ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 16.10.2001 COM(2001) 584 τελικό 2001/0244 (COD) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την ανακήρυξη του 2004 ως ευρωπαϊκού έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού (υποβληθείσα από την Επιτροπή)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Ένας στους τρεις ευρωπαίους πολίτες ασκεί τακτικά µία σωµατική δραστηριότητα. Ο αθλητισµός αποτέλεσε ένα από τα πιο σηµαντικά κοινωνικά φαινόµενα στην Ευρώπη του 20ού αιώνα. Επίσης ο αθλητισµός αντιπροσωπεύει τον καλύτερα δοµηµένο κοινωνικό ιστό µέσα στην ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών. Περισσότεροι από 600 χιλιάδες αθλητικοί σύλλογοι στην Ευρώπη µαρτυρούν την κοινωνική σηµασία του αθλητισµού. Η ανάπτυξη αυτή εκφράζεται µε τον αριθµό των ατόµων που αθλούνται, το ενδιαφέρον των πολιτών, τη συνεκτίµηση του αθλητισµού στις δηµόσιες πολιτικές αλλά και µε τον οικονοµικό αντίκτυπό του. Από ψυχαγωγική δραστηριότητα της πλειονότητας των κοινοτικών υπηκόων, ο αθλητισµός έχει καταστεί ένα οικονοµικό και κοινωνικό φαινόµενο µείζονος σηµασίας. Τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκαταλέγονται µεταξύ των κυριότερων αθλητικών δυνάµεων παγκοσµίως και η κοινοτική επικράτεια αποτελεί το πλαίσιο υποδοχής ενός ολοένα αυξανόµενου αριθµού αθλητικών εκδηλώσεων. Ο αθλητισµός έχει αναχθεί σε ένα χαρακτηριστικό φαινόµενο της κοινωνίας µας. Σε αυτές τις συνθήκες, ο αθλητισµός αποτελεί προνοµιούχο µέσο κάθε εκπαιδευτικής πολιτικής και κάθε εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ο αθλητισµός είναι αναπόσπαστο µέρος των προγραµµάτων διδασκαλίας. Επιπλέον, ο αθλητισµός καθεαυτόν είναι φορέας θεµελιωδών εκπαιδευτικών αξιών. Αποτελεί παράγοντα εκµάθησης των κανόνων της συλλογικής ζωής, ευνοεί την ένταξη σε µία οµάδα. ιευκολύνει την απόκτηση αξιών όπως ο σεβασµός των άλλων, συναθλητών και αντιπάλων, η τήρηση των κανόνων, η αλληλεγγύη, το αίσθηµα της προσπάθειας, της συλλογικής πειθαρχίας και της οµαδικής ζωής. Αυτές οι εκπαιδευτικές αξίες του αθλητισµού καθώς και η ανάγκη διαφύλαξής τους αναγνωρίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, που συγκλήθηκε στη Νίκαια το εκέµβριο του 2000, στη δήλωση σχετικά µε τα ειδικά χαρακτηριστικά του αθλητισµού και µε τις κοινωνικές λειτουργίες του στην Ευρώπη, οι οποίες πρέπει να λαµβάνονται υπόψη κατά την εφαρµογή των κοινοτικών πολιτικών. Το Συµβούλιο υπενθυµίζει ότι: "Η Κοινότητα, στη δράση της δυνάµει των διαφόρων διατάξεων της Συνθήκης, πρέπει να λαµβάνει υπόψη ακόµα και αν δεν έχει άµεσες αρµοδιότητες στον τοµέα αυτό, την κοινωνική, εκπαιδευτική και πολιτιστική αποστολή του αθλητισµού". 2. Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΩΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ Λόγω της ευρύτατης κοινωνικής διείσδυσής του, ο αθλητισµός αποτελεί έναν παράγοντα που συµβάλλει στην εκπαίδευση των ατόµων. Η UNESCO στα έγγραφά της υπογράµµισε πολλές φορές την ανάγκη σύνδεσης των αθλητικών δραστηριοτήτων µε τα εκπαιδευτικά προγράµµατα, στο βαθµό που αυτές οι δραστηριότητες συµβάλλουν στην ολοκληρωµένη κατάρτιση του πολίτη, είτε πρόκειται για τη σωµατική του ανάπτυξη ή για την ανάπτυξη των κοινωνικών του συνηθειών. 2
Στην έκθεσή της µε θέµα "Οι συγκεκριµένοι µελλοντικοί στόχοι των εκπαιδευτικών συστηµάτων" 1, η Επιτροπή καθόρισε σειρά στόχων σε θέµατα εκπαίδευσης, για τους οποίους η σύνδεση µε µία φυσική δραστηριότητα, µε τον αθλητισµό, φαίνεται ιδιαίτερα αρµόζουσα. Πρόκειται κατά πρώτο λόγο για τη βελτίωση της κατάρτισης των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών. Πράγµατι, µία µελέτη της Επιτροπής 2 στον τοµέα του αθλητισµού κατέδειξε την ανάγκη για βελτίωση της προετοιµασίας των εκπαιδευτών φυσικής αγωγής και για καλύτερο καθορισµό του περιεχοµένου αυτού του µαθήµατος. Επιπλέον, ο αθλητισµός µπορεί να αναχθεί σε σηµαντική πηγή απασχόλησης, µε την προϋπόθεση ότι θα ενισχυθούν οι ικανότητες του ανθρώπινου δυναµικού στον τοµέα αυτόν, καθώς και ότι θα βελτιωθεί η σχέση κατάρτισης / απασχόλησης και η ικανότητα επαγγελµατικής ένταξης στον κλάδο του αθλητισµού. Στην "Έκθεση του Ελσίνκι" 3 για τον αθλητισµό περιέχονται επίσης αρκετά συγκεκριµένες προτάσεις σχετικά µε τις εκπαιδευτικές δυνατότητες που προσφέρει ο αθλητισµός. Πράγµατι, στην έκθεση υπενθυµίζεται ότι το "Λευκό βιβλίο για την εκπαίδευση και την κατάρτιση" 4 της Επιτροπής υπογραµµίζει πως "η γνώση υπό την ευρεία έννοια του όρου, µπορεί να οριστεί ως συσσώρευση θεµελιωδών, τεχνικών γνώσεων και κοινωνικών δεξιοτήτων" µε τις οποίες συνδέονται "η ικανότητα συνεργασίας, οµαδικής εργασίας, η δηµιουργικότητα, η επιδίωξη της ποιότητας", αξίες οι οποίες χαρακτηρίζουν τον αθλητισµό. Ένας άλλος στόχος που αναφέρει η Επιτροπή αφορά την πρόσβαση στη διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση 5. Αυτός ο στόχος απαιτεί τον εκδηµοκρατισµό των εκπαιδευτικών συστηµάτων έτσι ώστε να τα καταστήσει προσβάσιµα για όλους τους πολίτες. Από αυτή την άποψη, η µάθηση µέσω του αθλητισµού αποτελεί έναν ιδιαίτερα κατάλληλο τρόπο για την επίτευξη των στόχων αυτών, δεδοµένης της κοινωνικής διάδοσης των αθλητικών δραστηριοτήτων. Μεταξύ των προκλήσεων που πρέπει να αντιµετωπιστούν βρίσκεται επίσης και ο καθορισµός των βασικών δεξιοτήτων για την κοινωνία της γνώσης. Η Επιτροπή 6 αναφέρει ότι οι δεξιότητες αυτές περιλαµβάνουν "τις κοινωνικές ή προσωπικές ικανότητες που επιτρέπουν στα άτοµα να συνεργάζονται και να διάγουν ευτυχή και δηµιουργικό βίο". Στον τοµέα αυτόν, ο αθλητισµός καλείται για άλλη µία φορά να διαδραµατίσει ένα ρόλο-κλειδί. Πράγµατι, οι νέες τεχνολογίες επιβάλλουν µία πολύ πιο καθιστική ζωή στα άτοµα, ευνοώντας έτσι µία σχετική ατροφία των ατοµικών φυσικών ικανοτήτων. Αφετέρου, η εργασία µε ηλεκτρονικό υπολογιστή επιτρέπει µεν την επαφή µε αποµακρυσµένα άτοµα αλλά ευνοεί και την αποµόνωση, ή ακόµα και την απώλεια της ικανότητας για οµαδική εργασία και της αποδοχής των κανόνων του κοινωνικού βίου. 1 2 3 4 5 6 COM(2001) 59 τελικό, της 31.01.2001. Έκθεση "Αθλητισµός και απασχόληση", η οποία συντάχθηκε από το ευρωπαϊκό δίκτυο των ινστιτούτων φυσικής αγωγής για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Σεπτέµβριο του 1999. COM(1999) 644 της 01.12.1999. «ιδασκαλία και εκµάθηση Προς την κοινωνία της γνώσης», Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, OPOCE, Λουξεµβούργο, 1995. Υπόµνηµα σχετικά µε τη διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση (SEC (2000) 1832 της 30.10.2000). "Οι συγκεκριµένοι µελλοντικοί στόχοι των εκπαιδευτικών συστηµάτων" (COM(2001) 59 της 31.01.2001). 3
