ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 13/2006 Έγκριση της Μελέτης Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) περιόδου 2006-2010 Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Κατά την τακτική συνεδρίασή της, στην έδρα της, την 2 α Φεβρουαρίου 2006 και Λαµβάνοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του Ν. 2773/1999 (ΦΕΚ Α 286/22.12.1999) και ειδικότερα τα άρθρα 12, 15 και 18, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν. 2. Τον Κανονισµό Άδειας ιαχείρισης και Εκµετάλλευσης του Συστήµατος (ΦΕΚ Β 360/04.04.2001). 3. Την Άδεια ιαχείρισης και Εκµετάλλευσης του Συστήµατος (ΦΕΚ Β 492/27.04.2001) που χορηγήθηκε στον ιαχειριστή του Συστήµατος. 4. Τη Σύµβαση Παραχώρησης Ελέγχου του Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργεας µεταξύ ΕΣΜΗΕ Α.Ε. και ΕΗ Α.Ε. που εγκρίθηκε µε την υπ αριθµ. Α.Π./ 5/ΗΛ/Φ1/οικ.8219/03.05.2001 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης. 5. Τη Μελέτη Ανάπτυξης του Συστήµατος Μεταφοράς περιόδου 2005-2009 που εγκρίθηκε µε την υπ αριθµ. Α.Π./ 5/ΗΛ/Β/Φ1/1838/01.02.2005 (ΦΕΚ) απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης. 6. Το σχέδιο της Μελέτης Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς περιόδου 2006 2010 που υποβλήθηκε στη ΡΑΕ µε το από 25-10-2005 έγγραφο της ΕΣΜΗΕ Α..Ε. µε αρ. πρωτ. 3378 (ΡΑΕ/Ι-32037/25-10-2005) µε θέµα «Υποβολή σχεδίου ΜΑΣΜ περιόδου 2006-2010». 7. Το από 7-12-2005 έγγραφο της ΡΑΕ µε αρ. πρωτ. Ο-12282 µε θέµα «Παρατηρήσεις της ΡΑΕ επί του σχεδίου ΜΑΣΜ 2006-2010» 8. Το Τεύχος Εκτίµησης Κόστους Έργων σχεδίου ΜΑΣΜ περιόδου 2006-2010 που υποβλήθηκε στη ΡΑΕ µε το από 21-12-2005 έγγραφο της ΕΣΜΗΕ Α.Ε. µε αρ. πρωτ. -1-
7674 (ΡΑΕ/Ι-33723/21-12-05) µε θέµα «Υποβολή τεύχους Εκτίµησης Κόστους Έργων Συστήµατος σύµφωνα µε τη ΜΑΣΜ 2006-2010». 9. Το σχέδιο της Μελέτης Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς περιόδου 2006 2010 που επανυποβλήθηκε στη ΡΑΕ µε το από 24-01-2006 έγγραφο της ΕΣΜΗΕ Α.Ε. µε αρ. πρωτ. 391 (ΡΑΕ/Ι-34581/25-01-06) µε θέµα «Υποβολή τεύχους Μελέτης Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) περιόδου 2006-2010». Σκέφτηκε ως εξής : Α. Αναφορικά µε το θεσµικό πλαίσιο που διέπει τη ΜΑΣΜ 1. Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 15, παράγραφος 2, περίπτωση ζ του Ν. 2773/1999, ο ιαχειριστής του Συστήµατος, στο πλαίσιο της υποχρέωσής του να αναπτύσσει το Σύστηµα Μεταφοράς προκειµένου να διασφαλίζεται ο εφοδιασµός µε ηλεκτρική ενέργεια, κατά τρόπο επαρκή, ασφαλή, οικονοµικά αποδοτικό και αξιόπιστο, εκπονεί και δηµοσιοποιεί σε ετήσια βάση σχέδιο Μελέτης για την Ανάπτυξη του Συστήµατος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ). Στη ΜΑΣΜ εντάσσονται τα έργα ανάπτυξης του Συστήµατος, τα οποία ο ιαχειριστής του Συστήµατος θεωρεί απαραίτητα για την αντιµετώπιση των προβλεπόµενων αναγκών διακίνησης ισχύος µέσω του Συστήµατος, των αναγκών σύνδεσης νέων χρηστών σε αυτό και των αναγκών διασύνδεσης µε άλλα συστήµατα και µε το ίκτυο, εντός χρονικού ορίζοντα