9 η και 10 η Διάλεξη Ειρήνης Καμπερίδου, Αναπλ. Καθηγήτρια -UoA Scholar: http://scholar.uoa.gr/ikamper/home http://scholar.uoa.gr/ikamper/publications -Email: ikamper@phed.uoa.gr 9 η Διάλεξη: το φαινόμενο του εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον 10 η Διαλεξη: Peace Education: Παιδεία ειρήνης «Κυβερνο νταϊσμός» Έργο της ζωγράφου Αρετής Καμπερίδου
αυξανόμενη βία και των πολλών μορφών της και στα δημόσια σχολεία της χώρας μας Γιοβάνη, Καμπερίδου, Πατσαντάρας 2017, Kamberidou 2012, Καμπερίδου 2011/2012, Τσιάντης et. al, 2010, Ε.Ψ.Υ.Π.Ε, 2010α 2010β Μπελογιάννη, 2009, Παπάνης 2008
ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
4. ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ Προδικάζω Αναφέρεται στις στάσεις (attitudes) εσωτερικό συναίσθημα μαθαίνεται, διδάσκεται, δεν είναι έμφυτη ΠΡΑΞΗ Όταν η προκατάληψη γίνετε πράξη: άνιση μεταχείριση (νομική ή άτυπη) Δεν είναι στάση, πιστεύω, ή αντίληψη, αλλά Πράξη,
Το 1954 η Ελληνίδα αποκτά πολιτικά δικαιώματα: δικαίωμα ψήφου, κ.ά.
Μόνο για τις δημοτικές εκλογές Μόνο για να εκλέγει, όχι να εκλέγεται Μόνο οι εγγράμματες είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν ΔΙΑΚΡΙΣΗ (Discrimination)... πάνω από 30 χρονών..... το 1930 το 70% των γυναικών, άνω των 30 ήταν αναλφάβητες/... αναλφαβητισμός ΔΙΑΚΡΙΣΗ
Οικογενειακοί θεσμοί- νέο Οικογενειακό Δίκαιο (1983): κατάργηση της προίκας διατήρηση πατρωνύμου, ισοτιμία συζύγων, πολιτικός γάμος, αυτόματο διαζύγιο κ.ά.
9. Η Πολυπολιτισμική Παιδεία Σήμερα (multicultural education): Παιδεία ειρήνης (peace education) Διαπολιτισμική Εκπαίδευση (σήμερα) Εκπαίδευση στη μη-βίαιη επίλυση συγκρούσεων (ή ειρηνική επίλυση συγκρούσεων) (non-conflict resolution education, peaceful conflict resolutions) Εκπαίδευση ανθρωπίνων δικαιωμάτων (human rights education) Οικουμενική παιδεία/εκπαίδευση (global citizenship education)
Community Service Learning - The Peacemaker Project (peacemaker projects (προγράμματα ειρήνης) για τη βελτίωση των κοινοτήτων με την προώθηση του εθελοντισμού, της συμμετοχικότητας και της πολιτοφροσύνης/συμμετοχής στα κοινά (βλ. Καμπερίδου 2013, Kamberidou 2013) At each grade level, students participate in a community service learning project (Peacemaker Project) that engages them and teachers in positive relationships with the community. The Peace First curriculum provides educators with eight Peacemaker Project lessons that connect the peacemaking skills from the Peacemaker Skills lessons to the Peacemaker Project. There are additional tools and resources to support educators for planning, implementing and evaluating Peacemaker Projects with students. Select a Grade To View the Lessons Έργο της Αρετής Pre-Kindergarten: Friendship and Sharing Kindergarten: I Am Special Grade 1: I Have Feelings Grade 2: I Am a Friend Grade 3: Communication & Cooperation Grade 4: Taking a Stand Grade 5: Exploring Conflict Grade 6 (Coming Soon): Gender, Culture & Identity Grade 7 (Coming Soon): Friendships & Peer Groups Grade 8 (Coming Soon): Peer Mediation & Leadership
Εξειδικευμένο προσωπικό της PeaceFirst (PEACE GAMES) και 408 εθελοντές συνεργάστηκαν με 14 σχολεία (partner schools): 3,575 μαθητές και 135 προγράμματα ειρήνης/κοινωνικής προσφοράς (peacemaker projects). Αποτελέσματα: Μειώθηκαν κατά 87% η ενδοσχολική βία (bullying) 52% λιγότεροι οπλοφορούσαν, δηλαδή έφερναν όπλα (weapons) στο σχολείο!!! Μειώθηκαν κατά 84% οι απουσίες, Βελτιώθηκε κατά 95% η σχολική επίδοση
4,000 εθελοντές (400,000 ώρες διδακτικών υπηρεσιών) 2,500 εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας/δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Εθελοντές και εκπαιδευτικοί συνεργάστηκαν με 9.000 μέλη οικογενειών Συμμετείχαν σε 2,500 προγράμματα ειρήνης/κοινωνικής προσφοράς (peacemaker projects) για τη βελτίωση των κοινοτήτων με την προώθηση του εθελοντισμού, της συμμετοχικότητας και της πολιτοφροσύνης/civic engagement.
