ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ( Α.Τ.Ε.Ι.) ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ( Α.Τ.Ε.Ι.) ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Υποχρεωτικές και αναγκαίες διαδικασίες ποιότητας, στα πλαίσια της εγκατάστασης του συστήματος διαχείρισης ποιότητας που βασίζεται στο πρότυπο ISO 17025 στις Ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις του κλάδου παραγωγής προϊόντων από αλουμίνιο. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: των ΒΙ ΑΛΗ Π. ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΚΑΤΣΑΡΑΜΠΗ Φ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ Επιβλέπων : Μπάτος Παναγιώτης Εργαστηριακός συνεργάτης Καστοριά, Οκτώβριος 2009

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ( Α.Τ.Ε.Ι.) ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Υποχρεωτικές και αναγκαίες διαδικασίες ποιότητας, στα πλαίσια της εγκατάστασης του συστήματος διαχείρισης ποιότητας που βασίζεται στο πρότυπο ISO 17025 στις Ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις του κλάδου παραγωγής προϊόντων από αλουμίνιο. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: των ΒΙ ΑΛΗ Π. ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΚΑΤΣΑΡΑΜΠΗ Φ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ Επιβλέπων : Μπάτος Παναγιώτης Εργαστηριακός συνεργάτης Εγκρίθηκε από την τριμελή εξεταστική επιτροπή την......... Ον/μο Μέλους ΕΠ Ον/μο Μέλους ΕΠ Ον/μο Μέλους ΕΠ Ιδιότητα Μέλους ΕΠ Ιδιότητα Μέλους ΕΠ Ιδιότητα Μέλους ΕΠ Καστοριά, Οκτώβριος 2009

Αφιερώσεις : Θα ήθελα να ευχαριστήσω για την δημιουργία της εργασίας αυτής την συνεργάτιδά μου Βιδάλη Βικτωρία για την άριστη συνεργασία που είχαμε. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που ήταν δίπλα μου και με στήριξαν το διάστημα αυτό. Τέλος, θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ και να αφιερώσω αυτή την εργασία στον καθηγητή μου κο Παναγιώτη Μπάτο για την βοήθεια που μας έδωσε και για την συνεργασία μας. Ευχαριστώ πολύ. Κατσαράμπη Βασιλική Με μεγάλη μου χαρά που έλαβε τέλος αυτή η εργασία, ύστερα από σταδιακή ανάπτυξη των απαιτήσεων της, θα ήθελα να ευχαριστήσω τη συνάδελφο μου Βασιλική Κατσαράμπη για την άψογη συνεργασία και συνεννόηση που είχαμε καθόλη τη διάρκεια της εργασίας. Στη συνέχεια θα ήθελα να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον καθηγητή μας τον κο Παναγιώτη Μπάτο για το μεγάλο ενδιαφέρον που έδειξε και την άμεση ανταπόκρισή του στις απορίες μας οποιαδήποτε ώρα. Τέλος, θα ήθελα να αφιερώσω αυτή την εργασία σε αυτούς τους δυο σημαντικούς ανθρώπους που βοήθησαν για την εκπόνηση αυτής της εργασίας. Βιδάλη Βικτωρία Copyright 2009 Βιδάλη Π. Βικτωρία, Κατσαράμπη Φ. Βασιλική Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρούσας εργασίας, εξ ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για σκοπό μη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν μήνυμα. Οι απόψεις και τα συμπεράσματα που περιέχονται σε αυτό το έγγραφο εκφράζουν αποκλειστικά τον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν τις επίσημες θέσεις του Τ.Ε.Ι. υτικής Μακεδονίας.

1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα εργασία αναλύεται ο κλάδος του αλουμινίου στα πλαίσια εγκατάστασης του συστήματος διαχείρισης ποιότητας, που βασίζεται στο πρότυπο ISO 17025, καθώς και τη θέση που καταλαμβάνει ο κλάδος στο ιεθνές Εμπόριο σήμερα. Αναφέρεται αναλυτικά η πορεία του κλάδου από το 2004 μέχρι και το 2008 μέσα από τις εξαγωγικές επιχειρήσεις καθώς επίσης παρουσιάζονται και τα βασικά προϊόντα εμπορίας όσον αφορά τη πρώτη ύλη και το τελικό προϊόν του αλουμινίου. Χρησιμοποιούνται πίνακες και διαγράμματα για την καλύτερη κατανόηση των στοιχείων αυτών που υποδηλώνουν τη πορεία του κλάδου αλλά και την πορεία της αγοράς κουφωμάτων που αποτελεί βασικό προϊόν εμπορίας των εξαγωγικών επιχειρήσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο τρόπο λειτουργίας και στην οργάνωση των Εργαστηρίων Μετρήσεων και οκιμών τα οποία είναι διαπιστευμένα από το Εθνικό Σύστημα ιαπίστευσης, σύμφωνα με το πρότυπο ISO 17025. Τα εργαστήρια είτε κάνουν ελέγχους μέσα στις ίδιες τις εγκαταστάσεις των εταιριών είτε λειτουργούν ως ανεξάρτητοι φορείς, που στην Ελλάδα το φαινόμενο αυτό είναι αρκετά περιορισμένο. Τέλος, σημαντική αναφορά γίνεται στις διαδικασίες ποιότητας του προτύπου και αναλύεται η πρακτική εφαρμογή των διαδικασιών όσον αφορά τη προμήθεια της πρώτης ύλης, τη παραγωγή του τελικού προϊόντος και την τυποποίηση - συσκευασία. Λέξεις κλειδιά: αλουμίνιο - κούφωμα, εργαστήρια μετρήσεων και δοκιμών, ποιοτικός έλεγχος, παραγωγή, προμήθεια, τυποποίηση, σύστημα διαχείρισης ποιότητας, πρώτη ύλη, τελικό προϊόν.