πενταετίας. Η ΜΑΣΜ περιλαµβάνει αναλυτικό χρονικό προγραµµατισµό και προϋπολογισµό των έργων ανάπτυξης του Συστήµατος, τα οποία υλοποιούνται και ολοκληρώνονται εντός του χρονικού της ορίζοντα ή των οποίων η υλοποίηση πρόκειται να ξεκινήσει εντός του ίδιου χρονικού ορίζοντα. Η ΜΑΣΜ, όπως και κάθε τροποποίησή της, εγκρίνεται µε απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, µετά από γνώµη της ΡΑΕ. Η εγκεκριµένη ΜΑΣΜ αποτελεί το Πρόγραµµα Ανάπτυξης του Συστήµατος Μεταφοράς. 2. Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 12, παράγραφος 3 του Ν. 2773/1999, η ΕΗ Α.Ε. υποχρεούται στην ανάπτυξη του Συστήµατος Μεταφοράς, σύµφωνα µε τους όρους της Άδειας Αποκλειστικότητας της κυριότητας του Συστήµατος που κατέχει και τον προγραµµατισµό στον οποίο προβαίνει ο ιαχειριστής του Συστήµατος, λαµβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Κυρίου του Συστήµατος. Για την έγκαιρη εκτέλεση των έργων ανάπτυξης του Συστήµατος συνάπτονται συµβάσεις µεταξύ του Κυρίου και του ιαχειριστή του Συστήµατος. Στις συµβάσεις αυτές γίνεται ακριβής περιγραφή κάθε έργου και ορίζεται το κόστος κατασκευής αυτού, οι εγγυήσεις και οι ποινικές ρήτρες για την εµπρόθεσµη και καλή εκτέλεση του έργου, οι τεχνικές προδιαγραφές, τα χρονοδιαγράµµατα εκτέλεσης, οι όροι και η διαδικασία παρακολούθησης από τον ιαχειριστή του Συστήµατος της πορείας εκτέλεσης και παραλαβής των έργων, τα δικαιώµατα του ιαχειριστή για υποκατάσταση του Κυρίου του Συστήµατος, σε περίπτωση µη προσήκουσας εκτέλεσης του έργου και οι όροι και οι προϋποθέσεις λύσης της σύµβασης. Β. Αναφορικά µε το ιστορικό του σχεδίου ΜΑΣΜ περιόδου 2006-2010 3. Με το από 25-10-2005 έγγραφο της ΕΣΜΗΕ Α.Ε. υποβλήθηκε στη ΡΑΕ σχέδιο Μελέτης Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) για την περίοδο 2006 2010. Το υποβληθέν σχέδιο ΜΑΣΜ αποτελεί τη συνέχεια του προγράµµατος ανάπτυξης της εγκεκριµένης ΜΑΣΜ για την περίοδο 2005-2009 και εντός του χρονικού ορίζοντα του συνεχίζεται η υλοποίηση των εξής κυριότερων έργων: i. Έργα Συστήµατος 400 kv: Επέκταση του συστήµατος 400 kv προς Αν. Μακεδονία και Θράκη (ενίσχυση της σύνδεσης ΚΥΤ Θεσσαλονίκης-ΚΥΤ Φιλίππων µε νέα γραµµή, κατασκευή ΚΥΤ Ν. Σάντας και γραµµή σύνδεσής του µε το ΚΥΤ Φιλίππων) και διασύνδεση µε Τουρκία. -2-
Επέκταση του συστήµατος 400 kv προς Πελοπόννησο (ΚΥΤ Πατρών & ΚΥΤ Κορίνθου και γραµµές σύνδεσής τους στο Σύστηµα). Κατασκευή νέων ΚΥΤ (Λαγκαδά, Λαµίας) για την ενίσχυση της τροφοδοσίας περιοχών µε σηµαντικό φορτίο. Ενίσχυση υφιστάµενων ΚΥΤ µε προσθήκη αυτοµετασχηµατιστών και διατάξεων αντιστάθµισης άεργου ισχύος στην υψηλή τάση. ii. Έργα Συστήµατος 150 kv: Αναβάθµιση κυκλωµάτων στις περιοχές Θράκης, Χαλκιδικής, Θεσσαλονίκης, Πελοποννήσου, Ανατολικής και υτικής Στερεάς και Ηπείρου. Τα εν λόγω έργα αποσκοπούν στην ενίσχυση των τοπικών δικτύων µεταφοράς για την εξυπηρέτηση της αύξησης του φορτίου και την εξάλειψη παρατηρούµενων προβληµάτων υπερφόρτισης και ευστάθειας τάσεων, ενώ σε ορισµένες περιοχές εξυπηρετούν επίσης την αποµάστευση