Α.Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

Α.Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ «ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ» ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΚΟΥΡΤΟΥΜΑ ΜΑΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ: ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ 2013 1

Copyright <ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ>, <2013> Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος.all rights reserved. Η παρούσα πτυχιακή εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης των σπουδών. Η έγκρισή της δεν υποδηλώνει απαραιτήτως και την αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα εκ μέρους του Ανώτατου Τεχνολογικού Ιδρύματος Καβάλας. Copyright <ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ>, <2013> 2

Βεβαιώνω ότι η παρούσα πτυχιακή εργασία είναι αποτέλεσμα δικής μου δουλειάς και δεν αποτελεί προϊόν αντιγραφής. Στις δημοσιευμένες ή μη δημοσιευμένες πηγές που αναφέρω έχω χρησιμοποιήσει εισαγωγικά όπου απαιτείται και έχω παραθέσει τις πηγές τους στο τμήμα της βιβλιογραφίας. Υπογραφή.. 3

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στην πτυχιακή εργασία που ακολουθεί, θα ασχοληθούμε με τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα στους εφήβους. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η αναφορά, πέραν των κλινικών χαρακτηριστικών των νοσημάτων, των νέων επιδημιολογικών στοιχείων, των νέων μεθόδων διάγνωσης, καθώς και των νέων φαρμακευτικών σχημάτων για τη θεραπεία τους. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την Κα Κουρτούμα Μαρία για την καθοδήγηση και τις γνώσεις που μου προσέφερε καθ όλη τη διάρκεια εκπόνησης της παρούσας πτυχιακής εργασίας. Λέξεις κλειδιά: σεξουαλικώς, γεννητικά όργανα, λοίμωξη, μόλυνση, μετάδοση, 4

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Θέμα: Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα στους εφήβους Βιβλιογραφική ανασκόπηση της προαγωγής της σεξουαλικής τους υγείας, στοχευμένες παρεμβάσεις στη μείωση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων και με επιδημιολογική μελέτη. Εισαγωγή: Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) παραμένουν πρώτα στη λίστα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ως θέματα που χρειάζονται άμεση παρέμβαση. Πολλές παρεμβάσεις είναι στοχευμένες προς τους εφήβους, που αποτελεί ιδιαίτερη πληθυσμιακή ομάδα, έχοντας στόχο να μειώσουν ή να εξαφανίσουν συγκεκριμένα είδη συμπεριφοράς που σχετίζονται με αυξημένες πιθανότητες μόλυνσης από HIV/ΣΜΝ. Οι περισσότερες όμως αποτυγχάνουν λόγω του ότι δεν προβαίνουν σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης είναι να εξετάσει την αποτελεσματικότητα των διαφόρων παρεμβάσεων που στοχεύουν στη μείωση των κρουσμάτων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, ανάμεσα στους εφήβους. Υλικό: Η αναζήτηση των σχετικών άρθρων της βιβλιογραφίας έγινε με τη χρήση βάσεων δεδομένων( Pub med, Google Scholar) και ιστοσελίδων διεθνών οργανισμών. 5

Abstract Theme: Sexually transmitted diseases in adolescents Literature review of the promotion of sexual health interventions targeted at reducing sexually transmitted diseases and epidemiological study. Background: Sexually transmitted diseases (STDs) remain first in the list of the World Health Organization as issues that require immediate intervention. Many interventions are targeted towards teenagers, which is a particular population group, aiming to reduce or eliminate certain kinds of behavior associated with a higher risk of infection from HIV / STDs. However, most fail because they do not take a comprehensive approach. Purpose: The purpose of this systematic review is to examine the effectiveness of different interventions aimed at reducing the incidence of sexually transmitted diseases among adolescents. Material: The search for relevant articles of the literature was performed using databases (Pub med, Google Scholar) and websites of international organization 6

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ.Σελ.4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ..Σελ.5 Abstract.Σελ.6 Κατάλογος γραφημάτων Σελ.10 Κατάλογος πινάκων...σελ.10 Κατάλογος εικόνων...σελ.11 Συντομογραφίες.Σελ.12 Βιβλιογραφική ανασκόπηση.. Σελ.12 Σκοποί και στόχοι μελέτης Σελ.14 Υλικό και μεθοδολογία..σελ.14 Εισαγωγή..Σελ.14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.1.Ορισμός...Σελ.16 1.2. Επιδημιολογία. Σελ.16 1.3. Παράγοντες που συντελούν στην αύξηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.. Σελ.17 1.4. Έλεγχος των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων...σελ. 18 1.5. Ταξινόμηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων... Σελ.18 7

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ 2.1. Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα..σελ.20 2.2. Μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα...σελ.26 2.2.1.Μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα από σχιζομύκητες ή σαπροφυτική ουρηθρίτιδα...σελ.27 2.2.2. Μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα από χλαμύδια...σελ.29 2.2.3.Μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα από μυκοπλάσματα. Σελ.31 2.3. Αφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα....σελ.32 2.4. Σύφιλη....Σελ.35 2.4.1. Πρωτόγονος σύφιλη Σελ.36 2.4.2. Δευτερογόνος σύφιλη.. Σελ.37 2.4.3. Λανθάνουσα σύφιλη Σελ.39 2.4.4. Τριτογόνος σύφιλη..σελ.40 2.4.5. Συγγενής σύφιλη. Σελ.40 2.5. Μαλακό έλκος...σελ.42 2.6. Αφροδίσιο ή βουβωνικό κοκκίωμα Σελ.43 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ 3.1. Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS). Σελ. 46 3.2. Γεννητικός έρπης Σελ.59 3.3. Οξυτενή κονδυλώματα...σελ.64 3.4. Μολυσματικός τέρμινθος...σελ.68 3.5. Ηπατίτιδα Β.. Σελ.70 8

