ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Θεόφιλος Σαχινίδης MD, PhD Ειδικός Παθολόγος
«Του Κυρίου είναι η γη και το πλήρωμα αυτής, η οικουμένη και οι κατοικούντες εν αυτή» Ψαλμός 24:1 «Γιατί τα πάντα δι αυτού ήρθαν στην ύπαρξη, όσα στον ουρανό κι όσα στη γη, τα ορατά και τα αόρατα, θρόνοι και κυριότητες, αρχές και εξουσίες. Ό,τι υπάρχει είναι πλασμένο δι αυτού κι αυτόν έχει σκοπό του.» Κολοσσαείς 1:16-17
«Η ζωή σας είναι σπουδαιότερη από το φαγητό, και το σώμα σας από τα ρούχα» Λουκ. 12:23 «Μην αφήνετε, λοιπόν, την αμαρτία να κυριαρχεί στο φθαρτό σας σώμα» Ρωμαίους 6:12 «Αν όμως ο Χριστός κυριαρχεί στην ύπαρξή σας, τότε εξακολουθείτε βέβαια να πεθαίνετε σωματικά εξαιτίας της αμαρτίας, αλλά το Πνεύμα σας δίνει ζωή, επειδή ο Θεός σας δικαίωσε» Ρωμαίους 8:10
«Δεν ξέρετε ότι τα σώματά σας είναι μέλη του σώματος του Χριστού;» Α Κορινθίους 6:15α «Ή μήπως δεν ξέρετε ότι το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος που σας το χάρισε ο Θεός και βρίσκεται μέσα σας;» Α Κορινθίους 6:19 «Το Θεό λοιπόν να δοξάζετε με το σώμα σας και με το πνεύμα σας, που ανήκουν σ Εκείνον» Α Κορινθίους 6:20
Οικονομική κρίση και επιπτώσεις στη σωματική υγεία Αύξηση της θνησιμότητας στο 20-25% της μέσης τιμής σε ισοδύναμες κοινωνικές τάξεις Ψυχικές διαταραχές, προβλήματα εθισμού και εξάρτησης από ουσίες, υιοθέτηση μη υγιεινού τρόπου ζωής (διατροφή χαμηλής ποιότητας, κατανάλωση καπνού και αλκοόλ) Χαμηλή αυτοεκτίμηση του επιπέδου υγείας και παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους Αύξηση αυτοκτονιών
Οικονομική κρίση και επιπτώσεις στη σωματική υγεία Αύξηση 20% στη χρήση των υπηρεσιών στα δημόσια νοσοκομεία Μείωση 15% στη χρήση ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας 6.5 δις ελλείμματα δημόσιων νοσοκομείων και 4.5 δις ελλείμματα ασφαλιστικών φορέων Επιδίωξη κεντρικής διοίκησης για επιπλέον περιστολή της δαπάνης κατά 2.7 δις Άτομα και οικογένειες με χαμηλότερο εισόδημα διατρέχουν δύο φορές μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου και αυξημένης νοσηρότητας
Οικονομική κρίση και επιπτώσεις στη σωματική υγεία Πρόσφατη έρευνα σε 26 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδειξε ότι η αύξηση της ανεργίας κατά 1% συνδέεται με παράλληλη αύξηση των αυτοκτονιών κατά 0,79% Αύξηση μεγαλύτερη του 3% και για μεγάλο χρονικό διάστημα, η επίπτωση στη θνησιμότητα από αυτοκτονίες φτάνει έως 4,5%.
Οικονομική κρίση και επιπτώσεις στη σωματική υγεία Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 17% το 2009 σε σχέση με το 2007, και ανεπίσημα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή δείχνουν αύξηση 25% το 2010 σε σχέση με το 2009. Η εθνική γραμμή πρόληψης των αυτοκτονιών ανέφερε ότι το 25% των ανθρώπων που τηλεφώνησαν αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες το 2010, ενώ έρευνες στα ΜΜΕ υποδεικνύουν ότι η αδυναμία αποπληρωμής προσωπικών δανείων μπορεί να αποτελεί βασική αιτία της αύξησης των αυτοκτονιών.
