόρος Κάτω Ρινικός Πόρος Παρίσθµια Αµυγδαλή Ρινοφάρυγγας Γλωσσική Αµυγδαλή Στοµατοφάρυγγας Λαρυγγοφάρυγγας 07/64
Φαρυγγική αµυγδαλή Άρθροιση λεµφικού ιστού, που εντοπίζεται στο ρινοφάρυγγα 08/64
σύστηµα Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 3. Λάρυγγας Σωλήνας που συνδέει το φάρυγγα µε τη τραχεία Αποτελείται από εννέα τεµάχια χόνδρου Ο µεγαλύτερος χόνδρος λέγεται θυρεοειδής χόνδρος και είναι ψηλαφητός Μήλο του Αδάµ 09/64
Υοειδές Οστό Θυρεοειδής Χόνδρος Κρικοθυρεοειδής Σύνδεσµος Κρικοειδής Χόνδρος ΛΑΡΥΓΓΑΣ Πρόσθια άποψη 10/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 3.Λάρυγγας Επιγλωττίδα: Ένα από του 9 χόνδρους του λάρυγγα Φράσσει την είσοδο του λάρυγγα κατά την κατάποση, παρεµποδίζοντας την είσοδο τροφής στους πνεύµονες 11/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 3. Λάρυγγας Φωνητικές χορδές: Πτυχές βλεννογόνου που προβάλλουν στο λάρυγγα ύο γνήσιες Φόνηση ύο νόθες δεν χρησιµοποιούνται Γλωττίδα: Ο χώρος ανάµεσα στις Γνήσιες φωνητικές χορδές 12/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 4. Τραχεία Σωλήνας από 16-20 ηµικρίκια (χόνδροι σε σχήµα C) και λείες µυϊκές ίνες Αρχίζει από το λάρυγγα και καταλήγει στην τρόπιδα οπότε και διχάζεται στου δύο κύριους βρόγχους (δεξιό και αριστερό) 13/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 5. Βρόγχοι Η τραχεία χωρίζεται στους δύο κύριους βρόγχους ( Ε και ΑΡ) οι οποίοι εισέρχονται στον αντίστοιχο πνεύµονα (Πύλη του πνεύµονα) 14/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 5. Βρόγχοι Οι κύριοι βρόγχοι αποτελούνται επίσης από κρικοειδείς χόνδρους και λείες µυϊκές ίνες οι οποίες νευρώνονται από το ΑΝΣ 15/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 5. Βρόγχοι Ο εξιός είναι ευρύτερος και αποτελεί σχεδόν συνέχεια της τραχείας Ο Αριστερός είναι στενότερος, µακρύτερος και µε πιο οριζόντια πορεία Τα ξένα σώµατα, εφόσον περάσουν την τραχεία, ενσηνώνονται συνήθως στον δεξιό βρόγχο 16/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 5. Βρόγχοι Οι δύο κύριοι βρόγχοι, διακλαδίζονται συνεχώς Οι τελικές τους διακλαδώσεις λέγονται βρογχιόλια Τα βροχγιόλια διακλαδίζονται και σχηµατίζουν τους αναπνευστικούς σάκκους οι οποίοι περιέχουν τις κυψελίδες, όπου διενεργείται η ανταλλαγή των αερίων 17/64
18/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 6. Πνεύµονες Το κυρίως όργανο του αναπνευστικού συστήµατος Αεροπληθές και ελαστικό όργανο, µε σύσταση δίκην σφουγγαριού 19/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 6. Πνεύµονες εξιός πνεύµονας Τρείς λοβούς Άνω, Μέσο και Κάτω 10 λόβια Αριστερός πνεύµονας ύο λοβού Άνω και Κάτω 9 λόβια 20/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 6. Πνεύµονες Όρια πνεύµονα