Εφόσον επιδιώκουµε να ανοίξουµε την εκπαίδευση στο τοπικό περιβάλλον, στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσµο, οι αθλητικές δραστηριότητες αντιπροσωπεύουν ένα απαραίτητο εργαλείο για αυτού του είδους τη δράση. Όντως, το άνοιγµα στο τοπικό περιβάλλον θα έδινε τη δυνατότητα για µία καλύτερη χρήση π.χ. των αθλητικών υποδοµών από τις τοπικές οµάδες, γεγονός που θα συνέβαλε στη διαµόρφωση εταιρικής σχέσης µεταξύ του εκπαιδευτικού κόσµου και των αθλητικών οµίλων. Το ίδιο ισχύει και για τις ενέργειες που αποσκοπούν στο να προωθήσουν την κινητικότητα και τις ανταλλαγές. Στον τοµέα του αθλητισµού υπάρχει µακρόχρονη παράδοση και πείρα στις ανταλλαγές, η οποία θα µπορούσε να χρησιµεύσει στην αύξηση των ανταλλαγών µεταξύ σπουδαστών. Τέλος, ο αθλητισµός αποτελεί πολύτιµο εργαλείο για την επίτευξη των στόχων του προγράµµατος COMENIUS: την προώθηση της εκπαίδευσης σε ένα πολυπολιτισµικό πλαίσιο, την υποστήριξη των µη ευνοηµένων οµάδων, την καταπολέµηση της σχολικής αποτυχίας και την πρόληψη του κοινωνικού αποκλεισµού. Πρέπει να σηµειωθεί ότι οι αθλητικές δραστηριότητες προσαρµόζονται ιδιαίτερα στους στόχους της καταπολέµησης κάθε µορφής διακρίσεων: λόγω φύλου, κατά των ατόµων µε ειδικές ανάγκες καθώς στην καταπολέµηση του ρατσισµού. Άρα, ο αθλητισµός έχει µία οριζόντια διάσταση η οποία συµβαδίζει µε τους κοινοτικούς στόχους της καταπολέµησης του αποκλεισµού, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 13 της Συνθήκης. Ο αθλητισµός αποτελεί συνεπώς, όπως υπογραµµίζει το Συµβούλιο της Ευρώπης, ιδανικό µέσο για την κοινωνική δηµοκρατία. 3. ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ Στο ψήφισµά του 7 της 17ης εκεµβρίου 1999, το Συµβούλιο σηµείωσε ότι τα ευρωπαϊκά προγράµµατα υπέρ της νεολαίας αποσκοπούν µεταξύ άλλων στο να προωθήσουν την παράλληλη εκπαίδευση. Στο θέµα αυτό, το Συµβούλιο αναγνώρισε το όφελος της ενασχόλησης µε ένα άθληµα τόσο από παιδαγωγική άποψη όσο και ως παράγοντα προώθησης της ιδιότητας του πολίτη, της συµµετοχής, της αλληλεγγύης και της ανεκτικότητας. Το Συµβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να σχεδιάσει, σε συνεργασία µε τα κράτη µέλη, ενέργειες που να αποσκοπούν στην εκµετάλλευση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι αθλητικές δραστηριότητες όσον αφορά την παράλληλη εκπαίδευση. Η πρόσκληση αυτή συµφωνεί µε το αποτέλεσµα µιας µελέτης 8 που διεξήγαγε η Επιτροπή και στην οποία υπογραµµίζεται το χαµηλό ποσοστό συµµετοχής των νέων στη συλλογική ζωή. Αυτή η µελέτη δείχνει ότι ο υψηλότερος βαθµός συµµετοχής σηµειώνεται στο πλαίσιο των αθλητικών οργανώσεων και υπερβαίνει κατά πολύ το ποσοστό συµµετοχής σε θρησκευτικές, πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις ή σε οµίλους νεότητας. 7 8 ΕΕ C 8 της 12.01.2000. "Etude sur la condition des jeunes et sur la politique pour la jeunesse en Europe" (Μελέτη σχετικά µε την κατάσταση των νέων και µε την πολιτική για τη νεολαία στην Ευρώπη) από την IARD για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Μιλάνο, Ιανουάριος 2001. 4
Η δήλωση της Νίκαιας για τα ειδικά χαρακτηριστικά του αθλητισµού ενθαρρύνει τα κράτη µέλη να στηρίξουν την προστασία του εθελοντισµού, εάν χρειαστεί µε την υποστήριξη της Κοινότητας στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της. Οι αθλητικές εκδηλώσεις και οι τρέχουσες δραστηριότητες των αθλητικών οργανώσεων µπορούν να συµβάλουν ιδιαίτερα στην ανάπτυξη ενεργειών µε ευρωπαϊκή διάσταση στον τοµέα του εθελοντισµού. εδοµένου ότι η Ευρώπη είναι η ήπειρος που διοργανώνει το µεγαλύτερο αριθµό διακρατικών αγώνων, υπάρχει η δυνατότητα να χρησιµοποιηθούν οι εµπειρίες αυτές και να διαµορφωθεί µία σταθερή εταιρική σχέση µεταξύ των αθλητικών οργανώσεων και του σχολικού κόσµου, προκειµένου να προωθηθούν οι κοινές εµπειρίες στον τοµέα του εθελοντισµού ως παράγοντα παράλληλης εκπαίδευσης. 4. ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο κάλεσε τα κοινοτικά θεσµικά όργανα να εξετάσουν τις κοινοτικές πολιτικές υπό το πρίσµα της προαναφερθείσας δήλωσης. Παραδοσιακά ο αθλητισµός εξεταζόταν στο πλαίσιο της Κοινότητας µόνον υπό το αυστηρά οικονοµικό πρίσµα. Ελάχιστες ενέργειες προβλέπονταν στο πλαίσιο των κοινοτικών πολιτικών. Παρά ταύτα, στον τοµέα της εκπαίδευσης εύκολα διαπιστώνει κανείς τη σαφή συσχέτιση µεταξύ των αθλητικών δραστηριοτήτων και των στόχων της κοινοτικής δράσης σε θέµατα εκπαίδευσης. Για το σκοπό αυτό, είναι σηµαντικό να ενθαρρυνθούν οι εταιρικές σχέσεις µεταξύ των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων και των αθλητικών οργανώσεων, έτσι ώστε ο εκπαιδευτικός τοµέας να επωφεληθεί από τις αρχές που ενέχει ο αθλητισµός και να αντλήσει οφέλη από τις ευκαιρίες που προσφέρουν τα κοινοτικά προγράµµατα και οι ενέργειες. Ήδη στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραµµάτων, βρίσκονται σε εξέλιξη µεµονωµένες δοκιµαστικές ενέργειες µε τη συνεργασία των αθλητικών οργανώσεων. Μπορούν να αναφερθούν οι ακόλουθες: οκιµαστική ενέργεια για το συνδυασµό αθλητισµού / σχολείου, σε συνεργασία µε τρεις ευρωπαϊκές ολυµπιακές επιτροπές, µε σκοπό να εφαρµοστούν οι ολυµπιακές αξίες στις σχολικές δραστηριότητες. Χρήση των αθλητικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο των σχολείων της δεύτερης ευκαιρίας, δεδοµένων των αξιών του αθλητισµού όσον αφορά την κοινωνική ένταξη. Ενέργειες στο πλαίσιο του προγράµµατος ΣΩΚΡΑΤΗΣ για την ενθάρρυνση της κινητικότητας µέσω των σχολικών ανταλλαγών. Τώρα έχει ιδιαίτερη σηµασία να δοθεί µία σχετική συνεκτικότητα και προβολή στις δυνατότητες που προσφέρονται στον τοµέα αυτόν της συνεργασίας αθλητισµού / σχολείου. Η µορφή που θα λάβει το Ευρωπαϊκό Έτος - ενέργεια µεγάλης εµβέλειας αλλά χρονικά περιορισµένη - έχει αποδειχθεί η πιο ενδεδειγµένη ως προς τους στόχους που επιδιώκονται κατά το πρώτο στάδιο. Οι εµπειρίες που θα συλλεχθούν 5
από το Έτος θα επιτρέψουν στην Επιτροπή να προετοιµάσει καλύτερα µία πρόταση κοινοτικής δράσης, έτσι ώστε να δώσει συνέχεια στο ψήφισµα 9 του Συµβουλίου. Επιπλέον, το 2004 οι Ολυµπιακοί Αγώνες θα πραγµατοποιηθούν στην Αθήνα, λίκνο του ολυµπισµού. Θα προσφέρουν την ευκαιρία στα µέσα µαζικής ενηµέρωσης να µιλήσουν για την απαραίτητη επαναφορά των αξιών του αθλητισµού - ο οποίος αµαυρώθηκε από τα σκάνδαλα της οικονοµικής διαφθοράς και της φαρµακοδιέγερσης ενώ αυτή τη στιγµή απειλείται από την υπερβολική εµπορευµατοποίηση του αθλητικού θεάµατος που κινδυνεύει να αλλοτριώσει την πραγµατική κοινωνική και εκπαιδευτική λειτουργία του αθλητισµού. Οι στόχοι του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού θα είναι λοιπόν οι εξής: (1) να ευαισθητοποιήσει τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα και τις αθλητικές οργανώσεις σχετικά µε τη συνεργασία, δεδοµένης της εκπαιδευτικής σηµασίας του αθλητισµού ως κοινωνικού φαινοµένου µε µεγάλη ικανότητα διείσδυσης σε όλα τα κοινωνικά στρώµατα και ιδίως µεταξύ των νέων (2) να προωθήσει τη χρήση των αξιών που ενέχει ο αθλητισµός κατά την ανάπτυξη της βασικής παιδείας, έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα κυρίως στους νέους να αναπτύσσουν τόσο τις φυσικές όσο και τις κοινωνικές τους ικανότητες, όπως η οµαδική εργασία, η αλληλεγγύη, η