Οικονομική κρίση και επιπτώσεις στη σωματική υγεία Η βία έχει επίσης αυξηθεί: οι ανθρωποκτονίες και οι κλοπές σχεδόν διπλασιάστηκαν μεταξύ 2007 και 2009. Ο αριθμός όσων δικαιούνται επιδόματα πρόνοιας μειώθηκε (0,61, 0,38 0,98) μεταξύ 2007 και 2009, πιθανόν εξαιτίας της περικοπής των κρατικών δαπανών, ενώ με την πλήρη εφαρμογή των μέτρων λιτότητας αναμένεται περαιτέρω μείωση τόσο των δικαιούχων όσο και του ύψους των επιδομάτων. «Οιωνοί μιας ελληνικής τραγωδίας», David Stuckler et al, Τhe Lancet (Vol 378, Issue 9801, p. 1457-8, 22.10.2011)
Σωματική υγεία Σωματική ευεξία (φόρμα) Δίαιτα Ύπνος Άγχος
Σωματική ευεξία Παχυσαρκία Συμπεριφορές σωματικής υγείας
Παχυσαρκία Επιδημία παχυσαρκίας ΠΟΥ: 2005 1.6 δις άνθρωποι >15 ετών υπέρβαροι και 400 εκ. παχύσαρκοι, 20 εκ. παιδιά υπέρβαρα Ελλάδα πρώτη στην Ευρώπη στην παιδική παχυσαρκία, γενικός πληθυσμός 35.2% υπέρβαροι και 22.5% παχύσαρκοι
Διαβήτης τύπου 2 Ελλάδα 1970: 2.5% του πληθυσμού (250000) HΠΑ 2012: ετήσιο κόστος διαβήτη $174 δισ., ~15% του εθνικού κόστους υγείας. Ελλάδα 2012: 8-10% (800000-1000000) 2/3 επιπλέον με ΑΥ ¼ νεφρικές βλάβες
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 Πιο συχνή μορφή Το σώμα πάσχει: Δεν παράγει επαρκή ποσότητα ινσουλίνης Τα κύτταρα αγνοούν το μήνυμα της ινσουλίνης Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη στη χρησιμοποίηση της γλυκόζης Η γλυκόζη είναι το βασικό καύσιμο των κυττάρων Η ινσουλίνη βάζει τη γλυκόζη μέσα στα κύτταρα
Συμπτώματα διαβήτη Πολυουρία Έντονη κόπωση Πολυδιψία Ευερεθιστότητα Πολυφαγία Θόλωση οράσεως Ασυνήθιστη απώλεια βάρους Με οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα απευθυνόμαστε στον οικογενειακό ιατρό
Συμπεριφορές σωματικής υγείας Αποφυγή επικίνδυνων συνηθειών Αλλαγή καθημερινών λανθασμένων συνηθειών Σωματική άσκηση
Αλκοόλ Εμμένον πρόβλημα η κατάχρηση Παρέχει θερμίδες αλλά όχι θρεπτικά συστατικά Επιπλοκές -Ηπατοπάθειες, μυοκαρδιοπάθεια, ψυχοσύνδρομα, αβιταμινώσεις -Κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας -Αλκοόλ και οδήγηση
Κάπνισμα [ΗΠΑ: >440,000 θάνατοι (1995-1999)] Επιπλοκές: ΧΑΠ Στεφανιαία νόσος ΑΕΕ Καρκίνος: Πνεύμονος Λάρυγγος Οισοφάγου Στοματικής κοιλότητας Ουροδόχου κύστεως Τραχήλου μήτρας Νεφρών Παγκρέατος
Παθητικό κάπνισμα ΗΠΑ ετήσια καταγραφή παθητικού καπνίσματος: ~3,000 θάνατοι από καρκίνο πνεύμονος >35,000 θάνατοι από στεφανιαία νόσο Νέφος καπνίσματος περιέχει ~250 τοξικές χημικές ουσίες
Αλλαγή καθημερινών συνηθειών Ατομική καθαριότητα Τακτικό πλύσιμο σώματος και τριχωτού κεφαλής Αποφυγή σοβαρών δερματικών λοιμώξεων (φθειρίαση, σταφυλοκοκκικές ή στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις, δοθιήνωση) Παρεμποδίζεται η άδηλη αναπνοή του δέρματος επειδή φράζουν οι πόροι Καθαριότητα ώτων (αφαίρεση κεριού ) Καθαριότητα ματιών με καθαρά χέρια (πλύσιμο με άφθονο νερό) Καθαριότητα ποδιών (ιδρώτας, δυσοσμία) Καθαριότητα δοντιών (γεύματα και οπωσδήποτε βράδι) Πλύσιμο χεριών: Ακρογωνιαίος λίθος στην αποφυγή μετάδοσης μικροβίων
Αλλαγή καθημερινών συνηθειών Κράνη μοτοσικλέτας -Ελάττωση κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων κατά 85% Χρήση ζώνης στο αυτοκίνητο -10,000 περισσότεροι άνθρωποι ζωντανοί ετησίως στις ΗΠΑ
Σωματική δραστηρίοτητα Ελάττωση βάρους όταν συνδυάζεται με μείωση των προσλαμβανομένων θερμίδων Τακτική άσκηση προλαμβάνει την παχυσαρκία Μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο: Στεφανιαία νόσο, LDL χοληστερόλη, αύξηση HDL χοληστερόλης, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη Μειώνει την απώλεια οστού (οστεοπόρωση) Μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου και του μαστού Μειώνει το άγχος και την κατάθλιψη