Κορυφή: 1 η πλευρά Βάση: ιάφραγµα 21/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 6. Πνεύµονες Κυψελίδες Οι τελικές διακλαδώσεις του βρογχικού δένδρου Έρχονται σε στενή επαφή µε τριχοειδή αιµοφόρα αγγεία, µαζί µε τα οποία διατελούν την ανταλλαγή των αερίων Επιθήλιο: Μονόστιβο πλακώδες Επιφανειοδραστικός παράγοντας: Παράγεται από κύτταρα των κυψελίδων και συγκρατεί ανοικτές τις κυψελίδες Έλλειψη του, πχ πρόωρα Σύνδροµο Αναπνευστικής υσχέρειας Νεογνών 22/64
Λάρυγγας Τραχεία Βρόγχοι Βρογχιόλια Τελικό Βρογχιόλιο Κυψελίδες 23/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 6. Πνεύµονες Συνολική ή Μέγιστη χωρητικότητα: 6.500 ml Αναπνεόµενος όγκος (ο αέρας που ανανεώνεται µετά από κάθε φυσιολογική αναπνοή): 500 ml Υπολοιπόµενος όγκος ( ο αέρας που παραµένει στους πνεύµονες µετά από βαθιά εκπνοή): 1200 ml 24/64
Υπεζωκότας: Λεπτότατος, διαφανής, διπέταλος. ορογόνος υµένας που επενδύει τους πνεύµονες και το έσω τοίχωµα της θωρακικής κοιλότητας Πέταλα υπεζωκότα: α. Περισπλάχνιο ή Σπλαχνικό πέταλο: Περιβάλλει τον πνεύµονα β. Τοιχωµατικό ή Περίτονο πέταλο: Επενδύει και ακουµπάει το θωρακικό τοίχωµα 25/64
26/64
Υπεζωκοτική κοιλότητα: Ο χώρος ανάµεσα στα δύο πέταλα του υπεζωκότα. Περιέχει µικρή ποσότητα υγρού (10-30ml), το υπεζωκοτικό υγρό, το οποίο παράγεται από τον υπεζωκότα και που διευκολύει τις αναπνευστικές κινήσεις. Επίσης, διαθέτει αρνητική πίεση, χάρη στην οποία συγκρατούνται οι πνεύµονες συνεχώς σε έκπτυξη 27/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 6. Πνεύµονες Πνευµοθώρακας Η είσοδος αέρα εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητας ---Σύµπτωση πνεύµονα (Ατελεκτασία) --- υσχέρεια αναπνοής 28/64
29/64
30/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος 6. Πνεύµονες Πνευµοθώρακας Αντιµετώπιση Παροχέτευση αέρα(2 ο µεσοπλεύριο, µεσοκλειδική γραµµή) 31/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος ιαταραχές του αναπνευστικού συστήµατος Κοινό κρυολογήµα Ρινίτιδα, Φαρυγγίτιδα + Παραρινοκολπίτιδα (Ιγµορίτιδα) + Μέση ωτίτιδα (µέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας) + Μαστοειδίτιδα Αµυγδαλίτιδα Λαρυγγίτιδα βράγχος φωνής (βραχνάδα) - Φλεγµονή - Κάπνισµα - Πολύποδες φωνητικών χορδών - Καρκίνος φωνητικών χορδών 32/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος ιαταραχές του αναπνευστικού συστήµατος Πνευµοθώρακας Αιµοθώρακας Αιµοπνευµοθώρακας Πλευρίτιδα η φλεγµονή του υπεζωκότα η οποία προκαλεί έντονο πόνο κατά τις αναπνευστικές κινήσεις Υδροθώρακας η συλλογή υγρού εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητας Εµπύηµα η συλλογή πύου εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητας Παχυπλευρίτιδα ο σχηµατισµός συµφύσεων µεταξύ των δύο πετάλων ττου υπεζωκότα, ο οποίος παρεµποδίζει την ελεύθερη κίνηση των πνευµόνων κατά την αναπνοή 33/64
