Γεκηνπξγία καζεζηαθνύ πιηθνύ πνιπκέζσλ θαη ππεξκέζσλ Γηαθνπκάηνπ Σεξέδα ζύληνκε επαλάιεςε ησλ πξνεγνπκέλσλ εηζαγσγή ζηα εθπαηδεπηηθά ππεξκέζα what, why, how εηζαγσγή ζην ζρεδηαζκό ησλ εθπαηδεπηηθώλ ππεξκέζσλ Μαθξάθεο Μηθξόπνπινο 2/45 εθπαηδεπηηθά ππεξκέζα επαλάιεςε ησλ πξνεγνπκέλσλ νξηζκόο ππεξκέζα: θόκβνη θαη ζύλδεζκνη, νη θόκβνη πεξηιακβάλνπλ δηάθνξα κέζα εθπαηδεπηηθά: ππάξρνπλ ζπγθεθξηκέλνη εθπαηδεπηηθνί ζηόρνη, θαη ζπγθεθξηκέλνο εθπαηδεπηηθόο ζρεδηαζκόο γηα λα επηηεπρζνύλ (ην αληίζεην???) ζεκαζία θαιύηεξε δόκεζε ηεο πιεξνθνξίαο πην ελεξγεηηθή πξόζβαζε 4/45 εθπαηδεπηηθά ππεξκέζα Δπεμεξγαζία εηθόλαο δηαθνξέο ραξηνγξαθηθώλ (bitmap) δηαλπζκαηηθώλ εηθόλσλ (vector) παξάκεηξνη πνπ θαζνξίδνπλ ην κέγεζνο πνην από ηα δύν είδε αξρείσλ είλαη κεγαιύηεξν top 10 mistakes in web design ηη πξέπεη λα έρνπκε ζην λνπ καο όηαλ ζαξώλνπκε; Σύπνη αξρείσλ ήρνπ ηη αιηεύνπλ νη καζεηέο ζην δηαδίθηπν; 5/45 6/45 1
λα κελ μεράζνπκε ηα αγγιηθά είλαη απαξαίηεηα εηζαγσγή ζην ζρεδηαζκό ησλ εθπαηδεπηηθώλ ππεξκέζσλ 7/45 νξηζκόο ηνπ πξνβιήκαηνο καο δεηνύλ λα αλαπηύμνπκε κηα εθαξκνγή εθπαηδεπηηθώλ ππεξκέζσλ ζε έλα ζπγθεθξηκέλν γλσζηηθό αληηθείκελν ηη θάλνπκε? αλνίγνπκε έλα εξγαιείν (flash, frontpage, θιπ), θαη δνπιεύνπκε? θαη κε πνηνλ ηξόπν? ηη πξέπεη λα έρνπκε ππόςε καο λα πξνβιέςνπκε, ή λα απνθύγνπκε? ζα δνύκε ηα κνληέια ζρεδηαζκνύ πνπ πξνηείλνπλ δηάθνξα ειιεληθά βηβιία Μαθξάθεο Β., Τπεξκέζα ζηελ Δθπαίδεπζε Μηα Κνηλσληθν-Δπνηθνδνκηζηηθή Πξνζέγγηζε, Μεηαίρκην, 2000. Μηθξόπνπινο Σ., Δθπαηδεπηηθό Λνγηζκηθό Θέκαηα ρεδίαζεο θαη Αμηνιόγεζεο Λνγηζκηθνύ Τπεξκέζσλ, Κιεηδάξηζκνο, 2000. Καζώο θαη νη Alessi & Trollip 9/45 10/45 αξρηθή ηδέα (1/3) αλάιπζε αλαγθώλ παηδαγσγηθόο ζρεδηαζκόο αξρηθή ηδέα δηεπαθή πξνηππνπνίεζε αλάπηπμε αμηνιόγεζε θαζνξηζκόο απαηηήζεσλ πνηα είλαη ηα ζεκαληηθόηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εθαξκνγήο? πνηνο είλαη ν ζθνπόο? πνηα κέζα θαη πεγέο ρξεηάδνληαη γηα ην ζρεδηαζκό θαη ηελ αλάπηπμε? πνηα κέζα θαη πεγέο είλαη δηαζέζηκα ή πξνζβάζηκα? πνηα όξηα θαη πεξηνξηζκνί ππάξρνπλ? πνηνη είλαη νη ηειηθνί ρξήζηεο? πνηεο είλαη νη αλάγθεο, ηθαλόηεηεο, ζηπι κάζεζεο θαη πξνζδνθίεο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ? 11/45 12/45 2
