Medical Express Έτος 19ο / Τεύχος 191 / ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010 ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ταχ. Γραφείο KEMΠA Αριθμός Άδειας 385/1989 (X+7) EKΔOTΩN EΦHMEPIΔEΣ ΠEPIOΔIKA ISSN 1106-3157 Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102 166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ e-mail: info@pitsilidis.gr > Θ. ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ Δεν πρόκειται για συζήτηση περί όνου σκιάς > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Οι Ντουλκαμάρα της Υγείας > Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Μας περιτριγυρίζει...κόψιμο! > Κ. ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ Η χρηματοδότηση του Ε.Σ.Υ. από τα ασφαλιστικά ταμεία > Ν. ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Και πάλι...στην εντατική! ΠΑΝΟΣ ΒΑΡΔΑΣ «Η στεφανιαία νόσος, είναι έντιμη νόσος» ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ Γλυκαντικές ύλες: Είναι τελικά αθώες ή ένοχες;
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 48 18 Medical Express ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα, τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551, www.pitsilidis.gr, e-mail: info@pitsilidis.gr ΚΩΔΙΚΟΣ: 1985 ΕΚΔOΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Δεν πρόκειται για συζήτηση περί όνου σκιάς 10 EDITORIAL Οι Ντουλκαμάρα της Υγείας 12 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Μας περιτριγυρίζει...κόψιμο! 16 ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ Τα χρέη τρέχουν και οι προμήθειες δεν φτάνουν 18 ΙΔΕΕΣ & ΣΚΕΨΕΙΣ Η χρηματοδότηση του Ε.Σ.Υ. από τα ασφαλιστικά ταμεία 24 Και πάλι...στην εντατική! 28 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 30 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞH ΠΑΝΟΣ ΒΑΡΔΑΣ «Η στεφανιαία νόσος, είναι έντιμη νόσος» 36 ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ: Είναι τελικά αθώες ή ένοχες; 42 ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ: Καινοτόμος θεραπεία «θωρακίζει» τους ασθενείς 46 ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ: Το «αθόρυβο» κοινωνικό βάρος 48 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 50 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ΔIEYΘYΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH ΔIEYΘYΝΣΗ Κωνσταντίνος Σπίγγος Μιχάλης Πιτσιλίδης OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Θεόδουλος Παπαβασιλείου, Νεκταρία Καρακώστα, Έλενα Κιουρκτσή, Βιβέττα Λαϊνιώτη ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Σπύρος Τζωρτζίνης ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μιχάλης Αιγινίτης Ανυπόγραφα άρθρα: Copyright Medicart SA Αποκλειστικά δικαιώματα για την Ελλάδα Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ ΑΛΑΤΙ ΚΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗ: Μια «διαμάχη» που κρατάει χρόνια... 71 8 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 191 / ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010
Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α Μ Ε Τ Η Ν Ι Α Τ Ρ Ι Κ Η Δεν πρόκειται για συζήτηση περί όνου σκιάς Απο τον Θ. Μουντοκαλάκη, Ομότιμο Καθηγητή Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Αν και ελληνογενής (από τις λέξεις δέον και λόγος), ο όρος δεοντολογία έχει μεταφερθεί στα ελληνικά από την αγγλική γλώσσα. Ξεκίνησε ως φιλοσοφική θεωρία, με κύριο εκπρόσωπο τον Καντ, για να αποκτήσει την έννοια της κωδικοποίησης κανόνων συμπεριφοράς που υιοθετούνται από μια ομάδα ανθρώπων. Ιατρική δεοντολογία είναι οι κανόνες συμπεριφοράς των γιατρών. Ακατάλυτες αρχές ιατρικής δεοντολογίας περιέχει ο Όρκος του Ιπποκράτη. Το 2005, ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας απέκτησε την ισχύ νόμου στη χώρα μας. Συντάχθηκε από επιτροπή που συγκρότησε, ως υπουργός υγείας, ο καθηγητής Κώστας Στεφανής και με κάποιες τροποποιήσεις, ψηφίστηκε ως νόμος από την επόμενη Βουλή. Παρά τη νομική του, όμως, υπόσταση, ο Κώδικας παραβιάζεται καθημερινά. Προκλητική είναι η περιφρόνηση του άρθρου 16 του Κώδικα, που απαγορεύει την «ανάρτηση πινακίδων σε εξώστες» και την «επιδεικτική διακόσμηση και φωτισμό τους». Τις συνέπειες