ΔΦΖΒΔΗΑ. 3. Γεκηνπξγία θαη Βειηίσζε Κνηλσληθνχ Δαπηνχ

ΔΦΖΒΔΗΑ ΘΔΜΑΣΗΚΔ ΔΝΟΣΖΣΔ: 1. Αλάπηπμε θαη Δλδπλάκσζε Δαπηνύ 3. Γεκηνπξγία θαη Βειηίσζε Κνηλσληθνχ Δαπηνχ ΤΠΟΔΝΟΣΖΣΔ: 1.1 Αλάπηπμε θαη Δμέιημε ηνπ Δαπηνύ 1.2 πλαηζζεκαηηθή Δθπαίδεπζε θαη Απηνεθηίκεζε 2.1 Τγηείο Σξφπνη θαη πλζήθεο Εσήο 3.2 Αλάπηπμε Κνηλσληθψλ Γεμηνηήησλ θαη ρέζεσλ ΣΑΞΖ: Α Γπκλαζίνπ ΥΡΟΝΟ: Κεληξηθή Γξαζηεξηφηεηα: 4 δηδαθηηθέο πεξίνδνη ΓΔΗΚΣΔ ΔΠΗΣΤΥΗΑ: Οη καζεηέο: Να αμηνινγνχλ ηελ επίδξαζε ησλ δηαθφξσλ εμσηεξηθψλ παξαγφλησλ ζηελ αλάπηπμε θαη θαηά ηελ εθεβηθή ειηθία. Να επηζεκαίλνπλ ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εαπηνχ ηνπο (κε βάζε ηηο πέληε δηαζηάζεηο ηνπο) θαη λα εηζεγνχληαη ηξφπνπο βειηίσζεο. Να αμηνινγνχλ ην βαζκφ ηεο απηνεθηίκεζεο βαζηδφκελνη ζε ζπκπεξηθνξέο. Να εληνπίδνπλ παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ απηνεθηίκεζε ηνπ αηφκνπ. Να εληνπίδνπλ θαη λα αηηηνινγνχλ ηε ζρέζε αιιειεμάξηεζεο κεηαμχ ηεο πγείαο θαη δηαθφξσλ ζπκπεξηθνξψλ. Να αλαιχνπλ ηνπο παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηηο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο. Να εηζεγνχληαη θαη λα εθαξκφδνπλ ηξφπνπο επίιπζεο ζπγθξνχζεσλ. ηφρνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ είλαη νη καζεηέο λα επηζεκάλνπλ θαη λα ζπδεηήζνπλ ζηελ ηάμε ηηο ζσκαηηθέο αιιαγέο θαζψο θαη ηηο αιιαγέο ζηε ζπκπεξηθνξά θαη ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη θαηά ηελ εθεβεία. Απαξαίηεην είλαη λα ηνληζζεί πσο νη αιιαγέο απηέο είλαη θπζηνινγηθέο θαη ζπκβαίλνπλ ζε φινπο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθεβείαο. ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΔ ΑΦΟΡΜΖΖ: Ο/Ζ εθπαηδεπηηθφο επηιέγεη κία από ηηο πην θάησ δξαζηεξηφηεηεο αθφξκεζεο: Ση είλαη ε Δθεβεία Ο/Ζ εθπαηδεπηηθφο θαιεί ηνπο καζεηέο λα ζπδεηήζνπλ γηα ηνλ νξηζκφ ηεο εθεβείαο. Μπνξεί λα ην θάλεη απηφ ρξεζηκνπνηψληαο κία εηθφλα ή κία θξάζε ζρεηηθή κε ηελ εθεβεία (εηθφλα ζει. 17 ηνπ βηβιίνπ Οηθηαθήο Οηθνλνκίαο ηεο Γ Γπκλαζίνπ). Οη καζεηέο λα εξγαζηνχλ ζε νκάδεο θαη λα γξάςνπλ κε δηθά ηνπο ιφγηα ηνλ νξηζκφ ηεο εθεβείαο. Οη καζεηέο θαινχληαη λα ζπκπιεξψζνπλ έλα εξσηεκαηνιφγην (επηζπλάπηεηαη ελδεηθηηθφ εξσηεκαηνιφγην) ζην νπνίν λα ζπκπεξηιακβάλνληαη εξσηήζεηο ζρεηηθέο κε ηελ εθεβεία. 1

(εκείσζε: Αλάινγα κε ηελ έθηαζε ησλ εξσηήζεσλ ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ, κπνξεί ν εθπαηδεπηηθφο λα ρξεζηκνπνηήζεη απηή ηε δξαζηεξηφηεηα σο θεληξηθή). Να ζρνιηάζνπλ κεηαμχ ηνπο, δηάθνξα ζεκεία πνπ έρνπλ ιερζεί απφ εηδηθνχο επηζηήκνλεο π.ρ. «Η εθεβεία κνηάδεη ζαλ έλα ηνύλει, όπνπ κπαίλεη ν έθεβνο θαη πνηέ δελ μέξεηο ηη ζα βγεη από ηελ άιιε πιεπξά». Martin Herbert ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ Ο/Ζ εθπαηδεπηηθφο επηιέγεη κία από ηηο πην θάησ (Α Γ) θεληξηθέο δξαζηεξηφηεηεο: Γξαζηεξηόηεηα Α Ο/ε θαζεγεηήο/ηξηα δεκηνπξγεί ηέζζεξηο ζηήιεο ζηνλ πίλαθα κε ηνπο εμήο ηίηινπο: 1. Αιιαγέο ζην ζώκα κνπ 2. Αιιαγέο ζηε ζθέςε κνπ 3. Αιιαγέο ζηηο ζρέζεηο κνπ 4. Αιιαγέο ζηα ζπλαηζζήκαηά κνπ Οη καζεηέο ρσξίδνληαη ζε ηέζζεξηο νκάδεο θαη ε θάζε νκάδα επηιέγεη λα αζρνιεζεί κε έλα απφ ηα πην πάλσ. ηε ζπλέρεηα ε θάζε νκάδα αλαθνηλψλεη ηηο αιιαγέο πνπ ζεκείσζε θαη αθνινπζεί ζπδήηεζε ζηελ νπνία εληνπίδνπλ ηηο δηαθνξέο θαη νκνηφηεηεο αλάκεζα ζηα δχν θχια. Γξαζηεξηόηεηα Β Γίλνληαη 3 θνπηηά ζε θάζε νκάδα κε ηνπο εμήο ηίηινπο: Αγόξηα, Κνξίηζηα, Αγόξηα θαη Κνξίηζηα Γίλνληαη ζηνπο καζεηέο άδεηεο θαξηέιεο θαη ε θάζε νκάδα θαιείηαη λα γξάςεη φζεο αιιαγέο (ζσκαηηθέο, πλεπκαηηθέο, ζπλαηζζεκαηηθέο) ζπκβαίλνπλ ζηελ εθεβεία θαη λα ηηο δηαρσξίζνπλ ζηα θνπηηά πνπ έρνπλ κπξνζηά ηνπο. Αθνχ νινθιεξψζνπλ ηε δξαζηεξηφηεηα, ε θάζε νκάδα ηνπνζεηεί ηηο θαξηέιεο ζηε ζσζηή ζηήιε ηνπ πίλαθα (ηξεηο ζηήιεο: Αγφξηα, Κνξίηζηα, Αγφξηα θαη Κνξίηζηα) θαη δηθαηνινγνχλ απηφλ ηνλ δηαρσξηζκφ. Όηαλ νινθιεξσζεί ν δηαρσξηζκφο ησλ θαξηειψλ θαζψο θαη ε ζρεηηθή ζπδήηεζε κεηαμχ ησλ νκάδσλ, ν/ε εθπαηδεπηηθφο ζπκπιεξψλεη κε ηηο έηνηκεο θαξηέιεο πνπ ήδε έρεη καδί ηνπ/ηεο, ηπρφλ ζεκεία πνπ δελ αλαθέξζεθαλ απφ ηνπο καζεηέο. 2

