ΔΟΣ ΤΗΕΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΛΕΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΛΕΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 12 ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 2013 Η τηλεψυχιατρική ως κλάδος της τηλεϊατρικής πρωτοεμφανίστηκε το 1950 και αφορά την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας από απόσταση μέσω ζωντανής και αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ του επαγγελματία και του εξυπηρετούμενου. Η θετική σχέση κόστουςοφέλους, η αξιοπιστία των διαγνώσεων και η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων μέσω τηλεψυχιατρικής έχουν τεκμηριωθεί ερευνητικά σε ένα ευρύ φάσμα πλαισίων όπως φυλακές, απομακρυσμένες περιοχές, γενικά και ψυχιατρικά νοσοκομεία. Το 2002 στο πλαίσιο της Αποασυλοποίησης η ΚΛΙΜΑΚΑ εγκαινιάζει ένα δίκτυο τηλεψυχιατρικής μεταξύ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Τρίπολης και της Κεντρικής Ψυχιατρικής Υπηρεσίας στην Αθήνα. Τον επόμενο χρόνο στο δίκτυο εντάσσονται και 2 ψυχιατρικά νοσοκομεία στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν για τη δημιουργία Διαδικτυακού Κέντρου επιμόρφωσης ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. 2003: Η ΚΙΝΗΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΝΑ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΕΝΤΑΣΣΕΙ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΤΟΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΦΑΚΕΛΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ ΩΣ ΜΕΣΟ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 2003-2005: Η ΤΗΛΕΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 2010: ΞΕΚΙΝΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΛΕΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΛΕΩΝΑ ΘΗΒΩΝ Παράλληλα, η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων της ΚΛΙΜΑΚΑ χρησιμοποιεί τον ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο και την τηλεδιάσκεψη ως μέσο παροχής υπηρεσιών από το 2003, προκειμένου να εξυπηρετήσει τους στόχους που θέτει η Κοινοτική Ψυχική Υγεία. Σταδιακά, από το 2003 και μετά η τηλεψυχιατρική εντάχθηκε και στις μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του φορέα ενώ το 2010 δημιουργήθηκε το πρότυπο ιατρείο τηλεψυχιατρικής εντός του Καταστήματος Κράτησης Γυναικών Ελεώνα Θηβών. Κατά τα έτη 2003-2013 δεκάδες επαγγελματίες ψυχικής υγείας συμμετείχαν στα προαναφερθέντα προγράμματα τηλεψυχιατρικής ενώ, κατά την εν λόγω περίοδο έχουν λάβει χώρα περί τις 50.000 συνδέσεις για την παροχή υπηρεσιών και τη συνεργασία μεταξύ των μελών της διεπιστημονικής ομάδας. ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ Η χρήση του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου διευκολύνει τη πρόσβαση στα αρχεία των ασθενών, βελτιώνει τη ποιότητα της φροντίδας, μειώνει τη πιθανότητα λήψης λάθος αποφάσεων και συμβάλλει στην προώθηση της έρευνας και της αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος της ΚΛΙΜΑΚΑ αριθμεί σήμερα 12.123 περιστατικά εξασφαλίζοντας την άμεση και ταυτόχρονη πρόσβαση σε κρίσιμα δεδομένα τόσο κατά την τακτική παρακολούθηση των εξυπηρετούμενων όσο και κατά την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών. ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ 2011/24/EU Δικαίωμα στη διασυνοριακή φροντίδα υγείας. Να διασφαλιστεί ότι μέχρι το 2020 θα έχουμε κατορθώσει οι Ευρωπαίοι πολίτες να έχουν πρόσβαση στους ατομικούς ηλεκτρονικούς ιατρικούς φακέλους οπουδήποτε στην Ευρώπη