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΠΡΩΤΟΖΩΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ 4.1. Τριχομονάδωση Σελ.72 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΜΥΚΗΤΙΑΣΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ 5.1. Μονιλίαση των γυναικών. Σελ.74 5.2. Μονιλίαση των ανδρών....σελ.76 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΠΑΡΑΣΙΤΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ 6.1. Ψώρα Σελ.78 6.2. Φθειρίαση του εφηβαίου.σελ.80 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7:ΕΦΗΒΕΙΑ 7.1.Εφηβεία: η μετάβαση προς την ενηλικίωση Σελ.82 7.2.Εφηβεία-Χαρακτηριστικά...Σελ.83 7.3.Προβλήματα υγείας εφήβων...σελ.84 7.4.Παροχή υπηρεσιών υγείας στους εφήβους...σελ.86 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΠΡΟΛΗΨΗ 8.1. Αντισύλληψη... Σελ. 88 8.2. Μέθοδοι φραγμού. Σελ.88 8.2.1. Ανδρικό προφυλακτικό.σελ.88 8.2.2.Γυναικείο προφυλακτικό Σελ.89 9

8.2.3.Κολπικοί σπόγγοι...σελ.89 8.2.4.Σπερματοκτόνα κολπικά ενθέματα Σελ.90 8.3. Αντισυλληπτικά χάπια..σελ.90 8.4. Ενδομήτρια σπειράματα...σελ.91 8.5. Μόνιμες μέθοδοι αντισύλληψης...σελ.92 8.6. Φυσικές μέθοδοι αντισύλληψης...σελ.93 8.7. Νέες μέθοδοι αντισύλληψης. Σελ.94 Συμπεράσματα. Σελ.96 Βιβλιογραφία... Σελ.97 Ηλεκτρονικές πηγές.... Σελ.99 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Ταξινόμηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων....σελ.19 Πίνακας 2:Κλινικές εκδηλώσεις γεννητικού έρπητα.....σελ.61 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Γράφημα 1: Μακροσκοπική διαχρονική απεικόνιση της γονόρροιας.σελ.21 Γράφημα 2: Αριθμός δηλωθέντων HIV οροθετικών ατόμων ανά εκατομμύριο πληθυσμού από το 1984 έως το 2007.....Σελ.47 10

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1: Το μικρόβιο του γονόκοκκου.σελ.20 Εικόνα 2:Χαρακτηριστική έκκριση σε πάσχοντα από γονοκοκκική ουρηθρίτιδα...σελ.22 Εικόνα 3:Γονοκοκκική επιπεφυκίτιδα σε νεογνό.. Σελ.26 Εικόνα 4:Έλκη της γλώσσας.σελ.31 Εικόνα 5:Γυναίκα από την Καραϊβική παρουσιάζει απέκκριση από τους βουβωνικούςαδένες..σελ.34 Εικόνα 6:Δευτερογόνος σύφιλη με κονδυλώματα....σελ.37 Εικόνα 7:Άνδρας 5 ημέρες μετά τη μόλυνση.σελ.43 Εικόνα 8:Ανώδυνο έλκος του αιδοίου... Σελ.44 Εικόνα 9:Γεννητικός έρπης...σελ.63 Εικόνα 10:HPV. Σελ.64 Εικόνα 11:Μολυσματική τέρμινθος. Σελ.69 Εικόνα 12:Φλεγμονώδες κολπικό έκκριμα που παρατηρείται στην τριχομονάδωση Σελ.73 Εικόνα 13:Ψευδομυκητύλλια και βλαστοσπόρια της Candida Albicans.. Σελ74. Εικόνα 14:Χαρακτηριστική εικόνα γυναίκας προσβεβλημένης από μονιλίαση Σελ.75 Εικόνα 15: Βαλανίτιδα Σελ.77 Εικόνα 16:Το ακάρι της ψώρας...σελ.78 Εικόνα 17:Φωλεές ακάρεων ψώρας...σελ.79 Εικόνα 18:Φθείρα του εφηβαίου.σελ.80 Εικόνα 19: Φθειρίαση του εφηβαίου Σελ.81 11

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΣΜΝ ΜΓΟ Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα Μη Γονοκοκκική Ουρηθρίτιδα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Η εργασία αυτή αποτελείται από 8 κεφάλαια τα οποία αναφέρονται γενικά στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, στην πρόληψη αυτών αλλά και στην φροντίδα τους. Ξεκινά με το γενικό μέρος το οποίο περιλαμβάνει την εισαγωγή, τα συμπεράσματα καθώς και τη βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε και παράλληλα εμπεριέχει το ειδικό μέρος το οποίο αποτελείται από τα ακόλουθα κεφάλαια. Στην εισαγωγή αναφέρονται γενικά στοιχεία για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα καθώς και η επιδημιολογία τους τη σημερινή εποχή αλλά και μια κατατοπιστική ταξινόμησή τους. Κεφάλαιο 1 : στο κεφάλαιο 1 αναφέρονται ο ορισμός τα αίτια, η επιδημιολογία, ο έλεγχος αλλά και η ταξινόμηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Κεφάλαιο 2: στο Κεφάλαιο 2 αναγράφονται οι βακτηριακές λοιμώξεις που μπορεί ναι προκύψουν από γονοκοκκικές και μη ουρηθρίτιδες, από αφροδίσια λεμφοκοκκιώματα, από σύφιλη, από μαλακό έλκος, από αφροδίσιο ή βουβωνικό κοκκίωμα, η κλινική εικόνα τους, η διάγνωση, η επιδημιολογία τους αλλά και η θεραπεία τους. Κεφάλαιο 3:στο Κεφάλαιο 3 σημειώνονται οι ιογενείς λοιμώξεις όπως το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AIDS), ο γεννητικός έρπης, τα οξυτενή 12

