ΘΕΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑς ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ. Ομιλητής: Απόστολος Βρεττός, Γεωπόνος Επικεφαλής Επιθεωρητής, Q-CERT

1 ΘΕΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑς ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Ομιλητής: Απόστολος Βρεττός, Γεωπόνος Επικεφαλής Επιθεωρητής, Q-CERT 1

2 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών «Συστήματα ποιότητας και ολοκληρωμένη διαχείριση» Σύνοψη: Τι είναι η Πιστοποίηση Γενικά για τα συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Διαδικασία επιθεώρησης και πιστοποίησης ΣΟΔ Εισαγωγή σε πρότυπα και κανονισμούς πιστοποίησης στον γεωργικό τομέα (αναφορά σε πρότυπα για ασφάλεια τροφίμων και περιβαλλοντική διαχείριση) Παράδειγμα εφαρμογής της πιστοποίησης

3 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Σε απογραφή που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2010 γίνεται λόγος για περισσότερα από 440 διαφορετικά συστήματα πιστοποίησης, τα περισσότερα από τα οποία δημιουργήθηκαν την τελευταία δεκαετία * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

4 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Η πιστοποίηση είναι μία διαδικασία αξιολόγησης η οποία καταλήγει στη διαπίστωση ότι τηρούνται ορισμένες απαιτήσεις. Οι εν λόγω απαιτήσεις περιγράφονται αναλυτικά σε μία «συγγραφή υποχρεώσεων». Οι απαιτήσεις μπορεί να αφορούν το σεβασμό ορισμένων προτύπων ποιότητας, κανόνων ασφάλειας και υγιεινής, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, ηθικά πρότυπα κ.ά.

5 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η επαλήθευση και ο έλεγχος των απαιτήσεων διενεργούνται από ένα τρίτο μέρος, αμερόληπτο και ανεξάρτητο, το οποίο αποκαλείται οργανισμός ελέγχου. Αυτός ο οργανισμός συντάσσει μία έκθεση βάσει της οποίας ο οργανισμός πιστοποίησης εκδίδει ένα πιστοποιητικό.

6 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 1962: Πρότυπο NPC 200-2 της NASA για τους προμηθευτές - εργολάβους προγραμμάτων διαστημικής τεχνολογίας 1963: MIL-Q-9858 (Στρατός Ηνωμένων Πολιτειών) 1970: DEF-Stan 05-08 (Βρετανικό υπουργείο άμυνας) 1972: BS 4891 (British Standards Institution -BSI) Αρχές της δεκαετίας 70: CQS (General Motors), Q101 (FORD) 1979: BS5750 Πρότυπο πάνω στο οποίο βασίστηκε η ανάπτυξη των προτύπων της σειράς ISO 9000 1987: Επίσημη έκδοση της σειράς ISO 9000 1994, 2000, 2008: αναθεωρήσεις της σειράς ISO 9000

7 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Τα συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων εξασφαλίζουν (μέσω ενός μηχανισμού πιστοποίησης) ότι έχουν τηρηθεί ορισμένα χαρακτηριστικά ή ιδιότητες του προϊόντος ή της μεθόδου παραγωγής του ή του συστήματος παραγωγής του, σύμφωνα με δεδομένες προδιαγραφές. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

8 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Καλύπτουν ευρύ φάσμα διαφόρων πρωτοβουλιών που λειτουργούν σε διαφορετικά στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων (εντός και εκτός της γεωργικής εκμετάλλευσης, που καλύπτουν εν όλω ή εν μέρει την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, που επηρεάζουν όλους τους τομείς ή μόνον ένα τμήμα της αγοράς κλπ). * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

9 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Μπορούν να εφαρμόζονται: σε διεπιχειρησιακό επίπεδο (business-to-business - B2B) στο οποίο το σουπερμάρκετ ή η επιχείρηση που αναλαμβάνει την επεξεργασία αποτελεί τον προοριζόμενο τελικό αποδέκτη των πληροφοριών ή σε επίπεδο επιχείρησης-καταναλωτή (business-to-consumer - B2C). Μπορούν να κάνουν: χρήση λογοτύπων, αλλά πολλά συστήματα, ιδίως τα Β2Β, δεν το κάνουν. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