ανεκτικότητα και η ευγενής άµιλλα (3) να υπογραµµίσει τη θετική συµβολή του εθελοντισµού στην παράλληλη εκπαίδευση, ιδίως των νέων, αλλά και στην ανάπτυξη του αθλητικού κινήµατος (4) να προωθήσει την κινητικότητα και τις ανταλλαγές των µαθητών, ιδιαίτερα σε ένα πολυπολιτισµικό περιβάλλον και µέσω της διοργάνωσης αθλητικών και πολιτιστικών συναντήσεων στο πλαίσιο των σχολικών δραστηριοτήτων (5) να ενθαρρύνει τον προβληµατισµό και τη συζήτηση σχετικά µε τα µέτρα που απαιτούνται ώστε να προαχθεί η κοινωνική ένταξη των µη ευνοηµένων οµάδων, µέσω αθλητικών δραστηριοτήτων, στο εκάστοτε εκπαιδευτικό σύστηµα (6) να ενθαρρύνει τις αθλητικές δραστηριότητες στο διδακτικό πρόγραµµα έτσι ώστε να καταπολεµήσει την τάση για καθιστική ζωή των µαθητών και να συµβάλει στη βελτίωση της φυσικής κατάστασής τους (7) να ασχοληθεί µε τα προβλήµατα που αφορούν την εκπαίδευση των νέων αθλητών που ξεκινούν µία αθλητική σταδιοδροµία όλο και νωρίτερα. Οι ενέργειες µέσω των οποίων θα επιδιωχθούν αυτοί οι στόχοι µπορούν να αφορούν ιδιαίτερα τα εξής: 9 Ibid. 7. 6
τη διοργάνωση συνεδριάσεων και εκδηλώσεων, συµπεριλαµβανοµένων των συνεδριάσεων έναρξης και λήξης τη διοργάνωση εθελοντικών ενεργειών µε την ευκαιρία των Ολυµπιακών και Παραολυµπιακών Αγώνων στην Αθήνα τη διεξαγωγή εκστρατειών ενηµέρωσης και προβολής µε σκοπό τη διάδοση των εκπαιδευτικών αξιών του αθλητισµού τη συνεργασία µε τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης τη διεξαγωγή ερευνών και τη σύνταξη εκθέσεων τη διοργάνωση εκδηλώσεων για τη διάδοση πληροφοριών, και ειδικότερα παραδειγµάτων ορθής πρακτικής τη χορήγηση οικονοµικής ενίσχυσης σε πρωτοβουλίες που αναλαµβάνονται σε διακρατικό, εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, µε σκοπό την προώθηση των στόχων του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού. Αυτά τα µέτρα περιγράφονται λεπτοµερώς στο παράρτηµα. Ο προτεινόµενος προϋπολογισµός για το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού είναι περιορισµένος. Με την επιφύλαξη της τελικής απόφασης της αρµόδιας για τον προϋπολογισµό αρχής, θα διατεθεί ένα ποσό 11.500 εκατ. για τα έτη 2003 και 2004 σε ευρωπαϊκή κλίµακα. Ο προϋπολογισµός αυτός, ο οποίος θα χρησιµεύσει για την προώθηση ευρέος φάσµατος δραστηριοτήτων µε τη συµµετοχή πολλών παραγόντων, θα συµπληρωθεί από άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής και των κρατών µελών. Συνεπώς, η επιτυχία του Ευρωπαϊκού Έτους θα εξαρτηθεί ουσιαστικά από τη βούληση και την ικανότητα των παραγόντων σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο να συµµετάσχουν ενεργά στην κινητοποίηση των πολιτών και των οργανώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Επιτροπή, βοηθούµενη από οργανώσεις που εξειδικεύονται στον τοµέα της επικοινωνίας, θα χρηµατοδοτήσει και θα διαχειριστεί µία συνεκτική εκστρατεία προώθησης η οποία θα χρησιµοποιήσει όλα τα υπάρχοντα µέσα µαζικής επικοινωνίας. Η Επιτροπή θα προσπαθήσει, µε την επιφύλαξη του ρυθµιστικού πλαισίου, να διοργανώσει µε τρόπο δοµηµένο τακτικές ανταλλαγές απόψεων µε τις αθλητικές οργανώσεις, τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα και τις ΜΚΟ που τα εκπροσωπούν, σχετικά µε την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Έτους. Το 2005 θα πραγµατοποιηθεί αξιολόγηση προκειµένου να καθοριστεί ο πραγµατικός αντίκτυπος του Ευρωπαϊκού Έτους και τα διδάγµατα που πρέπει να αποκοµιστούν για το µέλλον. Το Ευρωπαϊκό Έτος θα ακολουθήσει τη λογική άλλων κοινοτικών ενεργειών τις οποίες θα συµπληρώσει, και ιδίως το πρόγραµµα για την καταπολέµηση των διακρίσεων και άλλες ενέργειες στον τοµέα της καταπολέµησης των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισµού ή στον τοµέα της ισότητας των δύο φύλων. Η Επιτροπή θα επιδιώξει επίσης να εντάξει τα θέµατα που αφορούν την εκπαίδευση µέσω του αθλητισµού στις ευρωπαϊκές εκδηλώσεις που προβλέπονται για το 2003. 7
Επιπλέον, στο πλαίσιο άλλων κοινοτικών ενεργειών που συνδέονται µε το έτος αυτό, η Επιτροπή θα προσπαθήσει να συµβάλει στους στόχους του Ευρωπαϊκού Έτους, όχι µόνον βάσει των δραστηριοτήτων που ήδη εκτελούνται στο πλαίσιο των προγραµµάτων αυτών, αλλά επίσης και µέσω πρωτοβουλιών που θα αναληφθούν ειδικά για το Ευρωπαϊκό Έτος. Τέλος, η Επιτροπή θα υλοποιήσει το Ευρωπαϊκό Έτος συντονίζοντας στενά τις δραστηριότητές της µε εκείνες που διεξάγουν άλλοι διεθνείς οργανισµοί όπως το Συµβούλιο της Ευρώπης και η UNESCO. 5. Η ΡΑΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ, ΚΛΕΙ Ι ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Προκειµένου να είναι αποτελεσµατικό και να παραγάγει απτά και βιώσιµα αποτελέσµατα, το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού πρέπει να στηριχθεί στη δέσµευση όλων των ενδιαφερόµενων µερών για µία ενεργό υποστήριξη. Παρ ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση µπορεί να προσφέρει ένα πλαίσιο δράσης για την ευαισθητοποίηση του κοινού στα θέµατα της εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού, µόνον η σηµαντική συµµετοχή των κρατών µελών και των αθλητικών οργανώσεων σε εθνικό επίπεδο θα επιτρέψει την επίτευξη ουσιαστικής προόδου. Οι ορθές πρακτικές που ακολουθούνται στα κράτη µέλη προσφέρουν πολλά παραδείγµατα προς µίµηση ή συνέχιση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους, εξασφαλίζοντας τη συµµετοχή όλων των ενδιαφερόµενων φορέων και ιδίως των αθλητικών οργανώσεων και των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων. Αυτές οι πρακτικές αφορούν ιδίως τα εξής: τη δηµιουργία µίας οµάδας έργου (task-force) σε κοινοτικό επίπεδο, η οποία να συγκεντρώνει εκπροσώπους των κυβερνήσεων, των αθλητικών οργανώσεων και των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων και άλλων σηµαντικών µερών της κοινωνίας των πολιτών τη διαµόρφωση σε κάθε κράτος µέλος ενός ευρέος εθνικού φόρουµ µε σκοπό να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση και η κινητοποίηση του πληθυσµού και να επιτευχθούν οι µακροπρόθεσµες συνεισφορές και δεσµεύσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους. Αυτό το φόρουµ θα µπορεί να προβεί σε επισκόπηση της κατάστασης της εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού σε εθνικό επίπεδο, να διατυπώσει δήλωση γενικής µακροπρόθεσµης πολιτικής και να υιοθετήσει στρατηγικούς στόχους. Το φόρουµ θα συγκεντρώσει τους εκπροσώπους επιλεγµένων υπουργείων, την επιτροπή εθνικού συντονισµού, τις αθλητικές οργανώσεις και τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, τους εκπροσώπους των επαγγελµατικών οργανώσεων στους τοµείς της εκπαίδευσης και του αθλητισµού, καθώς και τους εκπροσώπους του χώρου των ενώσεων και των συλλόγων, οµάδες πολιτών και οικογενειών. Μπορεί να περιλαµβάνει νοµοθέτες, εκπροσώπους επιχειρήσεων και ευρωπαϊκών οργανισµών ή θεσµικών οργάνων τη διατύπωση ή την ανανέωση µιας δήλωσης γενικής µακροπρόθεσµης πολιτικής, η οποία θα ενσωµατώσει τους σφαιρικούς στόχους και τις θεµελιώδεις αρχές και θα αποτελέσει το εννοιολογικό πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους σε εθνικό επίπεδο 8