κονδυλώματα, η ηπατίτιδα Β, η κυτταρομεγαλοϊωση, καθώς η κλινική εικόνα τους, η επιδημιολογία, η διάγνωση καθώς και η θεραπεία τους. Κεφάλαιο 4:στο Κεφάλαιο 4 επισημαίνονται οι πρωτοζωικές λοιμώξεις που μπορούν να εκδηλωθούν λόγω παρουσίας τριχομονάδας, η θεραπεία και διάγνωσή της, αλλά και η επιδημιολογία μαζί με την κλινική εικόνα. Κεφάλαιο 5 :στο Κεφάλαιο 5 αναγράφονται οι μυκητιασικές λοιμώξεις όπως η μονιλίαση των γυναικών και ανδρών, η θεραπεία της, η διάγνωσή της, η κλινική εικόνα της, αλλά και η επιδημιολογία της. Κεφάλαιο 6:στο Κεφάλαιο 6 αναφέρονται οι παρασιτικές λοιμώξεις που προκαλούνται από την παρουσία ψώρας ή φθείρας του εφηβαίου, η κλινική εικόνα των ασθενών, η επιδημιολογία, η διάγνωση και η θεραπεία. Κεφάλαιο 7: στο Κεφάλαιο 7 αναφέρονται κάποια πράγματα για την εφηβεία, τα χαρακτηριστικά της, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν παγκόσμια οι έφηβοι αλλά και ποιες υπηρεσίες υγείας παρέχονται σ αυτούς. Κεφάλαιο 8:στο Κεφάλαιο 8 σημειώνεται η σημασία της πρόληψης αλλά και διάφορα μέτρα αντισύλληψης τα οποία λειτουργούν ταυτόχρονα και ως ασπίδα κατά της μετάδοσης νοσημάτων. Εν κατακλείδι, τονίζονται τα συμπεράσματα και αναφέρεται η βιβλιογραφία. 13

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να γνωστοποιήσει το πρόβλημα των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων ιδιαίτερα στους εφήβους, να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τη σοβαρότητά τους, να αναφέρει και να τονίσει λεπτομερώς τους λόγους εμφάνισης των νοσημάτων, να υπογραμμίσει τη αναγκαιότητα της επαγγελματικής φροντίδας, σωστής και έγκαιρης αντιμετώπισης για την ίασή τους και την κατανόηση της σημαντικότητας της πρόληψης. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Για την εργασία αυτή χρησιμοποιήθηκαν ιατρικά και νοσηλευτικά συγγράμματα, έντυπο υλικό, άρθρα από νοσηλευτικά περιοδικά καθώς και διαδικτυακά άρθρα. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν τις συχνότερες λοιμώξεις διεθνώς και δεν διαχωρίζουν σύνορα και φυλές αλλά και φύλο. Είναι συχνότερα στις νεαρές ηλικίες με το 25% να παρατηρείται σε άτομα κάτω των 25 χρόνων. Οι συνέπειες των ΣΜΝ είναι ποικίλες, μακροχρόνιες και σοβαρές όπως οι φλεγμονές της πυέλου, ο καρκίνος του τραχήλου, οι βλάβες του εμβρύου (μικρό σωματικό βάρος, διανοητική καθυστέρηση), η στείρωση, η αυξημένη θνητότητα αλλά και οι μακροχρόνιες βλάβες. Ενώ στο παρελθόν αυτές οι ασθένειες συνήθως αναφέρονταν ως σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή αφροδίσια νοσήματα (λόγω του ότι έχουν σχέση με τον έρωτα και την Αφροδίτη, θεά του έρωτα), τα τελευταία χρόνια ο όρος σεξουαλικώς 14

μεταδιδόμενες λοιμώξεις προτιμάται, καθώς έχει ένα ευρύτερο φάσμα εννοιών αφού ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί και μπορεί να μολύνει άλλους δυνητικά, χωρίς να έχει μια ασθένεια. Μερικά ΣΜΝ μπορούν να μεταδίδονται και μέσω της χρήσης βελονών μετά τη χρήση τους από ένα μολυσμένο άτομο, καθώς και μέσω της γέννας ή του θηλασμού. Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις είναι γνωστές εδώ και εκατοντάδες χρόνια όμως το οικονομικό κόστος να είναι τεράστιο, όπως πολύ μεγάλο είναι και το κοινωνικό κόστος. Εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη βιώνουν τη φυσική και συγκινησιακή φόρτιση που προκαλούν τα ΣΜΝ, βιώνοντας τη μελαγχολία και τη θλίψη, το κάτι διαφορετικό από τους λοιπούς ανθρώπους. Νοσήματα που ακόμη θεωρούνται «ταμπού» σε πολλές περιοχές, δεν συζητούνται και συνεπώς δεν μπορούν να βρουν τη λύση τους, αποτελώντας στην ουσία μια κοινωνική μάστιγα η οποία χρίζει αντιμετώπισης και στήριξης. 15