ισχύος από µεγάλο πλήθος αδειοδοτηµένων µονάδων ΑΠΕ. Ενίσχυση της ικανότητας αντιστάθµισης άεργου ισχύος στα όρια µεταξύ του Συστήµατος Μεταφοράς και του ικτύου ιανοµής µε εγκατάσταση πυκνωτών αντιστάθµισης στη µέση τάση. 4. Εκτός των ανωτέρω ήδη εγκεκριµένων έργων, στο υποβληθέν σχέδιο εµφανίζονται για πρώτη φορά τα ακόλουθα σηµαντικά έργα: i. Κατασκευή νέου ΚΥΤ κλειστού τύπου (GIS) στο Ρουφ (2009Β), µε το οποίο ενισχύεται η τροφοδότηση των µεγάλων κέντρων διανοµής του κέντρου της Αθήνας. ii. Κατασκευή του ΚΥΤ Αλιβερίου (2008Β), το οποίο απαιτείται για την αποµάστευση ισχύος από τον ΘΗΣ Αλιβερίου της ΕΗ µετά την προγραµµατιζόµενη αύξηση του εγκατεστηµένου δυναµικού. iii. ιασύνδεση των Ανατολικών Κυκλάδων µε το ιασυνδεδεµένο Σύστηµα, σύµφωνα µε την τοπολογία που προτάθηκε από τη ΡΑΕ και τελικά προκρίθηκε κατόπιν σχετικής µελέτης του θέµατος από Οµάδα Εργασίας που συστάθηκε µεταξύ ΕΣΜΗΕ, ΡΑΕ και ΕΗ ειδικά για το σκοπό αυτό. 5. Με το από 7-12-2005 έγγραφό της, η ΡΑΕ διατύπωσε τις παρατηρήσεις της επί του υποβληθέντος σχεδίου και κάλεσε τον ΕΣΜΗΕ να τροποποιήσει και να επανυποβάλει σχέδιο ΜΑΣΜ για την περίοδο 2006-2010. Οι βασικότερες παρατηρήσεις που διατύπωσε η ΡΑΕ αφορούν επιγραµµατικά στα ακόλουθα: i. Στην απουσία από το σχέδιο ΜΑΣΜ προϋπολογισµού κόστους έργων και τεχνικού υποµνήµατος µε συµπεράσµατα των µελετών που εκπονήθηκαν για την τεκµηρίωση των προτεινόµενων νέων έργων, στοιχεία τα οποία η ΡΑΕ, στη γνωµοδότησή της για την προηγούµενη ΜΑΣΜ, είχε ζητήσει να περιληφθούν στο παρόν σχέδιο. ii. Στην ύπαρξη τροποποιήσεων σε εγκεκριµένα έργα της ΜΑΣΜ 2005-2009 χωρίς όµως σχετική αιτιολόγηση και συγκεκριµένα στην εγκατάλειψη της διασύνδεσης 400 kv µεταξύ των προγραµµατιζόµενων ΚΥΤ Πατρών και Κορίνθου και στην εγκατάλειψη της αναβάθµισης του βρόχου 150 kv στην περιοχή Τροιζηνίας. iii. Στην ένταξη έργου γραµµής µεταφοράς 400 kv µεταξύ ΚΥΤ Αµύνταιου ΚΥΤ Τρικάλων µε συγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα κατασκευής βάσει του οποίου τα αρχικά στάδια ανάπτυξης τοποθετούνται χρονικά εντός του 2006, µε δεδοµένο ότι η αναγκαιότητα του έργο στο άµεσο µέλλον δεν τεκµηριώνεται επί της παρούσης. -3-
iv. Στην υπερδιαστασιολόγηση (2 γραµµές διπλού κυκλώµατος 400 kv) της σύνδεσης του νέου ΚΥΤ που προβλέπεται να αναπτυχθεί στο Αλιβέρι για να εξυπηρετήσει την προβλεπόµενη αύξηση της εγκατεστηµένης ισχύος v. Στην ανάγκη ή µη ένταξης νέου ΚΥΤ στο Σχηµατάρι στο πλαίσιο του 10ετούς πλάνου Στρατηγικής Ανάπτυξης του Συστήµατος. vi. Στον καθορισµό της Καθαρής Ικανότητας Μεταφοράς των Βορείων ιασυνδέσεων. vii. Στην ύπαρξη καθυστερήσεων στην υλοποίηση ορισµένων εγκεκριµένων έργων, εκτός των έργων εκείνων που καθυστερούν αιτιολογηµένα λόγω αντιδράσεων και δικαστικών εµπλοκών. Γ. Επί του τελικώς υποβληθέντος σχεδίου ΜΑΣΜ περιόδου 2006-2010 6. Με το από 21-12-2005 έγγραφο της ΕΣΜΗΕ Α.