Μέρη του αναπνευστικού συστήµατος ιαταραχές του αναπνευστικού συστήµατος Πνευµονία Φυµατίωση βάκιλλος του Κώχ Πνευµονοκονιώσεις συχνή σε εργάτες ορυχίων και εργοστασίων πχ Αµιάντωση Καρκίνος η πιο συχνή αιτία είναι το κάπνισµα 34/64
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Β ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ 35/64
Η λειτουργία της αναπνοής περιλαµβάνει: 1. Αερισµό των πνευµόνων: Η διακίνηση αέρα µεταξύ ατµόσφαιρας και κυψελίδων 2. ιάχυση Ο2 και CO2 µεταξύ κυψελίδων και αίµατος 3.Μεταφορά Ο2 και CO2 από και προς τα κύτταρα, µε τα υγρά του σώµατος 4. Ρύθµιση του αερισµού Η µηχανική του αερισµού των πνευµόνων Οι µύες που προκαλούν έκπτυξη και σύµπτυξη των πνευµόνων 1. ιάφραγµα Κάθοδος και άνοδος του διαφράγµατος 2. Κοιλιακοί µύες Με τη συστολή τους ωθούν το περιεχόµενο της κοιλιάς προς τα πάνω ανύψωση διαφράγµατος 3. Έξω µεσοπλεύριοι µύες Ανύψωση θωρακικού κλωβού µε έλξη των ανώτερων πλευρών και του στέρνου προς τα πάνω 4.Ορθοί κοιλιακοί µύες Καθέλκουν το θωρακικό κλωβό έλκοντας τις κατώτερες πλευρές και το στέρνο προς τα κάτω 36/64
Ενδοθωρακική πίεση: Η πίεση που επικρατεί στο χώρο µεταξύ των δύο πετάλων του υπεζωκότα Ενδοκυψελιδική (ή ενδοπνευµονική πίεση): Η πίεση του αέρα µέσα στις κυψελίδες των πνευµόνων Ενδοτικότητα των πνευµόνων: Ο βαθµός έκπτυξης των πνευµόνων ανάλογα µε την αύξηση της διαπνευµονικής πίεσης Επιφανειακή τάση των πνευµόνων: Η συσταλτική δύναµη που ασκείται στους πνεύµονες, δηµιουργώντας την τάση για σύµπτωση των κυψελίδων Επιφανειοδραστικός παράγοντας: Ουσία που παράγεται από τα κυψελιδικά επιθηλιακά κύτταρα τύπου ΙΙ, απλώνεται στην επιφάνεια των κυψελίδων και µειώνουν δραστικά την επιφανειακή τάση των κυψελίδων διατήρηση της έκπτυξης των πνευµόνων 37/64
Όγκοι και χωρητικότητες των πνευµόνων Καταγραφή µεταβολών των πνευµονικών όγκων Σπιροµετρία Σπιροµετρία: Είναι η µέθοδος καταγραφής του όγκου αέρα που εισέρχεται και εξέρχεται από τους Πνεύµονες Όγκοι των πνευµόνων 1. Αναπνεόµενος αέρας: Ο όγκος εισπνεόµενου και εκπνεόµενου αέρα µε κάθε φυσιολογική αναπνευστική κίνηση 500ml 2. Εισπνεόµενος εφεδρικός αέρας: Ο επιπλέον όγκος αέρα που µπορεί να εισπνέεται πέρα από τον αναπνεόµενο αέρα 3000ml 3. Εκπνεόµενος εφεδρικός αέρας: Ο επιπλέον όγκος αέρα που µπορεί να εκπνέεται µε τη µέγιστη βίαιη εκπνευστική κίνηση, µετά από το τέλος της ήρεµης εκπνοής 1100ml 4. Υπολειπόµενος αέρας: Ο όγκος αέρα που παραµένει στους πνεύµονες µετά το τέλος της µέγιστης δυνατής εκπνοής 1200ml 38/64