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Περίληψη...1 Περιεχόμενα.2 Εισαγωγή..3 Κεφάλαιο 1 ο Ο κλάδος του αλουμινίου σήμερα, η θέση του στο διεθνές εμπόριο και οι επιχειρήσεις που το αποτελούν. 5 1.1 Ο κλάδος του Ελληνικού αλουμινίου και η θέση του στο διεθνές εμπόριο σήμερα...5 1.2 Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις του κλάδου, τα εργαστήρια τους και ο τρόπος λειτουργίας τους.. 21 1.3Τα βασικά προϊόντα εμπορίας τεχνικά χαρακτηριστικά, προδιαγραφές κατασκευής των προϊόντων αυτών...28 Κεφάλαιο 2 ο Η εγκατάσταση ενός συστήματος διαχείρισης ποιότητας βασισμένου στο πρότυπο ISO 17025 στα εργαστήρια Ε.Μ.. των επιχειρήσεων του κλάδου...42 2.1 Η οργάνωση και η λειτουργία των εργαστηρίων Ε.Μ.., των εξαγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου του αλουμινίου κατά το πρότυπο ISO 17025...42 2.2 Βασικά σημεία του προτύπου ISO 17025. 56 2.3 Οι υποχρεωτικές και οι αναγκαίες διαδικασίες που προβλέπει το πρότυπο ISO 17025. Μία συνοπτική παρουσίαση.. 63 Κεφάλαιο 3 ο Οι διαδικασίες ποιότητας: προμήθειες 1 ων υλών, παραγωγή, ποιοτικός έλεγχος, τυποποίηση, στα πλαίσια της εγκατάστασης του προτύπου ISO 17025 στα εργαστήρια Ε.Μ.., των επιχειρήσεων του κλάδου.. 71 3.1 Η πρακτική εφαρμογή των διαδικασιών: προμήθειες 1 ων υλών και παραγωγή τελικών προϊόντων από αλουμίνιο....71 3.2 Η πρακτική εφαρμογή της διαδικασίας: ποιοτικός έλεγχος....79 3.3 Η πρακτική εφαρμογή της διαδικασίας: τυποποίηση......84 Συμπεράσματα... 90 Βιβλιογραφία.....91 Παραρτήματα...94

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο σκοπός της εργασίας είναι να παρουσιάσει την συμβολή του κλάδου του Ελληνικού αλουμινίου και την θέση που καταλαμβάνει στο ιεθνές Εμπόριο, σε εθνικό και κατ επέκταση σε διεθνές επίπεδο, στα πλαίσια της εγκατάστασης του συστήματος διαχείρισης ποιότητας το οποίο βασίζεται στο πρότυπο ΕΝ ISO 17025 : 2005. Στη συνέχεια αναφέρεται αναλυτικά ο τρόπος διεξαγωγής των αποτελεσμάτων από τα εργαστήρια μετρήσεων και δοκιμών. Γίνεται λεπτομερής αναφορά στην οργάνωση και στη λειτουργία των εργαστηρίων αυτών έτσι ώστε οι εξαγωγικές επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν εργαστήρια ελέγχου να γνωρίζουν τις απαραίτητες διαδικασίες και να καταλάβουν τη σημαντικότητα αυτών για την ανάπτυξη του κλάδου. Τέλος γίνεται μια εκτενής αναφορά στις αναγκαίες και στις υποχρεωτικές διαδικασίες που είναι απαραίτητο να ακολουθηθούν από τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις έτσι ώστε να τους επιτραπεί να χρησιμοποιήσουν το σύστημα διαχείρισης ποιότητας βασισμένο στο πρότυπο EN ISO 17025:2005. Η χρησιμοποίηση του συστήματος αυτού προαπαιτεί την κατάλληλη εφαρμογή των διαδικασιών ποιότητας στην προμήθεια πρώτων υλών, στην παραγωγή, στο ποιοτικό έλεγχο, όπως επίσης και στην τυποποίηση των προϊόντων του αλουμινίου. Συγκεκριμένα στο πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται η θέση που κατέχει ο κλάδος του Ελληνικού αλουμινίου στο διεθνές εμπόριο, καθώς και πως κυμαίνεται η παραγωγή της πρώτης ύλης σε εγχώρια και διεθνή αγορά όπου η Ελλάδα κατέχει την πέμπτη θέση στην παραγωγή. Γίνεται μια λεπτομερής αναφορά στα βασικά προϊόντα αλουμινίου, στα τεχνικά χαρακτηριστικά τους όπως επίσης και στις προδιαγραφές κατασκευής των προϊόντων αυτών. Όμως οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις εξελίσσονται στα πλαίσια εγκατάστασης ενός συστήματος διαχείρισης ποιότητας βασισμένο στο πρότυπο EN ISO 17025 :2005 πολλαπλασιάζοντας τις προοπτικές ανάπτυξης και εξαγωγής του ελληνικού αλουμινίου, αν και τώρα ο κλάδος αυτός διανύει μια περίοδο κρίσης όπως άλλωστε και όλη η χώρα. Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στην οργάνωση κ στη λειτουργία των εργαστηρίων μετρήσεων και δοκιμών των εξαγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου του αλουμινίου σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ ISO 17025:2005.

4 Παρουσιάζονται αναλυτικά οι δοκιμές που γίνονται στα εργαστήρια καθώς και όλες οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τη διεξαγωγή των αποτελεσμάτων έτσι ώστε να βγουν ποιοτικά σωστά τα δοκίμια. Οι πιστοποιήσεις των κουφωμάτων εκδίδονται είτε από το ίδιο το εργαστήριο που λειτουργεί ανεξάρτητα ως φορέας πιστοποίησης τύπου ΕΚΑΝΑΛ είτε από το Εθνικό Σύστημα ιαπίστευσης (ΕΣΥ ). Επίσης, στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση των υποχρεωτικών και των αναγκαίων διαδικασιών που προβλέπει το ISO 17025. Τέλος, στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται λόγος για τη εφαρμογή της διαδικασίας ποιότητας στις επιχειρήσεις του κλάδου του αλουμινίου. Αναφέρονται οι διαδικασίες εφαρμογής ποιότητας της πρώτης ύλης που διεξάγονται μέσα από μια σειρά ελέγχων και διαπιστώσεων για την σωστή επιλογή του κουφώματος. Στη συνέχεια, ακολουθεί η διαδικασία παραγωγής του, όπου η πρώτη ύλη περνάει από διάφορες φάσεις, που προβλέπει το πρότυπο EN ISO 17025 :2005 καταλήγοντας έτσι στο τελευταίο στάδιο της διαδικασίας: την τυποποίηση του τελικού προϊόντος. Η τυποποίηση είναι εξίσου σημαντική με τα άλλα στάδια γιατί η παραγγελία πρέπει να φτάσει με τις κατάλληλες προδιαγραφές στο τόπο παράδοσης είτε ο πελάτης βρίσκεται στην εγχώρια είτε στην διεθνή αγορά. Αξίζει, να σημειωθεί και η συσκευασία του προϊόντος που τονίζεται σε αυτό το κεφάλαιο.