13. Πολυπολιτισμικότητα (multiculturalism) : Δηλώνει ότι σε μια κοινωνία συνυπάρχουν διάφορες κοινωνικές ομάδες με διαφορετικές κουλτούρες: θρησκευτικές, εθνικές, εθνοτικές και πολιτισμικές αναφορές... Αποτελεί περιγραφή των σύγχρονων κοινωνιών Αναφέρεται στην αρμονική λειτουργία της κοινωνίας
14. Αναφέρεται στη διαχείριση της πολιτισμικής πολυμορφίας/cultural diversity (μεταφράζέται και ως διαφορετικότητα): την κατανόηση των κοινωνικών ταυτοτήτων, την εκτίμηση, σεβασμός, αποδοχή και ισότιμη αναγνώριση και συμμετοχή πολλών/διαφορετικών πολιτισμών στο πλαίσιο της παιδείας, της οικονομίας, της εργασίας
Η κοινωνική ενσωμάτωση, κοινωνική ένταξη του έμφυλου υποκειμένου: Τάξεις-προγράμματα υποδοχής: βελτίωση της σχολικής επίδοσης μαθητών/τριών που προέρχονται από διαφορετικές εθνοπολιτισμικές κοινωνικές ομάδες διδασκαλία της γλώσσας και του πολιτισμού (ήθη και έθιμα) της χώρας υποδοχής, μαθησιακή στήριξη, διάσωση του δικού τους πολιτισμικού πλούτου και της δικής τους κληρονομιάς
Η επιθετική συμπεριφορά μεταξύ μαθητών εκδηλώνεται όλο και πιο συχνά, όλο και πιο βίαια και στα ελληνικά σχολεία (Καλλιδώνης, 2009, Τσιάντης κ.ά., 2010, Καμπερίδου 2012, Γιοβάνη, Καμπερίδου, Πατσαντάρας 2017 ) Στην Ελλάδα, ένα στα εφτά παιδιά σχολικής ηλικίας υφίσταται συστηματικό εκφοβισμό που μπορεί να φτάσει ακόμη και στα όρια της σωματικής βίας η οποία περιγράφεται στην αγγλική βιβλιογραφία ως το φαινόμενο bullying (Crothers & Kolbert, 2008 Daniels, 2008 Bauman & Del Rio, 2006 Coloroso, 2003) WINPEACE-Women s Initiative for Peace: Ελλάδα, Κύπρο, Τουρκία, 2006 today WIN-Peace: https://www.peaceinsight.org/conflicts/myanmar/peacebuildingorganisations/win-peace/
Το bullying αποτελεί μορφή επιθετικής συμπεριφοράς, εκφοβισμού ή θυματοποίησης παιδιών ή εφήβων που εμφανίζεται κυρίως στη σχολική πραγματικότητα, με σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο στη διαδικασία της μάθησης, αλλά και στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη (Καμπερίδου 2012).
