ΥΔΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ: : Ι.Ε. Κουμαντάκη,, Καθηγητή Ε.Μ.Πολυτεχνείου ΥΠΟΓΕΙΑ ΝΕΡΑ Προβλήματα υπεραντλήσεων Αναζήτηση Αξιοποίηση νέων υπόγειων υδατικών πόρων Τεχνητός εμπλουτισμός Αναρρύθμιση υπόγειων υδροφόρων Ελάττωση υπόγειας ροής Καθιζήσεις λόγω υπεραντλήσεων
ΥΠΕΡΑΝΤΛΗΣΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΤΩΣΗ ΣΤΑΘΜΗΣ Μείωση απόδοσης και αχρήστευση υδρολ.. Έργων Αύξηση κόστους άντλησης Αύξηση κόστους κατασκευής νέων υδρολ.. Έργων Διείσδυση θάλασσας υφαλμύρωση Πιθανές καθιζήσεις εδάφους Πτώση στάθμης λιμνών Οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ Ανεπάρκεια κάλυψης αναγκών Ποιοτική υποβάθμιση Αναζήτηση νέων υδατικών πόρων Νέες επενδύσεις Επιδράσεις σε επιφανειακούς αποδέκτες Επιδράσεις στην άρδευση μείωση παραγωγής Προβληματική ύδρευση ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Νότιο Πεδίο Πτολεμαϊδας Βόρεια παραθαλάσσια πεδιάδα Κορινθίας Λεκανοπέδιο Αθηνών Θεσσαλικός κάμπος Νησιωτικές παραθαλάσσιες πεδιάδες Πεδιάδα Αμυνταίου Πτώση Βεγορίτιδας Βιομηχανική Ζώνη Θεσσαλονίκης Πεδίο υδροδότησης Πατρών Αργολικό πεδίο Προβλήματα Κέρκυρας και Κεφαλλονιάς
ΚΑΘΙΖΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΒΥΘΙΣΕΙΣ ΛΟΓΩ ΥΠΕΡΑΝΤΛΗΣΕΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΒΕΝΕΤΙΑ: 20.000 γεωτρήσεις. Καθιζήσεις 0,5 cm ετησίως. Σφραγίσθηκαν οι γεωτρήσεις και οι καθιζήσεις ελαττώθηκαν στο 1 mm ετησίως. ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ: Πτώση στάθμης 100 m Ζώνη μήκους 113 Km με καθιζήσεις. Μέγιστη καθίζηση 8,5 m. LAS VEGAS: Πτώση στάθμης 55 m Μέγιστη καθίζηση 1,5 m ΑΡΙΖΟΝΑ (PHOENIX):( Αντλήσεις μεγαλύτερες των ετησίων επαναπληρώσεων κατά 3,1x10 10 9 m 3. Πτώση στάθμης >120 m Καθιζήσεις >3 m. BANGOKOK : Ημερήσιες αντλήσεις 1,3 x10 6 m 3 - Περιοχή 70x40 km με καθιζήσεις 20-160 cm.. Μεγάλο τμήμα της πόλης βρέθηκε σε αρνητικό υψόμετρο και συχνά πλημμυρίζει. ΣΑΓΚΑΗ: Μέχρι 3 m 3 /sec οι αντλήσεις το 1962- Πτώση στάθμης μέχρι 20-30 m Καθιζήσεις 2,5-3 m κατά θέσεις- Το 1965 άρχισαν τεχνητό εμπλουτισμό. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Καλοχώρι Θεσσαλονίκης Νότια Θεσσαλία Λεκανοπέδιο Αθηνών (Φάληρο-Καλλιθέα) Μεγαλόπολη (αντλήσεις προστασίας ορυχείων) Λεκάνη Ξυνιάδας Κοιλάδα Σπερχειού
ΕΛΛΑΤΩΣΗ ΥΠΟΓΕΙΑΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ Β.. ΜΕΙΩΣΗ ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ (ελάττωση υδραυλικής κλίσης) Αντλήσεις στη ζώνη τροφοδοσίας κατά τη περίοδο των υψηλών νερών (τοποθέτηση υδρευτικών και βιομηχανικών γεωτρήσεων και φρεάτων) Υπόγεια διαφράγματα στην κατάντη ζώνη