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Ο ΚΛΑ ΟΣ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ, Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΤΟΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ 1.1. Ο ΚΛΑ ΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΗΜΕΡΑ Ο βιομηχανικός κλάδος παραγωγής και μεταποίησης αλουμινίου είναι ένας από τους σημαντικότερους της Ελληνικής Οικονομίας. Ο κλάδος του αλουμινίου στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την πλήρως καθετοποιημένη ανάπτυξή του, από την εξόρυξη του βωξίτη μέχρι και την παραγωγή και διάθεση σχεδόν όλων των τελικών προϊόντων από αλουμίνιο. Σήμερα, ο κλάδος κατατάσσεται μεταξύ των πέντε πιο δυναμικών παραγωγικών κλάδων της Ελληνικής Οικονομίας. Ο κύκλος εργασιών του κλάδου στο σύνολό του εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 3 δις. Ευρώ το 2004, με τις εξαγωγές να πλησιάζουν στα 850 εκατ. Ευρώ. Οι 8.000 μικρές και μεγάλες εταιρείες του κλάδου απασχολούν εμμέσως ή αμέσως περίπου 40.000 άτομα, ποσοστό 14% του απασχολούμενου εργατικού δυναμικού στη μεταποίηση, συμβάλλει στη δημιουργία του ΑΕΠ σε ποσοστό 1,8% και οι εξαγωγές των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο αντιπροσωπεύουν το 9% του συνόλου των Ελληνικών εξαγωγών και το 17% των εξαγωγών βιομηχανικών και βιοτεχνικών προϊόντων παραγωγή του αλουμινίου ανήκει στις ενεργοβόρες βιομηχανίες και χαρακτηρίζεται ως εντάσεως κεφαλαίου. Η ζήτηση του πρωτογενούς αλουμινίου παρουσιάζει κυκλικότητα και ακολουθεί τις εξελίξεις της παγκόσμιας οικονομίας και κυρίως της βιομηχανικής παραγωγής. Η παραγωγή και μεταποίηση αλουμινίου άρχισε να αναπτύσσεται στην Ελλάδα από το 1965, με την ίδρυση της βιομηχανικής μονάδας του αλουμινίου της Ελλάδος (Aluminium magazine: 2009). Οι εξαγωγές αφορούν κυρίως τον πλεονάζοντα βωξίτη, αλουμίνα, πρωτόχυτο αλουμίνιο και προϊόντα πρώτης μεταποίησης, ενώ πρόσφατα διελάσεις προωθούν ολοκληρωμένα συστήματα κουφωμάτων, ακόμη και σε πολύ ανταγωνιστικές αγορές, όπως αυτή της Γερμανίας, ενώ έχουν κατακτήσει μεγάλο μέρος των αγορών στις χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Τα βασικά προϊόντα πρώτης μεταποίησης που εξάγονται είναι αυτά της έλασης καλωδίων και χυτών, που συνολικά αφορούν περίπου το 58% της συνολικής εγχώριας παραγωγής. Αναλυτικότερα, η σημερινή

6 κατάσταση του κλάδου αποτυπώνεται με διαύγεια στα παρακάτω στοιχεία, που επεξεργάστηκαν και αντλήθηκαν από τα αρχεία του επίσημου περιοδικού του αλουμινίου (Aluminium magazine), αλλά και από επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου, (ΕΕΑ: 2008). Οι Ελληνικές επιχειρήσεις αλουμινίου από την εξόρυξη του βωξίτη έως και την παραγωγή τελικών προϊόντων, είναι κατεξοχήν εξαγωγικές, παρέχοντας σημαντικό συναλλαγματικό όφελος στη χώρα. Η Ελλάδα κατέχει παγκοσμίως την 8η θέση των περιοχών με τα μεγαλύτερα αποθέματα βωξίτη και πρακτικά είναι η μόνη βωξιτοπαραγωγός χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ετήσια παραγωγή πάνω από 2 εκ.τόνους. Τα προϊόντα των επιχειρήσεων κατέχουν εξέχουσα θέση στην παγκοσμιοποιημένη πλέον και έντονα ανταγωνιστική αγορά. Παράλληλα, εταιρείες έχουν είδη αναπτύξει σημαντική διεθνή παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα με συμμετοχές εγκαταστάσεις και θυγατρικές, ιδιαίτερα στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο, αλλά και σε χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Η πορεία της 1 ης μεταποίησης αλουμινίου σύμφωνα με τα στοιχεία του 2004 από το επίσημο περιοδικό αλουμινίου φαίνεται στον πίνακα 1 που ακολουθεί (Aluminium magazine: 2006). Πίνακας 1.1.: Πορεία της 1 ης μεταποίησης αλουμινίου Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ 1 ης ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ (συγκριτικά στοιχεία πωλ.σε τόνους). 2004 2003 Ετησ.μεταβ.% 1994 Μεταβ.10ετίας% ΕΛΑΣΗ Εσωτ.αγορά 35.550 39.000-9% 17.600 102% Εξαγωγές 163.450 136.000 20% 75.000 118% ΣΥΝΟΛΟ 199.000 175.000 14% 92.600 115% ΙΕΛΑΣΗ Εσωτ.αγορά 97.900 83.400 17% 34.900 181% Εξαγωγές 59.700 54.600 9% 32.000 87% ΣΥΝΟΛΟ 157.600 138.000 14% 66.900 136% ΚΑΛΩ ΙΑ/ΧΥΤΗΡΙΑ Εσωτ.αγορά 17.000 17.000 0% 8.200 107% Εξαγωγές 3.000 3.000 0% 1.000 200% ΣΥΝΟΛΟ 376.600 333.000 13% 168.700 123% ΚΛΑ ΟΥ πηγή: Αluminium magazine,(2006) Σημειώθηκαν σημαντικές πωλήσεις για την μεταποιητική βιομηχανία αλουμινίου το 2004. Σημαντική αύξηση των πωλήσεων σε ποσότητες τόσο στην

