ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Transcript

1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Γεώργιος Θ. Σταθόπουλος ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Μετά το πέρας της εκπαιδευτική δράσης ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει αυτοδύναμα να επιτελεί τους παρακάτω εκπαιδευτικούς στόχους (ΑΝΑ): I. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑ1. ΑΝΑ2. ΑΝΑ3. ΑΝΑ4. ΑΝΑ5. ΑΝΑ6. ΑΝΑ7. ΑΝΑ8. ΑΝΑ9. ΑΝΑ10. ΑΝΑ11. ΑΝΑ12. ΑΝΑ13. ΑΝΑ14. ΑΝΑ15. ΑΝΑ16. ΑΝΑ17. ΑΝΑ18. ΑΝΑ19. ΑΝΑ20. ΑΝΑ21. Επισκόπηση της γενικής δομής του αναπνευστικού συστήματος. Απαρίθμηση των οργάνων που αποτελούν το αναπνευστικό σύστημα. Σχεδιασμό απλοποιημένου φυσιολογικού διαγράμματος του αναπνευστικού συστήματος. Ορισμό της εσωτερικής και αξωτερικής αναπνοής. Απαρίθμηση των σταδίων διαδοχικής ροής ρευστών και διάχυσης της αναπνοής. Κατανόηση των βασικών νόμων των αερίων Henry, Boyle, Charles και Dalton. Κατανόηση των νόμων του Poiseuille και Fick. Ορισμό του ρυθμού πρόσληψης οξυγόνου, του ρυθμού αποβολής διοξειδίου του άνθρακα, του αναπνευστικού πηλίκου και του πηλίκου απομύζησης οξυγόνου και γνώση των φυσιολογικών τους τιμών. Ορισμό της μερικής πίεσης και της κλασματικής συγκέντρωσης αερίων. Απαρίθμηση των μερικών πιέσεων O2, CO2 και N2 του γήινου ατμοσφαιρικού αέρα στο επίπεδο της θάλασσας. Απαρίθμηση των φυσιολογικών κλασματικών συγκεντρώσεων O2, CO2 και N2 του γήινου ατμοσφαιρικού αέρα. Απαρίθμηση των φυσιολογικών μερικών πιέσεων οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα σε αεραγωγούς, κυψελίδες, αρτηριακό αίμα και μικτό φλεβικό αίμα. Κατανόηση των μεταβολών ολικής πίεσης, μερικών πιέσεων και κλασματικών συγκεντρώσεων αερίων στο υψόμετρο και στην κατάδυση. Κατανόηση των συμβόλων που χρησιμοποιούνται στη φυσιολογία του αναπνευστικού. Κατανόηση της αδρής ανατομίας των πνευμόνων. Κατανόηση της δομής και λειτουργίας των αεροφόρων οδών και κυψελίδων Ορισμό του βρογχοπνευμονικού τμήματος, του πνευμονικού λοβίου και της αναπνευστικής μονάδας. Περιγραφή της ζώνης αγωγής και της αναπνευστικής ζώνης των πνευμόνων. Περιγραφή της φυσιολογικής ομοιόστασης του πλευριτικού υγρού. Περιγραφή του αναπνευστικού επιθηλίου και των διαφορών του μεταξύ κεντρικών αεραγωγών, περιφερικών αεραγωγών και κυψελίδων. Περιγραφή των στιβάδων και πάχους της κυψελιδοτριχοειδικής μεμβράνης. 1 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