18. O αγγλικός όρος bullying αναφέρεται (1) στον κοινωνικό εκφοβισμό, όπως ο αποκλεισμός του παιδιού από τη συμμετοχή σε παιχνίδια, σε παρέες και σε ομαδικές δραστηριότητες, (2) στο σωματικό εκφοβισμό, όπως η σεξουαλική παρενόχληση, οι χειρονομίες, τα χτυπήματα και το σπρώξιμο, (3) στο λεκτικό εκφοβισμό, όπως οι απειλές, το βρίσιμο, τα πειράγματα, η ειρωνική συμπεριφορά, η διάδοση φημών κ.ά. (Crothers & Kolbert, 2008 Daniels, 2008 Bauman & Del Rio, 2006 Coloroso, 2003, Καμπερίδου, 2011).
Στη χώρα μας βία και εκφοβισμό βιώνουν στο σχολείο οι δύο στους δέκα μαθητές, και ένας στους δέκα παραδέχεται ότι έχει ασκήσει κάποια μορφή βίας ή εκφοβισμού σε συμμαθητές του (Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) 2012, Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.) 2010α 2010β). 19
Ενα στα τέσσερα αγόρια (ποσοστό 23,9%) αναφέρει σωματική βία έναντι 8,3% των κοριτσιών που εμπλέκονται συχνότερα σε λεκτική βία (στοιχεία του ΕΠΙΨΥ-Ερευνητικού Πανεπιστιμιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιενής).
Έρευνα, που διενεργήθηκε σε δημοτικά σχολεία της Αθήνας και σε γυμνάσια της Θεσσαλονίκης, δείχνει ότι: το 22,5% των μαθητών έχει υποστεί κάποια μορφή λεκτικής, σωματικής, σεξουαλικής (χειρονομίες ή σχόλια) ή άλλης μορφής βίας και εκφοβισμού (απειλές, κλοπές) με συχνότητα δύο ως τρεις φορές τον μήνα ή και περισσότερο. Έξι στους δέκα γονείς (61,54%) δεν μιλούν, δεν συνεργάζονται με εκπροσώπους του σχολείου για να αντιμετωπίσουν τα φαινόμενα εκφοβισμού 21
Cyberbullying της ζωγράφου Αρετής
Εκφοβισμό μέσω διαδικτύου ή μέσω χρήσης νέων τεχνολογιών δέχονται όλο και περισσότεροι νέοι, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας Underwood et al, 2017 Zych, Ortega-Ruiz, Del Rey, 2015 Hinduja & Patchin 2012 Fegenbush, 2009 Boyd, 2008 Heirman & Walrave, 2008 Goodstein, 2007 Agatston et al., 2007 Aftab, 2006 Bargh et al., 2002)
Η καινούργια μορφή εκφοβισμού της απειλής, της ταπείνωσης ή της παρενόχλησης παιδιών και εφήβων από συνομηλίκους τους μέσω Ιντερνετ, κινητών τηλεφώνων ή άλλων ψηφιακών τεχνολογιών διαφέρει σε αρκετά σημεία από την κλασική, επειδή δεν γνωρίζει σύνορα (Καμπερίδου 2011, 2012, 2017)
Έρευνα (του Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου) για τα ελληνικά σχολεία δείχνει ότι ο εκφοβισμός μέσω Ιντερνετ και κινητών τηλεφώνων παίρνει μεγάλες διαστάσεις και ότι έξι στους δέκα εκπαιδευτικούς ανησυχούν ότι θα υποστούν οι ίδιοι cyberbulling (ψηφιακή παρενόχληση) από τους μαθητές/ριες τους
Από τις απαντήσεις των 2.319 εκπαιδευτικών που συμπλήρωσαν τα ειδικά ερωτηματολόγια προκύπτει ότι Έξι στους δέκα εκπαιδευτικούς ανησυχούν ότι θα υποστούν οι ίδιοι cyberbulling (ψηφιακή παρενόχληση) από τους μαθητές τους. (Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου)
Σε αντίθεση με το κλασσικό bullying, δεν μπορείς να κρυφτείς από το cyberbullying, εκτός και αν απενεργοποιήσεις τις ηλεκτρονικές σου συσκευές και η ψυχολογική επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη από τη σωματική (Γκουντσίδου 2009),
