ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΙV ΠΡΑΞΗ 50/2019 Πανεπιστήμιο :Ομοειδείς εργασίες Αποφάσεις του Πρύτανη για απευθείας ανάθεση ομοειδών εργασιών Το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι επίμαχες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των μαρμάρινων όψεων του ιστορικού κτιρίου της ΑΣΚΤ( Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών) στην οδό Πατησίων 42, οι οποίες παρασχέθηκαν σε εκτέλεση των από 2.5.2018 και 7.6.2018 συμβάσεων, συνολικού ύψους 19.500,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) είναι ομοειδείς, κατά την αντίληψη των συναλλαγών και τη φύση τους, με τις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης της οροφογραφίας στο χώρο της πρυτανείας του ίδιου κτιρίου, οι οποίες υλοποιήθηκαν σε εκτέλεση της από 2.5.2018 σύμβασης, ύψους 11.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Τούτων δοθέντων, η συνολική αξία των ανωτέρω όμοιων εργασιών ανέρχεται στο ποσό των 30.500,00 ευρώ και επομένως, υπερβαίνει κατά το έτος 2018 το ποσό των 20.000,00 ευρώ, άνευ Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι νόμιμη προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, άνευ αιτιολογίας. Κατά συνέπεια, στην υπό κρίση περίπτωση έπρεπε να ακολουθηθεί η διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού. τα δε περί αντιθέτου προβαλλόμενα με το... έγγραφο επανυποβολής είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Ειδικότερα, με το προαναφερόμενο έγγραφο προβάλλεται ότι οι ανωτέρω εργασίες είναι διαφορετικές μεταξύ τους ενόψει των διαφορετικών ειδικοτήτων που απαιτούνται για την εκτέλεση τους δεδομένου ότι η μεν άδεια άσκησης επαγγέλματος συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης της... αφορά τις ειδικότητες συντήρησης κεραμικού, γυαλιού, λίθου, μετάλλου, ψηφιδωτών, ανασκαφικών, οργανικών υλικών, η δε άδεια της... την ειδικότητα της τοιχογραφίας. Όμως ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος διότι το γεγονός ότι απαιτείτο άλλη ειδικότητα συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης για την εκτέλεση των εργασιών επί των μαρμάρινων επιφανειών και άλλη για την αποκατάσταση της εσωτερικής οροφογραφίας, δεν εμπόδιζε τη διεξαγωγή συνοπτικού διαγωνισμού καθόσον οι εν λόγω εργασίες θα μπορούσαν να ανατεθούν είτε σε ένα ανάδοχο που διέθετε και τις δύο απαιτούμενες ειδικότητες είτε σε
δύο, όπως και έγινε. Άλλωστε, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες οφειλόμενοι σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας. Τα δε προβαλλόμενα με το... έγγραφο επανυποβολής ότι οι εργασίες αποκατάστασης της οροφογραφίας στο χώρο της πρυτανείας προέκυψαν εκτάκτως μετά τον εμπρησμό του κτιρίου της Πρυτανείας είναι απορριπτέα ως αβάσιμα ενόψει του ότι ο αναφερόμενος εμπρησμός έλαβε χώρα στις 28.1.2018, ήτοι τέσσερις (4) μήνες πριν από την εκτέλεση των εργασιών αποκατάστασης της οροφογραφίας με αποτέλεσμα να μην προκύπτει ότι οι εν λόγω εργασίες ήταν επείγουσες (βλ. το από 28.1.2018 απόσπασμα συμβάντων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας). Εντούτοις, το Κλιμάκιο συνεκτιμώντας ότι οι επίμαχες υπηρεσίες αφενός αποσκοπούν στην συντήρηση του ιστορικού κτιρίου της ΑΣΚΤ, αφετέρου, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, υποβλήθηκαν τρεις (3) οικονομικές προσφορές για τη συντήρηση και αποκατάσταση των μαρμάρινων όψεων του κτιρίου, κρίνει ότι πρέπει να αναγνωρισθεί η συνδρομή συγγνωστής πλάνης υπέρ των αρμόδιων οργάνων της ΑΣΚΤ.Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΙV ΠΡΑΞΗ 50/2019 Αποτελούμενο από την Πρόεδρο του Κλιμακίου Δέσποινα Καββαδία-Κωνσταντάρα, Σύμβουλο, και τις Παρέδρους Ευπραξία Δημολιού και Βασιλική Σαρηβαλάση (εισηγήτρια της υπόθεσης). Συνήλθε στην αίθουσα διασκέψεων του Καταστήματός του, που βρίσκεται στην Αθήνα, στις 5 Μαρτίου 2019, με την παρουσία της Γραμματέως του.
