Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η οικονοµία της Ρωσίας αναµένεται να ολισθήσει σε ύφεση το 2015, υφιστάµενη τις συνέπειες των οικονοµ ικών κυρώσεων που επέβαλαν στη χώρα τα κράτη της ύσης και παράλληλα της πτώσης της τιµής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές,, γεγονός που µειώνει τα δηµόσια έσοδά της, αυξάνει τον πληθωρισµό και οδηγεί σε υποτίµηση το ρούβλι, χωρίς να διαφαίνονται πιθανότητες για την άµεση αναστροφή της κατάστασης. απάνες ύψους 3,5 τρισ. γιεν (29 δισ. δολ.) ενέκρινεε η κυβέρνηση της Ιαπωνίας, µε στόχο την ενίσχυση των λιγότερο ανεπτυγµένων περιφερειών της χώρας και των νοικοκυριών µέσω επιδοτήσεων και άλλων µέτρων. Έκδοση της 7/1/2015 Μηνιαία Μεταβολή εικτών ιεθνώνν Χρηµατιστηρίων, εκέµβριος 2014 NIKKEI 225 SMI BEL20 CAC 40 XETRA DAX FTSE 100 NASDAQ Cmp S&P 500 DJ Industrial Η.Π.Α. Εκ νέου αναθεωρήθηκε ο ρυθµός ανάπτυξης της αµερικανικής οικονοµίας για το γ τρίµηνο του 2014 στο 5%, επίδοση η οποία είναι η υψηλότερη από το γ τρίµηνο 2003. 3.00% 2.50% 2.00% 1.50% 1.00% 0.50% 0.00% Μηνιαία Μεταβολή εικτών Χρηµατιστηρίου Αθηνών, εκέµβριος 2014 ΕΥΡΩΠΗ Σύµφωνα µε προσωρινά στοιχεία της Eurostat, το εκέµβριο ο πληθωρισµός στην Ευρωζώνη αναµένεται να σηµειώσει νέα πτώση και να διαµορφωθεί στο -0,2% από 0,3% που έκλεισε το Νοέµβριο σηµατοδοτώντας την είσοδο της ευρωζώνης σε καθεστώς αποπληθωρισµ µού για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο του 2009. ΤΡ (Τραπεζικός) FTSEA (Αγοράς) FTSEΜ (Mid Cap) FTSE (Large Cap) ΕΛΛΑ ΑΑ Τον εκέµβριο αρχικά η διαφαινόµενη αδυναµία εκλογής Προέδρου της ηµ µοκρατίας και εν συνεχεία η προκήρυξη εκλογών εκτίναξαν στα ύψη τις αποδόσεις των ελληνικών οµ ολόγων. -24.00% -22.00% -20.00% -18.00% -16.00% -14.00% -12.00% -10.00% -8.00% -6.00% -4.00% -2.00% 000% 0.00% Γ (Γενικός είκτης) Επιβεβαιώθηκαν οι εκτιµήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος για την ανάκαµψη της ελληνικής οικονοµ ίας καθώς µετά από έξι χρόνια συνεχούς ύφεσης,, το ΑΕΠ εµ µφάνισε το β και το γ τρίµηνο 2014 θετικούς ετήσιους ρυθµούς µεταβολής. Η αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,6% το εννεάµηνο του 2014 οφείλεται κυρίως στην αύξησηη των εξαγωγών και την ανάκαµψη της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων σε µεταφορικό και µηχανολογικό εξοπλισµ µό. 1
Παγκόσµια Οικονοµ ία Ρωσία Η οικονοµία της Ρωσίας αναµένεται να ολισθήσει σε ύφεση το 2015, υφιστάµενη τις συνέπειες των οικονοµικών κυρώσεων που επέβαλαν στη χώρα τα κράτη της ύσης και παράλληλα της πτώσης της τιµής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, γεγονός που µειώνει τα δηµόσια έσοδά της, αυξάνει τον πληθωρισµό και οδηγεί σε υποτίµηση το ρούβλι, χωρίς να διαφαίνονται πιθανότητες για την άµεση αναστροφή της κατάστασης. Στο πλαίσιο αυτό διαµορφώνονται και οι εκτιµήσεις που δηµοσιοποίησε στα τέλη εκεµβρίου η ρωσική κυβέρνηση, οι οποίες προβλέπουν συρρίκνωση -0,8% του ΑΕΠ της χώρας και χαµηλή συναλλαγµατική ισοτιµία για το ρούβλι, η πτώση του οποίου επιταχύνθηκε ε µετά την απόφαση του ΟΠΕΚ να διατηρηθεί αµετάβλητο το επίπεδο της παραγωγής, παρά την υπερπροσφορά πετρελαίου. Η απόφαση αυτή πιθανόν θα σηµατοδοτήσει νέα πτώση των τιµών του αργού διεθνώς (ήδη η τιµή του έχει πέσει στο χαµηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε ετών), πλήττοντας το ρούβλι όπως και τα δηµόσια έσοδα σε πολύ σηµαντικό βαθµό, δεδοµένου ότι η Ρωσία αποκοµ µίζει σχεδόν τα µισά της κρατικά έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου. Η ρωσική οικονοµία είναι εκτεθειµένη σε µια σειρά από παράγοντες αστάθειας και η αναµενόµενη ύφεση για το 2015 δεν οφείλεται µόνο στη µείωση των τιµών του πετρελαίου, αλλά συνοδεύεται από µια µαζική φυγή κεφαλαίων, η οποία αναµένεται να ανέλθει