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.1. Ορισμός Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν ομάδα μεταδοτικών νοσημάτων που μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Είναι τα πιο διαδεδομένα λοιμώδη νοσήματα σε άτομα ηλικίας 16-45 ετών. Έως σήμερα έχουν αναγνωρισθεί περισσότεροι από 50 παθογόνοι μικροοργανισμοί ως αιτία των ΣΜΝ. 1.2. Επιδημιολογία Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα έχουν μία γραπτή ιστορία που χρονολογείται από την εποχή των Αρχαίων Αιγυπτίων και είναι πιο διαδομένα. Η επιδημιολογία των ΣΜΝ παρουσίασε κατά τον 20 ο αιώνα μία ενιαία ιστορική εξέλιξη αφού στις αρχές του αιώνα, τα αφροδίσια νοσήματα αποτελούσαν μείζον ιατρικό αλλά και κοινωνικό πρόβλημα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, 1 στους 4 στρατιώτες του 1 ου Παγκοσμίου Πολέμου έπασχε από σύφιλη ή βλεννόρροια, η ανακάλυψη όμως των αντιβιοτικών οδήγησε στη ραγδαία μείωση της επίπτωσης, της νοσηρότητας και της θνησιμότητας των μικροβιακών ΣΜΝ στον αναπτυγμένο κόσμο. Μετά από το 1960 στο προσκήνιο πέρασαν τα ιογενή ΣΜΝ, με την επικράτηση πιο ελευθέρων ηθών στα πλαίσια μίας αντίληψης περί εξαφάνισης των ΣΜΝ, σε συνδυασμό με την απουσία εύχρηστων διαγνωστικών μεθόδων και αποτελεσματικής θεραπείας οδήγησε σε αλματώδη αύξηση των ιογενών ΣΜΝ, όπως είναι ο απλός έρπις και οι HPV λοιμώξεις, καθώς και της μη γονοκοκκικής 16

ουρηθρίτιδας. Αποκορύφωμα ήταν η εμφάνιση ενός νέου ΣΜΝ, της HIV λοίμωξης που από τη δεκαετία του 1980 πήρε τη μορφή επιδημίας. Ακολούθησε μία γιγαντιαία ιατρική και κοινωνική σταυροφορία, η οποία μέσα σε μία 20ετία απέδωσε σημαντικούς καρπούς με την ανακάλυψη αξιόπιστων διαγνωστικών εξετάσεων και την παρασκευή φαρμάκων που επιτυγχάνουν τη μακροχρόνια καταστολή της λοίμωξης. Τα γενικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης επιδημιολογίας των ΣΜΝ είναι: Η αύξηση της συχνότητας των ιογενών ΣΜΝ στις αναπτυγμένες χώρες, που όμως σήμερα εμφανίζει σταθεροποιητικές τάσεις. Η μεγάλη μείωση της συχνότητας των μικροβιακών ΣΜΝ, που μπορεί να διακόπτεται από παροδικές επιδημικές εξάρσεις. Η σταθερή, υπερενδημική παρουσία των ΣΜΝ στις αναπτυσσόμενες χώρες και στον Τρίτο Κόσμο. 1.3. Παράγοντες που συντελούν στην αύξηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων Παράγοντες που επηρεάζουν την αύξηση των ΣΜΝ είναι: οι πόλεμοι, οι κοινωνικές ανακατατάξεις, η μετανάστευση των λαών, η φτώχεια, οι συνθήκες υγιεινής, η οργάνωση των υπηρεσιών υγείας αλλά και τα διαθέσιμα μέσα πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας. Μεγάλη σημασία έχει η αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου, που οδηγεί στον προσδιορισμό των ομάδων υψηλού κινδύνου, των λεγόμενων πυρήνων της λοίμωξης (core groups) μέσα σε μία κοινότητα. Επιδημιολογικά χαρακτηριστικά που μπορεί να αντιστοιχούν σε παράγοντες κινδύνου όπως είναι: η ηλικία, το φύλο, η φυλή, η εθνικότητα, η οικογενειακή κατάσταση, ο τόπος διαμονής, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, οι εθιστικές 17

συνήθειες (αλκοολισμό, χρήση απαγορευμένων ουσιών), η σεξουαλική συμπεριφορά (προτιμήσεις, αριθμός συντρόφων, είδος συντρόφων, πρακτικές, πορνεία), η πρώιμη έναρξη της σεξουαλικής ζωής και η υγειονομική συνείδηση (μέτρα προστασίας προσέλευση για έλεγχο, ενημέρωση συντρόφων, συμμόρφωση με τη θεραπεία). Έχει διαπιστωθεί ότι η νεαρή ηλικία, σε γυναίκες και άνδρες, οι έγχρωμοι, οι μειονότητες, οι κάτοικοι των πόλεων, οι κατώτερες κοινωνικές τάξεις, οι χρήστες ναρκωτικών, οι ομοφυλόφιλοι και τα άτομα με πολλαπλούς συντρόφους και ριψοκίνδυνη συμπεριφορά έχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν από ένα ή περισσότερα ΣΜΝ, μία ή περισσότερες φορές. 1.4. Έλεγχος των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων Οι βασικές αρχές του ελέγχου των ΣΜΝ είναι οι εξής: 1. Πρόληψη νέων λοιμώξεων. 2. Επαρκής θεραπεία όσων έχουν συμπτώματα της λοίμωξης. 3. Μέσα ανεύρεσης και θεραπείας όσων δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. 4. Εκστρατεία ευαισθητοποίησης σε θέματα υγείας των ατόμων που μπορεί να γνωρίζουν ότι έχουν προσβληθεί αλλά καθυστερούν ή αποφεύγουν να προσέλθουν για θεραπεία (ιός ανθρώπινων θηλωμάτων ) ή φοβούνται τη μόλυνση από HIV και να εξεταστούν γι αυτήν, παρά το γεγονός ότι η θεραπεία καθυστερεί το θάνατο στις πλουσιότερες χώρες. 1.5. Ταξινόμηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ταξινομούνται σε ομάδες ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα που προκαλεί τη λοίμωξη. Έτσι διακρίνονται οι: 18

