Ευρετήριο πινάκων. Ασκήσεις και υπομνήματα

Ευρετήριο πινάκων Ασκήσεις και υπομνήματα Ανάγνωση, για να ταυτιστεί και να προβάλει τα συναισθήματά του Ανακαλύψτε την προέλευση των πιστεύω σας Απαλή μουσική ως φάρμακο για τις εντάσεις και την απογοήτευση Απεικονίστε τις οικογενειακές αξίες σας Από τον νου στο σώμα Άσκηση αναπνοής, για εσωτερική αρμονία Βιώστε ξανά ένα συναίσθημα Βρείτε μια λύση επωφελή για όλους Δημιουργικές ενασχολήσεις, για την εξωτερίκευση των συναισθημάτων Δώστε συγχαρητήρια στο παιδί σας Ένα οικογενειακό γεύμα διαφορετικό από τα άλλα Εντοπίστε τις προόδους του παιδιού σας Εσωτερικό δελτίο καιρού, για να συνειδητοποιεί το παιδί τα συναισθήματά του Η θετική εβδομάδα Η ιεροτελεστία της έναρξης της σχολικής χρονιάς Η συνταγή για καλή επικοινωνία Μάθετέ του να υπερνικά τους φόβους του Μασάζ, για χαλάρωση και επικοινωνία Μια παιδευτική τιμωρία Νοητικός χάρτης των μικρών καθημερινών φράσεων Οι ρίζες και τα φτερά Παιχνίδι με τον καθρέφτη, για να αναγνωρίσει και να κατονομάσει τα συναισθήματά του Παιχνίδια ρόλων, για να μιλήσει το παιδί για τα συναισθήματά του Ποια είναι τα πιστεύω σας 289

290 ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΧΩΡΙΣ ΦΩΝΕΣ Ποιοτικός χρόνος με την οικογένεια Τα ζώα της ζούγκλας και τα συναισθήματα Τα στάδια της ενεργητικής ακρόασης Το γενεαλογικό δέντρο Το γράμμα του θυμού Το καταστατικό της οικογένειας Το κουτί με τα μαργαριτάρια Το κουτί των επιθυμιών της οικογένειας Το μαξιλάρι του θυμού Το ραβδί του λόγου Το ραβδί του λόγου: Κανόνες Το σπρέι για τις μάγισσες Χαρτογράφηση μιας σύγκρουσης Έννοιες κλειδιά και Συνόψεις Αισθήματα που συνδέονται με ικανοποιηθείσες ανάγκες Αισθήματα που συνδέονται με μη ικανοποιηθείσες ανάγκες Αποδεχτείτε τα συναισθήματα του παιδιού σας Βοηθώντας το παιδί να συνειδητοποιήσει και να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του Γονεϊκοί τύποι Διαθέστε χρόνο για να ακούσετε το παιδί σας Η ανακάλυψη των συναισθημάτων από το παιδί Η πυραμίδα των αναγκών σύμφωνα με τον Μάσλοου Θέστε όρια Μην του δίνετε γλυκά για να ηρεμήσει Ο μηχανισμός των συναισθημάτων και οι επιδράσεις του Ο τόνος της φωνής Οι περίοδοι προσκόλλησης Παραδείγματα αξιών

EΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΙΝΑΚΩΝ 291 Παραδείγματα πεποιθήσεων Παραδείγματα σωματικών αντιδράσεων που εκφράζουν ένα συναίσθημα Τα κλειδιά της αρμονικής επικοινωνίας Τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη του ραβδιού του λόγου Τρόποι για να δημιουργήσετε ένα δομημένο και ευνοϊκό πλαίσιο Ψυχικές καταστάσεις που επηρεάζουν την αντίληψη που έχουμε για τα γεγονότα