συνολικά σε $125 δισ. το 2014 και $90 δισ. το 2015. Παράλληλα, ο πληθωρισµός αναµένεται να ανέλθει στο 9% για το 2014 και στο 10% το πρώτο εξάµηνο του 2015. Ισοτιµίες Νοµισµάτων Ισοτιµία Ευρώ ολαρίου Πτωτικά εξακολούθησε να κινείται και τον εκέµβριο η ισοτιµία ευρώ-δολαρίου, καταγράφοντας ιστορικά χαµηλά 9ετίας τις πρώτες µέρες του 2015. Πιο συγκεκριµένα, η ισοτιµία άνοιξε την 1/12 µε 1,247 δολ./ευρώ και στη συνέχεια κινήθηκε πτωτικά, πέφτοντας στα επίπεδα των 1,23 δολ./ /ευρώ. Μετά από µια ήπια ανάκαµψη στα µέσα του µήνα αγγίζοντας τα επίπεδα του 1,24 δολ/ευρώ, η ισοτιµία έλαβε δραµατικά φθίνουσα πορεία, κλείνοντας στα 1,209 δολ./ευρώ στις 31/ /12, ενώ στις 6/1 κατέγραψε χαµηλά 9ετίας κλείνοντας στα 1,189 δολ./ευρώ. Οι εκτιµ µήσεις είναι ιδιαίτερα δυσοίωνες για την πορεία της ισοτιµίας, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούνται προσδοκίες για νέα µέτρα χαλάρωσης της νοµισµατικής πολιτικής από την ΕΚΤ, καθώς η οικονοµία της Ευρωζώνης βρίσκεται πλέον αντιµέτωπη όχι µόνο µε τον χαµηλό πληθωρισµό αλλά και µε τη στασιµότητα. Ιαπωνία απάνες ύψους 3,5τρισ. γιεν (29 δισ. δολ.) ενέκρινε η κυβέρνηση της Ιαπωνίας, µε στόχο την ενίσχυση των λιγότερο ανεπτυγµένων περιφερειών της χώρας και των νοικοκυριών µε επιδοτήσεις και άλλα µέτρα. Συγκεκριµένα, αποφασίστηκε η διάθεση 1,8 τρισ. γιεν για µέτρα ενίσχυσης της αγοράς όπως η διανοµή κουπονιών για την αγορά εµπορευµάτων, η χορήγησηη επιδοτήσεων για αγορά καυσίµων σε δικαιούχους µε χαµηλό εισόδηµα, η στήριξη της χρηµατοδότησης µικρών εταιρειών και η αναζωογόνηση περιφερειακών οικονοµιών. Το υπόλοιπο 1,7 τρισ. γιεν θα διατεθεί για την πρόληψη καταστροφώ ών και την ανοικοδόµ µηση περιοχών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές. Επιπλέον, αναµένεται µείωση των επιτοκίων στεγαστικών δανείων, προκειµένου να ενισχυθεί η αγορά κατοικιών. Επιπλέον, αποφασίστηκε και η µείωση του φορολογικού συντελεστή των επιχειρήσεων κατά 2,51 ποσοστιαίες µονάδες στο 32,1% από τον Απρίλιο και στο 31,3% το επόµενο έτος. Σύµφωνα µ ε ανακοίνωση της κυβέρνησης µε την εφαρµογή των µέτρων για την τόνωση της οικονοµίας προβλέπεται αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ιαπωνίας κατά 0,7%. 1.45 1.4 1.35 1.3 1.25 1.2 1.15 1.1 1.05 Ισοτιµία Ευρώ- ολαρίου, - 07/01/2015 3/3/2014 3/4/2014 4/5/2014 4/6/2014 5/7/2014 5/8/2014 5/9/2014 6/10/2014 6/11/2014 7/12/2014 7/1/2015 Πηγή: Bloomberg 2
Εµπορεύµαταα Πετρέλαιο Τον χειρότερο ετήσιο απολογισµό της από το 2008 κατέγραψε η τιµή του πετρελαίου. Καθόλη τη διάρκεια του εκεµ µβρίου η τιµή του κινήθηκε πτωτικά, σηµειώνοντας ιστορικά χαµηλά 5ετίας. 120 110 Τιµ µή πετρελαίου Crude, 31/12/ /2013 07/01/2015 Η τιµή του πετρελαίου έκλεισε την 1/12 στα 69 δολ./βαρέλι και έφθασε στα τέλη του µήνα στα 53,27 δολ./ βαρέλι. Τις πρώτες µέρες του 2015 η τιµή διολίσθησε σε ακόµα χαµηλότερα επίπεδα και στις 7/1 έκλεισε στα 47,52 δολ./ βαρέλι. Η συνεχής πτώση της τιµής τους πετρελαίου οφείλεται στην ασθενή ζήτησή του, εξαιτίας της παγκόσµιας οικονοµικής επιβράδυνσης, καθώς και στις εκτιµ µήσεις για µειωµένη ζήτηση στο εγγύς µέλλον. Αν και οι µειωµένεςς τιµές θα ήταν αναµενόµ ενο να τονώσουν τη ζήτηση, λόγω του εύθραυστου οικονοµικού κλίµ µατος η ζήτηση παραµένει εξαιρετικά συγκρατηµένη. 100 90 80 70 60 50 40 28/2/2014 31/3/2014 30/4/2014 31/5/2014 30/6/2014 31/7/2014 31/8/2014 30/9/2014 30/11/2014 Πηγή: Bloomb erg Αρνητικά στον καθορισµό της τιµ µής του πετρελαίου επιδρά και η στάση της Σαουδικής Αραβίας, η οποία δήλωσε ότι δεν προτίθεται να µειώσει την παραγωγή της. Ως η µεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσµο, η αδρανής στάση της Σαουδικής Αραβίας δε θα λειτουργήσει διόλου αντισταθµιστικά στην πτώση της τιµής του πετρελαίου. Χρυσός Συγκρατηµ µένα ανοδική πορεία κατέγραψε ο χρυσός κατά τον εκέµβριο σε σχέση µε τα χαµηλά του προηγούµ µενου µήνα, ξεπερνώντας ορισµένες ηµέρες του µήνα το όριο των 1.200 δολ./ /ουγγιά. 