Τίτλος μαθήματος: Μεθοδολογία Έρευνας Κωδικός μαθήματος: ΒΠ0800 (3Ω/Υ) Διδάσκουσα: Ελευθερία Τσέλιου Ηλεκτρονική διεύθυνση για επικοινωνία: tseliou@uth.gr Είδος Μαθήματος: Υποχρεωτικό Εξάμηνο σπουδών: Γ ή Δ Μονάδες ECTS: 5 Γενικές πληροφορίες: Όλες οι πληροφορίες καθώς και το υλικό του μαθήματος είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα e learn. Η πρόσβαση είναι δυνατή με ειδικό κλειδί/κωδικό που ανακοινώνεται στο μάθημα. Κάθε νέα ακαδημαϊκή χρονιά, ενδέχεται να γίνονται αλλαγές / τροποποιήσεις στα παρακάτω από τη διδάσκουσα. Στόχος και περιγραφή του μαθήματος: Το μάθημα έχει ως στόχο την εισαγωγή των φοιτητών τριών στις βασικές αρχές μεθοδολογίας έρευνας, ώστε να μπορούν να σχεδιάζουν και να υλοποιούν ερευνητικές μελέτες. Συγκεκριμένα επιδιώκονται: η εξοικείωση των φοιτητών τριών με τις βασικές επιστημολογικές προσεγγίσεις που αφορούν τη διαδικασία δημιουργίας επιστημονικής γνώσης, η κατανόηση και γνώση των διαφορετικών προσεγγίσεων στην ερευνητική μεθοδολογία («ποσοτική» και «ποιοτική» κατεύθυνση) καθώς και των διαφόρων τύπων ερευνητικού σχεδίου, η εξοικείωση με τα επιμέρους βήματα της ερευνητικής διαδικασίας, από την αρχική επιλογή ενός ερευνητικού ενδιαφέροντος μέχρι το τελικό στάδιο της συγγραφής μιας ερευνητικής μελέτης, ο προβληματισμός σχετικά με ζητήματα δεοντολογίας και χρησιμότητας της έρευνας. Το μάθημα είναι οργανωμένο με τη μορφή διαλέξεων που συνοδεύονται από πρακτικές ασκήσεις, στο πλαίσιο των οποίων οι φοιτητές/τριες χωρίζονται σε μικρότερες ομάδες επεξεργασίας των αντίστοιχων εννοιών. Στις ενότητες του μαθήματος συμπεριλαμβάνονται θεματικές, όπως επιστημολογικές προσεγγίσεις στη μεθοδολογία έρευνας, σχεδιασμός της ερευνητικής μελέτης (ποσοτικά και ποιοτικά ερευνητικά σχέδια), ζητήματα εγκυρότητας και αξιοπιστίας, επιλογή του θέματος της έρευνας, βιβλιογραφική επισκόπηση, δεοντολογικά ζητήματα, τύποι ποσοτικών σχεδίων (πειραματικά και μη πειραματικά σχέδια), τύποι ποιοτικών σχεδίων (Μελέτη περίπτωσης, Θεμελιωμένη Θεωρία, Έρευνα δράση, Ανάλυση Λόγου), συλλογή δεδομένων (ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, ομάδες εστίασης), ανάλυση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων, συγγραφή ερευνητικής μελέτης και ζητήματα αναστοχαστικότητας στην ερευνητική διαδικασία.
Αξιολόγηση (Υποχρεώσεις των φοιτητών/τριών): Η αξιολόγηση του μαθήματος γίνεται με γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου. Η παρακολούθηση των μαθημάτων είναι απαραίτητη προϋπόθεση, καθώς κατά τη διάρκειά του γίνονται εφαρμογές/ασκήσεις. Διδακτική Μεθοδολογία: Διαλέξεις Εργαστήρια. Διδακτέα ύλη: Ως διδακτέα ύλη του μαθήματος θεωρούνται τα περιεχόμενα των μαθημάτων (αρχεία power point με τις διαλέξεις του μαθήματος που αναρτώνται στο elearn) και το αντίστοιχο σύγγραμμα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόσβαση στις σημειώσεις του μαθήματος είναι το κλειδί εγγραφής, το οποίο δίνεται κατά τα μαθήματα. Βιβλιογραφία του μαθήματος: Στη βασική βιβλιογραφία του μαθήματος συμπεριλαμβάνονται: 1. Babie, E. (2011). Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Αθήνα: Κριτική. 2. Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας (Σ. Κυρανάκης, Μ. Μαυράκη, Χ. Μητσοπούλου, Π. Μπιθάρα, Μ. Φιλοπούλου, μτφ.). Αθήνα: Μεταίχμιο. 3. Creswell, J. W. (2011). Η έρευνα στην εκπαίδευση: Σχεδιασμός, διεξαγωγή και αξιολόγηση της ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας (Χ. Τσορμπατζούδης επιμ.). Αθήνα: Έλλην. 4. Mertens, D. M. (2009). Έρευνα και αξιολόγηση στην εκπαίδευση και την ψυχολογία (Ε. Γιαννακοπούλου, επιμ.). Αθήνα: Μεταίχμιο. 5. Robson, C. (2010). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου: Ένα μέσον για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές (Κ. Μιχαλοπούλου, επιμ.). Αθήνα: Gutenberg. 