Γξαζηεξηόηεηα Γ: «Μνπ ιέλε όηη πεξλώ ηελ εθεβεία» Οη καζεηέο αλαθαιχπηνπλ φηη νη αιιαγέο ζηελ εθεβεία κπνξνχλ λα είλαη θνηλέο κεηαμχ αγνξηψλ θαη θνξηηζηψλ. Ο/ε θαζεγεηήο/ηξηα δηαβάδεη ην θείκελν «Μνπ ιέλε όηη πεξλώ ηελ εθεβεία» ή ην δηαβάδεη έλαο καζεηήο/ηξηα ηεο θάζε νκάδαο. «Γεηα ζαο, ην όλνκα κνπ είλαη Άιεμ θαη ζέισ λα ζαο πσ ηη κνπ ζπκβαίλεη. Φαίλεηαη όηη ε θάζε κέξα θέξλεη θαη κηα αιιαγή. Λεο θαη απνθηώ έλα θαηλνύξην ζώκα! Μνπ ιέλε όηη πεξλώ ηελ εθεβεία. Κάηη πνπ ζπκβαίλεη είλαη απηέο νη λέεο ηξίρεο πνπ θπηξώλνπλ ζε κέξε πνπ πξνεγνπκέλσο δελ είρα. Όπσο θάησ από ηηο καζράιεο κνπ. Ξέξσ όηη είλαη θπζηνινγηθό αιιά παξόια απηά ρξεηάδνκαη ρξόλν λα ην ζπλεζίζσ. Γε κε πεηξάδνπλ θάπνηεο αιιαγέο πνπ ζπκβαίλνπλ. Σηελ πξαγκαηηθόηεηα θάπνηεο από απηέο κνπ αξέζνπλ. Έρσ ςειώζεη από πέξζη, έρεη αιιάμεη ν ηξόπνο πνπ ζθέθηνκαη, θαη απηό απνδεηθλύεηαη γηαηί ηώξα κπνξώ λα ζθεθηώ θαη λα γξάςσ απηά πνπ πεξλώ. Δίλαη όκσο θαη κεξηθέο αιιαγέο πνπ δελ είλαη θαη ηόζν σξαίεο. Όπσο ε κπξσδηά ηνπ ζώκαηνο. Όηαλ ην αληηιήθζεθα ζηελ αξρή λόκηζα όηη έρσ θάπνηα αζζέλεηα. Τώξα μέξσ όηη πεξηνξίδεηαη πνιύ όηαλ πιπζώ ή αλ ρξεζηκνπνηήζσ αληηηδξσηηθό. Τν πην άζρεκν από όια όκσο είλαη ηα ζππξάθηα. Θπκάκαη όηη εηνηκαδόκνπλ λα πάσ ζε έλα πάξηη θαη θνίηαμα ζηνλ θαζξέθηε θαη είδα έλα κεγάιν ζππξάθη ζην θνύηειό κνπ. Τνπ έβαια κηα εηδηθή θξέκα, πεξηνξίζηεθε ιίγν αιιά δελ εμαθαλίζηεθε. Όηαλ πήγα ζην πάξηη αληηιήθζεθα όηη θαη άιια παηδηά είραλ ζππξάθηα. Αλαξσηήζεθα πόζν θνηλό είλαη απηό. Δίλαη όκσο θάηη γηα ην νπνίν ληξέπνκαη ιηγάθη. Μνπ είλαη δύζθνιν λα ζαο ην αλαθέξσ. Ννκίδσ όηη άξρηζα λα έρσ αηζζήκαηα γηα ην αληίζεην θύιν. Δίλαη ιίγν πεξίεξγν αιιά θαηά βάζνο είλαη σξαίν, κνπ αξέζεη. Μνπ ιέλε όηη είλαη απόιπηα θπζηνινγηθό. Δίλαη; Μνπ ιέλε όηη πεξλώ ηελ εθεβεία. Απηό ζεκαίλεη όηη ζα πξέπεη λα πάσ ζην ζρνιείν κε ην ζππξάθη ζην θνύηειν θαη ηε κπξσδηά κνπ, άιια έρσ ςειώζεη από πέξζη θαη ζθέθηνκαη πην ώξηκα. Ννκίδσ ζα επηβηώζσ!» Όηαλ ηειεηψζεη ε ηζηνξία ν/ε θαζεγεηήο/ηξηα ζέηεη ηελ εμήο εξψηεζε ζηνπο καζεηέο: Μπνξείηε λα μερσξίζεηε ην θύιν ηνπ παηδηνύ ηεο ηζηνξίαο; Ζ θάζε νκάδα ζπδεηά απηφ ην εξψηεκα θαη αθνινπζεί αλάινγε ζπδήηεζε φπνπ δίλεηαη έκθαζε ζηα πην θάησ ζεκεία: Κακία αιιαγή πνπ ζπκβαίλεη ζην παηδί ηεο ηζηνξίαο δελ κπνξεί λα πξνζδηνξίζεη αλ είλαη αγφξη ή θνξίηζη. Οη αιιαγέο πνπ βηψλεη ην παηδί ηεο ηζηνξίαο είλαη θπζηνινγηθέο θαη κπνξνχλ λα ζπκβνχλ ζηνλ θαζέλα. Οη αιιαγέο απηέο πνπ βηψλεη ην παηδί ζπκβαίλνπλ ζε δηαθνξεηηθνχο αλζξψπνπο, ζε δηαθνξεηηθέο ζηηγκέο θαη μεθηλνχλ γχξσ ζηα 8 κέρξη ηα 18. Ζ αιιαγή απφ παηδί ζε έθεβν νλνκάδεηαη «εθεβεία». 3