10 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Ενώ τα συστήματα πιστοποίησης εξ ορισμού χρησιμοποιούν βεβαιώσεις τρίτων, υπάρχουν άλλα συστήματα στην αγορά που λειτουργούν με σήμα ή λογότυπο (συχνά κατοχυρωμένο ως εμπορικό σήμα) χωρίς να παρεμβαίνει κάποιος μηχανισμός πιστοποίησης. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

11 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Η ανάπτυξη των συστημάτων πιστοποίησης στηρίζεται κυρίως σε παράγοντες όπως οι απαιτήσεις της κοινωνίας για ορισμένα χαρακτηριστικά του προϊόντος ή της μεθόδου παραγωγής του (κυρίως για συστήματα B2C) και η επιθυμία των επιχειρήσεων να εξασφαλίσουν ότι οι προμηθευτές τους πληρούν τις προβλεπόμενες απαιτήσεις (κυρίως συστήματα Β2Β). ( 2 ) Π.χ.: καλή μεταχείριση των ζώων, περιβαλλοντική αειφορία, δίκαιο εμπόριο. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

12 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Οι μεγάλες επιχειρήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων συχνά βασίζονται σε συστήματα πιστοποίησης προκειμένου: να εξασφαλίσουν ότι ένα προϊόν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και να προστατεύσουν την φήμη τους και να περιορίσουν τις ευθύνες τους σε περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα ασφάλειας τροφίμων. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

13 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Είναι σαφές ότι δεν απαιτείται ιδιωτική πιστοποίηση προκειμένου να αποδειχθεί η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του νόμου. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

14 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Όταν οι επιχειρήσεις εφαρμόζουν πιστοποίηση της συμμόρφωσης με βασικές απαιτήσεις προκειμένου να διευκολυνθούν οι συναλλαγές με άλλους παράγοντες της αλυσίδας τροφίμων, πρέπει να είναι σαφές ότι η πρακτική αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιείται για την διαφοροποίηση των προϊόντων στην αγορά. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

15 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Τα συστήματα που πιστοποιούν μόνον τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του νόμου δεν πρέπει να δημιουργούν την εικόνα ότι τα πιστοποιημένα προϊόντα διαθέτουν ειδικά χαρακτηριστικά που διαφέρουν από εκείνα άλλων παρόμοιων προϊόντων. Ούτε πρέπει τα συστήματα να έχουν ως αποτέλεσμα την δυσφήμιση ή να τείνουν στη δυσφήμιση άλλων προϊόντων της αγοράς, ούτε της αξιοπιστίας των επίσημων ελέγχων. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

16 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Τα συστήματα πιστοποίησης μπορούν να ωφελήσουν: τους ενδιάμεσους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, με την παροχή ασφάλειας ως προς τα πρότυπα τους παραγωγούς, αυξάνοντας την πρόσβαση στην αγορά, το μερίδιο αγοράς και το περιθώριο κέρδους για τα πιστοποιημένα προϊόντα τους καταναλωτές, με την παροχή αξιόπιστων και έμπιστων πληροφοριών όσον αφορά τις ιδιότητες των προϊόντων και των μεθόδων παραγωγής. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

17 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Τα συστήματα πιστοποίησης παρουσιάζουν ενίοτε κάποια μειονεκτήματα: αποτελούν απειλή για την ενιαία αγορά *, παρουσιάζουν προβλήματα διαφάνειας όσον αφορά τις απαιτήσεις του συστήματος και την αξιοπιστία των ισχυρισμών, εμπεριέχουν κίνδυνο παραπλάνησης των καταναλωτών, συνεπάγονται κόστος και φόρτο για τους αγρότες, ιδίως όταν αυτοί αναγκάζονται να προσχωρήσουν σε περισσότερα συστήματα προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των αγοραστών των προϊόντων τους, * η Επιτροπή δήλωσε ότι προτίθεται να αναθεωρήσει επιλεγμένα περιβαλλοντικά πρότυπα και συστήματα επισήμανσης της καταγωγής τα οποία ενδέχεται να εμποδίζουν το διασυνοριακό εμπόριο. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