τη διαµόρφωση ευρέων εταιρικών σχέσεων, στις οποίες θα συµµετέχουν µη παραδοσιακοί εταίροι, όπως τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης, καθώς και οι οργανώσεις των νέων και οι οµάδες εθελοντών την αποκέντρωση της διοργάνωσης των δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Έτους, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι ενέργειες απευθύνονται στους κατάλληλους αποδέκτες και ότι βασίζονται σε µία βιώσιµη τοπική τεχνογνωσία. Ενδεχοµένως είναι σκόπιµο να κληθούν οι υποψήφιες για ένταξη χώρες και οι χώρες του ΕΖΕΣ/ΕΟΧ να αναλάβουν την ίδια δέσµευση, προκειµένου να υποστηρίξουν ενεργά το Ευρωπαϊκό Έτος. 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το 2004 η ευρωπαϊκή κοινή γνώµη θα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στα αθλητικά θέµατα. Το ευρωπαϊκό πρωτάθληµα ποδοσφαίρου και κυρίως η διεξαγωγή των Ολυµπιακών και Παραολυµπιακών Αγώνων στην Αθήνα θα προβάλουν ιδιαίτερα τον αθλητισµό υψηλού επιπέδου. Η Κοινότητα, η οποία στο παρελθόν απέδειξε την προσήλωσή της στις εκπαιδευτικές αξίες που µπορεί να µεταδώσει ο αθλητισµός, θα έχει στη διάθεσή της µία εξαιρετική ευκαιρία για την ευαισθητοποίηση των κυβερνήσεων των κρατών µελών, των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων και των αθλητικών οργανώσεων σχετικά µε τη σηµασία της οικοδόµησης µίας ευρείας εταιρικής σχέσης, προκειµένου να χρησιµοποιηθούν καλύτερα οι αθλητικές δραστηριότητες στον τοµέα της εκπαίδευσης. Απέναντι στις εµπορικές παρεκτροπές που απειλούν τον επαγγελµατικό αθλητισµό και αµαυρώνουν την εικόνα του µεταξύ των πολιτών, είναι σηµαντικό να ανακτηθούν τα πραγµατικά ολυµπιακά ιδανικά έτσι ώστε να µπορέσουν να συνδράµουν στην πλήρη ανάπτυξη του ατόµου. Το Ευρωπαϊκό Έτος θα συµβάλει µε αυτόν τον τρόπο στην αναβάθµιση της εικόνας του αθλητισµού στην ευρωπαϊκή κοινωνία και στην αντισταθµιστική δράση κατά του κινδύνου της καθιστικής ζωής και της κοινωνικής αποµόνωσης που συνδέεται µε την αυξανόµενη χρήση των νέων τεχνολογιών. 9
2001/0244 (COD) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την ανακήρυξη του 2004 ως ευρωπαϊκού έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 149, την πρόταση της Επιτροπής 10, τη γνώµη της Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής 11, τη γνώµη της Επιτροπής των Περιφερειών 12, Αποφασίζοντας σύµφωνα µε τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 251 της συνθήκης 13, Εκτιµώντας τα ακόλουθα: (1) Η προώθηση µιας ποιοτικής εκπαίδευσης συγκαταλέγεται µεταξύ των στόχων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. (2) Οι εκπαιδευτικές αξίες του αθλητισµού αναγνωρίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Νίκαιας στις 7, 8 και 9 εκεµβρίου 2000, το οποίο επιβεβαίωσε µε αυτόν τον τρόπο άλλες προηγούµενες δηλώσεις, και ιδίως τη δήλωση 29 που προσαρτάται στη συνθήκη του Άµστερνταµ, στην οποία τονίζεται ο ρόλος του αθλητισµού στη διαµόρφωση ταυτότητας και στην προσέγγιση των ανθρώπων. (3) Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Νίκαιας κάλεσε τα κοινοτικά θεσµικά όργανα να λάβουν υπόψη τις εκπαιδευτικές αξίες του αθλητισµού στις ενέργειές τους βάσει των διαφόρων διατάξεων της Συνθήκης, υπογραµµίζοντας ειδικότερα ότι είναι σηµαντικό τα κράτη µέλη να ενθαρρύνουν τον εθελοντισµό µε την υποστήριξη της Κοινότητας. 10 11 12 13 ΕΕ C ΕΕ C ΕΕ C ΕΕ C 10
(4) Στο ψήφισµα του Συµβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών µελών που συγκλήθηκαν στο πλαίσιο του Συµβουλίου της 17ης εκεµβρίου 1999 σχετικά µε την εκπαιδευτική διάσταση των αθλητικών δραστηριοτήτων εκτιµάται ότι οι αθλητικές δραστηριότητες ενέχουν παιδαγωγική αξία και συνεπώς µπορούν να συµβάλουν στην ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών ακόµα καλείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαµορφώσει, σε συνεργασία µε τα κράτη µέλη, µία συνεκτική προσέγγιση για την εκµετάλλευση των εκπαιδευτικών δυνατοτήτων που προσφέρουν οι αθλητικές δραστηριότητες. (5) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε συµπεράσµατα 14 που επιβεβαιώνουν τη γνώµη της Επιτροπής σχετικά µε τις εκπαιδευτικές αξίες του αθλητισµού και υπογραµµίζουν τη σηµασία των αθλητικών δραστηριοτήτων για την απόκτηση σηµαντικών κοινωνικών αξιών, όπως το οµαδικό πνεύµα. (6) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίσης καλέσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει τη διοργάνωση ενός Ευρωπαϊκού Έτους για τον αθλητισµό 15. (7) Η Επιτροπή των Περιφερειών σηµειώνει στη γνώµη της 16 σχετικά µε το έγγραφο διαβουλεύσεων της Επιτροπής µε τίτλο "Το ευρωπαϊκό πρότυπο του αθλητισµού" τη σηµασία του αθλητισµού στην κατάρτιση του ατόµου. (8) Η Επιτροπή, στην λεγόµενη "Έκθεση του Ελσίνκι" 17 για τον αθλητισµό, εξέτασε την πιθανότητα να χρησιµοποιήσει τις αθλητικές δραστηριότητες στους τοµείς της εκπαίδευσης και της νεολαίας, δεδοµένων των αξιών που µεταφέρει ο αθλητισµός. (9) Τα έγγραφα της Επιτροπής για τη διά βίου µάθηση 18 καθώς και για τους µελλοντικούς στόχους των εκπαιδευτικών συστηµάτων 19 περιέχουν συγκεκριµένες αναφορές στην προστιθέµενη αξία που φέρουν οι ενέργειες µέσω του αθλητισµού για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. (10) Η ατοµική καθώς και η οµαδική σωµατική δραστηριότητα αποτελεί ένα κατάλληλο αντιστάθµισµα στην εκµάθηση των νέων τεχνολογιών, η οποία χαρακτηρίζεται από την καθιστική και ατοµική εργασία. (11) Ο όλο και πιο πρόωρος χαρακτήρας της αθλητικής σταδιοδροµίας πλήττει τους νέους, που αντιµετωπίζουν την αλλοτρίωση των σπουδών τους. (12) Ο αθλητισµός διευκολύνει την κινητικότητα των ατόµων και ευνοεί τις πολυπολιτισµικές ανταλλαγές όµως τα εκπαιδευτικά και πανεπιστηµιακά ιδρύµατα δεν έχουν ακόµα εκµεταλλευτεί πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει αυτός ο τοµέας. 14 15 16 17 18 19 ΕΕ C 135 της 07.05.2001, σ. 252. ΕΕ C 200 της 30.06.1997, σ. 252. CdR 37/99 fin της 15ης και 16ης Σεπτεµβρίου 1999. Ibid. 3. Ibid. 5. Ibid. 6. 11