Γξαζηεξηόηεηα Γ Ο/ε θαζεγεηήο/ηξηα γξάθεη ηα εμήο εξσηήκαηα ζε δηαθνξεηηθά ραξηφληα θαη ηα ηνπνζεηεί ζηνλ ηνίρν: Γηαηί είλαη σξαίν λα κεγαιώλεηο: Γηαηί είλαη δύζθνιν λα κεγαιώλεηο: Αλαθέξνληαη έλα δπν παξαδείγκαηα γηα θάζε πεξίπησζε μεθηλψληαο απφ ηηο ζεηηθέο/σξαίεο αιιαγέο. Μηα σξαία αιιαγή είλαη φηη γίλεζαη πην ππεχζπλνο. Έλα παξάδεηγκα δχζθνιεο αιιαγήο είλαη νη θξάκπεο πεξηφδνπ. πδεηνχκε φηη θάπνηεο αιιαγέο κπνξεί λα ηαηξηάδνπλ θαη ζηηο δχν θαηεγνξίεο. Γηα παξάδεηγκα ε ππεπζπλφηεηα κπνξεί λα είλαη θαη σξαίν αιιά θαη θάηη δχζθνιν ηαπηφρξνλα. Οη καζεηέο ζεθψλνληαη απφ ηηο ζέζεηο ηνπο θαη γξάθνπλ ηηο απφςεηο ηνπο θάησ απφ θάζε ηίηιν. Ο/ε θαζεγεηήο/ηξηα ελζαξξχλεη ηνπο καζεηέο λα ζπκκεηέρνπλ, ξίρλνληαο κηα καηηά ζηε ιίζηα πνπ έγξαςαλ πξνεγνπκέλσο κε ηηο αιιαγέο. Οη καζεηέο μεθηλνχλ λα αληηιακβάλνληαη φηη νη αιιαγέο πνπ ζπκβαίλνπλ (ή πξφθεηηαη ζε θάπνηνπο λα ζπκβνχλ) είλαη θπζηνινγηθέο. εκεία ζπδήηεζεο / εξσηήζεηο: Τπάξρεη/ππάξρνπλ θάπνηεο αιιαγέο ζηηο παξαπάλσ ζηήιεο, «Δίλαη σξαίν λα κεγαιψλεηο γηαηί...» θαη «είλαη δχζθνιν λα κεγαιψλεηο γηαηί...», πνπ πηζαλφλ λα κε ζπκβνχλ ζε θάπνην άηνκν θαζψο κεγαιψλεη; Γηα παξάδεηγκα, νη καζεηέο κπνξεί λα πξνζζέζνπλ φηη «ηα θνξίηζηα είλαη πην ψξηκα απφ ηα αγφξηα». Γελ είλαη επηζηεκνληθά ηεθκεξησκέλν απηφ ην γεγνλφο, άξα είλαη κχζνο. Σα θνξίηζηα γεληθά αξρίδνπλ ηελ εθεβεία λσξίηεξα απφ ηα αγφξηα, αιιά απηφ δε ζεκαίλεη απαξαίηεηα φηη είλαη πην ψξηκα. Γηαηί σξηκάδνπκε; Ζ εθεβεία ζπκβαίλεη ζε φινπο. Ζ εθεβεία είλαη κηα πεξίνδνο κεηαμχ ηεο παηδηθήο θαη ηεο ελήιηθεο δσήο. Γηαηί νη αιιαγέο είλαη σξαίεο αιιά θαη δχζθνιεο; Οη άλζξσπνη αληηδξνχλ δηαθνξεηηθά ζηηο αιιαγέο. Κάπνηεο αιιαγέο κπνξεί λα είλαη σξαίεο αιιά θαη ζπλάκα δχζθνιεο. Απηφ πνπ ληψζνπκε θαηά ηελ αιιαγή είλαη θάηη πξνζσπηθφ. Μηα δχζθνιε αιιαγή δελ είλαη απαξαίηεην λα είλαη θαη πξφβιεκα. Τπάξρνπλ δηαθνξεηηθνί ηξφπνη λα αληηκεησπίζνπκε κηα αιιαγή θαη απηνί ζπδεηνχληαη ζηελ επφκελε εξψηεζε. Ση κπνξνχκε λα θάλνπκε γηα λα αληηκεησπίζνπκε πην εχθνια ηηο δπζθνιίεο πνπ έρνπκε ζηηο δηαπξνζσπηθέο καο ζρέζεηο ή ζηελ επηθνηλσλία πνπ έρνπκε κε ηνπο γνλείο καο; Απφ πνχ κπνξνχκε λα πάξνπκε πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε ηελ πγηεηλή ησλ εθήβσλ; 4

Αθνχ νινθιεξσζεί κία απφ ηηο πην πάλσ δξαζηεξηφηεηεο, ν θαζεγεηήο/ηξηα επεμεγεί ηελ άζθεζε: «Ρώηεζε έλα ελήιηθα» ζηνπο καζεηέο (κπνξεί λα επηιεγεί απηή ε δξαζηεξηφηεηα σο γηα άζθεζε γηα ην ζπίηη). πγθεθξηκέλα, νη καζεηέο θαινχληαη λα πάξνπλ ζπλέληεπμε απφ θάπνηνλ ελήιηθα πνπ εκπηζηεχνληαη κε ζηφρν λα αλαθαιχςνπλ ηηο αιιαγέο πνπ είρε θαηά ηελ πεξίνδν ηεο εθεβείαο αιιά θαη λα δεηήζνπλ βνήζεηα ζε ζέκαηα πνπ ηνπο απαζρνινχλ. Οη αθφινπζεο εξσηήζεηο κπνξεί λα βνεζήζνπλ: - Πψο κάζαηε γηα ηνλ ηξφπν δηαρείξηζεο/αληηκεηψπηζεο δχζθνισλ αιιαγψλ ζηελ εθεβεία; Απφ πνχ κπνξψ ηψξα λα ελεκεξσζψ; - Ση λα πξνζκέλσ ζηελ εθεβεία; - Πνηνη άλζξσπνη κπνξνχλ λα ζε ζηεξίδνπλ ζηηο αιιαγέο πνπ ζνπ ζπκβαίλνπλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθεβείαο; Γξαζηεξηόηεηα Δ: Αηνκηθή πγηεηλή θαηά ηελ εθεβεία (Η δξαζηεξηόηεηα Δ είλαη πξναηξεηηθή) Σν Κνπηί ηεο Δθεβείαο Σν Κνπηί ηεο Δθεβείαο είλαη έλα εξγαιείν πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα βνεζήζεη ζηε δηδαζθαιία ηεο εθεβείαο θαη ηεο πξνζσπηθήο πγηεηλήο. Σν θνπηί πεξηέρεη δηάθνξα πξντφληα/είδε πγηεηλήο θαη θαζαξηφηεηαο. Ο εθπαηδεπηηθφο παξνπζηάδεη ην θνπηί ηεο εθεβείαο. Οη καζεηέο πιεξνθνξνχληαη φηη ην θνπηί ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα δνπλ ηα αληηθείκελα πνπ έρεη κέζα, ηα νπνία ζα ηνπο βνεζήζνπλ λα αληηκεησπίζνπλ ηηο πξνθιήζεηο ηεο εθεβείαο. Γηα εηζαγσγή απηήο ηεο δξαζηεξηφηεηαο, ν/ε εθπαηδεπηηθφο δεηά απφ ηνπο καζεηέο λα αλαθέξνπλ ηηο αιιαγέο πνπ ζπκβαίλνπλ ζηελ εθεβεία (ζχληνκε αλαθνξά). ηε ζπλέρεηα, ν θάζε καζεηήο θαιείηαη λα επηιέμεη έλα αληηθείκελν απφ ην θνπηί. Καινχληαη λα απαληήζνπλ ζηηο παξαθάησ εξσηήζεηο: Ση είλαη απηφ πνπ επέιεμαλ; Πψο ρξεζηκνπνηείηαη; Πψο ζρεηίδεηαη κε ηηο αιιαγέο ηεο εθεβείαο; Οη καζεηέο ελεκεξψλνληαη φηη θάζε αληηθείκελν ζην θνπηί αθνξά κηα αιιαγή ηεο εθεβείαο θαη φηη ζα ζπκπιεξψζνπλ έλα θπιιάδην κεηά απφ απηή ηε δξαζηεξηφηεηα, γηα λα ειέγμνπλ ηηο γλψζεηο ηνπο γηα ηα αληηθείκελα πνπ έρνπλ επηιέμεη. Οη καζεηέο παξνπζηάδνπλ ην αληηθείκελφ ηνπο ζηελ ηάμε θαη ν θαζεγεηήο δίλεη πεξαηηέξσ πιεξνθνξίεο. 5

