Τακτικό Ευρωβαρόμετρο 82. ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ φθινόπωρο 2014 ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Τακτικό Ευρωβαρόμετρο 82 ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ φθινόπωρο 2014 ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΠΡΟΣ (ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ) Η έρευνα αυτή έγινε κατόπιν αιτήματος και υπό τον συντονισμό της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η ανάλυση αυτή έγινε για την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο. Το κείμενο αυτό δεν εκφράζει αναγκαστικά τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι ερμηνείες ή τοποθετήσεις της παρούσας ανάλυσης εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο την άποψη του συντάκτη. Τακτικό Ευρωβαρόμετρο 82 / φθινόπωρο 2014 TNS Opinion & Social

Πίνακας Περιεχομένων ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 I. Πολίτες και ΕΕ... 2 1. Παρούσα κατάσταση, βαθμός ικανοποίησης και προσδοκίες. 2 2. Άποψη και γνώση για την ΕΕ... 4 3. Αίσθημα Ευρωπαϊκότητας... 6 II. Το Μέλλον της ΕΕ... 7 1. Η επόμενη δεκαετία για την ΕΕ... 7 2. Η στρατηγική Ευρώπη 2020... 8 III. ΜΜΕ και Θεσμοί... 8 1. Πηγές Πληροφόρησης... 9 2. Εικόνα της ΕΕ από τα ΜΜΕ... 10 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 10 0

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μεταξύ της 8 ης και 17 ής Νοεμβρίου 2014, η κοινοπραξία TNS Opinion and Social, μεταξύ της TNS UK και της TNS opinion, διεξήγαγε το 82.3 κύμα του Ευρωβαρόµετρου κατόπιν αιτήματος της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνίας (μονάδα «Στρατηγική και Ενέργειες Επικοινωνίας») της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η έρευνα διεξήχθη παράλληλα στα 28 κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καλύπτοντας δημογραφικά τον πληθυσμό των αντίστοιχων εθνικοτήτων των κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ζει στην κάθε χώρα, ηλικίας 15 χρονών και άνω. Το Ευρωβαρόµετρο 82.3 διεξήχθη επίσης στις έξι υποψήφιες για ένταξη χώρες (Μαυροβούνιο, Σερβία, Ισλανδία, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Αλβανία και Τουρκία), καθώς και στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα της Κύπρου. Η επιλογή του δείγματος σε όλες τις χώρες βασίστηκε στην τυχαία πολυσταδιακή δειγματοληψία. Στην Κύπρο, στην έρευνα που διεξήχθη στις περιοχές υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο τυχαία επιλεγμένο δείγμα συμμετείχαν 500 άτομα. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε µε προσωπικές συνεντεύξεις µε τη βοήθεια τυποποιημένου ερωτηματολογίου. Η έρευνα πεδίου, στις περιοχές υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας, πραγματοποιήθηκε από τη CYMAR μεταξύ 8 ης Νοεμβρίου και 17 ης Νοεμβρίου 2014. Το Ευρωβαρόµετρο 82.3 είναι η εικοστή πρώτη έρευνα της σειράς Ευρωβαρομέτρων που διεξάγεται στην Κύπρο μετά την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση µε άλυτο το κυπριακό πρόβλημα και µε εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου µόνο στις περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στην ανάλυση που ακολουθεί παρουσιάζονται περιφραστικά και απεικονιστικά, όπου κρίνεται σκόπιμο, οι θέσεις και οι απόψεις των ερωτηθέντων. Επίσης, παρατίθενται συγκριτικά στοιχεία της κυπριακής και της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης (ΕΕ28) µε σκοπό να εντοπιστούν και να αξιολογηθούν σημαντικές αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις των απόψεων των πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας από το σύνολο των Ευρωπαίων πολιτών. 1 Επιπλέον, στην παρούσα έκθεση καταγράφονται και αποτυπώνονται συγκρίσεις των αποτελεσμάτων για κοινά θέματα που εξετάστηκαν στα πλαίσια ερευνών που πραγματοποιήθηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Τα κύρια γεγονότα που κυριαρχούσαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Κύπρου την περίοδο κατά την οποία διενεργήθηκε η έρευνα ήταν η συζήτηση για την νομοθεσία σχετικά με τις εκποιήσεις και η εκταμίευση της επόμενης δόσης οικονομικής βοήθειας, η επίσκεψη της Τρόικας των ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ στην Κύπρο για την έκτη αξιολόγηση του προγράμματος προσαρμογής και των απαιτούμενων μέτρων για εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, η έκδοση των Φθινοπωρινών προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κυπριακή οικονομία, η επικείμενη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την νομιμότητα της κρατικής ενίσχυσης των Κυπριακών Αερογραμμών, η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, η έκδοση της οδηγίας NAVTEX από την Τουρκία για έρευνα στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και το σχετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εναντίον της Τουρκίας, η διακοπή των συνομιλιών για το Κυπριακό, η Διακήρυξη του Καΐρου που ενίσχυσε τη συνεργασία Κύπρου, Ελλάδος και Αιγύπτου στον τομέα της ενέργειας στην περιοχή, καθώς και η οικονομική κατάχρηση στον Δήμο Πάφου σχετικά με το Συμβούλιο Αποχετεύσεων. Τα γεγονότα σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα οποία κυριαρχούσαν στα μέσα ενημέρωσης της Κύπρου αφορούσαν την ανάληψη δράσης της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τον Πρόεδρο Γιούνκερ, το θέμα των LuxLeaks σχετικά με την φορολογική απαλλαγή πολυεθνικών εταιριών που δραστηριοποιούνται στο Λουξεμβούργο, η κρίση στην Ουκρανία και οι εκλογές των αυτονομιστών, η επίσκεψη του Ευρωπαίου Επιτρόπου Χρίστου Στυλιανίδη στις χώρες της Αφρικής που πλήττονται από τον ιό Έμπολα, οι πιέσεις της Τουρκίας και άλλων χωρών για το άνοιγμα Τουρκικών ενταξιακών κεφαλαίων, καθώς και η ιστορική προσεδάφιση του σκάφους Philae του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος στον κομήτη 67Ρ/Churyumov-Gerasimenko. 1 Λόγω διαφορετικών μεθόδων προσέγγισης [στρογγυλέματος] των αριθμών στις γραφικές παραστάσεις, οι αριθμοί που παρουσιάζονται είναι δυνατόν να διαφέρουν κατά μία μονάδα από το αντίστοιχο σύνολο στους πίνακες. 1