1400 1350 Τιµ µή χρυσού, 31/ /12/2013-07/01/2015 Ο εκέµβριος άνοιξε µε την τιµ µή του χρυσού στα 1.212,09 δολ./ουγγιά, ενώ στις 9/12 έκλεισε στα 1.230,92 δολ./ουγγιά που ήταν και η υψηλότερη τιµή που έλαβε κατά τη διάρκεια του µήνα, καθώς µε αρκετές αυξοµειώσεις, η τιµή έκλεισε το 2014 στις 1.184,86 δολ./ουγγιά. Εν µέσω ανησυχιών για τις υπόλοιπες αγορές και σε συνδυασµό µε την µεγάλη πτώση στις τιµές του πετρελαίου, ορισµένοι επενδυτές βρίσκουν ασφαλή την επένδυση στο πολύτιµο µέταλλο διατηρώντας την τιµή κλεισίµατος του µετάλλου στα επίπεδα των 1.200 δολ./ /ουγγιά και τις πρώτες µέρες του 2015, ωστόσο η ανοδική πορεία της τιµής του δολαρίου, οδηγεί την τιµή του µετάλλου σε αυξοµειώσεις. 1300 1250 1200 1150 1100 28/2/2014 31/3/2014 30/4/2014 31/5/2014 30/6/2014 31/7/2014 31/8/2014 30/9/2014 30/11/2014 Πηγή: Bloomberg 3
Η.Π.Α. PMI εκεµβρίου Σύµφωνα µε στοιχεία της Markit επιβράδυνση παρουσίασε ο κλάδος της µεταποίησης στις ΗΠΑ τον εκέµβριο, µε τον ρυθµ µό ανάπτυξης να διαµορφώνεται στα χαµηλότεραα επίπεδα από τον περασµένο Ιανουάριο. Ο τελικός δείκτης PMI για τη µεταποίηση υποχώρησε στις 53,9 µονάδες τον εκέµβριο από 54,8 µονάδες που ήταν τον Νοέµ µβριο. Σηµειώνεται ότι οι 50 µονάδες διαχωρίζουν την ανάπτυξη από τη συρρίκνωση της δραστηριότητας. Ανοδική αναθεώρηση του ΑΕΠ στις ΗΠΑ το γ 3µηνο του έτους Εκ νέου αναθεωρήθηκε ο ρυθµ ός ανάπτυξης της αµερικανικής οικονοµίας για το γ τρίµηνο 2014 στο 5%, καταγράφοντας την καλύτερη επίδοση από το γ τρίµ ηνο 2003. Η προηγούµενη αναθεώρηση έκανε λόγο για ανάπτυξη του ΑΕΠ στο 3,9%, αλλά λόγω της αύξησης των καταναλωτικών δαπανών και των επενδύσεων των επιχειρήσεων αναθεωρήθηκε περαιτέρω προς τα πάνω. Ανεργία Αµ ετάβλητο παρέµεινε το ποσοστό της ανεργίας στις ΗΠΑ τον Νοέµ µβριο στο 5,8%, παρά την αύξησηη των προσφερόµενων θέσεων εργασίας. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που ανακοίνωσε το αµερικανικό υπουργείο εργασίας οι θέσεις εργασίας που δηµ µιουργήθηκαν τον Νοέµβριο ήταν 321.000, ενώ αυξήθηκε και το εργατικό δυναµικό το οποίο βρίσκεται σε αναζήτηση απασχόλησης. Αγορά Κατοικιών Μείωση σηµείωσαν οι πωλήσεις νέων κατοικιών στις ΗΠΑ τον Νοέµβριο κατά 1,6%, σε σχέση µεε τον προηγούµενο µήνα σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία του αµερικανικού υπουργείου Εµπορίου. Οι πωλήσεις των νέων κατοικιών αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 10% της συνολικής αγοράς κατοικιών στις ΗΠΑ και η µ είωση που καταγράφηκε είναι ενδεικτική της αστάθειας που παρατηρείται στην αγορά κατοικιών, παρά τα χαµηλά επιτόκια και την ενισχυµένη οικονοµική ανάπτυξη. Οι ενάρξεις κατασκευής κατοικιών µειώθηκαν στα 1,03 εκατοµµύρια (σε ετήσια βάση) σε σύγκριση µε 1,05 εκατοµµύρια τον Οκτώβριο. είκτης Καταναλωτικής Εµ µπιστοσύνηςς Σηµαντική βελτίωση παρουσίασε τον εκέµβριο η καταναλωτική εµπιστοσύνη στις ΗΠΑ, µε τον σχετικό δείκτη να διαµ µορφώνεται σε υψηλό 8 ετών. Ειδικότερα, ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης που καταρτίζουν το University of Michigan και η Thomson Reuters αυξήθηκε στις µονάδες τον Νοέµβριο. 93,8 µονάδες από 88,8 Ευρωζώνη - Ευρωπα αϊκή Ένωση Πληθωρισµός Ευρωζώνη Σύµφωνα µε προσωρινά στοιχεία της Eurostat, το εκέµβριο ο πληθωρισµός στην Ευρωζώνη αναµένεται να σηµειώσει νέα πτώση και να διαµορφωθεί στο -0, 2% από 0,3% που έκλεισε το Νοέµβριοο σηµατοδοτώντας την είσοδοο της ευρωζώνης σε καθεστώς αποπληθωρισµού για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο του 2009. Ο βασικότερος λόγος για αυτή την εξέλιξη είναι η µεγάλη πτώση που παρατηρείται στην τιµ µή του πετρελαίου. PMI εκεµβρίου Βελτίωση κατέγραψε ο δείκτης PMI µεταποίησηςς στην Ευρωζώνη, ο οποίος διαµορφώθηκε τον εκέµβριο στις 50,6 µονάδεςς από 50,,1 µονάδεςς που ήταν τον προηγούµενο µήνα. Ωστόσο, δείκτης νέων παραγγελιών διαµορφώθηκε στις 50,2 µονάδεςς έναντι αρχικής εκτίµησης για 50,7 µονάδες. Η κάµψη της βιοµηχανικής παραγωγής, σε συνδυασµό µε την υποτονική ανάπτυξη του κλάδου των υπηρεσιών, υποδηλώνει ασθενή ανάπτυξη για την οικονοµία της Ευρωζώνης.. 4