7 εσωτερική αγορά όσο και στις εξαγωγές όπου άγγιξαν τους 376.000 τόνους. Οι συνεχείς επενδύσεις σε τεχνολογία και τεχνογνωσία, κατέστησαν τον κλάδο αφενός πρότυπο για την εσωτερική οικονομική ανάπτυξη και επιχειρηματική δράση και αφετέρου κατέστησαν τα προϊόντα της Ελληνικής Βιομηχανίας ανταγωνιστικά, όχι μόνο στην εσωτερική αλλά και στην απαιτητική αγορά της Ευρώπης. Τα βασικά προϊόντα παραγωγής αλουμινίου είναι ο πολύτιμος βωξίτης που βρίσκεται ελεύθερος στο φλοιό της γης, η αλουμίνα που δημιουργείται μετά από επεξεργασία του βωξίτη και τέλος μετά από τις απαραίτητες διαδικασίες παράγεται το αλουμίνιο σε ακατέργαστη μορφή. Βωξίτης: αποτελεί τη βασική 1 η ύλη για την παραγωγή πρωτόχυτου αλουμινίου και υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στο υπέδαφος της Ελληνικής επικράτειας. Με βεβαιωμένα αποθέματα 120 εκ. Τόνων, η Ελλάδα κατέχει παγκοσμίως την 8 η θέση ανάμεσα σε περιοχές με τα μεγαλύτερα αποθέματα βωξίτη και πρακτικώς είναι η μόνη βωξιτοπαραγωγός χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, το έτος 2002 παρήχθησαν 2.492.000 τόνοι βωξίτη παρουσιάζοντας ετήσια αύξηση 21% σε σχέση με το 2001. Κατά το 2004 η παραγωγή παρέμεινε στα προηγούμενα επίπεδα, οι εξαγωγές απορρόφησαν το 45% των πωλήσεων, ενώ η εγχώρια αγορά το 55% με κυριότερη χρήση, ασφαλώς την παραγωγή αλουμίνας. Οι εξαγωγές είχαν κύριους προορισμούς την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 48% και τα Βαλκάνια και τις Παρευξείνιες χώρες κατά 45%. Τα κύρια χαρακτηριστικά του ελληνικού βωξίτη είναι: πλούσιος σε περιεκτικότητα αλουμίνας, δύσκολα κοιτάσματα ορυκτού (υψηλή σκληρότητα), μικρά και διασκορπισμένα κοιτάσματα, υψηλότερο κόστος εξόρυξης από των άλλων παραγωγών χωρών (Αυστραλίας, Τζαμάικας, Ινδιών, Βραζιλίας), όπου το βάθος εξόρυξης ξεκινά στο ένα μέτρο του υπεδάφους τις περισσότερες φορές (Aluminium magazine: 2008). Αλουμίνα: είναι το βασικό ενδιάμεσο προϊόν για τη παραγωγή αλουμινίου. Όπως σε όλο τον κόσμο, έτσι και στην Ελλάδα το 90% της παραγωγής αλουμίνας, χρησιμοποιείται για την παραγωγή αλουμινίου και το υπόλοιπο στη χημική βιομηχανία πυριμάχων. Με παραγωγή ένυδρης αλουμίνας 750.000 τόνων, κατά 31.000 τόνους ανώτερη από το 2001 στο 2002, σημειώθηκε ρεκόρ παραγωγής από τη Αλουμίνιον της Ελλάδος. Σε αυτό συντέλεσε η διαδικασία

8 του sweetening, που είχε ξεκινήσει το 2000 και λειτούργησε επιτυχώς. Οι βελτιώσεις της χημικής διαδικασίας και της ακρίβειας των μηχανολογικών εξοπλισμών, αποτέλεσαν τους παράγοντες αυτής της επιτυχίας. Κατά τη διάρκεια του 2002 πουλήθηκαν από την Αλουμίνιον της Ελλάδος, τη μοναδική παραγωγό στη χώρα μας, 433.000 τόνοι αλουμίνας και οι οποίοι είναι αυξημένοι κατά 9% σε σχέση με το 2001. όπως και τα προηγούμενα χρόνια, το 2001 το μεγαλύτερο μέρος του όγκου των πωλήσεων εσωτερικού (κυρίως σε ένυδρη μορφή), αντιπροσωπεύει μόλις το 1% του συνολικού όγκου των πωλήσεων. Η αύξηση της παραγωγής πρωτόχυτου αλουμινίου είχε ως αποτέλεσμα την απορρόφηση του πλεονάσματος στην αγορά αλουμίνας, γεγονός που σε συνδυασμό με τις καλύτερες προοπτικές ζήτησης οδήγησε σε σημαντική αύξηση των τιμών. Το 2004 η παραγωγή ξεπέρασε τους 780.000 τόνους, σημειώνοντας αύξηση κατά 7% σε σχέση με το 2003. οι εξαγωγές ξεπέρασαν τους 450.000 τόνους σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 15% περίπου, με κατεύθυνση σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ποσοστό πάνω από το 70%. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ήμισυ της παραγωγής εξάγεται, ενώ οι άλλες Ευρωπαϊκές Χώρες εισάγουν το 35% των αναγκών τους σε αλουμίνα (Ελληνική Ένωση Αλουμινίου: 2008). Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέταξε η Ελληνική Ένωση Αλουμινίου (ΕΕΑ), από την αποστολή ερωτηματολογίων στις εταιρείες αλουμινίου και την επεξεργασία τους, οι τομείς της 1 ης μεταποίησης αλουμινίου εμφανίζουν αυξητικά μεγέθη τόσο σε επίπεδο παραγωγής όσο και σε επίπεδο πωλήσεων. Συγκεκριμένα, η παραγωγή και οι πωλήσεις πρωτόχυτου αλουμινίου ξεπέρασαν τους 165.000 τόνους. Οι πωλήσεις πρωτόχυτου αλουμινίου απευθύνονται σε ποσοστό 56% στην εγχώρια αγορά και κατά 44% στις εξαγωγές, με το 92% να κατευθύνεται προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η παραγωγή της πρώτης μεταποίησης έφθασε στους 286.000 τόνους παρουσιάζοντας αύξηση κατά 12%. Οι πωλήσεις αντίστοιχα έφθασαν στους 277.000 τόνους με ετήσια αύξηση 8% περίπου. Οι εξαγωγές άγγιξαν τους 151.000 τόνους αυξανόμενες κατά 7%, με σημαντικότερο αποδέκτη την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την οποία οι εξαγωγές έφθασαν στους 81.900 τόνους περίπου ή ποσοστό 54%. Η εγχώρια αγορά αυξήθηκε κατά 9% φθάνοντας στους 126.000 τόνους, με την οικοδομή να απορροφά 75.700 τόνους περίπου ή ποσοστό 60%.Τα προϊόντα μεταποίησης αλουμινίου διακρίνονται, ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας τους,σε:

9 προϊόντα διέλασης- έλασης- καλώδιο- προϊόντα χυτηρίων. Τα τελικά προϊόντα συσκευασίας αλουμινίου ανήκουν στην κατηγορία της έλασης παραγωγή ημιτελικών προϊόντων από τις βιομηχανίες της έλασης και διέλασης (επιμήκη προϊόντα/ διατομές), των καλωδίων και των χυτηρίων απασχολεί πάνω από 30 εταιρίες στην Ελλάδα. Τα προϊόντα αλουμινίου παρουσιάζουν σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα, ειδικά στο χώρο της διέλασης, όπου οι εταιρίες παρέχουν ολοκληρωμένες λύσεις κουφωμάτων υψηλής ποιότητας στις απαιτητικές αγορές τόσο της Ευρώπης όσο και της Ασίας. Τα 2/3 περίπου της παραγωγής πρωτόχυτου αλουμινίου διατίθενται στην εγχώρια αγορά ενώ το 1/3 εξάγεται κυρίως σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Aluminium magazine: 2008). Πρωτόχυτο Αλουμίνιο: Οι πωλήσεις πρωτόχυτου αλουμινίου από την Αλουμίνιον Α.Ε έφτασαν τους 166 χιλιάδες τόνους το 2007 και περίπου 68.060 από αυτούς εξάγονται. Οι πωλήσεις άγγιξαν ουσιαστικά το μέγιστο της παραγωγικής δυνατότητας της εταιρίας, που είναι οι 170 χιλιάδες τόνοι τελικού προϊόντος (κολώνες, πλάκες, χελώνες). Για την παραγωγή 1 τόνου πρωτόχυτου αλουμινίου απαιτούνται 2 τόνοι αλουμίνας. Στην χώρα μας η παραγωγή πρωτόχυτου αλουμινίου γίνεται στο εργοστάσιο της Αλουμίνιον της Ελλάδος που η ετήσια δυναμικότητα του ξεπερνάει τους 160.000 τόνους. Τα 2/3 περίπου της παραγωγής διατίθενται στην εγχώρια αγορά ενώ το 1/3 εξάγεται κυρίως σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο διάγραμμα που ακολουθεί (διάγραμμα 1) απεικονίζονται οι πωλήσεις πρωτόχυτου αλουμινίου για το έτος 2008. ιάγραμμα 1.1. : πωλήσεις πρωτόχυτου αλουμινίου για το 2008 Πηγή: Ελληνική Ένωση Αλουμινίου,(2008) Οι εξαγωγές αφορούν κυρίως τον πλεονάζοντα βωξίτη, την αλουμίνα, το πρωτόχυτο αλουμίνιο και προϊόντα 1 ης μεταποίησης αλουμινίου, ενώ την

10 τελευταία δεκαετία οι εταιρείες διέλασης προωθούν ολοκληρωμένα συστήματα κουφωμάτων, ακόμη και σε πολύ ανταγωνιστικές αγορές, όπως είναι η αγορά της Γερμανίας. Παράλληλα έχουν κατακτήσει μεγάλο μέρος των αγορών στις χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2004, περίπου το 60% της συνολικής εγχώριας παραγωγής μεταποιημένων προϊόντων εξάχθηκαν. Την τελευταία δεκαετία οι εισαγόμενες ποσότητες πρωτόχυτου αλουμινίου ξεπερνούν την κατανάλωση εγχώριου και αυτό οφείλεται τόσο στην επιλογή των εταιριών του κλάδου να διαφοροποιούν τις πηγές τους, ώστε να διασφαλίζουν καλύτερα την προμήθειά τους σε πρώτη ύλη, όσο και στο σημαντικό ποσοστό εξαγωγής της εγχώριας παραγωγής. Το πιο εντυπωσιακό ωστόσο στοιχείο είναι πως τα τελευταία χρόνια η κατανάλωση εισαγομένου πρωτόχυτου αλουμινίου είναι κατά μέσο όρο τριπλάσια από την κατανάλωση εγχωρίου. Παρακάτω απεικονίζεται διαγραμματικά η εξέλιξη της κατανάλωσης πρωτόχυτου αλουμινίου στην Ελλάδα έως και το 2007 (διάγραμμα 2). ιάγραμμα 1.2. : Κατανάλωση πρωτόχυτου αλουμινίου στην Ελλάδα έως το 2007 Πηγή: Ελληνική Ένωση Αλουμινίου, (2007) ευτερόχυτο αλουμίνιο : Η επεξεργασία του scrap αλουμινίου για την παραγωγή μετάλλου αλουμινίου απαιτεί υψηλή τεχνολογία και τεχνογνωσία. Στην Ελλάδα, σήμερα, υπάρχουν σημαντικές μονάδες (ΕΛΒΑΛ, ΕΠΑΛΜΕ κλπ) που είναι σε θέση να αξιοποιήσουν πλήρως το scrap αλουμινίου για την παραγωγή 1 ης ύλης αλουμινίου κατάλληλης για την παραγωγή νέων προϊόντων. Το δευτερόχυτο