αξρηθή ηδέα (2/3) αξρηθή ηδέα (3/3) ηη ρξεηάδεηαη λα κάζνπλ? πνηα ζα είλαη ε ζπλεηζθνξά ηνπ ινγηζκηθνύ ζε απηέο ηηο αλάγθεο? απνηεινύλ νη ρξήζηεο νκνηνγελή νκάδα? πνηαο ειηθίαο είλαη? ηη γλσξίδνπλ κέρξη ηώξα? κήπσο ρξεηάδεηαη ε εθαξκνγή λα θαζνξίζεη έλα ζπγθεθξηκέλν επίπεδν πξναπαηηνύκελσλ γλώζεσλ? ηη είδνπο γλώζε κεηαθέξεη ε εθαξκνγή ζηνπο απνδέθηεο ηεο? πνηα είλαη ηα επηζπκεηά απνηειέζκαηα? πνπ ζα ρξεζηκνπνηείηαη ε εθαξκνγή? ζα ρξεζηκνπνηείηαη ζε αηνκηθό ε ζε νκαδηθό επίπεδν? πνηεο γλώζεηο, δεμηόηεηεο, ηθαλόηεηεο θαη ζηάζεηο δηαζέηνπλ νη εθπαηδεπόκελνη? ηη ρξεηάδεηαη λα γλσξίδνπλ θαη λα κάζνπλ νη εθπαηδεπόκελνη πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηελ εθαξκνγή? 13/45 14/45 αλάιπζε αλαγθώλ θαζνξηζκόο απαηηήζεσλ (1/3) πιεξνθνξίεο από ηα άηνκα πνπ δηδάζθνπλ ην γλσζηηθό αληηθείκελν εηδηθνύο ζηε δηδαθηηθή κεζνδνινγία θαη ην δηδαθηηθό ζρεδηαζκό εηδηθνύο ζηελ εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία καζεηέο πνπ αλαπαξηζηνύλ ηνπο ελδερόκελνπο ηειηθνύο ρξήζηεο ην ππόβαζξν ησλ ρξεζηώλ επίπεδν ηθαλόηεηαο πξνεγνύκελα γλσζηηθά αληηθείκελα θίλεηξα ζπλαηζζεκαηηθέο ζπκπεξηθνξέο πξναπαηηνύκελεο ηθαλόηεηεο θαη δεμηόηεηεο γηα ηελ απόθηεζε θαη νηθνδόκεζε λέαο γλώζεο 15/45 16/45 θαζνξηζκόο απαηηήζεσλ (2/3) θαζνξηζκόο απαηηήζεσλ (3/3) ηα πξνζδνθώκελα απνηειέζκαηα θαη νη δηδαθηηθνί/καζεζηαθνί ζηόρνη επίδνζε ηη πξέπεη λα είλαη ηθαλόο ν εθπαηδεπόκελνο λα θάλεη ζπλζήθεο θάησ από πνηεο ζπλζήθεο είλαη επηζπκεηό ν εθπαηδεπόκελνο λα ην θάλεη? θξηηήξηα πόζν θαιά πξέπεη λα είλαη ηθαλόο λα ην θάλεη? ην καζεζηαθό πεξηβάιινλ θαη πεξηερόκελν παξάγνληεο ηνπ ζπζηήκαηνο εθπαηδεπηηθή δηνίθεζε θαη δνκή, ραξαθηεξηζηηθά ηεο εθαξκνγήο θαη ηνπ κεραληθνύ εμνπιηζκνύ παξάγνληεο ζηήξημεο δηεπθνιύλζεηο, πεγέο πξνκήζεηαο πιηθνύ θαη πηζηνπνίεζεο, θαηάξηηζε, πεγέο ζηήξημεο, δηαρείξηζε παξάγνληεο ρξήζηε κνηίβα ρξήζεο, ραξαθηεξηζηηθά ρξεζηώλ, ραξαθηεξηζηηθά εθπαηδεπηώλ παξάγνληεο πόξσλ εηδίθεπζε, εξγαιεία ζπγγξαθήο, εμνπιηζκόο 17/45 18/45 3