της παραβίασης του άρθρου 17, που δεν επιτρέπει τη «δια των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης έκφραση απόψεων που μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση ή παραπλάνηση» σε θέματα υγείας, υφίσταται κάθε τόσο το τηλεοπτικό κοινό. Παραβιάσεις του άρθρου 19, σύμφωνα με το οποίο «ο ιατρός που προσφέρει τις υπηρεσίες του στο δημόσιο τομέα ή σε οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης απαγορεύεται να αξιώνει, να συμφωνεί ή να εισπράττει από τον ασθενή οποιοδήποτε οικονομικό αντάλλαγμα», έχουν δει κατ επανάληψη το φως της δημοσιότητας. Σε πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές, γιατροί χωρίς πανεπιστημιακή ιδιότητα προσφωνούνται καθηγητές, κατά παράβαση του άρθρου 21, που απαγορεύει τη χρήση από το γιατρό «επιστημονικών, επαγγελματικών ή ακαδημαϊκών τίτλων που δεν κατέχει». Σε πρόσφατη συνέντευξή του, Έλληνας ογκολόγος πρότεινε τη δοκιμαστική χορήγηση αντικαρκινικών φαρμάκων «για περιορισμένο χρονικό διάστημα ανά ασθενή» και την «εν συνεχεία αξιολόγηση της θεραπείας», περιφρονώντας το άρθρο 24 του Κώδικα, που επιτάσσει «την αυστηρή εφαρμογή των κανόνων που διέπουν το σχεδιασμό και την εφαρμογή κλινικών μελετών» -κανόνων που αποκλείουν τον πειραματισμό «ανά ασθενή». Το άρθρο 32 του Κώδικα ορίζει ότι κατά τις μεταμοσχεύσεις, «ο ιατρός προστατεύει, με κάθε τρόπο, το απόρρητο της ταυτότητας του δότη και του λήπτη». Εν τούτοις, πριν από δυο χρόνια, η τηλεοπτική προβολή της συνάντησης του λήπτη του καρδιακού μοσχεύματος του εικοσάχρονου Αυστραλού, που βρήκε τραγικό θάνατο στη Μύκονο, με τους γονείς του δότη, παρουσία του γιατρού που πραγματοποίησε τη μεταμόσχευση, όχι μόνο δεν επικρίθηκε, αλλά αντιθέτως, σχολιάστηκε θετικά. Είναι πιθανό η αναφορά στις πιο πάνω παραβάσεις να ηχεί ως συζήτηση περί όνου σκιάς στα αυτιά του αναγνώστη που βομβαρδίζεται με τίτλους ειδήσεων, όπως: «Κατάντησαν νοσοκομείο σε άντρο οργίων», «Έλληνας γιατρός επικεφαλής σπείρας εμπορίας ωαρίων» ή «Μίζες εκατομμυρίων ευρώ μοιράστηκαν δώδεκα γιατροί». Πρόκειται, εν τούτοις, για δεοντολογικές παραβάσεις, που κατά το άρθρο 36 του Κώδικα, «τιμωρούνται από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα». Αν και θεσμοθετημένο από το 1992, το Εθνικό Συμβούλιο Ιατρικής Δεοντολογίας αποτελεί όργανο-φάντασμα: στερημένο παρεμβατικών αρμοδιοτήτων, ουδέποτε λειτούργησε ουσιαστικά. Έτσι, η ευθύνη για την τήρηση των κανόνων της ιατρικής δεοντολογίας ανήκει εξ ολοκλήρου στους ιατρικούς συλλόγους. Σύμφωνα με νομοθεσία που ισχύει εδώ και πολλές δεκαετίες, «σε κάθε ιατρικό σύλλογο συγκροτείται πειθαρχικό συμβούλιο με σκοπό την εκδίκαση και την τιμωρία των πειθαρχικών παραπτωμάτων των μελών του συλλόγου», τα δε παραπτώματα αυτά «δικάζει σε δεύτερο βαθμό το Ανώτατο Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατρών του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου». Όπως μαρτυρούν οι καθημερινές παραβιάσεις του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, τα σωματειακά αυτά όργανα είναι είτε εξ αντικειμένου ανίσχυρα, είτε εκ προθέσεως αδρανή. «Η δ ηθική (αρετή) εξ έθους περιγίνεται», γράφει ο Αριστοτέλης στα «Ηθικά Νικομάχεια». Οι ηθικές, δηλαδή, αρετές αποκτώνται με τη συνήθεια, με την επανάληψη ηθικών πράξεων. Φαίνεται, λοιπόν, ότι και το αντίστροφο ισχύει: η αντιδεοντολογική συμπεριφορά καθιερώνεται με την επανάληψη αντιδεοντολογικών πράξεων. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο οι πιο πάνω επισημάνσεις κάθε άλλο παρά συζήτηση περί όνου σκιάς συνιστούν. 10 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 191 / ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010