11 αλουμίνιο χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για τις ανάγκες της εγχώριας μεταποιητικής βιομηχανίας, ενώ οι εξαγωγές είναι λίγες. Πρώτη Μεταποίηση: Πρόκειται για την παραγωγή ημιτελικών προϊόντων από τις βιομηχανίες της έλασης (πλατιά προϊόντα), της διέλασης (επιμήκη προϊόντα/ διατομές), των καλωδίων και των χυτηρίων. Από τις αρχές της δεκαετίας του 70 η Ελληνική Βιομηχανία 1 ης μεταποίησης αλουμινίου αναπτύσσεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Στην εξέλιξη αυτή επέδρασαν από την μια πλευρά η ύπαρξη εγχώριας 1 ης ύλης αλουμινίου και από την άλλη η ευρεία χρήση του αλουμινίου σε οικοδομές, κατά το πλείστον, εφαρμογή στην εσωτερική αγορά, αλλά και η αλματώδης αύξηση των εξαγωγών. Στην χώρα μας πάνω από 30 εταιρείες δραστηριοποιούνται σε αυτό το στάδιο. Οι βιομηχανίες της έλασης και της διέλασης υπολογίζεται ότι καλύπτουν το 96% της παραγωγής ημιπροϊόντων αλουμινίου. Οι βιομηχανίες παραγωγής πλατέων προϊόντων (έλαση), μορφοράβδων- προφίλ (διέλαση), καλωδίων και χυτηρίων, που αποτελούν την πρώτη μεταποίηση αλουμινίου, παρήγαγαν περίπου 384.500 τόνους το 2004, σημειώνοντας αύξηση κατά 11% έναντι του 2003. οι πωλήσεις στην εγχώρια αγορά ξεπέρασαν τους 150.000 τόνους, αυξημένες κατά 7% σε σχέση με το 2003. οι εξαγωγές απορρόφησαν πάνω από 226.000 τόνους, αυξανόμενες σε ετήσια βάση κατά 17%, με σημαντικότερο αποδέκτη την Ευρωπαϊκή Ένωση με ποσοστό 56%. Στο διάγραμμα 3 που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη των πωλήσεων προϊόντων 1 ης μεταποίησης αλουμινίου από το 1999 έως το 2008. ιάγραμμα 1.3. : Εξέλιξη πωλήσεων προϊόντων 1ης μεταποίησης αλουμινίου έως το 2008 Πηγή: Ελληνική Ένωση Αλουμινίου, (2008)

12 Τα προϊόντα της 1 ης μεταποίησης αλουμινίου χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες οι οποίες είναι αυτές της έλασης, της διέλασης και των καλωδίων & χυτηρίων. Στο διάγραμμα πίτας που ακολουθεί φαίνεται το μερίδιο παραγωγής που αντιστοιχεί στην κάθε κατηγορία της 1 ης μεταποίησης αλουμινίου, (διάγραμμα 4). ιάγραμμα 1.4. : Παραγωγή 1 ης μεταποίησης αλουμινίου για το 2008 Πηγή: Ελληνική Ένωση Αλουμινίου, (2008) Η ζήτηση προϊόντων τόσο διέλασης, όσο και έλασης αναπτύσσεται με σταθερό ρυθμό και τα τελευταία τρία χρόνια οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν συνολικά κατά 15.000 τόνους. Η κατανάλωση αλουμινίου στην Ελλάδα αντιστοιχεί περίπου στα 17 κιλά ανά κάτοικο, έναντι 21 κιλών κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, 34 κιλών στις ΗΠΑ και 28 κιλών στην Ιαπωνία. Στην εγχώρια αγορά τα προϊόντα του κλάδου απευθύνονται κυρίως στους τομείς των κατασκευών και της συσκευασίας. Οι βιομηχανίες της έλασης και της διέλασης υπολογίζεται ότι καλύπτουν το 96% της παραγωγής ημιπροϊόντων αλουμινίου και προσανατολίζονται κυρίως στο χώρο της συσκευασίας και της οικοδομής αντίστοιχα καθώς αυτές οι δύο χρήσεις καλύπτουν το 84% της συνολικής κατανάλωσης. Έλαση: η παραγωγή ξεπέρασε τους 197.000 τόνους σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 9%. Οι εξαγωγές ξεπέρασαν τους 163.000 τόνους περίπου με κύρια κατεύθυνση την αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ποσοστό 55%. Οι πωλήσεις στην εγχώρια αγορά έφτασαν τους 35.000 τόνους, σημειώνοντας ετήσια πτώση κατά 9% περίπου. Οι εφαρμογές στον τομέα της συσκευασίας απορρόφησαν το 60% και αυτές στην οικοδομή το 26%. ιέλαση: η παραγωγή των βιομηχανιών διέλασης ξεπέρασε τους 165.000 τόνους κατά το 2004 φτάνοντας στο υψηλότερο σημείο της και σημειώνοντας