(13) Το 2004 θα διεξαχθούν οι Ολυµπιακοί Αγώνες στην Αθήνα µε µεγάλο συµβολικό φορτίο και έντονο αντίκτυπο στα µέσα µαζικής ενηµέρωσης. Ο αντίκτυπος αυτός πρέπει να χρησιµοποιηθεί υπέρ της προώθησης ενός αθλητισµού δηµοκρατικού, στον οποίο θα έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες και ο οποίος θα µπορεί να συµβάλει στην ενίσχυση των εκπαιδευτικών πολιτικών. Άλλες µείζονος σηµασίας αθλητικές διοργανώσεις, όπως το πανευρωπαϊκό πρωτάθληµα ποδοσφαίρου του 2004 στην Πορτογαλία (EURO 2004) θα επιτρέψουν επίσης την ενίσχυση της επικοινωνιακής διάστασης του Έτους. (14) Η ευαισθητοποίηση στις εκπαιδευτικές αξίες του αθλητισµού έγκειται ουσιαστικά στην αποτελεσµατική δράση σε επίπεδο κρατών µελών, η οποία πρέπει να συµπληρωθεί από συντονισµένες προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ το Ευρωπαϊκό Έτος µπορεί να χρησιµεύσει ως καταλύτης για την ενηµέρωση του κοινού και την προώθηση αυτής της δράσης. (15) Είναι απαραίτητη η συνεκτικότητα και η συµπληρωµατικότητα µε άλλες κοινοτικές πρωτοβουλίες, ιδίως στους τοµείς της καταπολέµησης των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισµού καθώς και τους τοµείς της προώθησης της εκπαίδευσης, της κατάρτισης των ανθρώπινων δικαιωµάτων και της ισότητας των δύο φύλων. (16) Η συµφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονοµικό Χώρο (συµφωνία ΕΟΧ) προβλέπει µία πιο ευρεία συνεργασία στον τοµέα της εκπαίδευσης και της νεολαίας µεταξύ αφενός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών µελών της και αφετέρου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών που συµµετέχουν στον Ευρωπαϊκό Οικονοµικό Χώρο (χώρες ΕΖΕΣ/ΕΟΧ). (17) Είναι σκόπιµο να προβλεφθεί η συµµετοχή των υποψήφιων για ένταξη χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στο Ευρωπαϊκό Έτος, σύµφωνα µε τις προϋποθέσεις που έχουν καθοριστεί στις ευρωπαϊκές συµφωνίες, στα πρόσθετα πρωτόκολλά τους και στις αποφάσεις των αντίστοιχων συµβουλίων σύνδεσης. Όσον αφορά την Κύπρο, η συµµετοχή αυτή χρηµατοδοτείται από συµπληρωµατικές πιστώσεις σύµφωνα µε διαδικασίες που θα συµφωνηθούν µε τη χώρα αυτή, και το ίδιο ισχύει για τη Μάλτα και την Τουρκία, βάσει επιπλέον πιστώσεων σύµφωνα µε τη συνθήκη. (18) Η παρούσα απόφαση δηµιουργεί, για όλη τη διάρκεια του προγράµµατος, ένα συνολικό κονδύλιο το οποίο αποτελεί προνοµιακή αναφορά για την αρµόδια για τον προϋπολογισµό αρχή, µε την έννοια του σηµείου 33 της διοργανικής συµφωνίας της 6ης Μαΐου 1999 µεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου και της Επιτροπής 20, για τη δηµοσιονοµική πειθαρχία και τη βελτίωση της διαδικασίας του προϋπολογισµού. (19) Σύµφωνα µε τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 5 της Συνθήκης, οι στόχοι της προτεινόµενης ενέργειας δεν µπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη µέλη για λόγους όπως η ανάγκη για πολυµερείς εταιρικές σχέσεις, η διακρατική ανταλλαγή πληροφοριών και η διάδοση σε κοινοτική κλίµακα των ορθών πρακτικών. Η παρούσα απόφαση δεν υπερβαίνει τα όρια που είναι αναγκαία για την επίτευξη των στόχων αυτών. 20 ΕΕ C 172 της 18.06.1999, σ. 1. 12
ΑΠΟΦΑΣIZOYN: Άρθρο 1 Ανακήρυξη του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού Το έτος 2004 ανακηρύσσεται "Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού". Άρθρο 2 Στόχοι Οι στόχοι του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού είναι οι εξής: 1. να ευαισθητοποιήσει τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα και τις αθλητικές οργανώσεις σχετικά µε τη συνεργασία, δεδοµένης της εκπαιδευτικής σηµασίας του αθλητισµού ως κοινωνικού φαινοµένου µε µεγάλη ικανότητα διείσδυσης σε όλα τα κοινωνικά στρώµατα και ιδίως µεταξύ των νέων 2. να προωθήσει τη χρήση των αξιών που ενέχει ο αθλητισµός κατά την ανάπτυξη της βασικής παιδείας, έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα κυρίως στους νέους να αναπτύσσουν τόσο τις φυσικές όσο και τις κοινωνικές τους ικανότητες, όπως η οµαδική εργασία, η αλληλεγγύη, η ανεκτικότητα και η ευγενής άµιλλα 3. να υπογραµµίσει τη θετική συµβολή του εθελοντισµού στην παράλληλη εκπαίδευση, ιδίως των νέων, αλλά και στην ανάπτυξη του αθλητικού κινήµατος 4. να προωθήσει την κινητικότητα και τις ανταλλαγές των µαθητών, ιδιαίτερα σε ένα πολυπολιτισµικό περιβάλλον και µέσω της διοργάνωσης αθλητικών και πολιτιστικών συναντήσεων στο πλαίσιο των σχολικών δραστηριοτήτων 5. να ενθαρρύνει τον προβληµατισµό και τη συζήτηση σχετικά µε τα µέτρα που απαιτούνται ώστε να προαχθεί η κοινωνική ένταξη των µη ευνοηµένων οµάδων, µέσω αθλητικών δραστηριοτήτων, στο εκάστοτε εκπαιδευτικό σύστηµα 6. να ενθαρρύνει τις αθλητικές δραστηριότητες στο διδακτικό πρόγραµµα έτσι ώστε να καταπολεµήσει την τάση για καθιστική ζωή των µαθητών και να συµβάλει στη βελτίωση της φυσικής κατάστασής τους 7. να ασχοληθεί µε τα προβλήµατα που αφορούν την εκπαίδευση των νέων αθλητών που ξεκινούν µία αθλητική σταδιοδροµία όλο και νωρίτερα. Άρθρο 3 Περιεχόµενο των µέτρων 1. Τα µέτρα που λαµβάνονται για την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο άρθρο 2 περιλαµβάνουν τη διοργάνωση των ακόλουθων δραστηριοτήτων ή τη χορήγηση ενίσχυσης στο πλαίσιο αυτών: α) τη διοργάνωση συνεδριάσεων και εκδηλώσεων, συµπεριλαµβανοµένων των συνεδριάσεων έναρξης και λήξης 13
β) τη διοργάνωση εθελοντικών ενεργειών µε την ευκαιρία των Ολυµπιακών και Παραολυµπιακών Αγώνων στην Αθήνα καθώς και άλλων σηµαντικών αθλητικών εκδηλώσεων γ) τη διεξαγωγή εκστρατειών ενηµέρωσης και προβολής µε σκοπό τη διάδοση των εκπαιδευτικών αξιών του αθλητισµού δ) τη συνεργασία µε τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης ε) τη διεξαγωγή ερευνών και µελετών στ) τη διοργάνωση εκδηλώσεων για τη διάδοση πληροφοριών, και ειδικότερα παραδειγµάτων ορθής πρακτικής ζ) τη χορήγηση οικονοµικής ενίσχυσης σε πρωτοβουλίες που αναλαµβάνονται σε διακρατικό, εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, µε σκοπό την προώθηση των στόχων του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού. 2. Τα µέτρα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 αναλύονται λεπτοµερώς στο παράρτηµα. Άρθρο 4 Εφαρµογή της απόφασης και συνεργασία µε τα κράτη µέλη 1. Η Επιτροπή εξασφαλίζει την εκτέλεση των κοινοτικών ενεργειών που διεξάγονται δυνάµει της παρούσας απόφασης. 2. Κάθε κράτος µέλος διορίζει έναν ή περισσότερους αρµόδιους φορείς, οι οποίοι θα είναι επιφορτισµένοι µε τη συµµετοχή στο Ευρωπαϊκό Έτος και µε το συντονισµό των ενεργειών που προβλέπονται σε εθνικό επίπεδο, µέσω της βοήθειας για τη διαδικασία επιλογής που περιγράφεται στο άρθρο 7. Άρθρο 5 Οικονοµικές διατάξεις 1. Τα µέτρα κοινοτικής εµβέλειας, όπως αυτά περιγράφονται στο µέρος A του παραρτήµατος, µπορούν να επιδοτηθούν έως και σε ποσοστό 80%, το ανώτερο, του συνολικού κόστους από το γενικό προϋπολογισµό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. 2. Τα µέτρα τοπικής, περιφερειακής, εθνικής ή διακρατικής εµβέλειας, όπως αυτά περιγράφονται στο µέρος B του παραρτήµατος, µπορούν να συγχρηµατοδοτηθούν από το γενικό προϋπολογισµό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έως και σε ποσοστό 50%, το ανώτερο, του συνολικού κόστους τους. Άρθρο 6 ιαδικασία υποβολής και επιλογής των αιτήσεων 1. Οι αιτήσεις συγχρηµατοδότησης των ενεργειών από τον κοινοτικό προϋπολογισµό, βάσει του άρθρου 5 παράγραφος 2, υποβάλλονται στην Επιτροπή από τον φορέα ή τους φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2. Περιλαµβάνουν τις πληροφορίες που θα επιτρέψουν την εκτίµηση των τελικών αποτελεσµάτων βάσει 14