απνηέιεζκα παηδαγσγηθνύ ζρεδηαζκνύ ζρεδηαζκόο ηεο δηεπαθήο ρξήζεο ιεθηηθό ζελάξην ή γξαθηθό δηάγξακκα ξνήο ζέκαηα ηη παξνπζηάδνπκε πώο θαη πόηε κε ηη είδνπο αιιειεπίδξαζε ζηόρνη λα απνζπάζνπκε ηελ πξνζνρή ηνπ ρξήζηε λα ηνλ βνεζήζνπκε λα βξεη θαη λα νξγαλώζεη ηελ πιεξνθνξία λα ελζσκαηώζεη απηή ηε γλώζε 19/45 20/45 ηειηθά ζηάδηα ζρεδηαζκόο θαη αλάπηπμε πνιπκεζηθώλ πόξσλ θείκελν ππεξθείκελν γξαθηθά ήρνο κε εηθόλα θαη θίλεζε video ςεθηνπνίεζε εηθόλαο, video θαη ήρνπ πξνηππνπνίεζε θαη αλάπηπμε δηδαθηηθή ζρεδίαζε (instructional design) ζρεδίαζε νζνλώλ (screen design) αιιειεπίδξαζε θαη αλάδξαζε (interaction and feedback) πινήγεζε (navigation) δνκή εθαξκνγήο θαη έιεγρνο από ην ρξήζηε (learner control) πεξηερόκελν (content) ηερληθά ζέκαηα (technical issues) 21/45 22/45 δηδαθηηθή ζρεδίαζε (Gagne) ζρεδίαζε νζνλώλ πξνζέιθπζε πξνζνρήο πιεξνθόξεζε ηνπ καζεηή γηα ηνπο ζηόρνπο ηνπ καζήκαηνο θαη παξνρή θηλήηξσλ αλάθιεζε πξνεγνύκελεο γλώζεο παξνπζίαζε ηνπ πεξηερνκέλνπ παξνρή θαζνδήγεζεο εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ θαη απνηειεζκάησλ παξνρή αλαηξνθνδόηεζεο αμηνιόγεζε ζπκπεξαζκάησλ θαη απνηειεζκάησλ αλάπηπμε κλήκεο θαη κεηαθνξά κάζεζεο λα πξνζειθύνπλ ηελ πξνζνρή ηνπ ρξήζηε λα δηαηεξνύλ θαη λα αλαπηύζζνπλ ην ελδηαθέξνλ ηνπ λα πξνσζνύλ ηελ αλαδήηεζε, νξγάλσζε θαη επεμεξγαζία πιεξνθνξηώλ λα πξνσζνύλ ηελ εκπινθή ηνπ ρξήζηε κε ην δηδαθηηθό πεξηερόκελν λα δηεπθνιύλνπλ ηελ πινήγεζε ρσξίο απνπξνζαλαηνιηζκό ηνπ ρξήζηε 23/45 24/45 4
αιιειεπίδξαζε αλάδξαζε λα κελ παξνπζηάδνληαη νη πιεξνθνξίεο ζε γξακκηθή κνξθή, αιιά λα απνθηνύληαη κέζα από εμεξεύλεζε λα ηκεκαηνπνηείηαη ην πεξηερόκελν θαη λα ππάξρνπλ εξσηήζεηο κε άκεζε αλάδξαζε θαη αλαθεθαιαηώζεηο λα ππάξρεη ε δπλαηόηεηα αιιειεπίδξαζεο ηνπιάρηζηνλ αλά ηξεηο νζόλεο, ή δηαθνξεηηθά αλά έλα ιεπηό λα παξνπζηάδεηαη ζηελ ίδηα νζόλε κε ην εξώηεκα θαη ηελ απάληεζε ηνπ ρξήζηε λα παξέρεηαη πξνο επηβεβαίσζε ηεο νξζόηεηαο ησλ απαληήζεσλ ηνπ καζεηή λα παξέρεηαη κε ελζαξξπληηθά γηα ην ρξήζηε