E D I T O R I A L Οι Ντουλκαμάρα της Υγείας Μιχάλης Πιτσιλίδης pitsilidis@gmail.com «Πώς να βρεθεί άκρη σε μια χώρα όπου ο καθένας βολεύεται πίσω από το δικό του ψέμα σκοπιμότητας;» Σε ένα χωριό της Ιταλίας, δυο νέοι, ο Νεμορίνο και ο λοχίας Μπελκόρε, διεκδικούν την καρδιά της όμορφης Αντίνα. Για να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας, ο ανασφαλής Νεμορίνο αγοράζει από τον κομπογιαννίτη Ντουλκαμάρα το «Ελιξήριο του Έρωτα», που δεν είναι παρά φτηνό κρασί. Στο μεταξύ, έχοντας κληρονομήσει το θείο του, χωρίς να το γνωρίζει ακόμα ο ίδιος, ο Νεμορίνο μετατρέπεται σε ελκυστικό γαμπρό για τις κοπέλες του χωριού. Εκείνος αποδίδει την αιφνίδια γοητεία του στο ελιξήριο, το οποίο καταναλώνει μέχρι μέθης. Αυτά συμβαίνουν στην όπερα L Elisir d Amore του Γκαετάνο Ντονιτσέτι. Μια πιο σύγχρονη εκδοχή παρακολουθούμε στο χωριό της Υγείας στη χώρα μας, όπου διάφοροι Ντουλκαμάρα (πολιτικοί, διοικητές ταμείων και άλλοι) πουλάνε το ελιξήριο του ΕΣΥ σε αφελείς Νεμορίνο Το σύστημα Υγείας μετά τα τρωκτικά, τα πιράνχας και προσφάτως τη Λερναία Ύδρα, ανακάλυψε τώρα τους περίφημους «Champions». Γιατρούς και φαρμακοποιούς που κατακλέβουν το ίδρυμα. Όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα στον τόπο μας, ουδείς έθεσε υπό την βάσανο της κοινής λογικής τις σχετικές αποκαλύψεις. Άλλωστε, αυτή ακριβώς είναι που μας λείπει. Η κοινή λογική. Σύμφωνα με το ΙΚΑ, άγνωστοι γιατροί (!), άγνωστης ειδικότητας (!) έγραψαν τον Απρίλιο 547.861 συνταγές αξίας 10,5 εκατ. ευρώ. Τον επόμενο μήνα οι ίδιοι έφτασαν τα 2.903.984 συνταγές, αξίας 54 εκατ. ευρώ. Με άλλα λόγια, το ευαγές ίδρυμα ισχυρίζεται ότι, κατά μέσον όρο, καθένα από τα 10.000 φαρμακεία της χώρας, τον Απρίλιο παρέλαβε, εκτέλεσε και κατέθεσε προς είσπραξη 300 τέτοιες συνταγές. Φυσικά, κανείς δεν έκανε τον κόπο να εξηγήσει πώς είναι δυνατόν να εκτελούνται συνταγές χωρίς το όνομα, τον αριθμό μητρώου, την ειδικότητα και την υπηρεσιακή σφραγίδα του γιατρού, όπως η σύμβαση φαρμακοποιών- ΙΚΑ ορίζει. Και πώς αυτές οι συνταγές παραλήφθηκαν από τους υπαλλήλους του ευαγούς ιδρύματος. Η κατάσταση, πάντα κατά το ΙΚΑ, επιδεινώθηκε δραματικά τον Ιούνιο 2010, όταν στρατιές αυτών των άγνωστων γιατρών, σκόρπισαν πάνω από την Ελλάδα, δίκην φέιγ βολάν, περίπου 5 εκατ. συνταγές. Κάθε φαρμακείο στην Ελλάδα, έλαβε και εκτέλεσε 500 ανώνυμες συνταγές, ήτοι 23 για κάθε εργάσιμη ημέρα! Είναι συγκινητικό ότι αυτοί οι άγνωστοι γιατροί ήταν εξαιρετικά συνετοί, μιας και η μέση αξία της συνταγής των ήταν μόλις 15 ευρώ (!). Υποθέτοντας, από κοινή πείρα, ότι κάθε συνταγή περιέχει 3 συσκευασίες, διαπιστώνουμε ότι αυτοί οι ήρωες γιατροί εξοικονόμησαν τεράστια ποσά υπέρ του ιδρύματος, αφού έγραφαν φάρμακα μέσης αξίας 5 ευρώ. Οφείλει, επομένως, η διοίκηση, αντί να τους διώκει, να τους τιμήσει με ένα μνημείο, αφιερωμένο «Τω Αγνώστω Ιατρώ». Μάθαμε επίσης ότι ένας παθολόγος (γνωστός αυτός, άρα μπορεί να τον τιμήσει αμέσως η Ακαδημία) κατόρθωσε να γράψει 8.472 συνταγές σε ένα μήνα, αξίας 167 χιλ. ευρώ. Σε 12 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 191 / ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010
E D I T O R I A L Οφείλει, επομένως, η διοίκηση, αντί να τους διώκει, να τους τιμήσει με ένα μνημείο, αφιερωμένο «Τω Αγνώστω Ιατρώ». απλά ελληνικά, το ευαγές ισχυρίζεται ότι κατόρθωσε να γράφει μια συνταγή ανά λεπτό, ασταμάτητα, 5,5 ώρες ημερησίως, 22 εργάσιμες το μήνα! Και τι έγραφε αυτός ο σταχανοβίτης της συνταγής; Τίποτα! Η μέση αξία της συνταγής του ήταν κάτω από τα 20 ευρώ. Κι αν υποθέσουμε ότι κάθε συνταγή περιείχε, κατά μέσον όρο, τρεις συσκευασίες, τότε ο γιατρός φέρεται να προτιμούσε αναφανδόν φάρμακα μέσης αξίας 6 ευρώ! Αυτόν το γιατρό, αντί το Ίδρυμα να τον βραβεύσει τόσο για την εκπληκτική του παραγωγικότητα, όσο και για την προτίμησή του στα καλά και φθηνά σκευάσματα, τον καταγγέλλει ως κλέφτη! Πώς θα πάει μπροστά ο τόπος; Αποκαλύφθηκαν κι άλλοι απατεώνες. Οδοντίατροι και οφθαλμίατροι που έγραψαν φάρμακα του «καρδιαγγειακού». Το σφάλμα τους ήταν ότι λυπήθηκαν τον γέροντα ή τη γερόντισσα κι υποχώρησαν στις παρακλήσεις τους να γράψουν και τα φάρμακα «της καρδιάς για να τους απαλλάξουν από την ταλαιπωρία της αναμονής. Στην πυρά και αυτοί. Για μερικές χιλιάδες ευρώ φαρμάκων Το επόμενο ελληνικό θαύμα εμφανίστηκε στον ΟΑΕΕ, τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών. Εκεί, λόγω ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, οι δαπάνες έπεσαν ήδη κατά 50%. Ίσως να μην είχαμε ανάγκη την τρόικα, αν δεν υπήρχε η φαρμακευτική σπατάλη. Δυστυχώς, τα «στατιστικά» του ΟΑΕΕ βασίστηκαν στις πρώτες 15 ημέρες εφαρμογής της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Εξαιτίας των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν, περισσότεροι