Οι χωρητικότητες των πνευµόνων 1. Εισπνευστική χωρητικότητα Αναπνεόµενος όγκος + Εισπευστικός εφεδρικός όγκος 3500ml 2. Λειτουργική υπολειπόµενη χωρητικότητα Εκπνευστικός εφεδρικός όγκος + Υπολειπόµενος αέρας 2300ml 3. Ζωτική χωρητικότητα Εισπνευστικός εφεδρικός όγκος + Αναπνεόµενος αέρας + Εκπνευστικός εφεδρικός όγκος 4600ml 4.Ολική χωρητικότητα πνευµόνων Ζωτική χωρητικότητα + Υπολειπόµενος όγκος 5800ml 39/64
Μέγεθος αναπνοής = Αναπνεόµενος αέρας Χ Συχνότητα αναπνευστικών κινήσεων 500ml X 12/min = 6 λίτρα/λεπτό Αερισµός Κυψελίδων Ο όγκος αέρα που φθάνει στις κυψελίδες ανά λεπτό Νεκρός χώρος = Οι αναπνευστικές οδοί που δεν συµµετέχουν στην ανταλλαγή των αερίων (µύτη, φάρυγγας και τραχεία) = 150ml Όγκος αέρα που φθάνει στις κυψελίδες = 500-150= 350ml Αερισµός κυψελίδων = 350 Χ 12/min = 4200 ml/λεπτό Λειτουργίες αεροφόρων οδών Συµπαθητικό σύστηµα Βρογχοδιαστολή Παρασυµπαθητικό σύστηµα Βρογχόσπασµος Ισταµίνη Βρογχόσπασµος Βλέννα: 1. Επικαλύπτει όλες τις αναπνευστικές οδούς από τη µύτη ως τα τελικά βρογχιόλια. 2. ιατηρεί έφυγρη την επιφάνεια τους και τη φιλτράρει από ξένα σωµατίδια. 3. Αποµακρύνεται µε τη δράση των κροσσών (κροσσωτό επιθήλιο) 40/64
Αντανακλαστικό του βήχα Εκλύεται µε την παρουσία κάθε ξένης ουσίας εντός των βρόγχων και της τραχείας και στόχο έχει την εκδίωξη της µαζί µε τον αέρα που αποβάλλεται βίαια Αναπνευστικές λειτουργίες της µύτης 1. Θέρµανση εισπνεόµενου αέρα 2. Ύγρανση εισπνεόµενου αέρα 3. Φιλτράρισµα (καθαρισµός) εισπνεόµενου αέρα Φώνηση ιενεργείται µε τη δόνηση των φωνητικών χορδών του λάρυγγα Άρθρωση Χείλη, Γλώσσα και Υπερώα Συνήχηση Ως ηχεία λειτουργούν οι κοιλότητες του στόµατος, της µύτης, των παραρρίνιων κόλπων, του φάρυγγα ακόµα και η κοιλότητα του θώρακα 41/64
Πιέσεις στο σύστηµα των πνευµόνων εξιά κοιλία Συστολική πίεση: 25mmHg ιαστολική πίεση: 0-1mmHg Πνευµονική αρτηρία Συστολική πίεση: 25mmHg ιαστολική πίεση: 8mmHg Μέση πίεση τριχοειδών: 7mmHg Πνευµονικές φλέβες - Αριστερός κόλπος: 1-5mmHg (µέση τιµή: 2mmHg) Ανεπάρκεια αριστερής κοιλίας Αύξηση της πίεσης στον αριστερό κόλπο Αύξηση πίεση τριχοειδών των πνευµόνων όταν η πίεση των τριχοειδών ξεπεράσει τα 25-30mmHg Πνευµονικό Οίδηµα 42/64
Πνευµονικό οίδηµα Συνήθη αίτια: 1. Αύξηση πίεσης στα τριχοειδή των πνευµόνων λόγω: α. Ανεπάρκειας αριστερής κοιλίας ή β. Βαλβιδοπάθειας µιτροειδούς 2. Βλάβη του τοιχώµατος των τριχοειδών των πνευµόνων λόγω: α. Λοιµώξεων (πνευµονία) β. Εισπνοής ερεθιστικών ουσιών όπως χλώριο ή διοξείδιο του θείου Σε περιπτώσεις οξείας ανεπάρκειας της αριστερής κοιλίας, η πίεση στα τριχοειδή των πνευµόνων ανέρχεται στα 50mmHg και ο θάνατος επέρχεται σε λιγότερο από 30 λεπτά 43/64