I. Πολίτες και ΕΕ 1. Παρούσα κατάσταση, βαθμός ικανοποίησης και προσδοκίες Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους εμφανίζονται ικανοποιημένοι με τη ζωή τους, αφού σε σχετική ερώτηση [Ερ.D70] το 80% των Κυπρίων ερωτηθέντων και το 79% των Ευρωπαίων έδωσαν αυτή την απάντηση. Σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο (Άνοιξη 2014 Ευρωβαρόμετρο 81.4) όμως, σημειώθηκε μείωση κατά 2% των ικανοποιημένων Κυπρίων και κατά 1% των αντίστοιχων Ευρωπαίων. Παρόλα αυτά, τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες κρίνουν πως η κατάσταση της οικονομίας και της απασχόλησης στη χώρα τους και στην Ευρώπη είναι κακή [Ερ. Α1]. Η απόλυτη πλειοψηφία των Κυπρίων ερωτηθέντων (93% - ίδιο με Άνοιξη 2014), δήλωσε πως η κατάσταση της Κυπριακής οικονομίας είναι κακή. Το ποσοστό αυτό ήταν το τέταρτο ψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τις Ελλάδα (98%), Ισπανία (97%) και Πορτογαλία (94%), και πολύ ψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (63%). Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των ερωτηθέντων από χώρες τις Ευρωζώνης κρίνουν πως η οικονομική κατάσταση της χώρας τους είναι κακή (68%), ποσοστό αρκετά ψηλότερο των αντίστοιχων ερωτηθέντων χωρών εκτός Ευρωζώνης (54%). 2

Το ποσοστό των Κυπρίων ερωτηθέντων οι οποίοι δήλωσαν πως η κατάσταση της Ευρωπαϊκής οικονομίας ήταν εξίσου κακή (64%) ήταν ανάμεσα στα ψηλότερα ποσοστά της ΕΕ, ενώ ο μέσος όρος των 28 κρατών μελών ήταν 59%. Σημαντική διαφορά σημειώθηκε στη σύγκριση χωρών εντός Ευρωζώνης και εκτός, αφού δυο στους τρεις ερωτηθέντες χωρών της Ευρωζώνης (66%) κρίνουν κακή την παρούσα οικονομική κατάσταση στην Ευρώπη, σε σχέση με το 45% των ερωτηθέντων εκτός της ζώνης του Ευρώ. Όσον αφορά την προσωπική οικονομική τους κατάσταση, το 39% των Κυπρίων ερωτηθέντων θεωρούν καλή την εργασιακή τους κατάσταση, (μέσος όρος ΕΕ28: 56%), ενώ το 34% τη θεωρεί κακή (ΕΕ28: 26%). Η πλειονότητα των Κυπρίων ερωτηθέντων (53%) θεωρεί επίσης καλή την χρηματοοικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους (ΕΕ28: 65%). Η απόλυτη πλειοψηφία όμως των Κυπρίων ερωτηθέντων (93%) κρίνει κακή την κατάσταση εργοδότησης στη χώρα τους, ποσοστό που συγκαταλέγεται στα ψηλότερα της ΕΕ, μαζί με τα ποσοστά της Ελλάδας, που επίσης βρίσκεται υπό καθεστώς Μνημονίου, αλλά και της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Ο αντίστοιχος Ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 73%. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός πως τρεις στους τέσσερις ερωτηθέντες χωρών Ευρωζώνης (75%) έδωσαν αυτή την απάντηση, σε σύγκριση με το 67% των ερωτηθέντων εκτός ζώνης του Ευρώ που θεωρούν την εθνική κατάσταση εργοδότησης κακή. Σε όλες τις απαντήσεις αυτής της κατηγορίας σημειώθηκε πολύ μικρή αλλαγή από τα ποσοστά της Άνοιξης 2014. Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες θεωρούν πως τα σημαντικότερα θέματα που αντιμετωπίζει η χώρα τους αυτή τη στιγμή [Ερ. Α3] είναι η ανεργία και η οικονομική κατάσταση. Και στις δυο περιπτώσεις η Κύπρος σημείωσε το ψηλότερο ποσοστό (79% και 68% αντίστοιχα), το οποίο ήταν και κατά πολύ ψηλότερο από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (45% και 24% αντίστοιχα). Σημαντικό είναι πως και στις δυο περιπτώσεις, χώρες εντός Ευρωζώνης σημείωσαν ψηλότερα ποσοστά (49% και 27% αντίστοιχα) σε σύγκριση με χώρες που δεν χρησιμοποιούν το Ευρώ (37% και 20% αντίστοιχα). Ερωτηθέντες ποια είναι τα δυο πιο σημαντικά θέματα που οι ίδιοι αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή [Ερ. Α4], η πλειονότητα των Κυπρίων (47%) έδωσε ως απάντηση την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, ποσοστό που ήταν και το ψηλότερο στη ΕΕ28 (μέσος όρος 19%) και το οποίο σημείωσε 7% αύξηση από την Άνοιξη 2014. Ακολούθησαν, σε εξίσου ψηλά ποσοστά, η ανεργία (32% - ΕΕ28: 19%) και η οικονομική κατάσταση της χώρας (26% - ΕΕ28: 14%), παρόλο που και τα δυο σημείωσαν μείωση από τα ποσοστά της Άνοιξης 2014 (-4% και -9% αντίστοιχα). Οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους θεωρούν την άνοδο τιμών και τον πληθωρισμό ως το μεγαλύτερο τους πρόβλημα (30% - Κύπρος: 16%). Όσον αφορά τα σημαντικότερα θέματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη αυτή τη στιγμή [Ερ. Α5], οι Κύπριοι ερωτηθέντες απάντησαν πρωτίστως την ανεργία (49%), ποσοστό που ήταν και το ψηλότερο με διαφορά στην ΕΕ28 (29%), παρόλο που μειώθηκε κατά 5% από την Άνοιξη 2014. Η οικονομική κατάσταση ήταν το πρώτο θέμα για τους Ευρωπαίους (33%) και το δεύτερο για τους Κύπριους (45%), οι οποίοι κατέγραψαν το δεύτερο ψηλότερο ποσοστό μαζί με την Ισπανία και μετά από την Ελλάδα (47%), παρόλο που και εδώ σημειώθηκε μείωση από την Άνοιξη 2014 (-9%). Η κατάσταση των δημοσιονομικών των κρατών μελών (Κύπρος: 27%, ΕΕ28: 25%), καθώς και η μετανάστευση (Κύπρος: 12%, ΕΕ28: 24%), ήταν τα επόμενα θέματα που οι ερωτηθέντες κρίνουν ως σημαντικά αυτή τη στιγμή. 3

