εταγραφή και εταγγραμματισμός της Ελληικής ραφής στη Λατιική ιάης αΐστρς, (τμέας πληρφρικής, Ε..Π Βαγγέλης ελαγράκης, (Ελληικός Οργαισμός υππίησης), ήα 993 Εαλλακτική ταξιόμηση τω Ελληικώ γραμμάτω ια τη πιστή φωητική απόδση τω φόγγω κάε φυσικής γλώσσας (και της Ελληικής) εφαρμόζεται τ Διεές Φωητικό λφάβητ (Inernaional Phoneic Alphabe: IPA). Στη πρσπάεια μας α απδώσυμε τυς φόγγυς της Ελληικής γραφής με Λατιικά γράμματα επιστρα 9 9 τευυμε διάφρα κριτήρια. Η φωητική μιότητα τω Λατιικώ φόγγω με τυς Ελληικύς απτελεί βασικό κριτήρι. αυτό εφαρμστεί με επιτυία για κάπι συδυασμό απεικόισης, έα πρόσετ επιυμητό κριτήρι είαι η μιότητα της γραφικής απεικόισης τυ Λατιικύ με τ Ελληικό αρακτήρα, εφόσ υπάρει. κάπις φόγγς δε υπάρει αυτύσις ααζητείται / / / / / κάπις συγγεικός με κάπι κριτήρι συγγεικτητας. κι αυτό απτύει, ααζητείται κάπι σύμπλεγμα m / /. / γ / Λατιικώ γραμμάτω (, δίγραμμα) πυ α απδι δει «MB τ ζητύμε mmm Ελληικό ι»» φόγγ. ^κ / άλγα με τα κριτήρια πυ ρησιμπιύται γιαυτή τη απόδση (ατιστίιση) τα Ελληικά γράμματα μπρύ α ταξιμηύ σε κλάσεις ισδυαμίας. Πίακας παρυσιάζει κατά στήλες τις κλάσεις αυτές τω Ελληικώ γραμμάτω. λάση : ίδις φόγγς ίδια γραφική απεικόιση α γράμματα της Ελληικής γραφής πυ έυ τη ίδια (ή παρόμια) φωητική απόδση ή αξία (ίδις φόγγς) με κάπι γράμμα της Λατιικής γραφής πυ έει B i l l ι $ ^ / r^ / / ταυτόρα και ίδια γραφική απεικόιση είαι:, Ε,,,,,,,, Υ. Σημείωση: Δε παίρυμε υπόη κάπιες ιδιμρφίες στη πρφρά στις διάφρες μιλύμεες (φυσικές) γλώσσες. Εα παράδειγμα είαι τ γράμμα (ex) πυ πρφέρεται ως (ζήτα) στη αρή τω Ελληικώ ή Ελληγεώ μάτω, όπως: Ξαίππη = = > Xanhippi, ξηργραφία = = > Xerography. λάση II: ίδις φόγγς παρόμια γραφική απεικόιση α γράμματα της Ελληικής γραφής πυ έυ ίδια (ή παρόμια) φωητική απόδση ή αξία (ίδις φόγγς) με κάπι ατίστι γράμμα της Λατιικής αλλά έυ παρόμια γραφική απεικόιση είαι: a(a), B(), β(), e(e), ζ(ζ), Η(), η(ί), i(i), K(k), A(), λ(), M(m), v(n), Ξ(), ξ(), Π(), π(ρ), P(), p(r), Z(), q(s), o(s), T(), u(y), (F), <p(), Ω(),ω(). Σημειώσεις : To βήτα απδίδεται ως b, π..: ατιβιτικό = = >anibioic, Βίβλς = = > Bible. To ήτα και τ ωμέγα παρυσιάζυ έα κιό στιεί, γιατί απτελύ τη μακρά εκδή τυ ε (έιλ) και ρυ (όμικρ) ατιστίως. ύιλ παρυσιάζει μια ιδιμρφία στη εελληική γλώσσα γιατί απδίδεται φωητικά άλλτε ως i και / / m «w / Λ / / άλλτε ως ή. Επίσης, εω τ Λατιικό y πρέρεται ιστρικά απ τ ύιλ, ι Ελληικές ρίζες πυ περιέυ τα αυ και ευ απδίδται στις Λατιγεείς γλώσσες με τ u (π..: Ευρώπη = = > Europe, ταύρς = = > aurus, αυτία == auopsy, αυτόματ = = > auomaion, εώ Ψυλγία = > Psychology). φι στις λέξεις με Ελληική πρέλευση απδίδεται στις Λατιγεείς γλώσσες, ως ph, π..: φαιόμε = = > phenomenon, φωσφόρς = = > phosphorus. λάσση III: παρόμις φόγγς γραφική απεικόιση ι Λ^ ι με εα γράμμα r JX_I * > ^^ ^*m ^ r(), Y(g), A(), 5(d) \ / / \^^/ 7 \ / 7 \ / α γράμματα αυτά, (γαμμα) και Δ (δέλτα), δε ατί Λ * ^ ^ στιύ σε κάπια Λατιικά γράμματα πυ α απδίδυ τυς ίδιυς φόγγυς. πρύ όμως α πρσεγγι / * I I I m I I I στυ με τυς φόγγυς και ατιστίως. υτή η 9 J9» / r r r r φωητική συγγέεια πρσφέρει γραφική απεικόιση τω γραμμάτω αυτώ (γάμμα και δέλτα) με έα γράμμα της Λατιικής. Σημειώσεις: Η ατιστίιση αυτή στηρίζεται στη καταγωγή τω Λατιικώ φόγγω και είαι σαφής η ισδυαμία τυς στις λέξεις με Ελληική πρέλευση πυ έυ εσωματωεί στις Λατιγεείς γλώσσες. Π..: δωις (Adonis), Θεόδωρς (Theodor), ρηγόρης (regory), γλωσσάρι (glossary), δυαμικός (dynamic). κόμη και αυτά τα όματα τω γραμμάτω, γάμμα και δέλτα, μάζται: gamma και dela ατιτί/λ/* ως. λασση I: παρόμις φόγγς γραφική απεικόιση ^ με δυ γράμματα Θ(Η), 9(h), X(), X(ch), ii>(), (ρ δ ) Σαυτή τη κλάση αήκυ τα σύμφωα Θ (ήτα), (ι), και τ διπλό σύμφω Ψ (ι). ια α απδύ φωή / / / / «ρ Λ τικα αυτά τα γράμματα επιστρατεύται δυ Λατιικά ΒΒΛΟΘΗΕΣ ΠΛΗΟΦΟΗΣΗ ΕΥΟΣ 2,3 ΟΥΛΟΣ 995
γράμματα. υτή η φωητική απόδση υπαγρεύει τη γραφική απεικόιση τυς με δύ γράμμτα της Λατιικής. Σημειώσεις: ήτα απδίδεται στις Λατιγεείς γλώσσες ως h π..: Θελγία = = > heology. To Ελληικό ι απδίδεται στις Λατιγεείς γλώσσες ως ch, π..: άς = = > chaos, ρωματικός = = > chromaic. To ι απδίδεται στις Λατιγεείς γλώσσες ως ps, π..: υλγία = = > psychology. αόες φωητικής αξίας και γραφικής απεικόισης Ελληικώ γραμμάτω. Η έση εός γράμματς στη αρή της περιόδυ επηρεάζει τη γραφική απεικόιση τυ έτσι, αρίζυμε με κεφαλαί γράμμα (όπως και σε άλλες γλώσσες). Επίσης, με κεφαλαί γράφται τα κύρια όματα, π.. : ίκς, εσόγεις, Βυλή, Σύταγμα. Οτα τ αρικό ή κεφαλαί αυτό γράμμα μεταγράφεται σε δύ γράμματα τότε και τα δύ γράμματα αυτά είαι κεφαλαία, π..: ρυσύπλη = = > rysoupoli. 2. Η έση τυ σίγμα επηρεάζει τη γραφική απεικόιση τυ, όι όμως τη φωητική τυ αξία έτσι, στ τέλς της λέξης γράφυμε τ τελικό σίγμα (ς) εώ πυδήπτε αλλύ τ κιό (σ) π.. στακός. υτό δε ισύει για τη κεφαλαιγράμματη γραφή π.. ΣΟ. τιέτως, μπρεί η έση τυ σίγμα σε σέση με τ επόμε γράμμα α επηρεάσει τη φωητική τυ απόδση (άλλτε s και άλλτε ζ), π..: ασκός "askos" εώ ασβέυι ης "azvesis". 3. ύιλ (υ) σε συδυασμό με έα από τα άλφα, έιλ ή ήτα, (στα δίηφα αυ, ευ και ηυ) πρφέρεται άλλτε ως και άλλτε ως. Παραδείγματα : αυγό "βγ" εώ αύτης "nais", ευγεής "evyenis" εώ ευυμία "eoimia". Σε συδυασμό όμως μετόμικρ() σηματίζει τ φόγγ υ (u) π..: Ouranoupoli. 4. ιότα σε συδυασμό με τα έιλ (ε) ή όμικρ () πρφέρεται ως i (δίηφα ει και ι), εώ με τα άλφα (α) ως e ( αι). 