2 ΑΝΑ22. ΑΝΑ23. ΑΝΑ24. ΑΝΑ25. ΑΝΑ26. ΑΝΑ27. ΑΝΑ28. ΑΝΑ29. ΑΝΑ30. ΑΝΑ31. ΑΝΑ32. ΑΝΑ33. ΑΝΑ34. ΑΝΑ35. Ορισμό και περιγραφή του διάμεσου πνευμονικού χώρου (ιστού). Περιγραφή της πνευμονικής και της βρογχικής κυκλοφορίας. Περιγραφή του λεμφικού συστήματος των πνευμόνων και του θωρακικού τοιχώματος. Περιγραφή της νεύρωσης των πνευμόνων. Απαρίθμηση των εισπνευστικών και εκπνευστικών μυών και περιγραφή του ποιοί από αυτούς ενεργοποιούνται κατά την ήρεμη εισπνοή και εκπνοή και κατά τη βίαιη εισπνοή και εκπνοή. Απαρίθμηση των τριών αναπνευστικών επιθηλιακών υγρών και των κυττάρων που τα παράγουν. Κατανόηση του συστήματος της βλεννοκροσωτής κάθαρσης. Η κατανόηση της βιολογίας του επιφανειοδραστικού παράγοντα και των διαταραχών της. Κατανόηση της επιφανειακής τάσης των κυψελίδων και του ρόλου του επιφανειοδραστικού παράγοντα στην ελάττωσή της. Περιγραφή του αντίκτυπου της επιφανειακής τάσης στις μηχανικές ιδιότητες των πνευμόνων, συμπεριλαμβανομένων της επίδρασης της επιφανειακής τάσης στο μέγεθος των κυψελίδων και του ρόλου του επιφανειοδραστικού παράγοντα. Περιγραφή των κύριων συστατικών του πνευμονικού επιφανειοδραστικού παράγοντα. Εξήγηση του ρόλου καθενός των κύριων συστατικών του πνευμονικού επιφανειοδραστικού παράγοντα. Απαρίθμηση των μηχανισμών ρύθμισης του κυψελιδικού μεγέθους. Περιγραφή της εμβρυογένεσης, ανάπτυξης και γήρανσης των πνευμόνων. 2 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

3 II. ΑΝΑ36. ΑΝΑ37. ΑΝΑ38. ΑΝΑ39. ΑΝΑ40. ΑΝΑ41. ΑΝΑ42. ΑΝΑ43. ΑΝΑ44. ΑΝΑ45. ΑΝΑ46. ΑΝΑ47. ΑΝΑ48. ΑΝΑ49. ΑΝΑ50. ΑΝΑ51. ΑΝΑ52. ΑΝΑ53. ΑΝΑ54. ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ Ορισμός της στατικής και δυναμικής μηχανικής των πνευμόνων. Απαρίθμηση των τεσσάρων πνευμονικών όγκων και των τεσσάρων πνευμονικών χωρητικοτήτων. Σχεδίαση φυσιολογικού σπιρογραφήματος όγκου-χρόνου που θα απεικονίζει μία ήρεμη αναπνοή ακολουθούμενη μία μέγιστη εισπνοή και μία μέγιστη εκπνοή. Σήμανση των τεσσάρων πνευμονικών όγκων στο φυσιολογικό σπιρογράφημα όγκου-χρόνου του ΑΝΑ38. Σήμανση των τεσσάρων πνευμονικών χωρητικοτήτων στο φυσιολογικό σπιρογράφημα όγκου-χρόνου του ΑΝΑ38. Απαρίθμηση των πνευμονικών όγκων που απαρτίζουν κάθε πνευμονική χωρητικότητα. Αναγνώριση των πνευμονικών όγκων και χωρητικοτήτων που δεν μπορούν να μετρηθούν με τη σπιρομέτρηση. Αναγνώριση της αιτίας μηχανικής σύζευξης πνευμόνων και θωρακικού τοιχώματος. Κατανόηση της λειτουργικής σχέσης θωρακικού τοιχώματος-υπεζωκοτικής κοιλότητας-πνευμόνων Ορισμό των παραγόντων που καθορίζουν τους πνευμονικούς όγκους. Πειργραφή των ανυσμάτων των ελαστικών δυνάμεων επαναφοράς των πνευμόνων και του θωρακικού τοιχώματος καθώς και της δύναμης των αναπνευστικών μυών στον υπολειπόμενο όγκο, τη λειτουργική υπολειπόμενη χωρητικότητα και την ολική πνευμονική χωρητικότητα. Περιγραφή των μεταβολών των πνευμονικών όγκων στις αποφρακτικές και τις περιοριστικές πνευμονοπάθειες. Περιγραφή των βασικών αρχών των τριών μεθόδων μέτρησης των πνευμονικών όγκων, δηλαδή της σπιρομέτρησης, της μεθόδου αραίωσης ηλίου και της πληθυσμογραφίας σώματος. Σχεδίαση φυσιολογικής στατικής καμπύλης πίεσης-όγκου πνευμόνων, θωρακικού τοιχώματος και αναπνευστικού συστήματος ως σύνολο. Ορισμό της διατασιμότητας και