ζηνηρεία 25/45 26/45 πινήγεζε πηζαλά (ππεξκεζηθά) πξνβιήκαηα πινήγεζε αξρέο ζρεδηαζκνύ απνπξνζαλαηνιηζκόο ζην ππεξδηάζηεκα (hyperspace) δπζθνιία ζηελ απόθηεζε νινθιεξσκέλεο άπνςεο ηνπ πιηθνύ ηεο βάζεο γλώζεο δπζθνιία ζηελ εύξεζε ζπγθεθξηκέλεο πιεξνθνξίαο πεξηπιάλεζε ζηε βάζε γλώζεο ρσξίο θίλεηξα θαη κε αλεπαξθή δηδαθηηθά ηξόπν βνήζεηα ζην ρξήζηε απάληεζε ζε εξσηήκαηα ηνπ ρξήζηε γισζζάξην όξσλ πεξηγξαθή δηδαθηηθώλ ζηόρσλ πίλαθαο πεξηερνκέλσλ αλαπαξάζηαζε ηεο δνκήο ηεο εθαξκνγήο δπλαηόηεηεο ειέγρνπ ζην πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαηαγξαθή ησλ ζρνιίσλ ηνπ ρξήζηε δπλαηόηεηα αλάζηξνθεο πνξείαο πινήγεζεο πξνθαζνξηζκέλεο πινεγήζεηο μελάγεζεο ζειηδνδείθηεο θαηαγξαθή ηζηνξηθνύ πινήγεζεο θαη ελεξγεηώλ 27/45 28/45 δνκή & έιεγρνο πεξηερόκελν (1/3) δνκή εηζαγσγηθόο θόκβνο ν ππεύζπλνο γηα ηνλ θαζνξηζκό ηνπ εηζαγσγηθνύ θόκβνπ ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίν ν ρξήζηεο αλαδεηά πιεξνθνξίεο έιεγρνο ην είδνο ηνπ ειέγρνπ ε δπλαηόηεηα ηεο εθαξκνγήο λα δηαθξίλεη πόηε ν ρξήζηεο σθειείηαη από ηε δηαδηθαζία εηζόδνπ πνηνο απνθαζίδεη ην βαζκό ειέγρνπ πνπ κπνξεί λα έρεη ν ρξήζηεο ν ηξόπνο πινήγεζεο ηνπ ρξήζηε λα αληαλαθιά ηηο γλσζηηθέο ηνπ δνκέο ε επηινγή ελόο θόκβνπ λα ζρεηίδεηαη κε ηελ πξνεγνύκελε γλώζε ηνπ ρξήζηε ε εθαξκνγή λα πεξηιακβάλεη ζηξαηεγηθέο ώζηε ν ρξήζηεο λα ελζσκαηώλεη πιεξνθνξίεο ζηηο γλσζηηθέο ηνπ δνκέο 29/45 30/45 5
πεξηερόκελν (2/3) πεξηερόκελν (3/3) ε δνκή ηεο εθαξκνγήο λα δηεπθνιύλεη ηε ζύλζεζε λέσλ δνκώλ γλώζεο νη ππνδείμεηο πνπ παξέρεη ην ινγηζκηθό λα δηεπθνιύλνπλ ζηε ζύλζεζε πιεξνθνξηώλ νη αζθήζεηο θαη ηα πξνβιήκαηα λα δηεπθνιύλνπλ ζηε ζύλζεζε πιεξνθνξηώλ ηερληθέο γηα ηε κείσζε ηνπ γλσζηηθνύ θόξηνπ ζηξαηεγηθέο θαη ηερληθέο πνπ ππνβάιινληαη απεπζείαο ζην ρξήζηε βηβιηνζήθε ζηξαηεγηθώλ θαη κνληέισλ καζεηώλ, πνπ απαηηεί ηερληθέο ηερλεηήο λνεκνζύλεο δξαζηεξηόηεηεο γηα έιεγρν πξνόδνπ ηνπ καζεηή από ηνλ ίδην 31/45 32/45 ηερληθά ζέκαηα (1/4) ηερληθά ζέκαηα (2/4) θείκελν είλαη ιηγόηεξν επαλάγλσζην ζηελ νζόλε απ όηη ζην ραξηί πξνηείλνληαη γξακκαηνζεηξέο ζε ηύπνπο