Μετά τον αερισµό των πνευµόνων (είσοδος αέρα στους πνεύµονες) ακολουθεί: α. η διάχυση Ο2 από τις κυψελίδες προς το αίµα των τριχοειδών και β. η διάχυση CO2 από το αίµα προς τις κυψελίδες Η µερική πίεση του ατµοσφαιρικού αέρα στο επίπεδο της θάλασσας είναι 760mmHg: α. 79% Άζωτο 600mmHg β. 21% Οξυγόνο 160mmHg Όταν η συγκέντρωση ή η πίεση αερίου είναι µεγαλύτερη σε µια περιοχή, θα υπάρξει διάχυση από την περιοχή υψηλής πίεσης προς την περιοχή χαµηλής πίεσης Η ταχύτητα διάχυσης του CO2 είναι 20 φορές µεγαλύτερη από αυτή του Ο2, διότι το CO2 έχει µεγαλύτερη διαλυτότητα στα υγρά των ιστών 44/64
Η λειτουργική υπολειπόµενη χωρητικότητα είναι 2300ml και µε κάθε εισπνοή, µόνο 350ml νέου αέρα εισέρχονται στις κυψελίδες Με κάθε αναπνοή αντικαθίσταται περίπου το 1/7 του παλαιού κυψελιδικού αέρα φυσιολογικά, για την αντικατάσταση της µισής ποσότητας του παλαιού κυψελιδικού αέρα απαιτούνται 17 δευτερόλεπτα 45/64
Αναπνευστική µεµβράνη: η µεµβράνη των κυψελίδων και των τριχοειδών αγγείων, µέσα από την οποία γίνεται η διάχυση των αερίων Οι παράγοντες που καθορίζουν την ταχύτητα διάχυσης µέσα από την αναπνευστική µεµβράνη είναι: α. το πάχος της µεµβράνης αύξηση του πάχους πχ πνευµονικό οίδηµα ή πνευµονική ίνωση µείωση του βαθµού της ανταλλαγής των αερίων β. η έκταση της επιφάνειας της µεµβράνης µείωση της έκτασης πχ η αφαίρεση µέρους του πνεύµονα πνεύµονα ή σε εµφύσηµα µείωση της συνολικής έκτασης µείωση του βαθµού ανταλλαγής των αερίων γ. ο συντελεστής διάχυσης δ. η διαφορά της πίεσης ανάµεσα στις δύο όψεις της µεµβράνης 46/64
Πρόσληψη Ο2 από τα πνευµονικά τριχοειδή ΡΟ2 στο φλεβικό αίµα: 40mmHg ΡΟ2 στην κυψελίδα: 104mmHg ιαφορά πίεσης 64mmHg διάχυση Ο2 από τις κυψελίδες στα τριχοειδή ιάχυση Ο2 από τα περιφερικά τριχοειδή στο µεσοκυττάριο χώρο ΡΟ2 στο αρτηριακό αίµα που φθάνει στους ιστούς: 95mmHg ΡΟ2 στο µεσοκυττάριο υγρό: 40mmHg ιαφορά πίεσης διάχυση Ο2 από τα τριχοειδή στο µεσοκυττάριο υγρό ΡΟ2 ενδοκυττάρια: 23mmHg (5-40mmHg) 47/64
ιάχυση CO2 από τα κύτταρα στα τριχοειδή των ιστών και από τα τριχοειδή των πνευµόνων στις κυψελίδεςpco2 ενδοκυττάρια: 46mmHg PCO2 µεσοκυττάρια: 45mmHg ιαφορά πίεσης κυττάρων-µεσοκυττάριου υγρού µόνον 1mmHg PCO2 αρτηριακού αίµατος: 40mmHg PCO2 φλεβικού αίµατος: 45mmHg ιαφορά πίεσης αρτηριακού αίµατος και µεσοκυττάριου υγρού 5mmHg PCO2 κυψελιδικού αέρα: 40mmHg ιαφορά πίεση φλεβικού αίµατος και κυψελιδικού αέρα 5mmHg 48/64
Η λειτουργία της αιµοσφαιρίνη 97% του οξυγόνου µεταφέρεται χαλαρά συνδεδεµένο µε την αιµοσφαιρίνη. Το υπόλοιπο 3% βρίσκεται διαλυµένο στο πλάσµα Κορεσµός αιµοσφαιρίνης: το ποσοστό αιµοσφαιρίνης που είναι συνδεδεµένο µε Ο2. Φυσιολογικά, µε PO2 αρτηριακού αίµατος 95mmHg, ο κορεσµός του αρτηριακού αίµατος είναι 97% Ο κορεσµός του φλεβικού αίµατος όπου η ΡΟ2 είναι 40mmHg, είναι 75% 49/64