18 Συστήματα πιστοποίησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων Τα συστήματα πιστοποίησης παρουσιάζουν ενίοτε κάποια μειονεκτήματα: ενέχουν κίνδυνο απόρριψης από την αγορά παραγωγών που δεν συμμετέχουν σε βασικά συστήματα πιστοποίησης, και έχουν επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο **, ιδίως με αναπτυσσόμενες χώρες ** Το θέμα των ιδιωτικών προτύπων συζητήθηκε στην υγειονομική και φυτοϋγειονομική επιτροπή και σε άλλες επιτροπές του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου (ΔΟΕ). * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

19 Αμεροληψία και ανεξαρτησία της πιστοποίησης Η πιστοποίηση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του συστήματος πρέπει να διεξάγεται από ανεξάρτητο φορέα διαπιστευμένο: από τον εθνικό φορέα διαπίστευσης που έχει ορίσει το κράτος μέλος βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 765/2008, βάσει των σχετικών ευρωπαϊκών ή διεθνών προτύπων και οδηγών ή από έναν από τους φορείς που συμμετέχουν στον μηχανισμό πολυμερούς αναγνώρισης (multilateral recognition arrangement MLA) για την πιστοποίηση προϊόντων του International Accreditation Forum (IAF). * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

20 Αμεροληψία και ανεξαρτησία της πιστοποίησης Τα συστήματα πρέπει να μπορούν να λάβουν πιστοποίηση από οποιονδήποτε διαπιστευμένο φορέα πιστοποίησης που πληροί τα σχετικά κριτήρια, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς. * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

21 Αμεροληψία και ανεξαρτησία της πιστοποίησης Οι ελεγκτές/επιθεωρητές πρέπει να είναι αμερόληπτοι, να πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις και να είναι ικανοί να εκτελέσουν τα σχετικά καθήκοντα. Οι ελεγκτές που διεξάγουν τους ελέγχους πιστοποίησης πρέπει να έχουν τις σχετικές γνώσεις για τον συγκεκριμένο τομέα και να εργάζονται για φορείς πιστοποίησης διαπιστευμένους. Οι απαιτούμενες για τους ελεγκτές δεξιότητες πρέπει να περιγράφονται στις προδιαγραφές του συστήματος * Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 16.12.2010, C 341/5

22 Επιθεώρηση συστημάτων ποιότητας Διαδικασία πιστοποίησης Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (ΣΟΔ) Αίτηση Προεπιθεώρηση (προαιρετική) Επιθεώρηση πιστοποίησης Έκδοση πιστοποιητικού (τριετής διάρκεια) Εποπτικές επιθεωρήσεις Επιθεώρηση επαναπιστοποίησης

23 Επιθεώρηση συστημάτων ποιότητας Χαρακτηριστικά των επιθεωρήσεων Όλες οι επιθεωρήσεις είναι δειγματοληπτικοί έλεγχοι Πραγματοποιούνται από άτομα ανεξάρτητα προς την επιχείρηση που επιθεωρούν Διενεργούνται με βάση αντικειμενικά τεκμηριωμένα ευρήματα και όχι σε υποκειμενικές εντυπώσεις Τύποι επιθεωρήσεων Εσωτερική επιθεώρηση: Διενεργείται από την ίδια την Γ.Ε., προκειμένου να προσδιοριστεί ο βαθμός υιοθέτησης και τήρησης του Σ.Ο.Δ. Εξωτερική επιθεώρηση: Πραγματοποιείται από ανεξάρτητο φορέα προκειμένου να καθοριστεί ο βαθμός που το σύστημα συμμορφώνεται με τις προκαθορισμένες απαιτήσεις