6. Σταλίκας, Α. (2005). Μέθοδοι έρευνας στην ψυχολογία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Λέξεις κλειδιά: επιστημολογία, ερευνητική μεθοδολογία, ποσοτική έρευνα, ποιοτική έρευνα, ερευνητικό σχέδιο, συλλογή δεδομένων, ανάλυση δεδομένων, συγγραφή ερευνητικής μελέτης, δεοντολογία.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 η εβδομάδα: Εισαγωγή Διαδικαστικά: Διάγραμμα μαθήματος, συμμετοχή και υποχρεώσεις των φοιτητών. Εισαγωγή. Η έννοια του «ερευνητικού συστήματος». Μεταίχμιο. (Κεφ. 1). 2 η εβδομάδα: Σεμινάριο: Ζητήματα επιστημολογικής οπτικής: Φιλοσοφικές και επιστημολογικές αρχές της ερευνητικής διαδικασίας. Προκαθορισμένα και ευέλικτα ερευνητικά σχέδια. επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 2). Σταλίκας, Α. (2005). Μέθοδοι έρευνας στην ψυχολογία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. (Κεφ. 1 και 2). Μεταίχμιο. (Κεφ. 2). Μεταίχμιο. (Κεφ. 1). 3 η εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Η επιλογή του θέματος της έρευνας. Βιβλιογραφική επισκόπηση. Δεοντολογικά ζητήματα. Ερευνητικό ερώτημα. Υπόθεση. επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 3). Μεταίχμιο. (Κεφ. 3). Μεταίχμιο. (Κεφ. 2). 4 η εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Σχεδιασμός της ερευνητικής μελέτης Ι: Πειραματική και μη πειραματική (συναφειακή) έρευνα.
Σταλίκας, Α. (2005). Μέθοδοι έρευνας στην ψυχολογία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. (Κεφ. 8). επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 4 5). Μεταίχμιο. (Κεφ. 3). 5 η Εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Σχεδιασμός της ερευνητικής μελέτης ΙΙ: Μελέτη περίπτωσης Θεμελιωμένη Θεωρία. επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 6). Μεταίχμιο. (Κεφ. 7). Μεταίχμιο. (Κεφ. 9). 6 η Εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Σχεδιασμός της ερευνητικής μελέτης ΙΙΙ: Ζητήματα παρεμβάσεων και αλλαγής: Έρευνα δράση. Ανάλυση Λόγου. Βιβλιογραφική αναφορά: επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 7). Μεταίχμιο. (Κεφ. 13). 7 η Εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Μέθοδοι συλλογής δεδομένων Ι: Δειγματοληπτικές έρευνες και ερωτηματολόγια. επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 8). Μεταίχμιο. (Κεφ. 14).
Μεταίχμιο. (Κεφ. 6). 8 η Εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Μέθοδοι συλλογής δεδομένων ΙΙ: Συνεντεύξεις. Ομάδες εστίασης. επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 9). Μεταίχμιο. (Κεφ. 15). 9 η Εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Μέθοδοι συλλογής δεδομένων ΙΙΙ: Παρατήρηση. επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 11). Μεταίχμιο. (Κεφ. 17). 10 η Εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Προσεγγίσεις στην ανάλυση δεδομένων Ι: ανάλυση ποσοτικών δεδομένων. Βιβλιογραφική αναφορά: Robson, C. (2007). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου: Ένα μέσον για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg.(Κεφ. 13). 11 η Εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Προσεγγίσεις στην ανάλυση δεδομένων ΙΙ: ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Βιβλιογραφική αναφορά: Robson, C. (2007). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου: Ένα μέσον για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 14).
12 η Εβδομάδα: Διάλεξη Εργαστήριο: Συγγραφή ερευνητικής μελέτης. επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 15). Bell, J. (2001). Μεθοδολογικός σχεδιασμός παιδαγωγικής και κοινωνικής έρευνας. Αθήνα: Gutenberg. (Κεφ. 12). Κομίλη, Α. (1994). Βασικές αρχές και μέθοδοι επιστημονικής έρευνας στην ψυχολογία. Αθήνα: Οδυσσέας. (Κεφ. VI). 13η Εβδομάδα: Σεμινάριο: Αναστοχασμός Ζητήματα εφαρμογών Ο ρόλος του ερευνητή Ζητήματα δεοντολογίας στην έρευνα. Προβολή video