Περίληψη (Ενεργητική σύνταξη) Στο κείµενο ο συγγραφέας αναφέρεται στην στάση που πρέπει να τηρούν οι θεατές απέναντι στις διαφηµίσεις. Αρχικά, επισηµαίνει την πρόθεση των διαφηµίσεων να κατευθύνουν την σκέψη του ανθρώπου, µε αποτέλεσµα, λόγω των λανθασµένων πληροφοριών που αυτός λαµβάνει, να δυσκολεύεται να διαµορφώσει ορθή άποψη. Στη συνέχεια, προτείνει την τήρηση κριτικής στάσης απέναντι στις διαφηµίσεις, κατά την οποία θα ελέγχεται η αλήθεια τους, αλλά και η χρησιµότητα των ίδιων των προϊόντων. Καταλήγει µε τη διαπίστωση ότι οι διαφηµίσεις ωφελούν αρκεί να καταναλώνουµε και όχι να υπερκαταναλώνουµε. 2. Άσκηση κατανόησης λόγου Σύµφωνα µε το συντάκτη του κειµένου η διαφήµιση είναι αναγκαία, καθώς ενηµερώνει τον καταναλωτή, γνωστοποιώντας τα διαθέσιµα καταναλωτικά αγαθά. Έτσι, διευρύνει τις δυνατότητες επιλογής του µεταξύ οµοειδών προϊόντων, τον διευκολύνει στην αναζήτηση µιας οικονοµικά προσφορότερης αγοράς και τέλος, συµβάλλει στην εξοικονόµηση κόπου και χρόνου. Επιπροσθέτως, η διαφήµιση συµβάλλει στην ποιοτική βελτίωση των παρεχόµενων αγαθών ή υπηρεσιών καθώς και στην πτώση των τιµών, λόγω του ανταγωνισµού. Επίσης, συντελεί στη µείωση της ανεργίας µε τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας στους επιµέρους τοµείς της παραγωγής και του τρόπου προβολής µιας διαφήµισης, λόγω της αύξησης του καταναλωτισµού και της εµφάνισης νέων επαγγελµάτων. Επιπλέον, µέσω της διαφήµισης αυξάνεται η παραγωγή, αφού αυξάνεται η ζήτηση των διαφηµιζόµενων προϊόντων και προάγεται τόσο το εσωτερικό όσο και το εξαγωγικό εµπόριο. Συνεπώς, τονώνεται και η οικονοµία. Πρόκειται, λοιπόν για µια διαδικασία σύστοιχη µε την πρόοδο και την ευηµερία.
3. Ασκήσεις οργάνωσης λόγου α. οµικά µέρη: Θεµατική πρόταση = «Στην περίπτωση αυτή είναι χρήσιµη και σε σας,» (εισάγει τον αναγνώστη στο θέµα : η διαφήµιση µπορεί να ωφελήσει όχι µόνο την οικονοµία, αλλά και το ίδιο το άτοµο) Λεπτοµέρειες = «Σας δίνει πληροφορίες στις σωστές δόσεις» (Αναφέρει ορισµένες από τις ωφέλειες της διαφήµισης στο άτοµο. Επιπλέον, επιδοκιµάζει την κατανάλωση, αλλά καταδικάζει την υπερκατανάλωση) Κατακλείδα= Το φαί δεν είναι κακό, η βαρυστοµαχιά είναι ( ιατυπώνει και πάλι την άποψη, µέσω µιας αναλογίας αυτή τη φορά, ότι η υπερκατανάλωση αποβαίνει επιβλαβής) β. Τρόπος ανάπτυξης λεπτοµερειών: Η παράγραφος αναπτύσσεται µε τη µέθοδο της αιτιολόγησης : Στη θεµατική πρόταση αναφέρει τη διαπίστωση ότι η διαφήµιση συχνά είναι ωφέλιµη για το άτοµο. Μια άποψη που αιτιολογεί στα Σχόλια. 4. Ασκήσεις λεξιλογικές α. πληροφόρησης= Συνώνυµα: ενηµέρωση, γνωστοποίηση/ Αντώνυµα: άγνοια, αµάθεια, αποσιώπηση σύγχρονου= Συνώνυµα: τωρινού, σηµερινού, συγκαιρινού/ Αντώνυµα: παρελθοντικού, ξεπερασµένου, παλιού σωστές= Συνώνυµα: ορθές, κατάλληλες, ενδεδειγµένες/ Αντώνυµα: εσφαλµένες, λανθασµένες, λαθεµένες αντιµετωπίζετε= Συνώνυµα: προσεγγίζετε, εξετάζετε, αµύνεσθε/ Αντώνυµα: αδιαφορείτε, υποκύπτετε, ενδίδετε ελέγχετε= Συνώνυµα: ερευνάτε, αξιολογείτε/ Αντώνυµα: αδιαφορείτε