5. Η παρυσία τω διαλυτικώ () στ δεύτερ γράμμα τω δίηφω αε, ει, ι, αυ, ευ και υ αλλάζει τη φωητική αξία τυς και τα μετατρέπει σε διφόγγυς. (Παράβαλε με καόες 3 και 4, Βϊδμάτης. πι πάω.) Π.., αΰγετς, ετατρπή τυ Ελληικύ αλφαβήτυ στ Λατιικό Σημασία μετατρπής τυ Ελληικύ αλφαβήτυ στ Λατιικό Σε ρισμέυς τμείς της καημεριής πρακτικής α παιτείται η απεικόιση τω Ελληικώ γραμμάτω με Λατιικά (romanizaion). υτή η απεικόιση υπαγρεύεται κυρίως από τη αάγκη ααγώρισης τυς από πρόσωπα και μηαές πυ δε "γωρίζυ" τη Ελληική γραφή. Η Ελληική είαι η μόη μη Λατιική γραφή της σημεριής Ευρωπαϊκής ιότητας (ΕΟ). Σε ευρωπαϊκό επίπεδ, εκτός από τη Λατιική και τη Ελληική υπάρει και η υριλλική γραφή, για τη πία όμως ίσως αακύυ αάλγες αάγκες απεικόισης με Λατιικά γράμματα. ια α είαι διεώς απδεκτή η απεικόιση αυτή και α εξυπηρετεί τις αάγκες για τις πίες πραγματπιείται δημιυργήηκα τα σετικά Πρότυπα (sandards) E ΛΟ 743, IO 843. πιδήπτε πρότυπ μεταγραφής (και μεταγραμματισμύ) πρέπει α ρίζει με αυσιηρότητα τ περιβάλλ εφαρμγής τυ για έα πλύ σηματικό εικό λόγ. Σε περίπτωση πυ υιετηεί σε ευρεία κλίμακα η μεταγραφή ή μεταγραμματισμός της Ελληικής γραφής στη Λατιική υπάρει κίδυς α ατικατασταεί η Ελληική γραφή σε ρισμέυς ώρυς ή υπηρεσίες (π.. στις τηλεπικιωίες, υπηρεσίες ΕΟ) και τέλς α συρρικωεί ή και α αεί μες τ ρό. Επμέως, απαιτείται λεπτμερής περιγραφή και αυστηρός ειρισμός τω τεικώ εμάτω για α απφευεί μια πιαή υπβάμιση της Ελληικής γραφής, πλιτιστικής κληρμιάς αιώω, με τη γεικευμέη ρήση της μεταγραφής ή τυ μεταγραμματισμύ. ιαυτό τ λόγ, η πρόταση μας είαι α γεικευτεί, όσ αυτό είαι δυατό, τ περιβάλλ εφαρμγής τω Πρτύπω παράστασης τυ συόλυ τω Ελληικώ αρακτήρω για τη επεξεργασία πληρφριώ ΕΛΟ 928 ή IO 8859/7, IO 646 και α περιριστεί στ ελάιστ δυατό μεταγραμματισμός και η μεταγραφή σε Λατιικά γράμματα. Σύμφωα με τη κωδικπίηση τω πρτύπω αυτώ είαι δυατή η παράσταση τω Ελληικώ αρακτήρω σε κάε γωιά της Ευρώπης, και όι μό. Ετσι α ισύσει και ιη πράξη η διακηρυγμέη και εσμικά κατυρωμέη ιστιμία της Ελληικής γλώσσας ΒΒΛΟΘΗΕΣ ΠΛΗΟΦΗΗΣΗ ΕΥΟΣ 2,3 ΟΥΛΟΣ 995
με τις άλλες Λατιγεείς γλώσσες τυλάιστ στα πλαίσια της ΕΟ. / r r * r r σεις πύ η ταυτπίηση είαι ααγκαία, πρέπει α γιεται πρσφυγή στη "πρωτότυπη" Ελληική μρφή, ή σε κάπια μη αμφίσημη κωδικπίηση της. Στις περιπτώσεις όπυ απαιτείται ταυτπίηση, όπως Σύγρη τελγία Ειδικότερα, μεταγραμματισμόςπυ εισηγύται τα Πρότυπα ΕΛΟ 743 και IO 843, με τ πί ατιστιίζεται κάε Ελληικό γράμμα σε έα γράμμα ή έα γράμμα με έα διακριτικό σημεί, δημιυργήηκε για α καλύει τις αάγκες της βιβλιηκμίας και της τεκμηρίωσης κυρίως μέσα σε υπλγιστικές μηαές και με μηαικά μέσα (πρβλ. με σκπό και πεδί εφαρμγής τυς). ότε πυ δημιυργήηκα τα πρώτα σέδια αυτώ τω πρτύπω δε υπήρα πρότυπα παράστασης Ελληικώ αρακτήρω στυς υπλγιστές εώ παράλληλα η τότε διαδεδμέη τελγία (γραφμηαές και πίακες 7 δυαδικώ ηφίω στυς υπλγιστές) δε επέπρεπετη ταυτόρη εσωτερική παράσταση (ισότιμα) τω Ελληικώ μαζί με τυς Λατιικύς αρακτήρες. Σήμερα και τα δύ αυτά δεδμέα έυ ααπτραπεί. Οι σημεριές υπλγιστικές μηαές διαέτυ πίακες παράστασης αρακτήρω τω 8 δυαδικώ ηφίω και είαι ικαί α παραστήσυ ταυτόρα δύ τύπυς γραφής (π.. Λατιική και Ελληική ή Λατιική και υριλλική) και πρότυπα πυ πρβλέπυ και εξασφαλίζυ αυτή τη συύπαρξη. Παράλληλα, η τελγία της τηλεμιτυπίας (ax) καώς