Ανεργία Αµετάβλητο για τρίτο συνεχόµενο µήνα παρέµεινε το ποσοστό της ανεργίας το Νοέµβριο 2014 τόσο στην Ε.Ε όσο και στην Ευρωζώνη. Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµ µοσίευσε η Eurostat στην Ε.Ε η ανεργία παρέµεινε στο 10%, και στην Ευρωζώνη στο 11,5%. Ο συνολικός αριθµ ός των ανέργων στην Ε.Ε διαµορφώθηκε στα 24.413 εκατ. άτοµα εκ των οποίων 18.394 εκατ. άτοµα ζουν σε χώρες της ευρωζώνης. Γερµανία-Πληθωρισµός Στα χαµηλότερα επίπεδα των τελευταίων σχεδόν έξι ετών υποχώρησε ο πληθωρισµός στη Γερµανίαα τον εκέµβριο, σηµειώνοντας άνοδο µόλις 0,1% σε ετήσια βάση. Οι εκτιµ µήσεις των αναλυτών προέβλεπαν άνοδο των τιµών καταναλωτή κατά 0,2%. Σε µηνιαία βάση, ο πληθωρισµός παρέµεινε αµετάβλητος ς. Γερµανία- είκτης Επιχειρηµατικού Κλίµατος Ifo Σύµφωνα µε τα στοιχεία του γερµανικού ινστιτούτου Ifo, το επιχειρηµατικό κλίµα στην Γερµανίαα τον εκέµβριο βελτιώθηκε µε τον σχετικό δείκτη να διαµορφώνεται στις 105,5 µονάδες από 104,7 µονάδες τον Νοέµβριο. Η πτώση στην τιµή του πετρελαίου και η πτώση στην ισοτιµία του ευρώ επέδρασαν θετικά στην γερµανική οικονοµία. Πηγή : Eurostat Ελλάδα Έκθεση Νοµισµατικής Πολιτικής ΤτΕ: Αύξηση ΑΕΠ κατά 0,6% το εννεάµηνο του 2014 έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2013 Επιβεβαιώθηκαν οι εκτιµήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος για την ανάκαµψη της ελληνικής οικονοµίας καθώς µετά από έξι χρόνια συνεχούς ύφεσης, το ΑΕΠ εµφανίζει το β και το γ τρίµηνο 2014 θετικούς ετήσιους ρυθµούς µ εταβολής. Η αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,6% το εννεάµ µηνο του 2014 οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εξαγωγών και την ανάκαµψη της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων σε µεταφορικό και µηχανολογικό εξοπλισµό. Συγκεκριµ µένα, το διάστηµα Ιανουαρίου-Σεπτεµβρίου 2014: - Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 8,4%. Ο τουρισµός και η ναυτιλία είναι οι βασικοί τοµείς που παρουσίασαν ισχυρή εξαγωγική δυναµική. - Η ιδιωτική κατανάλωση ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά 1,5%. - Οι επενδύσεις σε µεταφορικόό και µηχανολογικό εξοπλισµό αυξήθηκαν κατά 8, 4%. Με βάση τα δεδοµένα έως σήµερα, εκτιµάται ότι ο ρυθµός αύξησης του ΑΕΠ θα διαµορφωθεί σε 0,7% το 2014, ενώ προβλέπεται να αυξηθεί σε 2,5% ή και ελαφρώς υψηλότερα το 2015, αν ληφθεί υπόψη η πρόσφατη µείωση της τιµής του πετρελαίου στη διεθνή αγορά. Επιπλέον, αναµένεται να συνεχιστεί η βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, µε την επίτευξη πλεονάσµατος περίπου 1,5% του ΑΕΠ το 2014. Παράταση του δεύτερου προγράµ µµατος οικονοµικής προσαρµογής Στο Eurogroup της 8/12/2014 εγκρίθηκε η δίµηνη τεχνική παράταση του δεύτερου προγράµ µατος οικονοµικής προσαρµογής της Ελλάδας, µετάά από σχετικό αίτηµ µα της Ελλάδας. Σε σχετική ανακοίνωση επισηµαίνεται ότι ως αποτέλεσµα αυτής της απόφασης, πρόγραµµα τα υπόλοιπα 1,8 δισ. ευρώ από το µπορούν να εκταµιευθούν προς την Ελλάδα µέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου. Σηµειώνεται ότι, η εκταµίευση της τελευταίας δόσης του δανείου εξαρτάται από την επιτυχή ολοκλήρωση της τελευταίας αναθεώρησης του τρέχοντος προγράµµατος. Πιστωτική επέκταση Σύµφωνα µε στοιχεία της ΤτΕ, το Νοέµβριο του 2014 ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της συνολικής χρηµατοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τοµέα διαµορφώθηκε σε -3% από -3,2%, τον Οκτώβριο. Ως προς τα επιµέρους στοιχεία, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς τις επιχειρήσεις διαµορφώθηκε σε -3,6% από -3,8% τον Οκτώβριο, ενώ ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς ελεύθερους επαγγελ- µατίες ήταν µηδενικός από 0,1% τον Οκτώβριο. Τέλος, σχεδόν αµετάβλητος παρέµεινε ο ετήσιος ρυθµ µός µεταβολής της χρηµ µατοδότησηςς προς τους ιδιώτες και διαµορφώθηκε σε 2,9% από -3% τον Οκτώβριο. 5