Εξουσία και διαπαιδαγώγηση: τι επιλέγουμε; Τι είναι η θετική διαπαιδαγώγηση; Ο όρος «θετική διαπαιδαγώγηση» ή «συναισθηματική διαπαιδαγώγηση», που προέρχεται από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, είναι σύγχρονος. Χρησιμοποιείται τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια και αποτελεί καρπό ερευνών και εργασιών σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς, όπως η ψυχολογία, η επιστήμη της συμπεριφοράς, οι επιστήμες της εκπαίδευσης και οι νευροεπιστήμες. Τι ακριβώς δηλώνει; Μια εξισορρόπηση ανάμεσα σε μια υπερβολικά αυταρχική και μια πολύ ανεκτική διαπαιδαγώγηση. Στην εποχή μας προτεραιότητα των γονιών δεν είναι η επίδειξη αυταρχισμού αλλά η δημιουργία μιας ξεχωριστής σχέσης εμπιστοσύνης, συνεργασίας και αγάπης με τα παιδιά τους. Η εποχή όπου βασίλευε ο τρόμος ή η αυθαιρεσία έχει παρέλθει. Μην ξεχνάμε ότι μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες τα παιδιά δεν είχαν καν το δικαίωμα να μιλούν στο τραπέζι. Δεν μιλάμε όμως για μια υπερβολικά ανεκτική διαπαιδαγώγηση η οποία τελικά μας καταπιέζει και μας εξαντλεί καθώς δεν μας επιτρέπει να πούμε όχι στα παιδιά μας, ή επειδή μας κάνει να διστάζουμε να τους απαγορεύσουμε κάτι από φόβο μήπως πάψουν να μας αγαπούν, ή επειδή δεν ξέρουμε να θέτουμε σαφή όρια που συμβάλλουν στη διαμόρφωση και βελτίωσή τους. Για μια διαπαιδαγώγηση που μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν οι απαγορεύσεις είναι χρήσιμες, μας δημιουργεί ενοχές που εργαζόμαστε, που δεν 35

36 ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΧΩΡΙΣ ΓΚΡΙΝΙΑ κερδίζουμε τόσα χρήματα ώστε να μπορούμε να παρέχουμε στα παιδιά μας τα πάντα. Πολλοί από εμάς αμφισβητούμε την αποτελεσματικότητα της διαπαιδαγώγησης που πήραμε από τους γονείς μας. Συνήθως δεν υπήρχαν μεγάλα περιθώρια συνεννόησης ούτε και επικοινωνίας, ενώ για κάποιους οι τιμωρίες και οι ξυλοδαρμοί ήταν μια καθημερινή πραγματικότητα. Θετική διαπαιδαγώγηση σημαίνει να θέτουμε όρια που να συμβάλλουν στη διαμόρφωση του παιδιού. Σημαίνει να επικοινωνούμε με έναν διαφορετικό τρόπο. Να οικοδομούμε μια σχέση πιο συνεργατική. Σημαίνει να μην κακομεταχειριζόμαστε το παιδί. Να αποφεύγουμε την καθημερινή βία. Έχουμε καταλάβει ότι ο ξυλοδαρμός, τα χαστούκια ή ορισμένες άλλες τιμωρίες δεν ήταν τελικά αποτελεσματικές μέθοδοι διαπαιδαγώγησης. Αλλά πώς μπορούμε να πράξουμε διαφορετικά όταν έχουμε μάθει έτσι; Αυτή η ήπια, συνηθισμένη μορφή βίας όχι μόνο κάνει το παιδί να χάσει την εμπιστοσύνη του, αλλά μακροπρόθεσμα υποβαθμίζει σημαντικά και την ποιότητα της σχέσης ανάμεσα στο παιδί και τον ενήλικα. Πολύ γρήγορα το παιδί θέτει σε λειτουργία μηχανισμούς άμυνας: επίμονη σιωπή, επιθετικότητα, πρόκληση αναταραχής και ανοησίες ή, στην περίπτωση των εφήβων, υιοθέτηση επικίνδυνων συμπεριφορών και συμπεριφορών εθισμού. Έτσι ο ενήλικας, παρ όλη την αγάπη που τρέφει για τα παιδιά του, βλέποντας τα αποτελέσματα της συμπεριφοράς του αποκαρδιώνεται και απογοητεύεται. Η επιλογή μιας θετικής διαπαιδαγώγησης μας δίνει τη δυνατότητα να αποστασιοποιηθούμε από το αυταρχικό ή το ψυχρό και υγιεινιστικό μοντέλο. Δηλώνει ότι είμαστε μέλη μιας κοινωνίας