θαη κεγέζε πνπ έιθνπλ ηελ πξνζνρή ηνπ ρξήζηε ρξώκα επηδξά ζπλαηζζεκαηηθά ζην ρξήζηε πξνηείλεηαη λα ρξεζηκνπνηείηαη κε κέηξν θαη λα απνθεύγνληαη ηα έληνλα ρξώκαηα θαη νη κεγάιεο αληηζέζεηο ζπλήζσο ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πξνζειθύζεη ηελ πξνζνρή ηνπ ρξήζηε ζε ζεκαληηθά ζεκεία ή ζπζρεηίζεηο γξαθηθά ππνζηεξίδνπλ ζπλήζσο ην θείκελν, δηεπθνιύλνπλ ηελ θαηαλόεζή ηνπ θαη παξέρνπλ επηπιένλ πιεξνθνξίεο πξέπεη λα αθνινπζνύλ κηα θόξκα ζε όιε ηελ εθαξκνγή θαη λα ζπκβαδίδνπλ κε ην επίπεδν ηνπ ρξήζηε, πνπ αθνινπζεί θπξίσο κε ηελ ειηθία ηνπ θηλνύκελα ζρέδηα (animation) ζπλήζσο παξνπζηάδνπλ δηεξγαζίεο θαη επεμεγνύλ αξρέο ελδείθλπληαη γηα πξνζνκνηώζεηο θαηλνκέλσλ θαη θαηαζηάζεσλ πνπ δελ είλαη άκεζα παξαηεξήζηκεο, θαη ππάξρνπλ αδπλακίεο ζρεκαηηζκνύ αλαπαξαζηάζεσλ από ηνπο καζεηέο 33/45 34/45 ηερληθά ζέκαηα (3/4) ηερληθά ζέκαηα (4/4) ήρνο ζπλήζσο ζπλνδεύεη ην θείκελν θαη ηα γξαθηθά ζπρλά ρξεζηκνπνηνύληαη κνπζηθά ζέκαηα ζηελ εηζαγσγή ηεο εθαξκνγήο ή ησλ ελνηήησλ ηεο, αιιά παξέρεη θαη πιεξνθνξία όπνπ απαηηείηαη ζε καζεηέο κηθξήο ειηθίαο, ε αλάγλσζε θεηκέλνπ κε ηελ ηαπηόρξνλε εκθάληζή ηνπ ζηελ νζόλε βνεζά ζηελ παξαθνινύζεζε ηεο ξνήο, ηδηαίηεξα ζε γλσζηηθά αληηθείκελα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε γιώζζα βίληεν επηδξά ζπλαηζζεκαηηθά ζηε ρξήζηε, θαη όηαλ ζπγρξνλίδεηαη κε ην πεξηερόκελν ηεο δηδαζθαιίαο εληζρύεη ηνπο παηδαγσγηθνύο ζηόρνπο ηνπο εθαξκνγήο ζύλζεζε ε ρξήζε όισλ ησλ πνιπκεζηθώλ ζηνηρείσλ, ε ζέζε ηνπο ζηελ νζόλε, αθόκε θαη νη γξακκαηνζεηξέο ηνπ θεηκέλνπ, ζπλππάξρνπλ ζηελ εθαξκνγή κε ηξόπν ώζηε λα απνηεινύλ έλα εληαίν ζύλνιν πνπ πξνζδηνξίδεη αηζζεηηθά θαη ιεηηνπξγηθά ην ύθνο ηεο απηή ε θηινζνθία αθνινπζείηαη θαη θαηά ηε ζρεδίαζε ηεο δηεπαθήο ρξήζεο ηεο εθαξκνγήο, πνπ απνηειεί ην ζεκείν έλαξμεο γηα ηελ νινθιήξσζε ηνπ πιαηζίνπ ηεο 35/45 36/45 6