της ειδικής διατασιμότητας. Ανάδειξη των σημείων (θέσεων) ηρεμίας πνευμόνων, θωρακικού τοιχώματος και αναπνευστικού συστήματος ως σύνολο πάνω στις καμπύλες πίεσης-όγκου (διατασιμότητας) του ΑΝΑ49. Εξήγηση της σημασίας των σημείων (θέσεων) ηρεμίας πνευμόνων, θωρακικού τοιχώματος και αναπνευστικού συστήματος ως σύνολο (όπως αυτές αναδείχτηκαν στον ΑΝΑ49). Πρόβλεψη της κατεύθυνσης κίνησης πνευμόνων και θωρακικού τοιχώματος μετά την είσοδο αέρα στην υπεζωκοτική κοιλότητα (πνευμοθώρακας). Ορισμό των διατοιχωματικών πιέσεων πνευμόνων (διαπνευμονική πίεση), θωρακικού τοιχώματος (διαθωρακική πίεση), και αναπνευστικού συστήματος. 3 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

4 ΑΝΑ55. ΑΝΑ56. ΑΝΑ57. ΑΝΑ58. ΑΝΑ59. ΑΝΑ60. ΑΝΑ61. ΑΝΑ62. ΑΝΑ63. ΑΝΑ64. ΑΝΑ65. ΑΝΑ66. ΑΝΑ67. ΑΝΑ68. ΑΝΑ69. ΑΝΑ70. ΑΝΑ71. ΑΝΑ72. Γνώση του προσήμου της υπεζωκοτικής πίεσης που παρατηρείται στη θέση λειτουργικής υπολειπόμενης χωρητικότητας σε σχέση με την ατμοσφαιρική. Αναγνώριση των δυνάμεων που ευθύνονται για την αρνητική υπεζωκοτική πίεση που παρατηρείται στη θέση λειτουργικής υπολειπόμενης χωρητικότητας. Σχεδιασμό γραφήματος των μεταβολών υπεζωκοτικής πίεσης, κυψελιδικής πίεσης, ροής αέρα και πνευμονικού όγκου κατά τη διάρκεια φυσιολογικού αναπνευστικού κύκλου σε κατάσταση ηρεμίας. Αναγνώριση στο παραπάνω γράφημα του ΑΝΑ54 της έναρξης της εισπνοής, της λήξης της εισπνοής και της λήξης της εκπνοής. Περιγραφή του τρόπου με τον οποίο μεταβολές πίεσης μεταξύ ατμόσφαιρας και κυψελίδων προκαλούν μετατόπιση αέρα μέσα και έξω από τους πνεύμονες. Περιγραφή των βασικών αρχών της διαστρωματωμένης και στροβιλώδους ροής και του τύπου ροής στους κεντρικούς και περιφερικούς αεραγωγούς. Ορισμός της αντίστασης των αεραγωγών και περιγραφή της κατανομής της στις διάφορες γενεές αεραγωγών. Περιγραφή των παραγόντων που επιδρούν στην αντίσταση των αεραγωγών. Σχεδίαση φυσιολογικού σπιρογραφήματος όγκου-χρόνου που θα απεικονίζει μία ήρεμη αναπνοή ακολουθούμενη μία μέγιστη βίαιη εισπνοή και μία μέγιστη βίαιη εκπνοή. Σήμανση της βίαιης ζωτικής χωρητικότητας (FVC), του βίαιου εκπνευστικού όγκου στο πρώτο δευτερόλεπτο τηε εκπνοής (FEV1) και της μέγιστης εκπνευστικής ροής μεταξύ του 25-75% της FVC (FEF25-75%) πάνω στο φυσιολογικό σπιρογράφημα όγκου-χρόνου του ΑΝΑ63. Σχεδίαση φυσιολογικού σπιρογραφήματος ροής-όγκου που θα απεικονίζει μία ήρεμη αναπνοή ακολουθούμενη μία μέγιστη βίαιη εισπνοή και μία μέγιστη βίαιη εκπνοή. Σήμανση των τμημάτων της καμπύλης του φυσιολογικού σπιρογραφήματος όγκου-χρόνου του ΑΝΑ65 ως εξαρτώμενων από την προσπάθεια ή μη. Χρήση της αρχής της δυναμικής συμπίεσης αεραγωγών προς εξήγηση του γιατί κάθε σημείο του μη εξαρτώμενου από την προσπάθεια τμήματος της καμπύλης ροής-όγκου του ΑΝΑ65 αντιπροσωπεύει τη μέγιστη ροή που εξαρτάται αποκλειστικά από τον πνευμονικό