Το cyberbullying συμβαίνει όταν ένα πρόσωπο ή μια ομάδα με τη χρήση κινητού τηλεφώνου, του διαδικτύου ή άλλων τεχνολογιών, όπως τα instant messengers, chatrooms, interactive games ή e-mail μεταφέρουν ένα μήνυμα με περιεχόμενο ρατσιστικό, σεξιστικό, απειλητικό κ.τ.λ., έχοντας ως σκοπό να απειλήσουν ή να κοροϊδέψουν απευθείας το θύμα ή ένα σύνολο ατόμων
flaming (στην πυρά), denigration (δυσφήμιση), bash boards (τελειωτικό χτύπημα), impersonation (χρήση του προσωπικού λογαριασμού), outing (δημοσιοποίηση προσωπικών στοιχείων που αφορούν στη σεξουαλική προτίμηση), trickery (εμπαιγμός), exclusion (εξοστρακισμός), harassment (παρενόχληση), happy slapping (βιντεοσκόπηση με τη χρήση της κάμερας του κινητού), text wars (πόλεμος κειμένων), online polls (δημοσκοπήσεις), αποστολή εικόνων και βίντεο κ.τ.λ. (Γκουντσίδου, 2009)
Μεγάλη έλλειψη μαθημάτων ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο, αλλά και αντιμετώπισης του διαδικτυακού σχολικού εκφοβισμού Από το 2003, η 8η Φεβρουαρίου είναι αφιερωμένη στο ασφαλές διαδίκτυο, με εκδηλώσεις που διοργανώνονται σε περισσότερες από 70 χώρες του κόσμου.
Τα κοινωνικά δίκτυα στο Ιντερνέτ έχουν επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που επικοινωνούν (και κοινωνικοποιούνται) εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι σε όλο τον κόσμο. Μήπως όμως σε αυτά ξοδεύουν περισσότερο χρόνο από όσο πρέπει; 33% των μαθητών/τριών δημοτικού έχει δηλώσει ψεύτικη ηλικία για να παρακάμψει το ηλικιακό περιορισμό 12% των παιδιών 9-16 ετών αποκαλύπτει στο προφίλ του τα προσωπικά στοιχεία του (διεύθυνση σπιτιού, αριθμό τηλεφώνου, κλπ) 19% των παιδιών 9-16 ετών έχει συναντηθεί με κάποιον που γνώρισε στο Ιντερνέτ.
Η εμφάνιση των κοινωνικών δικτύων επέφερε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο κοινωνικοποιούνται οι νέοι
ΓΥΝΑΙΚΕΣ 44% 56% ΑΝΔΡΕΣ 84% των Ελλήνων κάτω των 25 ετών μπαίνει καθημερινά στα κοινωνικά δίκτυα 87% των Ελλήνων χρησιμοποιεί τα social media σε εβδομαδιαία βάση. Στην Ελλάδα σήμερα τα παιδιά μπαίνουν στον κόσμο της κοινωνικής δικτύωσης από το νηπιαγωγείο!!! Πηγή: Sociabakers.com, IBM Institute for Business Value
58% 24% 14% 4% 18-34 ετών 35-54 ετών 13-17 ετών άνω των 55 Πηγές: Sociabakers.com, IBM Institute for Business Value Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς διαδικτύου, 2013
Στο γυμνάσιο και στο λύκειο το facebook κάνει θραύση, με το 60% των μαθητών να έχει δημιουργήσει προφίλ στην ιστοσελίδα 15% μαθητές/τριες δημοτικού με λογαριασμό 1% των παιδιών 4-6 ετών! δύο στα δέκα ελληνόπουλα ηλικίας 4-6 ετών σερφάρουν στο Ιντερνέτ από το σπίτι!! Πηγή: Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου
Βρισκόμαστε αντιμέτωπη με ένα νέο φαινόμενο. Αν κάποτε οι γονείς ήξεραν ότι τα παιδιά τους βρίσκονται στη πλατειά και παίζουν, τώρα βλέπουν ότι βρίσκονται στο facebook χωρίς όμως να ξέρουν τι είναι το facebook και τι κάνουν εκεί μέσα
Η Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β Παιδιατρικής κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών διαπίστωσε αύξηση στα περιστατικά εξάρτησης ανήλικων από το Ιντερνέτ Έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδίκτυο κατέδειξε ότι το 42% των εκπαιδευτικών στη χώρα μας είχε αντιμετωπίσει τουλάχιστον ένα περιστατικό υπερβολικής χρήσης του Ιντερνέτ από του μαθητές του.