Α. ΥΠΟΓΕΙΑ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΑ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΥΠΟΓΕΙΑΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ Είναι εφικτά υπό ειδικές ευνοϊκές προς τούτο γεωλογικές, γεωμορφολογικές και υδρογεωλογικές συνθήκες Σκοπός: - Εμπλουτισμός υπόγειων υδροφόρων - Δημιουργία νέων υπόγειων υδροφόρων - Ανακοπή θαλάσσιας διείσδυσης στους υδροφόρους Η επιλογή της μεθόδου κατασκευής του διαφράγματος, η αποτελεσματικότητα και το κόστος εξαρτώνται από τις τοπικές ως άνω συνθήκες. Κυριότερες μέθοδοι κατασκευής : - Έγχυτα διαφράγματα από απλό ή οπλισμένο σκυρόδεμα - Τσιμεντενέσεις - Πασσαλοσανίδες - Αλληλοτεμνόμενοι φρεατοπάσσαλοι - Μονολιθικά διαφράγματα
ΑΝΑΡΥΘΜΙΣΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ Εφαρμόζεται κυρίως σε υπόγειους υδροφόρους που υπερχειλίζουν μέσω ω πηγών υπερπλήρωσης Η αναρρύθμιση δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησης του συνόλου των μέσων ετήσιων ανανεώσιμων ποσοτήτων των υπόγειων νερών Προϋποθέσεις εφαρμογής : - Αβαθή κατακόρυφα υδροληπτικά έργα - Δυνατότητα κατασκευής οριζόντιων υδροληπτικών έργων Παραδείγματα : - Πηγών Στυμφαλίας ορεινής Κορινθίας - Πηγών παρυφών πεδιάδας Δράμας - Πηγών Αγιάς Κρήτης (Χανιά) - Πηγών Αγ. Άννας και Μάτι Τυρνάβου - Πηγών Κεφαλαρίου Άργους
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΥΦΑΛΜΥΡΕΣ ΠΗΓΕΣ - Ειδικά έργα αξιοποίησης των υδροφόρων προτού υφαλμυρωθούν (παραδείγματα από το έργο Κυβερίου Άργους,, την Κεφαλλονιά, τη Γαλλία και τη Γιουγκοσλαβία) - Ειδικές ιχθυοκαλλιέργειες και άλλες ειδικές χρήσεις ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ - Υπόγεια διαφράγματα ελάττωσης της υπόγειας απορροής - Αναρρύθμιση υπόγειων υδροφορέων - Τεχνητός εμπλουτισμός - Παρεμπόδιση διείσδυσης της θάλασσας
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΒΑΘΕΙΣ ΥΠΟΓΕΙΟΙ ΥΔΡΟΦΟΡΕΙΣ - Μεγάλο κόστος κατασκευής γεωτρήσεων (-)( - Μεγάλο κόστος (συνήθως) αντλήσεων (-)( - Δύσκολη (ενίοτε) τροφοδοσία (-)( - Προφυλαγμένοι από ρύπανση (+) - Ενίοτε υπό αρτεσιανή πίεση (+) ΥΔΡΟΦΟΡΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ - Μεγάλο κόστος έργων μεταφοράς νερών (-)( - Κοινωνικά προβλήματα (άρνηση των ορεινών κατοίκων) - Μεταφορά με βαρύτητα (+) - Μεγάλο κόστος συντήρησης (-)( - Πλούσια επανατροφοδοσία υδροφόρων (+) - Περιορισμένη ή ελλείπουσα ρύπανση (+) - Ειδικά έργα αξιοποίησης μικρού κόστους κατασκευής ή μικρού κόστους λειτουργίας (παράδειγμα Innsbruck και Κέρκυρας)
Περίοδοι Εγκατάστασης Αντλιώ ν ιδιω τικώ ν γεωτρήσεων λεκάνης Αμυνταίου 400 350 372 Αριθμός Γεωτρήσεων 300 250 200 150 100 50 0 3 3 17 20 73 93 273 122 157 Αρι θμός γεωτρήσεων που κατασκευάστηκαν την αντίστοιχη περίοδο Αθροι στι κός αριθμός γεωτρήσεων 1971-1975 1976-1980 1981-1985 1986-1990 1991-1995
Λεκάνη Σαριγκιόλ (Νότιο Πεδίο Πτολεμαϊδας) Σύγκριση Αν τλήσεω ν υπογείου νερού, για τα έτη 1991 και 1995 14 14 12 1 0 6 m 3 νερο ύ 10 8 6 7.5 7 8 1991 1995 4 3.8 4.3 2 0 1995 ΑΡΔΕΥΣΗ ΥΔΡΕΥΣΗ ΔΕΗ 1991