όγκο. Περιγραφή του σημείου ίσης πίεσης. Απαρίθμηση των παραγόντων που καθορίζουν τη μέγιστη ροή στο σπιρογράφημα όγκου-χρόνου του ΑΝΑ65. Περιγραφή της μορφής της καμπύλης ροής-όγκου του ΑΝΑ65 επί απόφραξης των εξωθωρακικών και των ενδοθωρακικών αεραγωγών, καθώς και επί περιοριστικής πνευμονοπάθειας. Σχεδίαση φυσιολογικής δυναμικής καμπύλης πίεσης-όγκου πνευμόνων (καμπύλη διατασιμότητας) κατά την ήρεμη αναπνοή. Σχεδίαση φυσιολογικής δυναμικής καμπύλης πίεσης-όγκου πνευμόνων (καμπύλη διατασιμότητας) που θα εκκινείται από τον υπολειπόμενο όγκο, θα 4 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

5 ΑΝΑ73. ΑΝΑ74. ΑΝΑ75. ΑΝΑ76. ΑΝΑ77. ΑΝΑ78. φθάνει έως την ολική πνευμονική χωρητικότητα και θα επιστρέφει στον υπολειπόμενο όγκο. Αναγνώριση του εισπνευστικού και εκπνευστικού σκέλους της φυσιολογικής καμπύλης πίεσης-όγκου πνευμόνων (καμπύλη ενδοτικότητας) του ΑΝΑ72. Εξήγηση της αιτίας και σημασίας της υστέρησης των σκελών της φυσιολογικής καμπύλης πίεσης-όγκου πνευμόνων (καμπύλη διατασιμότητας) του ΑΝΑ72. Ορισμό του έργου της αναπνοής με βάση τη φυσιολογική δυναμική καμπύλη πίεσης-όγκου πνευμόνων (καμπύλη διατασιμότητας) του ΑΝΑ72 και διάκρισή του σε ελαστικό και μη ελαστικό έργο. Περιγραφή των μεταβολών του έργου της αναπνοής επί περιοριστικής και αποφρακτικής πενυμονοπάθειας. Απαρίθμηση των φυσιολογικών τιμών των μηχανικών ιδιοτήτων ενήλικα. Περιγραφή των μεταβολών των μηχανικών ιδιοτήτων του αναπνευστικού συστήματος επί περιοριστικής και αποφρακτικής πενυμονοπάθειας. 5 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

6 III. ΑΝΑ79. ΑΝΑ80. ΑΝΑ81. ΑΝΑ82. ΑΝΑ83. ΑΝΑ84. ΑΝΑ85. ΑΝΑ86. ΑΝΑ87. ΑΝΑ88. ΑΝΑ89. ΑΝΑ90. ΑΝΑ91. ΑΝΑ92. ΑΝΑ93. ΑΝΑ94. ΑΝΑ95. ΑΝΑ96. ΑΝΑ97. ΑΝΑ98. ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ Περιγραφή των μεταβολών τού αναπνεόμενου αερίου μίγματος σε υψόμετρο, κατάδυση, πυρκαγιά και επί χορήγησης συμπληρωματικού οξυγόνου. Περιγραφή των διαφόρων συστημάτων οξυγονοθεραπείας χαμηλής και υψηλής ροής και της αρχής του Venturi. Ορισμό κατά λεπτό αερισμού. Περιγραφή και αντίστιξη των σχέσεων μεταξύ κυψελιδικού αερισμού και αρτηριακών μερικών πιέσεων οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. Ορισμό και αντίστιξη ανατομικού νεκρού χώρου, κυψελιδικού νεκρού χώρου, και φυσιολογικού νεκρού χώρου. Ορισμό και αντίστιξη αερισμού νεκρού χώρου, κυψελιδικού αερισμού και κατά λεπτό αερισμού. Περιγραφή των μερικών πιέσεων αερίων του εκπνεόμενου αέρα και εξήγησή τους με βάση την ανάμιξη αέρα νεκρού και κυψελιδικού χώρου. Περιγραφή των μερικών πιέσεων αερίων του εισπνεόμενου αέρα, του τραχειακού αέρα, του κυψελιδικού αέρα, του αρτηριακού αίματος και του φλεβικού αίματος. Ορισμό της κυψελιδαρτηριακής διαφοράς οξυγόνου. Υπολογισμό της κυψελιδικής μερικής πίεσης οξυγόνου με την απλοποιημένη μορφή της εξίσωσης κυψελιδικού