Πίνακας 1:Ταξινόμηση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων Βακτηριακές λοιμώξεις που περιλαμβάνουν: Την γονοκοκκική ουρηθρίτιδα Τις μη γονοκοκκικές ουρηθρίτιδες Το αφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα Τη σύφιλη Το μαλακό έλκος Το βουβωνικό κοκκίωμα Ιογενείς λοιμώξεις που περιλαμβάνουν: Το σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS) Τον γεννητικό έρπητα Τα οξυτενή κονδυλώματα Τη μολυσματική τέρμινθο Την ηπατίτιδα Β Την κυτταρομεγαλϊωση Πρωτοζωικές λοιμώξεις που Την τριχομονάδωση περιλαμβάνουν: Μυκητιασικές λοιμώξεις που περιλαμβάνουν: Παρασιτικές λοιμώξεις που περιλαμβάνουν: Την μονιλίαση των γυναικών Την μονιλίαση των ανδρών Τη ψώρα Τη φθειρίαση του εφηβαίου 19

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ 2.1.Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα (βλεννόρροια) Η γονοκοκκική ουρηθρίτιδα είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενη νόσος, που οφείλεται στο μικρόβιο του γονόκοκκου, γνωστό και ως Neisseria gonorrhoeae. Ο γονόκοκκος είναι ένας Gram αρνητικός διπλόκοκκος που φυσιολογικά εμφανίζεται κατά ζεύγη, με τις γειτονικές πλευρές να είναι επίπεδες. Εικόνα 1: Το μικρόβιο του γονόκοκκου Επιδημιολογία Υπολογίζεται ότι συμβαίνουν 70 με 200 εκατομμύρια κρούσματα της νόσου παγκοσμίως. Στις ΗΠΑ το διάστημα 1975-1997 η επίπτωση της γονόρροιας μειώθηκε κατά 74% παραμένοντας σταθερή μέχρι το 2005. Τη διετία 2006-2007 σημειώθηκε αύξηση της νόσο κατά 5,5%.Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης το διάστημα 1985-1996 η επίπτωση της γονόρροιας μειώνεται ενώ το 1997 παρατηρείται αύξηση της επίπτωσης της νόσου. Στη Γαλλία το διάστημα 1997 1998 οι διαγνώσεις αυξάνονται κατά 170% ενώ το διάστημα 1995-2000 στην Αγγλία και την Ουαλία η αύξηση φθάνει το 102% και στη Σουηδία το 154%. Έκτοτε καταγράφεται πτώση της νόσου. 20

Στην Ελλάδα σημειώθηκε ραγδαία μείωση της νόσου μετά το 1988 εξαιτίας του φόβου για το AIDS. Σε έκθεση του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Γονόκοκκου (Ε.Κ.Α.Γ.) εκτιμήθηκε η επίπτωση της γονόρροιας για το έτος 2007 σε 1,65% για την Αθήνα και 0,79% για την Θεσσαλονίκη. Οι τιμές αυτές δεν απέκλιναν από τη τρέχουσα πορεία της νόσου, η οποία παρέμεινε σταθερή, στα χαμηλά επίπεδα που σημειώνονται στην Ελλάδα κατά την τελευταία δεκαπενταετία. (Γράφημα 1) Γράφημα 1: Μακροσκοπική διαχρονική απεικόνιση της επίπτωσης της γονόρροια 0/00 Έτη Γράφημα 1:Μακροσκοπική, διαχρονική απεικόνιση της επίπτωσης της γονόρροιας στην Ελλάδα με βάση τα περιστατικά που καταγράφηκαν στο Νοσοκομείο Α. Συγγρός από το 1974 έως το 2007. Μετάδοση Η μετάδοση της βλεννόρροιας γίνεται σχεδόν αποκλειστικά με τη σεξουαλική επαφή ή κατά τη διάρκεια του τοκετού μετά από έκθεση του νεογνού στο κολπικό έκκριμα της μητέρας. Η μόλυνση από κοινόχρηστους χώρους (τουαλέτες, λουτρά) είναι σπάνια. 21

Η συνουσία με πάσχοντα δεν είναι υποχρεωτικό να μεταδώσει τη νόσο. Η μετάδοση εξαρτάται πιθανόν, από τη διάρκεια της συνουσίας, το μέγεθος της διέγερσης και την ποσότητα των (παθολογικών) εκκρίσεων. Συχνότερα προσβάλλονται οι γυναίκες, οι διαβητικοί και άτομα ηλικίας 15-35 ετών. Κλινική εικόνα Γονοκοκκική λοίμωξη του άνδρα Εικόνα 2: Χαρακτηριστική έκκριση σε πάσχοντα από γονοκοκκική ουρηθρίτιδα Ο χρόνος επώασης είναι, συνήθως, από 2-5 ημέρες αν και σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν μέσα σε 12 ώρες από την επαφή ή ακόμα και μετά από 3 μήνες. Η εκδήλωση της νόσου είναι ξαφνική, με αίσθημα καύσου ή πόνου κατά μήκος της ουρήθρας, που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της ούρησης ή της στύσης. Σε λίγες ώρες δημιουργείται φλεγμονή και οίδημα του στομίου της ουρήθρας και η βάλανος γίνεται εξέρυθρη. Στη συνέχεια παρατηρείται αυτόματη εκροή υγρού από την ουρήθρα με το έκκριμα να είναι συνήθως άφθονο, αρχικά βλεννώδες ή βλεννοπυώδες και στη συνέχεια πυώδες. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η νόσος μεταπίπτει μέσα σε 2-6 εβδομάδες στη φάση της χρόνιας γονοκοκκικής ουρηθρίτιδας. Οπότε, τα συμπτώματα γίνονται αμβληχρά ή λείπουν εντελώς, αλλά ταυτοχρόνως εμφανίζονται και οι εξής επιπλοκές : 22