αντικειµενικών κριτηρίων. Η Επιτροπή λαµβάνει σε µεγάλο βαθµό υπόψη την αξιολόγηση των ίδιων των ενδιαφερόµενων φορέων. 2. Οι αποφάσεις χρηµατοδότησης και συγχρηµατοδότησης ενεργειών βάσει του άρθρου 5 λαµβάνονται από την Επιτροπή ύστερα από γνωµοδότηση οµάδας εµπειρογνωµόνων. Η Επιτροπή φροντίζει για την ισόρροπη κατανοµή των πόρων µεταξύ των κρατών µελών και των διαφόρων τοµέων δραστηριοτήτων. 3. Η Επιτροπή (ιδίως µέσω των εθνικών και περιφερειακών φορέων ανταπόκρισής της), σε συνεργασία µε τους φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2, εξασφαλίζει ότι οι προσκλήσεις για την υποβολή προτάσεων θα δηµοσιευθούν µέσα σε επαρκή χρονικά όρια και θα διαδοθούν όσο είναι δυνατόν ευρύτερα. Άρθρο 7 Συνεκτικότητα και συµπληρωµατικότητα 1. Η Επιτροπή, σε συνεργασία µε τα κράτη µέλη, εξασφαλίζει τη συνεκτικότητα µεταξύ των µέτρων που προβλέπονται από την παρούσα απόφαση και των άλλων κοινοτικών ενεργειών και πρωτοβουλιών. 2. Επίσης εξασφαλίζει τη βέλτιστη συµπληρωµατικότητα µεταξύ του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού και των άλλων υφιστάµενων περιφερειακών, εθνικών και κοινοτικών πρωτοβουλιών και πόρων που µπορούν να συµβάλουν στην επίτευξη των στόχων του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού. Άρθρο 8 Συµµετοχή των χωρών της ΕΖΕΣ/ΕΟΧ, των συνδεδεµένων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Κύπρου, της Μάλτας και της Τουρκίας Το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού είναι ανοικτό στη συµµετοχή: των χωρών της ΕΖΕΣ/ΕΟΧ, σύµφωνα µε τους όρους που καθορίζονται στη συµφωνία ΕΟΧ, των συνδεδεµένων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΧΚΑΕ) σύµφωνα µε τους όρους που καθορίζονται στις ευρωπαϊκές συµφωνίες, στα πρόσθετα πρωτόκολλά τους και τις αποφάσεις των αντίστοιχων συµβουλίων σύνδεσης, της Κύπρου, µε χρηµατοδότηση από συµπληρωµατικές πιστώσεις σύµφωνα µε διαδικασίες που θα συµφωνηθούν µε την εν λόγω χώρα, της Μάλτας και της Τουρκίας, µε χρηµατοδότηση από συµπληρωµατικές πιστώσεις σύµφωνα µε τις διατάξεις της Συνθήκης. Άρθρο 9 Προϋπολογισµός 1. Το συνολικό δηµοσιονοµικό κονδύλιο για την εκτέλεση της παρούσας απόφασης καθορίζεται σε 11,5 εκατοµµύρια (εκ των οποιων 8 εκατοµµυρια για το 2004 και 3,5 εκατοµµυρια για το 2003, για την εναρξη της προετοιµασιας της Χρονιας απο την 1η Ιανουαριου 2003). 2. Οι ετήσιες πιστώσεις εγκρίνονται από την αρµόδια για τον προϋπολογισµό αρχή εντός των ορίων των δηµοσιονοµικών προοπτικών. 15
3. Μπορούν επίσης να χρηµατοδοτηθούν, µε πρωτοβουλία της Επιτροπής, οι δαπάνες τεχνικής και διοικητικής υποστήριξης για το 2004, προς κοινό όφελος της Επιτροπής και των δικαιούχων της ενέργειας, οι οποίες δεν εµπίπτουν στην κατηγορία των µόνιµων καθηκόντων δηµόσιας διοίκησης που συνδέονται µε τον προσδιορισµό, την προετοιµασία, τη διαχείριση, την παρακολούθηση, το δηµοσιονοµικό έλεγχο και το γενικότερο έλεγχο των µέτρων. Άρθρο 10 ιεθνής συνεργασία Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού, η Επιτροπή µπορεί να συνεργαστεί µε τους ενδιαφερόµενους διεθνείς οργανισµούς. Άρθρο 11 Παρακολούθηση και αξιολόγηση Το αργότερο την 31η εκεµβρίου 2005 η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συµβούλιο, την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά µε την υλοποίηση, τα αποτελέσµατα και τη σφαιρική αξιολόγηση των µέτρων που προβλέπονται µε την παρούσα απόφαση. Άρθρο 12 Έναρξη ισχύος Η παρούσα απόφαση τίθεται σε ισχύ την ηµέρα ύστερα από τη δηµοσίευσή της στην Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Βρυξέλλες, Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο H Πρόεδρος Για το Συµβούλιο Ο Πρόεδρος 16
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 3 (A) ράση σε κοινοτική κλίµακα 1. Συνεδριάσεις και εκδηλώσεις: (α) (β) (γ) διοργάνωση συνεδριάσεων σε κοινοτικό επίπεδο διοργάνωση εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης, συµπεριλαµβανοµένων των συνεδριάσεων έναρξης και λήξης του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού διοργάνωση ενεργειών εθελοντισµού µε την ευκαιρία της διεξαγωγής των Ολυµπιακών Αγώνων και των Παραολυµπιακών Αγώνων το 2004 στην Αθήνα, καθώς και άλλων σηµαντικών αθλητικών εκδηλώσεων στην κοινοτική επικράτεια. 2. Εκστρατείες ενηµέρωσης και προβολής που περιλαµβάνουν: (α) (β) (γ) (δ) (ε) το σχεδιασµό λογοτύπου και συνθηµάτων για το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού, τα οποία θα χρησιµοποιηθούν στο πλαίσιο όλων των δραστηριοτήτων που συνδέονται µε αυτό ενηµερωτική εκστρατεία σε κοινοτική κλίµακα την παραγωγή εργαλείων και µέσων στο σύνολο της Κοινότητας τις κατάλληλες πρωτοβουλίες των ευρωπαϊκών οργανώσεων που δρουν στους τοµείς της εκπαίδευσης και του αθλητισµού, προκειµένου να διαδοθούν πληροφορίες σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού τη διοργάνωση ευρωπαϊκών διαγωνισµών όπου θα τονίζονται τα επιτεύγµατα και οι νέες εµπειρίες που αφορούν τα θέµατα του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού. 3. Άλλες ενέργειες: (α) (β) Συνεργασία µε τα µέσα µαζικής επικοινωνίας ως εταίρους για τη διάδοση πληροφοριών σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού, για τη χρήση νέων µέσων που θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε αυτή την πληροφόρηση (όπως π.χ. ο υποτιτλισµός για τα άτοµα µε µειωµένη ακοή και η περιγραφή των εικόνων για τα άτοµα µε προβλήµατα όρασης), εάν χρειαστεί και σε άλλα προγράµµατα, καθώς και για τη βελτίωση της επικοινωνίας σχετικά µε την εκπαίδευση µέσω του αθλητισµού έρευνες και µελέτες σε κοινοτική κλίµακα, που να αφορούν ιδίως θέµατα σχετικά µε: (γ) τη συµβολή στην επίτευξη των στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 2 17
(δ) την αξιολόγηση του αντικτύπου του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού, η οποία θα παρουσιαστεί σε έρευνα του Ευρωβαροµέτρου, καθώς και σε µία έκθεση αξιολόγησης για την αποτελεσµατικότητα και τον αντίκτυπο του Ευρωπαϊκού Έτους. 4. Η χρηµατοδότηση µπορεί να έχει τις εξής µορφές: (α) (β) άµεση αγορά αγαθών και υπηρεσιών, ειδικότερα στον τοµέα της επικοινωνίας, των ερευνών και των µελετών, µέσω µειοδοτικών διαγωνισµών ανοικτών ή/και περιορισµένων επιδοτήσεις που χορηγούνται για την κάλυψη των δαπανών ειδικών εκδηλώσεων, οι οποίες διοργανώνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο µε σκοπό την προβολή του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού και την ευαισθητοποίηση του κοινού στο γεγονός αυτό η χρηµατοδότηση αυτή δεν θα υπερβεί το 80 % του συνολικού κόστους. (B) ράση σε εθνική κλίµακα ιάφορες ενέργειες σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό ή διακρατικό επίπεδο µπορούν να πληρούν τους όρους που απαιτούνται για τη χρηµατοδότηση από τον κοινοτικό προϋπολογισµό, έως και σε ποσοστό 50 % του συνολικού κόστους, ανάλογα µε τη φύση και το προτεινόµενο περιεχόµενο. Μεταξύ αυτών των ενεργειών περιλαµβάνονται οι εξής: 1. εκδηλώσεις που συνδέονται µε τους στόχους του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού, συµπεριλαµβανοµένης µιας εναρκτήριας εκδήλωσης για το Έτος 2. ενηµερωτικές εκστρατείες και µέτρα διάδοσης των ορθών πρακτικών, άλλα από εκείνα που αναφέρονται στο µέρος A ανωτέρω 3. απονοµή βραβείων ή διοργάνωση διαγωνισµών 4. έρευνες και µελέτες άλλες από εκείνες που αναφέρονται στο µέρος A ανωτέρω. (Γ) Ενέργειες που δεν δικαιούνται καµία οικονοµική ενίσχυση από τον κοινοτικό προϋπολογισµό Η Κοινότητα θα παράσχει την ηθική της υποστήριξη, συµπεριλαµβανοµένης της γραπτής άδειας χρήσης του λογοτύπου και άλλου υλικού που συνδέεται µε το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού, σε πρωτοβουλίες που προτείνονται από δηµόσιους ή ιδιωτικούς οργανισµούς, στο βαθµό που αυτοί οι οργανισµοί είναι σε θέση να αποδείξουν ικανοποιητικά ότι οι εν λόγω πρωτοβουλίες ήδη διεξάγονται ή θα διεξαχθούν κατά το 2004 και έχουν πιθανότητες να συµβάλουν στην επίτευξη ενός ή περισσότερων στόχων του Ευρωπαϊκού Έτους. 18