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ 37 πιο εξημερωμένης, λιγότερο συγκρουσιακής, λιγότερο ανταγωνιστικής. Σημαίνει ότι επιτρέπουμε στον καθένα να κερδίσει την αναγνώριση για τα προτερήματα και τις δεξιότητές του. Η θετική διαπαιδαγώγηση δίνει επίσης τη δυνατότητα στον καθένα να αποκτήσει, αν δεν έχει, καινούργια σημεία αναφοράς. Για παράδειγμα, τη δεκαετία του 1980 μόλις το 40% των γυναικών στη Γαλλία θήλαζαν τα παιδιά τους. Σήμερα το ποσοστό τους υπολογίζεται στο 70%. Αυτό σημαίνει ότι εκατοντάδες χιλιάδες μητέρες χρειάστηκε να ανακαλύψουν εκ νέου στάσεις που δεν τους είχαν κληροδοτήσει οι δικές τους μητέρες. Όσο για τη συμπεριφορά σε ό,τι έχει να κάνει με την τεχνολογική εξέλιξη, αρχής γενομένης από τις συσκευές πολυμέσων, και εδώ όλοι οι γονείς καλούνται να εφεύρουν και να δοκιμάσουν κινήσεις, στάσεις και όρια. Η διαπαιδαγώγηση δεν είναι ένας αγώνας εξουσίας που θα κρίνει ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Είναι μάλλον η οικοδόμηση μιας συνεργατικής παιδαγωγικής σχέσης επωφελούς και για τις δύο πλευρές. Σήμερα γνωρίζουμε πόσο προικισμένα συναισθηματικά είναι τα παιδιά, πόσο έξυπνα είναι. Θέλουν να μάθουν και διψούν για δράση. Θα πρέπει να τα εμπιστευτούμε και να τα αφήσουμε να δείξουν τις ικανότητές τους, αλλά παράλληλα να είμαστε κοντά τους για να τα προφυλάξουμε ώστε να μην πληγωθούν, για να τους μιλήσουμε για τα όρια, για την απογοήτευση και τη ζωή έξω στην κοινωνία. Με αυτό τον τρόπο θα διασφαλίσουμε ότι δεν θα χάσουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους ούτε το ενδιαφέρον τους για το σχολείο. Θαυμάζουμε τα παιδιά που σε ηλικία 12 ετών κερδίζουν διαγωνισμούς χορού ή τραγουδιού. Επίσης πολλά παιδιά παίρνουν βραβεία στο μπριτζ, στο σκάκι ή γράφουν μυθιστορήματα, αν και αυτά τα κατορθώματα δεν προσελκύουν τα φώτα της δημοσιότητας. Πόσα