Ελληνικά Οµόλογα Τον εκέµβριο αρχικά η διαφαινόµενη αδυναµία εκλογής Προέδρου της ηµοκρατίας και εν συνεχεία η προκήρυξη εθνικώνν εκλογών εκτίναξαν στα ύψη τις αποδόσεις των ελληνικών οµολόγων. Η απόδοση του τριετούς οµολόγου κατά τη διάρκεια του εκεµ µβρίου βρέθηκε κοντά στο 11%, ενώ άνω του 9% βρέθηκε και η απόδοση του δεκαετούς οµολόγου αναφοράς. Σε κάθε περίπτωση, οι αναλυτές προεξοφλούν πως η αναταραχή στην ελληνική αγορά οµολόγων θα αποτελεί καθηµερινή πραγµατικότητα το επόµενο χρονικό διάστηµ µα, µέχρι να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίοο στην Ελλάδα, ενώ µεγάλο ερώτηµα παραµένει πότε θα µπορέσει ξανά η χώρα να ξαναβγεί στις αγορές. Ο έντονος προβληµατισµός για την πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα συνεχίστηκε και τις πρώτες µέρες του νέου έτους, κατά τις οποίες οι αποδόσεις των ελληνικών οµολόγων επιδεινώθηκαν δραµατικά. Στις 7/1 η απόδοση του το ελληνικού 3ετούς άγγιξε το 14,40% %. Την ίδια ηµέρα ολοκληρώθηκε µεε σχετική επιτυχία η προγραµµατισµένη έκδοση εντόκων γραµµατίων 6µηνης διάρκειας.. Από την έκδοση προέκυψε οµοίως ένας σχετικός προβληµ µατισµός καθώς επετεύχθη µεν ο στόχος και το ηµόσιο άντλησε κεφάλαια ύψους 1,25 δισ. ευρώ, αλλά µε αυξηµένο κόστος (επιτόκιο στο 2,30%) και χαµηλότερο δείκτη κάλυψης (1,58 φορές) σε σχέση µε την αµέσως προηγούµενη δηµοπρασία εντόκων γραµµατίων του Ο ΗΧ. Πλεόνασµα Κρατικού Προϋπολογισµού Σύµφωνα µεε τα οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισ σµού, σε τροποποιηµένη ταµειακή βάση, για το 11-µηνοο Ιανουαρίου Νοεµβρίου 2014, παρουσιάζεται έλλειµµα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισµ µού ύψους 1.827 εκατ. ευρώ έναντι ελλείµ µµατος 3.155 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστηµα του 2013 και στόχου του προϋπολογισµού 2015 για έλλειµ µα 2.533 εκατ. ευρώ. Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισµού ανήλθε σε 45.928 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας µείωση κατά 1.121 εκατ. ευρώ ή 2,4% έναντι του έναντι του στόχου του σχεδίου προϋπολογισµού 2015. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισµού ανήλθαν στα 47.755 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται µειωµένες κατά 1.828 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του προϋπολογισµού 2015 (49.582 εκατ. ευρώ). Το πρωτογενές αποτέλεσµα διαµορφώθηκε σε πλεόνασµα ύψους 3..566 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσµατος 2.778 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2013 και στόχου του προϋπολογισµού 2015 για πρωτογενές πλεόνασµα 2.875 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, στις 7/1 αναµένεται να συνέλθει σε τακτική συνεδρίαση το ιοικητικό Συµβούλιο της ΕΚΤ το οποίο θα ασχοληθεί µε θέµατα που δεν άπτονται της νοµισµατικής πολιτικής. Μεταξύ των θεµάτων αυτών, θα τεθεί το ζήτηµα της Ελλάδος και το θέµα των καταθέσεων και των πιέσεων που δέχονται οι ελληνικές τράπεζες. 6