Σωματική δραστηριότητα 40% των ενηλίκων στις ΗΠΑ δεν συμμετέχουν σε καμία αθλητική δραστηριότητα <1/3 των ενηλίκων αθλούνται για 30 τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας Δεν χρειάζονται ειδικά χαρίσματα για να έχεις κάποια μορφή αθλητικής δραστηριότητας
Σωματική δραστηριότητα Ήπια έναρξη, σταδιακή αύξηση έντασης και χρόνου Οι δραστηριότητες μπορούν να μοιραστούν στη διάρκεια της μέρας (10 άσκησης, 3 φορές την ημέρα) Διάλεξε δραστηριότητα που να σε ικανοποιεί Ενσωμάτωσε στην καθημερινότητα Στήριξη από φίλους και οικογένεια Δέσμευση
Σωματική υγεία Σωματική ευεξία (φόρμα) Δίαιτα Ύπνος Άγχος
ΔΙΑΙΤΑ Γενικά Μεγαλύτερες μερίδες μας κάνουν να τρώμε περισσότερο από τις ανάγκες μας Η σωστή δίαιτα σε παιδική ηλικία έχει αντίκτυπο στην ενήλικη ζωή Οι άνθρωποι που τρώνε πρωινό ζυγίζουν λιγότερο και διατηρούν πιο ισοζυγισμένη δίαιτα στη διάρκεια της ημέρας
Δίαιτα 1 μικρό σοκολατένιο μπισκότο (50 θερμίδες) = 10 γρήγορου περπατήματος 1 ώρα περπάτημα = 1 donut Fast food combo meal (double cheese, extra lg fries, 700ml soft drink = τρέξιμο 2 1/2 ώρες
Διατροφικά μυστικά Σταθερά ωράρια Πάντα πρωινό Πρώτα η σαλάτα Να τρως αργά Ζήτησε σάλτσες-σως στην άκρη του πιάτου Ζήτησε χαμηλών λιπαρών πιάτα ή διαίτης Αν οι μερίδες είναι μεγάλες, πάρε στο σπίτι Απέφυγε Jumbo, giant, deluxe, biggie, και super sized μενού
Υγιεινό Fast Food Grilled chicken Grilled fish Fruit Fruit and yogurt Baked potato Single hamburger Low fat deli sandwich on wheat bread or Pita bread Wraps on whole wheat Fat free milk Water Salad with dressing on side
Ανθυγιεινές επιλογές Chicken nuggets Croissant breakfast sandwiches Fried Fish Fried Chicken Large or Jumbo size fries Onion rings Double and triple patty burgers
Σωματική υγεία Σωματική ευεξία (φόρμα) Δίαιτα Ύπνος Άγχος
ΥΠΝΟΣ Η ομάδα των 18-24 ετών υποφέρουν από μειωμένη απόδοση λόγω έλλειψης ύπνου Οι νέοι άνθρωποι χρειάζονται 8 έως 10 ώρες ύπνου κάθε βράδι 1 στα 6 θανατηφόρα ατυχήματα στο δρόμο αφορούν κόπωση Η έλλειψη ύπνου προκαλεί ορμονικές διαταραχές που σχετίζονται με την παχυσαρκία
ΥΠΝΟΣ Αναγκαίος ύπνος ενήλικα 8-8.5 ώρες Συνήθης μ. ο. ύνπου ενήλικα < 7 ώρες Εαν κοιμάσαι < 5 min = έλλειψη ύπνου 10-15 min για να κοιμηθείς
Μυστικά καλού ύπνου Απέφυγε το stress 2-3 ώρες πριν τον ύπνο Άσκηση τελείωσε 30-60 πριν Κράτησε συγκεκριμένη ιεροτελεστία Διατήρησε το δωμάτιο σκοτεινό, ήσυχο και κρύο Όχι καφές Όχι κάπνισμα
Σωματική υγεία- ΣΥΝΟΨΗ Σωματική ευεξία (παχυσαρκία, συμπεριφορές σωματικής υγείας αποφυγή-αλλαγή, σωματική δραστηριότητα) Δίαιτα Ύπνος Άγχος
205 φορές βρίσκουμε τη λέξη «ζωή» στην Αγία Γραφή 178 φορές συναντούμε τη λέξη «θάνατος» Ταμείο της Αγίας Γραφής, Γ. Κωνσταντινίδη Εκδόσεις «ο Λόγος»
«Εγώ είμαι η οδός, και η αλήθεια και η ζωή.» Ιωαν. 14:6 «Εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή» Ιωαν. 12:25 «μετέβημεν εκ του θανάτου εις την ζωήν» Α Ιωαν. 3:14 «ούτε θάνατος, ούτε ζωή...θέλει δυνηθή να χωρίσει ημάς από της αγάπης του Θεού» Ρωμ. 8:38-39 «Εγώ είμαι ο άρτος της ζωής» Ιωαν. 6:35
«Εγώ όμως ήρθα για να έχουν τα πρόβατά μου ζωή, και μάλιστα ζωή περίσσια» Ιωαν. 10:10 «...αφού Αυτός είναι που δίνει σε όλα ζωή και πνοή και τα πάντα» Πραξ. 17:25 «όστις έχει τον Υιόν έχει την ζωήν» Α Ιωαν. 5:12
«...θέλει μεγαλυνθεί ο Χριστός εν τω σώματί μου, είτε διά ζωής, είτε διά θανάτου διότι εις εμέ το ζην είναι ο Χριστός, και το αποθανείν κέρδος» Φιλ. 1:20-23 «...διά να φανερωθή εν τω σώματι ημών και η ζωή του Ιησού» Β Κορ 4:10