Για να αποφανθεί, μετά από σχετική διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.), αν πρέπει να θεωρηθεί το..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του εν λόγω ν.π.δ.δ.. Αφού μελέτησε τα στοιχεία του φακέλου Σκέφθηκε κατά το νόμο Αποφάσισε τα εξής: I. Η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων αρνήθηκε, με την 4/23.10.2018 πράξη της, να θεωρήσει το..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.), το οποίο αφορά στην καταβολή ποσού 24.180,00 ευρώ στη φερόμενη ως δικαιούχο... ως αμοιβή της για την «εκτέλεση εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης μαρμάρινων επιφανειών όψεων στο ιστορικό κτίριο της ΑΣΚΤ στην οδό Πατησίων», σε εκτέλεση των από 2.5.2018 και 7.6.2018 συμβάσεων. Ως αιτιολογία της άρνησής της, η Επίτροπος προέβαλε, κατ εκτίμηση του σχετικού λόγου διαφωνίας, ότι οι εν λόγω εργασίες μη νομίμως ανατέθηκαν με τμηματικές απευθείας αναθέσεις μετά από κατάτμηση του αντικειμένου τους, καθώς η συνολική δαπάνη τους υπερέβη το όριο των 20.000,00 ευρώ, κατά παράβαση του άρθρου 118 του ν.4412/2016. Η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, με το... έγγραφο, επανυπέβαλε το χρηματικό ένταλμα για θεώρηση, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της εντελλόμενης με αυτό δαπάνης. Η Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή της και έτσι ανέκυψε διαφωνία, για την άρση της οποίας νομίμως απευθύνεται στο Κλιμάκιο με την από 3.12.2018 έκθεσή της. ΙΙ. Από τις διατάξεις των άρθρων 1, 2, 3, 5, 6, 26, 27, 28, 32, 117 και 118 του ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α 147/8.8.2016) συνάγεται ότι η ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων των Νοσοκομείων, που λειτουργούν με τη μορφή ν.π.δ.δ. και δεν αποτελούν κεντρικές κυβερνητικές αρχές του Παραρτήματος Ι του Προσαρτήματος Α του ανωτέρω νόμου, διενεργείται, ανεξάρτητα εάν αυτές είναι άνω ή κάτω του ορίου των 209.000 ευρώ, κατά κανόνα, κατόπιν ανοικτών ή κλειστών διαγωνιστικών διαδικασιών (άρθρα 27 και 28), και μόνο κατ εξαίρεση, στις περιοριστικά αναφερόμενες στο άρθρο 32 του ως άνω νόμου περιπτώσεις, με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση ή διαγωνισμό
(βλ. άρθρο 26 παρ. 6), αφού αυτή συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας συμμετοχής στις διαδικασίες για την κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων και του ελεύθερου ανταγωνισμού. Ειδικότερα, η διαδικασία αυτή επιτρέπεται να τηρηθεί, μεταξύ άλλων, στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης, οφειλομένης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα Αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες Αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη (βλ. άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ), επιπροσθέτως, δε, πρέπει να προκύπτουν με σαφήνεια και πληρότητα από τα στοιχεία του φακέλου, ενώ το βάρος απόδειξης της συνδρομής τους φέρει εκείνος ο οποίος τις επικαλείται (βλ. πράξεις IV Τμ. Ελ. Συν. 2/2017, 48, 42/2016). Περαιτέρω, στην περίπτωση που η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) επιτρέπεται προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, άνευ ανάγκης συνδρομής ειδικού προς τούτο λόγου, ενώ στην περίπτωση που η αντίστοιχη εκτιμώμενη αξία δεν υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη για συγκεκριμένες υπηρεσίες/εργασίες και, συναφώς, η δυνατότητα ανάθεσής τους απευθείας ή με πρόχειρο διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική ετήσια προϋπολογιζόμενη δαπάνη σε όμοιες ή ομοειδείς, κατά την αντίληψη των συναλλαγών και τη φύση τους, υπηρεσίες. Στον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων συμπεριλαμβάνονται τόσο το τυχόν προβλεπόμενο δικαίωμα προαίρεσης όσο και οι τυχόν παρατάσεις αυτών, ενώ δεν επιτρέπεται η κατάτμηση των συμβάσεων κατά τρόπο ώστε να αποφεύγεται η εφαρμογή οποιασδήποτε διάταξης του ανωτέρω νόμου, εκτός αν αυτό δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους (βλ. άρθρο 6 παρ. 1 και 3). Παρέπεται, συνεπώς, ότι απαγορεύεται ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας ομοειδών εργασιών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες και η διενέργεια αντίστοιχων τμηματικών αναθέσεων, αντί μιας ενιαίας, στο μέτρο που η κατάτμηση αυτή έχει ως συνέπεια τη μη τήρηση των νόμιμων διαδικασιών ανάδειξης αναδόχου (πρβλ. Ελ.Συν. ΙV Tμ. 49/2017, ΚΠΕΔ στο IV Tμ. 172, 90, 78, 18/2017, 132/2018). ΙΙΙ. Από τα στοιχεία του φακέλου, προκύπτουν τα εξής: Με την... απόφαση του Πρύτανη της Α.Σ.Κ.Τ. εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση των εργασιών «συντήρησης και αποκατάστασης μαρμάρινων επιφανειών όψεων στο ιστορικό κτίριο της ΑΣΚΤ στην οδό Πατησίων 42», αντί του ποσού των 13.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.
(16.120,00 ευρώ με Φ.Π.Α.) στην...και καταρτίστηκε η.../...2018 σύμβαση, διάρκειας τριάντα πέντε (35) ημερών, χρηματοδοτούμενη από το ΣΑΕ 2014ΣΕ54600001. Εν συνεχεία, με την... απόφαση του Πρύτανη της Α.Σ.Κ.Τ. εγκρίθηκε η 1η συμπληρωματική σύμβαση «συντήρησης και αποκατάστασης μαρμάρινων επιφανειών όψεων στο ιστορικό κτίριο της ΑΣΚΤ στην οδό Πατησίων 42», αντί του ποσού των 6.500,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (8.060,00 ευρώ με Φ.Π.Α.) και καταρτίστηκε η 2199/7.6.2018 σύμβαση με την..., διάρκειας τριάντα πέντε (35) ημερών. Κατόπιν δε της εκτέλεσης των επίμαχων εργασιών, εκδόθηκε το 115/10.7.2018 τιμολόγιο, ποσού 24.180,00 ευρώ, για την εξόφληση του οποίου εκδόθηκε το επίμαχο χρηματικό ένταλμα. Εντωμεταξύ, στις 2.5.2018, ανατέθηκαν απευθείας, εκτός των ανωτέρω εργασιών, εργασίες «συντήρησης και αποκατάστασης οροφογραφίας στο χώρο της Πρυτανείας» στο προαναφερόμενο ιστορικό κτίριο και υπογράφηκε η από 2.5.2018 σύμβαση με την..., αντί του ποσού των 11.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. ΙV. Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι επίμαχες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των μαρμάρινων όψεων του ιστορικού κτιρίου της ΑΣΚΤ στην οδό Πατησίων 42, οι οποίες παρασχέθηκαν σε εκτέλεση των από 2.5.2018 και 7.6.2018 συμβάσεων, συνολικού ύψους 19.500,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) είναι ομοειδείς, κατά την αντίληψη των συναλλαγών και τη φύση τους, με τις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης της οροφογραφίας στο χώρο της πρυτανείας του ίδιου κτιρίου, οι οποίες υλοποιήθηκαν σε εκτέλεση της από 2.5.2018 σύμβασης, ύψους 11.