Δπηηξέπεηαη ζηα παηδηά λα έξζνπλ ζε επαθή κε φια ηα αληηθείκελα γηα λα έρνπλ ηελ επθαηξία λα ηα εμεηάζνπλ. Γίλεηαη αλαθνξά ζε απηή ηε δξαζηεξηφηεηα ρξεζηκνπνηψληαο ηηο παξαθάησ εξσηήζεηο: Πνηα αληηθείκελα απφ ην θνπηί είλαη βνεζεηηθά ζην μχξηζκα, ζηελ εκκελφξξνηα, ζηελ απνθπγή ηεο αθκήο, γηα λα κπξίδεηε σξαία; Να θαίλεζηε σξαίνη; Να ληψζεηε φκνξθα; Απφ πνχ κπνξείηε λα πξνκεζεπηείηε ηα πεξηζζφηεξα πξντφληα πνπ βξίζθνληαη ζην θνπηί; Γηα πνηα απφ ηα πξντφληα ηνπ θνπηηνχ ρξεηάδεηαη ε ζπκβνπιή ηνπ εηδηθνχ γηα λα ηα ρξεζηκνπνηήζεηε; Οη καζεηέο ρξεζηκνπνηνχλ ηηο γλψζεηο πνπ πήξαλ απφ ην θνπηί ηεο εθεβείαο γηα λα απαληήζνπλ ζε θάπνηεο δχζθνιεο εξσηήζεηο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πξνθιήζεσλ ηεο εθεβείαο, φπσο εθίδξσζε, αθκή. Γηακνηξάδεηαη ην θχιιν εξγαζίαο «πκβνπιεπηηθή Γσληά» θαη νη καζεηέο ην ζπκπιεξψλνπλ ζην ζπίηη κε ηε βνήζεηα θάπνηνπ ελήιηθα (γνλέα-θεδεκφλα). Σα θνπηηά «Μαζεηήο Δηδηθφο» θαη «Δλήιηθαο Δηδηθφο» κπνξνχλ λα ππάξρνπλ θαηά ηε δηάξθεηα φιεο ηεο ζρνιηθήο ρξνληάο ζηελ ηάμε θαη λα επηηξέπεηαη ζηνπο καζεηέο ε πξφζβαζή ηνπο ζε απηά θαζεκεξηλά. Ζ πην πάλσ δξαζηεξηφηεηα γίλεηαη κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ην πεξηερφκελν θαη ησλ δχν θνπηηψλ ειέγρεηαη απφ ηνλ θαζεγεηή/ηξηα θαζεκεξηλά. Δλδεηθηηθά παξαδείγκαηα γηα ην πεξηερόκελν ηνπ Κνπηηνύ ηεο Δθεβείαο & ζεκεία ζπδήηεζεο: (κπνξείηε λα ζπκπεξηιάβεηε ζην θνπηί αληηθείκελα θαη/ή θαξηέιεο) Δλεξγόο Εσή Φπζηθέο θαη ςπραγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο φπσο αζιήκαηα, πεξπάηεκα, δηαζθέδαζε έμσ κε θίινπο, βειηίσζε ελέξγεηαο, ζσκαηηθή θαη δηαλνεηηθή πγεία. Αληηηδξσηηθό ή/θαη απνζκεηηθό Ζ ρξήζε απνζκεηηθψλ αληηηδξσηηθψλ ηνπ εκπνξίνπ ζηνρεχεη ζηε δηαθνπή ηεο ειεχζεξεο ξνήο ηνπ ηδξψηα απφ ην ζψκα. Πνιιά απφ απηά πεξηέρνπλ ζπληεξεηηθά, αξψκαηα θαη ζπζηαηηθά πνπ πηζαλφλ λα βιάπηνπλ. Καιχηεξα είλαη λα επηιέγνληαη απνζκεηηθά κε θπζηθά ζπζηαηηθά, ηα νπνία έρνπλ έληνλε αληηβαθηεξηδηαθή δξάζε, πνπ εκπνδίδεη ηελ εκθάληζε ηεο αλεπηζχκεηεο θαθνζκίαο. Γίλνπλ θξεζθάδα ζηελ πεξηνρή ηεο καζράιεο γηα αξθεηέο ψξεο, ρσξίο λα θξάζζνπλ ηνπο πφξνπο ηνπ δέξκαηνο. ηεζόδεζκνο Σα θνξίηζηα κπνξνχλ λα θνξνχλ ζηεζφδεζκν γηα άλεζε, θαζψο κεγαιψλεη ην ζηήζνο ηνπο. Γηαηξνθή Ζ πγηεηλή δηαηξνθή βειηηψλεη ηελ ελέξγεηα, ηε ζσκαηηθή θαη ηελ πλεπκαηηθή επεμία. πζηήλεηαη ε αχμεζε θαηαλάισζεο θξνχησλ θαη ιαραληθψλ, δεκεηξηαθψλ νιηθήο αιέζεσο θαη ε κείσζε ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ θαη ησλ πξντφλησλ πινχζησλ ζε δάραξε θαη αιάηη. 6