Η σημερινή "μόδα«του sexting: ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων, βίντεο και φωτογραφιών με σεξουαλικό περιεχόμενο Από την έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου προκύπτει ότι 3 στους 10 εκπαιδευτικούς έχουν έρθει αντιμέτωποι με περιστατικά διαδικτυακού εκφοβισμού, παρενόχλησης ή συκοφάντησης μεταξύ των μαθητών (cyberbullying). Ανησυχία προκαλούν και τα κρούσματα παιδοφιλίας!!!
Στα κοινωνικά δίκτυα εξελίσσεται ένας άτυπος ανταγωνισμός δημοτικότητας: Ποιος έχει συγκεντρώσει τα περισσότερα like στις αναρτήσεις του. Ποιος έχει τους περισσότερους φίλους, κ.ά. Ζουν για να ανατροφοδοτούν το ψηφιακό τους προφίλ;;
Για την εξάλειψη του φαινομένου του κυβερνονταϊσμού (cyberbullying) επιβάλλεται η διεξαγωγή εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, των μαθητών, εκπαιδευτικών, των γονέων και κηδεμόνων
Ειδικά μαθήματα επιμόρφωσης και σεμινάρια γύρω από την ασφαλή χρήση ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook, δεδομένου ότι οι έφηβοι έχουν περισσότερες διαδικτυακές γνώσεις από τους γονείς και δασκάλους τους (Kamberidou, 2008, Καμπερίδου 2011).
Ειδικά προγράμματα ενημέρωσης για γονείς, ώστε να μάθουν να παρατηρούν τη συμπεριφορά του παιδιού τους σε σχέση με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και του διαδικτύου, Στοχευόμενα μέτρα και προγράμματα ενημέρωσης και εκπαίδευσης νέων στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ώστε να μάθουν, μεταξύ άλλων: α) να αναγνωρίζουν τις τεχνικές που χρησιμοποιούν οι πιθανοί δράστες, β) να αποσυνδέονται από ύποπτα προγράμματα ή απλώς να κλείνουν τον υπολογιστή τους, γ) να αναφέρουν οποιαδήποτε ύποπτη προσέγγιση στους γονείς, στους δασκάλους ή σε κάποιον έμπιστο ενήλικο.
Ενδιαφερθείτε ενεργά για την διαδικτυακή δραστηριότητα του παιδιού σας. Μην χρησιμοποιείτε το Διαδίκτυο ως μπέιμπι σίτερ! Ο στόχος σας είναι «Η οικογενειακή ασφάλεια στο διαδίκτυο". Διδάξτε στα παιδιά σας ότι δεν πρέπει ποτέ να δίνουν προσωπικές πληροφορίες μέσω του Διαδικτύου για την προστασία της οικογένειάς σας. Κάντε σαφές στο παιδί σας ότι οι άνθρωποι σε chat rooms είναι ΠΑΝΤΑ ξένοι, ανεξάρτητα από το πόσο συχνά κάνουν chat μαζί τους, και ανεξάρτητα από το πόσο καλά νομίζουν ότι τους γνωρίζουν Εξηγήστε στο παιδί σας ότι ό,τι βλέπουν, ακούν ή διαβάζουν στο internet μπορεί να μην είναι αληθινό.
Βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν γονείς και εκπαιδευτικοί: 1. Να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά τους δεν παραμελούν άλλες δραστηριότητες (πχ. αθλητικές, σπορ) για χάρη του facebook, games, chatrooms, κλπ. 2. Να ενημερώνονται, να τα ρωτούν τι ακριβώς κάνουν στο facebook, να τους ζητήσουν να τους δείξουν τους φίλους τους Αν δεν πρόκειται για άτομα που γνωρίζουν στην πραγματική τους ζωή, να τους ενθαρρύνουν να τους διαγράψουν. 3. Να τους μάθουν από μικρή ηλικία πώς να προστατεύουν την ιδιωτικότητά τους. Κάτι που ανεβάζουμε από το δωμάτιο μας δεν μένει εκεί.