1. Γονοκοκκική προστατίτιδα, η οποία εμφανίζεται ως οξεία συνδρομή με κύριο χαρακτηριστικό σύμπτωμα τον έντονο πόνο με τον προστάτη να ερεθίζεται και να διογκώνεται, ενώ, προοδευτικά εμφανίζονται φαινόμενα δυσουρίας. Κατά την δακτυλική εξέταση διαπιστώνεται σκληρότητα του αδένα που σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγεί στη μόλυνση του προστάτη, και στη δημιουργία αποστήματος. 2. Γονοκοκκική επιδιδυμίτιδα, που αποτελεί την πιο σοβαρή επιπλοκή της γονόρροιας. Προσβάλλεται, συνήθως, η μία επιδιδυμίδα και σπανιότερα και τις δύο ταυτοχρόνως. Η επιδιδυμίδα φλεγμαίνει και διογκώνεται, ενώ το όσχεο γίνεται ερυθρό και οιδηματώδες. Συγχρόνως, εμφανίζεται υψηλός πυρετός και έντονος πόνος στην περιοχή του οσχέου. Στην περίπτωση που έχουν προσβληθεί από τον γονόκοκκο και οι δύο επιδιδυμίδες, ο ασθενής τελικά μένει στείρος. 3. Γονοκοκκική σπερματοδοχοκυστίτιδα, κατά την οποία παρατηρούνται τοπικά συμπτώματα, όπως πόνος και φλεγμονή. Το κύριο χαρακτηριστικό, όμως είναι η εμφάνιση αίματος στο σπέρμα. 4. Λοιμώξεις των αδένων και των πόρων της περιοχής, όπως η λοίμωξη των παραουρηθραίων πόρων, των πόρων και των αδένων του Cowper, του Tyson, των Λιττρίων αδένων, της μέσης ραφής του πέους και των περιουρηθρικών πόρων. Γονοκοκκική λοίμωξη της γυναίκας Ο χρόνος επώασης στις γυναίκες είναι περίπου 2 εβδομάδες και ο γονόκοκκος να προσβάλει το επιθήλιο της ουρήθρας και του ενδοτραχήλου. Περίπου 75% των μολυσμένων γυναικών δεν παρουσιάζουν συμπτώματα ή τα συμπτώματα που εμφανίζουν δεν είναι ενοχλητικά, ώστε να τις οδηγήσουν άμεσα στο γιατρό. Έτσι η νόσος γίνεται αντιληπτή μόνο όταν μεταδοθεί στον ερωτικό σύντροφο. 23

Αντικειμενικά παρατηρείται πυώδης ουρηθρική έκκριση και βλεννοπυώδης έκκριση από τον ενδοτράχηλο, ο οποίος είναι ερυθηματώδης και οιδηματώδης. Η ασθενής παραπονιέται για αυξημένη κολπική έκκριση, αίσθημα κνησμού και καύσου, ιδιαίτερα κατά την ούρηση, πόνο, δυσουρία και αίσθημα βάρους στα γεννητικά όργανα. Όπως και στον άνδρα, χωρίς θεραπεία η νόσος μεταπίπτει σε χρόνια μετά από 6-7 εβδομάδες και η συμπτωματολογία αμβλύνεται ή υποχωρεί, ενώ στη συνέχεια εμφανίζονται οι παρακάτω επιπλοκές : 1. Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα και κολπίτιδα, κατά την οποία τα εξωτερικά όργανα και τα τοιχώματα του κόλπου ερεθίζονται γίνονται εξέρυθρα και πονούν, ενώ η συνουσία και η ούρηση είναι επώδυνες. Από τον κόλπο εκκρίνεται δύσοσμο, βλεννοπυώδες υγρό. 2. Γονοκοκκική βαρθολινίτιδα, κατά την οποία προσβάλλονται οι βαρθολίνειοι αδένες και χαρακτηρίζεται αρχικά από φλεγμονή των στομίων. Ο πόνος είναι έντονος και οι αδένες εμφανίζονται υπέρμετρα διογκωμένοι. Η λοίμωξη οδηγεί συχνά στην αποστηματοποίηση των αδένων, οπότε και ύστερα μετά από πίεση, εκκρίνεται πυώδες υγρό. 3. Γονοκοκκική ενδομητρίτιδα, όπου ο γονόκοκκος προσβάλει το ενδομήτριο. Η μήτρα φλεγμαίνει και διογκώνεται ελαφρά, ενώ η ασθενής αισθάνεται ένα διάχυτο πόνο στην κοιλιακή χώρα. 4. Γονοκοκκική σαλπιγγίτιδα και ωοθηκίτιδα, κατά την οποία δημιουργείται επώδυνη φλεγμονώδης διόγκωση της σάλπιγγας και της ωοθήκης, με συνοδεία πυρετού. Σαν αποτέλεσμα είναι η απόφραξη της σάλπιγγας και αν η λοίμωξη αφορά και τις δύο σάλπιγγες, τότε η ασθενής μένει στείρα. 24