από τους μισούς ασφαλισμένους και χρονίως πάσχοντες δεν έγραψαν φάρμακα, δανειζόμενοι από τα φαρμακεία και χρησιμοποιώντας τα οικιακά αποθέματά. Αυτό θα μπορούσε κανείς αμέσως να το διαπιστώσει, ρωτώντας οποιονδήποτε φαρμακοποιό! Αλλά πώς να βρεθεί άκρη σε μια χώρα όπου ο καθένας βολεύεται πίσω από το δικό του ψέμα σκοπιμότητας; Πανεπιστημιακοί εξαπολύουν μύδρους για τη φαρμακευτική δαπάνη, χωρίς στοιχειωδώς, ως ειδικοί, να ξεχωρίζουν την προέλευσή της. Στην Ελλάδα, έχουμε 3.500 ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση. Προ δεκαετίας δεν είχαμε τίποτα να κάνουμε γι αυτούς. Σήμερα «κοστίζουν», σε φάρμακα, πάνω από 50 εκατ. ευρώ το χρόνο. Άλλα τόσα κοστίζουν οι βιολογικές θεραπείες της ψωρίασης. Ας μας πουν κάποτε, ειλικρινά, τι πιστεύουν πάνω σ αυτό, όσοι κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους 14 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 191 / ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010
E Ξ Ε Ρ Χ Ο Μ Ε Ν Α Μας περιτριγυρίζει... κόψιμο! Πάνε και οι εκλογές... Οι υποψήφιοι μας απείλησαν ότι θα μας «κόψουν» και την καλημέρα αν δεν τους ψηφίσουμε, ο πρωθυπουργός μας προειδοποίησε ότι θα μας «κόψει» τον λογαριασμό, αν δεν στηρίξουμε τους δικούς του και θα μας στείλει ταμείο για νέες εκλογές. Το σλόγκαν «κομμένα τα ψέματα» κυριάρχησε παντού. Τα αποτελέσματα «έκοψαν» το χαμόγελο και τον βήχα πολλών, οι ανατροπές στους μεγάλους δήμους συζητήθηκαν παντού και όλοι έδειξαν να «κόπτονται» ιδιαίτερα για την μεγάλη αποχή, που έδειξε αδιαφορία των πολιτών, αποδοκιμασία ή απλή...βαρεμάρα! Και μετά από όλα αυτά τα χαριτωμένα, μετά από τα «άκοπα», αμοντάριστα και ατελείωτα πάνελ, που διάβαζαν τα δεκάδες μηνύματα της κάλπης, προσγειωθήκαμε και πάλι στην πραγματικότητα, σε εξαιρετικό timing με τη νέα προσγείωση των τροϊκανών στα οικονομικά μας χωράφια. Και αρχίζει και πάλι το κόψιμο! Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, οι ελεγκτές ήρθαν με άγριες διαθέσεις, προτείνοντας, μεταξύ άλλων, την περικοπή κατά 12% των οργανικών θέσεων του ευρύτερου Δημόσιου τομέα και επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Στο άκουσμα των νέων περικοπών, άρχισαν όλοι και πάλι να «κόβουν και να ράβουν» στα τηλεοπτικά παράθυρα, σκορπώντας δεκάδες λογύδρια υπέρ των άμοιρων ΔΕΚΟ, οργανισμών και φορέων του δημοσίου, που μπήκαν στο μάτι των απάνθρωπων εισβολέων του μηχανισμού. Κανείς, όμως, δεν λέει τι πρέπει και τι μπορεί να γίνει με όλα αυτά τα παρακλάδια του δημοσίου, που όλοι γνωρίζουν ότι δυσλειτουργούν, είναι διεφθαρμένα Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου t.papavasiliou @pitsilidis.gr Αν όμως το σύστημα καταρρεύσει, τότε, ποιος θα φέρει την ευθύνη; Η τρόικα ή ο πανικός και το άνευ σχεδίου «κόψιμο»; και, σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν καν λόγο ύπαρξης. Κανείς δεν είναι υπέρ των απολύσεων, ειδικά σε μια δύσκολη περίοδο όπως αυτή που διανύουμε τώρα, αλλά και κανείς δεν πιστεύω ότι είναι υπέρ της διαιώνισης των τραγελαφικών καταστάσεων, που μας έφεραν σ αυτή την κατάσταση. Το σημαντικότερο βέβαια είναι, να γίνουν περικοπές και νοικοκύρεμα, εκεί που πραγματικά υπάρχει λόγος και άμεση ανάγκη. Μην αρχίσει ένα ψαλίδισμα χωρίς σχέδιο και μείνουμε στο τέλος και φαλακροί και χρεωμένοι! Ενδεικτικό του πανικού που επικρατεί όταν πέφτει η εντολή για περιστολή των δαπανών, είναι τα όσα γίνονται στον τομέα της υγείας. Στο άκουσμα της λέξης «κόψτε δαπάνες», οι κυβερνώντες κόβουν αμέσως τα φάρμακα και όλα τα υπόλοιπα θα τα διαπραγματευτούν, θα τα συζητήσουν, θα τα ψηφίσουν και βλέπουμε. Δεν υποστηρίζει κανείς ότι, δεν υπάρχουν προβλήματα με την υπερσυνταγογράφηση, αλλά στοχεύοντας αποκλειστικά στη φαρμακευτική δαπάνη, δεν θα πετύχεις νοικοκύρεμα, αλλά συμμάζεμα. Πρέπει να υπάρξει αποφασιστικότητα, σχέδιο και συναίνεση. Όταν, για παράδειγμα, τα νοσοκομεία, με βάση τα όσα βλέπουμε και ακούμε κατά καιρούς, δυσκολεύτηκαν ήδη πέρσι να τα βγάλουν πέρα, πώς θα «αντέξουν» φέτος, που σύμφωνα με το νέο προϋπολογισμό θα πάρουν ένα δις λιγότερα; Αν τα καταφέρουν, έστω και με κάποιες αντιδράσεις, κινητοποιήσεις και τα σχετικά, πάει να πει ότι έπαιρναν πολύ περισσότερα στο παρελθόν απ όσα χρειάζονταν ή ότι υπήρχε κακή διανομή ή απλά... κακή νομή των χρημάτων! Αν όμως το σύστημα καταρρεύσει, τότε, ποιος θα φέρει την ευθύνη; Η τρόικα ή ο πανικός και το άνευ σχεδίου «κόψιμο»; Καλό είναι να υπάρξει συνεργασία. Να αναγνωρίσουν και οι εργαζόμενοι και η κυβέρνησης και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ότι κάτι πρέπει να γίνει και μάλιστα άμεσα. Κάπου πρέπει να συμφωνήσουν, κάπου πρέπει να συνσχεδιάσουν, κάπου, κάπως πρέπει να προχωρήσουμε...