ΔΙΚΤΥΟ ΤΗΛΕΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ Νεφέλη Κέρκυρα Κατάστημα κράτησης Γυναικών Ελεώνα Θηβών Παράρτημα Ίου Οινηίδα Μενίδι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης Κεντρική Ψυχιατρική & Ψυχολογική Υπηρεσία Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων Νάξος Παράρτημα Σαντορίνης (Έδρα Νάξος) Κυβέλη Α. Λιόσια Σεμέλη Πάτρα Παράρτημα Αμοργού ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΜΕΣΩ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ Διάγνωση και αξιολόγηση ασθενειών Συνταγογράφηση φαρμακευτικής αγωγής Θεραπεία και Ψυχοεκπαίδευση Υγειονομική εξέταση για την έκδοση πιστοποιητικών που απαιτούνται για το στρατό, την πρόσληψη στο δημόσιο, την άσκηση επαγγελμάτων, τις άδειες αναρρωτικές άδειες καθώς και την παροχή συντάξεων και επιδομάτων πρόνοιας Γνωμάτευση κατόπιν εισαγγελικής εντολής οπλοκατοχής, Προκαταρκτική εξέταση για τις μαθησιακές δυσκολίες και παραπομπή στα ΚΔΑΥ. Ιατρικές πραγματογνωμοσύνες αναφορικά με νοητική υστέρηση, υιοθεσία, δικαστική επιμέλεια, γονική επιμέλεια, εξάρτηση από ουσίες κλπ. Εσωτερική εκπαίδευση προσωπικού Συναντήσεις Διεπιστημονικής Ομάδας Εκπαίδευση άλλων επαγγελματικών ομάδων σχετικά με θέματα ψυχικής υγείας Διοικητικές εργασίες
Τηλεματικές εφαρμογές και ακούσια νοσηλεία Δεδομένα και προεκτάσεις Κατά τα έτη 2005-2012 η τηλεψυχιατρική υπηρεσία της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων δέχθηκε 223 εισαγγελικές εντολές προκειμένου να γνωματεύσει αν τα άτομα έχρηζαν ακούσιας νοσηλείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε 149 περιπτώσεις η ακούσια νοσηλεία αποφεύχθηκε και οι ασθενείς αντιμετωπίστηκαν στην κοινότητα με κατ οίκον επισκέψεις, παρακολούθηση στη μονάδα ή βραχεία νοσηλεία στο Γενικό Νοσοκομείο Νάξου. Η δυνατότητα 24ωρης ψυχιατρικής και ψυχολογικής παρέμβασης στην κρίση με χρήση της τηλεψυχιατρικής καθώς και η ορθή συνεργασία και δικτύωση όλων των εμπλεκομένων πλευρών (εισαγγελία, αστυνομία, ιατρονοσηλευτικό προσωπικό του Γ.Ν., επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ασθενείς και υποστηρικτικό πλαίσιο) μπορεί να επιφέρει πολλαπλά οφέλη κατά την εφαρμογή των αρχών της κοινοτικής ψυχιατρικής. Αποφεύχθηκε αφενός μεν η διακομιδή στην Αθήνα προκειμένου να λάβουν γνωμάτευση για το σύνολο των περιστατικών και αφετέρου η ακούσια νοσηλεία για ένα σημαντικό ποσοστό Ωστόσο σε 74 περιπτώσεις (45 άτομα) οι ασθενείς νοσηλεύτηκαν ακούσια και αρκετοί εξ αυτών επανειλημμένα. Η ακούσια νοσηλεία καθώς και η επαναληπτικότητα των εισαγωγών για συγκεκριμένους ασθενείς μπορεί να αποδοθεί σε ένα πλήθος παραγόντων που αλληλεπιδρούν. Λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά που αφορούν τον ασθενή (φύση της ασθένειας, ύπαρξη ή μη υποστηρικτικού δικτύου κλπ.), η υπερεκπροσώπηση ορισμένων ασθενών στο συνολικό αριθμό των ακούσιων εισαγωγών καθώς και το γεγονός ότι σε κάποιες περιπτώσεις μεσολαβούν πολύ σύντομα χρονικά διαστήματα ανάμεσα στις νοσηλείες καταδεικνύουν αφενός, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των αποκαλούμενων ως «δύσκολων ασθενών» και αφετέρου, την αναγκαιότητα για ορθή δικτύωση και αξιολόγηση των υπηρεσιών που παρέχονται τόσο σε επίπεδο κοινότητας όσο και σε επίπεδο νοσοκομείου. 2008 ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΝΑ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΩΣ ΚΑΛΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ Γ' Κ.Π.Σ 2010 ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΤΗΛΕΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ
Συνδέσεις Συνδέσεις μέσω τηλεψυχιατρικής/ έτος 3500 3000 2500 3012 3088 2000 1909 2141 1500 1565 1860 1000 841 1101 1134 500 0 275 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Συνδέσεις μεταξύ της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων & των υπόλοιπων κόμβων του Δικτύου για την παροχή υπηρεσιών και τη συνεργασία της διεπιστημονικής ομάδας Αρχική Καρτέλα ασθενούς στον Ηλεκτρονικό Ιατρικό Φάκελο * Οι εφαρμογές Τηλεψυχιατρικής στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και στην Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας που λειτουργεί ο φορέας, εποπτεύονται και χρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Υγείας.