ηλητηρίαση από Ο2: προκύπτει όταν αυξηθεί η ποσότητα του Ο2 που µεταφέρεται διαλυµένο στο αίµα. Αυτό συµβαίνει όταν ένα άτοµο αναπνέει οξυγόνο σε πολύ υψηλή κυψελιδική ΡΟ2. περίσσεια Ο2 στους ιστούς σπασµούς και θάνατο Σύνδεση αιµοσφαιρίνη µε CO ηλητηρίαση από CO Το µονοξείδιο του άνθρακα (CO) συνδέεται µε την αιµοσφαιρίνη στο ίδιο σηµείο όπου συνδέεται το Ο2, και µάλιστα µε 250 φορές µεγαλύτερη συνεντικότητα από αυτό ηλητηρίαση µε CO θάνατος Αντιµετώπιση: χορήγηση καθαρού οξυγόνου υπό υψηλή κυψελιδική πίεση µε σκοπό να εκτοπίσει το CO 50/64
Μεταφορά CO2 στο αίµα --- 7% του συνολικού φλεβικού CO2 µεταφέρεται ως φυσικώς διαλυµένο στο αίµα ---Το 70% του CO2 µεταφέρεται υπό µορφή διττανθρακικών ιόντων (HCO3-) ---Το υπόλοιπο µεταφέρεται συνδεδεµένο µε αιµοσφαιρίνη (CO2Hb καρβαµινο-αιµοσφαιρίνη) και µε πρωτεΐνες του πλάσµατος Το διαλυµένο CO2 αντιδρά µε νερό και σχηµατίζει ανθρακικό οξύ (οξεοβασική ισορροπία). Η αντίδραση αυτή καταλύεται από το ένζυµο καρβονική ανυδράση που βρίσκεται στα ερυθρά αιµοσφαίρια. Το ανθρακικό οξύ ελαττώνει το ph του αίµατος (από 7,41 στο αρτηριακό αίµα σε 7,37 στο φλεβικό αίµα) Το H2CO3, διίσταται αµέσως σε Η+ και ΗCO3-. Τα ιόντα υδρογόνου διαχέονται στα ερυθρά αιµοσφαίρια ενώ τα διττανθρακικά ιόντα διαχέονται στο πλάσµα 51/64
πηλίκο (R)Είναι η σχέση µεταξύ αποβαλλόµενου CO2 και προσλαµβανόµενου Ο2 R= Ρυθµός αποβολής CO2 / Ρυθµός πρόσληψης Ο2 Φυσιολογικά, το ποσό του CO2 που αποβάλλεται από τους πνεύµονες αντιστοιχεί στο 80% του ποσού Ο2 που προσλαµβλανεται (αναπνευστικό πηλίκο) 52/64
κέντρο --- Εντοπίζεται στον προµήκη µυελό και στη γέφυρα --- Η δραστηριότητα του επηρεάζεται κυρίως από τις µεταβολές του CO2 (PCO2) Επηρεάζεται, αλλά πολύ λιγότερο και από τη συγκέντρωση H+ (ph) Η συγκέντρωση του Ο2 (PO2) επηρεάζει το αναπνευστικό κέντρο µέσω περιφερικών χηµειοϋποδοχέων που εντοπίζονται κυρίως στα καρωτιδικά και στα αορτικά σωµάτια Αναισθησία Με τη χορήγηση αναισθητικών ή ναρκωτικών ουσιών, δυνατόν να προκληθεί καταστολή ή και αναστολή της αναπνοής (νατριούχος πεντοβαρβιτάλη, µορφίνη) 53/64
Περιοδική αναπνοή Το άτοµο αναπνέει βαθιά για ένα χρονικό διάστηµα και µετά αναπνέει επιπόλαια, για ένα χρονικό διάστηµα. Οι κύκλοι αυτοί είναι επαναλαµβανόµενοι Ο συνηθέστερο τύπος περιοδικής αναπνοής είναι η αναπνοή Cheyne-Stokes Παρατηρείται σε ασθενείς µε εγκεφαλική βλάβη, η οποία καταστέλλει πλήρως για λίγα δευτερόλεπτα το αναπνευστικό κέντρο συχνά αποτελεί προθανάτια κατάσταση 54/64