Ε. υπεβλήθη στη ΡΑΕ τεύχος Εκτίµησης Κόστους Έργων Συστήµατος της ΜΑΣΜ 2006-2010. Όπως αναφέρει ο ΕΣΜΗΕ, η εκτίµηση του κόστους που παρατίθεται στο ανωτέρω τεύχος βασίζεται στα µοναδιαία κόστη των υποδοµών του Συστήµατος Μεταφοράς που περιλαµβάνονται στο τεύχος «Γενικές Αρχές και Τιµολόγια Σύνδεσης Χρηστών στο Ελληνικό ιασυνδεδεµένο Σύστηµα», το οποίο υποβλήθηκε στη ΡΑΕ (ΡΑΕ/Ι-33716/21-12-2005) για γνωµοδότηση. Επί της εκτίµησης του κόστους του προτεινόµενου προγράµµατος ανάπτυξης του Συστήµατος βάσει του σχεδίου ΜΑΣΜ 2006-2010, επισηµαίνονται τα ακόλουθα: i. Τα µοναδιαία κόστη στα οποία βασίζονται οι εκτιµήσεις του ΕΣΜΗΕ αποτελούν τµήµα των γενικών αρχών και τιµολογίων σύνδεσης, τα οποία δεν έχουν εγκριθεί από τον Υπουργό Ανάπτυξης. ii. Οι εκτιµήσεις του ΕΣΜΗΕ αφορούν στο κατασκευαστικό κόστος των έργων και οι δαπάνες που σχετίζονται µε την υλοποίηση του προτεινόµενου 5ετούς προγράµµατος ανάπτυξης εµφανίζονται ως εκταµιεύσεις κατά την προβλεπόµενη κατασκευαστική περίοδο κάθε έργου. Για το λόγο αυτό, το υποβληθέν τεύχος εκτίµησης κόστους δεν µπορεί να θεωρηθεί ότι παρέχει ακριβή πληροφορία ως προς τις ετήσιες χρηµατορροές για την υλοποίηση του προτεινόµενου προγράµµατος ανάπτυξης, παρά µόνο εκτίµηση της συνολικής δαπάνης που θα απαιτηθεί σε βάθος 5ετίας. iii. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που υπέβαλλε ο ΕΣΜΗΕ, η συνολική δαπάνη για την κατασκευή των προτεινόµενων έργων ανάπτυξης του Συστήµατος κατά την επόµενη 5ετία βάσει του σχεδίου ΜΑΣΜ 2006-2010 εκτιµάται προϋπολογιστικά σε 805 εκ. περίπου. Με την επιφύλαξη διατύπωσης γνώµης της ΡΑΕ επί του τεύχους Γενικών Αρχών και Τιµολογίων Σύνδεσης Χρηστών στο Σύστηµα, το ανωτέρω ποσό θεωρείται ως προσεγγιστική εκτίµηση της συνολικής δαπάνης που θα απαιτηθεί για την κατασκευή των έργων ενίσχυσης του Συστήµατος βάσει του σχεδίου ΜΑΣΜ 2006-2010, και ως τέτοια λαµβάνεται υπόψη κατά την παρούσα αξιολόγηση του προτεινόµενου 5ετούς προγράµµατος ανάπτυξης. 7. Με το από 24-01-2006 έγγραφο της ΕΣΜΗΕ Α.Ε. υπεβλήθη στη ΡΑΕ τροποποιηµένο σχέδιο ΜΑΣΜ για την περίοδο 2006-2010. Το νέο σχέδιο υπεβλήθη κατόπιν των από 12-1-2006 και 20-01-2006 σχετικών συσκέψεων της ΡΑΕ και του ΕΣΜΗΕ στα γραφεία της ΡΑΕ. ιαφοροποιείται δε σε σχέση µε το αρχικώς υποβληθέν ως προς την προσθήκη σε αυτό τµήµατος στο οποίο σχολιάζονται οι διαφοροποιήσεις του προτεινόµενου προγράµµατος ανάπτυξης σε σχέση µε την εγκεκριµένη ΜΑΣΜ, είτε αυτές αφορούν σε προσθήκη νέων έργων ή σε τροποποιήσεις ήδη εγκεκριµένων. Σε σχέση µε τις παρατηρήσεις που διατύπωσε η ΡΑΕ επί του αρχικού σχεδίου ΜΑΣΜ, στο τροποποιηµένο σχέδιο προβλέπονται τα ακόλουθα: -4-
i. Ως προς την υποβολή τεχνικού υποµνήµατος µε τα συµπεράσµατα των µελετών βάσει των οποίων τεκµηριώνεται η αναγκαιότητα των προτεινόµενων νέων έργων και η καταλληλότητά τους έναντι άλλων εναλλακτικών λύσεων που εξετάστηκαν, κρίνεται ότι, λόγω της φύσης των σηµαντικότερων νέων έργων που προτείνονται συγκεκριµένα στο παρόν σχέδιο ΜΑΣΜ (ΚΥΤ Ρουφ, ΚΥΤ Αλιβερίου και βρόχος 400 kv ΚΥΤ Πατρών-Κορίνθου- Μεγαλόπολης), δεν υφίστανται εναλλακτικές λύσεις και εποµένως δε συντρέχει λόγος σύνταξης του εν λόγω υποµνήµατος. ii. Επέκταση συστήµατος 