και της σύγρης τηλεπικιωιακής μετάδσης κειμέω (και εικόω) με υηλή αάλυση (high resoluion) επιτρέπυ τη κωδικπίηση, μετάδση και απκωδικπίηση πιασδήπτε γραφής (ακόμη και ειρόγραφης) ωρίς α είαι ααγκαία η πρσφυγή υιη πρηγύμεη τεική σύμφωα με τη πία μπρύ α συυπάρυ μό δύ τύπω γραφής αά πάσα στιγμή. ια άλλη υπέρβαση τω σημεριώ δυσκλιώ μπρεί α πραγματπιηεί και με τη έα γεικευμέη τεική παράστασης αρακτήρω με πίακες τω 6δυαδικώ ηφίω (πρότυπα: IO 646 και UNICOE), πυ πρακτι Λ / / / / /» κα ερμηεύεται σε δυατότητα παράστασης όλω τω τύπω γραφής τυ σημεριύ κόσμυ, συμπεριλαμβαμέω και τω ιδεγραμματικώ γραφώ. αυτπίηση Επειδή γεικά η μεταγραφή δε είαι καταάγκη ατιστρεπτή διαδικασία, σε καμία περίπτωση δε είαι δυατή η ταυτπίηση μάτω υπό τη μεταγραμμέη τυς / * Λ * μρφή, στη περίπτωση μας τη Λατιική. Στις περιπτω λγυάρη στις ταυτότητες, τα διαβατήρια κλπ. είαι / / /? ααγκαία η ααγραφή τω στιείω πυ μεταγράφται και στη Ελληική γραφή, ώστε η ταυτπίηση α είαι αδιαμφισβήτητη μέσω αυτής. Στ περιβάλλ μιας φυσικής γλώσσας, είαι δυατή η ταυτπίηση τω Ελληι / / / %. % / κω γραμμάτω και με μια άλλη απεικόιση : τη μασία τυς, π.. "ό" : "small case omicron wih monooniko accen", πυ κι αυτή πρέπει α είαι τυππιημέη. ια πι ευέλικτη και λιγότερ δαπαηρή μέj v ^^ 9 δς ταυτπίησης επιτυγάεται με τη αμφιμσημάτη απεικόιση τω αρακτήρω στυς / i κωδικύς εσωτερικής παράστασης τυς, συμφωά με κάπι πρότυπ κωδικπίησης αρακτήρω (π.. IO 646, IO 8859/7, ΕΛΟ 928 κλπ). υτές ι δύ μρφές κωδικπίησης απτελύ μη αμφίσημες ατιστιίσεις τω Ελληικώ γραμμάτω πρς αριμητικύς κώδικες. Πρόταση για τ έ Πρότυπ εταγραφής (τρππίηση τυ ΕΛΟ 743) Ορισμός μεταγραφής (ranscripion) Ορίζεται ως μεταγραφή η πράξη της παράστασης τω φόγγω ή φωητικώ στιείω μιας γλώσσας σ έα άλλ σύστημα συμβόλω (γραμμάτω, φγγλγικώ σημείω ή ήω). Πεδί εφαρμγής μεταγραφής Η μεταγραφή εφαρμόζεται στις ακόλυες περιπτώσεις πεδία εφαρμγής:. Στη μεταγραφή με Λατιικύς αρακτήρες τω τπωυμίω σε άρτες και πιακίδες σήμασης. 2. Στη μεταγραφή με Λατιικύς αρακτήρες τω στιείω ταυτότητας πρσώπω (μάτω, επωύμω κλπ.). _ ^^ / / ^^ %» 9 3. Στη μεταγραφή επωυμιώ Ελληικώ φρέω. Σ όλες τις παραπάω περιπτώσεις, η μεταγραφή γίεται για α ααγωριστεί τ μεταγραφόμε υλικό (συήως μεμωμέες λέξεις, κύρια όματα) από πρόσωπα πυ δε γωρίζυ τη Ελληική γραφή, εωρώτας τη Λατιική γραφή ως μία πλύ διαδεδμέη και εύκλα ααγωρίσιμη σεδό από όλυς τυς λαύς της γης. /^ % / / / ^ Εας συμπληρωματικός στός της μεταγραφής είαι m r ^ F * # / / <<r η σ γίεται πι πίστη ηητική (φωητική) απόδση ΒΒΛΟΘΗΕΣ ΠΛΗΟΦΟΗΣΗ ΕΥΟΣ 2,3 ΟΥΛΟΣ 995