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Τούτων δοθέντων, η συνολική αξία των ανωτέρω όμοιων εργασιών ανέρχεται στο ποσό των 30.500,00 ευρώ και επομένως, υπερβαίνει κατά το έτος 2018 το ποσό των 20.000,00 ευρώ, άνευ Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι νόμιμη προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, άνευ αιτιολογίας. Κατά συνέπεια, στην υπό κρίση περίπτωση έπρεπε να ακολουθηθεί η διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού. τα δε περί αντιθέτου προβαλλόμενα με το... έγγραφο επανυποβολής είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Ειδικότερα, με το προαναφερόμενο έγγραφο προβάλλεται ότι οι ανωτέρω εργασίες είναι διαφορετικές μεταξύ τους ενόψει των διαφορετικών ειδικοτήτων που απαιτούνται για την εκτέλεση τους δεδομένου ότι η μεν άδεια άσκησης επαγγέλματος συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης της... αφορά τις ειδικότητες συντήρησης κεραμικού, γυαλιού, λίθου, μετάλλου, ψηφιδωτών, ανασκαφικών, οργανικών υλικών, η δε άδεια της... την ειδικότητα της τοιχογραφίας. Όμως ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος διότι το γεγονός ότι απαιτείτο άλλη ειδικότητα συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης για την εκτέλεση των εργασιών επί των μαρμάρινων επιφανειών και άλλη για την αποκατάσταση της εσωτερικής
οροφογραφίας, δεν εμπόδιζε τη διεξαγωγή συνοπτικού διαγωνισμού καθόσον οι εν λόγω εργασίες θα μπορούσαν να ανατεθούν είτε σε ένα ανάδοχο που διέθετε και τις δύο απαιτούμενες ειδικότητες είτε σε δύο, όπως και έγινε. Άλλωστε, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες οφειλόμενοι σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας. Τα δε προβαλλόμενα με το... έγγραφο επανυποβολής ότι οι εργασίες αποκατάστασης της οροφογραφίας στο χώρο της πρυτανείας προέκυψαν εκτάκτως μετά τον εμπρησμό του κτιρίου της Πρυτανείας είναι απορριπτέα ως αβάσιμα ενόψει του ότι ο αναφερόμενος εμπρησμός έλαβε χώρα στις 28.1.2018, ήτοι τέσσερις (4) μήνες πριν από την εκτέλεση των εργασιών αποκατάστασης της οροφογραφίας με αποτέλεσμα να μην προκύπτει ότι οι εν λόγω εργασίες ήταν επείγουσες (βλ. το από 28.1.2018 απόσπασμα συμβάντων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας). Εντούτοις, το Κλιμάκιο συνεκτιμώντας ότι οι επίμαχες υπηρεσίες αφενός αποσκοπούν στην συντήρηση του ιστορικού κτιρίου της ΑΣΚΤ, αφετέρου, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, υποβλήθηκαν τρεις (3) οικονομικές προσφορές για τη συντήρηση και αποκατάσταση των μαρμάρινων όψεων του κτιρίου, κρίνει ότι πρέπει να αναγνωρισθεί η συνδρομή συγγνωστής πλάνης υπέρ των αρμόδιων οργάνων της ΑΣΚΤ. V. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ) δεν πρέπει να θεωρηθεί λόγω λήξεως του οικονομικού έτους, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ - ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΑΡΗΒΑΛΑΣΗ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