αερισμού. Υπολογισμό της κυψελιδαρτηριακής διαφοράς οξυγόνου, του πηλίκου αρτηριακού προς κυψελιδικό οξυγόνου και του πηλίκου αρτηριακού οξυγόνου προς κλασματική συγκέντρωση εισπνεόμενου οξυγόνου. Ποσοτική περιγραφή της επίδρασης του αερισμού στην αρτηριακή μερική πίεση διοξειδίου του άνθρακα σύμφωνα με την εξίσωση κυψελιδικού αερισμού. Ορισμό των παρακάτω όρων: υποαερισμός, υπεραερισμός, υπερκαπνία, υποξαιμία, υποξυγοναιμία, υποξία, εύπνοια, υπόπνοια, άπνοια και υπέρπνοια. Περιγραφή της ετερογένειας κυψελιδικού αερισμού στον υγιή και νοσούντα πνεύμονα και εξήγηση των αιτίων της. Περιγραφή της αρχής με βάση την οποία μπορεί να μετρηθεί ο φυσιολογικός νεκρός χώρος και η ανομοιογένεια αερισμού. Περιγραφή της επίδρασης του αναπνευστικού προτύπου (συχνότητα και βάθος αναπνοής) στον αερισμό νεκρού χώρου. Περιγραφή και αντίστιξη συστηματικής και πνευμονικής κυκλοφορίας όσον αφορά πιέσεις, αντιστάσεις, χωρητικότητα και απόκριση στην υποξία. Περιγραφή ετερογένειας πνευμονικής αιμάτωσης στην όρθια θέση. Ορισμό των ζωνών των πνευμόνων με βάση τις πνευμονικές τριχοειδικές και κυψελιδικές πιέσεις. Περιγραφή των μεταβολών των πνευμονικών αγγειακών αντιστάσεων σε απόκριση σε μεταβολές της καρδιακής παροχής και της πίεσης της πνευμονικής 6 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

7 αρτηρίας μα βάση τα φαινόμενα της διάτασης και της επιστράτευσης πενυμονικών αγγείων. ΑΝΑ99. Αναγνώριση των πνευμονικών ζωνών που παρατηρούνται τα φαινόμενα της διάτασης και της επιστράτευσης πενυμονικών αγγείων. ΑΝΑ100. Περιγραφή των μεταβολών των πνευμονικών αγγειακών αντιστάσεων σε συνάρτηση με τον πνευμονικό όγκο με βάση τις μεταβολές κυψελιδικών και εξωκυψελιδικών αιμοφόρων αγγείων. ΑΝΑ101. Περιγραφή των αποτελεσμάτων υποξικής πνευμονικής αγγειοσύσπασης στην κατανομή της πνευμονικής αιμάτωσης. ΑΝΑ102. Περιγραφή των επιδράσεων εισπνεόμενου νιτρικού οξέος στις πνευμονικές αγγειακές αντιστάσεις και την υποξική αγγειοσύσπαση. ΑΝΑ103. Περιγραφή των κύριων λειτουργιών της βρογχικής κυκλοφορίας. ΑΝΑ104. Περιγραφή του τρόπου με τον οποίο το πηλίκο αερισμού/αιμάτωσης (V/Q) μιας κυψελιδοτριχοειδικής αναπνευστικής μονάδας καθορίζει τις μερικές πιέσεις οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα του αίματος που προέρχεται από αυτή την αναπνευστική μονάδα. ΑΝΑ105. Αναγνώριση του μέσου πηλίκου αερισμού/αιμάτωσης (V/Q) φυσιολογικού πνεύμονα. ΑΝΑ106. Εξήγηση της επίδρασης της κατακόρυφης κατανομής αερισμού και αιμάτωσης του φυσιολογικού πνεύμονα στο πηλίκο αερισμού/αιμάτωσης (V/Q). ΑΝΑ107. Περιγραφή των φυσιολογικών σχετικών διαφορών κορυφής και βάσης πνευμόνων όσον αφορά τις μερικές πιέσεις και την ανταλλαγή οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. ΑΝΑ108. Πρόβλεψη της επίδρασης παθολογικά χαμηλού και υψηλού πηλίκου αερισμού/αιμάτωσης (V/Q) στις