τω φόγγω της Ελληικής με Λατιικύς φόγγυς ώστε α είαι δυατή η εκφρά (πρφρά)τυ μεταγραφόμευ υλικύ από μη γώστες τω Ελληικώ φόγγω. Η φωητική απόδση δε είαι δυατό α πραγματπιηεί απόλυτα, όπως είαι γωστό, εξαιτίας της διαφρετικής ατιστιίας μεταξύ φόγγω και γραμμάτω κάε γραφής. Εκτός από τ πρφαή αυτό λόγ υπάρει και η διαφρετική ατιστίιση τω γραμμάτω πρς τυς φόγγυς κάε μιλύμεης (φυσικής) γλώσσας. Ειδικότερα, ι φόγγι της Λατιικής γραφής απδίδται διαφρετικά σε κάε μητρική γλώσσα, πυ τυς ρησιμπιεί.. / Σημείωση: ια παράδειγμα, φόγγς «ch» εκφέρεται ως βαρύ «σ» από τυς γάλλυς (chein, chario) εώ από τυς αγγλόφωυς ως «τσ» (chariy, charming) στις αγγλικές λέξεις και «κ» στις Ελληγεείς (chaos, echo) επίσης τ «h» εκφέρεται από τυς αγγλόφωυς ως στις Ελληγεείς λέξεις (cahedral, ahleic) και ως «δ» στις περισσότερες αγγλικές λέξεις (he, heir, moher). εταγραφή Η μεταγραφή πραγματπιείται σε έα από τα ακόλυα επίπεδα αάλγα με τις ειδικότερες αάγκες τυ _ / % / περιβάλλτς εφαρμγής. πό τα ακόλυα επίπεδα μεταγραφής, τα επίπεδα / * > / / /» / και 2 επιλέγται ότα τ μεταγραφμε υλικό είαι γραμμέ με κεφαλαία ή πεζά γράμματα ατιστίως και τισμός δε παίζει καριστικό ρόλ. Σ αυτά τα ^ ^~ Λ ^ επίπεδα τός και τα διαλυτικά δε μεταγράφται. επίπεδ 3 επιλέγεται ότα είαι σηματικός τι / σμς. Σ όλα τα επίπεδα τα μόα σημεία στίξης πυ μεταγράφται είαι η απόστρφς () και η παύλα (). r «* a Ψ Επίπεδ. εταγραφή σε κεφάλαια Λατιικά γράμματα. σύλ τω Ελληικώ γραμμάτω μπρεί α απειr ι / ^ m r r κιστει σ αυτό τ επίπεδ με τα Λατιικά κεφάλαια γράμματα, σύμφωα με τ Πίακα 2. α Λατιικά γράμματα πυ ρησιμπιύται απτελύ υπσύλ τυ ι ^^ ^^ ^\ *< ι ^^% / ^^m ^ 9 πρτύπυ IO 646I. ίδι ισύει για τη απόστρφ () και τη παύλα () πυ επίσης μεταγράφται στα r\ ^^ ατίστια σύμβλα. Ο τςτυ μτικύ συστήματς () και τα διαλυτικά ( ) δε μεταγράφται. Πίακας 2 εταγραφή : Επίπεδ Ελληικό Υάμμα, Λατιικό Ελληικό,,, Ά, α, α Β, β, Ό,, Ό Π, π Π Υ, Δ, δ Σ, σ, ς Ε, Έ, ε, ε Ε,τ, ζ, Ε, Υ ι»,α,ε,ε,ο,υ, α,ε,ο,ύ Η, η, η, ή, Ε,Ο Υ, Ύ, ϋ, ΐ α,ε,ε,ο,υ,α,ε,ε,ο,ύ Θ, *~>*.."",Ί,ι, \, κ Λ, λ, μ, Ξ, ξ,ϊ,ΐ Σημείωση: Η Φ, φ, Ψ, Ω, Ώ, ω, ω (απόστρφς) (εωτική παύλα) Λατιικό, υ Υ / Σε άγκιστρα βρίσκται τα γράμματα πυ πρηγύται πυ ύιλ για τ σηματισμό τυ υ τ υ. σύμβλ (no) σημαίει «όι» και υπδηλώει πιαδήπτε άλλα γράμματα εκτός από < ιυτά πυ περιέται μέσα στα άγκιστρα. Παραδείγματα: ΛΗΣ ΣΩΗΟΣ Ψαόπυργς τωιάδης ρυσύπλη ΫΕΟΣ ΕΥΒΟ παμπιιώτης Φωτόπυλς ι Εύξεις Πότς άιδω αΐστρς Ουζύης AAAKI OTIXHO ATHOPYO ANTONIAI YOUPOI TAYETO EUOIA MPAMPINIOTI FOTOPOUO EYXEINO PONTO AIO MAITO OUZOUNI Επίπεδ 2. εταγραφή σε άτα πεζκεφαλαία Λατιικά γράμματα. υτό τ επίπεδ απτελεί πειισαό τυ επιπέδυ. σύλ τω Ελληικώ γραμμάτω μπρεί α απεικιστεί σ αυτό τ επίπεδ με τα Λατιικά πεζκεφαλαία ι» γράμματα (κεφαλαία και πεζά), σύμφωα με τ Πίακα 3. α Λατιικά γράμματα πυ ρησιμπιύται ι απτε λύ υπσύλ τυ πρτύπυ IO 646 I. ίδι ισύει για τη απόστρφ () και τη παύλα () πυ επίσης μεταγράφται στα ατίστια συμ3λα. Ο τός τυ ι ι ι ι μτικύ συιηματς () και τα διαλυτικά (") δε μεταγράφται., *" ΒΒΛΟΘΗΕΣ ΠΛΗΟΦΗΗΣΗ ΕΥΟΣ 2,3 ΟΥΛΟΣ 995