38 ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΧΩΡΙΣ ΓΚΡΙΝΙΑ ταλέντα, αλήθεια, δεν χάνονται εξαιτίας των κλισέ του τύπου «δεν είναι αυτά για την ηλικία σου» και της μιντιακής μόδας που αποκλείει εκ των προτέρων ορισμένα πεδία! Κι όμως υπάρχουν πάρα πολλές μορφές ευφυΐας και ακόμα περισσότερες πηγές ενδιαφερόντων. Για παράδειγμα, ένας δεκατετράχρονος αμερικανός μαθητής προέτρεψε την κυβέρνηση της χώρας του να εξοικονομήσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια συγκρίνοντας απλώς την κατανάλωση μελάνης στις διάφορες γραμματοσειρές! Ο υπολογισμός του ήταν αρκετά ακριβής και έτσι οι υπεύθυνοι αποφάσισαν να εφαρμόσουν το μέτρο που πρότεινε. Στη Γαλλία, το 2014 τρεις μαθητές λυκείου συμμετείχαν σε ένα σεμινάριο αστρονομίας. Κατά τη διάρκειά του ανακάλυψαν έναν πλανήτη που φέρει πλέον το όνομα του σχολείου τους. Αφήνοντας όμως κατά μέρος τις δύο περιπτώσεις που αναφέραμε, πόσα άλλα ενδιαφέροντα ή κλίσεις έχουν άραγε απονεκρωθεί; Θετική διαπαιδαγώγηση σημαίνει ευρεία συνεργασία, ότι μαθαίνουμε να επικοινωνούμε διαφορετικά και ως ενιαίο σύνολο. Σημαίνει ότι εντοπίζουμε εκείνες τις συμπεριφορές που αποδοκιμάζουμε πια, όπως τις φωνές, τις απειλές, τον συναισθηματικό εκβιασμό, τις αναποτελεσματικές τιμωρίες. Σημαίνει ότι βρίσκουμε διεξόδους από αυτές τις καταστάσεις, είτε αναζητώντας μόνοι μας μια λύση ή κάποια άλλη προσέγγιση είτε αφήνοντας το παιδί να αναζητήσει κι αυτό λύσεις από τη μεριά του. Αυτή η θετική και συνεργατική προσέγγιση οικοδομεί μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί. Υπάρχει πολυτιμότερο εφόδιο για το παιδί από την εμπιστοσύνη που του μεταδίδουμε, η οποία θα το στηρίξει σε όλη την ενήλικη ζωή του; Τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε από το να το καταστήσουμε αυτόνομο και υπεύθυνο άτομο με ενεργό ρόλο στη ζωή; Θετική διαπαιδαγώγηση σημαίνει ότι δίνουμε τη δυνατότητα

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ 39 στα παιδιά να αγαπήσουν τον εαυτό τους και να αποκτήσουν αυτοσεβασμό. Και όταν κάποιος αγαπάει τον εαυτό του και τον σέβεται, σέβεται φυσικά και τους άλλους. Σημαίνει επίσης ότι εξοικειώνουμε τα παιδιά με τα όρια, με τις απογοητεύσεις, με τις δυσκολίες ή με το άγνωστο. Ας δούμε ένα παράδειγμα: πώς μπορεί να ζήσει κανείς χωρίς να σέβεται έστω και κατ ελάχιστον τον νόμο, τις νόρμες ή τους κανόνες; Η υπέρβαση ενός κανόνα είναι μια επιλογή, αλλά αν δεν τον κατανοήσεις και δεν τον αφομοιώσεις κατ αρχάς διατρέχεις τον κίνδυνο της απόρριψης και αδυνατείς να κατανοήσεις τους άλλους. Θετική διαπαιδαγώγηση σημαίνει επίσης τον σεβασμό προς τον άλλο. Άρα η θέσπιση του πλαισίου και των ορίων είναι μια υποχρεωτική, και ενίοτε δύσκολη, αλλά απαραίτητη πορεία που συμβάλλει στη διαμόρφωση του παιδιού. Η θετική διαπαιδαγώγηση δεν είναι παρά μια σειρά από απλά εργαλεία, πρακτικές που μπορούμε να εφαρμόσουμε στην καθημερινή ζωή ώστε να έχουμε πιο αρμονικές σχέσεις με τα παιδιά και πιο υγιή παιδιά, που θα τα καταφέρνουν καλύτερα στο σχολείο. Και δημιουργεί μια πολύ πιο χαλαρή και χαρούμενη ατμόσφαιρα στο σπίτι. Είναι η ίδια η ευτυχία. Χρειάζεται μόνο λίγη εξάσκηση. Θα κάνετε σίγουρα λάθη, θα έχετε την αίσθηση ότι δεν βελτιώνεστε, αλλά αυτός είναι ο δρόμος της μάθησης, γι αυτό και δεν πρέπει να αποθαρρυνθείτε. Από τα λάθη μας μαθαίνουμε. Αν θέλετε να κρατήσετε στο μυαλό σας μόνο κάποιες αρχές της θετικής διαπαιδαγώγησης, ιδού: μάθετε να είστε δίπλα στο παιδί σας, να ζείτε και να μεγαλώνετε απολαμβάνοντας τις χαρές της ζωής,