αρτηριακές μερικές πιέσεις οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. ΑΝΑ109. Περιγραφή δύο περιπτώσεων παθολογικής κατανομής αερισμού/αιμάτωσης (V/Q). ΑΝΑ110. Ορισμό της αρτηριοφλεβικής διαφυγής αίματος (ανατομικής και φυσιολογικής) και του αερισμού νεκρού χώρου (ανατομικού και φυσιολογικού). ΑΝΑ111. Περιγραφή των επιπτώσεων της αρτηριοφλεβικής διαφυγής αίματος και του αερισμού νεκρού χώρου στην ανταλλαγή αερίων στους πνεύμονες. ΑΝΑ112. Περιγραφή των βρογχικών και αγγειακών μηχανισμών ελέγχου του πηλίκου αερισμού/αιμάτωσης (V/Q) των πνευμόνων. ΑΝΑ113. Αναφορά δύο αντιρροπιστικών αντανακλαστικών που ενεργοποιούνται επί διαταραχών αερισμού/αιμάτωσης (V/Q) των πνευμόνων. ΑΝΑ114. Υπολογισμό της κυψελιδαρτηριακής διαφοράς και πηλίκου οξυγόνου [(A-a)DO2 και P(a/A)O2]. ΑΝΑ115. Περιγραφή των φυσιολογικών τιμών της κυψελιδαρτηριακής διαφοράς και πηλίκου οξυγόνου [(A-a)DO2 και P(a/A)O2] σε διάφορες τιμές κλασματικής συγκέντρωσης οξυγόνου στον εισπνεόμενο αέρα (FiO2). 7 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

8 ΑΝΑ116. Περιγραφή της σημασίας αυξημένων τιμών κυψελιδαρτηριακής διαφοράς οξυγόνου [(A-a)DO2] και μειωμένων τιμών κυψελιδαρτηριακού πηλίκου οξυγόνου [P(a/A)O2]. ΑΝΑ117. Απαρίθμηση αιτίων υποξαιμίας. ΑΝΑ118. Απαρίθμηση αιτίων υπερκαπνίας. 8 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

9 IV. ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΑΝΑ119. Απαρίθμηση παραγόντων που καθορίζουν τη μεσολαβούμενη από διάχυση μεταφορά αερίων μεταξύ κυψελιδικού αέρα και κυψελιδικού τριχοειδικού αίματος. ΑΝΑ120. Περιγραφή της κινητικής της μεταφοράς οξυγόνου από την πνευμονική κυψελίδα στο κυψελιδικό τριχοειδές και της αρχής του εφεδρικού τριχοειδικού χρόνου (ή εφεδρείας οξυγόνωσης, δηλαδή του κλάσματος ερυθροκυτταρικής διάβασης στο οποίο δεν συμβαίνει περαιτέρω διάχυση οξυγόνου). ΑΝΑ121. Ορισμό της διαχυτικής ικανότητας οξυγόνου. ΑΝΑ122. Περιγραφή της λογικής και τεχνικής χρήσης μονοξειδίου του άνθρακα για τον προσδιορισμό της διαχυτικής ικανότητας των πνευμόνων. ΑΝΑ123. Απαρίθμηση των φυσιολογικών τιμών κορεσμού αιμοσφαιρίνης με οξυγόνο, διττανθρακικών και ph στο αρτηριακό και μικτό φλεβικό αίμα. ΑΝΑ124. Ορισμό της μερικής πίεσης (τάσης), περιεκτικότητας και ποσοστού κορεσμού αιμοσφαιρίνης οξυγόνου στο αίμα. ΑΝΑ125. Σχεδίαση καμπύλης κορεσμού αιμοσφαιρίνης (καμπύλη ισορροπίας αιμοσφαιρίνης οξυγόνου) που δείχνει τις σχέσεις μεταξύ μερικής πίεσης οξυγόνου, κορεσμού αιμοσφαιρίνης και περιεκτικότητας αίματος σε οξυγόνο. ΑΝΑ126. Σχεδίαση της σχέσης μεταξύ μερικής πίεσης οξυγόνου και περιεκτικότητας πλάσματος σε διαλυμένο οξυγόνο στους ίδιους άξονες με το γράφημα του ΑΝΑ125. ΑΝΑ127. Σύγκριση των σχετικών ποσών μεταφερόμενου οξυγόνου που δεσμεύονται από την αιμοσφαιρίνη με αυτά που μεταφέρονται διαλυμένα στο