400 kv στην Πελοπόννησο: Η εγκατάλειψη της διασύνδεσης µεταξύ των ΚΥΤ Πατρών και Κορίνθου αιτιολογείται κατά τα ακόλουθα: α) σχεδιάζεται η κατασκευή ΚΥΤ στη Μεγαλόπολη και η διασύνδεσή του µε τα ΚΥΤ Πατρών και Κορίνθου, τοπολογία η οποία καθιστά την απ ευθείας διασύνδεση των ΚΥΤ Πατρών και Κορίνθου µη αναγκαία και β) η κατασκευή γραµµής 400 kv µεταξύ Πατρών και Κορίνθου αναµένεται να συναντήσει σηµαντικές αντιδράσεις και δυσκολίες στην όδευση,, δεδοµένων των αντίστοιχων δυσκολιών που αντιµετωπίζει ήδη η αναβάθµιση υφιστάµενης γραµµής µεταφοράς 150 kv µεταξύ Κορίνθου και Πατρών. Ο βρόχος 400 kv της Πελοποννήσου προβλέπεται να κλείσει µέσω ΚΥΤ που προβλέπεται να αναπτυχθεί στη Μεγαλόπολη, η ένταξη του οποίου προγραµµατίζεται πλέον µε συγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα για το Β εξάµηνο του 2011. Ο προτεινόµενος σχεδιασµός κρίνεται αποδεκτός ιδίως καθώς εξασφαλίζει σε µεγάλο βαθµό την ασφαλή εξυπηρέτηση των φορτίων της Πελοποννήσου, ακόµη και σε συνθήκες πολύ µικρής παραγωγής στη Μεγαλόπολη. iii. Αναβάθµιση βρόχου Τροιζηνίας: εδοµένου ότι ο ρυθµός αύξησης της αιολικής παραγωγής στην περιοχή είναι βραδύς και τα προβλήµατα χαµηλών τάσεων που εµφανίζονται στην περιοχή µπορούν να αντιµετωπισθούν µε άλλες λύσεις (αντιστάθµιση άεργου ισχύος στους υποσταθµούς) προτείνεται από τον ΕΣΜΗΕ, αντί του σχεδιασµού της ΜΑΣΜ 2005-2009 που προέβλεπε την αναβάθµιση της γραµµής από απλού κυκλώµατος ελαφρού τύπου σε διπλού κυκλώµατος βαρέως τύπου, επέµβαση η οποία αποδεικνύεται εν γένει χρονοβόρα λόγω αντιδράσεων, η αντικατάσταση των υφιστάµενων αγωγών ελαφρού τύπου µε αγωγούς νέου τύπου µε αυξηµένη ικανότητα µεταφοράς, η οποία υλοποιείται ταχύτερα καθώς δεν απαιτεί την εγκατάσταση νέων πυλώνων και δύναται έτσι να προσαρµοστεί ευκολότερα στην πρόοδο εγκατάστασης αιολικών πάρκων στην περιοχή. iv. Ενίσχυση άξονα Βορρά-Νότου: εδοµένου ότι αναµένεται η ένταξη νέου παραγωγικού δυναµικού στο Νότο σε χρονικό ορίζοντα συντοµότερο αυτού που απαιτείται για την ένταξη της προτεινόµενης νέας γραµµής 400 kv ΚΥΤ Αµύνταιου ΚΥΤ Τρικάλων, η οποία θα ενίσχυε την ικανότητα µεταφοράς από το Βορρά, η προοπτική για την ανάπτυξη της εν λόγω γραµµής διατηρείται ως γενικότερη στρατηγική για το µέλλον σε συνδυασµό και µε το ενδεχόµενο ενίσχυσης της διασύνδεσης µε Ιταλία. v. ΚΥΤ Σχηµαταρίου: Ο ΕΣΜΗΕ διευκρινίζει ότι η πρόβλεψη για ένταξη νέου ΚΥΤ στο Σχηµατάρι πρέπει να παραµείνει ως έργο που εξετάζεται στο πλαίσιο της Στρατηγικής Ανάπτυξης του Συστήµατος, διότι ο Υ/Σ αποτελεί αδύναµο κόµβο του συστήµατος της Ανατολικής Στερεάς καθώς είναι περιορισµένων δυνατοτήτων (µονού ζυγού), µη επεκτάσιµος και σε αυτόν συγκλίνουν πολλά κυκλώµατα 150 kv. Για τους λόγους αυτούς και µε δεδοµένο το υψηλό φορτίο της περιοχής και τη φύση αυτού (αντλητικό), οι ανάγκες ενίσχυσης του συστήµατος της περιοχής προβλέπεται να είναι αυξηµένες στο µέλλον και ενδεχοµένως να αιτιολογούν την κατασκευή νέου KYT στη θέση του υφιστάµενου Υ/Σ. vi. Αναφορικά µε τις παρατηρούµενες καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων: Όπως αναφέρει ο ΕΣΜΗΕ, οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην -5-