5. Γονοκοκκική περιτονίτιδα, Ο γονόκοκκος μπορεί να περάσει από τις ωοθήκες στην περιτοναϊκή κοιλότητα και να προκαλέσει περιτονίτιδα, με έντονο διάχυτο πόνο στα κοιλιακά τοιχώματα και υψηλό πυρετό. Αν δεν γίνει έγκαιρη επέμβαση, η περιτονίτιδα μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Εξωγεννητικές εντοπίσεις του γονόκοκκου 1. Γονοκοκκική πρωκτίτιδα, η οποία είναι συνηθέστερη σε ομοφυλόφιλους άνδρες και σε γυναίκες. Η μόλυνση γίνεται άμεσα λόγω πρωκτικής επαφής ή έμμεσα λόγω ροής παθολογικών υγρών από τον κόλπο προς των πρωκτό. Τα συμπτώματα της ορθοπρωκτικής λοίμωξης είναι κνησμός, αίσθημα καύσου, τεινεσμός, βλεννοπυώδης ή πυώδης ρύση από τον πρωκτό και σπανιότερα αιμορραγία. Συχνά η νόσος είναι ασυμπτωματική. 2. Γονοκοκκική φαρυγγίτιδα, Η μόλυνση γίνεται με στοματογεννητική επαφή. Συνήθως είναι ασυμπτωματική και συνιστά εστία συνεχούς μόλυνσης. Σπάνια υπάρχει φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα ή τραχηλική λεμφαδενίτιδα. 3. Γονοκοκκική οφθαλμία και επιπεφυκίτιδα των νεογνών, Η μόλυνση του βλεννογόνου των οφθαλμών γίνεται κατά τη διάρκεια του τοκετού από τις εκκρίσεις της μητέρας. Εκδηλώνεται 2-7 ημέρες αργότερα με τη μορφή πυώδους επιπεφυκίτιδας και μπορεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να οδηγήσει σε τύφλωση. Προληπτικά, αμέσως μετά τη γέννηση, ενσταλάζονται στους οφθαλμούς 2-3 σταγόνες νιτρικού αργύρου 1%.Στους ενήλικες η νόσος είναι αποτέλεσμα άμεσης μεταφοράς του γονόκοκκου, συνήθως με τα χέρια 25

Εικόνα 3: Γονοκοκκική επιπεφυκίτιδα σε νεογνό 4. Γενικευμένη γονοκοκκική λοίμωξη, Η διασπορά της γονοκοκκικής λοίμωξης είναι σήμερα σπάνια με τη μόλυνση να γίνεται όταν ο γονόκοκκος εισχωρήσει στην αιματική κυκλοφορία, από όπου μπορεί να προσβάλει διάφορα εσωτερικά όργανα, με συνέπεια να εμφανισθεί σηπτική αρθρίτιδα, οξεία μονοαρθρίτιδα, ενδοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα και μηνιγγίτιδα. Διάγνωση Οι εργαστηριακές δοκιμασίες για τη διάγνωση της βλεννόρροιας περιλαμβάνουν την άμεση μικροσκοπική εξέταση, την καλλιέργεια, την αναζήτηση του νουκλεϊνικού οξέως, την αναζήτηση αντιγόνων, καθώς και την αναζήτηση αντισωμάτων (οροαντιδράσεις). 2.2. Μη Γονοκοκκική Ουρηθρίτιδα (ΜΓΟ) Μη γονοκοκκική ή μη ειδική ουρηθρίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή της ουρήθρας, που οφείλεται σε διάφορους, πλην του γονόκοκκου σε λοιμώδεις παράγοντες και σε μη λοιμώδεις παράγοντες. 26

1. Στους λοιμώδεις παράγοντες περιλαμβάνονται: Οι σχιζομύκητες Το χλαμύδιο trachomatis Τα μυκοπλάσματα Η τριχομονάδα vaginalis Ο αιμόφιλος vaginalis Η candida albicans (Μονίλια) Διάφοροι ιοί 2. Στους μη λοιμώδεις παράγοντες περιλαμβάνονται: Η λήψη φαρμάκων, όπως είναι τα αντισυλληπτικά Η υπερευαισθησία αλλεργικής αιτιολογίας Η κρυσταλλουρία Ο τραυματισμός της ουρήθρας από διάφορες αιτίες (πλύσεις με αντισηπτικά, ιππασία, ποδηλασία κ.λπ.) Η ΜΓΟ απασχολεί κυρίως τους άνδρες και εμφανίζεται με τη μορφή ουρηθρίτιδας ενώ στις γυναίκες εμφανίζεται σαν τραχηλίτιδα ή τραχηλοκολπίτιδα και σπανίως με συμπτώματα ουρηθρίτιδας. 2.2.1. Μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα από σχιζομύκητες ή σαπροφυτική ουρηθρίτιδα Αιτιοπαθογένεια Τα πιο συχνά από απόψεως εμφάνισης μικρόβια που προκαλούν ουρηθρίτιδα από σχιζομύκητες είναι: 27

Ο παθογόνος και ο μη παθογόνος σταφυλόκοκκος Ο πρωτέας Το κολοβακτηρίδιο (Ess. coli) Το πυοκυανικό βακτηρίδιο Το ψευδοδιφθεριτικό βακτηρίδιο Ο σαπροφυτικός διπλόκοκκος Διάφορα αναερόβια μικρόβια Κλινική εικόνα Κλινική εικόνα στους άνδρες Ο χρόνος επώασης της σαπροφυτικής ουρηθρίτιδας στους άνδρες είναι συνήθως 1-3 εβδομάδες και σε σπάνιες περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι τα ίδια με της γονόρροιας, δηλαδή εκροή πυώδους υγρού από την ουρήθρα και πόνος κατά τη διάρκεια της ούρησης. Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα είναι ήπια και συνίστανται σε ελαφρά ή μέτρια έκκριση βλεννώδους ή βλεννοπυώδους υγρού από την ουρήθρα με την ουρήθρα να μην εμφανίζει πόνο ή κάψιμο, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις ο ασθενής να αισθάνεται ένα ελαφρό γαργαλητό. Αν η λοίμωξη δεν θεραπευθεί έγκαιρα, μεταπίπτει στη χρόνια μορφή, οπότε η εκροή υγρού μειώνεται σταδιακά και η παρουσία της νόσου υποδηλώνεται μόνο με την εμφάνιση μίας ορώδους ή οροπυώδους σταγόνας από την ουρήθρα, κάθε πρωί. Επιπλοκές 1) Προστατίτιδα. 2) Επιδιδυμίτιδα. 3) Κυστίτιδα. 28