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΕΛΤΙΟ Τοµέας πολιτικής: Εκπαίδευση και πολιτισµός ραστηριότητα: Οπτικοακουστική πολιτική και αθλητισµός ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΡΑΣΗΣ: ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ 2004 1. ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ + ΟΝΟΜΑΣΙΑ Νέα γραµµή B3-1004 του προϋπολογισµού Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού Η γραµµή B3-1004A πρέπει να συνδεθεί µε την ανωτέρω γραµµή, για τις δαπάνες διοικητικής υποστήριξης. 2. ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ Ε ΟΜΕΝΑ 2.1 Συνολικό κονδύλιο της δράσης (Μέρος B): 11,5 εκατ. σε ΠΑΥ (3,5 εκατ. και 8 εκατ. το 2004) 2.2 Περίοδος υλοποίησης: Από την 1η Ιανουαρίου 2003 έως την 31η εκεµβρίου 2004 (το 2003 είναι προπαρασκευαστικό έτος). 2.3 Συνολική πολυετής εκτίµηση των δαπανών: α) Χρονοδιάγραµµα των πιστώσεων αναλήψεων υποχρεώσεων/των πιστώσεων πληρωµών (δηµοσιονοµική παρέµβαση) (πρβλ. σηµείο 6.1.1) Πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων Πιστώσεις πληρωµών εκατ. (µέχρι τρίτου δεκαδικού) 2003 2004 2005 Σύνολο 3,500 7,650 11,150 1,900 6,500 2,750 11,150 β) Τεχνική και ιοικητική Συνδροµή (Τ Σ) και απάνες Στήριξης ( Σ) (πρβλ. σηµείο 6.1.2 ΠΑΥ 0,350 0,350 ΠΠ 0,320 0,030 0,350 19
Μερικό σύνολο α+β ΠΑΥ 3,500 8,000 11,500 ΠΠ 1,900 6,820 2,780 11,500 γ) Συνολικές δηµοσιονοµικές επιπτώσεις των ανθρώπινων πόρων και των άλλων δαπανών διοικητικής λειτουργίας (πρβλ. σηµεία 7.2 και 7.3) ΠΑΥ/ΠΠ 0,859 0,624 0,420 1,903 ΣΥΝΟΛΟ α+β+γ ΠΑΥ 4,359 8,624 0,420 13,403 ΠΠ 2,759 7,444 3,200 13,403 2.4 Συµβατότητα µε τον δηµοσιονοµικό προγραµµατισµό και µε τις δηµοσιονοµικές προοπτικές Πρόταση συµβατή µε τον ισχύοντα δηµοσιονοµικό προγραµµατισµό. 2.5 ηµοσιονοµικές επιπτώσεις επί των εσόδων Ουδεµία δηµοσιονοµική επίπτωση (αφορά τεχνικές πτυχές της εφαρµογής ενός µέτρου) 3. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Είδος της δαπάνης Νέα Συµµετοχή ΕΖΕΣ Συµµετοχή υποψηφίων χωρών Τοµέας Π ΜΥ Π ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Αριθ. 3 4. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Άρθρο 149 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Απόφαση / /ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της, σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού. 5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ 5.1 Αναγκαιότητα κοινοτικής παρέµβασης 5.1.1 Επιδιωκόµενοι στόχοι Ο αθλητισµός αποτελεί εξαιρετικό εκπαιδευτικό µέσο, που επιτρέπει να εξισορροπηθούν καλύτερα η απόκτηση των τεχνικών γνώσεων και των κοινωνικών δεξιοτήτων. Πράγµατι υπάρχει ο κίνδυνος ανισορροπίας για τα εκπαιδευτικά συστήµατα, ο οποίος δηµιουργείται από µία εκπαίδευση που εστιάζεται υπέρ το δέον στις νέες τεχνολογίες παραµελώντας έτσι την ολοκληρωµένη παιδεία του ατόµου. 20
Επιπλέον, η εικόνα του αθλητισµού είχε αµαυρωθεί, όπως υπογραµµίζει η Επιτροπή στην έκθεσή της του Ελσίνκι 21, από προβλήµατα που αφορούν την υπερβολική εµπορευµατοποίηση, το ντόπινγκ ή τη βία. Ακόµα, οι ειδικοί συµφωνούν ότι οι αθλητικές δραστηριότητες αποτελούν εξαιρετικό µέσο για την ανάπτυξη της παράλληλης εκπαίδευσης, µε σκοπό την ανάπτυξη του πολίτη. Η µεγάλη κοινωνική διείσδυσή τους, επιτρέπει στις αθλητικές δραστηριότητες να διαδίδουν ένα σύνολο εκπαιδευτικών αξιών. Το γεγονός αυτό αναγνωρίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα οποία κάλεσαν την Επιτροπή να λάβει υπόψη την εκπαιδευτική πτυχή του αθλητισµού στο πλαίσιο των κοινοτικών αρµοδιοτήτων σε θέµατα εκπαίδευσης και νεολαίας. Κατά συνέπεια είναι σκόπιµη η ενεργοποίηση της εταιρικής σχέσης σχολείου / αθλητισµού και για το σκοπό αυτό πρέπει να διαµορφωθεί µία εικόνα αξιοπιστίας των αθλητικών δραστηριοτήτων ως εκπαιδευτικών µέσων. Ο στόχος της ενέργειας συνίσταται συνεπώς στα εξής: να αποδείξει στους ευρωπαίους πολίτες ότι εκτός από τη διάστασή του ως θεάµατος, ο αθλητισµός αντιπροσωπεύει πάντα ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό µέσο, όχι µόνο από σωµατική άποψη αλλά και λόγω των κοινωνικών αξιών που µεταφέρει να ευαισθητοποιήσει την ευρωπαϊκή κοινωνία και τους εκπαιδευτικούς κύκλους σχετικά µε την ανάγκη να βελτιωθούν η φυσική κατάσταση και οι κοινωνικές συνήθειες των ευρωπαίων σπουδαστών, αντισταθµίζοντας έτσι την υπερβολικά τεχνική εκπαίδευση ή την καθιστική ζωή να παροτρύνει τις εκπαιδευτικές και τις αθλητικές οργανώσεις της Κοινότητας να διαµορφώσουν µία στενή εταιρική σχέση προκειµένου να εντάξουν καλύτερα τη σωµατική δραστηριότητα και τις αξίες του αθλητισµού στην εκπαίδευση να αποδείξει στην ευρωπαϊκή κοινωνία ότι η Κοινότητα ενδιαφέρεται για την κοινωνική και εκπαιδευτική διάσταση του αθλητισµού και όχι µόνο για την οικονοµική διάστασή του. εδοµένου ότι ο επιδιωκόµενος στόχος αφορά κατά πρώτο λόγο την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά µε τη σηµασία του αθλητισµού στην εκπαίδευση, φαίνεται ότι η πιο ενδεδειγµένη δράση για την επίλυση του προβλήµατος είναι η διοργάνωση ενός Ευρωπαϊκού Έτους, ικανό να έχει µεγάλο αντίκτυπο. Το γεγονός ότι το 2004 είναι επίσης το έτος των Ολυµπιακών και των Παραολυµπιακών Αγώνων στην Αθήνα, θα δώσει τη δυνατότητα να αντληθούν οφέλη από τον αντίκτυπο των Αγώνων αυτών στα µέσα µαζικής ενηµέρωσης και να αποδειχθεί στους ευρωπαίους πολίτες το κοινωνικό πρόσωπο του αθλητισµού και η προστιθέµενη αξία του ως παράγοντα βελτίωσης της εκπαίδευσης. 21 (COM(1999) 644 της 01.12.1999. 21