υλοποίηση µεγάλων έργων του συστήµατος 400 kv (επέκταση προς Αν. Μακεδονία και Θράκη) οφείλονται σε καθυστέρηση στη συντέλεση των απαλλοτριώσεων (ΚΥΤ Λαγκαδά). Επισηµαίνεται ωστόσο ότι τα εν λόγω έργα έχουν χαρακτηριστεί βάσει του Ν. 3175/2003 ως εθνικής σηµασίας προκειµένου να είναι δυνατή η έναρξη εργασιών στα απαλλοτριωτέα ακίνητα µετά την κήρυξη της απαλλοτρίωσης και προ του προσδιορισµού και της καταβολής αποζηµίωσης. Με δεδοµένο ότι η κήρυξη των αναγκαίων απαλλοτριώσεων για τµήµα των εν λόγω έργων (ΚΥΤ Λαγκαδά και γραµµή ΚΥΤ Φιλίππων Τουρκία) έχει ολοκληρωθεί από τα τέλη του 2004, χωρίς ωστόσο να έχει µέχρι σήµερα καταστεί δυνατή η έναρξη των εργασιών, κρίνεται σκόπιµο ο ιαχειριστής του Συστήµατος µε τη συνεργασία της ΕΗ να επισηµάνουν επακριβώς τα προβλήµατα που ανακύπτουν κατά την προσπάθεια εφαρµογής των συγκεκριµένων διατάξεων του Ν. 3175/2003 και να προτείνουν τυχόν αναγκαίες πρόσθετες νοµοθετικές ρυθµίσεις. Σχετικά µε τις λοιπές καθυστερήσεις που σηµειώνονται στην υλοποίηση των αρχικών φάσεων ανάπτυξης ορισµένων έργων στο σύστηµα των 150 kv, ο ΕΣΜΗΕ αναφέρει ότι εκτός των περιπτώσεων εκδήλωσης αντιδράσεων ή/και δικαστικών εµπλοκών, καθυστερήσεις εµφανίζεται να προκαλούνται και λόγω υποεκτίµησης των ρεαλιστικών χρόνων υλοποίησης σε σχέση µε τις δυνατότητες του Κυρίου του Συστήµατος κατά τον αρχικό χρονικό προγραµµατισµό των έργων. Όπως αναφέρει ο ΕΣΜΗΕ, από τα έργα που επισηµαίνει η ΡΑΕ στο από 7/12/2005 έγγραφό της, κρίσιµα είναι εκείνα που αφορούν στην ενίσχυση των δικτύων της Χαλκιδικής και καθυστερούν λόγω αντιδράσεων, για την αντιµετώπιση των οποίων προωθείται εναλλακτική λύση (υπογειοποίηση δικτύων). Ωστόσο, οι καθυστερήσεις που επισηµάνθηκαν στα υπόλοιπα έργα προκαλούνται λόγω µετάθεσης των αρχικών µελετών σε µεταγενέστερο χρόνο και όχι λόγω καθυστερήσεων σε διαδικασίες αδειοδότησης, γεγονός που ενδεχοµένως αποτελεί ένδειξη αντικειµενικής αδυναµίας του Κυρίου του Συστήµατος να υλοποιήσει το εγκεκριµένο πρόγραµµα ανάπτυξης σύµφωνα µε το χρονοδιάγραµµα. Με αφορµή την παρατήρηση αυτή, εγείρονται πιθανά τα εξής ερωτήµατα: α) κατά πόσο η ιεράρχηση των έργων της ΜΑΣΜ, η οποία προσδιορίζεται βάσει του σχετικού χρονικού προγραµµατισµού τους, αντανακλά τις ανάγκες ανάπτυξης του συστήµατος όπως αυτές εκτιµάται ότι θα διαµορφωθούν εντός του χρονικού ορίζοντα της ΜΑΣΜ ή αν θα ήταν αποδεκτό να καθορίζονται οι προτεραιότητες των έργων πιο ρεαλιστικά, µε γνώµονα και τις πραγµατικές δυνατότητες του Κυρίου του Συστήµατος και β) αν υποτεθεί ότι οι προτεραιότητες και γενικότερα ο χρονικός προγραµµατισµός που ο ΕΣΜΗΕ προτείνει στις ΜΑΣΜ αντανακλούν πράγµατι την απολύτως αναγκαία ενίσχυσηανάπτυξη σε ορίζοντα 5ετίας, κατά πόσο το επίπεδο αξιοπιστίας του Συστήµατος ενδέχεται να υποβαθµίζεται µελλοντικά λόγω των καθυστερήσεων που προκαλούνται από αδυναµία του Κυρίου του Συστήµατος να ανταποκριθεί στην ταυτόχρονη