Πίακας 3. ετραγραφή: Επίπεδ 2 Ελληικό ή σύιιβλ, α, α Β Δ δ Ε,Έ ε, ε Η, Ή η. ή /. ι, ι, ι, ι κ λ μ Λατιικό a d Ε e i Η h i k m Ελληικό C.. Ο II 7 Σ. C τ.ε.υ.α.ε.ε..}. {.α.ε,ε,,}ύ.ia.e.ojy. Ύ. Υ ϋ, ΰ,.{,α.Ε,ε,.}υ,.{Λ.α.Ε.ε.Ο.ύ Φ ( ι / Ω. Ώ ατιικό γάμμα, r s U u Υ y F ch Πίακας Ελληικό ή σύ{.ι 3λ, α, ά ^ β Δ δ Ε,Ε ε, ε ζ Η, Ή η, ή,, ι, ί, ϊ, ΐ κ λ μ 4 ετε ατιικό, Ά a, a d Ε, Ε e.e, ι*, Η h.ί.ί i, i, Ί, "Ί k m Π ιγραφή: Επίπεδ 3 Ελληικό γάμμα. 6i\ n(o ή σύμ κ)λ, Ό. ό II,Ί Σ σ. ζ τ Υ. Υ. Υ.{Λ.α.Ε.ε.Ο.ύ..{Λ.α.Ε.ε.Ο.ύ. υ. {,Ε,ΟΥ. Υ [.α.ε.ε,.}υ. {Λ.α.Ε.ε.Ο.ύ Φ q / Ω. Ώ (. ( (<UlO(JT(XX(K) (εωτικήπαλίι) _ r (,() ΐαραόειγματα: Π ίπότρφς) ΛΗΣ * ^ \* / / / \ ι IA. AAAKI \Jw i/ \i Iwl / \_/ \iw <ί\(,τιή παλ() ΣΩΗ ΟΣ OTIO Ψαόπυργς Psahopyrgos τωιάδης Anon i ad is ρυσύπλη Chrysoupoli ΫΕΟΣ TAYETO ΕΥΒΟ EUOIA παμπιιώτης Mpampiniois Φωτόπυλς Foopoulos Παραδείγματα: Εύξεις Πότς Euxeinos Ponos ΛΗΣ AAAKI αίδω Chaido ΣΩΗΟΣ OTIO αΐστρς Maisros (τάζ) (διαλυτικά) Λατιικό γάμμα,,, Ό s Υ, Ύ, Ύ y, y, ", "y υ,υ u,u F ch Ο,Ό, Ό Ψαόπυργς Psahopyrgos Ουζύης Ouzounis τωιάδης Anoniadis XpuaounoM Chjyso^i Πρόκκ^ γκ. τ έ Πρόη««πϊραμμσημύ J?, J?. ΕΥΒΟ»vac ^ EUOIA ^ρππίηση τυ ΕΛΟ 743 παμπιιώτης Φωτόπυλς Mpampiniois Foopoulos _,, Σ αυτη τη εργασια, ε μαστε μό με στη Εύξεις Πότς Euxeinos Ponos μεταγραφή της Ελληικής γραφής στη Λατιική άιδω Chaido (romanizaion). αΐστρς Maisros Ουζύης Ouzounis Ορισμός μεταγραμματισμύ (ranslieraion) Επίπεδ 3. εταγραφή σε τιζόμεα πεζκφαλαία Λατιικά γράμματα. υτό τ επίπεδ απτελεί περιρισμό τυ επιπέδυ 2 με τη μεταγραφή τυ τόυ τυ μτικύ σύστημα Σημείωση: Ότα λέμε αρακτήρα εύμε τ στιτς και τω διαλυτικώ ( ) στυς αρακτήρες από στρφός () και διπλά εισαγωγικά (") τυ πρτύπυ IO Ορίζεται ως μεταγραμματισμός η πράξη της πράστα σης τω αρακτήρω (γραμμάτω ή σημείω) εός συ στηματς γραφής (αλφαβήτυ) με τυς αρακτήρες εός άλλυ συστήματς, καταρή γράμμα γράμμα. ειό εός αλφαβήτυ ή άλλυ συστήματς γραφής πυ παριστάει γραφικά έα φώημα, μια συλλαβή, μια λέξη 646 I. ή έα παραδσιακό αρακτηριστικό μιας γλώσσας. αμεταγραμματισμός (reranslieraion) _ I ΒΒΛΟΘΗ ΕΣ Π/ \Η ΟΦΟ ΗΣΗ ΕΥΟΣ 2,3 ΟΥΛΟΣ 995
Ορίζεται ως ααμεταγραμματισμς η ατίστρφη πράξη τυ μεταγραμματισμυ. Δηλαδή η ααπαραστα / / / / ση (αάκτηση) τω αρικώ αρακτήρω. πεδί εφαρμγής τυ μεταγραμματισμυ Ο μεταγραμματισμός εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπυ απαιτείται η συστηματική και αμφιμσήματη απεικόιση τω Ελληικώ γραμμάτω με τα Λατιικά. Η πράξη τυ μεταγραμματισμυ είαι ατιστρεπτή και ε Ε,Έ ε, έ Η, Ή η, η Θ.Ί.Ϊ ι, ί, ϊ, ΐ κ λ I Ε,Έ e, Ί Ί"\ Η h,ί.ί i.i, "i. "Ί k φαρμόζεται κυρίως στη βιβλιηκμία και τη τεκμηρίωση. Ο μεταγραμματισμός απαιτεί τη ατιστίιση τω Ελ Παραδείγματα: ΛΗΣ AAAKI ΣΩΗΟΣ OTIO ληικώ γραμμάτω και σημείω πρς τα Λατιικά γράμ Ψαόπυργς ahopyrgos r.r 7 τωιάδης Anoniadis ματα κατά τρόπ πυ α εξασφαλίζεται με τ, r.» r» r ρυσύπλη Chrysoypoli ααμεταγραμματισμό η αάκτηση τυ πρωττύπυ Ελ ΫΕΟΣ TAYETO ληικύ κειμέυ (συήως). ΕΥΒΟ EYOIA παμπιιώτης Mpampiniois Εά μεταγραμματισμός δε είαι ατιστιία έα Φωτόπυλς Foopoylos ΠΊ π Σ (ί. ζ τ Υ.