13 σημαντική αύξηση κατά 15% περίπου σε σχέση το 2003. Οι εξαγωγές πλησίασαν τους 60.000 τόνους, αυξημένες κατά 9%, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να απορροφά το 62%. Οι πωλήσεις στην εγχώρια αγορά κατά το 2004 αυξήθηκαν κατά 15% και έφτασαν στους 98.000 τόνους. Οι κατασκευές, κυρίως προϊόντα για οικοδομική χρήση, είναι η σημαντικότερη αγορά και απορρόφησαν 86.000 τόνους. Επιφανειακή επεξεργασία: Πρόκειται για ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ 1 ης και 2 ης μεταποίησης του μετάλλου. Αφορά την επικάλυψη της εξωτερικής επιφάνειας των προϊόντων για λόγους προστασίας και διακόσμησης. Ανοδίωση: Η ανοδίωση είναι η διαδικασία δημιουργίας ενός στρώματος οξειδίου του αλουμινίου στην επιφάνεια του μετάλλου, τόσο για την προστασία του όσο και για λόγους εμφάνισης. Στην χώρα μας πάνω από 6 επιχειρήσεις ασχολούνται με την ανοδίωση αλουμινίου κυρίως σε διατομές, με εγκατεστημένη δυναμικότητα 170.000 Amperes. Ηλεκτροστατική βαφή: Η ηλεκτροστατική βαφή είναι η διαδικασία της επιφανειακής επικάλυψης με πούδρα, κυρίως προϊόντων αλουμινίου που προορίζονται για αρχιτεκτονικές εφαρμογές, τόσο για λόγους προστασίας όσο και για λόγους εμφάνισης. Στην Ελλάδα πάνω από 30 επιχειρήσεις ασχολούνται με την ηλεκτροστατική βαφή αλουμινίου, με δυναμικότητα που εκτιμάται κοντά στους 120.000 τόνους. εύτερη Μεταποίηση (τελικά προϊόντα): Στη 2 η μεταποίηση δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την παραγωγή τελικών προϊόντων για διάφορες χρήσεις όπως κατασκευές κτιρίων σε μορφή δομικού υλικού και εξωτερικών επικαλύψεων, συσκευασίες τροφίμων και ποτών, κατασκευή μεταφορικών μέσων, κατασκευή οικιακού εξοπλισμού κλπ. Εκτιμάται ότι πάνω από 8.000 επιχειρήσεις, από μεγάλες βιομηχανίες μέχρι οικογενειακές βιοτεχνίες, δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων της δεύτερης μεταποίησης αντιπροσωπεύει το 50% περίπου του συνόλου του κλάδου, λόγω της μεγάλης προστιθέμενης αξίας που προσλαμβάνει το αλουμίνιο σε κάθε φάση της επεξεργασίας του και ειδικότερα στην τελική. Στην χώρα μας δύο είναι οι βασικές αγορές για τα τελικά προϊόντα του μετάλλου, η

14 οικοδομή και η συσκευασία. Οι υπόλοιπες χρήσεις περιορίζονται σε ποσοστά κάτω από 10% και δεν απορροφούν σημαντικές ποσότητες. Εδώ ας σημειωθεί ότι στην Ευρώπη οι μεταφορές είναι ένας από τους πιο σημαντικούς χρήστες ημιπροϊόντων αλουμινίου, με το μέταλλο να διεισδύει εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια σε αυτήν την αγορά. Η 2 η μεταποίηση αλουμινίου στην Ελλάδα επεξεργάστηκε περίπου 188.000 τόνους ημιπροϊόντων αλουμινίου για την παραγωγή τελικών προϊόντων. Από αυτούς, περίπου οι 150.250 τόνοι προέρχονται από την Ελληνική βιομηχανία 1 ης μεταποίησης, ενώ οι υπόλοιποι 37.600 τόνοι ήταν εισαγωγές. Στο διάγραμμα 5, παρουσιάζεται η κατανομή των χρήσεων των ελληνικών ημιπροιόντων αλουμινίου στην εγχώρια αγορά το 2008, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου, (Ελληνική Ένωση Αλουμινίου: 2008). ιάγραμμα 1.5. : Χρήσεις Ελληνικών ημιπροϊόντων αλουμινίου στην εγχώρια αγορά για το 2008 Πηγή: Ελληνική Ένωση Αλουμινίου, (2008) Ο συνολικός κύκλος εργασιών των εταιρειών του κλάδου που απασχολεί περίπου 40.000 εργαζομένους, βάσει στοιχείων της ΕΣΥΕ ανέρχεται περίπου σε 3 δις., ποσό που αποτελεί το 2,3 % του ΑΕΠ της χώρας. Σημαντικό μέρος της παραγωγής προορίζεται για εξαγωγές, που αποτελούν περίπου το 7% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απορροφούν περίπου το 70% των συνολικών Ελληνικών εξαγωγών αλουμινίου. Ο κατασκευαστικός τομέας κατέχει σημαντική θέση στην ελληνική οικονομία Ο τομέας της συσκευασίας αποτελεί τη δεύτερη κύρια αγορά για τα προϊόντα αλουμινίου, με ποσοστό 22%. Η οικοδομή και η συσκευασία είναι οι βασικές τελικές χρήσεις του μετάλλου στην Ελλάδα, ενώ ο οικιακός εξοπλισμός, οι μηχανολογικές και ηλεκτρολογικές εφαρμογές παρουσιάζονται με χαμηλότερο

15 μερίδιο στην αγορά, επειδή οι ποσότητες υλικού που απαιτούνται σε τέτοιου είδους προϊόντα είναι σημαντικά μικρότερες και πιο σύνθετες. Τέλος, η πολύ μικρή συμμετοχή των μεταφορών στην πίτα της εγχώριας αγοράς οφείλεται στην έλλειψη αυτοκινητοβιομηχανίας στη χώρα μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ελληνικές βιομηχανίες αλουμινίου συμμετέχουν πλέον στη παραγωγή μεταφορικών μέσων με τις εξαγωγές τους. Η οικοδομή αποτελεί το σημαντικότερο τελικό καταναλωτή προϊόντων αλουμινίου στη χώρα μας, με μερίδιο 60% ή 77.000 τόνους περίπου και βεβαίως η ποσότητα αυτή προορίζεται κυρίως για τον κατασκευαστικό κλάδο. Παραδοσιακά η τάση του αλουμινίου ακολουθούσε με μία καθυστέρηση δύο ετών την τάση της οικοδομικής δραστηριότητας και αυτό ήταν λογικό εφόσον οι νέες οικοδομές είχαν αυξημένες απαιτήσεις σε ποιοτικά και λειτουργικά κουφώματα. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο παρατηρούμε πως οι πωλήσεις οικοδομικού προφίλ έχουν πορεία ανεξάρτητη από την εγχώρια οικοδομική δραστηριότητα. Στο διάγραμμα 6 που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη στις πωλήσεις οικοδομικού προφίλ έως το 2007, σύμφωνα με στοιχεία από το επίσημο περιοδικό αλουμινίου (Ελληνική Ένωση Αλουμινίου: 2008). ιάγραμμα 1.6. : Οι πωλήσεις οικοδομικού προφίλ και η οικοδομική δραστηριότητα έως το 2007 Πηγή: Aluminium magazine, (2007) Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, τη χρονική περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2007, η οικοδομική δραστηριότητα (Ιδιωτική- ημόσια), στο σύνολο της χώρας, ανήλθε σε 65.267 άδειες, που αντιστοιχούν σε 17.129,8 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 65.702,2 χιλιάδες m3 όγκου, έναντι 68.075 αδειών, 18.594,1 χιλιάδων m2 επιφάνειας και 69.756,7 χιλιάδων m3 όγκου, της