to be continued 10. αξιολόγηζη ηος εκπαιδεςηικού λογιζμικού, μέηπηζη ηηρ απόδοζηρ 5. παιδαγωγικέρ ζηπαηηγικέρ 9. ςλοποίηζη εκπαιδεςηικού λογιζμικού & λογιζμικού επικοινωνίαρ 11. οπγάνωζη & διασείπιζη ηηρ εκπαιδεςηικήρ διαδικαζίαρ 4. ανάλςζη διδακηέος γνωζηικού ανηικειμένος έμπειπο ζύζηημα 6. αποηύπωζη διδακηικών ζηπαηηγικών 8. ζσεδιαζμόρ επικοινωνίαρ ζπκπεξάζκαηα 3. μονηέλο 1. ανάλςζη αναγκών 2. καθοπιζμόρ εκπαιδεςηικών ζηόσων & ζηπαηηγικών ηος μαθηηή 7. ανάλςζη θάζεων εκπαιδεςηικού εκπαίδεςζηρ ζςζηήμαηορ 37/45 αλαθεθαιαίσζε νκάδα ζρεδηαζκνύ θαη αλάπηπμεο είδακε κεξηθά κνληέια ζρεδηαζκνύ εθπαηδεπηηθώλ ππεξκέζσλ ζα δνύκε θαη άιια θαίλεηαη όηη ζρεδηαζηήο πξνγξακκαηηζηέο ζελαξηνγξάθνο παξαγσγόο παξαγσγόο video βνεζόο παξαγσγήο παξαγσγόο ήρνπ ν ζρεδηαζκόο είλαη κηα αλνηθηή δηαδηθαζία, πνπ απαηηεί πνιιέο δεμηόηεηεο εηδηθόο εηθόλαο ππάξρνπλ δηαθνξεηηθέο πξνζεγγίζεηο όηαλ δηαιέγνπκε πξέπεη λα έρνπκε πνιινύο παξάγνληεο ππόςε καο, θαη (ζηνλ... πξαγκαηηθό θόζκν) θπξίσο ην θόζηνο θσηνγξάθνο παξαγσγόο γξαθηθώλ Πνιίηεο Π., Τπεξθείκελα, Τπεξκέζα θαη Πνιπκέζα, Δθδόζεηο Νέσλ Σερλνινγηώλ, 1994. 39/45 40/45 κάιηζηα... ή αιιηώο "Design, even just the usability, let alone the aesthetics, requires a team of people with extremely different talents. You need somebody, for example, with good visual design abilities and skills, and someone who understands behaviour. You need somebody who s a good prototyper and someone who knows how to test and observe behaviour. All of these skills turn out to be very different and it s a very rare individual who has more than one of two of them. I ve really come to appreciate the need for this kind of inter-disciplinary design team. And the design team has to work closely with the marketing and engineering teams." educational hypermedia design is still more of an art, than engineering to be continued Donald Norman 41/45 42/45 7
εηδηθή βηβιηνγξαθία Μαθξάθεο Β., Τπεξκέζα ζηελ Δθπαίδεπζε Μηα Κνηλσληθν- Δπνηθνδνκηζηηθή Πξνζέγγηζε, Μεηαίρκην, 2000. Μηθξόπνπινο Σ., Δθπαηδεπηηθό Λνγηζκηθό Θέκαηα ρεδίαζεο θαη Αμηνιόγεζεο Λνγηζκηθνύ Τπεξκέζσλ, Κιεηδάξηζκνο, 2000. Παληάλν-Ρόθνπ Φ., Γηδαζθαιία από Απόζηαζε κε Υξήζε Τπεξκέζσλ ρεδηαζκόο Παηδαγσγηθώλ Μνληέισλ θαη Γηαδηθαζηώλ Δπηθνηλσλίαο, Κξηηηθή, 2002. 43/45 8