Χρόνια πνευµονικό εµφύσηµα Οφείλεται: 1. Χρόνια λοίµωξη λόγω καπνίσµατος (ή εισπνοής άλλων ουσιών) 2. Χρόνια απόφραξη των µικρών αεραγωγών λόγω της λοίµωξης, της περίσσειας της βλέννης και του φλεγµονώδους οιδήµατος του επιθηλίου των βρόγχων 3.Παγίδευση αέρα στις κυψελίδες και διάταση τους, λόγω δυσκολίας στην εκπνοή (απόφραξη αεραγωγών) Καταστροφή 50-80% του τοιχώµατος των κυψελίδων ύσπνοια Πνευµονία Φλεγµονώδης νόσος του πνεύµονα όπου όλες ή µερικές κυψελίδες γεµίζουν µε υγρό και κυτταρικά στοιχεία του αίµατος Συνηθέστερος τύπος η Μικροβιακή Πνευµονία Συνηθέστερο αίτιο: ο πνευµονιόκοκκος Μείωση ικανότητας διάχυσης των αερίων Υποξυγοναιµία και Υπερκαπνία Μείωση κορεσµού αιµοσφαιρίνης 55/64
Ατελεκτασία Είναι η σύµπτωση των κυψελίδων Συνήθως οφείλεται: 1. Απόφραξη των αεροφόρων οδών α. Μικρών βρόγχων από βλέννα β. Μεγάλων βρόγχων από µεγάλη µάζα βλέννας ή συµπαγές στοιχείο (καρκίνος) 2. Ένδεια επιφανειοδραστικού παράγοντα - Σύνδροµο αναπνευστικής δυσχέρειας (πρόωρα νεογνά) 56/64
Άσθµα Χαρακτηρίζεται από σπαστική σύσπαση των λείων µυϊκών ινών των βρογχιολίων δύσπνοια Συνηθέστερη αιτία: Υπερευαισθησία σε ξένες ουσίες στον αέρα (γύρης, ερεθιστικές ουσίες κτλ) Παθολογικά αυξηµένη ποσότητα αντισωµάτων IgE Έκκριση Ισταµίνης Οίδηµα τοιχώµατος µικρών βραγχιολίων και έκκριση παχύρευστης βλέννας Σπασµός λέιων µυϊκών ινών Βρογχόσπασµος υσκολία αναπνοής, κυρίως στην εκπνοή εκπνευστικός συριγµός Φυµατίωση Οφείλεται σε λοίµωξη από το βάκιλο της φυµατίωσης (βάκιλος του Κωχ) 57/64
Ρινική Κοιλότητα Στοµατική Κοιλότητα Φάρυγγας Λάρυγγας Τραχεία Βρόγχοι Πνεύµονες Καρδιά Πλευρές 58/64
σύστηµα Αναπνοή Είσοδος Ο2 από τον αέρα στα ερυθρά αιµοσφαίρια και η αποβολή CO2 αντίθετα Φάσεις Εισπνοή: είσοδος αέρα στους πνεύµονες, διερχόµενος διαδοχικά από: Ρινικές κοιλότητες Φάρυγγα Λάρυγγα Τραχεία εξιό και Αριστερό Βρόγχο Βρογχιόλια -> Πνευµονικές Κυψελίδες Εκπνοή: Αποβολή αέρα Η ανταλλαγή των αερίων γίνεται στις Πνευµονικές κυψελίδες 59/64
Αναπνοή Φάσεις Εισπνοή Ενεργητική διαδικασία Σύσπαση: (α) ιαφράγµατος (νεύρωση από το φρενικό νεύρο) Επιπέδωση διαφράγµατος και (β) Μεσοπλεύριων µυών (νεύρωση από τα µεσοπλεύρια νεύρα) Ανύψωση στέρνου κ πλευρών ---Αύξηση ενδοθωρακικού όγκου ---Μείωση ενδοθωρακικής πίεσης ---Είσοδος αέρα 60/64
Αναπνοή Φάσεις Εκπνοή Παθητική διαδικασία Χαλάρωση διαφράγµατος και θωρακικών µυών 61/64
Αναπνοή Τύποι αναπνοής 1. Κοιλιακή αναπνοή Κινείται περισσότερο η κοιλιά Άνδρες 2.Θωρακική Πλευρική αναπνοή Κινείται περισσότερο ο θώρακας Γυναίκες 3. Ενδιάµεση Παιδιά 62/64
Αναπνοή Κέντρο αναπνοής Προµήκης µυελός ιεγείρεται µε την άυξηση των επιπέδων του CO2 στο αίµα οπότε και αυξάνει το ρυθµός της αναπνοής για ταχύτερη αποβολή του CO2 ιεγείρεται επίσης από άλλα κέντρα του εγκεφάλου, γι αυτό και ο ρυθµός µπορεί να αυξηθεί σε καταστάσεις όπως: 1. Γέλιο 2. Κλάµα 3. Πανικό 63/64
Κυτταρική αναπνοή Είσοδος Ο2 από τα ερυθρά αιµοσφαίρια στους ιστούς και η αποβολή CO2 αντίθετα Εσωτερική ή κ υτταρική αναπνοή 64/64