Η διοργάνωση ενός Ευρωπαϊκού Έτους - ενέργεια µεγάλης εµβέλειας αλλά περιορισµένης χρονικής διάρκειας - αποτελεί ένα µέσο ιδιαίτερα προσαρµοσµένο στην κοινοτική δράση µε την έννοια ότι θα έχει ως κεντρικό στόχο την καλύτερη χρήση των εκπαιδευτικών αξιών του αθλητισµού για την βελτίωση των εκπαιδευτικών προγραµµάτων και ιδίως της παράλληλης εκπαίδευσης, µέσω της καθιέρωσης µιας στενής εταιρικής σχέσης µεταξύ των εκπαιδευτικών και αθλητικών οργανώσεων. Οι προβλεπόµενες ενέργειες αποβλέπουν στα εξής: να διευκολύνουν την εταιρική σχέση µεταξύ των σχολείων και των αθλητικών οργανώσεων να χρησιµοποιήσουν τον εθελοντισµό των νέων ως µέσο βελτίωσης της εκπαίδευσης να εµπνεύσουν την προετοιµασία µεταγενέστερων κοινοτικών ενεργειών στον τοµέα του αθλητισµού να µετρήσουν τον αντίκτυπο που θα έχουν στους πολίτες οι ενέργειες που θα διεξαχθούν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους, προκειµένου να αναλυθεί η επικοινωνιακή διάστασή τους και ιδίως η σύνδεση ορισµένων µηνυµάτων µε διάφορες µεγάλες αθλητικές εκδηλώσεις. 5.1.2 Μέτρα σχετικά µε την εκ των προτέρων (ex ante) αξιολόγηση Η εκ των προτέρων αξιολόγηση διεξήχθη από το Φεβρουάριο του 2001 έως τον Ιούνιο του 2001 από την Επιτροπή. Ύστερα από την επικύρωση της επιλογής ενός ευρωπαϊκού έτους, συλλέχθηκαν πληροφορίες µέσα στις υπηρεσίες της Επιτροπής (αξιολόγηση των προγραµµάτων ΣΩΚΡΑΤΗΣ και ΝΕΟΛΑΙΑ) καθώς και πληροφορίες σχετικά µε τα ευρωπαϊκά έτη κατά του ρατσισµού και της διά βίου µάθησης. Για την αξιολόγηση ελήφθησαν υπόψη οι εµπειρίες που συλλέχθηκαν στην υπηρεσία που είναι αρµόδια για τη διαχείριση του Ευρωπαϊκού Έτους των Γλωσσών. Όσον αφορά την επικοινωνιακή πτυχή και τις σχέσεις µε τις αθλητικές οργανώσεις, η αξιολόγηση έλαβε επίσης υπόψη την έκθεση που συνέταξε η Επιτροπή το 1992 σχετικά µε την εµπειρία της κοινοτικής παρουσίας στους Ολυµπιακούς Αγώνες της Albertville και της Βαρκελώνης. Όσον αφορά την ορθότητα της παρέµβασης σε κοινοτικό επίπεδο, πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο αθλητισµός είναι ο τοµέας µε την καλύτερη οργάνωση σε αυτή την κλίµακα. Πράγµατι, δεν υπάρχει άλλο δίκτυο - πολιτιστικό ή εκπαιδευτικό - που να διαθέτει µόνιµες ευρωπαϊκές δοµές. Επιπλέον, οι δραστηριότητές του προσανατολίζονται προς µία ευρωπαϊκή διάσταση, γεγονός που επιτρέπει την κινητικότητα των αθλούµενων. Μία ενέργεια στον τοµέα της εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού αντιπροσωπεύει σχεδόν αυτόµατα µία ενέργεια ευρωπαϊκής κλίµακας, δεδοµένης της οργάνωσης των διαφόρων εταίρων. Αυτή η αξιολόγηση τονίζει επίσης την ανάγκη για δράση σε πλαίσιο εταιρικής σχέσης. Η εταιρική αυτή σχέση πρέπει να φέρνει σε επαφή: 22
πρώτον, τις εκπαιδευτικές και τις αθλητικές οργανώσεις σε εθνική και ευρωπαϊκή κλίµακα δεύτερον, τα κράτη και τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης, έτσι ώστε να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώµη όσον αφορά τις εκπαιδευτικές αξίες του αθλητισµού τέλος, τα διάφορα κλιµάκια των δηµόσιων διοικήσεων, απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του έτους. Στο οργανωτικό επίπεδο εξήχθησαν τα εξής συµπεράσµατα: το 2002 πρέπει να προετοιµαστούν οι συγγραφές υποχρεώσεων για τις κυριότερες επικοινωνιακές ενέργειες, έτσι ώστε να µπορούν να χρησιµοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου του 2003 και συνεπώς οι ενέργειες αυτές να είναι σε θέση να ξεκινήσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2004 το 2002 πρέπει να συνταχθεί το κείµενο των προσκλήσεων για υποβολή προτάσεων έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η διοργάνωση των ενεργειών κατά τους πρώτους µήνες του 2004 οι προβλεπόµενοι όροι χρηµατοδότησης των ενεργειών δεν πρέπει µε κανένα τρόπο να δηµιουργήσουν υπερβολικό φόρτο διοικητικής εργασίας, τον οποίο δεν θα µπορούσε να διαχειριστεί η αρµόδια υπηρεσία και ο οποίος θα παρέλυε τη διεξαγωγή του Έτους πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις ενέργειες που ενέχουν µία πραγµατική επικοινωνιακή διάσταση, γεγονός που θα επιτρέψει την προσέγγιση ευρέων στρωµάτων του πληθυσµού και παράλληλα θα καταστήσει δυνατό τον έλεγχο της αποτελεσµατικότητας των µεθόδων παρέµβασης ενόψει µεταγενέστερων προτάσεων. 5.1.3 Μέτρα µετά την εκ των υστέρων (ex post) αξιολόγηση Σύµφωνα µε το άρθρο 12 της απόφασης, η Επιτροπή υποβάλλει το αργότερο την 31η εκεµβρίου 2005 έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συµβούλιο, στην Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών, σχετικά µε την υλοποίηση, τα αποτελέσµατα και τη συνολική αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Έτους εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού. 5.2 Σχεδιαζόµενες δράσεις και λεπτοµέρειες υλοποίησης της δηµοσιονοµικής παρέµβασης 5.2.1 Στοχευόµενος πληθυσµός Το Ευρωπαϊκό Έτος εκπαίδευσης µέσω του αθλητισµού θα προσανατολιστεί κυρίως στην άµεση πληροφόρηση του ευρέος κοινού σχετικά µε τα οφέλη της χρησιµοποίησης των αθλητικών δραστηριοτήτων για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών συστηµάτων. Το σχέδιο αυτό θα απευθυνθεί σε όλα τα άτοµα που διαµένουν µόνιµα µέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ασχέτως ηλικίας και κοινωνικής προέλευσης. Στο πλαίσιο αυτού του στόχου οι ενηµερωτικές εκστρατείες και το ενηµερωτικό υλικό θα κυµαίνονται ανάλογα µε τη στοχευόµενη οµάδα. Μεταξύ αυτών των οµάδων µπορούν να συγκαταλέγονται οι εξής: 23
οι µαθητές, οι γονείς των µαθητών, το εκπαιδευτικό προσωπικό, οι διευθύνοντες των εκπαιδευτικών οργανώσεων, οι διευθύνοντες των αθλητικών οργανώσεων, οι εκπαιδευτικές και οι αθλητικές οργανώσεις των διασυνοριακών περιοχών. 5.2.3 Ειδικοί στόχοι Οι ειδικοί στόχοι µε δείκτες αποτελεσµάτων είναι οι εξής: η δηµιουργία δικτύων σταθερών εταιρικών σχέσεων µεταξύ των εκπαιδευτικών και των αθλητικών οργανώσεων σε κοινοτική και εθνική κλίµακα, προκειµένου να προαχθεί η χρησιµοποίηση των αθλητικών δραστηριοτήτων στα σχολεία: ο στόχος είναι να δηµιουργηθεί τουλάχιστον ένα δίκτυο εταιρικών σχέσεων ανά χώρα καθώς και ένα ευρωπαϊκό δίκτυο η διοργάνωση εκπαιδευτικών ενεργειών από τον χώρο του εθελοντισµού µε την ευκαιρία των Ολυµπιακών και Παραολυµπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 2004, καθώς και άλλων σηµαντικών αθλητικών εκδηλώσεων στην επικράτεια της Κοινότητας ο στόχος είναι να κινητοποιηθεί ο µεγαλύτερος δυνατός αριθµός νέων, ο οποίος θα λάβει την κατάλληλη κατάρτιση η διοργάνωση εκπαιδευτικών ενεργειών από τον χώρο του εθελοντισµού σε διακρατική ή/και εθνική κλίµακα έτσι ώστε να ελεγχθούν οι δυνατότητες που προσφέρει αυτό το είδος δραστηριοτήτων η προώθηση εκπαιδευτικών προγραµµάτων ανταλλαγών, στα οποία να χρησιµοποιείται περισσότερο η φυσική αγωγή ως κίνητρο της ανταλλαγής αλλά τα οποία να είναι σε θέση να συνδυάζουν ταυτόχρονα και άλλες δραστηριότητες, π.χ. πολιτιστικές δραστηριότητες ο αριθµός των ανταλλαγών ανά κράτος θα αποτελεί τον σχετικό δείκτη η προετοιµασία ενεργειών στήριξης προς τους νέους αθλητές υψηλού επιπέδου, έτσι ώστε να τους εξασφαλιστεί το κατάλληλο εκπαιδευτικό επίπεδο το οποίο να είναι συµβατό µε την ανάπτυξη της αθλητικής σταδιοδροµίας τους ο αριθµός των ενεργειών που θα πραγµατοποιηθούν σε κάθε κράτος µέλος θα επιτρέψει να ελεγχθεί η αποτελεσµατικότητα αυτής της ενέργειας. 5.2.3 Μέθοδοι παρέµβασης Προβλέπονται οι εξής µέθοδοι παρέµβασης: 1. Συνεδριάσεις και εκδηλώσεις: (α) διοργάνωση συνεδριάσεων 24