Η πλειοψηφία των Κυπρίων ερωτηθέντων (55%) πιστεύουν ότι γενικά τα πράγματα οδεύουν προς τη λάθος κατεύθυνση στη χώρα τους [Ερ. D73], ποσοστό που σημείωσε 8% αύξηση από την Άνοιξη 2014, και το οποίο ήταν αρκετά ψηλότερο από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (49%). Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι οι χώρες εντός Ευρωζώνης θεωρούν κατά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό (55%) ότι τα πράγματα οδεύουν προς τη λάθος κατεύθυνση, σε σύγκριση με τις χώρες εκτός Ευρωζώνης (37%). Η πλειονότητα τόσο των Κυπρίων όσο και των Ευρωπαίων ερωτηθέντων θεωρεί πως τα πράγματα στην ΕΕ οδεύουν προς τη λάθος κατεύθυνση (43% και 39% αντίστοιχα), σημειώνοντας μικρή αλλαγή (+1% και -1% αντίστοιχα) από την Άνοιξη 2014. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι χώρες εντός Ευρωζώνης εκτιμούν πως τα πράγματα οδεύουν προς τη λάθος κατεύθυνση (44%), ενώ οι χώρες εκτός Ευρώ κρίνουν στην πλειονότητά τους πως τα πράγματα στην ΕΕ οδεύουν στη σωστή κατεύθυνση (32%). Όσον αφορά τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ευρώπη [Ερ. Α20], οι Κύπριοι ερωτηθέντες απάντησαν σε μεγάλη πλειοψηφία ότι δεν είναι ικανοποιημένοι, σημειώνοντας αύξηση από τα ποσοστά της Άνοιξης 2014. Συγκεκριμένα, το 74% των Κυπρίων ερωτηθέντων δήλωσε πως δεν είναι ικανοποιημένο με τη δημοκρατία στη Κύπρο, το τρίτο ψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ28 (48%), με 5% αύξηση, ενώ ένας στους δυο Ευρωπαίους (50%) δήλωσε, αντιθέτως, πως είναι ικανοποιημένος με τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στη χώρα του (Κύπρος: 24%). Το 62% των Κυπρίων δήλωσε επίσης δυσαρεστημένο με τη δημοκρατία στην ΕΕ, δεύτερο ψηλότερο ποσοστό μετά την Ελλάδα (68%), με 3% αύξηση, ενώ οι Ευρωπαίοι εμφανίστηκαν διχασμένοι με το 45% να δηλώνει ικανοποιημένο και το 43% μη. Σκεπτόμενοι τους επόμενους δώδεκα μήνες, τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους προσδοκούν πως η προσωπική και η εθνική τους κατάσταση θα παραμείνει γενικά το ίδιο [Ερ. Α2]. Συγκεκριμένα, το 55% των Κυπρίων και το 58% των Ευρωπαίων θεωρούν πως η ζωή τους γενικά θα παραμείνει το ίδιο, όπως και η οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους (Κύπρος: 59%, ΕΕ28: 61%). Το 59% των Κυπρίων και το 60% των Ευρωπαίων επίσης δεν προσδοκά αλλαγή στις προσωπικές του συνθήκες εργοδότησης. Όσον αφορά την οικονομική κατάσταση της χώρας τους, το 39% των Κυπρίων δεν προσδοκά αλλαγή (ΕΕ28: 45%), ενώ το 35% θεωρεί πως η κατάσταση θα χειροτερέψει, ποσοστό που είναι και το πέμπτο ψηλότερο στην ΕΕ με μέσο όρο 28%. Παράλληλα, το 43% των Κυπρίων δεν προσδοκά αλλαγή στις συνθήκες εργοδότησης της χώρας του (ΕΕ28: 44%), σε σύγκριση με το 36% που θεωρεί ότι αυτές θα χειροτερέψουν (ΕΕ28: 30%). Η πλειονότητα τόσο των Κυπρίων (48%), όσο και των Ευρωπαίων (42%) επίσης δεν προσδοκά αλλαγή στην οικονομική κατάσταση της ΕΕ. Όλες οι απαντήσεις σημείωσαν πολύ μικρή αλλαγή από την Άνοιξη 2014. 2. Άποψη και γνώση για την ΕΕ Όταν ρωτήθηκαν τι σημαίνει η ΕΕ για αυτούς προσωπικά [Ερ. Α13], η πλειοψηφία τόσο των Κυπρίων (51%) όσο και των Ευρωπαίων ερωτηθέντων (50%) απάντησε ελευθερία ταξιδιών, σπουδών και εργασίας οπουδήποτε στην ΕΕ, σημειώνοντας αύξηση (+3% και +6% αντίστοιχα) από την Άνοιξη 2014. Το 45% των Κυπρίων, το ψηλότερο με διαφορά ποσοστό στην ΕΕ (17%) έπειτα απάντησε ότι η ΕΕ για αυτούς σημαίνει ανεργία. Ακολούθησαν το Ευρώ (40%, ΕΕ28: 39%), η απώλεια της πολιτιστικής μας ταυτότητας (28%, ΕΕ28: 13%), ειρήνη (26%, ΕΕ28: 29%), και περισσότερη εγκληματικότητα (25%, ΕΕ28: 15%). Αντιθέτως, οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες δήλωσαν επίσης ότι η ΕΕ σημαίνει γραφειοκρατία (26%, Κύπρος: 15%) και σπατάλη λεφτών (25%, Κύπρος: 21%). Η συντριπτική πλειοψηφία τόσο των Κύπριων (88% - το ψηλότερο στην ΕΕ με αύξηση 3% από Άνοιξη 2014) όσο και των Ευρωπαίων ερωτηθέντων (80%) δήλωσε πως η Ευρώπη χρειάζεται σαφέστερο μήνυμα [Ερ.Α15]. Το 77% των Κυπρίων ερωτηθέντων το τρίτο ψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ καθώς και το 63% των Ευρωπαίων, πιστεύει πως η ΕΕ είναι υπεύθυνη για τη λιτότητα στην Ευρώπη, ενώ το 68% των Κυπρίων και το 64% των Ευρωπαίων διαφωνεί με τη δήλωση πως η ΕΕ κάνει χαμηλότερο το κόστος διαβίωσης στην Ευρώπης (+4% από Άνοιξη 2014). Η πλειοψηφία των Κυπρίων (64%) το ψηλότερο ποσοστό με διαφορά στην ΕΕ διαφωνεί επίσης με τη δήλωση πως η ΕΕ κάνει την ποιότητα της ζωής στην Ευρώπη καλύτερη (ΕΕ28: 42%), ενώ οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους συμφωνούν (49%, Κύπρος: 34%). Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων (72% - Κύπρος: 61%) δήλωσε επίσης 4

