Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Αναφορών 2017/2024(INL) 13.9.2017 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Αναφορών προς την Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων για την αναθεώρηση του κανονισμού (EΕ) αριθ. 211/2011 σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών (2017/2024(INL)) Συντάκτης γνωμοδότησης: Jarosław Wałęsa (Πρωτοβουλία Άρθρο 46 του Κανονισμού) AD\1134793.docx PE606.197v03-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PA_INL PE606.197v03-00 2/9 AD\1134793.docx
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η Επιτροπή Αναφορών καλεί την Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων, αρμόδια επί της ουσίας: να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις: 1. θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ) αποτελεί σημαντικό εργαλείο άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας το οποίο επιτρέπει στους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση των πολιτικών και της νομοθεσίας της Ευρώπης θεωρεί ότι η ΕΠΠ θα πρέπει να αποκτήσει διαφάνεια και αποτελεσματικότητα επιβεβαιώνει τη σημασία που έχουν η ενεργός ιθαγένεια και η συμμετοχή ως δείκτες που μαρτυρούν την ύπαρξη μιας εύρυθμης δημοκρατίας και ενός πιο πολυδεκτικού πολιτικού διαλόγου εντός της Ένωσης, δεδομένων ιδίως των συνεπειών της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης των τελευταίων ετών και του αντίκτυπου που έχει η κρίση αυτή στη δημόσια εικόνα της Ένωσης 2. θεωρεί απαραίτητη την έγκαιρη αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών 1, με στόχο την αντιμετώπιση όλων των ανεπαρκειών της, με προτάσεις για αποτελεσματικές λύσεις ώστε να εξασφαλισθεί ότι οι απαιτούμενες για την ΕΠΠ διαδικασίες και προϋποθέσεις θα είναι πράγματι σαφείς, απλές, εύκολες στην εφαρμογή και αναλογικές 3. υπενθυμίζει ότι η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση κατοχυρώνει το δικαίωμα των πολιτών να συμμετέχουν στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης και ότι σκοπός της ΕΠΠ είναι να επιτρέψει στους πολίτες να ασκούν αυτό το δικαίωμα σημειώνει την υπερβολικά περιοριστική και επαχθή μορφή του ισχύοντος κανονισμού για την ΕΠΠ, η οποία καθιστά πολύ δύσκολη τη χρήση του 4. υπενθυμίζει ότι από τις 66 ΕΠΠ που υποβλήθηκαν, μόνο 47 καταχωρίστηκαν από την Επιτροπή, εκ των οποίων μόνο τρεις συγκέντρωσαν τον απαιτούμενο αριθμό του ενός εκατομμυρίου υπογραφών, ενώ καμία δεν οδήγησε σε νέα νομοθετική πρόταση 5. φρονεί ότι οι δυσκολίες που συναντούν οι διοργανωτές ΕΠΠ και το περιορισμένο, σε νομοθετικό επίπεδο, αντίκρισμα των επιτυχημένων πρωτοβουλιών έχουν υπονομεύσει την αξιοπιστία της ΕΠΠ, με αποτέλεσμα τη μείωση των καταχωρισμένων πρωτοβουλιών 6. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, παρά το επίσημο αίτημα του Κοινοβουλίου στο ψήφισμά του της 28ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών 2, η Επιτροπή δεν περιέλαβε στα προγράμματα εργασίας της για τα έτη 2016 και 2017 καμία αναφορά στην αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011 7. εκτιμά ότι η ΕΠΠ εξακολουθεί να έχει σημαντικό αναξιοποίητο δυναμικό που θα μπορούσε να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ΕΕ για λογαριασμό των πολιτών της ζητεί συνολική αναθεώρηση και απλούστευση της ΕΠΠ με στόχο την 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 211/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Φεβρουαρίου 2011 σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών (ΕΕ L 65 της 11.3.2011, σ. 1). 2 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0382. AD\1134793.docx 3/9 PE606.197v03-00