40 ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΧΩΡΙΣ ΓΚΡΙΝΙΑ αναπτύξτε μια μορφή επικοινωνίας όπου τα δύο μέρη σέβονται το ένα το άλλο, ενισχύστε την εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να διαχειρίζεστε τις συγκρούσεις, να θέτετε όρια με σκοπό τη διαμόρφωση του παιδιού. Τι είδους γονείς είμαστε; Τι είδους γονείς θέλουμε να είμαστε; Όλοι, είτε πρόκειται να γίνετε γονείς είτε είστε νέοι γονείς είτε έχετε ήδη μεγαλύτερα παιδιά, ασκείτε τα γονεϊκά σας καθήκοντα με τον δικό σας τρόπο, που είναι διαφορετικός από τον τρόπο του γείτονα ή των φίλων σας. Έχετε επίσης την πρόθεση να κάνετε κάποια πράγματα, αλλά δεν καταφέρνετε πάντα να τα εφαρμόσετε ή έχετε κάποιες υποσυνείδητες προθέσεις, που υπαγορεύονται από την οικογενειακή ιστορία σας, από τις αξίες και τα πιστεύω σας Μπορεί να είστε ο Ζοσλέν, το τελευταίο παιδί μιας μεγάλης οικογένειας, αυτό που κανείς δεν περίμενε, και η μητέρα σας να ήταν απηυδισμένη σ έναν βαθμό. Μπορεί να είστε η εγγονή τής Μαρί-Σελίν, μιας γυναίκας που αψήφησε την οικογένειά της και πήγε να ζήσει στην πρωτεύουσα, για να βρει τον μεγάλο της έρωτα που είχε πάρει από κοντά της ο Β Παγκόσμιος πόλεμος, αφήνοντάς τη μόνη με το παιδί του. Μπορεί να είστε ο γιος τού Φρανσίς, που παντρεύτηκε πέντε φορές και σας άφησε τέσσερα αδέρφια γεννημένα από τέσσερις διαφορετικές μητέρες.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ 41 Μπορεί να είστε η Καρολίν, η οποία στα 40 της έγινε η πρώτη γυναίκα στην οικογένεια που τελείωσε πανεπιστήμιο. Μπορεί ακόμα να είστε ο Ζαν-Πιερ, που υπέφερε καθώς η μητέρα του είχε κατάθλιψη, ή ο Ζακ, που είδε τον πατέρα του να χτυπάει τη μητέρα. Κάθε οικογένεια είναι και μια διαφορετική ιστορία. Και έτσι, όταν δημιουργούμε μια οικογένεια, μεταφέρουμε σε αυτήν και τα τραύματα ή τα απωθημένα από την έλλειψη αγάπης τα οποία έχουμε μέσα μας. Τα τραύματα αυτά αιμορραγούν ξανά λόγω των συμπεριφορών των παιδιών μας οι οποίες μας ξαναθυμίζουν τους φόβους μας, τις ελλείψεις μας, εκείνο που θα θέλαμε να είμαστε και τελικά μας κάνουν να αναλογιστούμε τι είναι αυτό που θέλουμε να τους προσφέρουμε. Η ιστορία της οικογένειάς μας, καθώς και οι αξίες, τα πιστεύω και τα συναισθήματα που μας έχει μεταδώσει έχουν αφήσει μέσα μας έντονα τα σημάδια τους. Αποκτώ συνείδηση της κληρονομιάς μου σημαίνει ότι αναλογίζομαι την έκταση αυτής της ιστορίας, τους περιορισμούς που θέτει, αλλά ανακαλύπτω και τις καλές της πλευρές. Είναι κάπως σαν το πατρικό μας σπίτι, από το οποίο επιλέγουμε να κρατήσουμε κάποια έπιπλα που έχουν μια ιδιαίτερη σημασία για εμάς, ενώ άλλα τα μεταποιούμε ώστε να ανταποκρίνονται περισσότερο στο γούστο της εποχής μας. Θα γίνουν αυτά οικογενειακά κειμήλια. Άλλα ωστόσο θα πωληθούν ή θα πεταχτούν, γιατί έτσι πρέπει. Και μαζί με τον ή τη σύντροφό μας θα αγοράσουμε καινούργια έπιπλα που θα ανταποκρίνονται στις τρέχουσες ανάγκες. Δεν γεννηθήκατε από το τίποτα. Όταν ήρθατε στον κόσμο, η οικογένειά σας είχε ήδη ένα ιστορικό, κι εσείς εγγραφήκατε απλώς