ιεθνή Χρηµ µατιστήρια Το εκέµβριο οι διεθνείς αγορές τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη έκλεισαν σε ελαφρώς χαµηλότερα επίπεδα από αυτά του Νοεµβρίου. Οι αποδόσεις της κεφαλαιαγοράς στις Η.Π.Α υπήρξαν ιδιαίτεραα θετικές για το σύνολο του έτους παρότι ο εκέµβριος κινήθηκε σε χαµηλά επίπεδα τιµών. Από τους κύριους χρηµ µατιστηριακούς δείκτες, ο Nasdaq Composite παρουσίασε ετήσιες υπεραξίες της τάξεως του 13,4% µε τις µηνιαίες απώλειες τον εκέµβριο να υπολογίζονται σε ποσοστό 1,16%. Ο δείκτης S&P500 σηµείωσε, επίσης, διψήφια άνοδο το 2014 σε ποσοστό 11,39% µε µηνιαίεςς απώλειες 0,42%, καταγράφοντας εντός του έτους 53 φορές ιστορικά υψηλά στις επιµέρους ηµερήσιες συνεδριάσεις. Η ετήσια απόδοση του Dow Jones 30 κινήθηκε σε χαµηλότερα επίπεδα 7,52% µε σχεδόν αµ µετάβλητη την µηνιαία αποτίµηση. Οι αρνητικές χρηµατιστηριακές επιπτώσεις των συνεχιζόµενων καθ όλον τον µήνα µειώσεων στις τιµές ενέργειας και της αβεβαιότητας στην ευρωζώνη που είχαν καταγραφεί στα τέλη Νοεµβρίου αντιστράφηκαν τον εκέµβριο λόγω της θετικής ροής των µακροοικονοµικών ανακοινώσεων για την αµερικάνικη οικονοµ ία (αναθεώρηση προς τα πάνω του ρυθµού ανάπτυξης, αύξησηη των λιανικών πωλήσεων και των κατασκευαστικών δαπανών, βελτίωση συνθηκών στον κλάδο των υπηρεσιών, διατήρηση του ποσοστού ανεργίας στο χαµ ηλό 5,8%, βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εµ µπιστοσύνης σε υψηλό 8ετίας, αύξηση της βιοµηχανικής παραγωγής). Η θετική πορεία των δεικτών αντεστράφη τις πρώτες µέρες του Ιανουαρίου καθώς οι επενδυτές προέβησαν σε κατοχύρωση κερδών, διατηρώντας τις ανησυχίες τους για την παγκόσµια ανάπτυξη ιδίως λόγω των εξελίξεων στην Ευρωζώνη. 5,300 4,800 4,300 3,800 3,300 2,800 ιακύµανση είκτη Nasdaq, 07/01/2015 28/2/2014 31/3/2014 30/4/2014 31/5/2014 30/6/2014 31/7/2014 31/8/2014 30/9/2014 30/11/2014 Πηγή: Bloomberg ιακύµανση είκτη S&P, - 07/01/ /2015 2,200 2,100 2,000 1,900 1,800 1,700 1,600 1,500 1,400 Μικτή εικόνα αναφορικά µε τις ετήσιες αποδόσεις κατέγραψαν οι κύριες ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές. Την µεγαλύτερη ποσοστιαία απώλεια σηµείωσε για το 2014 ο FTSE 100, ο οποίος παρά την χαλαρή εγχώρια νοµισµατική πολιτική και την µακροοικονοµική ανάκαµ ψη µειώθηκε κατά 2,71% σε ετήσια βάση & 2,33% σε µηνιαία. Ο δείκτης DAX 30 παρουσίασε κερδοφορία 2,65% για το 2014 (µε ιστορικό ρεκόρ για το έτος) ) παρά την κάθοδο κατά 1,76% τον εκέµβριο. Ο γαλλικός δείκτης CAC 40 υποχώρησε κατά 0,54% για το έτος και κατά 1,10% τον 12/2014. 1,300 28/2/2014 31/3/2014 30/4/2014 31/5/2014 30/6/2014 31/7/2014 31/8/2014 30/9/2014 30/11/2014 Πηγή:Bloomberg Στο επίκεντρο των ανησυχιών στα χρηµατιστήρια της Ευρωζώνης (και ιδιαίτερα των χωρών του Νότου) βρέθηκε η πολιτική αβεβαιότητα για την Ελλάδα αλλά και λοιπές χώρες της ευρωπεριφέρειας, όπως και οι φοβίες για κάθοδο της ευρωζώνης σε καθεστώς αποπληθωρισµού, ακολουθώντας τις συνεχιζόµενες µειώσειςς στις τιµές της ενέργειας. 7
Από την πλευρά της νοµισµατικής πολιτικής, οι επενδυτές εξέλαβαν αρχικώς αρνητικά την αναβολή για το καινούργιοο έτος των πρόσθετων µέτρων διεύρυνσης της ρευστότητας στην Ευρωζώνη, επαναξιολογώντας στην συνέχεια την τοποθέτηση της ΕΚΤ ως πρόκριµα για έναρξη προγράµµατος αγοράς κρατικών οµολόγων. Οι καθοδικές τάσεις που κορυφώθηκαν στα µέσα του εκεµβρίου αντιστράφηκαν κυρίως από τις προθέσεις των σηµαντικότερων Κεντρικών Τραπεζών να στηρίξουν την ρευστότητα ή να αναβάλουν την άνοδο των επιτοκίων. Ενδεικτικά, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας µείωσε το βασικό της επιτόκιο σε αρνητικό επίπεδο, για πρώτη φορά από την 10ετία του 1970. Σε αντίθετη κατεύθυνση από τις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης, οι βιοµηχανικές παραγγελίες στην Γερµανία ενισχύθηκαν κατά 2,5%, βοηθώντας τον δείκτη DAX 30 να καταγράψει νέο ιστορικό ρεκόρ µε την δηµοσίευση της είδησης. Στην αγορά εργασίας επίσης, η γερµανική οικονοµία διατηρήθηκε τον Νοέµβριο (µαζί µε την Αυστρία) στο καλύτερο επίπεδο µεταξύ των