καταπολέμηση των υφιστάμενων εμποδίων και γραφειοκρατικών φραγμών, προκειμένου να καταστεί περισσότερο φιλική προς τον χρήστη και προσβάσιμη στους πολίτες 8. υπογραμμίζει ότι η ΕΠΠ συμπληρώνει το δικαίωμα των πολιτών να υποβάλλουν αναφορές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το δικαίωμα προσφυγής τους στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή καλεί την Επιτροπή στο πλαίσιο της βελτίωσης της λειτουργίας της ΕΠΠ να λάβει υπόψη τις συστάσεις της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας και της Επιτροπής Αναφορών (PETI) 9. τονίζει τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην προαγωγή της συμμετοχής των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπογραμμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να ενισχύσει τη δράση του για τις ΕΠΠ και τη διαφάνειά τους 10. καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τη διαφάνεια κατά τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων της και να αποσαφηνίσει επισήμως τα κριτήρια παραδεκτού των ΕΠΠ (Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών), με εξαντλητική τεκμηρίωση των λόγων για την έγκριση/απόρριψη των ΕΠΠ σε όλες τις αποφάσεις της Επιτροπής που δημοσιεύονται στο μητρώο ΕΠΠ καλεί την Επιτροπή, προς το συμφέρον της κατοχύρωσης της ασφάλειας δικαίου, να κωδικοποιήσει τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις υποθέσεις Αναγνωστάκης κατά Επιτροπής 1, Costantini κατά Επιτροπής 2, Izsák και Dabis κατά Επιτροπής 3, καθώς και αυτές που αφορούν τις πρωτοβουλίες «Minority Safepack» 4, «Ethics for Animals and Kids» 5 και «Stop TTIP» 6, μεταξύ άλλων εκφράζει την ικανοποίησή του για τη μεταβολή της πρακτικής της Επιτροπής ώστε να επιτρέπεται η μερική καταχώριση των ΕΠΠ παροτρύνει την Επιτροπή, πριν από τη συγκέντρωση δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες, να διασφαλίζει ότι οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών δεν είναι αντίθετες προς τις αξίες της Ένωσης που ορίζονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, καθώς και στις αρχές που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ παροτρύνει την Επιτροπή να υιοθετήσει μια περισσότερο ευέλικτη προσέγγιση στο θέμα της διαδικασίας μερικής καταχώρισης και την καλεί να παρέχει αναλυτικές απαντήσεις και πιθανές λύσεις στην περίπτωση πρωτοβουλιών που κρίνονται μη παραδεκτές, δίνοντας έτσι στους πολίτες τη δυνατότητα να τις τροποποιήσουν και να τις υποβάλουν εκ νέου 11. τονίζει ότι, στην απόφασή του στην υπόθεση «Stop TTIP», το Γενικό Δικαστήριο επισήμανε ότι η αρχή της δημοκρατίας και ο στόχος που υπαγορεύει τις ΕΠΠ επιβάλλουν μια ερμηνεία της έννοιας της νομοθετικής πράξης η οποία να καλύπτει νομοθετικές πράξεις όπως η απόφαση για την έναρξη διαπραγματεύσεων με σκοπό τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας, προφανής επιδίωξη των οποίων είναι να τροποποιήσουν την έννομη τάξη της ΕΕ, όπως η TTIP και η CETA 12. ζητεί απλούστευση ως προς τη συλλογή και την επαλήθευση υπογραφών μέσω του διαδικτυακού συστήματος συλλογής («OCS») και μια προοδευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των τεχνολογικών εμποδίων στο πλαίσιο του συστήματος OCS καλεί την 1 ECLI:EU:C:2017:663 ECLI:EU:T:2015:739. 2 ECLI:EU:T:2016:223. 3 ECLI:EU:T:2016:282. 4 ECLI:EU:T:2017:59. 5 ECLI:EU:T:2017:252. 6 ECLI:EU:T:2017:323. PE606.197v03-00 4/9 AD\1134793.docx
Επιτροπή να αντιμετωπίσει τις αποκλίσεις ως προς τις απαιτήσεις δεδομένων μεταξύ των εθνικών συστημάτων, ιδίως σε ό, τι αφορά την ιθαγένεια και τον τόπο κατοικίας, ώστε να ενθαρρυνθούν η προσβασιμότητα και η διασυνοριακή συμμετοχή μεταξύ πολιτών από διάφορα κράτη μέλη προτείνει να διαχειρίζεται η Επιτροπή ένα ελεύθερο, πολυγλωσσικό, κεντρικό, μόνιμο σύστημα OCS που θα πρέπει να είναι επίσης προσβάσιμο στα άτομα με αναπηρία συνιστά το σύστημα αυτό να αξιοποιήσει τις υφιστάμενες, δοκιμασμένες τεχνολογίες επιγραμμικών πλατφορμών και να καταστήσει δυνατές τις συνέργειες με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα ψηφιακά εργαλεία και τις εφαρμογές για κινητά ώστε να δοθεί ώθηση σε μια πιο εκτεταμένη συλλογή υπογραφών, η οποία θα υπόκειται σε έλεγχο με στόχο την πρόληψη πιθανών παράνομων χρήσεων εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημόσια έρευνα της Επιτροπής σχετικά με τη δημιουργία