πως η ΕΕ δημιουργεί υπερβολική γραφειοκρατία. Ένας στους δύο Κύπριους ερωτηθέντες (50%) το δεύτερο ψηλότερο ποσοστό μετά την Ελλάδα (59%), με αύξηση 5% από την Άνοιξη 2014 δεν πιστεύει πως η ΕΕ συμβάλλει στην προστασία των πολιτών της, ενώ αντιθέτως οι Ευρωπαίοι συμφωνούν με αυτή τη δήλωση (57%). Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες εμφανίστηκαν διχασμένοι σχετικά με το αν η ΕΕ κάνει τον χρηματοπιστωτικό τομέα να πληρώνει το μερίδιο που του αναλογεί, με την πλειονότητα τους όμως να διαφωνεί (41% και 47% αντίστοιχα). Διχασμένοι παρουσιάστηκαν επίσης στη δήλωση πως η ΕΕ θα βγει δικαιότερη από την κρίση, με το 48% των Κυπρίων και το 39% των Ευρωπαίων να διαφωνεί. Η απόλυτη πλειοψηφία τόσο των Κυπρίων (88% - το ψηλότερο στην ΕΕ, +7% από Άνοιξη 2014) όσο και των Ευρωπαίων ερωτηθέντων (76%) δήλωσε πως είναι υπέρ μιας κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ [Ερ. Α19]. Το 74% των Κυπρίων (+9% από Άνοιξη 2014) και το 66% των Ευρωπαίων υποστηρίζει επίσης μια κοινή εξωτερική πολιτική των 28 κρατών μελών της ΕΕ. Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι είναι υπέρ μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής (78% και 73% αντίστοιχα), μιας κοινής Ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης (75% και 71% αντίστοιχα), μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου και επενδύσεων μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ (59% και 58% αντίστοιχα), καθώς και μιας Ευρωπαϊκής οικονομικής και νομισματικής ένωσης με κοινό νόμισμα το Ευρώ (51% και 56% αντίστοιχα). Αντιθέτως, τόσο οι Κύπριοι (51%) όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες (48%) είναι εναντίον περαιτέρω διεύρυνσης της ΕΕ για να συμπεριλάβει άλλες χώρες τα επόμενα χρόνια. Όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ [Ερ. Α21], το 61% των Κυπρίων (-5% από Άνοιξη 2014) δήλωσε πως καταλαβαίνει πως λειτουργεί (ΕΕ28: 52%), με το συγκριτικά χαμηλό 54% (-9% από Άνοιξη 2014) να δηλώνει πως η φωνή της ΕΕ μετράει στον κόσμο (ΕΕ28: 69%). Η πλειοψηφία των Κυπρίων (78% - δεύτερο ψηλότερο στην ΕΕ, -7% από Άνοιξη 2014) δήλωσε πως τα συμφέροντα της Κύπρου δεν λαμβάνονται υπόψη στην ΕΕ (ΕΕ28: 50%), και παρόλο που παρουσιάστηκαν διχασμένοι, οι περισσότεροι (49% - ψηλότερο στην ΕΕ, -3% από Άνοιξη 2014) δήλωσαν πως η Κύπρος θα μπορούσε να αντιμετωπίσει καλύτερα το μέλλον εκτός ΕΕ, σε αντίθεση με το 58% των Ευρωπαίων που διαφωνεί με αυτή τη δήλωση. Η πλειοψηφία των Κυπρίων (79% - ψηλότερο στην ΕΕ, +4% από Άνοιξη 2014) δεν πιστεύει πως η φωνή του μετρά στην ΕΕ (ΕΕ28: 53%), ενώ το 71% (ψηλότερο στην ΕΕ, -3% από Άνοιξη 2014) δεν πιστεύει πως η φωνή του μετρά ούτε στη Κύπρο (ΕΕ28: 39%) [Ερ. D72]. Αντιθέτως, η πλειοψηφία των Ευρωπαίων (57%) πιστεύει πως η φωνή του μετρά στη χώρα του (Κύπρος: 25%). Σχετικά με τα θετικότερα αποτελέσματα της ΕΕ [Ερ. D4], τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες έθεσαν πρωτίστως την ειρήνη μεταξύ των κρατών μελών (54% και 56% αντίστοιχα) και την ελεύθερη διακίνηση των προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών μέσα στην ΕΕ (51% και 55% αντίστοιχα). Για τους Κύπριους, σημαντικά επιτεύγματα είναι επίσης τα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών όπως το Erasmus (28%, ΕΕ28: 20%), καθώς και το επίπεδο κοινωνικής πρόνοιας (25%, ΕΕ28: 18%). Ένας στους πέντε Ευρωπαίους (20% - Κύπρος: 19%) απάντησε επίσης την οικονομική δύναμη της ΕΕ. Τα αποτελέσματα σημείωσαν μικρή διαφοροποίηση σχετικά με την Άνοιξη 2014. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι 16% των Κυπρίων ερωτηθέντων τρίτο ψηλότερο ποσοστό, με 3% αύξηση από την Άνοιξη 2014 δεν θεωρεί σημαντικό κανένα από τα επιτεύγματα της ΕΕ, ποσοστό που είναι διπλάσιο του Ευρωπαϊκού μέσου όρου (8%). Tόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους θεωρούν πως το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ να ζουν σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ είναι κάτι καλό (66%, ΕΕ28: 72%), όπως επίσης καλό θεωρούν το δικαίωμα των Ευρωπαίων πολιτών να εργάζονται σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ (69%, ΕΕ28: 74%) [Ερ. Α14b]. Παρόλα αυτά, η πλειοψηφία των Κυπρίων ερωτηθέντων απάντησε πως είναι αρνητικό το συναίσθημα που τους προκαλεί η μετανάστευση ανθρώπων τόσο από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ (58% - δεύτερο ψηλότερο μαζί με την Τσεχία και μετά τη Λετονία, ΕΕ28: 41%), όσο και από χώρες εκτός ΕΕ (75% - δεύτερο ψηλότερο μαζί με τις Ελλάδα και Ιταλία και μετά τη Λετονία, ΕΕ28: 57%) [Ερ. Α11]. 5

Η απόλυτη πλειοψηφία των Κυπρίων (93%) και των Ευρωπαίων ερωτηθέντων (82%) δήλωσε πως θα πρέπει να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης ανθρώπων από χώρες εκτός ΕΕ [Ερ. Α12]. Η πλειονότητα των Κυπρίων δήλωσε πως σχετικά μέτρα θα έπρεπε να παρθούν τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό (44%, ΕΕ28: 35%), καθώς και κατά προτίμηση σε εθνικό επίπεδο (34%, ΕΕ28: 21%), καταγράφοντας ποσοστά ανάμεσα στα ψηλότερα της ΕΕ. Μόλις το 5% των Κυπρίων δήλωσε πως δεν υπάρχει ανάγκη επιπρόσθετων μέτρων, το τρίτο χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ (ΕΕ28: 13%). 