χωρών της ευρωζώνης καταγράφοντας ποσοστό ανεργίας 5%. DJ 30 S&P 500 NASDAQ FTSE 100 DAX 30 CAC 40 BEL 20 SMI NIKKEI 225 16.576,66 1.848,36 4.176,59 6.749,09 9.552,16 4.295,95 2.923,82 8.202,98 16.291,31 17.390,52 2.018,05 4.630,74 6.546,47 9.326,87 4.233,09 3.157,15 8.837,78 16.413,76 28/11/2014 17.828,24 17.823,07 2.067,56 2.058,90 4.791,63 4.736,05 6.722,62 6.566,09 9.980,85 9.805,55 4.390,18 4.272,75 3.287,91 3.285,26 9.150,46 8.983,37 17.459,85 17.450,77 Μεταβολή από 7,52% 11,39% 13,40% -2,71% 2,65% -0,54% 12,36% 9,51% 7,12% Ελλάδα - Χρηµατιστήριο Αθηνών Έχοντας διανύσει κατά τους προηγούµενους µήνες περιόδους έντονης µεταβλητότητας και συνεχόµ µενων ζηµιών, η ελληνική κεφαλαιαγορά κατέγραψε τον τελευταίο µήναα του έτους διψήφιο ποσοστό ζηµιών, αγγίζοντας τα επίπεδα του Οκτωβρίου και διαµορφώνοντας διευρυµένες ετήσιες απώλειες το 2014 για τους βασικούς δείκτες της τάξεως του 1/3, επαναπροσεγγίζοντας τις ιδιαίτερα χαµηλές αποτιµήσεις του 2012. 1500 1400 1300 1200 1100 1000 Γενικός είκτης, 07/01/2015 Η πτώση του Γενικού είκτη υπολογίζεται σε µηνιαία βάση στο 14,22% και σε ετήσια για το 2014 στο 28,94% %. Τις υψηλότερες ετήσιες απώλειες κατέγραψε ο δείκτης µεσαίαςς κεφαλαιοποίησης FTSE Mid Cap, οι οποίες ανήλθαν στο ποσοστό του 33,75% και σε επίπεδο µηνός σε 9,78%. Ο δείκτης µεγάληςς κεφαλαιοποίησης FTSE Large Cap παρουσίασε αντίστοιχες ετήσιες επιδόσεις,, δηλαδή ζηµίες της τάξεως του 31,18% µε την µηνιαία µείωση να υπολογίζεται στο πολύ υψηλό ποσοστό του 15,37%. Τη µεγαλύτερη ετήσια πτώση γνώρισε ο τραπεζικός κλάδος, µε τον αντίστοιχο δείκτη να χάνει το 46,5% της αξίας του. 900 800 700 28/2/2014 31/3/2014 30/4/2014 31/5/2014 30/6/2014 31/7/2014 31/8/2014 30/9/2014 30/11/2014 Πηγή: Bloomberg 8
Το εκτεταµένο κύµα πωλήσεων στις αξίες των εισηγµένων προέκυψε από ενδογενή αίτια, ως απόρροια των εκτιµ µήσεων για τις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις, επιδρώντας ακόµη αγορές κεφαλαίου. και στις διεθνείς 250 είκτης Τραπεζών, - 07/01/2015 Το γεγονός που δηµιούργησε έντονοο κλίµα ανησυχίας στην επενδυτική κοινότητα που αποστρέφεται την πολιτική αστάθεια και πυροδότησε την φυγή των κεφαλαίων εντοπίζεται στην ανακοίνωση της 9ης εκεµβρίου περί επίσπευσης των διαδικασιών της εκλογής του Προέδρου της ηµοκρατίας. Η αγορά προσέδωσε ιδιαίτερη βαρύτηταα στην εξέλιξη αυτή και την συνδύασε µε ενδεχόµενο πολιτικό ρίσκο και πιθανότητα επαναφοράς του ενδεχόµενου εξόδου της Ελλάδας από το κοινό νόµ µισµα. Η αποστροφή στο ιδιότυπο ελληνικό ρίσκο είχε ως αποτέλεσµα να απολεσθούν στην συγκεκριµέν νη συνεδρίαση ποσά ύψους 7,9 δισ. ευρώ από την κεφαλαιοποίηση των εισηγµένων και να συντελεσθεί η µεγαλύτερη ηµερήσια πτώση (12,8%) από το 1987. 200 150 100 50 0 23/1/2014 15/2/2014 10/3/2014 2/4/2014 25/4/2014 18/5/2014 10/6/2014 3/7/2014 26/7/2014 18/8/2014 10/9/2014 3/10/2014 26/10/2014 18/11/2014 11/12/2014 3/1/2015 Πηγή: Bloomberg Κατά το µεγαλύτερο ποσοστό, σύµφωνα αναλυτές, οι πωλήσεις προήλθαν από θεσµικούς επενδυτές. µε τους ξένους Στις επόµενες συνεδριάσεις και έως την 29 εκεµβρίου που είχε ορισθεί ως ηµεροµηνία τελευταίας ψηφοφορίας για την εκλογή Προέδρου της ηµ µοκρατίας, οπότε και κατέστη σαφές ότι η χώρα οδηγείται σε εθνικές εκλογές, κυριάρχησε η αβεβαιότητα βασιζόµενη στη σεναριολογίαα για τις επερχόµ µενες πολιτικές εξελίξεις.. Γ (Γενικός είκτης) 1.162,68 FTSE (Large Cap) 384,84 FTSEΜ (Mid Cap) 1.166,81 FTSEA (Αγοράς) 923,79 ΤΡ (Τραπεζικός) 179,88 915,83 299,27 821,08 717,23 123,86 28/11/2014 963,19 826,18 312,96 264,86 856,80 773,03 749,45 636,14 122,49 96,18 Μεταβολή από -28,94% -31,18% -33,75% -31,14% -46,53% 9