πρέπει να υπάρξει συναίνεση, όχι στα παράλογα, αλλά σε όλα εκείνα που «μπάζουν» και χρήζουν άμεσης «επισκευής», για να αποτραπούν χειρότερες...πλημμύρες. Ας γίνουν οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν για να εκσυγχρονιστούμε ως κράτος έτσι κι αλλιώς κανείς δεν δίνει μια εναλλακτική και «προσγειωμένη» στην πραγματικότητα πρόταση εξόδου από την κρίση- και όταν θα έρθει η ώρα να κάνουμε ταμείο, ας «κόψει» ο καθένας ό,τι του αναλογεί από το μερίδιο των ευθυνών του... 16 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 191 / ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010
Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΤΟ ΥΠ. ΥΓΕΙΑΣ ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ Τα χρέη τρέχουν και οι Το νέο σύστημα θα αποτελέσει την «απάντηση στο αδιέξοδο στο οποίο φαίνεται προς προσκρούουν διαρκώς τα νοσηλευτικά ιδρύματα». Στα χέρια ιδιωτών περνούν από το 2012 οι προμήθειες των νοσοκομείων, σε μια έμμεση παραδοχή της κυβέρνησης ότι δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τα «τρωκτικά» που λυμαίνονται το χώρο της υγείας και το ρόλο αυτό μπορεί να τον αναλάβει, πλέον, μόνο κάποιος επιχειρηματίας, ο οποίος θα τα αντιμετωπίσει προασπιζόμενος το δικό του συμφέρον... Με τον τρόπο αυτό, το υπουργείο φιλοδοξεί να βάλει «αυλαία» στο «έργο» που επαναλαμβάνεται κάθε τόσο, όσον αφορά στις προμήθειες: τα χρέη των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές να συσσωρεύονται και μια ρύθμιση, έρχεται να δώσει «πυροσβεστικά» μια προσωρινή κάθε φοράλύση. Αναφερόμενος στη συγκεκριμένη κατάσταση, ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Φίλιππος Σαχινίδης, δεν δίστασε να πει ότι, «έχει φτάσει στο απροχώρητο». Ο ίδιος τόνισε ότι, το νέο σύστημα θα αποτελέσει την «απάντηση στο αδιέξοδο στο οποίο φαίνεται προς προσκρούουν διαρκώς τα νοσηλευτικά ιδρύματα». Η νέα πρόταση επιθυμεί να έλθει σε ρήξη με το προβληματικό σύστημα προμηθειών, που έχει αποτύχει στην πράξη. Ωστόσο, προκαλεί προβληματισμό η ανάθεση του τομέα των προμηθειών σε ιδιωτικές πολυεθνικές εταιρίες. Σύμφωνα με την πρώτη παρουσίαση του νέου «Σύγχρονου Συστήματος Προμηθειών», σε εκδήλωση στο ΙΣΤΑ- ΜΕ, ο ανάδοχος, ο οποίος θα προκύψει μέσα από διαγωνισμό, θα αναλάβει, όχι μόνο τη διεξαγωγή των διαγωνισμών για την προμήθεια υλικού στην καλύτερη δυνατή τιμή, αλλά και την αποθήκευση και διακίνηση των υλικών, την είσπραξη των οφειλών προς τα νοσοκομεία από ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και τους πολίτες, καθώς και την εξόφληση των προμηθευτών, με την «διακοσμητική» μέχρι σήμερα επιτροπή προμηθειών (ΕΠΥ), να μετατρέπεται σε επιτροπή προδιαγραφών. «Η Επιτροπή Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας θα μετατραπεί σε Επιτροπή Προδιαγραφών, με βάση τις απαιτήσεις που έχει εξ αντικειμένου το σύστημα και που προσδιορίζουν τα ίδια τα νοσοκομεία. Τις προμήθειες, την αποθήκευση των υλικών και τη διανομή θα κάνει η ανάδοχος εταιρεία, που θα προκύψει από δημόσιο διεθνή διαγωνισμό εντός του έτους 2011», τόνισε ο υπουργός Υγείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος, περιγράφοντας τον τρόπο λειτουργίας του νέου συστήματος. Το 20% των προμηθειών χαμηλού κόστους, δηλαδή εκείνες οι οποίες αφορούν αναλώσιμα υγειονομικά υλι- 18 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 191 / ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010
ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΡΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ προμήθειες δεν φτάνουν κά, όπως γάζες, βαμβάκι, ορούς, καθετήρες, ράββατα κ.λπ., θα διενεργούνται από τα ίδια τα νοσοκομεία, πάντα μέσω διαγωνισμών. «Η ΕΠΥ θα διαμορφώνει τις προδιαγραφές για τα υπόλοιπα υλικά, το 80% των υλικών και τις ανώτατες τιμές φυσικά, ο ανάδοχος θα αγοράζει θα αποθηκεύει και θα διανέμει. Το δε Υπουργείο Υγείας θα εποπτεύει, δηλαδή θα ελέγχει κατά βάση τη νομιμότητα και όλα τα υπόλοιπα συναφή θέματα», πρόσθεσε ο υπουργός. Το υπουργείο έρχεται να μιμηθεί το μοντέλο που ισχύει στα μεγάλα ιδιωτικά θεραπευτήρια, όπου εταιρείες - θυγατρικές του Ομίλου στο οποίο ανήκει το νοσοκομείο, αναλαμβάνουν όλο το κομμάτι των logistics. Πολλοί έσπευσαν να συγκρίνουν το σχεδιαζόμενο σύστημα με τον κρατικό φορέα προμηθειών της Βρετανίας, τον γνωστό ως NHS Supply Chain. Οι νοσοκομειακοί γιατροί φρόντισαν άμεσα να διευκρινίσουν ότι, το σύστημα της Βρετανίας είναι δημόσιο και όχι ιδιωτικό. Ο υπεύθυνος του τομέα πολιτικής ευθύνης υγείας της Νέας Δημοκρατίας, κ. Μάριος Σαλμάς, έκανε λόγο για ένα «υψηλού κινδύνου πείραμα του υπουργού», το οποίο προκαλεί «ερωτηματικά νομιμότητας, δημιουργεί ολιγοπωλιακές καταστάσεις σε μία δοκιμαζόμενη ελληνική οικονομία και μία αγορά με σημαντικές στρεβλώσεις στην λειτουργία της, που δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός και, κυρίως, με απροσδιόριστα κόστη και αποτελέσματα». «Η πρόταση του υπουργού Υγείας κ. Λοβέρδου για το σύστημα προμηθειών των νοσοκομείων προσπαθεί να μεταφέρει στην χώρα μας ένα μοντέλο προμηθειών, που πρόσφατα -το 2009- εφαρμόστηκε στην Αγγλία και που δεν γνωρίζουμε ακόμη τα αποτελέσματά του. Στην Αγγλία τα νοσοκομεία έχουν άλλη νομική μορφή και άλλη λειτουργία, καθώς είναι αυτόνομα ως προς την διοίκηση και την χρηματοδότησή τους», πρόσθεσε ο ίδιος. Θετικές ήταν, αντίθετα, οι πρώτες αντιδράσεις των προμηθευτών, οι οποίοι δήλωσαν πως, θα σταθούν «αρωγοί σε κάθε συστηματική και επαρκώς τεκμηριωμένη προσπάθεια βελτίωσης, αλλαγής ή και ρήξης με το σημερινό καθεστώς προμηθειών». Εξέφρασαν, ωστόσο, έντονες επιφυλάξεις σχετικά με το αν θα μπορέσει ή όχι να πραγματοποιηθεί η μετάβαση στο νέο σύστημα, καθώς από την εκδήλωση του ΙΣΤΑ- ΜΕ, μόνο μια γενική εντύπωση κατάφεραν να αποκομίσουν. Σύμφωνα με τους προμηθευτές, «πρέπει να προηγηθούν οι απαραίτητες και τεκμηριωμένες τεχνικοοικονομικές μελέτες, που θα αξιο- Η Επιτροπή Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας θα μετατραπεί σε Επιτροπή Προδιαγραφών. ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010 / TEYXOΣ 191 / MEDICAL EXPRESS / 19
Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε ποιούν και όσες από τις λειτουργικές δομές της σημερινής πραγματικότητας μπορούν να συνεισφέρουν. Πρέπει να εξασφαλιστούν οι αναγκαίοι οικονομικοί πόροι, η αποτελεσματική οργάνωση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού και να συνυπολογιστεί η εγγενής αδράνεια του σημερινού συστήματος, έτσι ώστε να υπάρξει η συνέχεια, που θα διασφαλίσει την ομαλή και αποτελεσματική μετάβαση σ ένα σύγχρονο σύστημα». Η διαδικασία επιλογής του «αναδόχου» θα ξεκινήσει το αμέσως προσεχές διάστημα έχει ήδη ζητηθεί από τις εταιρείες η εκδήλωση ενδιαφέροντος, ενώ ο σχετικός διαγωνισμός θα προκηρυχθεί ως τα τέλη του έτους. Το ζήτημα είναι, η σπουδή της κυβέρνησης, να μην συνοδευτεί και από προχειρότητα Ο υπουργός πάντως εξέφρασε τη βεβαιότητα πως, η αγορά θα ανταποκριθεί άμεσα. Σε περίπτωση ωστόσο, που δεν υπάρξει ιδιώτης πρόθυμος να αναλάβει αυτή τη δύσκολη αποστολή, το «plan b» της κυβέρνησης προβλέπει τη μετατροπή της σχετικής, υπάρχουσας, εποπτευόμενης από του υπουργείο ανωνύμου εταιρείας του δημοσίου, σε εταιρεία πραγματοποίησης των προμηθειών. Αυτή η λύση «θα είναι καλύτερη από τη σημερινή, αλλά θα εμπεριέχει όλες τις κακοδαιμονίες της παρούσας κατάστασης. Το δημόσιο είναι δημόσιο, είτε λειτουργεί ως στενός δημόσιος τομέας, είτε λειτουργεί ως ιδιωτικός τομέας του Δημοσίου, έχει λίγες κακοδαιμονίες, αργοπορίες και φόβο για κατηγορία περί διαφθοράς κι αυτά τα δύο δημιουργούν αγκυλώσεις», σχολίασε ο κ. Λοβέρδος. Τα χαρακτηριστικά του προταθέντος συστήματος 1. Ανάθεση υπηρεσιών σε τρίτους 2. Εφαρμογή σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης 3. Πολιτικές που θα μειώνουν τις τιμές, αν αυξηθεί ο όγκος των παραγγελιών 4. Μείωση του αποθέματος στις αποθήκες του Δημοσίου 5. Μείωση του φαινομένου κλοπής από τις αποθήκες 6. Χρέωση των υλικών