3. Αίσθημα Ευρωπαϊκότητας Η πλειοψηφία τόσο των Κυπρίων όσο και των Ευρωπαίων ερωτηθέντων δήλωσε πως αισθάνεται συνδεδεμένο με τη χώρα του (93% και 91% αντίστοιχα), καθώς και με την πόλη/κωμόπολη/χωριό του (89% και στα δυο), σημειώνοντας σε εθνικό επίπεδο μικρή μείωση από το Φθινόπωρο 2013 [Ερ. D1a]. Η Κύπρος κατέγραψε το ψηλότερο ποσοστό ερωτηθέντων που δήλωσε πως δεν αισθάνεται συνδεδεμένο με την Ευρωπαϊκή Ένωση (72% - ΕΕ28: 52%), αλλά ούτε και με την Ευρώπη (64% - ΕΕ28: 42%). Σε αντίθεση, το 56% των Ευρωπαίων δήλωσε πως αισθάνεται συνδεδεμένο με την Ευρώπη (Κύπρος: 35%). Η πλειοψηφία των Κυπρίων (51%) δήλωσε πως βλέπει τον εαυτό του πρωτίστως ως την εθνικότητά του (51% - τρίτο ψηλότερο, ΕΕ28: 39%), ενώ το 42% (δεύτερο χαμηλότερο) βλέπει τον εαυτό του πρώτα ως την εθνικότητά του και μετά Ευρωπαίο (ΕΕ28: 51%) [Ερ. D3]. Η συντριπτική πλειοψηφία τόσο των Κυπρίων (93%) όσο και των Ευρωπαίων (90%) δήλωσε πως βλέπει τον εαυτό του πιο πολύ ως την εθνικότητά του παρά ως Ευρωπαίος. Τα αποτελέσματα σημείωσαν μικρή διαφοροποίηση σε σύγκριση με την Άνοιξη 2014. Οι Κύπριοι εμφανίστηκαν διχασμένοι κατά πόσον αισθάνονται πολίτες της ΕΕ [Ερ. D2], με το 51% να απαντάει καταφατικά (ΕΕ28: 63%), ενώ το 49% απάντησε αρνητικά (τρίτο ψηλότερο στην ΕΕ - +2% από Άνοιξη 2014 ΕΕ28: 35%). Παρόλα αυτά, το 54% των Κυπρίων απάντησε πως γνωρίζει τα δικαιώματα του ως πολίτης της ΕΕ (ΕΕ28: 47%), σε σύγκριση με το 51% των Ευρωπαίων που απάντησε αρνητικά (Κύπρος 45%). Η Κύπρος κατέγραψε επίσης το ψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ (88% - ίδιο με Άνοιξη 2014) ατόμων που θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα για τα δικαιώματα τους ως Ευρωπαίοι πολίτες (ΕΕ28: 68%). Όσον αφορά τα ζητήματα που δημιουργούν σε μεγαλύτερο βαθμό μία αίσθηση κοινότητας μεταξύ των πολιτών της ΕΕ [Ερ. D6], η πλειονότητα των Κυπρίων και των Ευρωπαίων απάντησε τον πολιτισμό (34% και 30% αντίστοιχα), την οικονομία (28% και 24% αντίστοιχα), τα αθλήματα (26% και 24% αντίστοιχα), καθώς και τις αξίες (19% και οι δυο). Οι Ευρωπαίοι θεωρούν επίσης σημαντικό την ιστορία (23% - Κύπρος: 12%) και την αλληλεγγύη προς τις φτωχότερες περιφέρειες (14% - Κύπρος: 8%), ζητήματα στα οποία η Κύπρος κατέγραψε ποσοστά ανάμεσα στα χαμηλότερα της ΕΕ. Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι θεωρούν πως το αίσθημα Ευρωπαίου πολίτη θα ενισχυόταν από ένα Ευρωπαϊκό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας εναρμονισμένο μεταξύ των κρατών μελών (38% και 32% αντίστοιχα) και από μια Ευρωπαϊκή υπηρεσία αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών για την καταπολέμηση διεθνών φυσικών καταστροφών (28% και 22% αντίστοιχα) [Ερ. D7]. Ένας στους τέσσερις Κύπριους θεωρούν πως το Ευρωπαϊκό αίσθημα θα ενισχυόταν επίσης από ένα Ευρωπαϊκό δελτίο ταυτότητας εκτός από τα εθνικά δελτία ταυτότητας (25%, ΕΕ28: 20%), καθώς και από έναν Ευρωπαϊκό στρατό (27%, ΕΕ28: 15%). Οι Ευρωπαίοι θεωρούν εξίσου σημαντικό την δυνατότητα μετάβασης σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ μετά τη συνταξιοδότησή τους παίρνοντας μαζί τη σύνταξή τους (27%, Κύπρος: 21%). 6

Όσον αφορά τις αξίες που αντιπροσωπεύουν καλύτερα την ΕΕ [Ερ. D8], οι Κύπριοι και οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους έθεσαν πρωτίστως την ειρήνη (35% και 40% αντίστοιχα) και τα ανθρώπινα δικαιώματα (35% και 36% αντίστοιχα). Οι Κύπριοι ερωτηθέντες επέλεξαν επίσης σε αρκετά ψηλά ποσοστά την ατομική ελευθερία (24%, ΕΕ28: 17%) και τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής (23%, ΕΕ28: 17%), ενώ για τους Ευρωπαίους συγκαταλέγεται και η δημοκρατία (31%, Κύπρος 22%). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι 10% των Κυπρίων ερωτηθέντων απάντησε πως καμία από τις αξίες δεν αντιπροσωπεύει την ΕΕ, ποσοστό που αποτελεί το δεύτερο ψηλότερο στην ΕΕ και διπλάσιο του Ευρωπαϊκού μέσου όρου (5%). Οι τρείς σημαντικότερες αξίες για τους ίδιους προσωπικά [Ερ. D9] είναι τόσο για τους Κύπριους ερωτηθέντες όσο και για τους Ευρωπαίους τα ανθρώπινα δικαιώματα (47% και 40% αντίστοιχα), η ειρήνη (45% και 44% αντίστοιχα), και ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής (43% και 34% αντίστοιχα). Μεγάλη διαφορά απόψεων σημειώθηκε στην ανεκτικότητα (Κύπρος: 3%, ΕΕ28: 17%), καθώς και στη θρησκεία (Κύπρος: 17%, ΕΕ28: 6%). II. Το Μέλλον της ΕΕ 1. Η επόμενη δεκαετία για την ΕΕ Η ΕΕ προωθεί διάφορες πρωτοβουλίες και στόχους για να βγει από την παρούσα χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση και να προετοιμαστεί για την επόμενη δεκαετία [Ερ. B1]. Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες θεωρούν ότι γενικά οι πρωτοβουλίες αυτές είναι σημαντικές. Πρωτίστως θεωρούν σημαντικά τον εκσυγχρονισμό των αγορών εργασίας, με σκοπό την αύξηση των επιπέδων απασχόλησης (Κύπρος: 90% - τέταρτο ψηλότερο, ΕΕ28: 81%), καθώς και την παροχή βοήθειας προς τους φτωχούς και τους κοινωνικά αποκλεισμένους και την δυνατότητα να παίξουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία (Κύπρος: 89% - τρίτο ψηλότερο, ΕΕ28: 82%). Σε εξίσου ψηλά ποσοστά ακολουθούν η βελτίωση της ποιότητας και ελκυστικότητας του συστήματος ανώτερης εκπαίδευσης της ΕΕ (Κύπρος: 83% - τέταρτο ψηλότερο, ΕΕ28: 75%), η βοήθεια προς τη βιομηχανική βάση της ΕΕ ώστε να είναι πιο ανταγωνιστική, προωθώντας την επιχειρηματικότητα και αναπτύσσοντας νέες δεξιότητες (Κύπρος: 82% - έκτο ψηλότερο, ΕΕ28: 74%), και η υποστήριξη μιας οικονομίας που χρησιμοποιεί λιγότερους φυσικούς πόρους και εκπέμπει λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου (Κύπρος: 74%, ΕΕ28: 79%). Αύξηση από το Φθινόπωρο του 2013 σημείωσε η σημασία που τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες δίνουν στην αύξηση της στήριξης στις πολιτικές έρευνας και ανάπτυξης και μετατροπή των εφευρέσεων σε προϊόντα (Κύπρος: 61%, ΕΕ28: 70%), καθώς και στην ανάπτυξη της ηλεκτρονικής οικονομίας ενισχύοντας το υπερταχύ Διαδίκτυο εντός της ΕΕ (Κύπρος: 55%, ΕΕ28: 