μιας «Συνεργατικής Πλατφόρμας ΕΠΠ» προτείνει να απλουστεύσει η Επιτροπή τα έντυπα για τη συλλογή υπογραφών σε έντυπη μορφή, ώστε να γίνουν πιο κατανοητά και φιλικά προς τον χρήστη ζητεί από την Επιτροπή να διευκρινίσει κατά πόσον τα έντυπα της δήλωσης υποστήριξης σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ μπορούν να χρησιμοποιούνται σε όλα τα κράτη μέλη καλεί την Επιτροπή να επιμηκύνει την προθεσμία για τη συλλογή στους 18 μήνες και να επιτρέψει στις επιτροπές πολιτών να επιλέγουν ελεύθερα την ημερομηνία έναρξης της συλλογής υπογραφών, η οποία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους δύο μήνες από την καταχώριση υπενθυμίζει τη θέση της Επιτροπής Αναφορών να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των πολιτών της νέας γενιάς στα κοινά μέσω της μείωσης στα 16 έτη του ορίου ηλικίας για την υποστήριξη και τη συμμετοχή σε μια ΕΠΠ 13. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν απλούστερους και ομοιόμορφους κανόνες επιγραμμικής και μη συλλογής υπογραφών σύμφωνα με τη νομοθεσία και τα πρότυπα της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω τη δυνατότητα να δημιουργηθεί ένα απλουστευμένο ηλεκτρονικό προαιρετικό μητρώο της ΕΕ όπου οι πολίτες θα μπορούν να υπογράφουν μια ΕΠΠ 14. υπογραμμίζει την ανάγκη όλα τα μέρη που συμμετέχουν, στην περίπτωση επιτυχημένης πρωτοβουλίας πολιτών, να εξασφαλίζουν την επιτάχυνση των διαδικασιών και το κατάλληλο χρονοδιάγραμμα 15. ζητεί να ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση της διαφάνειας στο πλαίσιο του ελέγχου της χρηματοδότησης των ΕΠΠ και για την απευθείας δημοσιοποίηση των πληροφοριών αυτών στο διαδίκτυο καλεί την Επιτροπή να χρηματοδοτεί τις επιτυχημένες ΕΠΠ (δηλ. αυτές που συγκεντρώνουν ένα εκατομμύριο υπογραφές) προτείνει η χρηματοδότηση να γίνεται με βάση την απόδοση δαπανών που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί από τους διοργανωτές ΕΠΠ/τις επιτροπές πολιτών και έχουν καταγραφεί προηγουμένως στο μητρώο των ΕΠΠ καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει σχετικά τόσο τις υφιστάμενες γραμμές του προϋπολογισμού που αφορούν τη χρηματοδότηση των ΕΠΠ, π.χ. στο πλαίσιο του προγράμματος «Ευρώπη για τους πολίτες», όσο και κάθε άλλο μελλοντικό πρόγραμμα χρηματοδότησης των ΕΠΠ, είτε αυτό προέρχεται από την Επιτροπή είτε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 16. ζητεί από την Επιτροπή να δώσει απάντηση στην πραγματική ανάγκη αντιμετώπισης της οικονομικής επιβάρυνσης για τη διοργάνωση των ΕΠΠ, προκειμένου να εξασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες στους πολίτες καλεί ακόμη την Επιτροπή να μειώσει το κόστος και τη γραφειοκρατία και να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη, εφόσον απαιτείται AD\1134793.docx 5/9 PE606.197v03-00
17. καλεί την Επιτροπή, τα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ΕΠΠ με εκστρατείες διαρκούς ενημέρωσης, προγράμματα και άλλες πρωτοβουλίες που θα αποσκοπούν στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στον δημόσιο βίο της Ένωσης υπογραμμίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των γλωσσικών και άλλων εμποδίων που συνδέονται με το γεγονός ότι οι εκστρατείες για την υποστήριξη των ΕΠΠ πραγματοποιούνται σε όλες τις χώρες καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει μια ανεξάρτητη φυσική και επιγραμμική υπηρεσία μιας στάσης για τη διάδοση πληροφοριών σχετικά με την ΕΠΠ και συμβουλευτικές υπηρεσίες για τους πολίτες, κάνοντας παράλληλα χρήση των υφιστάμενων πόρων, όπως του κέντρου ενημέρωσης Europe Direct, ιδίως για την παροχή στήριξης κατά τον προσδιορισμό της ενδεδειγμένης νομικής βάσης μιας πρωτοβουλίας ζητεί να περιληφθεί στον νέο κανονισμό διάταξη που θα αφορά τις δραστηριότητες ενημέρωσης σχετικά με την ΕΠΠ σε ενωσιακό επίπεδο παροτρύνει την Επιτροπή να συνδέσει τις προσπάθειες αυτές με τις αρχές που ορίζονται στο σχέδιο δράσης της Ένωσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2016-2020 1 18. καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει ως βάση την «Ημέρα της Ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών» που διοργανώνεται κατ έτος για την αξιολόγηση της κατάστασης όσον αφορά την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα της ΕΠΠ, με τη δημιουργία πλατφόρμας διοργανικού διαλόγου για τη βελτίωση της ΕΠΠ και με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών 19. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίζει συνέχεια στις επιτυχημένες ΕΠΠ, υποβάλλοντας συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις ή αιτιολογώντας τη μη υποβολή τους, με παράλληλη αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως συννομοθέτη ζητεί να διατηρηθεί το υφιστάμενο σύστημα θεματικού ορισμού επί της ουσίας αρμόδιων επιτροπών βάσει αρμοδιότητας, στο πλαίσιο του οποίου η επιτροπή PETI θα διαδραματίζει ρόλο συνδεδεμένης επιτροπής υπενθυμίζει πόση σημασία έχουν οι ισόρροπες δημόσιες ακροάσεις και η διασφάλιση μιας προσέγγισης χωρίς αποκλεισμούς, για να αυξάνεται η συμμετοχή των διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών προτείνει τη διεξαγωγή συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με όλες τις επιτυχημένες πρωτοβουλίες πολιτών που πληρούν τα κριτήρια που περιλαμβάνει ο κανονισμός, καθώς και την περάτωση των συζητήσεων με την έγκριση πρότασης ψηφίσματος υπογραμμίζει πόση σημασία έχει η επιστροφή των εξόδων ταξιδίου όταν είναι δυνατόν, τόσο για τους διοργανωτές της ΕΠΠ όσο και για τους εμπειρογνώμονες 20. καλεί την Επιτροπή να επιλύσει την εγγενή σύγκρουση συμφερόντων που προκύπτει λόγω των αντικρουόμενων μεταξύ τους σημερινών ρόλων της, δηλαδή της αξιολόγησης του παραδεκτού των ΕΠΠ, της λήψης αποφάσεων όσον αφορά την καταχώριση και της αποκλειστικής αρμοδιότητας για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη νομοθετική συνέχεια επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή κατά τη διενέργεια έρευνας όσον αφορά τη διαχείριση των αιτήσεων καταχώρισης ΕΠΠ από την Επιτροπή, ιδίως σε περιπτώσεις άρνησης καταχώρισης μιας ΕΠΠ καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει διαδικασία διαβούλευσης προκειμένου να επισημοποιηθεί η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο στάδιο της καταχώρισης των ΕΠΠ 21. ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλλει τακτικά νομοθετικές βελτιώσεις για την ΕΠΠ, αξιοποιώντας, μεταξύ άλλων, τον υποχρεωτικό τακτικό έλεγχο της εφαρμογής της. 1 (COM(2016) 179 final). PE606.197v03-00 6/9 AD\1134793.docx
AD\1134793.docx 7/9 PE606.197v03-00
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ημερομηνία έγκρισης 7.9.2017 Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας +: : 0: 16 2 5 Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Margrete Auken, Beatriz Becerra Basterrechea, Eleonora Evi, Peter Jahr, Rikke Karlsson, Jude Kirton-Darling, Svetoslav Hristov Malinov, Νότης Μαριάς, Roberta Metsola, Marlene Mizzi, Gabriele Preuß, Virginie Rozière, Σοφία Σακοράφα, Jarosław Wałęsa, Tatjana Ždanoka Anne-Marie Mineur, Δημήτρης Παπαδάκης, Julia Pitera, Rainer Wieland Frank Engel, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Monika Hohlmeier, Maria Lidia Senra Rodríguez PE606.197v03-00 8/9 AD\1134793.docx
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 16 + ALDE Group ECR Group PPE Group S&D Group Beatriz Becerra Basterrechea Rikke Karlsson Frank Engel, Monika Hohlmeier, Peter Jahr, Svetoslav Hristov Malinov, Roberta Metsola, Julia Pitera, Jarosław Wałęsa, Rainer Wieland Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Jude Kirton-Darling, Marlene Mizzi, Δημήτρης Παπαδάκης, Gabriele Preuß, Virginie Rozière 2 - ECR Group EFDD Group Νότης Μαριάς Eleonora Evi 5 0 GUE/NGL Group Verts/ALE Group Anne-Marie Mineur, Σοφία Σακοράφα, Maria Lidia Senra Rodríguez Margrete Auken, Tatjana Ždanoka Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα: + : υπέρ - : κατά 0 : αποχή AD\1134793.docx 9/9 PE606.197v03-00