42 ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΧΩΡΙΣ ΓΚΡΙΝΙΑ σε αυτή τη συνέχεια. Θα γράψετε πλέον κι εσείς το δικό σας κεφάλαιο μαζί με τον ή τη σύντροφό σας και τα παιδιά σας. Υπάρχουν ορισμένες φράσεις, που είναι ριζωμένες μέσα σας και λειτουργούν σχεδόν αυτοματοποιημένα, οι οποίες φανερώνουν κάποιες ελλείψεις ή και ενοχές μας: «Θέλω να δώσω τα πάντα στο παιδί μου, όλα όσα δεν είχα εγώ όταν ήμουν στην ηλικία του». «Φοβάμαι μήπως το παιδί μου δεν έχει όλα εκείνα που χρειάζονται για να είναι ευτυχισμένο αργότερα στη ζωή του». «Προσδοκώ ότι το παιδί μου θα πετύχει εκεί όπου εγώ απέτυχα». «Θα ήθελα να έχω γίνει ηθοποιός του θεάτρου. Δεν με άφησαν οι γονείς μου. Εγώ δεν αρνούμαι στο παιδί μου τίποτα, έστω κι αν χρειάζεται να κάνω θυσίες». «Δεν θέλω να ρισκάρω τίποτα. Προστατεύω το παιδί μου, θέλω να έχω λόγο στην ικανοποίηση και της παραμικρής επιθυμίας του, και της παραμικρής ανάγκης του». «Οι γονείς μου ήταν πολύ αυστηροί. Εγώ δεν υπάρχει περίπτωση να βάλω τιμωρία στα παιδιά μου. Τώρα όμως με έχουν καβαλήσει εντελώς». Μια εβραϊκή παροιμία λέει ότι μόνο δύο πράγματα μπορείς να δώσεις στα παιδιά: ρίζες και φτερά. Εγώ σας ζητώ να βρείτε λίγο χρόνο για να κοιτάξετε την οικογένειά σας με άλλο βλέμμα και να θέσετε στον εαυτό σας τις ακόλουθες ερωτήσεις:

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ 43 ΑΣΚΗΣΗ Οι ρίζες και τα φτερά Τι σας έμαθε η οικογένειά σας; Τι δυνατότητες σας έδωσε η οικογένειά σας ώστε να γίνετε σήμερα αυτό που είστε και να κάνετε αυτό που κάνετε; Τι κρατάτε ως κληρονομιά; Ίσως κάποια αντικείμενα, αλλά και αξίες, πεποιθήσεις, δεξιότητες, προτιμήσεις και απόψεις Πώς ξεπεράσατε τις δυσκολίες που συναντήσατε; Τι μάθατε από αυτές; Τι είναι αυτό που θέλετε να βιώσετε σήμερα μέσα στη δική σας οικογένεια; Τι είναι αυτό που θέλετε να μεταβιβάσετε στα παιδιά σας και να μοιραστείτε μαζί τους;