57%). Όσον αφορά τα μέτρα που συζητιούνται για την καταπολέμηση της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης [Ερ. C3], τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι θεωρούν γενικά πως αυτά θα ήταν αποτελεσματικά, σημειώνοντας μικρή διαφοροποίηση από την Άνοιξη του 2014. Τα ψηλότερα ποσοστά υποστήριξης καταγράφηκαν για μια κεντρική επίβλεψη του τραπεζικού συστήματος σε επίπεδο ΕΕ (Τραπεζική Ένωση) (Κύπρος: 69%, ΕΕ28: 65%), για τα πρόστιμα για τις κυβερνήσεις των κρατών μελών που σπαταλούν ή δανείζονται υπερβολικά (Κύπρος: 69% - πέμπτο ψηλότερο, ΕΕ28: 58%), και για έναν πιο σημαντικό ρόλο για την ΕΕ για τη ρύθμιση των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (Κύπρος: 66%, ΕΕ28: 64%). Ένας στους δυο Κύπριους (54%) και Ευρωπαίους (53%) πιστεύουν επίσης στην αποτελεσματικότητα της προέγκρισης από την ΕΕ των προϋπολογισμών των κυβερνήσεων των κρατών μελών. 7

Σκεπτόμενοι τη μεταρρύθμιση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών [Ερ. C4], η πλειοψηφία των Κυπρίων, αλλά και των Ευρωπαίων είναι υπέρ αυστηρότερων κανόνων για τη φοροδιαφυγή και τους φορολογικούς παραδείσους (Κύπρος: 87%, -8% από Άνοιξη 2014, ΕΕ28: 86%), καθώς και της ρύθμισης των μισθών στον χρηματοπιστωτικό τομέα (πριμ στους επενδυτές χρηματιστηρίου) (Κύπρος: 65%, -7% από Άνοιξη 2014, ΕΕ28: 74%). Σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους στο σύνολό τους, οι Κύπριοι ερωτηθέντες είναι περισσότερο κατά της εισαγωγής φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές (46%, -13% από Άνοιξη 2014, ΕΕ28: 31%) καθώς και κατά της εισαγωγής ευρωομολόγων (36%, -9% από Άνοιξη 2014, ΕΕ28: 30%). Σχετικά με μια Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση [Ερ. C5], η πλειοψηφία των Κυπρίων ερωτηθέντων πιστεύει πως θα έπρεπε να δοθεί πρώτη προτεραιότητα στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (50%), ποσοστό που ήταν το τρίτο ψηλότερο στην ΕΕ, (μέσος όρος ΕΕ 39%). Εξίσου σημαντικά ποσοστά κατέγραψαν οι απαντήσεις των Κυπρίων σχετικά με την εγγύηση λογικών τιμών ενέργειας για τους καταναλωτές (45%, ΕΕ28: 39%), και την προστασία του περιβάλλοντος (44%, ΕΕ28: 34%). Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι έπειτα θεωρούν σημαντικά ζητήματα την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη (24% και 26% αντίστοιχα), τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας (22% και 27% αντίστοιχα), και την εγγύηση συνεχούς παροχής ενέργειας (18% και 20% αντίστοιχα). 2. Η στρατηγική Ευρώπη 2020 Συλλογιζόμενοι τους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020 για την καταπολέμηση παγκόσμιων προκλήσεων [Ερ. B2], τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες πιστεύουν πως οι στόχοι αυτοί είναι όσο πρέπει φιλόδοξοι. Με μικρή διαφοροποίηση από την Άνοιξη του 2014, η πλειονότητα των Κυπρίων και Ευρωπαίων θεωρούν όσο πρέπει φιλόδοξους τους στόχους για να αυξηθεί η αποδοτικότητα της ενέργειας στην ΕΕ κατά 20% έως το 2020 (50% και 58% αντίστοιχα), να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ κατά τουλάχιστον 20% έως το 2020 σε σύγκριση με το 1990 (45% και 52% αντίστοιχα), το μερίδιο των κεφαλαίων που επενδύονται στην έρευνα και την ανάπτυξη θα έπρεπε να φτάσει το 3% του πλούτου που παράγεται στην ΕΕ κάθε χρόνο (42% και 53% αντίστοιχα), καθώς και να μειωθεί στο 10% ο αριθμός των νέων που εγκαταλείπουν το σχολείο χωρίς προσόντα (43% και 51% αντίστοιχα). Αντιθέτως, οι Κύπριοι εμφανίζονται διχασμένοι σχετικά με τον στόχο να έχουν δουλειά τα τρία τέταρτα των ανδρών και των γυναικών ηλικίας μεταξύ 20 και 64 ετών, με το 35% να τον θεωρεί υπερβολικά φιλόδοξο (ψηλότερο στην ΕΕ, +4% από Άνοιξη 2014, ΕΕ28: 23%), και το 35% να απαντάει πως είναι όσο πρέπει φιλόδοξος (ΕΕ28: 58%). Οι Κύπριοι είναι εξίσου διχασμένοι ως προς την υπέρμετρη (37%, ΕΕ28: 24%) ή συγκρατημένη φιλοδοξία (30%, ΕΕ28: 21%) του στόχου να μειωθεί κατά ένα τέταρτο μέχρι το 2020 ο αριθμός των Ευρωπαίων που ζουν κάτω από το όριο φτώχειας, καταγράφοντας ανάμεσα στα ψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ σε αυτή την απάντηση. Ένα στους τέσσερις Κύπριους θεωρεί πως ο στόχος να έχει πτυχίο ή δίπλωμα τουλάχιστον το 40% των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών είναι υπερβολικά φιλόδοξος (27%, ΕΕ28: 38%), ενώ ένα ισάριθμο ποσοστό θεωρεί πως δεν είναι αρκετά φιλόδοξος (26%, ΕΕ28: 9%). III. ΜΜΕ και Θεσμοί Σημειώνοντας μικρή διαφοροποίηση από τα ποσοστά του Φθινοπώρου του 2013, η πλειονότητα των Κυπρίων ερωτηθέντων εξακολουθεί να μην εμπιστεύεται τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) [Ερ. Α8α]. Συγκεκριμένα, οι Κύπριοι σε μεγάλο ποσοστό δεν εμπιστεύονται τον γραπτό τύπο (53%, ΕΕ28: 49%), ούτε την τηλεόραση (54%, ΕΕ28: 45%), αλλά ούτε τα κοινωνικά δίκτυα στο Διαδίκτυο (45%, ΕΕ28: 54%). Οι Κύπριοι παρουσιάζονται διχασμένοι, αλλά τείνουν να μην εμπιστεύονται το ραδιόφωνο (48%, ΕΕ28: 33%), σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους στο σύνολό τους που το εμπιστεύονται (58%, Κύπρος: 44%). Ενώ οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται το διαδίκτυο (44%, Κύπρος: 35%), η πλειονότητα των Κυπριών ερωτηθέντων τείνει να το εμπιστεύεται (38%, ΕΕ28: 36%). 8