β. «που βγάζεις το ψωµί σου»: εξασφαλίζω τα αναγκαία για να ζήσω «το φαί δεν είναι κακό, η βαρυστοµαχιά είναι» : η κατανάλωση δεν είναι υπερκατανάλωση είναι επιβλαβής, η
Άσκηση παραγωγής λόγου Αγαπητοί συµµαθητές, Στο πλαίσιο αυτής της συνεδρίασης και αναφορικά µε τις αρνητικές συνέπειες της διαφήµισης θα ήθελα να ξεκινήσω µε την τοποθέτηση ότι αν και διαφήµιση ονοµάζουµε τη γνωστοποίηση των ιδιοτήτων, των πλεονεκτηµάτων ενός προϊόντος, εντούτοις η ονοµασία αυτή δεν είναι παρά µόνο ένας ευφηµισµός. Και αυτό γιατί η διαφήµιση, όταν και εφόσον λειτουργεί ως µηχανισµός ευεπηρεασµού και διέγερσης επιθυµιών, ενδέχεται να προκαλέσει επιπτώσεις, κυρίως στη ζωή εµάς, των νέων. Όλοι µας, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο, επηρεαζόµαστε από τις διαφηµίσεις και άκριτα, πολλές φορές και παθητικά, καταναλώνουµε αγαθά, τρέφοντας την ψευδαίσθηση ότι τα χρειαζόµαστε. Επηρεαζόµαστε και κατευθυνόµαστε από διαφηµίσεις, που εκφράζοντας το σύγχρονο υπερκαταναλωτικό πνεύµα µας µυούν σε µια συνεχή αγοραστική επιθυµία, όχι για να ικανοποιήσουµε συνειδητοποιηµένες ανάγκες, αλλά για να υποταχθούµε σε άλλες, πλαστές. Ως εκ τούτου, διαµορφώνει παθητικούς δέκτες, που χάνουν την ελευθερία βούλησης, την ανεξαρτησία, την ατοµικότητά τους και αλλοτριώνονται. Και αυτό επιβαρύνει περισσότερο εµάς, τους νέους, που ούτε ανάγκες έχουµε αποσαφηνίσει ούτε µηχανισµούς αυτοσυγκράτησης και αυτοκυριαρχίας έχουµε αναπτύξει. Επιπλέον, δηµιουργεί ψευδαισθήσεις και απατηλές προσδοκίες, δηµιουργώντας έναν κόσµο ονειρικό και απατηλό, που διαψεύδεται από την πραγµατικότητα. Έτσι, καλλιεργεί αισθήµατα µειονεξίας, αν όχι σε όλους, σίγουρα σε όσους αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υπέρµετρες επιθυµίες που τροφοδοτεί η διαφήµιση. Πόσο µάλλον σε εµάς, που σε αυτήν την ηλικία ελάχιστα µπορούµε να ανταποκριθούµε στα διαφηµιστικά είδωλα. Και αυτή η αναντιστοιχία, αν µη τι άλλο έχει αντίκτυπο στην ψυχολογία µας. Τα λαµπερά, εντυπωσιακά πρόσωπα, κλονίζουν την αυτοπεποίθησή µας, την πίστη στον εαυτό µας. Στο πλαίσιο των επιπτώσεων, θα ήθελα να σταθώ και σε µια βασική λειτουργία τη διαφήµισης, την πιο επικίνδυνη κατ εµένα αυτήν της «πλύσης εγκεφάλου». Όταν οι µάζες εθίζονται στο να υπακούουν σε διαφηµιστικά µηνύµατα, τότε είναι ευκολότερο να υπακούσουν και σε µηνύµατα πολιτικού, θρησκευτικού, ιδεολογικού χαρακτήρα. Με αυτόν τον τρόπο, όσοι ελέγχουν τα µ.µ.ε., καταφέρνουν να επιβάλλουν ιδεολογίες, να κατευθύνουν και να χειραγωγούν τους δέκτες σε προκαθορισµένες συµπεριφορές, που εξυπηρετούν συµφέροντα και σκοπιµότητες. Πρόκειται για έναν µηχανισµό που αφαιρεί τη δυνατότητα ελεύθερης σκέψης, επιλογής και δράσης. Και αυτό, επιδρά καταλυτικά στους νέους, τους φύσει ιδεολόγους και