24 Επιθεώρηση συστημάτων ποιότητας Διαδικασία επιθεώρησης Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (ΣΟΔ) Η επιθεώρηση πραγματοποιείται σε δύο στάδια: Κατά το πρώτο στάδιο επιδιώκεται ο έλεγχος του ΣΟΔ (περιβαλλοντικές πτυχές, Νομικές απαιτήσεις, Πολιτική, Σκοπούς, Στόχους & Πρόγραμμα βελτίωσης, Τεκμηρίωση) Στόχος του πρώτου σταδίου είναι να αποδειχθεί η ετοιμότητα της επιχείρησης για να δεχθεί τον έλεγχο του δεύτερου σταδίου.

25 Επιθεώρηση συστημάτων ποιότητας Διαδικασία επιθεώρησης Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (ΣΟΔ) Στο δεύτερο στάδιο επιθεωρείται η εφαρμογή του ΣΟΔ στην πράξη: Ανασκόπηση Παρακολούθηση αντικειμενικών στόχων Απαραίτητες οδηγίες Κλείσιμο ΜΣ του σταδίου Ι Έλεγχο των παραγωγών (τετραγωνική ρίζα του συνόλου των παραγωγών ανά καλλιέργεια, 80% αυτής στα surv.) Δειγματοληψία για ανάλυση υπολειμμάτων ΦΠΠ στο 2% των παραγωγών

26 Επιθεώρηση συστημάτων ποιότητας Διαδικασία επιθεώρησης Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (ΣΟΔ) Ο Έλεγχος παραγωγών περιλαμβάνει συνέντευξη έλεγχο τήρησης αρχείων, καταγραφών στα ημερολόγια αγρού και εγκαταστάσεων. Κατ ελάχιστον το 30% της τετραγωνικής ρίζας θα γίνεται επιτόπου και όχι σε λιγότερο από 3 παραγωγούς. Οι επιθεωρήσεις αξιολόγησης πρέπει να πραγματοποιούνται κατά την περίοδο της συγκομιδής Μη Συμμορφώσεις Ορισμός: Η μη ικανοποίηση μιας απαίτησης Υπάρχουν δύο τύποι ΜΣ: Κύριες Δευτερεύουσες Καθώς και συστάσεις (ευκαιρίες για βελτίωση)

27 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ - AGRO 2-1 & AGRO 2-2 AGRO 2-1 & AGRO 2-2 Το Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, σύμφωνα με τα πρότυπα του AGROCERT είναι μια εναλλακτική της συμβατικής, φιλοπεριβαλλοντική μέθοδος παραγωγής, σύμφωνα με την οποία ο παραγωγός μειώνει δραστικά τη χρήση χημικών σκευασμάτων και την ανεξέλεγκτη εφαρμογή καλλιεργητικών παρεμβάσεων. Είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει συγκεκριμένους κανόνες παραγωγής, σύμφωνα με τις υποδείξεις επιβλέποντα Γεωπόνου και να τηρεί αρχεία καταγραφών των πρακτικών που εφαρμόζει, με στόχο τη διασφάλιση της υγείας του καταναλωτή και την προστασία του περιβάλλοντος

28 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ - AGRO 2-1 & AGRO 2-2 AGRO 2-1 & AGRO 2-2 Με την εφαρμογή του Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης επιτυγχάνεται: Ο έλεγχος σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας. Η συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση των εμπλεκομένων παραγωγών. Η μείωση του κόστους παραγωγής με την ορθολογική χρήση νερού, λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών κ.λ.π. Η προστασία της υγείας των παραγωγών και των καταναλωτών. Η προστασία του περιβάλλοντος. Η παραγωγή ασφαλών και ποιοτικών αγροτικών προϊόντων που ικανοποιούν τις απαιτήσεις των αγορών.