Ερ. Α8α: Για καθένα από τους ακόλουθους θεσμούς, πείτε μου αν τείνετε να τους εμπιστεύεστε ή τείνετε να μην τους εμπιστεύεστε; Θεσμός Κύπρος (%) Ευρώπη (%) Δικαιοσύνη / Κυπριακό Νομικό Σύστημα 26-70 49 45 Αστυνομία 38 60 68 28 Εθνική Φρουρά 52 43 70 20 Πολιτικά Κόμματα 6 91 14 80 Περιφερειακές/Τοπικές Δημόσιες Αρχές 27 69 43 50 Εθνική Κυβέρνηση 23 72 29 65 Βουλή των Αντιπροσώπων 20 77 30 62 Ευρωπαϊκή Ένωση 25 68 37 50 Ηνωμένα Έθνη 26 67 48 36 Εμπιστεύομαι Δεν Εμπιστεύομαι Όσον αφορά ορισμένους θεσμούς, η πλειοψηφία των Κυπρίων ερωτηθέντων δεν τους εμπιστεύεται, καταγράφοντας αυξημένα ποσοστά από την Άνοιξη 2014, τα οποία συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πέντε ψηλότερα της ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, το 91% των Κυπρίων δεν εμπιστεύεται τα Πολιτικά Κόμματα (+7%, ΕΕ28: 80%), το 70% (+31% από Φθινόπωρο 2010) δεν εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη ή το Κυπριακό Νομικό Σύστημα (ΕΕ28: 45%), και το 60% (+15% από Φθινόπωρο 2010) δεν εμπιστεύεται την Αστυνομία (ΕΕ28: 28%). Ωστόσο, το 52% των Κυπρίων (-15% από Φθινόπωρο 2010) δήλωσε πως τείνει να εμπιστεύεται την Εθνική Φρουρά (ΕΕ28: 70%). Η πλειοψηφία των Κυπρίων τείνει να μην εμπιστεύεται την Κυπριακή Κυβέρνηση (72%, +4%, ΕΕ28: 65%), ούτε τις Περιφερειακές ή Δημόσιες Αρχές (69%, +21%, ΕΕ28: 50%), αλλά ούτε και τη Βουλή των Αντιπροσώπων (77%, +1%, ΕΕ28: 62%). Το ποσοστό των Κυπρίων ερωτηθέντων που δήλωσε πως δεν εμπιστεύεται την Ευρωπαϊκή Ένωση (68%, +1%), ήταν και το δεύτερο ψηλότερο μετά τους Έλληνες (76%) και αρκετά ψηλότερο του Ευρωπαϊκού μέσου όρου (50%). Εξίσου ψηλό ποσοστό των Κυπρίων (67%, +6%) δήλωσε πως δεν εμπιστεύεται ούτε τα Ηνωμένα Έθνη (ΕΕ28: 36%). Γενικότερα, οι Κύπριοι έχουν αρνητική εικόνα για την ΕΕ (38%, δεύτερο ψηλότερο μετά την Ελλάδα, ΕΕ28: 22%), ενώ οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους έχουν θετική εικόνα (39%, Κύπρος: 24%), καταγράφοντας μικρή διαφοροποίηση από την Άνοιξη 2014 [Ερ. Α9]. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως οι ερωτηθέντες εκτός Ευρωζώνης έχουν πιο θετική εικόνα της ΕΕ (44%) σε σύγκριση με τους ερωτηθέντες εντός ζώνης του Ευρώ (36%). Η απόλυτη πλειοψηφία των Κυπρίων ερωτηθέντων έχει ακούσει για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (89%, -5% από Άνοιξη 2014, ΕΕ28: 92%), για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (84%, -2%, ΕΕ28: 85%), και για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) (89%, -4%, ΕΕ28: 84%) [Ερ. Α16]. Παρόλα αυτά, η πλειοψηφία των Κυπρίων τείνει να μην εμπιστεύεται ούτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (56%, ΕΕ28: 43%), ούτε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (60%, +5%, ΕΕ28: 42%), αλλά ούτε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) (64%, -2%, ΕΕ28: 46%), καταγράφοντας ανάμεσα στα τρία ψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ, την στιγμή που οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται διαιρεμένοι ως προς την εμπιστοσύνη σε αυτά τα θεσμικά όργανα. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός πως το 51% των ερωτηθέντων εντός Ευρωζώνης δεν εμπιστεύεται την ΕΚΤ (εκτός Ευρωζώνης: 35%), ενώ το 37% των ερωτηθέντων εκτός ζώνης του Ευρώ δήλωσε πως την εμπιστεύεται (εντός Ευρωζώνης: 33%). 1. Πηγές Πληροφόρησης Η πλειοψηφία των Κύπριων ερωτηθέντων πιστεύει πως οι συμπολίτες του δεν είναι καλά πληροφορημένοι για τα Ευρωπαϊκά θέματα (76%), ποσοστό που ήταν και το τέταρτο ψηλότερο, παρά την μείωση 5% από το Φθινόπωρο 2013 (ΕΕ28: 70%) [Ερ. Ε1]. Εξίσου ψηλό ήταν και το ποσοστό ερωτηθέντων εντός Ευρωζώνης (73%) που δήλωσε πως οι κάτοικοι της χώρας του δεν είναι καλά πληροφορημένοι, σε σύγκριση με τους ερωτηθέντες εκτός ζώνης του Ευρώ (64%). Η πλειοψηφία τόσο των Κύπριων (64%, -7%) όσο και των Ευρωπαίων ερωτηθέντων (63%) απάντησε πως δεν θεωρεί ούτε τον εαυτό του καλά πληροφορημένο για τα Ευρωπαϊκά θέματα [Ερ. Ε2]. Ενδιαφέρον είναι πως το ποσοστό Κυπρίων (36%) και Ευρωπαίων (35%) που θεωρεί τον εαυτό του καλά πληροφορημένο σημείωσε αύξηση (+7% και +6% αντίστοιχα) από το Φθινόπωρο 2013. 9

Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες μαθαίνουν τις περισσότερες ειδήσεις σχετικά με τα εθνικά πολιτικά θέματα [Ερ. Ε4] πρωτίστως από την τηλεόραση (60% και 62% αντίστοιχα) και τις ιστοσελίδες (21% και 13% αντίστοιχα). Ως δεύτερη πηγή και οι δύο χρησιμοποιούν το ραδιόφωνο (Κύπρος: 30%, ΕΕ28: 33%), και τον γραπτό τύπο (Κύπρος: 22%, ΕΕ: 33%). Ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως το ποσοστό των Κυπρίων ερωτηθέντων που δήλωσε πως δεν ψάχνει για τέτοιες ειδήσεις (8%) ήταν διπλάσιος του Ευρωπαϊκού μέσου όρου (4%). Παρομοίως, η πλειοψηφία τόσο των Κυπρίων όσο και των Ευρωπαίων μαθαίνει τις περισσότερες ειδήσεις για τα Ευρωπαϊκά πολιτικά θέματα από την τηλεόραση (56% και 59% αντίστοιχα) και τις ιστοσελίδες (19% και 12% αντίστοιχα) [Ερ. Ε5]. Ως δεύτερη πηγή και οι δύο χρησιμοποιούν το ραδιόφωνο (Κύπρος: 27%, ΕΕ28: 31%) και τον γραπτό τύπο (Κύπρος: 23%, ΕΕ28: 33%). Οι Κύπριοι (14%) σημείωσαν επίσης το τρίτο ψηλότερο ποσοστό σε σύγκριση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (9%) οι οποίοι δήλωσαν πως δεν ψάχνουν για τέτοιες ειδήσεις. Παρόλα αυτά, όταν ψάχνει για πληροφορίες για την ΕΕ, τις πολιτικές και τους θεσμούς της, η πλειοψηφία τόσο των Κυπρίων (49%) όσο και των Ευρωπαίων (51%) χρησιμοποιεί την τηλεόραση [Ερ. Ε6]. Οι Κύπριοι χρησιμοποιούν επίσης τα κοινωνικά δίκτυα στο διαδίκτυο (25% - ψηλότερο στην ΕΕ, ΕΕ28: 9%), τις συζητήσεις με συγγενείς, φίλους, συναδέλφους (26%, ΕΕ28: 18%), το ραδιόφωνο (18%, ΕΕ28: 21%), τους ενημερωτικούς ιστότοπους (17%, ΕΕ28: 24%), καθώς και τα ιστολόγια (14% - δεύτερο ψηλότερο στην ΕΕ, ΕΕ28: 3%). Μόλις το 13% των Κυπρίων ερωτηθέντων έδωσε ως απάντηση τον γραπτό τύπο, σε σύγκριση με το διπλάσιο ποσοστό των Ευρωπαίων (26%). 