οραµατιστές ενός κόσµου στον οποίο ονειρεύονται να διαδραµατίσουν ενεργό ρόλο, να αγωνιστούν για αξίες και ιδανικά, να υπερασπιστούν ιδέες. Ωστόσο, παρά τις αρνητικές της προεκτάσεις, πιστεύω ότι βρίσκει όλους σας σύµφωνους η άποψη ότι η διαφήµιση είναι άρρηκτα συνυφασµένη µε την εποχή µας και τη ζωή µας. εν είναι, λοιπόν, συνετό, ούτε να την απαξιώσουµε ούτε να την αρνηθούµε. Το συνετό είναι να µάθουµε να τη διαχειριζόµαστε, επωφελούµενοι από τις θετικές της παραµέτρους. Αυτό, όµως, και αναφορικά µε εµάς τους νέους είναι θέµα διαπαιδαγώγησης, στο πλαίσιο της οποίας η συµβολή των γονέων και των δασκάλων είναι καθοριστική. Βασική τους ευθύνη είναι να διαπλάσουν νέους µε προσωπικότητα, να τους εµφυσήσουν αξίες και ιδανικά, να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν αντιστάσεις σε απαξίες και ψευδαισθήσεις. Όσον αφορά το οικογενειακό περιβάλλον, οι γονείς αποτελούν ισχυρά πρότυπα για εµάς, τους νέους. Οφείλουν, λοιπόν να είναι και πρότυπα καταναλωτών να µην υπερκαταναλώνουν, να µην αναζητούν την ευτυχία και την ποιότητα στην ποσότητα. Χρειαζόµαστε, ως νέοι, πράξεις και όχι θεωρίες. Χρειαζόµαστε σχέσεις, επικοινωνία, βιώµατα ικανά να πληρώσουν τα συναισθηµατικά κενά µας, να απαντήσουν στις αναζητήσεις µας για το ποιοι είµαστε, τι αξίζει και τι όχι. Γονείς που λείπουν διαρκώς από το σπίτι, που επιστρέφουν µε υλικά αγαθά, προκειµένου να αναπληρώσουν το κενό της απουσίας τους, που δε µας λένε ποτέ «όχι» σε οποιαδήποτε επιθυµία, δε µας θωρακίζουν συναισθηµατικά. Αντίθετα, µας αφήνουν έκθετους στα υλιστικά πρότυπα που µας βοµβαρδίζουν, στην εικονική πραγµατικότητα που διαµορφώνουν τα µ.µ.ε. Παράλληλα, και δεδοµένου ότι το σχολείο είναι το δεύτερο, µετά την οικογένεια, πιο σηµαντικό περιβάλλον για εµάς, ο ρόλος του είναι καταλυτικός για τη διαµόρφωση της προσωπικότητά µας. Είναι πολύ σηµαντικό να καταλάβουν οι δάσκαλοι ότι στη σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας και του καταιγισµού των διαφηµίσεων οφείλουν να επικεντρώνονται περισσότερο στο πώς θα µας διαπαιδαγωγήσουν παρά στο πόσα θα µας µάθουν. Είναι ανάγκη, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, να µας εµφυσήσουν αξίες και ιδανικά, να ενισχύσουν τους πνευµατικούς µας µηχανισµούς, προκειµένου να µπορούµε να κρίνουµε, να διακρίνουµε το πραγµατικό από το επίπλαστο. Κυρίως, όµως, και για να στεκόµαστε αυτοδύναµα στο κόσµο που µας περιβάλλει, να µην ταυτιζόµαστε, δηλαδή, µε τα κυρίαρχα πρότυπα, χρειάζεται να µας βοηθήσει όχι µόνο να συνειδητοποιήσουµε τη διαφορετικότητά µας, αλλά και να πιστέψουµε σε αυτήν. Καταλήγοντας, θα ήθελα να σταθώ στο πόσο σηµαντικό είναι να βελτιώνουµε τη ζωή µας και να εξελισσόµαστε ως άνθρωποι µοναδικοί και ανεπανάληπτοι. Ιδίως στην εποχή µας, την υλικοτεχνικά προηγµένη προσφέρονται πολλές δυνατότητες και ένα µέσο που µας ενηµερώνει
γι αυτές είναι η διαφήµιση. Ας µάθουµε λοιπόν, να την αξιοποιούµε ως µέσο. Ας της δώσουµε τις διαστάσεις που της αναλογούν. Από εµάς εξαρτάται! Ευχαριστώ για την προσοχή σας.