υλοποίηση του µεγάλου πλήθους έργων που απαιτούνται και, σε περίπτωση που υφίσταται σοβαρό τέτοιο ενδεχόµενο, εάν εφαρµόζονται οι προβλέψεις του Νόµου περί της δυνατότητας εκτέλεσης των έργων ενίσχυσης του Συστήµατος από τρίτους, όταν ο Κύριος του Συστήµατος επικαλείται τεκµηριωµένα λόγους αδυναµίας τήρησης του χρονοδιαγράµµατος της ΜΑΣΜ ή χρηµατοδότησής τους. vii. Όσον αφορά στον καθορισµό της Καθαρής Ικανότητας Μεταφοράς (ΚΙΜ), ο ΕΣΜΗΕ διευκρινίζει ότι αυτή υπολογίζεται µεν σε 650 MW, κρίνει όµως σκόπιµο η εκχωρούµενη ικανότητα µεταφοράς να περιοριστεί στα 600 MW, έως ότου µελετηθεί εάν είναι δυνατό από πλευράς ασφάλειας λειτουργίας του Συστήµατος να εκχωρείται το σύνολο της ανωτέρω υπολογιζόµενης ΚΙΜ. 8. Ο εγκεκριµένος σχεδιασµός για τη σύνδεση των αδειοδοτηµένων αιολικών σταθµών στην Εύβοια περιλαµβάνει τρεις σηµαντικούς κλάδους 150 kv για τη σύνδεση αρκετών παραγωγών σε καθένα από αυτούς. ύο κλάδοι ξεκινούν από την περιοχή του -6-
Πολυποτάµου και περιλαµβάνουν ο ένας τους υποσταθµούς Εύβοια 3 και 4 και ο άλλος τους υποσταθµούς Εύβοια 5, 6 και 7. Ο τρίτος κλάδος ξεκινά από το Αλιβέρι και εκτείνεται προς την ευρύτερη περιοχή της Κύµης και περιλαµβάνει τους υποσταθµούς Εύβοια 1, 2 και 9. Για τους δύο πρώτους η ΕΗ προχωρεί, έστω και µε όχι γρήγορους ρυθµούς, τις σχετικές µελέτες και την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων, παρότι αυτά είναι έργα σύνδεσης και σύµφωνα µε το ισχύον πλαίσιο αναλαµβάνει να τα κατασκευάσει ο παραγωγός και να της τα µεταβιβάσει µετά την κατασκευή τους και προφανώς επειδή δεν πρόκειται για ένα απλό έργο που αφορά έναν ή λιγοστούς παραγωγούς αλλά αποτελεί σύνθετο έργο που αφορά πολλούς παραγωγούς. Ωστόσο, για τον τρίτο κλάδο δεν υπάρχει ανάλογη πρόοδος. Επειδή τίθεται θέµα ίσης µεταχείρισης των παραγωγών, κρίνεται αναγκαία η εκκίνηση από πλευράς ΕΗ της εκπόνησης των ανάλογων µελετών και για τον κλάδο αυτό και η ένταξή του στα χρονοδιαγράµµατα του Πίνακα Α3 της υποβληθείσας ΜΑΣΜ. Επειδή σύµφωνα µε το ανωτέρω σκεπτικό κρίνεται ότι το τελικώς υποβληθέν σχέδιο ΜΑΣΜ της περιόδου 2006 2010, συνάδει µε το µεσοπρόθεσµο και µακροπρόθεσµο σχεδιασµό της εγκεκριµένης ΜΑΣΜ 2005 2009 και εξυπηρετεί τους σκοπούς της µελέτης ανάπτυξης του Συστήµατος, όπως προβλέπονται από την ισχύουσα νοµοθεσία. Επειδή τα προϋπολογιστικά στοιχεία κόστους των έργων ανάπτυξης του Συστήµατος που προτείνονται στο σχέδιο ΜΑΣΜ 2006 2010 αφενός βασίζονται στα µοναδιαία κατασκευαστικά κόστη που περιλαµβάνονται στο τεύχος γενικών αρχών και τιµολογίων σύνδεσης χρηστών στο Σύστηµα, το οποίο δεν έχει εγκριθεί από τον Υπουργό Ανάπτυξης όπως προβλέπεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. β του Κανονισµού Άδειας ιαχείρισης και Εκµετάλλευσης του Συστήµατος, αφετέρου η πληροφορία που παρέχουν αφορά κυρίως στη συνολική δαπάνη που εκτιµάται ότι θα απαιτηθεί για την υλοποίηση του προτεινόµενου προγράµµατος ανάπτυξης του Συστήµατος σε χρονικό ορίζοντα 5ετίας παρά στο ανά έτος κόστος υλοποίησής του, για τους λόγους που