29 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ - AGRO 2-1 & AGRO 2-2 AGRO 2-1 & AGRO 2-2 Αποτελεί ένα συνδυασμό των προτύπων ISO 14001 και ISO 9001 (AGRO 2-1 Προδιαγραφή) και περιέχει στοιχεία από το πρωτόκολλο GLOBALGAP (AGRO 2-2 Απαιτήσεις για την εφαρμογή) Περιέχει δύο βασικές απαιτήσεις: Συμμόρφωση με τη νομοθεσία και Συνεχής βελτίωση Είναι εφαρμόσιμο σε κάθε γεωργική εκμετάλλευση φυτικής παραγωγής, ανεξάρτητα από το είδος της καλλιέργειας.

30 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ - AGRO 2-1 & AGRO 2-2 AGRO 2-1 & AGRO 2-2 Δεν είναι υποχρεωτική η πιστοποίηση, αλλά δίνει τη δυνατότητα Α) στη γεωργική εκμετάλλευση να τεκμηριώνει την απαίτηση για την τήρηση: Των Κωδίκων Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (20/01/2004) Της Πολλαπλής συμμόρφωσης Της Σχετικής νομοθεσίας. Π.χ. 2538/97 (χρήση ΦΠΠ) και Β) στη γεωργική εκμετάλλευση να αποκτά το δικαίωμα για: Συμμετοχή σε προγράμματα επιδοτήσεων (π.χ. ποιοτικό παρακράτημα), Αυξημένη μοριοδότηση σε ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα.

31 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ - GLOBALGAP GLOBALGAP Η GLOBALGAP είναι ένα μοναδικό ολοκληρωμένο πρότυπο με εφαρμογές κατά ενότητες για διαφορετικές ομάδες προϊόντος, που εκτείνεται από την παραγωγή φυτών και ζωικού κεφαλαίου έως την παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού φυτών και σύνθετων ζωοτροφών. Το πρότυπο χρησιμεύει ως παγκόσμιο σύστημα αναφοράς για άλλα υπάρχοντα συστήματα και μπορεί επίσης εύκολα και άμεσα να εφαρμοστεί από όλα τα μέρη του πρωτογενούς τομέα τροφίμων.

32 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ - GLOBALGAP Η ενότητα CROPS καλύπτει: Ιχνηλασιμότητα Πολλαπλασιαστικό Υλικό Ιστορικό τοποθεσίας και διαχείριση αγροτεμαχίων Διαχείριση του εδάφους Εφαρμογή λιπάσματος Άρδευση / Υδρολίπανση Ολοκληρωμένη διαχείριση επιβλαβών οργανισμών Φυτοπροστατευτικά Προϊόντα Εξοπλισμός Με πρόσθετες κατευθυντήριες γραμμές για: Μικροβιολογικούς κινδύνους / Χρήση νερού/ Ανάλυση υπολειμμάτων / Υπέρβαση MRLs κ.α.

33 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ - GLOBALGAP Η ενότητα Fruit & Vegetables καλύπτει: Διαχείριση του εδάφους / Υποστρώματα Εφαρμογή ΦΠΠ πριν από τη συγκομιδή Εφαρμογή Οργανικών λιπασμάτων Έλεγχος πριν από τη συγκομιδή Συγκομιδή / Τελική συσκευασία προϊόντων στο σημείο της συγκομιδής Χειρισμός παραγωγής συμπεριλαμβανομένης της υγιεινής Χώροι Υγιεινής Συσκευασία και αποθήκευση / Ποιοτικός έλεγχος Έλεγχος Παρασίτων Πλύσιμο Μετά τη συγκομιδή / Μετασυλλεκτική επεξεργασία