Βακβαθεξά εζώξνπρα-κπνμεξάθηα Σα αγφξηα κπνξεί λα επηιέμνπλ λα θνξνχλ βακβαθεξά εζψξνπρα πνπ επηηξέπνπλ ζην δέξκα λα αλαπλέεη θαη θξαηνχλ ηελ πγξαζία καθξηά απφ ην ζψκα. Σα εζψξνπρα πξέπεη λα είλαη άλεηα θαη ραιαξά. Δίλαη ζεκαληηθφ λα εζψξνπρα λα αιιάδνληαη θαζεκεξηλά. Πξνκήζεηεο εκκελόξξνηαο: εξβηέηεο θαη Σακπόλ Οη ζεξβηέηεο είλαη δηαζέζηκεο ζε θαξκαθεία, ππεξαγνξέο θαη ππάξρνπλ ζε δηάθνξα ζρήκαηα θαη κεγέζε. πζηήλεηαη ε επηινγή άνζκσλ ζεξβηεηψλ. Οη ζεξβηέηεο ζπλδένληαη κε ην εζσηεξηθφ ηνπ εζσξνχρνπ κε θνιιψδεηο ισξίδεο. Σα θηεξά ηπιίγνληαη γχξσ απφ ην άλνηγκα ησλ πνδηψλ ηνπ εζσξνχρνπ. Οη ζεξβηέηεο καδεχνπλ ηελ εκκελνξξντθή ξνή. Οη ζεξβηέηεο θπιάγνληαη ζε ληνπιαπάθη. Αιιάδεηε ζπρλά ηηο ζεξβηέηεο ζαο. Να πεηάηε ηηο ρξεζηκνπνηεκέλεο ζεξβηέηεο ζηα ζθνππίδηα ηπιίγνληάο ηηο ζε ραξηί ηνπαιέηαο. Σα ηακπφλ θαιχηεξα λα κε ρξεζηκνπνηνχληαη κέρξη λα αξρίζεη ε εθεβεία. Πξέπεη λα αιιάδνληαη ζπρλά (θάζε 4-6 ψξεο). Σα ρξεζηκνπνηεκέλα ηακπφλ λα ηπιίγνληαη ζε ραξηί ηνπαιέηαο θαη λα ηα πεηάηε ζηα ζθνππίδηα. Ζ θαθή ρξήζε ηνπ ηακπφλ κπνξεί λα πξνθαιέζεη χλδξνκν ηνμηθνχ ζνθ (TSS), πνπ είλαη κηα πνιχ ζπάληα αιιά δπλεηηθά ζαλαηεθφξα αζζέλεηα πνπ πξνθαιείηαη απφ κηα βαθηεξηαθή ηνμίλε. Ξπξαθάθη Μεξηθνί άλδξεο μπξίδνπλ ηηο ηξίρεο ηνπ πξνζψπνπ ηνπο θαη κεξηθέο γπλαίθεο μπξίδνπλ ηα πφδηα ηνπο θαη ηηο καζράιεο ηνπο. Αθξόο μπξίζκαηνο Σν μχξηζκα κε ελπδάησζε ζε θάλεη λα ληψζεηο θαιχηεξα. Κάπνηνη ρξεζηκνπνηνχλ αθξφ, θάπνηνη άιινη ζαπνχλη θαη λεξφ. ακπνπάλ Σα καιιηά ζπζηήλεηαη λα πιέλνληαη ζπρλά γηα λα απνκαθξχλεηαη ε ιηπαξφηεηα θαη νη αθαζαξζίεο Κάπνηνη ινχδνπλ ηα καιιηά ηνπο θαζεκεξηλά, άιινη φρη ηφζν ζπρλά. απνύλη ρσξίο αξώκαηα (αγλά) Έλα ήπην ζαπνχλη ζε κπάξα ή ζε πγξή κνξθή ρξεζηκνπνηείηαη γηα ην ληνπδ ή ην κπάλην θαζεκεξηλά θαη γηα ηνλ θαζαξηζκφ ηνπ πξνζψπνπ δπν θνξέο ηε κέξα. Σα αξσκαηηθά (ρεκηθά) ζαπνχληα κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ μεξφηεηα ζην δέξκα. Κάιηζεο Κάλεηε θαζεκεξηλά ληνπδ θαη αιιάδεηε θάιηζεο θαζεκεξηλά. Οδνληόβνπξηζα, Οδνληηθό λήκα Βνπξηζίδεηε θαη θαζαξίδεηε κε λήκα ηα δφληηα ζαο κεηά απφ θάζε γεχκα. Βακβαθεξή Μπινύδα Οη θπζηθέο ίλεο φπσο ην βακβάθη επηηξέπνπλ ζην δέξκα λα αλαπλέεη. Σα ξνχρα πνπ θηηάρλνληαη απφ απηφ ην πιηθφ είλαη πην άλεηα. 7

Βακβαθεξά Δζώξνπρα θνξηηζηώλ Σα βακβαθεξά εζψξνπρα είλαη πην άλεηα θαζψο νη θπζηθέο ίλεο αθήλνπλ ην δέξκα λα αλαπλέεη. Κάπνηα ζπλζεηηθά εζψξνπρα παγηδεχνπλ ηελ πγξαζία θαη κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ θνιπηθέο κνιχλζεηο. θνπγγάξη Έλα θαζαξφ ζθνπγγάξη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί δπν θνξέο ηε κέξα γηα λα θαζαξίζεηε ην ζψκα ζαο καδί κε ην ζαπνχλη. Σίπνηα άιιν δε ρξεηάδεζηε ζηελ ειηθία ζαο εθηφο αλ ζαο ζπκβνχιεςε δηαθνξεηηθά ν δεξκαηνιφγνο ζαο. Μπνπθαιάθη λεξνύ Σν λεξφ είλαη πνιχ ζεκαληηθφ γηα λα ηθαλνπνηεζεί ε δίςα, εηδηθά κεηά απφ ζσκαηηθή άζθεζε θαη ζε πςειέο ζεξκνθξαζίεο. Δίλαη ν πην εχθνινο θαη ν πην θζελφο ηξφπνο λα μεδηςάζνπκε θαη δελ πξνθαιεί απνζχλζεζε ησλ δνληηψλ. Με κνηξάδεζηε ην κπνπθάιη ηνπ λεξνχ ζαο θαη άιια ζηνκαηηθά αληηθείκελα κε θίινπο ή κέιε ηεο νηθνγέλεηαο, γηαηί κπνξεί λα κεηαδνζνχλ κηθξφβηα ή λα πξνθαιέζνπλ κφιπλζε κέζα ή γχξσ απφ ην ζηφκα. ΔΠΔΚΣΑΖ Γξαζηεξηόηεηα: πζηήκαηα Τπνζηήξημεο ησλ εθήβσλ Οη καζεηέο θαζνδεγνχληαη λα αλαγλσξίζνπλ ηα ζπζηήκαηα ππνζηήξημεο (π.ρ. ζρνιείν, νηθνγέλεηα, θνηλόηεηα). Οη καζεηέο ηεο θάζε νκάδαο εξεπλνχλ ηα ζεκεία ππνζηήξημεο κε ζθνπφ λα πιεξνθνξεζνχλ γηα ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο κπνξνχλ λα πάξνπλ έγθπξεο πιεξνθνξίεο γηα ηα δηάθνξα ζέκαηα πνπ ηνπο απαζρνινχλ. Οη καζεηέο κνηξάδνπλ κεηαμχ ηνπο απηά ηα επξήκαηα θαη ηα νκαδνπνηνχλ αλά ζέκα (π.ρ. πγηεηλή ησλ εθήβσλ, θέληξα αλαςπρήο λέσλ, βία, δηθαηψκαηα ησλ εθήβσλ, ζεμνπαιηθή θαη αλαπαξαγσγηθή πγεία, επαγγεικαηηθή ζηαδηνδξνκία θ.ά.) Αθνινχζσο, νη καζεηέο θαινχληαη λα αλαξηήζνπλ ζε κεγάια ραξηφληα ηα θπξηφηεξα επξήκαηά ηνπο θαη λα ηα ηνπνζεηήζνπλ ζηηο πηλαθίδεο ηνπ ζρνιείνπ ηνπο γηα ζθνπνχο ελεκέξσζεο ησλ ππνινίπσλ καζεηψλ. Σα επξήκαηά ηνπο επίζεο κπνξνχλ λα δεκνζηεπηνχλ ζην πεξηνδηθφ ή/θαη ζηελ εθεκεξίδα ηνπ ζρνιείνπ ηνπο. Μπνξνχλ αθφκε κε ζπλνδεπηηθή επηζηνιή λα ηα απνζηείινπλ ζε άιια ζρνιεία γηα ζθνπνχο ελεκέξσζεο ησλ καζεηψλ. 8