αναφέρονται στην παράγραφο 6.ii ανωτέρω. Επειδή σύµφωνα µε το άρθρο 15 παρ. 2 περ. ζ του Ν. 2773/1999, η ΜΑΣΜ εγκρίνεται από τον Υπουργό Ανάπτυξης µετά από γνώµη της ΡΑΕ και η εγκεκριµένη ΜΑΣΜ αποτελεί το Πρόγραµµα Ανάπτυξης του Συστήµατος Μεταφοράς. Γνωµοδοτεί 1. Θετικά προς τον Υπουργό Ανάπτυξης για την έγκριση της Μελέτης Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) για την περίοδο 2006 2010, σύµφωνα µε το σχέδιο που υπέβαλλε ο ΕΣΜΗΕ µε το υπ αρ. πρωτ. 391/24-01-2006 έγγραφό του (ΡΑΕ/Ι- 34581/25-01-2006), το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα, µε την ένταξη στον Πίνακα Α3 της υπό έγκριση ΜΑΣΜ του χρονοδιαγράµµατος κατασκευής του έργου σύνδεσης αδειοδοτηµένων αιολικών σταθµών που περιλαµβάνει τις γραµµές µεταφοράς 150 kv που ξεκινούν από τον υποσταθµό Αλιβερίου και τροφοδοτούν τους υποσταθµούς Εύβοια 1, 2 και 9. 2. Επισηµαίνει ότι, για τους λόγους που αναφέρονται στην παράγραφο 6 ανωτέρω και µε την επιφύλαξη διατύπωσης γνώµης της ΡΑΕ επί του τεύχους Γενικών Αρχών και Τιµολογίων Σύνδεσης Χρηστών στο Σύστηµα, τα οικονοµικά στοιχεία που περιέχονται στο σχετικό τεύχος εκτίµησης κόστους των έργων της ΜΑΣΜ που υπέβαλε ο ΕΣΜΗΕ µε το από 21-12-2005 έγγραφό του (το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα) θεωρούνται ως προσεγγιστική εκτίµηση της συνολικής δαπάνης που θα απαιτηθεί για την κατασκευή των προτεινόµενων έργων ανάπτυξης βάσει του σχεδίου ΜΑΣΜ 2006-2010 σε χρονικό ορίζοντα 5ετίας. 3. Να κληθεί ο ιαχειριστής του Συστήµατος να κοινοποιήσει στη ΡΑΕ αντίγραφα των συµβάσεων που θα συνάψει µε τον Κύριο του Συστήµατος για την υλοποίηση των έργων ανάπτυξης του Συστήµατος της ΜΑΣΜ 2006-2010, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 3 του Ν. 2773/1999. -7-
4. Ειδικότερα για το έργο της διασύνδεσης των Κυκλάδων, να κληθεί ο ιαχειριστής του Συστήµατος να εκπονήσει αναλυτικό χρονοδιάγραµµα των επιµέρους φάσεων ανάπτυξης και να συνάψει σύµβαση υλοποίησης προκειµένου να ξεκινήσουν άµεσα οι µελέτες και γενικότερα να επισπευσθεί η υλοποίηση, µε στόχο την ένταξη του έργου στο Σύστηµα το ταχύτερο δυνατό και όχι αργότερα από το τέλος του 2009. Η ανάγκη επίσπευσης του έργου σχετίζεται µε την ασφάλεια τροφοδοσίας των Ανατολικών Κυκλάδων και την αποφυγή σηµαντικής δαπάνης για την αγορά ή ενοικίαση πρόσθετων ηλεκτροπαραγωγών ζευγών, τα οποία θα πρέπει να εγκατασταθούν στα νησιά σε περίπτωση που καθυστερήσει η υλοποίηση της συνολικής λύσης της διασύνδεσής τους µε το ηπειρωτικό Σύστηµα, όπως προτείνεται στο παρόν σχέδιο ΜΑΣΜ 2006-2010. 5. Να κληθεί ο ιαχειριστής του Συστήµατος, µε βάση την εµπειρία που έχει αποκοµίσει µέχρι σήµερα από την προσπάθεια επίσπευσης των έργων που χαρακτηρίζονται εθνικής σηµασίας βάσει των διατάξεων του Ν. 3175/2003, να προτείνει τις κατά τη γνώµη του αναγκαίες νοµοθετικές ρυθµίσεις για την αντιµετώπιση των προβληµάτων και την ουσιαστική εφαρµογή των εν λόγω διατάξεων. Αθήνα, 9 Φεβρουαρίου 2006 Για τη ΡΑΕ Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ Μ.Καραµανής -8-