2. Εικόνα της ΕΕ από τα ΜΜΕ Τόσο οι Κύπριοι όσο και οι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες θεωρούν πως τα ΜΜΕ στη χώρα τους ασχολούνται όσο πρέπει με την ΕΕ, παρόλο που οι Κύπριοι το πιστεύουν σε χαμηλότερα ποσοστά από τους Ευρωπαίους στο σύνολό τους [Ερ. Ε7]. Συγκεκριμένα, το 41% των Κυπρίων (+3% από Φθινόπωρο 2013) πιστεύει πως η τηλεόραση αναφέρεται όσο πρέπει στην ΕΕ (ΕΕ28: 54%), ενώ το 35% (+4%) πιστεύει το ίδιο για το ραδιόφωνο (ΕΕ28: 48%), και το 36% (-1% - χαμηλότερο στην ΕΕ) για τον γραπτό τύπο (ΕΕ28: 53%). Η πλειονότητα των Κυπρίων πιστεύει επίσης πως και οι ιστοσελίδες (31%, ΕΕ28: 43%), και τα Διαδικτυακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης (29%) μιλούν όσο πρέπει για την ΕΕ (ΕΕ28: 29%). Όσον αφορά την εικόνα της ΕΕ την οποία παρουσιάζουν τα ΜΜΕ, η πλειοψηφία των Κυπρίων ερωτηθέντων και των Ευρωπαίων στο σύνολό τους πιστεύει πως αυτή είναι αντικειμενική, τόσο σε ό,τι αφορά την τηλεόραση (51% και οι δυο), όσο καιτο ραδιόφωνο (46% και 51% αντίστοιχα), και τον γραπτό τύπο (42% και 48% αντίστοιχα) [Ερ. Ε8]. Παρόλο που ένα σημαντικό ποσοστό των Κυπρίων απάντησε πως δεν γνωρίζει για την εικόνα της ΕΕ στις ιστοσελίδες και στα Διαδικτυακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι περισσότεροι δήλωσαν πως και εδώ είναι αντικειμενική (38% - ΕΕ28: 38%, και 31% - ΕΕ28: 26% αντίστοιχα). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι Κύπριοι εμφανίζονται απαισιόδοξοι όσον αφορά την κατάσταση της χώρας τους, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης γενικότερα, ενώ έχουν γίνει περισσότερο δύσπιστοι σχετικά με τις πολιτικές που ακολουθούνται. Οι Κύπριοι παρουσιάζονται αρκετά πιο απογοητευμένοι (σε σύγκριση με άλλες χρονιές) τόσο με τα θεσμικά όργανα της χώρας τους, όσο και με αυτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς, δεν προσβλέπουν σε μεγάλη βελτίωση στη γενική κατάσταση ούτε προσωπικά, ούτε εθνικά, αλλά ούτε και Ευρωπαϊκά. 10

Η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων (98% - ψηλότερο στην ΕΕ) θεωρεί πως η χώρα χρειάζεται μεταρρυθμίσεις για να αντιμετωπίσει το μέλλον (ΕΕ28: 87%), ενώ το 85% (-2% από Άνοιξη 2014) θεωρεί πως τα μέτρα για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος και του δημοσίου χρέους στη Κύπρο δεν μπορούν να καθυστερήσουν (ΕΕ28: 76%) [Ερ. C2]. Το 62% των Κυπρίων (-9% από Άνοιξη του 2014) διαφωνεί με τη δήλωση πως τα μέτρα αυτά δεν αποτελούν προτεραιότητα τώρα, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους που εμφανίστηκαν διχασμένοι σε αυτό το θέμα (45% συμφωνούν και διαφωνούν). Η πλειοψηφία των Κυπρίων (82% - ψηλότερο στην ΕΕ) θεωρεί επίσης πως το δημόσιο χρήμα θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για να τονώσει τις επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα σε επίπεδο ΕΕ (ΕΕ28: 61%), ενώ ένα εξίσου ψηλό ποσοστό (64%), θεωρεί ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι σε καλύτερη θέση να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας από ότι ο δημόσιος τομέας (ΕΕ28: 65%). Επιπρόσθετα, η πλειοψηφία τόσο των Κυπρίων (64%, -5% από Άνοιξη 2014) όσο και των Ευρωπαίων ερωτηθέντων (60%) πιστεύει πως η ΕΕ έχει επαρκή δύναμη και μέσα για να υπερασπιστεί τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρώπης στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας. Ερωτηθέντες σχετικά με το μέλλον της ΕΕ [Ερ. Α22], η πλειοψηφία των Κυπρίων (54%) δήλωσε πως είναι απαισιόδοξοι, ποσοστό που αποτελεί το δεύτερο ψηλότερο στην ΕΕ, με αύξηση 7% από την Άνοιξη 2014 (ΕΕ28: 37%). Οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους, αντιθέτως, δήλωσαν πως αισιοδοξούν (56%, Κύπρος: 40%). Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι το 54% των ερωτηθέντων εντός Ευρωζώνης δήλωσε πως είναι αισιόδοξοι, σε σύγκριση με το αρκετά ψηλότερο 62% ερωτηθέντων εκτός Ευρωζώνης. 11

Συνεπώς, οι Κύπριοι εμφανίζονται διαιρεμένοι σχετικά με την κατεύθυνση στην οποία κινείται η ΕΕ, με το 38% να δηλώνει πως είναι στη σωστή κατεύθυνση (τέταρτο χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, ΕΕ28: 46%), ενώ το 36% (ψηλότερο ποσοστό, +9% από Άνοιξη 2014) δήλωσε πως ούτε προς τη σωστή ούτε προς τη λάθος κατεύθυνση κινείται (ΕΕ28: 22%) [Ερ. Β3]. Ωστόσο, η πλειοψηφία των Κυπρίων ερωτηθέντων (65%) και το ψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ με 6% αύξηση από την Άνοιξη 2014, δήλωσε πως συμφωνεί με την άποψη πως τα χειρότερα δεν έχουν συμβεί ακόμη (ΕΕ28: 46%) [Ερ. C1]. Οι Ευρωπαίοι, αντιθέτως, εμφανίζονται διχασμένοι, με ένα συγκριτικά ψηλό ποσοστό (44%) να δηλώνει ότι ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στην αγορά εργασίας έχει ήδη φτάσει στο αποκορύφωμα κι ότι η κατάσταση σιγά-σιγά θα βελτιωθεί (Κύπρος: 31%, -7%). Ενδιαφέρον είναι το ότι το 50% των ερωτηθέντων εκτός Ευρώ συμφωνεί με αυτό (εντός Ευρωζώνης: 41%), ενώ το 49% των ερωτηθέντων εντός Ευρωζώνης πιστεύει πως τα χειρότερα έπονται (εκτός Ευρωζώνης: 40%). 12