Φύιιν εξγαζίαο: Γξαζηεξηόηεηα Αθόξκεζεο Δξσηεκαηνιόγην: ΔΦΖΒΔΗΑ εκεηώζηε όπνπ ζπκθσλείηε: Ο έθεβνο δελ είλαη νχηε παηδί, αιιά νχηε ελήιηθαο. Ζ εθεβεία απνηειεί κία κεηαβαηηθή πεξίνδν ζηε δσή ηνπ αλζξψπνπ. Οη έθεβνη βηψλνπλ έληνλεο ζσκαηηθέο αιιαγέο, πνπ ηνπο πξνθαινχλ έθπιεμε ή αθφκε θαη δπζαξέζθεηα. Ζ εθεβεία μεθηλά απφ ηε ζηηγκή πνπ γελληέηαη έλα άηνκν. Ζ έλαξμε ηεο εθεβείαο νξίδεηαη απφ ην 11 ν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπ αλζξψπνπ σο ην 18 ν αιιά κπνξεί λα ζπλερηζηεί θαη σο ην 20 ν ή αθφκε ην 25 ν έηνο. Οη έθεβνη είλαη έηνηκνη λα πάξνπλ ζνβαξέο απνθάζεηο απφ κφλνη ηνπο. Οη ζρέζεηο ησλ εθήβσλ κε ηνπο γνλείο ηνπο είλαη ζρεδφλ πάληα αξκνληθέο. Οη έθεβνη επεξεάδνληαη πνιχ απφ ηηο ηάζεηο ηεο κφδαο θαη ζπρλά επηζπκνχλ λα ηηο πηνζεηήζνπλ. Οη έθεβνη μέξνπλ ην επάγγεικα πνπ ζα αθνινπζήζνπλ. Οη έθεβνη κπνξνχλ λα δηαρεηξηζηνχλ ζσζηά ηα νηθνλνκηθά ηνπο. Καηά ηελ πεξίνδν ηεο εθεβείαο πξέπεη λα δίλεηαη ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ αηνκηθή πγηεηλή. Ζ έκκελνο ξχζε παξνπζηάδεηαη ζηα θνξίηζηα ζπλήζσο κεηά ην 13 ν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο. Ο απλαληζκφο είλαη θπζηνινγηθφο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθεβείαο. Οη έθεβνη ζέινπλ λα κνηάζνπλ κε ηνπο κεγαιχηεξνχο ηνπο. Οη έθεβνη πξνηηκνχλ λα πεγαίλνπλ ζπρλφηεξα ζε νηθνγελεηαθέο εμφδνπο αληί ζε εμφδνπο κε θίινπο. Ζ νλείξσμε ζπκβαίλεη θαη ζηα δχν θχια. Σα αγφξηα ζέινπλ λα μέξνπλ γηα ηηο αιιαγέο πνπ ζπκβαίλνπλ ζηα θνξίηζηα ην ίδην θαη αληίζεηα. Σα αηζζήκαηα ηνπ έξσηα θαη ηεο αγάπεο είλαη αζήκαληα γηα ηνπο έθεβνπο. πκθσλώ Γηαθσλώ 9

Οη έθεβνη έρνπλ πνιινχο πξνβιεκαηηζκνχο πνπ ζέινπλ λα ηνπο κνηξάδνληαη κφλν κε ηνπο θίινπο ηνπο. Οη έθεβνη επεηδή έρνπλ δηάθνξεο ςπρνζσκαηηθέο αιιαγέο δελ πξέπεη λα θνπξάδνληαη ζηηο δνπιείεο ηνπ ζπηηηνχ. Ο δηάινγνο κε έλαλ ελήιηθα βνεζά ζηε ζσζηή ελεκέξσζε ζε ζέκαηα πνπ απαζρνινχλ ηνπο εθήβνπο. Ζ απηνεθηίκεζε είλαη ζεκαληηθή γηα ηνπο εθήβνπο. Οη έθεβνη ζπρλά ληξέπνληαη γηα ηελ αθκή ηνπο. Οη έθεβνη αλεζπρνχλ αλ ζα ςειψζνπλ. Ζ ζσζηή δηαηξνθή θαη ε γπκλαζηηθή βνεζνχλ ζηελ αλάπηπμε ησλ εθήβσλ. Ζ εθεβεία επηθέξεη νξκνληθέο αιιαγέο. Οη έθεβνη ληψζνπλ έληνλε ηελ αλάγθε λα πξνζεγγίζνπλ ηνπο ζπλνκήιηθνχο ηνπο. 10

Φύιιν εξγαζίαο: Γξαζηεξηόηεηα Β Κάξηεο: Αιιαγέο Δθεβείαο ΑΤΞΑΝΔΣΑΗ ΣΟ ΤΦΟ ΣΟ ΓΔΡΜΑ ΓΗΝΔΣΑΗ ΛΗΠΑΡΟ ΔΜΦΑΝΗΕΔΣΑΗ ΑΚΜΖ (ΠΤΡΑΚΗΑ) ΑΛΛΑΕΔΗ Ο ΣΟΝΟ ΣΖ ΦΧΝΖ ΦΤΣΡΧΝΟΤΝ ΣΡΗΥΔ ΣΟ ΠΡΟΧΠΟ ΣΑ ΜΑΛΛΗΑ ΓΗΝΟΝΣΑΗ ΛΗΠΑΡΑ ΦΤΣΡΧΝΟΤΝ ΣΡΗΥΔ ΣΗ ΜΑΥΑΛΔ ΦΤΣΡΧΝΟΤΝ ΣΡΗΥΔ ΣΑ ΓΔΝΝΖΣΗΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΑΡΑΓΔΣΑΗ ΗΓΡΧΣΑ ΑΝΑΠΣΤΔΣΑΗ ΣΟ ΣΖΘΟ ΓΗΔΤΡΤΝΔΣΑΗ Ζ ΛΔΚΑΝΖ ΑΝΑΠΣΤΔΣΑΗ Ο ΘΧΡΑΚΑ ΑΡΥΗΕΔΗ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΠΔΡΜΑΣΟ ΜΔΓΑΛΧΝΔΗ ΣΟ ΠΔΟ ΜΔΓΑΛΧΝΟΤΝ ΟΗ ΟΡΥΔΗ ΠΑΡΑΓΟΝΣΑΗ ΟΗ ΟΡΜΟΝΔ ΣΟΤ ΔΞ ΟΝΔΗΡΧΞΖ ΔΚΠΔΡΜΑΣΧΖ ΑΠΔΛΔΤΘΔΡΧΖ ΧΑΡΗΧΝ ΠΔΡΗΟΓΟ ΔΜΜΖΝΟΡΡΟΗΑ ΔΝΑΛΛΑΓΖ ΓΗΑΘΔΖ ΔΞΟΤΑΛΗΚΔ ΚΔΦΔΗ ΔΝΓΗΑΦΔΡΟΝ ΓΗΑ ΣΟ ΑΝΣΗΘΔΣΟ ΦΤΛΟ Ζ ΦΗΛΗΑ ΓΗΝΔΣΑΗ ΠΗΟ ΖΜΑΝΣΗΚΖ 11