16 αντίστοιχης περιόδου 2006. Παρατηρήθηκε δηλαδή, μείωση 4,1% στον αριθμό των αδειών, 7,9% στην επιφάνεια και 5,8% στον όγκο. Η δημόσια οικοδομική δραστηριότητα συμμετέχει στο σύνολο του στοιχείου του όγκου σε ποσοστό 1,6%.Παρ' όλα αυτά όμως, οι πωλήσεις αρχιτεκτονικού προφίλ όχι μόνο δεν είχαν την ίδια πορεία, αλλά αντιθέτως σημείωσαν και μια μικρή άνοδο σε σχέση με το 2006. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό κατ' αρχήν στη δραστηριότητα των εταιριών του κλάδου στο εξωτερικό σε εκτεταμένη πλέον βάση και κατά δεύτερον στην επιλογή των κουφωμάτων αλουμινίου που κάνουν οι τελικοί χρήστες για τις ανακαινίσεις κτηρίων αλλά και σε παραδοσιακού αρχιτεκτονικού ύφους κτήρια. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων επιλέγουν κουφώματα κατά κύριο λόγο με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: - το μέγεθος και το βάθος του προς φωτισμό χώρου - την αναλογία των διαστάσεων - την επιθυμητή μορφή και αισθητική σύνδεση του κουφώματος με το υπόλοιπο κτίριο - τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής - την εξοικονόμηση ενέργειας - τον τρόπο λειτουργίας - τον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου. Το αλουμίνιο είναι ένα υλικό που όχι μόνο ικανοποιεί τα παραπάνω κριτήρια αλλά σε συνδυασμό με την μακρόχρονη απρόσκοπτη λειτουργικότητα, το μικρό κόστος συντήρησης και το τεράστιο εύρος χρωματικών επιλογών που προσφέρει, δεν έχει συνδέσει την χρήση του μόνο με τις νεοαναγειρόμενες οικοδομές αλλά και με τις αναπαλαιώσεις και ανακαινίσεις κτιρίων (alunet: 2007). Ο πλήρως καθετοποιημένος ελληνικός κλάδος του αλουμινίου συνεχίζει την αναπτυξιακή του πορεία και το 2007, χαρακτηριστικό που τον ακολουθεί από τα πρώτα του βήματα στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Παρά τη σχετική ύφεση στην αγορά, το αλουμίνιο δεν επηρεάστηκε αρνητικά. Σήμερα ο κλάδος κατατάσσεται μεταξύ των πέντε πιο δυναμικών παραγωγικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας. Οι εξαγωγές προϊόντων πρώτης μεταποίησης ξεπερνούν το 50% των πωλήσεων και ανταγωνίζονται επιτυχώς στο διεθνή στίβο. Ο δυναμισμός του κλάδου εκφράζεται από το μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης (περίπου 7%) του όγκου των πωλήσεων προϊόντων πρώτης μεταποίησης τα

17 τελευταία πέντε χρόνια και η ανταγωνιστικότητα του από το μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης των εξαγωγών που έφθασε το 10% περίπου πάλι τα τελευταία 5 χρόνια. Ο κλάδος αλουμινίου στο σύνολο του, κατά το 2008, είχε έναν κύκλο εργασιών που εκτιμάται ότι πλησίασε τα 4 δις, με τις εξαγωγές να ξεπερνούν το 1 δις και να αντιπροσωπεύουν το 6% περίπου των συνολικών εξαγωγών προϊόντων της χώρας μας. Σημειώνεται ότι η συνολική αξία των εξαγωγών του κλάδου ( από βωξίτη μέχρι τελικά προϊόντα) το 2008 σημείωσε μείωση κατά 9% σε σχέση με το 2007 (aluminio: 2008). Ειδικότερα: Οι εξαγωγές που ξεπέρασαν το 60% των πωλήσεων σημείωσαν πτώση κατά 8% περίπου σε σχέση με το 2007 και Οι πωλήσεις στην εγχώρια αγορά σημείωσαν και αυτές αντίστοιχη πτώση κατά 8% περίπου σε σχέση με το 2007. Οι πωλήσεις του κλάδου της πρώτης μεταποίησης αλουμινίου στο εσωτερικό απευθύνονται σε ποσοστό 64% περίπου στην οικοδομή, 17% στην συσκευασία και στο foil, με τις υπόλοιπες χρήσεις να μην ξεπερνούν το 10% η κάθε μία. Στο κλάδο της έλασης, οι πωλήσεις προϊόντων κατά το 2008 ξεπέρασαν τους 190.000 τόνους και σημείωσαν ετήσια μείωση κατά 9% περίπου. Οι εξαγωγές που ξεπέρασαν τους 155.000 τόνους σημείωσαν ετήσια πτώση κατά 9% περίπου ενώ Και η εγχώρια αγορά σημείωσε ετήσια μείωση κατά 10% περίπου, με τις εφαρμογές σε συσκευασία και foil να απορροφούν το 57%, ενώ η οικοδομή και οι κατασκευές το 36% των πωλήσεων. Στο κλάδο της διέλασης οι πωλήσεις προϊόντων κατά το 2008 ξεπέρασαν τους 151.000 τόνους σημειώνοντας ετήσια μείωση πάνω από 6% Οι εξαγωγές που έφθασαν στους 61.000 τόνους σημείωσαν ετήσια μείωση κατά 5% περίπου και Η εγχώρια αγορά, που ξεπέρασε τους 90.000 τόνους σημείωσε ετήσια μείωση κατά 7% περίπου, με την αγορά της οικοδομής και των κατασκευών να απορροφά πάνω από το 80% των πωλήσεων. Στην εγχώρια αγορά, ο κλάδος της διέλασης αναμένεται να επωφεληθεί από την αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας, που παρατηρείται με την ένταση της λήψης στεγαστικών δανείων, αλλά και των νέων μέτρων που βρίσκονται υπό επεξεργασία από την κυβέρνηση και που έχουν στόχο