4) Σπερματοδοχοκυστίτιδα. Κλινική εικόνα στις γυναίκες Τα συμπτώματα στις γυναίκες είναι όμοια, σχεδόν, με αυτά της γονοκοκκικής ουρηθρίτιδας. Το έκκριμα, όμως, είναι λιγότερο πυκνό από της βλεννόρροιας και πιο λευκό. Επιπλοκές 1) Τραχηλίτιδα. 2) Κυστίτιδα. 3) Σαλπιγγίτιδα. Διάγνωση-Θεραπεία Πρέπει να γίνεται πάντοτε καλλιέργεια του εκκρίματος, ώστε να προσδιορισθεί ποιος από τους σχιζομύκητες ευθύνεται για την συγκεκριμένη περίπτωση. Το αντιβιόγραμμα προσδιορίζει το κατάλληλο αντιβιοτικό, το οποίο πρέπει να χορηγείται επί τουλάχιστον 10 ημέρες. Πρέπει να συνιστάται στους ασθενείς η αποφυγή οινοπνευματωδών και αεριούχων ποτών καθώς και της σεξουαλικής επαφής όσο διαρκεί η θεραπεία. 2.2.2.Μη Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα από χλαμύδα Τα χλαμύδα είναι Gram αρνητικά βακτηρίδια με υποχρεωτική ενδοκυττάρια παρασιτική ανάπτυξη. Το είδος chlamydia trachomatis του γένους των χλαμυδίων και ειδικότερα οι ορότυποι από D έως K, αποτελούν το συνηθέστερο αίτιο των ΜΓΟ. Σε πρόσφατες μελέτες αναφέρεται ότι το χλαμύδιο του τραχώματος ευθύνεται σε ποσοστό 15% των περιπτώσεων, ενώ σύμφωνα με άλλους συγγραφείς το ποσοστό 29

αυτό ανέρχεται στο 40%. Η μετάδοση της νόσου γίνεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή ενώ συχνότερα προσβάλλονται άτομα νεαρής ηλικίας με έντονη σεξουαλική, ιδιαίτερα αμφιφυλική δραστηριότητα. Κλινική εικόνα Ο χρόνος επώασης είναι 1-3 εβδομάδες, διάστημα κατά το οποίο η νόσος είναι μεταδοτική. Στον άνδρα η ουρηθρίτιδα είναι συνήθως υποξεία με έκκριμα ιξώδες και διαυγές, ενώ σπάνια αναφέρονται αίσθημα καύσου και νυγμών, δυσουρία και έπειξη προς ούρηση. Στη γυναίκα η λοίμωξη εκδηλώνεται με μορφή τραχηλίτιδας. Χωρίς αντιμετώπιση η χλαμυδιακής αιτιολογίας ουρηθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές. Η επιδιδυμίτιδα και η προστατίτιδα αποτελούν συνέπειες ανιούσας λοίμωξης. Σήμερα θεωρούνται σπάνιες επιπλοκές, ωστόσο το χλαμύδιο του τραχώματος μαζί με το γονόκοκκο θεωρούνται υπεύθυνα για το 50-75% των περιπτώσεων επιδιδυμίτιδας σε νεαρά άτομα. Σπανίως μπορεί να παρατηρηθεί περιουρηθρίτιδα και στένωση της ουρήθρας. Στη γυναίκα σημαντικές επιπλοκές ανιούσας λοίμωξης είναι η ενδομητρίτιδα, η σαλπιγγίτιδα και η φλεγμονώδης πυελική νόσος. Στα νεογνά κατόπιν άμεσης μετάδοσης της χλαμυδιακής λοίμωξης της μητέρας κατά τον τοκετό, μπορεί να εκδηλωθούν πνευμονία ή επιπεφυκίτιδα. Στο σύνδρομο Reiter, αν και αυτοάνοση πάθηση, θεωρείται όψιμη επιπλοκή της χλαμυδιακής ουροποιογεννητικής λοίμωξης, αφού στο 80% περίπου των ατόμων με το σύνδρομο αυτό ανευρίσκονται χλαμύδια. 30

Εικόνα 4: Έλκη της γλώσσας Διάγνωση Η διάγνωση βασίζεται στην απομόνωση του χλαμυδίου σε κυτταρική καλλιέργεια (προτιμάται η κυτταροκαλλιέργεια McCoy). Λόγω της μεγάλης σημασίας της χλαμυδιακής ΜΓΟ εφαρμόζονται, όλο και πιο συχνά, νεώτερες τεχνικές ανίχνευσης των χλαμυδίων, όπως η μέθοδος του ανοσοφθορισμού, η ELISA, αλλά και τεχνικές μοριακής βιολογίας, όπως PCR, LCR. 2.2.3. Μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα από μυκοπλάσματα Τα μυκοπλάσματα είναι οι μικρότεροι ανεξάρτητοι μικροοργανισμοί. Συνηθέστερα, στις λοιμώξεις του ουροποιογεννητικού συστήματος απαντούν τα ακόλουθα μυκοπλάσματα: a) Ureaplasma urealyticum. Ενοχοποιείται ως αιτιολογικός παράγοντας ΜΓΟ σε ποσοστό έως 20%. b) Mycoplasma hominis. Ο ρόλος του στην παθογένεια των ΜΓΟ δεν θεωρείται σημαντικός, παρόλο που απομονώνεται αρκετά συχνά. c) Mycoplasma genitalium. Με τις τεχνικές της μοριακής βιολογίας διαπιστώθηκε ότι αποτελεί το μοναδικό αίτιο ΜΓΟ σε ποσοστό περίπου 13%, 31