ΑΗΘΖΜΑ ΜΟΝΑΞΗΑ ΚΑΗ ΤΓΥΤΖ ΗΥΤΡΟΣΔΡΑ ΤΝΑΗΘΖΜΑΣΑ ΣΖ ΔΠΗΘΤΜΗΑ ΝΑ ΔΗΑΗ ΑΡΔΣΟ ΚΑΗ ΝΑ «ΣΑΗΡΗΑΕΔΗ» ΑΝΑΕΖΣΖΖ ΑΝΔΞΑΡΣΖΗΑ ΚΔΦΔΗ ΓΗΑ ΣΟ ΜΔΛΛΟΝ ΑΝΖΤΥΗΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΜΦΑΝΗΖ ΟΤ 12

Φύιιν εξγαζίαο: Γξαζηεξηόηεηα Γ «Μνπ ιέλε φηη πεξλψ ηελ εθεβεία» «Γεηα ζαο, ην όλνκα κνπ είλαη Άιεμ θαη ζέισ λα ζαο πσ ηη κνπ ζπκβαίλεη. Φαίλεηαη όηη ε θάζε κέξα θέξλεη θαη κηα αιιαγή. Λεο θαη απνθηώ έλα θαηλνύξην ζώκα! Μνπ ιέλε όηη πεξλώ ηελ εθεβεία. Κάηη πνπ ζπκβαίλεη είλαη απηέο νη λέεο ηξίρεο πνπ θπηξώλνπλ ζε κέξε πνπ πξνεγνπκέλσο δελ είρα. Όπσο θάησ από ηηο καζράιεο κνπ. Ξέξσ όηη είλαη θπζηνινγηθό αιιά παξόια απηά ρξεηάδνκαη ρξόλν λα ην ζπλεζίζσ. Γε κε πεηξάδνπλ θάπνηεο αιιαγέο πνπ ζπκβαίλνπλ. Σηελ πξαγκαηηθόηεηα θάπνηεο από απηέο κνπ αξέζνπλ. Έρσ ςειώζεη από πέξζη, έρεη αιιάμεη ν ηξόπνο πνπ ζθέθηνκαη, θαη απηό απνδεηθλύεηαη γηαηί ηώξα κπνξώ λα ζθεθηώ θαη λα γξάςσ απηά πνπ πεξλώ. Δίλαη όκσο θαη κεξηθέο αιιαγέο πνπ δελ είλαη θαη ηόζν σξαίεο. Όπσο ε κπξσδηά ηνπ ζώκαηνο. Όηαλ ην αληηιήθζεθα ζηελ αξρή λόκηζα όηη έρσ θάπνηα αζζέλεηα. Τώξα μέξσ όηη πεξηνξίδεηαη πνιύ όηαλ πιπζώ ή αλ ρξεζηκνπνηήζσ αληηηδξσηηθό. Τν πην άζρεκν από όια όκσο είλαη ηα ζππξάθηα. Θπκάκαη όηη εηνηκαδόκνπλ λα πάσ ζε έλα πάξηη θαη θνίηαμα ζηνλ θαζξέθηε θαη είδα έλα κεγάιν ζππξάθη ζην θνύηειό κνπ. Τνπ έβαια κηα εηδηθή θξέκα, πεξηνξίζηεθε ιίγν αιιά δελ εμαθαλίζηεθε. Όηαλ πήγα ζην πάξηη αληηιήθζεθα όηη θαη άιια παηδηά είραλ ζππξάθηα. Αλαξσηήζεθα πόζν θνηλό είλαη απηό. Δίλαη όκσο θαη θάηη γηα ην νπνίν ληξέπνκαη ιηγάθη. Μνπ είλαη δύζθνιν λα ζαο ην αλαθέξσ. Ννκίδσ όηη άξρηζα λα έρσ αηζζήκαηα γηα ην αληίζεην θύιν. Δίλαη ιίγν πεξίεξγν αιιά θαηά βάζνο είλαη σξαίν, κνπ αξέζεη. Μνπ ιέλε όηη είλαη απόιπηα θπζηνινγηθό. Δίλαη; Μνπ ιέλε όηη πεξλώ ηελ εθεβεία. Απηό ζεκαίλεη όηη ζα πξέπεη λα πάσ ζην ζρνιείν κε ην ζππξάθη ζην θνύηειν θαη ηε κπξσδηά κνπ, άιια έρσ ςειώζεη από πέξζη θαη ζθέθηνκαη πην ώξηκα. Ννκίδσ ζα επηβηώζσ!» Αθνχ δηαβάζεηε ηελ πην πάλσ ηζηνξία, ζπδεηήζηε ηελ εμήο εξψηεζε: Μπνξείηε λα μερσξίζεηε ην θύιν ηνπ παηδηνύ ηεο ηζηνξίαο; α) Αγφξη:. β) Κνξίηζη:.. γ) Γελ είκαη ζίγνπξνο/ε: 13

Φύιιν Δξγαζίαο: Ρώηεζε έλα ελήιηθα (άζθεζε γηα ην ζπίηη) Όλνκα Μαζεηή/ηξηαο:... Γνληφο/Κεδεκφλαο/Δλήιηθαο Τπνζηεξηθηήο :... Ρώηεζε έλα ελήιηθα Ζ εθεβεία κπνξεί λα είλαη κηα πξόθιεζε. Δίλαη πνιύ βνεζεηηθό λα έρεηο θάπνηνλ ελήιηθα πνπ λα κπνξείο λα εκπηζηεπηείο έηζη ώζηε λα κηιάο γηα απηά πνπ ζε θνβίδνπλ ή ζε αλεζπρνύλ. Όινη νη ελήιηθεο άιισζηε έρνπλ πεξάζεη ηηο αιιαγέο ηεο εθεβείαο. Βήκα 1 ν : Πάξηε απηφ ην θπιιάδην ζην ζπίηη θαη κνηξαζηείηε ην κε έλαλ γνλέα ή έλαλ ελήιηθα πνπ εκπηζηεχεζηε. Ρσηήζηε απηφ ην πξφζσπν εάλ κπνξεί λα ην ζπκπιεξψζεηε καδί. Δίλαη θαιχηεξα λα πάξεηε ζπλέληεπμε απφ θάπνην άηνκν ηνπ ίδηνπ θχινπ κε εζάο. Βήκα 2 ν : Πξνγξακκαηίζηε έλα ξαληεβνχ κε ηνλ ελήιηθα γηα ζπλέληεπμε. Γψζηε πξνεγνπκέλσο ην θχιιν εξγαζίαο ζηνλ ελήιηθα γηα λα ζθεθηεί θαη λα πξνεηνηκάζεη ηηο απαληήζεηο ηνπ πξηλ απφ ηε ζπλέληεπμε. Βήκα 3 ν : ηε ζπλέληεπμε κπνξεί λα ζαο βνεζήζνπλ θάπνηεο απφ ηηο παξαθάησ εξσηήζεηο. Θα ρξεηαζηείο κηζή ψξα πεξίπνπ γηα λα νινθιεξψζεηο ηε ζπλέληεπμε. (Δλαιιαθηηθά, νη καζεηέο κπνξνχλ λα γξάςνπλ ηηο εξσηήζεηο πνπ ζέινπλ λα ξσηήζνπλ ηνλ/ηελ ελήιηθα/ε θαη ζηε ζπλέρεηα λα ηηο αλαθνηλψζνπλ ζηελ ηάμε, έηζη ψζηε ν θαζέλαο μερσξηζηά λα πξνζζέζεη ζην δηθφ ηνπ εξσηεκαηνιφγην θάπνηεο εξσηήζεηο πνπ πηζαλφλ δελ ηηο είρε ζθεθηεί αξρηθά) Βήκα 4 ν : Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο ζπλέληεπμεο, ππνγξάςηε ζην θάησ κέξνο ηεο επφκελεο ζειίδαο, γηα λα επηβεβαηψζεηε ζηνλ/ζηελ θαζεγεηή/ηξηα ζαο φηη ε ζπλέληεπμε πξαγκαηνπνηήζεθε. Πηζαλέο εξσηήζεηο πνπ κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ νη καζεηέο ζηε ζπλέληεπμή ηνπο: 1. Πνην ήηαλ ην πξψην ζεκάδη πνπ παξαηεξήζαηε φηαλ κπήθαηε ζηελ εθεβεία; Πφζσλ ρξνλψλ ήζαζηαλ; 2. Πνηα ζεσξείηε φηη ήηαλ ε κεγαιχηεξε δπζθνιία ή ην κεγαιχηεξν πξφβιεκα πνπ ζπλαληήζαηε θαηά ηελ εθεβεία; 3. Πψο δηαρεηξηζηήθαηε ην άγρνο ή ηελ πεξηζηαζηαθή ληξνπή πνπ είραηε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθεβείαο; 14