Μην απαγορεύεται καθολικά την πρόσβαση. Η απαγόρευση συνήθως οδηγεί στα αντίθετα αποτελέσματα. Ζητήστε από το παιδί σας να σας δείξει πως λειτουργεί το facebook. Περιηγηθείτε μόνοι σας ώστε να κατανοήσετε τα είδη των δραστηριοτήτων που κάνουν οι χρήστες. Τονίστε στο παιδί (ή μαθητή σας) ότι οι πληροφορίες που αναρτά είναι δημόσια προσπελάσιμες. Επομένως, καλό θα ήταν να μην δημοσιεύει στοιχεία και φωτογραφίες που θα το έφερναν σε δύσκολη θέση. Εξηγήστε στο παιδί/μαθητή τη διαφορά ανάμεσα στους εικονικούς και στους πραγματικούς φίλους. Μάθετέ το να αντιμετωπίζει τις διαδικτυακές γνωριμίες με επιφυλακτικότητα.
Συμβουλεύστε το παιδί σας, τον μαθητή σας, κλπ. να μην ανεβάζει φωτογραφίες όπου φαίνεται η τοποθεσία στην οποία βρίσκετε, ειδικότερα αν πρόκειται για το σπίτι του, το σχολείο του ή μέρη όπου συχνάζει. Συμβουλεύστε το παιδί/μαθητή σας να χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο με μέτρο, συμπεριλαμβάνοντας στο πρόγραμμά του εναλλακτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ενασχόληση με ομαδικά παιχνίδια, αθλήματα, χορό, μουσική
Εάν χρειάζεστε βοήθεια, καλέστε το 800 11 800 15 ή στείλτε email στο help@saferinternet.gr (Γραμμή Βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ) [Πηγή: Saferinternet.gr]
Αναλυτικότερα, για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων, το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου (2012) βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία και με τους διαχειριστές του Facebook. Η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που εδρεύει στο νοσοκομείο Παίδων «Π & A Κυριακού», διαχειρίζεται τη Γραμμή Βοηθείας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ 800 11 800 15 / help@saferinternet.gr, του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.
Στο γυμνάσιο και το λύκειο το facebook κάνει θραύση, με το 60% των μαθητών να έχει δημιουργήσει προφίλ στην ιστοσελίδα 15% μαθητές/τριες δημοτικού με λογαριασμό 1% των παιδιών προσχολικής ηλικίας, 4-6 ετών έχουν προφίλ στα social media (μέσα κοινωνικής δικτύωσης)! δύο στα δέκα ελληνόπουλα ηλικίας 4-6 ετών σερφάρουν στο Ιντερνέτ από το σπίτι!! http://www.youtube.com/watch?v=3nkj64e2lmu Ανησυχία προκαλούν και τα κρούσματα παιδοφιλίας!!! http://www.youtube.com/watch?v=cv1zcf4oueq Πηγή: Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου
Καμπερίδου, Ειρήνη (2011/2012). Κοινωνικό Φύλο, Κοινωνικό Κεφάλαιο, Πολυπολιτισμικότητα και Αθλητισμός. Εκδόσεις Τελέθριο, Α. Πιπέρης & ΣΙΑ ΕΕ (Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 42625) ResearchGate: https://www.researchgate.n et/profile/irene_kamberido u/?ev=hdr_xprf
UoA Scholar: [National and Kapodistrian University of Athens] http://scholar.uoa.gr/ikam per/publications UoA Scholar: [National and Kapodistrian University of Athens] http://scholar.uoa.gr/ika mper/publications School of Physical Education and Sport Science: (αγγλικές) http://en.phed.uoa.gr/hum an-resources/professionalstaff/kamberidouirine.html School of Physical Education and Sport Science: (αγγλικές) http://en.phed.uoa.gr/h umanresources/professionalstaff/kamberidouirine.html