Ύ.Ϋ.. ϋ, Φ ( ι "/ Ψ Ω. Ω (). (!) (((JHHlTlHX(K) ιι YiTixij ;κ(ΐ.( πρς έα, η διαδικασία μεταγραμματισμυ μπρεί α Εύξεις Πότς Eyxeinos Ponos ~, r» ^ \ τ* n επιτευεί και με τη βήεια αλγρίμυ πίς α άιδω αΐστς Chaido Ma"isros εξετάζει τα «συμφραζόμεα», δηλαδή τ περιβάλλ τυ Ουζύης Oyzoynis κάε γράμματς. ια παράδειγμα, α τα «σ» και «ς» μεταγραμματίζται ως «ς», είαι ααγκαίς έλεγς τω γραμμάτω ή σημείω πυ ακλυύ τ «s» πρ κειμέυ α αακτηεί τ κατάλληλ σίγμα, τελικό «ς» ή Βιβλιγραφία ααφρές τυζ) ιλΐ(//.) ΐ/.</) Υ,Ύ, "Υ y.. "y,,m y F ch,q, ι. ΕΛΟ 743, Ελληικό Πρότυπ εταγραφή τυ Ελληικύ λφαβήτυ με Λατιικύς αρακτήρες. όι_«σ»). 2. IO 843, Διεές Πρότυπ, ocumenaion Σύμφωα με αυτή τη πρόταση ααεώρησης τυ Πρτύπυ ΕΛΟ 743, μετασηματισμός και η μεταγρα φή απεικίζυ τα Ελληικά γράμματα στα ίδια Λατιικά Translieraion o reek Characers ino ain Characers. 3 I O 8859 > Διε ές Πρότυπ, Inormaion Processing " lso 8 " bi sin 9 e B^e Coded raphic Characer es. γράμματα ή συδυασμύς γραμμάτω ή συμβόλω, με 4 ",O 646 Διεές Π ότυπ Inormaion Processing IO r,,, Λ,,.,, εξαίρεση τα ωμέγα και ητα, καώς και τα δίηφα πυ 7bi Inpu/Oupu Coded Characer e. δημιυργύταιμετσυδυασμότωάλφα,έιλκαι 5,O 646 Διεές Πρότυπ lnormaion Processing IO Muliple Oce Coded raphic Characer es. μικρ με τ υ ιλό. 6. εταγραφή της Ελληικής γραφής στη Λατιική, Εαλλα Στη περίπτωση r τω μακρώ φωηέτω ωμέγα και,, _.., _, _.. Λ r r* ^ ι r τ ^^η αξιόμηση τω Ελληικώ ραμμάτω,. αΐστρς, ήτα επιστρατεύεται έας επιπλέ αρακτήρας ή γραμ Εισήγηση OTnv μάδα Εργασίας για τη ωδικπίηση τω μή κάτω «_». Έτσι, τα γράμματα «ω», «ω», «Ω» και «Ω» Ελληικώ αρακτήρω της εικής Επιτρπής 48 τυ ΕΛΟ, απεικίζται, «Ο», «ό» και «Ό» ατιστίως. 992. μίως, τα γράμματα «η», «ή», «Η» και «Ή» απεικίζται 7. εταγραμματισμός της Ελληικής γραφής στη Λατιική, «i», «Ί» και «Ί» ατιστίως. Ελληικό, α,ά Β β Δ Πίακας εταγραμματισμυ Λατιικό,Ά a, a d Ελληικό ] σύμβλ ^ ζ Ο. Ό υ. ό Π ατιικό Ο, Ό, Ό Β. ελαγράκης, Εισήγηση στη Ομάδα Εργασίας για τη ωδι κπίηση τω Ελληικώ αρακτήρω της εικής Επιτρπής 48 τυ ΕΛΟ, 992. 8. Πρόταση Ομάδας Εργασίας (Ε2), για τη ωδικπίηση τω Ελληικώ αρακτήρω, της εικής Επιτρπής (Ε 48) τυ ΕΛΟ. (Συτιστής ιάης αΐστρς και μέλη: ιώργς / ^Λ. Π _. _. / Λ. _ Λ _.. _.... Λ Λ.... ρδελης, Βαγγέλης ελαγρακης, ίκς ελαγρακης, τώης κρύσς, Διύσης υζάκης, Βαγγέλης Παπασπύρυ). II ΒΒΛΟΘ ΗΕΣ ΠΛΗΟΦΗΗΣΗ ΕΥΟΣ 2,3 ΟΥΛΟΣ 995
Παράρτημα λγόριμς μεταγραφής Ο αλγόριμς (πρόγραμμα ι σε γλώσσα C) πυ σεδιάσαμε μεταγράφει τα ματεπώυμα ι και τα τπωυμία, συμφωά με τη πρόταση της Ομάδας Εργασίας για τη ωδικπίηση τω Ελληικώ αρακτήρω, ως ακλύως: εταγραφή Οματεπωύμω ρίπλη Πάτρα Πόρς υτιλήη Έβρς Ήπειρς αλαμάτα Σέρρες ΕΔΕΣΣ Tripoli Para oros Myilini Evros Ipeiros Kalamaa erres EEA πρι τ αλγόριμ μεταγραφής μετά τ αλγόριμ μεταγραφής Β ΛΗΣ AAAM AAAKI Avraam archalakis Ahnasios oirchos ATHANAIO OTIO