4. Πψο ληψζαηε γηα ηα αγφξηα/θνξίηζηα φηαλ ήζαζηαλ ζηελ ειηθία κνπ; 5. Ση ζαο άξεζε πεξηζζφηεξν ζηελ εμσηεξηθή ζαο εκθάληζε φηαλ ήζαζηαλ ζηελ ειηθία κνπ; 6. Πφηε αηζζαλζήθαηε πσο ήζαζηαλ ψξηκνο/ε θαη αλεμάξηεηνο/ε; 7. Πφηε δψζαηε ην πξψην ζαο θηιί; 8. Όηαλ ζαο πξνβιεκάηηδε έλα γεγνλφο κε πνην άηνκν πξνηηκνχζαηε λα ην θνπβεληηάζεηε; 9. Πηζηεχαηε πσο νη γνλείο ζαο, ζάο έδεηρλαλ θαηαλφεζε;... Κφςε θαη παξέδσζε κφλν απηφ ην θνκκάηη Οινθιεξψζακε ηε ζπλέληεπμε «Ρψηεζε έλα ελήιηθα» Μαζεηήο/ηξηα Δλήιηθαο 15

Φύιιν Δξγαζίαο: Αηνκηθή Τγηεηλή - πκβνπιεπηηθή Γσληά Όλνκα καζεηή:... Όλνκα Κεδεκφλα:... Ση ζα έιεγεο ζηνπο θίινπο ζνπ αλ δεηνχζαλ ηε ζπκβνπιή ζνπ γηα ζέκαηα εθεβείαο γεληθά; Βήκα 1 ν : Γηάιεμε 4 εξσηήζεηο πνπ γλσξίδεηο ηελ απάληεζε ηνπο. Βάιε ζην θνπηί αξηζηεξά «Μαζεηήο Δηδηθόο». Γξάςε ηελ απάληεζή ζνπ ζηνλ θελφ ρψξν. Βήκα 2 ν : Πάξε ζπλέληεπμε απφ ηνλ γνληφ ζνπ ή απφ θάπνην ελήιηθα πνπ εκπηζηεχεζαη, γηα λα απαληήζεη ζηηο ππφινηπεο 4 εξσηήζεηο. Βάιε ζην θνπηί αξηζηεξά «Δλήιηθαο Δηδηθόο». Γξάςε ηελ απάληεζή ηνπ ζηνλ θελφ ρψξν. Παξαδείγκαηα πηζαλώλ εξσηήζεσλ πνπ κπνξνύλ νη καζεηέο λα ξσηήζνπλ ηνπο ελήιηθεο Δξ.: Γε κνπ αξέζνπλ ηα καιιηά κνπ γηαηί είλαη πνιχ ιηπαξά. Ση κνπ πξνηείλεηο λα θάλσ; Απ.: Δξ.: Γε ζέισ λα μπξηζηψ αθφκε αιιά νη άιινη κνπ ιέλε λα ην θάλσ. Ση κε ζπκβνπιεχεηο; Απ.: Δξ.: Νηψζσ ηφζν άζρεκα... νη θίινη κνπ, κνχ ιέλε φηη κπξίδσ κεηά ην κάζεκα ηεο γπκλαζηηθήο. Ση κπνξψ λα θάλσ; Απ.: Δξ.: Σν δέξκα κνπ έρεη πνιιά ζππξάθηα. Αγφξαζα θάπνηα θάξκαθα αιιά δε κε βνήζεζαλ λα αληηκεησπίζσ ην πξφβιεκα. Μπνξεί ν γηαηξφο λα κνπ δψζεη θάπνηα ράπηα; Απ.: Δξ.: Έρσ πνιχ άζρεκεο θξάκπεο πφλνπο πεξηφδνπ. Έρεηο θάπνηεο εηζεγήζεηο γηα κέλα; Απ. : Δξ.: Κάπνηεο απφ ηηο θίιεο κνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηακπφλ αληί ζεξβηέηεο φηαλ έρνπλ πεξίνδν. Πψο κπνξψ λα απνθαζίζσ πνην είλαη ην θαιχηεξν γηα κέλα; Απ.: Δξ.: Τπάξρεη έλα παηδί ζηελ νκάδα πνδνζθαίξνπ, ηνπ νπνίνπ κπξίδνπλ ηα πφδηα ηνπ κεηά απφ θάζε πξνπφλεζε. Πψο κπνξψ λα ηνλ βνεζήζσ; Απ.: 16

ΠΖΓΔ Δπακεηλψλδα, Δ., Νενθιένπο, Δ., Σηγγηξίδνπ, Μ., (2007). Πξώηα Βήκαηα: Οδεγόο Δθπαίδεπζεο γηα Υγηείο Σρέζεηο. Κππξηαθφο χλδεζκνο Οηθνγελεηαθνχ Πξνγξακκαηηζκνχ. Health Education Curriculum, Grade 6, (2005) New Brunswich, Department of Education: Educational Programs and Services Branch. Δθπαηδεπηηθή ηζηνζειίδα γηα ηνπο εθπαηδεπηηθνχο θαη αξκφδηνπο πγείαο ζηα ζέκαηα ζεμνπαιηθήο δηαπαηδαγψγεζεο. http://www.teachingsexualhealth.ca/ Sexuality Information and Education Council of the United States. http://www.siecus.org/ Απφθζεγκα εθεβείαο. http://www.didefth.gr/riseis/showtopic.php?id_cat=9. ΔΗΖΓΖΣΔ Οκάδα Τπνζηεξηθηψλ ησλ Αλαιπηηθψλ Πξνγξακκάησλ Οηθηαθήο Οηθνλνκίαο- Αγσγήο Τγείαο: Αξγπξψ Καδέια, Βαζηιηθή Λνπθαΐδνπ, Γέζπσ Λνΐδνπ. 17