34 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Σύστημα διαχείρισης για τη διασφάλιση της ποιότητας του χοιρινού κρέατος AGRO 3-1, Προδιαγραφή για την παραγωγή ζωοτροφών χοιροτροφίας AGRO 3-2, Προδιαγραφή για την εκτροφή των χοίρων AGRO 3-3, Προδιαγραφή για τη σφαγή των χοίρων AGRO 3-4, Προδιαγραφή για τον τεμαχισμό, αποστέωση, επεξεργασία και συσκευασία του χοιρινού κρέατος AGRO 3-5, Προδιαγραφή για τα σημεία λιανικής πώλησης του χοιρινού κρέατος

35 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Σύστημα διαχείρισης για τη διασφάλιση της ποιότητας προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας AGRO 4-1, Προδιαγραφή Παραγωγής Ποιοτικός έλεγχος ποιότητας AGRO 4-2, Προδιαγραφή λειτουργίας εγκαταστάσεων συσκευασίας

36 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Σύστημα διαχείρισης για τη διασφάλιση της ποιότητας προϊόντων σπογγαλιείας και σπογγοκαλλιέργειας AGRO 6, Προδιαγραφές Εξαλίευσης και Παραγωγής Ποιοτικός έλεγχος προϊόντος

37 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Προδιαγραφή για την παραγωγή προϊόντων από ζώα που δεν εκτρέφονται με γενετικά τροποποιημένες ζωοτροφές AGRO 7, Προδιαγραφή για την παραγωγή προϊόντων από ζώα που δεν εκτρέφονται με γενετικά τροποποιημένες ζωοτροφές

38 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) Οίνοι Αγχιάλου, Αμυνταίου, Γουμένισσας κλπ Ελαιόλαδο Κολυμβάρι Χανίων Κρήτης κλπ Θρούμπα Θάσου, Πράσινες ελιές Χαλκιδικής Κασέρι, Φέτα, Μπάτζος κλπ Μήλα Ζαγοράς Πηλίου, Ροδάκινα Νάουσας, Φιρίκι Πηλίου Αυγοτάραχο Μεσολογγίου Μέλι ελάτης Μαινάλου Βανίλια, Αρνάκι και Κατσικάκι Ελασσόνας Μαστίχα Χίου, Τσίχλα Χίου, Μαστιχέλαιο Χίου

39 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) Οίνοι Αγίου Όρους, Βελβεντού, Επανομής κλπ. Ελαιόλαδο Θάσου, Λέσβου, Κονσερβολιά Άρτας Φασόλια Γίγαντες ελέφαντες Κ. Νευροκοπίου, Πατάτα Κ. Νευροκοπίοιυ Κρητικό Παξιμάδι Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα (ΕΠΙΠ) Multi-country (Liptovská saláma / Liptovský salám ) Ιταλία (Pizza Napoletana ) Ηνωμένο Βασίλειο ( Traditionally Farmed Gloucestershire Old Spots Pork )

40 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Προϊόντα Ειδικών Πτηνοτροφικών Εκτροφών σύνολο προδιαγραφών παραγωγής κρέατος πουλερικών ή αυγών ορνίθων σύμφωνα με αυστηρά καθορισμένες προδιαγραφές εκτροφής ή και διατροφής των πουλερικών. Οι εν λόγω προδιαγραφές έχουν καθοριστεί με κοινοτικούς κανονισμούς και είναι προαιρετικές. Κάθε προδιαγραφή αντιστοιχεί σε μία ένδειξη («σήμα») Π.χ. Κρέας πουλερικών ελεύθερης βοσκής, εκτατικής εκτροφής, που έχει τραφεί με...%... [είδος ζωοτροφής], Αυγά ορνίθων "εξαιρετικά" ή "εξαιρετικά φρέσκα"

41 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Προαιρετική Επισήμανση Βοείου Κρέατος & Βόειο Κρέας Ποιότητας (AGRO 5-1, Ιχνηλασιμότητα Βοείου κρέατος) Η Κοινοτική Νομοθεσία προβλέπει την ανάπτυξη ενός υποχρεωτικού πλαισίου καταγραφής και επισήμανσης των βοοειδών, που περιέχει πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τη χώρα γέννησης του ζώου, τη χώρα εκτροφής και σφαγής, την ημερομηνία σφαγής, τον κωδικό σφαγίου κλπ. Μέχρι σήμερα η μόνη προαιρετική ένδειξη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τις επιχειρήσεις είναι η ένδειξη «Κρέας Ποιότητας» για την χρήση της οποίας απαιτείται η εφαρμογή της ΥΑ 290788/15-4-2008 (ΦΕΚ 712/23-04-2008).