βραάμ αραλάκης αάσις Σωτήρς ΘΣΟΣ ΣΩΗΟΣ ΥΕΟΣ ΠΟΛΥΟΟΥ υγεριός Πλυρίυ Άγγελς Ευαγγελόπυλς Επαμειώδας τωιάδης εώργις παμπιιώτης ΕΩΟΣ ΠΩΗΣ Πααγιώτης Φωτόπυλς άϊδω Οικμπύλυ ιάης αΐστρς Βαγγέλης ελαγράκης ΕΥΕΟΣ ΕΥΔΟΔΗΣ ικόδημς υρπώλης Πλύκαρπς Ευζωίδης M ^mm^ m\ ^ Mm * m\ a*^. mmmm.mm*. MM»»««* ^mm*. a m\ ^m^ ΠΟΛΥΠΟΣ ΕΥΩΔΗΣ Στυλιαός παμπάς πρι τ αλγόριμ μεταγραφής Ψαόπυργς ρυσύπλη ΥΕΟΣ ΕΥΒΟ γίαλς ΥΠΛΟ Εύξεις Πότς αρά τερέ τς αλέ αΰγετς Παλιύρι αυγάμηλα υρός ύρια ΥΘ ΕΥΗΟΣ ΕΣΟΛΟ ΘΗ ΠΕΣ Πειραιάς ΘΕΣΣΛΟΗ Θεσσαλίκη Εύζωες ΕΎΩΕΣ ΟΗ ιγαί Πέλαγς Λάρισα Βόλς AYEINO POYONIOU Augeninos Polychroniou Aggelos Euaggelopoulos Epameinondas Anoniadis eorgios Mpampiniois EOIO MPAMPINIOTI Panagiois Foopoulos aido Oikonomopoulou ianis Ma"isros aggelis Melagrakis EYENIO EUOKIMII Nikodimos Tyropolis Polykarpos Euzoidis POYKAPO EUZOII ylianos Mpampas εταγραφή πωυμίω μετά τ αλγόριμ μεταγραφής ahopyrgos Xrysoupoli TAYETO EUOIA Agchialos NAUPIO Euxeinos Ponos Kara Nere Is Kale Ta"ygeos Paliouri augamila Tyros Tyrinha TYINTHA EUINO MEOOI ATHINA PEIAIA Peiraias THEAONIKI Tnessaloniki Euzones EUZONE TOIZINA Aigaio Pelagos arisa olos Παράρτημα II λγόριμς μεταγραμματισμύ Παρόμις αλγόριμς (πρόγραμμα σε γλώσσα C) μεταγραμματίζει τα κείμεα, σύμφωα με τη πρόταση της Ομάδας Εργασίας για τη ωδικπίηση τω Ελληικώ αρακτήρω. Παραέτυμε τ απτέλεσμα τυ μεταγραμματισμύ της δεύτερης παραγράφυ αυτής της εργασίας, πρι και μετά τ Λ Λ ^^"" ** _ ιι ^k ^m^ Λ Λ Λ Λ ^^amm> ^^ Λ ^^. μεταγραμματισμ. Σημείωση: αρακτήρας «_» τυπώεται μετά τ μεταγραμματισμ ήτα ή ωμέγα. Πρι τ μεταγραμματισμ Στη πρσπάεια μας α απδώσυμε τυς φόγγυς της Ελληικής γραφής με Λατιικά γράμματα επιστρατεύυμε διά JI * # ιΐι φρά κριτήρια. Η φωητική μιότητα τω Λατιικώ φόγγω με τυς Ελληικύς απτελεί βασικό κριτήρι. αυτό εφαρ / # / / μστει με επιτυία για κάπι συδυασμό απεικόισης, εα πρόσετ επιυμητό κριτήρι είαι η μιότητα της γραφικής απεικόισης τυ Λαιικύ με τ Ελληικό αρακτήρα, εφόσ υπάρει. κάπις φόγγς δε υπάρει αυτύσις ααζητείται κάπις συγγεικός με κάπι κριτήρι συγγεικότητας. κι αυτό απτύει, ααζητείται κάπι σύμπλεγμα Λατιικώ γραμμάτω (, δίγραμμα) πυ α απδίδει τ ζητύμε Ελληικό φόγγ. m m ετα τ μεταγραμματισμ i_n prospaheia mas na apodo_soyme oys hoggoys i_s Elli_niki_s grai_s me ainika grammaa episraeyoyme diaora krii_ria. IJojYi_iki_ omoioi_a o_n ainiko_n hoggo_n me oys Elli_nikoys apoelei vasiko kriirio. An ayo earmosei me epiychia gia kapoio syndyasmo apeikonisi_s, ena prosheo epihymi_o krii_rio einai i_ omoioi_a i_s graiki_s apeikonisi_s oy ainikoy me on Elli_niko charaki_ra, eoson yparchei. An kapoios hoggos den yparchei ayoysios anazi_eiai kapoios syggenikos me kapoio kriijio syggenuikoi_as. An ki ayo apoychei, anazi_eiai kapoio symplegma ainiko_n grammao_n (dipsijo, dlagramma) ~ II * /ι I Ellijiikoh oggo. poy na apodidei on zijoymeno ΒΒΛΟΘΗΕΣ ΠΛΗΟΦΟΗΣΗ ΕΥΟΣ 2,3 ΟΥΛΟΣ 995