σε γιατρούς ή ασθενείς (βάσει ΑΜΚΑ ή άλλη αξιόπιστη μέθοδο) 7. Μείωση του αριθμού των υπαλλήλων και μετάταξή τους σε άλλες κενές διοικητικές θέσεις του ΕΣΥ 8. Ο ιδιώτης αναλαμβάνει να μειώσει το κόστος και να καλύψει μέσω της μείωσης τα λειτουργικά του έξοδα 9. Υπάρχουν αυξημένα κίνητρα αν η μείωση είναι μεγαλύτερη από την αρχικώς προσδιοριθείσα. Οι εκτιμήσεις για την εξοικονόμηση Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι με το νέο, προωθούμενο σύστημα οι δαπάνες των νοσοκομείων αναμένεται να παρουσιάσουν μείωση της τάξης των 1-1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Την ίδια ώρα, το συμμάζεμα συνεχίζεται προς πάσα κατεύθυνση... «Το μέγεθος των δαπανών υγείας αποτελεί πραγματικά ένα κρίσιμο μέγεθος για την ελληνική οικονομία, το σύστημα παροχής υγείας και πρόνοιας και τα δημόσια οικονομικά», σημείωσε ο υφυπουργός Οικονομικών, κ. Φίλιππος Σαχινίδης. «Η δαπάνη υγείας στην Ελλάδα έχει μεγεθυνθεί τα τελευταία χρόνια σε σημαντικό βαθμό. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, το 2007 ανήλθε σε 9,6% του ΑΕΠ, έναντι 9% του ΑΕΠ, που ήταν για το ίδιο έτος ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ. Ενώ οι εκτιμήσεις του οργανισμού για τα επόμενα έτη την τοποθετούν για το 2010, τουλάχιστον, στο 10% του ΑΕΠ. Υψηλή είναι και η φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα μας, η οποία βάσει των στοιχείων της ΕΣΥΕ, αντιστοιχεί για το 2009 περίπου στο 2% του ΑΕΠ», πρόσθεσε ο ίδιος, εξηγώντας γιατί πλέον όλη η προσπάθεια της εξοικονόμησης στρέφεται στην υγεία. Χαρακτηριστικό της έκκλησης για οικονομία, είναι το μήνυμα που απηύθυνε πρόσφατα ο υπουργός, κ. Ανδρέα Λοβέρδου, προς τους διοικητές των νοσοκομείων, τους οποίους και κάλεσε να καταθέσουν σφιχτούς προϋπολογισμούς για τη νέα χρονιά. Οι καλά γνωρίζοντες, φοβούνται, ωστόσο, ότι έτσι, πολλά από τα νοσοκομεία θα οδηγηθούν σε υπολειτουργία και εν τέλει, σε οριστικό κλείσιμο. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε, στο πλαίσιο της ίδιας εκδήλωσης ο γ.γ. του ΥΥΚΑ, κ. Νίκος Πολύζος, συνολικά έως το Σεπτέμβριο του 2010, το υπουργείο κατέγραφε μείωση των νοσοκομειακών δαπανών κατά 6%, σε σχέση με το 2009, μείωση που έως τα τέλη του έτους υπάρχει φιλοδοξία να διαμορφωθεί στο 10% (20% για το υγειονομικό, ορθοπεδικό και εργαστηριακό υλικό). Κι όλα αυτά, όταν η προσέλευση του κόσμου στα δημόσια νοσοκομεία, αυξάνει διαρκώς. Ωστόσο, ο υπουργός έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας: «Οι δαπάνες του 2010 ξεφεύγουν. Ο κ. Πολύζος παρουσίασε την εναγώνια προσπάθεια να τη συγκρατήσουμε στο 10% μείωση σε σχέση με το 2009. Έχουμε μείωση σε σχέση με το 2009, όχι την επιθυμητή, αυτήν που αυτός, η κ. Ξενογιαννακοπούλου, εμείς, η Κοινοβουλευτική Ομάδα μας, όλοι, παλέψαμε. Μας ξεφεύγουν οι δαπάνες». Και επειδή ακριβώς «μας ξεφεύγουν οι δαπάνες», το υπουργείο Οικονομικών δίνει στα νοσοκομεία μόνο 2,3 δισ. ευρώ. «Τα υπόλοιπα (δηλαδή 1 δισ. ευρώ) θα τα πάρουν σε φωτογρα- 20 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 191 / ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2010
Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: Zodin 1000mg καψάκιο, μαλακό. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ: Ένα καψάκιο, μαλακό περιέχει: Αιθυλεστέρες των ω 3 λιπαρών οξέων 90, 1000mg που περιλαμβάνουν 840mg του αιθυλεστέρα του eicosapentaenoic acid (EPA) (460mg) και του αιθυλεστέρα του docosahexaenoic acid (DHA) (380mg). Θεραπευτικές ενδείξεις: Μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου: Επικουρική αγωγή για δευτερογενή πρόληψη μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου ως συμπλήρωμα της κύριας αγωγής (π.χ. στατίνες, αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, β-αποκλειστές, αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (α- ΜΕΑ)). Υπερτριγλυκεριδαιμία: Ενδογενής υπερτριγλυκεριδαιμία ως συμπλήρωμα στη δίαιτα όταν τα διαιτητικά μέτρα από μόνα τους κρίνονται ανεπαρκή για να προσφέρουν ικανοποιητική απόκριση: τύπου IV σε μονοθεραπεία, τύπου IIb/III σε συνδυασμό με στατίνες, όταν ο έλεγχος των τριγλυκεριδίων είναι ανεπαρκής. Αντενδείξεις: Υπερευαισθησία στη δραστική ουσία, στη σόγια ή σε οποιοδήποτε από τα έκδοχα. Ιδιαίτερες προειδοποιήσεις και ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά τη χρήση: Λόγω της μέτριας αύξησης του χρόνου ροής (στην υψηλή δοσολογία, δηλ. 4 καψάκια) οι ασθενείς που λαμβάνουν αγωγή με αντιπηκτικά πρέπει να παρακολουθούνται και, αν χρειαστεί, η δοσολογία του αντιπηκτικού να προσαρμόζεται (βλ. Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης). Η χρήση του Zodin δεν καταργεί την ανάγκη παρακολούθησης που συνήθως απαιτείται για ασθενείς αυτού του τύπου. Να λαμβάνεται υπ όψη ο αυξημένος χρόνος ροής στους ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για αιμορραγία (εξαιτίας σοβαρού τραύματος, χειρουργικής επέμβασης, κλπ). Επειδή δεν υπάρχουν σχετικά στοιχεία αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, δεν συνιστάται η χορήγηση του Zodin σε παιδιά και εφήβους. Το Zodin δεν ενδείκνυται στην εξωγενή υπερτριγλυκεριδαιμία (τύπου 1 υπερχυλομικροναιμίας). Δεν υπάρχει επαρκής εμπειρία σε δευτερογενή ενδογενή υπερτριγλυκεριδαιμία (ιδιαίτερα μη ρυθμισμένο διαβήτη). Δεν υπάρχει εμπειρία όσον αφορά την αντιμετώπιση της υπερτριγλυκεριδαιμίας σε συνδυασμό με φιμπράτες. Απαιτείται τακτική παρακολούθηση της ηπατικής λειτουργίας (ASAT και ALAT) σε ασθενείς με ηπατική δυσλειτουργία (ειδικά στις υψηλές δόσεις, δηλ. 4 καψάκια). Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης: Από του στόματος αντιπηκτικά: Βλ. Παράγραφο Ιδιαίτερες προειδοποιήσεις και ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά τη χρήση. Το Zodin έχει συγχορηγηθεί με βαρφαρίνη χωρίς να παρουσιαστούν αιμορραγικές επιπλοκές. Πρέπει, όμως, να ελέγχεται ο χρόνος προθρομβίνης όταν το Zodin συγχορηγείται με βαρφαρίνη ή όταν διακόπτεται η αγωγή με Zodin. Ανεπιθύμητες Ενέργειες: Οι συχνότητες των ανεπιθύμητων ενεργειών ιεραρχούνται σύμφωνα με τα ακόλουθα: πολύ συχνές (>1/10), συχνές (>1/100, <1/10), όχι συχνές (>1/1000, <1/100), σπάνιες (>1/10000, <1/1000), πολύ σπάνιες (<1/10000), περιλαμβανομένων μεμονωμένων αναφορών. Λοιμώξεις και παρασιτώσεις: Όχι συχνές: γαστρεντερίτις. Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος: Όχι συχνές: υπερευαισθησία. Διαταραχές του μεταβολισμού και της θρέψης: Σπάνιες: υπεργλυκαιμία. Διαταραχές του νευρικού συστήματος: Όχι συχνές: ζάλη, δυσγευσία Σπάνιες: κεφαλαλγία. Αγγειακές διαταραχές: Πολύ σπάνιες: υπόταση. Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος, του θώρακα και του μεσοθωρακίου: Πολύ σπάνιες: ξηρότητα ρινικού βλεννογόνου. Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος: Συχνές: δυσπεψία, ναυτία. Όχι συχνές: κοιλιακό άλγος, διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος, γαστρίτις, άλγος άνω κοιλιακής xώρας. Σπάνιες: γαστρεντερικό άλγος. Πολύ σπάνιες: αιμορραγία του κατώτερου γαστρεντερικού σωλήνα. Διαταραχές ήπατος και των χοληφόρων: Σπάνιες: ηπατικές διαταραχές. Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού: Σπάνιες: ακμή, κνησμώδες εξάνθημα. Πολύ σπάνιες: κνίδωση. Γενικές διαταραχές και καταστάσεις της οδού χορήγησης: Σπάνιες: ασαφώς καθοριζόμενες διαταραχές. Παρακλινικές εξετάσεις: Πολύ σπάνιες: αυξημένος αριθμός λευκοκυττάρων, αυξημένη γαλακτική αφυδρογονάση του αίματος. Μέτρια αύξηση των τρανσαμινασών έχει αναφερθεί σε ασθενείς με υπερτριγλυκεριδαιμία. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Δικαιούχος σήματος: Pronova BioPharma Norge AS, Norway. Υπεύθυνος Κυκλοφορίας: Ferrer Galenica A.E., Ελευθερίας 4, Κηφισιά 145 64, τηλ.: 210 5281700. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 69212 / 21-11-2005. Τρόπος Διάθεσης: Το φάρμακο αυτό χορηγείται με ιατρική συνταγή. Για πλήρεις συνταγογραφικές πληροφορίες παρακαλείσθε να απευθύνεστε στην Galenica A.E. Αθήνα: Ελευθερίας 4, Κηφισιά 145 64, τηλ.: 210 5281700, Θεσσαλονίκη: Κουντουριώτου & Φασιανού 2, τηλ.: 2310 542685 Επιστημονικό Τμήμα: τηλ.: 210 5281731, Τμήμα Φαρμακοεπαγρύπνησης: τηλ.: 210 5281805 http://www.galenica.gr Bοηθείστε να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή: Συμπληρώστε την ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ Aναφέρατε: ΟΛΕΣ τις ανεπιθύμητες ενέργειες για τα Nέα φάρμακα N Tις ΣOBAPEΣ ανεπιθύμητες ενέργειες για τα Γνωστά φάρμακα