44 ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΧΩΡΙΣ ΓΚΡΙΝΙΑ ΑΣΚΗΣΗ Το γενεαλογικό δέντρο Μπορείτε να φτιάξετε στα γρήγορα ένα γενεαλογικό δέντρο και να εντάξετε μέσα σ αυτό τη διαδρομή των γονιών σας, των παππούδων και των προπάππων σας. Με τη βοήθεια, εάν χρειαστεί, του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου (σελ. 17), βάλτε τα γεγονότα κατά χρονολογική σειρά για να καταλάβετε πώς η μεγάλη ιστορία επηρέασε τις αποφάσεις των προγόνων σας. Πέρα από τις χρονολογίες γέννησης και θανάτου, επιλέξτε όσα περισσότερα γεγονότα μπορείτε: σπουδές, αλλαγές κατοικίας, αριθμό παιδιών, ατυχήματα, ασθένειες κτλ. Σας συνιστώ να είστε επιεικείς με τα γεγονότα καθώς συμπληρώνετε αυτές τις πληροφορίες, να δέχεστε ως έχουν τα παρόντα και τα περασμένα, τόσο τις καλές στιγμές όσο και τις δυσκολίες. Επειδή περιμένουμε πολλά από την οικογένεια, πολλές φορές είμαστε αυστηροί απέναντί της. Βρείτε λίγο χρόνο και συζητήστε με τον ή τη σύντροφό σας το οικογενειακό του/της ιστορικό, για να αποκτήσετε έτσι μια διαφορετική εμπειρία αγάπης, ευτυχίας, να δείτε μια άλλη σχέση με τους γονείς, διαφορετικούς φόβους και επιθυμίες. Η Γκαράνς προέρχεται από πολύ ευκατάστατη οικογένεια, που νιώθει άνετα με τα χρήματα. Γι αυτούς δεν είναι σε καμία περίπτωση ταμπού. Ο σύντροφός της, αντίθετα, προέρχεται από φτωχή οικογένεια στην οποία έμαθε να κάνει πάντα οικονομία και για την οποία μετρούσε και το τελευταίο ευρώ. Παρόλο που

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ 45 το πτυχίο του θα του δώσει σίγουρα τη δυνατότητα να εξασφαλίσει ένα πολύ καλό εισόδημα, θα πρέπει να βρουν μαζί τρόπο ώστε να δημιουργήσουν μια νέα σχέση με το χρήμα. Ο Ζεράρ προέρχεται από μια οικογένεια για την οποία οι σπουδές δεν έχουν μεγάλη αξία καθώς ασχολούνται με επιτυχία με το εμπόριο. Στην οικογένεια της Γκαμπριέλ, αντίθετα, δίνουν όλοι μεγάλη έμφαση στις σπουδές, ήδη από τα πρώτα χρόνια του σχολείου, και μάλιστα πρέπει να είναι όλοι πρώτοι στην τάξη τους. Τι θα αποφασίσουν για τα παιδιά τους; ΑΣΚΗΣΗ Το καταστατικό της οικογένειας Συντάξτε ένα καταστατικό της οικογένειάς σας στο οποίο θα γράψετε τι είναι σημαντικό για τον καθένα. Βρείτε λίγο χρόνο για να συζητήσετε σχετικά με τις ανάγκες σας, τις επιθυμίες και τις αξίες σας πρώτα του καθενός ξεχωριστά και ύστερα του ζευγαριού και της οικογένειας. Δημιουργήστε ένα έγγραφο που να σας αντιπροσωπεύει, που να νιώθετε ότι πρέπει να το διατηρήσετε και να το συμβουλεύεστε κάθε τόσο. Για παράδειγμα: «Θέλουμε να συζητάμε σε κλίμα αλληλοσεβασμού, να συνεργαζόμαστε, να έχουμε χρόνο για εμάς», «Εγώ νιώθω την ανάγκη να αθλούμαι», «Για μένα είναι σημαντικός ο εκκλησιασμός», «Στην οικογένειά μας, θέλουμε να μιλάει ο καθένας τη μητρική του γλώσσα, να κάνουμε τόσα παιδιά, να τα καταστήσουμε αυτόνομα». Μην ξεχάσετε να συζητήσετε για τον ρόλο των χρημάτων, της επαγγελματικής επιτυχίας ή των φιλικών σχέσεων.