42 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Βιολογική Γεωργία Κανονισμός (ΕΚ) 834/2007 του Συμβουλίου για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91 και Κανονισμός (ΕΚ) 889/2008 της Επιτροπής σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων όσον αφορά τον βιολογικό τρόπο παραγωγής, την επισήμανση και τον έλεγχο των προϊόντων

43 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η βιολογική παραγωγή είναι ένα συνολικό σύστημα διαχείρισης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και παραγωγής τροφίμων, το οποίο συνδυάζει βέλτιστες περιβαλλοντικές πρακτικές, υψηλό βαθμό βιοποικιλότητας, τη διατήρηση των φυσικών πόρων, την εφαρμογή υψηλού επιπέδου προτύπων στη μεταχείριση των ζώων και παραγωγή που ανταποκρίνεται στην προτίμηση ορισμένων καταναλωτών σε προϊόντα που παράγονται με φυσικές ουσίες και διεργασίες.

44 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Πεδίο Εφαρμογής α) ζωντανά ή αμεταποίητα γεωργικά προϊόντα β) μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα για χρήση ως τρόφιμα γ) ζωοτροφές δ) το αγενές φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό και τους σπόρους για καλλιέργεια. Τα μη εκτρεφόμενα ψάρια και θηράματα δε θεωρούνται βιολογική παραγωγή. Ο Κανονισμός εφαρμόζεται επίσης στις ζύμες που χρησιμοποιούνται ως τρόφιμα ή ζωοτροφές.

45 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών Συστήματα Ασφάλειας των Τροφίμων ISO 22000, BRC, IFS, FSSC 22000 Είναι πρότυπα Διαχείρισης Συστημάτων της Υγιεινής και της Ασφάλειας των Τροφίμων. Εφαρμόζονται στην Τυποποίηση, Μεταποίηση, Αποθήκευση και Διάθεση προϊόντων και Εξασφαλίζουν την περαιτέρω προώθηση ενός γεωργικού ή κτηνοτροφικού ή μεταποιημένου προϊόντος στον καταναλωτή.

46 Συστήματα Ασφάλειας των Τροφίμων ISO 22000, BRC, IFS, FSSC 22000 Οι πιστοποίησεις BRC, IFS, ISO 22000, FSSC 22000, κ.α. έχουν δηλωθεί ως προαπαιτούμενο για την αγορά και διάθεση τροφίμων και μεταποιημένων τροφίμων. Η απαίτηση έχει δηλωθεί από πολλές Ομάδες Καταναλωτών και Σούπερ Μάρκετ στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Η πιστοποίηση γίνεται όλο και πιο χρήσιμη στον καταναλωτή και η προστιθέμενη αξία της συμβάλλει στον «κύκλο ποιότητας για πιο ασφαλές τρόφιμο για τον καταναλωτή»

47 Συστήματα Περιβαλλοντικής και Ενεργειακής Διαχείρισης ISO 14001 Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και ISO 50001 Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης Η εφαρμογή των προτύπων και η πιστοποίηση του οργανισμού παρέχει εμπιστοσύνη στους περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένους φορείς, πελάτες και εργαζομένους, γεγονός που αναμφίβολα βελτιώνει πολύ την εικόνα της επιχείρησης. Η βελτιωμένη εικόνα της επιχείρησης μπορεί να ανοίξει νέες αγορές και να αυξήσει τις πωλήσεις.

48 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών Παράδειγμα εφαρμογής της πιστοποίησης

49 1 η Συνάντηση Νέων Αγροτών Ευχαριστώ

50