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΛΕΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΛΕΩΝΑ ΘΗΒΩΝ Το πρόγραμμα τηλεψυχιατρικής για την στήριξη κρατουμένων, υλοποιείται από την ΚΛΙΜΑΚΑ στο Κατάστημα Κράτησης Γυναικών Ελεώνα Θηβών τα τελευταία 3 έτη. Τον Δεκέμβριο του 2010 υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του φορέα και του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Της υπογραφής του Μνημονίου ακολούθησε μία περίοδος 4 μηνών κατά την οποία διαμορφώθηκε ο χώρος στον οποίο θα λειτουργούσε το ιατρείο, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης του προσωπικού του καταστήματος σχετικά με τον φορέα υλοποίησης, την χρήση της τηλεψυχιατρικής, τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούσε η νεοσύστατη υπηρεσία και τη διευθέτηση πρακτικών θεμάτων λειτουργίας του ιατρείου Τηλεψυχιατρικής. Οι υπηρεσίες άρχισαν να παρέχονται συστηματικά τον Μάιο του 2011 και τον πρώτο χρόνο λειτουργίας η υπηρεσία δέχθηκε 934 επισκέψεις από 431 άτομα. Το χρονοδιάγραμμα της υλοποίησης αποτυπώνεται στον παρακάτω πίνακα. Οι υπηρεσίες τηλεψυχιατρικής άρχισαν να παρέχονται συστηματικά τον Μάιο του 2011. Στον πρώτο χρόνο λειτουργίας η υπηρεσία δέχθηκε 934 επισκέψεις από 431 άτομα.
Το γραφείο τηλεψυχιατρικής στο Κατάστημα Κράτησης Γυναικών Ελεώνα Θηβών Ενδεικτικές συμμετοχές σε συνέδρια Evaluation of telepsychiatry: clinical applications in Greece Tromsø Telemedicine and ehealth Conference,Oslo, 2004 Reliability of telepsychiatry assessments in patients with chronic schizophrenia Tromsø Telemedicine and ehealth Conference, Oslo, 2004 KLIMAKA and Mental Health Mobile Unit for the Southeastern Cyclades - 2 years of experience in telepsychiatry - evaluation of the programme and patients satisfaction reports Παγκόσμιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, Αθήνα, 2005 Applications of telepsychiatry and evaluation of the programme by the patients FEANTSA Conference, Wroclaw 2006 Εφαρμογή της τηλεψυχιατρικής στο Κέντρο Υγείας Θήρας στο πλαίσιο της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο κλάδου Κλινικής Ψυχολογίας, Αθήνα, 2007 Ακούσια Νοσηλεία και Τηλεψυχιατρική 20 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής,Κρήτη, 2008 «Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων και Τηλεψυχιατρική Απολογισμός λειτουργίας» 1 ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας, Δελφοί, 2008 Διοργάνωση της 1ης Διημερίδας Επείγουσα ψυχιατρική και τηλεψυχιατρική Νάξος, 2009 «Review of the characteristics of clients served by Telepsychiatry from June 2003 to February 2009 World Mental Health Congress of the World Federation for Mental Health,Αθήνα, 2009 «Συγκριτική ανάλυση στατιστικών δεδομένων σχετικών με τις ακούσιες νοσηλείες στις ΝΑ Κυκλάδες κατά την περίοδο 2000-2009» 4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχολογίας της Υγείας της ΕΛΨΕ, Αθήνα, 2010 «Η πρόταση της ΚΛΙΜΑΚΑ για την εφαρμογή ενός πιλοτικού μοντέλου παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε κατάστημα κράτησης με τη χρήση τηλεψυχιατρικής» 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχολογίας της Υγείας της ΕΛΨΕ, Αθήνα, 2010 «The role of telepsychiatry in the rural settings of SE Cyclades: Providing cost-effective services with a destigmatizing approach Med- e-tel of the International Society of Telemedicine & ehealth, Luxemburg, 2011 «Παρέμβαση σε κατάστημα κράτησης με χρήση τηλεψυχιατρικής-μεθοδολογία & υλοποίηση» 2ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο Ψυχική Υγεία και Τηλεματικές Εφαρμογές, Aθήνα, 2012 Οι Τηλεματικές εφαρμογές και το Διαδίκτυο στην Πρόληψη της Αυτοκτονίας» 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Τηλεματικών εφαρμογών, Αθήνα, 2013