πλάσμα. ΑΝΑ128. Περιγραφή της επίδρασης του σχήματος της καμπύλης κορεσμού αιμοσφαιρίνης στην πρόσληψη και αποδέσμευση οξυγόνου στους πνεύμονες και ιστούς, αντίστοιχα. ΑΝΑ129. Ορισμό της μερικής πίεσης P50 με βάση την καμπύλη κορεσμού αιμοσφαιρίνης. ΑΝΑ130. Περιγραφή των μεταβολών της καμπύλης κορεσμού αιμοσφαιρίνης σε απόκριση σε μεταβολές της θερμοκρασίας, του ph, της μερικής πίεσης του διοξειδίου του άνθρακα (PCO2) και της περιεκτικότητας 2,3-διφωσφογλυκερόλης (2,3-DPG) του αίματος. ΑΝΑ131. Περιγραφή της επίδρασης αναιμίας και δηλητηρίασης με μονοξείδιο του άνθρακα στο σχήμα της καμπύλης κορεσμού αιμοσφαιρίνης, στη μερική πίεση οξυγόνου και τον κορεσμό αιμοσφαιρίνης αίματος. ΑΝΑ132. Απαρίθμηση των μορφών μεταφοράς του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. ΑΝΑ133. Αναγνώριση του ποσοστού του ολικού διοξειδίου του άνθρακα που μεταφέρεται ως κάθε μία από τις μορφές του ΑΝΑ132. ΑΝΑ134. Αναγνώριση του ονόματος και της θέσης του ενζύμου που είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική μεταφορά διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. ΑΝΑ135. Σχεδίαση των καμπυλών κορεσμού με διοξείδιο του άνθρακα της οξυ- και δεοξυαιμοσφαιρίνης. 9 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

10 ΑΝΑ136. Περιγραφή της αλληλεπίδρασης μεταξύ δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα και οξυγόνου στην αιμοσφαιρίνη που ευθύνεται για το φαινόμενο Haldane. ΑΝΑ137. Περιγραφή της εξίσωσης Henderson-Hasselbach. ΑΝΑ138. Ορισμό των διαταραχών οξεοβασικής ισορροπίας. ΑΝΑ139. Απαρίθμηση κλινικών παραδειγμάτων κάθε διαταραχής. ΑΝΑ140. Περιγραφή των μηχανισμών και αποτελεσμάτων της αντιρρόπισης των διαταραχών οξεοβασικής ισορροπίας. ΑΝΑ141. Συνοπτική περιγραφή του νομογράμματος Van Slyke. ΑΝΑ142. Περιγραφή του οξεοβασικού κουτιού του Willie. ΑΝΑ143. Χρήση του οξεοβασικού κουτιού του Willie για την αναγνώριση της πρωτοπαθούς διαταραχής της οξεοβασικής ισορροπίας και της αντιρρόπισής της σε τουλάχιστον τρία κλινικά παραδείγματα. 10 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

11 V. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΑΝΑ144. Αναγνώριση των περιοχών του κεντρικού νευρικού συστήματος που παίζουν σημαντικό ρόλο στη γένεση και έλεγχο του αυτόματου αναπνευστικού κύκλου. ΑΝΑ145. Περιγραφή τριών παραδειγμάτων αντανακλαστικών στα οποία εμπλέκονται πνευμονικοί υποδοχείς που επηρρεάζουν την αναπνευστική συχνότητα και τον αναπνεόμενο όγκο. Περιγραφή των υποδοχέων και νευρικών οδών που τα απαρτίζουν. ΑΝΑ146. Απαρίθμηση των ανατομικών θέσεων των χημειοϋποδοχέων που αποκρίνονται σε μεταβολές της αρτηριακής μερικής πίεσης οξυγόνου, διοξειδίου του άνθρακα και ph συμμετέχοντας στον έλεγχο της αναπνοής. ΑΝΑ147. Αναγνώριση της σχετικής σημασίας καθενός από τους χημειοϋποδοχείς του ΑΝΑ146 στην ανίχνευση μεταβολών