Ελλάδα - Αµοιβαία Κεφάλαια Το συνολικό ενεργητικό της ελληνικής αγοράς Α/Κ, διαµορφώθηκε στα 6,049 δισ. ευρώ το εκέµβριο από 6,334 δισ. ευρώ τον προηγούµενοο µήνα, µειωµένοο κατά 4,49% ή 285 εκατ. ευρώ, µε καθαρές εκροές κεφαλαίων της τάξης των 39,16 εκατ. ευρώ. Οι εξαγορές οφείλονται κυρίως σε έξοδο από ελληνικές αξίες, λόγω της αύξησης του ελληνικού ρίσκου, µε σχετικά χαµηλή όµως ένταση. Σε επίπεδο 12µηνουυ 2014, οι 7 µήνες ήταν θετικοί µε το σύνολο των εισροών στα +113,81 εκατ. ευρώ, µε το ενεργητικό των Α/Κ της ελληνικής αγοράς να έχει µειωθεί κατά -205 εκατ ευρώ. Συνεχίστηκαν οι εκροές στα ελληνικά Μετοχικά και Οµολογιακά Α/Κ µε το ισοζύγιο στο 12µηνο να είναι υπέρ των Οµολογιακών Α/Κ. Για το εκέµ µβριο οι µεγαλύτερες εκροές παρατηρήθηκαν στα Α/Κ ιαχείρισης ιαθεσίµ µων, µε αντίστοιχη αύξηση των Α/Κ ιαχείρισης ιαθεσίµων Βραχυπρόθεσµης ιάρκειας και στις ελληνικές αξίες των Οµολογιακών Α/Κ και των Μετοχικών Α/Κ. Οι µεγαλύτερες εισροές κεφαλαίων, παρατηρήθηκαν για έναν ακόµη µήνα, στα Funds of Funds Μικτά, προερχόµενες κυρίως από τοποθετήσεις σε συνδυαστικά προϊόντα προθεσµ µιακών καταθέσεων µε Α/Κ. Η θετική πορεία των διεθνών αγορών, οι διακυµάνσεις στις αναδυόµενες αγορές και η πτώση της ελληνικής αγοράς χαρακτήρισαν το κλείσιµο του έτους, µεε τους επενδυτές της ελληνικής αγοράς Α/Κ να δείχνουν από 01/01/2014 έως, ιδιαίτερη προτίµηση στα Α/Κ Fund of Funds Μικτά. Η πορεία της ελληνικής αγοράς Α/Κ το 2015 είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε την πορεία της χώρας και ενδεχόµενες θετικές εξελίξεις θα αποτυπωθούν και στη συµπεριφορά των επενδυτών. Funds of Funds 12,0% Μικτά 17,4% Σύνθετα 12,3% Σύνθεση Συνόλου Α/Κ Σύνθεση Συνόλου Α/Κ Οµολογιακά 21,3% ιαχείρισης ιαθεσίµων 17,0% Μετοχικά 20,0% Πηγή: Ένωση Θεσµ ικών Επενδυτών ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ποσά σε ευρώ) 28/11/ /2014 Μεταβολή (1) (2) (3) (3)/(2) (3)/(1) ιαχείρισης ιαθεσίµων Μετοχικά Οµολογιακά Μικτά Funds of Funds Σύνθετα ΣΥΝΟΛΟ 911.101.883 1.604.359.735 1.277.576.043 1.166.369.927 525.852.108 767.333.297 6.252.592.993 1.018.078.618 1.363.327.729 1.350.207.607 1.126.184.230 707.344.770 768.756.457 6.333.899.411 1.031.150.933 1.207.733.831 1.288.260.562 1.051.752.946 728.627.054 741.808.699 6.049.334.024 1,28% -11,41% -4,59% -6,61% 3,01% -3,51% -4,49% 13,,18% -24,72% 0,,84% -9,83% 38,,56% -3,33% -3,25% Πηγή: Ένωση Θεσµικών Επενδυτών Τα κείµενα της Μηνιαίας Ανασκόπησης επιµελήθηκαν οι Α.Βασκούδη, Α.Μ. Καλογιαννίδη, Μ. Κουλιδάκου, Ε. Κουνδουράκης, Χ. Μπεκιάρη και Σ. Στυλιανίδης. Τρόπος χρήσης Μηνιαίας Ανασκόπησης Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών - Αποκλεισµός ευθύνης: Το παρόν δελτίο δηµοσιεύεται µόνο για ενηµερωτικούς σκοπούς και βασίζεται σε πληροφορίες που προέρχονται από έγκυρους χρηµατοπιστωτικούς οργανισµούς και αναλυτές και στις οποίες το ευρύ κοινό έχει άµεση πρόσβαση. Οι πληροφορίες που παρέχονται µε το παρόν δελτίο στους χρήστες / επισκέπτες µέσω του διαδικτυακού µας τόπου, δεν αποτελούν σε καµία περίπτωση, ευθέως ή εµµέσως, παρότρυνση, συµβουλή ή προτροπή για τη διενέργεια οποιασδήποτε επενδυτικής ή άλλης πράξης µε οικονοµικό αποτέλεσµα. Η παροχή των στοιχείων και των πληροφοριών έχει καθαρά ενηµερωτικό χαρακτήρα και εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των χρηστών / επισκεπτών να ενεργήσουν, αφού αξιολογήσουν τις παρεχόµενες πληροφορίες, κατά τη κρίση τους, βασιζόµενοι στην προσωπική τους βούληση, αποκλειόµενης οποιασδήποτε δικής µας ευθύνης, σύµφωνα και µε τους γενικούς όρους και επισηµάνσεις που περιέχονται στην ιστοσελίδα της Attica Bank. Μετά τη δηµοσίευση του δελτίου, είναι δυνατόν να επέλθουν αλλαγές και διαφοροποιήσεις στις πληροφορίες και τα στοιχεία που περιέχονται σε αυτό. Η Attica Bank ενδέχεται να έχει εκδώσει εκθέσεις που αποκλίνουν ή διαφοροποιούνται από τα στοιχεία που παρατίθενται στο παρόν δελτίο. 10