των αερίων αίματος σε φυσιολογικές συνθήκες και επί χρόνιας υπερκαπνίας. ΑΝΑ148. Περιγραφή της επίδρασης μεταβολών της αρτηριακής μερικής πίεσης οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στον κυψελιδικό αερισμό, συμπεριλαμβανομένων συνεργικών επιδράσεων επί συνδυασμένων μεταβολών. ΑΝΑ149. Περιγραφή του ελέγχου της αναπνοής σε ασθενή με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και πρόβλεψη των μεταβολών του όταν χορηγηθεί οξυγόνο. ΑΝΑ150. Περιγραφή της φυσιολογικής βάσης της απώλειας αισθήσεων σε ρηχό νερό κατά τη διάρκεια κατάδυσης χωρίς αυτόνομη συσκευή υποβρύχιας αναπνοής (selfcontained underwater breathing apparatus, SCUBA). ΑΝΑ151. Περιγραφή της σημασίας του κεντρικού θετικού οδωτικού ελέγχου της αναπνοής κατά την άσκηση. ΑΝΑ152. Περιγραφή των επιδράσεω ν της άσκησης στη μερική πίεση διοξειδίου του άνθρακα, οξυγόνου και ph στο αρτηριακό και μικτό φλεβικό αίμα. 11 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

12 VI. ΜΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑ153. Περιγραφή των επιδράσεων της ηλικίας στους πνευμονικούς όγκους, την ενδοτικότητα των πνευμόνων και του θωρακικού τοιχώματος, τα αέρια αίματος και τον έλεγχο της αναπνοής. ΑΝΑ154. Αναγνώριση των μηχανισμών κάθαρσης του αναπνευστικού συστήματος. ΑΝΑ155. Περιγραφή των μηχανισμών κάθαρσης αγγειοδραστικών ουσιών από το αίμα κατά τη διέλευσή του μέσω της πνευμονικής κυκλοφορίας. ΑΝΑ156. Αναγνώριση μίας ουσίας που καθαίρεται σχεδόν πλήρως από την πνευμονική κυκλοφορία και μίας άλλης που δεν καθαίρεται καθόλου. 12 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

13 VII. ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑ157. Αναγνώριση δύο κοινών αναπνευστικών νόσων στις οποίες παρατηρείται αυξημένη ή ελαττωμένη πνευμονική διατασιμότητα. ΑΝΑ158. Περιγραφή των μηχανισμών που ευθύνονται για τις μεταβολές της ολικής πνευμονικής χωρητικότητας, της λειτουργικής υπολειπόμενης χωρητικότητας και του υπολειπόμενου όγκου που παρατηρούνται σε ασθενείς με πνευμονικό εμφύσημα και πνευμονική ίνωση. ΑΝΑ159. Ορισμό της ατελεκτασίας. ΑΝΑ160. Περιγραφή του ρόλου του επιφανειοδραστικού παράγοντα στην πρόληψη ατελεκτασίας. ΑΝΑ161. Περιγραφή του πως και γιατί μεταβάλλεται η καμπύλη ροής όγκου επί χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ). ΑΝΑ162. Διάκριση μεταξύ των δύο πλατιών κατηγοριών περιοριστικών και αποφρακτικών πνευμονικών νοσημάτων και περιγραφή των βασικών σπιρομετρικών διαταραχών που παρατηρούνται σε κάθε κατηγορία. ΑΝΑ163. Εξήγηση της ανάπτυξης πνευμονικού οιδήματος λόγω α) αυξημένης υδροστατικής πίεσης, β) αυξημένης αγγειακής διαπερατότητας, γ) ελαττωμένης φλεβικής ή λεμφικής ροής και δ) αιμοαραίωσης (π.χ. μετά από αναζωογόνηση ενδαγγειακού όγκου με φυσιολογικό ορό). 13 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